ti\ 12170
Donderdag 26 October.
A0. 1899
$eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
f raa (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
STAD8-GBHOOEZAAL.
laaiai 30 Ocloter 1899, 's itoiSs te MMt
j b. Mijn LandI' Jon. H. Löser.
Tf
w
Dit nomnicr bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Kederlandscli Znid-Alïikaansche
Vereeniging.
f3598.6ö\
Leiden, 25 October.
IDSCH
PEIJS DIEEB GQUKAHT»
Voor Leidan per S maandoo. 1.10.
Franco per post ••*.%«-%••« 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.05,
PRIJS DEB ABVEBTENTTSIi:
Van 1—6 regels f 1.05. Iodore regel moer 0.17£. örootere
letters naar plaatsruimte Voor hefc incasseeren bui ton do stad
wordt 0.06 berekend-
PROGRAMMA,
f a. De JaargetijdenB. G. Crevecoecr.
1 Woorden van JOH AN SCHMIER.
Woorden van BONGABTZ-SMEETS.
Liederen voor te dragen door den Hr. JOH AN SCHMIER.
2. Trouw s. V. p. met Caroline, Voordracht uit 't Fran&ch.
Mej. MARIA EGCtERS.
j o. Sehweizer Echo-lied. ..IJ. Cakl Eckert.
3' I b. Der Vogel im WaldeTaubert.
Voor te dragen door Mej. FRANSMAN.
4. 0 Cara MemoriaF. Seryais.
Violoncel-Bolo door den Heer J. H BE CE.
5. Duo uit de Opera „Die Zauberflöte". W. A. Mozajrt.
Voor Sopraan en Bas.
6. Optreden van Mej. CAT0 CDLP, Hollandache Soubrette.
o. 's Levens bakkerij, b. Een kus. c. Dat Is je ware.
7. BTORTBVU -
Blijspel uit 't Fransch van A. Dreijfus.
Mevrouw Mej. Af. EGGERS.
Meneerde Hr. C. F. T. BIGOTL
P^.UZE.
8. Een feestredenaarC. P. T. Biooï.
Voor te dragen door den Heer BIGOT.
j a. Panis Angelicus Cesar Franck.
I b. Ave Maria Goonod.
Voor Sopraan, Violoncel en Piano.
10. Optreden der Heeren SOLSER en HESSE:
Een Wandeling met Baby, Komisch Duet.
11. a. Nietig en petietig. b. Een Snor. c. Luimige Coupletten.
MejnfTrouw CTJLP.
!a. Zes Kerelen IJop. Kburvels.
Woorden van POL DE MONT.
b. Eentje maar!
Woorden en Muziek van A. L. EGBER8.
Voor te dragen door den Hr. JOHAN SCHMIER
X XXX X XXX
XXX X XXX
x xxx x x-V x
yyy x xxx
Tot hedenmiddag drie uren was ons, met
het gisteren vermelde, op verschillende in-
teekenbiljetten een bedrag toegezegd van
Onnoodig bjjna otmmee te deelm, dat wij ons
voortdurend ook voor de toezending van inge
vulde biljetten bleven aanbevelen.
Blanco inteekentiljetten x liggen aan ons
Bureel ter beschikking.
Behalve 1000 aan het Nederlandsche
„Roode Kruis", heeft H. M. Koningin
Wilhelmina 2000 aan het bestuur der
Noderl. Zuid-Afrikaansche Vereeniging doen
toekomen.
De „Prov. Gron. Ct." schrift het volgende:
„De Staatscourant houdt o. a. in de be
noeming van dr. C. C. Uhlenbeck, buiten
gewoon hoogleeraar aan de universiteit van
Amsterdam, tot hoogleeraar in de oude talen
en letterkunde der Germaansche volken aan
<je universiteit te Lelden. Met voordacht
maken wy van deze benoeming op deze, niet
gewone, plaats melding. Zy neemt oen velen
vrienden der Groningsche universiteit een pak
van het hart. Het was geen geheim gebleven,
dat de Leidscbe faculteit van letteren en
wijsbegeerte eenparig prof. dr. B. Symons, te
Groningen den aangewezen man had geoor
deeld om wijlen prof. Cosyn op te volgen;
dat do hoogleeraar voor haar warmen aan
drang om zich beschikbaar te stellen ten
slotte waa bezweken en dat vervolgens de
Leidsche curatoren, andermaal eenparig, in
de eerste plaats hem op de aanbevelingslijst
hadden geplaatst. Dus is het verzet gekomen
van den kant der Regeering, die blijkbaar
niet heeft willen dulden, dat opnieuw roof
werd gepleegd aan de Groningsche hooge-
scbool; deze maal van een geleerde, cie niet
slechts een sieraad is van zijn faculteit, maar
in wien Lei en den eersten onzer Germanisten
te veroveren dacht.
.Voor de Groningsche universiteit is de
gevallen beslissing bron van dankbare vreugde.
Zeker: het professoraat van dr. Symons, zoo
als hbt te Groningen moet worden vervuld,
laadt bij uitstek omvangrijke, haast te zware,
verplichtingen op den hoogleeraar. Belast met
een getal vakken, dat in Leiden over twee
hoogleeraren is verdeeld en, als ware hierin
niet een reeds bovenmatige eisch gelegen,
met de vertegenwoordiging van de hoogduitsche
taal- en letterkunde er by, is sedert nu haast
twintig jaren van prof. Symons een arbeid en
inspanning gevorderd, die, al mogen zij hem
niet hebben belet met de eersten onder zijne
ambtgenooten zich te meten in het produ-
ceeren van hoog wetenscbappelyken arbeid,
toch op den duur één man noch kunnen, noch
mogen worden afgevergd. Dit verklaart en
rechtvaardigt het dat, geljk vóór hem prof.
Blok den werkkring te Leiden, in welken hjj
uitsluitend zich kon wijden aan het vak zijner
voorkeur, verkoos boven dien in ons midden,
zoo ook prof. Symons zich niet verantwoord
rekende het verleidelijke aanbod af te wijzen,
welks vervulling hem gansch en al zoude
hebben geplaatst in den dienst van zijn hoofd-,
zijn lievelingsvak van wetenschap, op hetwelk
zijn speciale studie is gericht en waarin hy
een naam heeft verworven, die tot over de
grenzen reikt. Ja, van het standpunt van des
hoogleraars belangen en rechtmatige aan
spraken bezien, mocht in dit bijzonder geval
de gedreigd hebbende overplaatsing oer wor
den aangemerkt als een, die noodwendig
volgen moest dan die gemakkelijk achterwege
blijven kon. Intusschen: de blijdschap over
het geenszins verwacht behoud van prof.
Symons voor onze universiteit wordt daar
niet minder om. Zijn geleerdhoid en werk
kracht zullen hem, naar wij hopen, den moed
en den lust toevoeren zijn ambt met dezelfde
toewijding als tot dusver te blijven vervullen,
tot eindelijk de regeering eens zal gaan inzien,
dat in Groningen evenmin als in Leiden één
man, hoe veelzijdig en bekwaam ook, voor
den arbeid van drie kan staan, zonder dat hij
in onvoldaanheid neerzit en van zijn krachten
tot schade voor de wetenschap en zlchzelven
te veel vergt. En 'de hooge achting, die de
persoon en de arbeid"van prof. Symons hier
gt nieten, niet slechts bfj ambtgenooten en
leerlingen, maar in ruimen kring ooor het
verotrend aaozoek, uit Leiden tot hem ge
komen, bevestigd en versterkt, zal, wij zijn
er zeker van, hein vrede doen hebben niet de
gevallen beslissing, van welke hy weet en
bemerken zal, dat zy in Groningen tot blijd
schap en dankbaarheid stemt."
Tot zoover de „Prov. Gron. Crt."
Van „blijdschap en dankbaarheid" kan
natuurlijk van den Leidschen kant geen
sprake zyn; natuurlijk ook niet van dien
van prof. Symons zeiven, die door deze daad
van ministeriêele willekeur van de gelegen
heid is beroofd om zich als man van weten
schap onverdeeld te wijden aan h.t vak zijner
keuzetenzij er iets komen mocht van
zekere veelomvattende plannen, die intusschen
afhankelijk zijn van het broze leven eens
Ministers en de welbekende geneigdheid der
Vertegenwoordiging, om nieuwe professoraten
te scheppen l Tot zoo langblijft prof.
Symons „glebae adscriptus", vast aan den
grond, waar hij eenmaal isl Wordt de
wetenschap op die wijze bevorderd? Of ligt
de wetenschap buiten de zaak?? -
De nieuwbenoemde hoogleeraar by de
faculteit der wis- en natuurkunde aan de
rijks-universiteit alhier, dr. J. M. Janse, zal
Woensdag 1 November a. s., des namiddags
te twee ureD, het hoogleeraarsambt aanvaar
den met het houden eener redevoering in het
groot auditorium van het universiteitsgebouw.
Ten vervolge op hun rapporten van
31 Mei 11. en 21 Juni d. a. v. bieden B. en
Ws. den gemeenteraad de volgende verorde
ningen ter hernieuwde vaststelling aan:
1 o. Verordeningen, ïig®len.de.,de heffing en
invordering van een keurloon van vtsch te
Leiden.
Deze verordeningen zijn bestemd ter ver
vanging van de verordeningen van 12 Decem
ber 1896 en 22 Juni 1893.
2o. Verordeningen, regelende de heffing en
invorderiug van schoolgeld op de openbare
bewaarscholen te Leiden.
Bestemd ter vervanging van de Raads
besluiten van 13 Mei 1869.
3o. Verordeningen, regelende de heffing en
invordering van schoolgelden aan de openbare
scholen voor Lager Onderwys te Leiden.
Ter vervanging van de Raadsbesluiten van
11 November 1880, gewijzigd by Raads
besluiten van 13 October 1887, 28 Maart 1889
en van 11 November 1880.
4o. Verordeningen, regelende de heffing en
invordering van schoolgelden aan het Gym
nasium, de Hoogere Burgerschool voor Jon
gens en de Hoogere Burgerschool voor Meisjes
te Leiden.
Ter vervanging van do Raadsbesluiten van
14 October 1886; en
6o. Verordeningen, regelende de heffing en
invordering van schoolgeld aan de Gemeente-
lyke Kweekschool voor Onderwyzers en
Onderwijzeressen te Leiden.
Ter vervanging van de Raadsbesluiten van
15 December 1892.
In hoofdzaak bepalen zich de voorgestelde
veranderingen tot wyzigingen in de redactie,
welke op meer aan één punt belangryk werd
verduidelijkt.
Slechts in de Verordening op de heffing
van keurloon voor visch onderging het ge
heven recht zelf hier en daar een kleine
wijziging, nu eens een verlaging, dan een
verhoogiDg, al naar de pryzen der verschil
lende vlsch80orten zeiven in den laatsten tyd
eenige verliging of verhooging hebben onder
gaan, of wel verandering kwam in de wüze,
waarop de visch verhandeld wordt, hetgeen
vanzelf wijziging in de vastgestelde tarieven
moest ten gevolge hebben. Ook werden enkele
vroeger niet bepaaldelijk geno9mde vischsoor-
ten in de nieuwe verordening opgenomen.
De in de verordeningen op de heffing en
invordering vanschoolgelden gebrachte wy
zigingen komen in hoofdzaak op het volgende
neer
In de verordening op de heffing en invor
dering van schoolgeld op de openbare bewaar
scholen scheen het verkieslijker de berekening
en de betaling van het schoolgeld, evenals op
de lagere scholen der 3de klasse, per week
te doen plaats hebben in plaats van per maand,
zooals tot dusverre, omdat de betaling dan
voor de ouders, die voor verreweg het grootste
gedeelte tot do minvermogenden behooren,
minder bezwaariyk zal zyn.
In de verordening op de heffiDg van school
gelden op de openbare lagere scholen werd
de bepaling betreffende mogelijke restitutie
van schoolgeld, billijkheidshalve in dier voege
gewijzigd, dat kwijtschelding of restitutie kan
wore en verleend, wanneer de leerlingen zich
tusschentijds in de gemeente vestigen of die
verlaten, en niet, zooals tot nu toe, alleen
dan, wanneer tevens de ouders of verzorgers
van woonplaats veranderen.
De verordeningen op de heffing en invor
dering der schoolgelden van het Gymnasium
en de beide inrichtingen voor middelbaar
onderwijs ondergingen slechts eenige wijzi
gingen in den vorm.
In de verordening eindelijk op de heffing
van schoolgeld- aan do gemeentelijke Kweek
school wordt thans duidelyk uitgedrukt, op
welke wtjze h6t schoolgeld berekend wordt
van leerlingen, niet-ingezetenen dezer ge
meente, terwyi dit vroeger nergens vermeld
stond, zoodat men genoodzaakt was tot
analogische toepassing van de bepalingen,
vastgesteld voor leerlingen ingezetenen der
gemeente. Voorts bepaalt die verordening thans
uitdrukkelijk, dat ty de berekening van het
schoolgeld voor meerderjarige leerlingen, die
nog bfi hun ouders inwonen, rekening wordt
gehouden met het inkomen der ouders, een
bepaling, wier gemis vroeger wel eens aan
leiding gaf tot moeilijkheden. De zonderlinge
bepaling, dat de Gemeenteraad aan niet-
ingezetenen, geheel onafhankelijk van hun
financiéele omstandigheden, geheelo of gedeel
telijke vrijstelling van schoolgeld kon verleenen,
waardoor die niet ingez.tenen in een gunstiger
positie kwamen dan de ingezetenen, is uit
de thans voorgedragen verordening vervallen.
Daarentegen werd Uliykheidshalve de vrijdom
van schoolgeld voor jongeliedon in het bezit
der akte a van art. 56 der Wet op het Lager
Onderwijs, voor zooverre zy aan de openbare
of byzondere scholen in deze gemeente werk
zaam zyn, ook uitgebreid tot hen, die aan
scholen in andere gemeenten werkzaam zijn.
Overigens zyn ook in deze verordening geen
principiöele wijzigingen gebracht.
De Plaatselyke Schoolcommissie, de Com
missie van Toezicht op het Middelbaar Onder
wijs en Curatoren van het Gymnasium kunnen
zich geheel met den inhoud der voorgedragen
verordeningen vereenigen.
Prof. dr. C. P. Tiele is van zyn reis
naar Rome, waar by heeft deelgenomen aan
het Oriëntalisten-Congres ils vertegenwoordi
ger der Nederl. Regeering, te Leiden terugge
keerd, en heeft zyn colleges en verdere
werkzaamheden, aan zyn ambt verbonden,
hervat.
De officier van administratie 2de kl. J.
M. Tromp wordt geplaat&t in de rol van
Hr. Mb. wachtschip te Amsterdam en ge
detacheerd by de Kweekschool voer Zeevaart
te Leiden.
Ds. H. J. Kouwenhoven, die het beroep
naar de Ger. Gem. (Hooigracht) te Leiden
heeft aangenomen, hoopt Zondag 19 Nov.
(des avonds) afscheid te nemen van de Geref.
Kerk A. te Groningen.
Een jongedame, die het gedichtje las,
waarmede Johan Schmier zooveel succes beeft
als hy het voordraagt, zeide: „Dat moet u
nu eens in de courant zetten 1"
Wy voldoen gaarne aan dat verzoek en
laten het hieronder volgen:
Ééntje maar*!
Woorden en Muziek van A. L. Egbers.
Van je mondje slechts één kusje,
Meer begeer ik niet, lief kind.
't Is toch niet te veel, lief zusjel
Kom, wees my eens goed gezind.
'k Zweer je: 'k neem niet meer dan ééntje,
Ééntje maar, en dan nooit weerl
Sta je nog te weif'len, kleentje?
Heuscb, het kussen doet geen zeerl
Wanneer ieder aardig snoetje
Zich zóó'n tyd lang bidden liet,
Zóó gesloten hield haar toetje,
Stierf elk jonkman van verdriet.
Maar ik weet wel beter, zwartje,
Ja, de wereld spreekt gauw kwa&d.
Doch één kusje deert uiet, hartje,
Al3 het maar ia eere gaat.
Door den hoer A. Van Leerdam, geboren
te Oudshoorn en overleden te Nieuwerkerk
a/d. IJ., is by testamentaire beschikking
vermaakt:
Aan de Hervormde Gemeente te Nieuwer
kerk a/d. IJ. 1000;
aan ae diaconie-armen aldaar 1000;
aan het weeshuis te Oudshoorn 1000;
aan de diaconie der Hervormde Gemeente
te Oudshoorn 1000 en aan de Martha-
stichting te Alfen 1000; alles vry van
successierecht.
Van Rykswege zullen ia 1900 in de
provincie NoorJ-HolLa i tuinbouwproelvelden
worden aangel g.J te Aalsmeer, B-rkhout,
Schermerhorn, Sint Pankras, in de Nie-orper
Koggö en te Westerblokker.
Te Beverwijk zullen proeven worden ge
nomen ter bestryding van „kwado plekken"
in bolgewassen.
Graaf F. Gyldestolpe, gezant van Zweden
en Noorwegen by ons Hof en dat van België,
is gisteravond in de residentie aangekomen.
In de gisteren gehou en zitting van
den Haagschen gemeenteraad w<rd den in-
wonenden bulpgeneeshoer in hot gemeente
ziekenhuis, dr. C. W Vinkhuyzen, zich wen-
scheDdo aan te sluiten by de ambulance van
he'c „Roode Kruis" naar het krygstoonetl in
Zuid-Afrika, verlof verleend om daarheen te
mogen vertrekken. Dit verlof geldt tot 1 Juli
1900, met bepaling, dat by m zyn afwezigheid
buiten bezwaar van de gt-meentckas door een
anderen bulpgeneeshoer zal worden vervangea.
Het voorstel van den wtthoudtr Bevers,
om de framwegcommissle aan te vullen met
2 leden, en daartoe te benoemen de voor
stellers der groote amendementen, de heeren
Van Liefland en Janse, en zulks met wijzi
ging van zyn oorspronkelijk voorstel om d®
commissie uit te lreiden mot 4 leden, werd
goedgekeurd.
De eerste spade voor da Scheveningsche
haven zal weldra In den gron I gestoken
worden, nu de Raad de gelden voor den aan
lig beschikbaar stride en regel Je.
Ook gaf do Raad gretig zyn goedkeuring
aan het opruimen van den laateten hinderpaal,
die aan het demptn van slooten voor den
aanleg van een gedeelte der Laakhavenwerken
tot dusver in den weg stond, door aan den
Nooropoldtr den daarvoor geëischten prys van
ruim 2400 toe te staan.
Daarna werd aangevangen met den betTOO-
tingsarbrid.
In de avondvergadering werd de behandeling
der begrooting voortgezet, waarmede men t®
kwart voor elven gereed was.
De late luit. N. M. H. Doppler van d®
pantserfort-artillerie heeft non-activiteit aan
gevraagd voor zes maanden.
Voortaan zullen geen luitenants van de
vesting-artillerie voor overgang by de bereden
artillerie In aanmerking koinoo, die niet
minstens een jaar by eerstgenoemd onderdeel
hebben geriend.
In de laatste dagen heeft men van ryks
wege opmetingen gedaan op het voorplein
van het Departement van Buitenlandscbe
zaken te 's-Gravenhage, in verband met een
plan tot uitbreiding der localiteit van dit
Ministerie.
Aan de Nederlandsche ambulance zyn
nog als verpleegsters toegevoegd: mej. L. J.
Metelerkamp, F. Wigersma en A. v. Stockum,
allen uit Amsterdam.
By het secretariaat van het Roode Kruis
is ingekomea het volgende telegram:
„Sympathiseerende inwoners Oostkust Su
matra zenden u telegraphisch 4000 voor
Transvaalsch Roole Kruis". „Deli-Courant".
Op de H. B. S. met 5-jarigen cursus te
Rotterdam zyn voor de leerlingen lysteo ter
teekening gelegd tot inzameling van bijdragen
voor de Transvaal.
Ten behoove van de Transvalere is in de
school te Lienden een collecte gebonden. De
opbrengst beliep aan centen, dubbeltjes,
kwartjes, en onktle guldens, te zamen ƒ20.18.
Een collecte, gehouden onder de weez-o en
medearbeiders aan de weesinrichting to Neer
bosch, heeft opgebracht 35, die overgemaakt
zyn aan het comité voor de Transvaal on
bestemd voor de achterbiyvende weezon van
de gevallen Boeren.
Het stoomschip „Oranje-Nassau", van
Suriname naar Amsterdam, vertrok 23 Oct,
van JÖfivre; de ,Spaamdam" arriveerde 23
Oct van Rotterdam te Nieuw York; de
„Statendam", van Nieuw-York naar Rotterdam,
vertrok 24 Oct. van Boulogn9-sur-Mer; de
„Sumatra", van Amsterdam Daar Batavia,
passeerde 24 Oct. Kaap Roca; de „Ma^ura",
van Batavia naar Amsterdam, passeerde 24
Oct. Kaap Roca; ae „Malang", van Java naar
Rotterdam, passeerde 24 Oct. Dover; de „Prins
Hendrik", van Batavia naar Amsterdam, ver
trok 24 Oct. van Port-Said; de „Prinses
Sophie", van Batavia naar Amsterdam, arri
veerde den afgoloopen nacht ta IJcnuiden; de
„BuodeBrath", van Oost Afrika naar Vlissingea
en Hiraburg, passeerde 23 Oct. Sagrés,
Alkemade. De schouw over de wateren,
tochten, enz. in don drooggemaakten Yeender-
en Lyker polder, is door het polderbestuur
bepaald op 6 November a. s.
