Stads-Gehoorzaal
Vrijdag 33 September.
feze (§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
A°. 1899
Dit nowincr bestaat, uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Vrijdag 29 September.
de „Wienerinnen",
Leiden, 21 September.
Feuilleton.
Eeu moedige vrouw.
PRIJS DEZER COURAJTT:
Voor LeJden per 9 maanden. f 1.10,
Franco per poel 1.40.
Afzonderlijke Nommor» 0.05.
PRIJS DER ADVERTEKTTÈB
VaD 1 6 regeL8 l 05. tedere regej jneer f 0 .17|. - Groctero
lettere naar plaatsruimte - Voor het tncasBoeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend
Het winterseizoen nadert met rassche
schreden, de avonden worden langer en langer!
De Stads-Gehoorzaal, geruimen tijd gesloten,
zal weldra weder haar deuren openen en
uitnoodigen tot een bezoek.
Wy vertrouwen, dat een uitnoodiging aan
onze abonnós tot een zoodanig bezok niet
onbeantwoord zal blijven, omdat bovendien
de lezers van het „Leidsch Dagblad" op deze
wyze zeiven medewerken zoo nu en dan op
verschillend gebied, waartoe andere steden
zoo te over gelegenheid bieden, iets te hooren
of te zien.
Wy kregen thans een aanbieding, om hier
te doen optreden
die een toumée door Nederland gaan maken,
daartoe aangemoedigd door het in den Circus
Carré te Amsterdam beh ialde succes, waarvan
we ons bovendien persoonlyk hebben over
tuigd, opdat spreekwoordeiyk worde: „Een
avond, door het „Leidsch Dagblad" aangeboden,
is altyd goed l"
Dit achttal dames kan echter maar eonige
malen optreden, omdat meer nummers te
vermoeiend zouden zyn, zoodat het overige
gedeelte van den avond het Rumeenachc
Magnaten-Orkest in uniform eenige concert-
nummers zal uitvoeren.
De toegangspryzen zijn "voor de eerste tien
ryen 50 Cents, alle overige 25 Cents.
Wie gebruik maakt van bet recht om tot
Maandagmiddag vier uren vooruit plaatsen
te nemen betaalt daarvoor 20 Cents bespreek-
geld per plaats. Na dien tyd bedraagt het
bespreekgeld ÏO Cents.
In de gisteravond gehouden zittiDg van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, voor
gezeten door den herr P. L. C. Driessen, werd
aan de orde gesteld een missive van B^en Ws.
dezer gemeente, ten geleide strekkende van
een schryven van den Minister van Water
staat, Handel en Nyverheid, betreffende de
samenstelling der Kamers van Arbeid voor de
Textiel nyverheid, voor de Yoedings- en genot
middelen en voor de Drukkersbedryven ia deze
gemeente.
De samenstelling toch dier Kamers is tot
beden afgestuit op het gebrek aan mede
werking van de zyde der patroons, die, op
enkele uitzonderingen na, in gebreke zyn
gebleven van hun kiesbevoegdheid gebruik te
15)
Sergius lachte; Paul had alle aandacht voor
cU kaarten.
„Mynentwege," vervolgde de spreker, op
zyn gemak een eigarotte aanstekende; „ik
geloof niet aan zulke historietjes. Zoo mal
zyn we niet! De een of ander héofc den
Engelschman voor den gek gehouden, en wy
moeten er voor betalen met heelwat beweging
en last. Alsof een vrouw
„Een vrouw 1" riep Paul, plotseling op-
kykend.
„Ja; hadt je het nog niet gehoord? Zo
zeggen, dat de kaart door een vrouw is
geteekend. Er is geen twyfel aan. Onze eigen
lui zyn te Londen aan het snuffelen geweest
«n ze hebben sekuur het spoor van een
vrouw ontdekt. Het is een curieuze geschie
denis; een gekkenboel.
De officier verwyderde zich van de speel
tafel; de anderen bleven een poos geheel
bezig met het spel, tot Paul eensklaps de
kaarten neerlegde en opstond.
„Ik kan niet spelen," stotterde hy; „jelui
moet my excuseeren, vrienden: myn hoofd
draait. Dat komt van dien verwenschten wyn!
Jk ga een beetje rondloopen in de koude
buitenlucht en dan naar bed."
Hy wierp zyn jas om en ging heeD,
zonder dat meer woorden gewisseld werden.
maken, of wel, voor zooverre zy gekozen
werden, meerendeels geweigerd hebben do
benoeming te aanvaarden. Dientengevolge zyn
thans nog de volgen ie pAtroonszetels onbezet,
t. w.: In de Kamer van Arbeid voor de Textiel-
Dy verheid 3, in die voor de Voedings- en
genotmiddelen 4 en iu die voor de Drukkers-
bedryven 4. Naar aanleiding van dien wenscht
de Minister te worden ingelicht of de tot dus
verre ia die Kamers onbezet gebleven plaatsen
vervuld zouden worden, indien opnieuw aan-
vullingsverkiezingen werden uitgescbreveü, dan
wel of een behooriyke samenstelling der
Kamers niet wel mogeiyk is te achten en
derhalve zal moeten worden overgegaan, in
toepassing van art. 1, 5de lid lo., der wet
op de Kamers van Arbeid, tot haar opheffing.
Na uitvoerige discussiën, waarty sommigen
meenden, dat uit de gehouden verkiezingen
voldoende gebleken was, dat de opgewektheid
by de patroons niet groot is, noch wat betreft
htt deelnemen aan het werk oer verkiezingen,
noch wat betreft het zitting Demen in het
College, waren anderen daarentegen van oor
deel, dat die samenstelling met een weinig
goeden wil zeer wel mogeiyk zou zyn, te
meer, waar vooral by de Textiel-nyverheid
het bestaan oer Kamer voor Leiden van zeer
groot belang is te achten.
Ten slotte werd met groote meerderheid
besloten, om, mocht de Minister tot aanvul-
liogsverkiezingen besluiten, van de zyde der
Kamer een circulaire aan de kiezers te doen
uitgaan, waaroy werd gewezen op het groot
belang der tot stand koming alhier van Kamers
van Arbeid.
Vervolgens werd ter tafel gebracht een
missive van den raad van administratie van
de Hollandsche IJzeren-Spoorw.-Maatschappy,
kennis gevende, dat door die Maatschappy aan
de Regeering concessie is aangevraagd voor
den aanleg van een spoorwegiyn van Amster
dam door Haarlemmermeer naar Leiden, en
zulks ter bevorJering van een spoediger per
sonen- en goederenverkeer tusschen de beide
eindstations.
Besloten werd iy den Minister van Water
staat, H. en N. aan te dringen het daarheen
te leiden, dat de aangevraagde concessie spoedig
tot stand kome.
De vergadering werd daarna gesloten.
Heden was het 25 jaren geleden, dat
H. J. Bolatier by den heer L. Van Nifterik Hz.
in dienst trad.
In don loop van dezen morgen kwam de
jubilaris in de werkplaats, waar hy ook werd
opgewacht door den patroon, die onder een
harttiyke toespraak hem een fraai gouden
remontoir-horloge met inscriptie aanbood. De
patrones was mede tegenwoordig en de
kinderen van den patroon boden den jubi
laris mooie bloemstukken aan. Daarna sprak
een der oudste gezellen hem toe, die hem
namens zyn kameraden een keurige hanglamp
aanbood.
Door den patrooD, den heer H. L. Van
Nifterik, werd den jubilaris daarop de dag
vry gegeven, om dien in genoegen door te
brengen. Het behoeft natuurlyk geen betoog,
dat de jubilaris door de biyken van achting
en vriendschap zeer getroffen was.
De drukkery bood een zeer aardig gezicht,
daar zy by deze gelegenheid voor een gedeelte
versierd was.
De kapitein C. Hemmes, commandant
van de 4de compagnie 2de bataljon 4de reg.
inf, zal, met ingang van 1 October, optreden
als directeur van den cursus by het 4de reg.
infanterie en wel ter vervanging van den
kapitein C. F. v. d. Hoff, die eervol uit die
functie ontheven wordt.
Laatstgenoemde kapitein zal het bevel over
bovengenoemd onderdeel van den kapitein
Hemmes overnemen.
He en is door de Vereeniging „Kennis
is Macht" een cursus in stenographie geopend,
waaraan ook een viertal dames deelnemen.
Dezer dagen heeft de heer J. J. H. Brussée
het eind-diploma voor de Fransche taal ver
kregen.
Benoemd zyn tot plaatsvervangende leden
der examen-commissie te Haarlem ter ver-
kryging van akt-.n van bekwaamheid voor
huis- en schoolonderwya voor de vrye- en
orde oefeningen der gymnastiek de heer C.
Henner, onderwyzer, en mej. A. Risseeuw,
onderwyzeres, beiden aan de kweekschool voor
onderwyzers en onderwyzerossen te Leilen.
Voor het teekenakte-examen M* (recht-
lynig teekenen) tweede gedeelte is geslaagd
de heer W. C. Lafeber, te Leiden.
Beroepen is by de Geref. Gem. te
Winterswyk ds. J. H. Donner Jrte Nieuwcorp.
De mariniers der 1ste klasse M. G. Van
der Klaauw en F. Gazendam en de pyper
der 3de klasse G. Geloven, komende van de
lete afdeeling van het corps mariniers, zyn
gedetacheerd by de Kweekschool voor Zeevaart
alhier.
Een aantal kunstbroeders en vereerders
van wyien Jacob Maris hebben zich tot een
comité vereenigd, méi het doel om op zyn
graf te plaatsen een eenvoudig en waardig
gedenkteeken.
Overtuigd, dat dit denkbeeld algemeene
goedkeuring en sympathie zal vinden, stelt
het comité iederen vereerder en vriend van
den grooten kunstenaar in de gelegenheid,
van die sympathie te doen biyken door het
storten eener bydrage van hoogstens f 10
en minstens f 2.20 in de kosten van dit
gedenkteeken.
Leden van het comité zyn: H. W. Mesdag,
voorzitter Pulchri-Studio; Jozef Israels, voor
zitter Hollandsche Teekenmaatschappymr.
F. W. J. G. Snyder van Wissenkerke, voor
zitter Haagsche Kunstkring; Bart van Hore,
voorzitter Maatschappy Arti et Amicitiae te
Amsterdam; P. A. Schipperus, voorzitter
Aesthetlsch Genootschap, Rotterdam; F. J.
G. Bosman, onder-voorzitter Rotterdamsche
Kunstkring, Rotterdam; B. J. Blommers,
kunstschilder 's-Gravenhage; Th. De Bock,
kunstscbilJer Renkum; Willy Martens, kunst
schilder 's-Gravenhage; Ph. Sadée, kunst-
schil Jer 's-Gravenhage.
Door de Nederlandscho Pomologische
Vereeniging wordt a. s. Zaterdag 23, Zondag
24 eu Maandag 25 Sept. in de Koningszaal
I van het Koninklyk Zoölogisch Genootschap
„Natura Artis Magistra", te Amsterdam, etn
tentoonstelling gehouden van vruchten, in
Nederlanl gekweekt. De beste in Nederland
gekweekte vruchten worden verzonden naar
de groote vruchtententoonstelling, die in
0:tober te St.-Petersburg zal plaats hebben.
Zaterdag 23 Sept., des namiddags te twee
uren, wordt de tentoonstelling in ae Konings
zaal geopeni.
Mr. D. L. graaf Van Bylandt, minister-
resident van Nederland in Zwitserland, is naar
zyn standplaats te Bern teruggekeerd.
De Commissaris der Koningin in Utrecht
is gemachtigd tot het tyeenroepen van de
Staten dier provincie in buitengewone ver
gadering in de laatste helft der maand October
van dit jaar, ten einde dan aan de orde
te stellen de benoeming van een lid van
Gedeputeerde Stat9n, ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het overlyden van
jbr. mr. W. J. M. Bosch van Oud-Amelis-
weerd.
De Stadsschouwburg te Amsterdam is
sinds eenigen tyd in het bezit van de por
tretten van mevr. WattierZiezenis en mevr.
Kleine—Gartman.
De heeren S. J. Bouberg Wilson, J. L. A.
Schut en 0. Ph. J. Clous willen een poging
wagen tot het stichten eener galery van
portretten en busten van tooneelkunstenaars,
die in den Amsterdamschen Stadsschouwburg
groot zyn geweest. In een rondschryven
zeggen zy:
„Aanzien do&t gedenken," zegt het spreek
woord, en hot zien der beeltenissen van hen,
die onzen ouders en grootouders en velen
onszelf kunstgenot hebben bereid, zal
voorzeker een invloed ten goede oefenen en
een prikkel zyn tot getrouwer bezoek aan
tooueel voorstellingen.
Wy zouden zoo gaarne wenschen, dat de
goede vrienden met ons wilden samenwerken,
om de jaarlyksche plaatsing van minstens
één portret of buste voor ta bereiden, en
stellen voornameiyk, omdat in den tegen-
woordigen tyd voor zooveel gevraagd wor t,
ais minimum-by irage voor de som van f 1.
in hot vertrouwen natuurlyk, dat ieder zyn gift
zóóveel zal verhoogen als hem zal goed
dunken.
Het is ons aangenaam te kunnen mede-
deeleo, dat de Stad6Scbouwburg-maatschappy
reeds haar sympathie voor dit dod aan ons
heeft doen kennen.
By mislukking van het plan ontvangt
ieder zyn bydrage terug en zullen wy do
administratiekosten, door de voorbereiding
veroorzaakt, in eigen rekening dragen,"
By het rondschryven is een inscbryvings-
biljet geveegd, dat aan een der drie boven
genoemde heeren kan worden gezonden.
De „Staatscourant" van heden bevat het
Kon. besluit, waarby de heer Emile Claude
baron Sweerts de Lindas Wyborgh is benoemd
tot burgemeester der gemeente Arnhem.
De heer Sweerts de Landas ontving zyn
opleiding aan de H. B.-S. te Rotterdam en
bezocht vervolgens de Indische instelling te
Delft. Na aldaar in 1873 zyn studiën te
hebben voltooid, vertrok by als ambtenaar
naar Indiö, waar by lid van den Raad van
Ned. Indiö en ten slotte algemeen secretaris
der koloniën werd. Hy is geboren te Nymegen
den 25sten Mei 1852.
Het stoomschip „Oriel" (Holland-Amerika-
lyn), van Newport News naar Rotterdam, pas
seerde 20 Sept. Lizard; de „Soembing," van
Batavia naar Rotterdam, passeerde 20 S^pt.
Ouessant; de „Prins Alexander," van Amster
dam naar Batavia, vertrok 20 Sept. van Suez.
Alfen. De commies der posteryen J. C.
Fehr wordt met ing ng van 16 October a. s.
verplaatst naar het postkantoor te Zutfen.
By gelegenheid der paardenmarkt wap
perde van menige woniDg de driekleur, terwyi
de Harmonie VtreeDiging „Beethoven" zich
op het marktplein deed hooren. Een eo ander
gaf aan het corp een feesttiyk aanzien. Niet
tegenstaande het weer minder gunstig was,
was de toevloed van vreemdelingen legio.
Ook de aanvoer van paarden was groot;
volgons schattiog stonden er niet minder dan
een 600 stuks aan de lyn. Over het algemeen
was de handel traag.
Naar men vemeimt, Leóben de li eg
P. C. Berkhout en echtgenoote, weesva-er
en -moeder in het Burg. Arm- en Weeshuis
te Alfen aan dan Rijn, voor de bonoemiog
van weesvader en-moeder in de weesinrichting
„Beth Pélet" te Vianen aan de Lek bedankt.
Oudshoorn. Voor de inschryving van 1 er-
lingen voor do ambachtsschool tot deelneming
aan den cursus 1899/1900 bestaat gelegenheid
op 25 Sept. a. s., des avon Is van 7 tot 9 j
uren in tut Nutsgebouw alhier.
Door de politie is proces-verbaal opge
maakt tegen P. S., alhier, wegens overtreding
der wet op den yk en horyk. i
Zoetermeer. De begrooting dez r genuen'e
voor bet dienstjaar 1900 is vastgesteld:
aan ontvangsten f 13,703.46s, aan uitgaven
ƒ13,699.50, tatig slot alzoo f 3 96s. Voor
kosten van onderwys is uitgetrokken een
bedrag van f 1965.
Het aantal ingeschrevenen voor do nati
onale militie van de lichting 1900, die in de
volgende maand moeten loten, bedraagt voor
deze gemeente 11, waarvan 1 broeder dienst
heeft opgegeven als reden tot vrystolliog.
Zegwaard. De gemeente-begrooting voor
h t dienstjaar 1900 bedraagtaan ontvangsten
f 9468 47, aan uitgaven f 9464, met een voor-
doelig saldo van f 4.47. De kosten voor onder
wys zin geraamd op f 1590.
Vit de „SUatsconrasU*
Kon. besluiten. Herbenoemd tot schoolop
ziener in het arrondissement Sleenwijk mr. B. r.
G. Van Diggolen te Zwolle.
Benoemd bij het wapen der infanterie, tot kapitein,
de eerste luitenant J. P. Weitzel, van het wapen,
gedetacheerd bij het leger in Ned -Indie; by het
3de reg., tot kapitein, de eerste luitenant lJ. D. 1
Schlosser van het 8ste, en .1. C. L. Obeiholzer
van het 6do ieg., tot eersten laitenant, de tweede
luitenant J. Gouwe, van het corps, benoemd ad
ministrateur van het militair hospitaal te Bergen i
op Zoom, bij het 8ste reg., tot kapitein, de eerste
luitenant-adjudant W. D. A. Opborst, van het 4de
regiment.
Aan den kapitein G. J. C., A. Top, van den gene-
ralen staf, vergunning verleend tot het aannemen
en het dragen der ordeteekenen van ridder 2de
klasse der orde van St Stanislaus, hem door den
Keizer aller Russen geschoukeu.
Da uitroep van een der kameraden, dat hy
zyn geld op de tafel had laten liggen, deed
hem niet terugkomen. H\j herhaalde onop
houdelijk voor zichzelven de woorden: „Een
vrouwenhand ze weten, dat de kaart ge
teekend werd door een vrouw t" v
Hy gevoelde groote begeerte, naar de gou
vernementswoning te snellen en Marian te
waarschuwen, dat het uur was gekomen. Hy
durfde er niet aan denken, dat by haar lip
pen voor het laatst bad aangeraakt; hoewel
een inwendige stem hem zei, dat het zoo
was. De slag dreigde te valleD, de poort der
gevangenis zou gesloten worden achter de
vrouw, voor wie hy zyn leven zou hebben
gegeven.
„Sacré bleu!" riep luitenant Sergius, den
verdwynende nastarende„wat is Paul vreemd
vanavond. En hy heeft zyn roebels laten
liggen l"
„Wel, het is niets," meende Karl. „De
kapitein is by „la Petite" geweest; hy gaat
daar iederen avond heen. Ze hebben gekib
beld, zeg ik je, en nu gaat hy haar vertellen,
dat hy ongelyk had. Hy zal straks zoo'n
harst niet meer hebben; hy had moeten
wachten; het is veel aardiger een vrouw
vergiffenis te schenken dan van haar ver
giffenis te krygeD, en het kost je geen veertig
roebels."
„Ik zou niet uit myn humeur raken voor
een enkele vrouw ter wereld," zei een der
jonge vaandrigs philosophiscb.
Sergius schudde de kaarten.
„Leve de jeugd 1" riep hy vrooiyk„je zult
later daarover wel andera denken, myn waarde.
Ik placht ook zoo te sprekeD, toen ik twintig
was; maar ik ben nu niet zoo vuurvast meer.
Drommels! 't Is geen echte liefde, vóór je
haar eens goed boos gemaakt hebt. En hy
i s heel verliefdwant hy vergat zyn glas uit
te drinken. Laten we nu naar de conversatie
zaal gaan en eens hooren, of er nog nieuws
uit Londen is. Er zal spoedig stof genoeg tot
praten wezen, als Sasha ons ten minste niet
voor den gek houdt."
„Natuurlyk houdt hy ons voor den gek,"
antwoordde Karl. „Hoe kan het anders?
Welke vrouw zou een kaart kunnen maken
van battery 3? Wie bracht haar daar, en
wie vertelde haar hoe de bewapening was?
't Is een kindervertelseltje, en de generaal
doet verstandig er om te lachen."
„Kindervertelseltje of niet," riep de grin
nikende vaandrig, die had gesproken van „la
Petite", toen Paul binnenkwam, „6r is een
vrouw in de battery geweest; ik heb haar
zelf gezien, verleden week. Ze dronk thee
met kapitein Paul."
„Je bedoelt de mooie Engelsche?" vroeg
Sergius, snel het hoofd naar hem wendende.
„Zeker. Vraag maar aan Seroff, als ge my
niet gelooft."
Groote stilte kwam er iu de kamer, de
verlegen stilte, die volgt op een plotselinge
openbaring. Er was daar slechts één maD,
die niet hield van Paul Zassulic, en die man
had gesproken. De anderen boorden zyn
woordeD, maar wisten niet wat ze moesten
antwoorden.
„Dat moet ja Paul morgen eens vertelleD,"
zei Sergius, de drukkende stilte afbrekende;
„het zal hem amuseeren, en ons later ook.
Maar tot do anderen sprak hy: „Het is hier
niet de plaats voor de vrienden van myn
vriend. Wie gaat er mee?"
Z9 gingen samen heen, don vaandrig alleen
achterlatende. Ze spraken niet met elkaar
over de beteekenis dor dingeD, welke zy
hadden gehoord; de eer van hun vriend was
in hun hoede.
Paul had inmiddels zyn schreden gewend
naar het huis van den gouverneur; hy had
nu het voorplein bareikt, onbewust van uur
of tyd. Stroomen lichts drongen naar buiten
uit verschillende vensters van het kazerne
achtige gebouw; maar slechts op één kamer
was zyn blik gericht. Hy kon door een
gaping tusschen de overgordynen de hang
lamp en den vergulden spiegel onderscheiden.
Eans zag hy haar vlug voorby het raam loopen,
met loshangende haren, en hy kwam in
verzoeking, alle voorzichtigheid te vergeten
en met haar te sprekeD, eer ze ging slapen.
Hoewel hy kamers bad in Nikoli Stefanovic's
huis, want hy behoorde by den staf
duurde het lang, eer hy moed vond, binnen
te gaan, of te onderzoeken, wat Bonzo had
gedaan. De kleine lichtglans, komende uit de
kamer van het Engelsche meisje, was voor
hem als de lamp van een heiligdom. Hy
kwelde zich met de gedachten aan Marian,
die sliep in de schaduw van een dreigend
onheil; hy dacht aan haar schoonheid,
bevalligheid en trots. H(j dacht er aan,
f
hoe die trots zou gebroken wordeD, getrapt
in het stof, door ïyden en vernedering. De
wreede gestrengheid, waarmee de bewaker*
der Poort van Rusland zelfs hun eigen kin
doren konden straffen, kwam hem voor den
geest en vervulde hem met smart en afkeer.
Men zou baar onnoemiyke smarten aandoen.
Hy zag in de toekomst h6t kinderlyk gelaat
veranderd in de verwezen, angstige trekken
van een vrouw, die martelingen van lichaam
en geest had ondergaan; en hy zwoer, dat
hy haar redden zou, al mocht haar lot het
zyno worden. En te gelyk vloekte hy zyn
onmacht en de uniform, die hy droeg.
Sneeuw viel in weeko vlokken voor zyn
voeten; de wind was in hevigheid vermin
derd, zoodat men alle geluiden kon hooren.
Paul zag met licht hoon en weer gaan door
het groote huis, doch hy kon er geen waar
schuwend teeken in vinden. De lamp in'
Marians kamer zei hem, dat ze nog in veilig
heid was. Door het raam kon hy in het
kabinet van den generaal gluren; hy onder
scheidde de gestalte van Bonzo, staande naast
de schryftafel, als iemand, die geduldig
wacht en dat stelde hem gerust.
„Vanavond zal het niet gebeuren," mom
pelde hy voor zich; „misschien gebeurt het
in het geheel niet. Zelfs als ze weten, dat
de kaart werd geteekend door oen vrouwen
hand, hoe kunnen ze dan haar verdenken?
Als ze eenig nieuw bowys hadden, zou zy:
niet in haar kamer zyn; ze zon dan...." v
Wordt vervolgd.)