Gasiaotoren-Falirik DEDTZ.
Filiale Amsterdam.
ATJEH.
Op de Gastentoonstelling
Schiedam werd een Origi-
neele Gtto-Gasmotor van
CEDTZ met de hoogste on
derscheiding (Gouden me
daille) bekroond. 7664 16
door den minister van justitie aan de Tweede
Kamer oen wetsontwerp worden ingo isnd
tot aankoop van b:t vroegere paleis van wylen
prins Frederik tot de inricbtiDg van een
r^cbtsgebouw aldaar. Do voorgestelde koop
pr\js zou f 350,000 zijn.
De vyjiarlyksche studentenfeesten t9
Groningen zijn volgens de traditie wederom
geop.nd met bet aanbieden van een geschenk
van do Groningscbe dames aan het Studenton-
corps. Thans bestond bet in een tafel met
stoelon, testomd voor de kamer van de kroeg
commissie. Bij monde van mejuffrouw B. Van
Royen werd dit bewijs van vrien:sthap in
een feestelijke vergadering aangeboden.
De luitenant ter zee der 2de klasse A. F.
Folkersma, uit Oost In^ie in Nederland terug
gekeerd, is op non-activiteit gesteld.
Het p2nt8erdeksebip der marine „Gelder
lano", gebouwd op het établissementFeyenoorJ,
en het voor de Indische wateren bestemde
llottieljevaartuig „Snip", gebouwd op do fat riek
van den beer P. Smit, vertrokken gisteren
van die fabrieken naar het gemeentecroogdok
te Rotterdam.
Het was Zondag 40 jaar geleden, dat
de vice-admiraal H. Quispel, directeur en
commandant der marine te Hellevoetsluis,
benoemd werd tot adel orst 1ste klasse.
De heer E. D. d'Arripe, overleden te
.Amsterdam, heeft zijn verzameling Japansche
251 Chin^esche porseleinen aan het Ryk gele-
gateerJ.
Deze zeer belangrijke collectie wordt in
<4e verzameling van bet Nederlandsch Mu
seum opgenomen.
Op Dinsdag 10 October a. s. en volgende
Jagen zal, in het getouw der synode te
's-Graveabage, de jaarlijksche vergadering
worden gehouden van het Algemeen College
van Toezicht op het beheer der ktrkeljjke
goederen en fondsen.
Gisteren ia te Arnhem de maatschappij
Rijnoevers" opgericht, tie zich blijkens baar
statuttn mede het verbinden van de beide
oevers van do rivier den Rijn bij Arnhem
door een overbruggiag ten doel stelt. Het
kapitaal is bepaald op ƒ1,000,000, verdeeld
in tien series, ieder van 100,000, waarvan
aanvanktlyk zes serieên worden uitgegeven.
Commissarissen zijn de heeren mr. L. J.
Van Gelein Vitringa, deken der orde van
advocaten te Arnhem; W. baron Van Vcorst
tot Voorst, groQjeigenaar te Elden; W. H.
Van Braam, industriêel te Arohem; D. W.
P. Wisboom, ingeni.-ur en grondeigenaar
Huize Groot-Warnstorn te Arnhem, en G.
W. baron Van der Feltz, burgemeester van
Eist. Directeur is de heer H. C. Van der
Houven van Oordt, lid der Ged. Staten van
Gelderland te Arnhem.
De heeren Neissen en Ressing, directeu
ren van den Gemeentelijken Tramoienst en
van het Electrisch Be.rijt te Amsterdam, ztfn
lot het doen van een dienstreis naar het
buitenland vertrokken. Zy zullen een m.iand
afwezig blijven en met het oog op de inrich
ting van do hun toevertrouwde takken van
dienst verschillende groote steden van
Duitschland, Frankrijk en Noord Italië be
zoeken. (iY. v. d. D.)
Het stoomschip „Priam", van Amsterdam
naar Batavia, arriveerde 16 Sept. te Liverpool;
de „Prins Willem V", van Amsterdam naar
Paramaribo, passeerde 17 Sept. Ouessant; de
„Statendam", van Nieuw-York naar Rotterdam,
passeerde 18 Sept. Prawl.point; de „Anchises"
vertrok 14 Sept. van Batavia naar Amst^rJam;
de „Kanzier", van Hamburg en Amsterdam
naar Oost-Afrika, arriveerde 18 S^pt. te Port-
Said; ce „Mercpi", van Rotterdam naar Java,
passeerde lb Sept. Gibraltar; do „So^mbing",
van Java naar Rotterdam, passetrde 17 Sept.
Sagres; de „Telamon", van AmsterJan en
Liverpool naar Java, vertrok 11 S pt. van
Algiers; de „Teucer", V3n Batavia naar Am
sterdam, passeerde 17 Sopt. Ptrimde „Solo",
van Rotterdam naar Batavia, passeerde 18
Sept. Ouessant; de „Prinses Amalia", van
Batavia nuar Amsterdam, arriveerde 18 Sept.
te Genua.
Katwyk-ann-Zee. Menigeen, die tegen
woordig Rijnlands stoomgemaal zoo cruk in
de weer ziet, zal zich wel afvragen of er dan
zooveel regen is gevallen, dat dit het malen
dag n aaneen noooig maakt.
Be reden is echter deze: Bij Gou ia beeft
men den geheelen zomer water ingelaten, ten
einde hierdoor tot wat rverversching to komen.
In plaats, dat het boezemwater nu booger
werJ, werd het alty 1 lager, daar de polurs
te veel lieten inslroomeD, door de droogte.
Men kon hier dus het vuile bedorven wat^r
niet wegmalen. Nu tr echtc-r ïvgen gevallen
is, is het water gestegen, zoodat men het bier
kan krijgen. Terwyl men nabjj Gouda versch
water laat instroomen, wordt h-.t bedorveno
weggemalen, zoodat de gebeelo boezem van
nieuw water worct voorzien. Dat cit werkelijk
een uitstekende maatregel is geweest, daar
van had ieder, die dezer dagen in het stoom
gemaal geweest is, zich kunnen overtuigen.
Den eersten dag was het er, wegtns de Jucbt
van hot wegstroomende water, niet uit te
houien.
Katwyk. In een vergadering van manlijke
leden der Gereformeerde Kerk te Katwyk a/J.
Rijn is gisteren met algemeene stemmen
besloten voor de a. s. vacature to beroepen
ds. J. H. Donner Jr., te Nieuwdorp.
Roclof-Arendsvoen. „Het Stalen Ros"
hield Zondag een clubtocht, ten eindo meer
algemeen de gelegenheid aan te bieden, de
prachtig fraai opgewerkte rijwielen (12) te
kunnen bezien, waarvan vooral uitmuntten:
een wieier op e9n wiel.r (de sport), vruchten
(de tuinbouw), een zeilschip e scheepvaart),
een reusachtige sigaar (le handel).
Van af den heer Wagenaar ondernam men
een afmsttenden tocht van hier over Oud-
Ale, Rypwetering, Nieuwe Wetoriog en Oude-
Wetering naar het uitgangspunt terug. Overal
werd de meeste belangstelling bi) het passeeren
ondervonden, niet het minst op de genoemde
plaatsen, waar telkens even werd stil gehouden.
By den heer Marinkelle s heidden eenige sport
mannen van het gezelschap, terwyi by den
heer Wagenaar de gansche schoons stoet
ontbonden werd.
Zegwaard. Zondagnamiddag is een begin
van brand ontstaan in een hooischelf by den
watermolenaar C. Rademaker onder de ge
meente BLiswyk. Door het flink optreden
van den molenaar en met behulp der buren,
dia spoe Jig aanwezig waren, mocht het ge
lukken den brand met emmers water nog tyoig
te blusscben. De brandspuit, gestationneerd
aan den Kruisweg onder genoemde gemeente,
was inmiddels aangerukt, doch behoefde geen
water te geven. De oorzaak is onbekend.
Vit de „Staatscourant."
Kon. besluiten. Goedgekeurd dat J. W. Dc
Wit, burgemeester van de gemeento Watergraafs-
meor, is Xenooiud tot secretaris dier gemeente.
Met ingang van 1 October 1899, benooind tot
lid van het college van curatoren der Rijks
universiteit: te Leiden, mr. O. W. Star Nuinan;
te Utrecht, mr. J. F. Baert; te Groniogen, jhr.
mr. J. Remees van Iddekinge.
Aan den eervol ontslagen hoogleeraar-titulaiT,
leeraar in de wis- en werktuigkunde bij bet Kon.
Instituut voor de marine te ïllernsoord, dr. G. A.
Oskamp, oen pensioen verleend van ƒ1655'sjaars.
De minister van financiën maakt bekend, dat
op 16 dezer bij de betaalmeesters in kas was
f 2,121,854.3978 en dat op denzelfden dag door de
Nedorlandsche Bank, ingevolge art. 11 bis van haar
octrooi, aan 's lands kas een voorschot was ver
strekt ten bedrage van ƒ682,538.61.
Hoofdcursus.
De minister van oorlog brengt, ten vervolge op
de aankondiging in de ,Sts.-Ct." van Zaterdag 2
September 1899, nader ter kennis van belang
hebbenden, dat, iu verband met een ontstane
vacature, alsnog voor den dionst bij de infanterie
in Nederlandsch-lndiö wordt aangewezen de reeds
tot den hoofdcursus toegelaten sergeant L. H. Vink,
terwijl voor het wapen der infanterie hier te
lande alsnog tot den hoofdcursus wordt toegelaten
de sergeant J. D. Eggink.
Een Regeerings-ttligram uit Atjeh, 18 Sep
tember out vangen, luidt:
„Excursie naar de Noord- en Oostkust van
Atjeh afgeloopen. Twee compagniën blyven
voorloopig ia bivak aan de Djamboe-Ajer-
rivier tot weg-aanl g beëindigd is. Twee com
pagnieën gaan naar Telok-Semawó voor het
zuiveren van en het coen van opnemingen in de
lanoschappen tusschen Gedong en Pasangan."
RECLAMES,
a 25 Cents per regel.
21JDEK DAMAST 75 Cts.
tot 14.65 p. Met., zooals zwart, wit en ge
kleurd. „Hcnneberg-Zyde" van 45 Cts.
tot 14.05 per Metglad, gestreept, gekarteld,
gestippeld, Damast, enz., (pl. m. 240 versch.
qual. en 2000 versch. kleuren, teekeningon,
enz.) franco en vrij van invoerrechten
In liufs. Monsters omgaand. Dubb. briofporto
n. Zwitserland. C. HEHNEBERG's
Zydcnfabrieken (K. u.K. Hofl.) Zilrlcb.
7570 10
Gemengd Nieuws.
Van af morgen weder nieuwe
platen in onze Vestibule.
De heer J. C. Huysman (firma C.
Kooyker) geeft, met het oog op den 3ien
October, een aardige gologenheidsbriefkaart
uit, voorstellende „een UadzyJe uit het ge
schiedboek." Het is een gooi denkbeeld, dat
ongetwyfold door de stadge-ooten op prys
zal worden gesteld. Zulk een 3-October-
grott uit Leiden is voor verzamelaars van
geïllustreerde briefkaarten een buitenkansje.
De kaart is ontworpen door den heer G. C.
Vrint, alhier.
Hedenmorgen omstreeks half-
tien gera:.kte een driejarig meisje, genaamd
M., in de Kyfgracht (Zuidsingel) alhier onder
de leuning der brug coor te water, doordien
een vrouw met een zak aardappelen op den
rug het kind onwillekeurig opzy duwde. FJuks
was W. Van Ulden, aan den Zuidsingel
wonendo, by de hand, die den moed had,
boswel by niet kon zwemmen, te water te
gaan, en het kind behouden toestak aan Van
der Sluys, den bekenien „menscbenredder", die
ook op het punt had gestaan zich te water
te begeven, hetgeen evenwel niet meer be
hoefde door de moedige handelwyze van ge
noemden "W. Van UldoD.
Zuur geldverdienen. Men schryft
uit 's-Gravenhage van gisteravond:
Hedennamiddag om 6 uren zegge 19 uren
véoriat morgen de plechtige opening van de
vergadering der Staten Generaal plaats heeft
stond reeds een troep personen te wachten
voor de deur op het Binnenhof, welke toegang
geeft tot de publieke tribune der Troonzaal.
Allengs groeide in den loop van den avond
dit troepje aan en te acht uren hadden zich
reels ongeveer honderd personen in een gelid
van tweeën langs den muur van het gebouw
der Tweede Kamer opgesteld.
Mannen, vrouwen, ja zelfs kinderen stonden
of zaten iu den gusen herfstavond dicht tegen
den muur gedrukt, om den langen nacht in
de open lucht door te brengen, al wachtende
en wachtende, in de hoop morgen tegen het
uur dor opening wellicht bun plaatsje in de
ry aan een meergogoed medemensch tegen
een goed prijsje te kunnen afstaan.
Zondag-avond ontstond over een
geldquaestie in de Bagynenhofstraat te Rot
terdam een worsteling tusschen den aldaar
wonenden logementhouder G. Rietkerk en
den werkman H. R., woonachtig op de Slaak-
kade. Hevig op elkander gebeten, vochten beide
mannen met groot© woede totdat den logement
houder Rietkerk eensklaps h.t tlood over het
gelaat spoot. Zyn tegenstander had hem een
heel stuk uit. het linkeroor gebeten en een
deel van de oorschelp tot aan het hoofd
afgerukt. Het stuk oor werd aan hot politie-
bureel in de Lange Torenstraat gedeponeerd.
Tegen den gearresteerden dader is proces
verbaal opgemaakt. De verwonde logement
houder werd op het politiebureel door een
geneesheer verbonden. (N. R. C.)
Een schadepostje ia het, volgens
het „A. H."f voor den heer B. Groote, die
iu het verzakkende perceel 43 Kalveratraat
te Amsterdam zyn magazijn en winkel van
photograph!© artikelen heelt. De bouwpolitie
heeft het met het oog op den toestand, waarin
het thans verkoert, geraden geacht het perceel
vooreerst althans te doen ontruimen. Het
gebouw zal echter nog behouden kunnen
blyven, wanneer spoedig afdoende maatregelen
woraen genomen. Do bouwpolitie heeft het
perceel grondig onderzocht en is tot de slot
som gekomen, dat het kan blyven staan,
wanneer de voorgevel wordt versterkt en de
zygevel aan den kant van de „Commerce"
geheel worat vernieuwd.
De oorzaak der verzakking is de volgende:
voor de fundamenten van het nieuw op te
trekken „Hótel du Commerce" moest de grond
dieper worden uitgegraven dan de zooals
dat by huiz^D, die reeds, zooals dat van den
heer Groote, een paar eeuwen oud zyn, meer
voorkomt niet op palen rusten ie fundee
ring van perceel 43 ligt. Gevolg daarvan was,
dat onder den zymour van het huis van den
beer Groote een Beboeting moest worden aan
gebracht, wat ook geschiedde. Nadat het in
den grond slaan der palen voor het nieuwe
hotel was afgeloopen, heeft men echter die
schoeiing te vroeg weggenomen, zoodat de
muur toen geen steun meer had en is gaan
wtrken, wat hetgeen nu gebeurd is ten ge
volge bad.
Yoor de rechtbank te Arnhem
hadden gisteren de pleidooien plaats inzake
G. J. Ariese wed. Derksen, te Zetten, eischeres
(proc. mr. L. J. Van Gelein Vitringa, te Arn
hem), contra J. Jansen van Olst, grondeLe
naar en wethouder te Hcrveld, gedaagde
(proc. mr. I. Everts B.Hzn., te Arnhem),
eisch tot betaling van 4000, 2000 en
ƒ2000 voor 3 afgegeven obligaties der ge
meente Valburg.
Deze zaak is de eerste processueele nasleep
van de onregelmatigheden, die in de flnan-
ciöele buishouding der gemeente Valcurgzyn
gebracht door den vorigen burgemeester L.
Van Doesburgb, by wiens overlyden een
lange reeks van fraudes aan het licht kwam.
De obligaties, waarover bet geschil loopt,
zyn door den Raad als waardeloos erkend,
omdat de besluiten tot bet aangaan van boven
genoemde leeningen Dcoit genomen zyn.
De burgemeester schreef de stukken, fin
geerde de Raadsbesluiten en liet den wet
houder, die geheel ter goeder trouw was, de
obligaties teekenen, zonder dat deze inzage
nam van wat hy aldus bekraebtigdo. Deze
valsche obligaties werden dan door den bur
gemeester geplaatst en het geld diencfo om
z'u'n particuliero uitgaven te dekken. De
eischeres, een van de vele slachtoffers, heeft
thans den wethouder gedagvaard tot beta
ling, waarby mr. Vitringa concludeerde tot
algeheele toewyzing van den eisch, vaststel
I nde, dat gedaagde vooraf had behooren te
onderzoeken wat by onderteektnde.
Z a t e r d a g-m orgen is onder de
gem.ente Duiveniyke aangespoeld het in
verregaanden staat van ontbinding verkeerend
lyk van een menspersoon, veriroedelyk een
zeeman. Hy was gekleed in zwart cheviot
broek, witte trui, flanellen hemd en rood
geruit boezeroen. Op het lyk werden gevonden
3 halve penningstukken, en een sleutelring
met twee sleuteltjes. De verrooedelyko ouder
dom kon niet meer worden vastgesteld.
Zondagmorgen is aan het strand
te Nieuw Helvoet door twee jongens gevonden
het aangespoelde lyk van het jongetje Tan
9 jaar, dat een paar maanden geleden by het
baden te Den Dommel verdronken is. Op
het vioden van het lyk was door den vader
een premie van 20 gestold; deze is met
een en ander telegraphisch in kennis gesteld.
Het palea van wyien koningin
Hortense, Laffittestraat, te Parys, thans be
woond door baron Salomon De Rothschild,
wordt voor afbraak verkocht om door een
nieuw gebouw te worden vervangen.
De hoogleeraar De "Wilde, van de
Universiteit te Brussel, heeft den Hoogen
Raai van het Legioen van Eer verzocht hem
als ridder dier Orde te schrappen, omdat er
z. 1. te veel leugenaars, falsarissen, valsche
getuigen, verraders, spionnen, onmogeiyke
rechters, enz. in zyn, in wier gezelschap het
hem onbehaagiyk is geworden.
Gisternacht is ingebroken by
de ry wielhanaelaars Augustinus en Witteveen,
te Haarlem. De dieven namen niets dan voor
een gulden aan postzegels mee.
Gisternacht ontstond er een
hevige brand in een huis, gelegen in de
Rykmansstraat te Deventer, en bewoond door
twee gezinnen. Slechts éen der intoedels was
verzekerd. Het geheele buis is uitgebrand.
Oorzaak onbekend.
Een mededeeling van de Rus-
sisch-Zweedscbe wetenschappeiyke zending
naar Spitsbergen, aan de academie van weten
schappen te St.-Petersburg ontvangen, ver
meldt, dat veel Russische en Zweedsche
leden binnenkort zullen terugkomen om in
hun landen te overwinteren. Enkele andere
reisgenooten zullen op Spitsbergen overwin
teren.
Da expe itie is andera goed gelukt. Ver
schillende opnemingen zyn gedaan.
Het komplot te Pnr^s.
Verschillende rytuigen van de landsdrukkery
te Parys brachten gisteren de dossiers der
van hoogverraad beschuldigden naar dm
Senaat, als Hooggerechtshof zitting houdende.
In de zittingzaal hebben slechts de Senatoren
en de beëedigde ambtenaren toegang.
De galeryen en de tribunes werden open
gesteld voor personen, die van kaarten voor
zien zyn.
Er beerschte volkomen rust in den omtrek
van het Luxembourg. Do tuinen van het
Luxembourg werden 's middags om 1 uur
gesloten. Er zyn zeer strenge politiemaatregelen
•genomen.
Da zitting van het Hooggerechtshof werd
om vyf minuten over tweeën gtopend.
De voorzitter las het besluit voor, waarby
do Senaat als Hooggerechtshof wor.t op-
g«rof»x)en.
De procureur-generaal Bernard las het requi
sitoir voor, waarin genoemd worden de mis
dacen van een komplot en een aanslag om
den regeeringsvorru to wyzigen. De onge
regeldheden van Februari 1899 en ook de
andere werden vooroereid door een verstand
houding tussebea Dóroulèdej Habert, do
Ligue des Patriotes, Guórin, de anti semioti
sche Liga, enz., &n einde de regeering ta
wyzigen en tot dat doel werkzaam te zijn. Het
requisitoir spreekt van de revoluri naira han
delingen van verschillende vereenigingen, van
Uéroulède en ïïabert, oie hun plan ten uit
voer wilden brengen door een straatverbon l
v.m oproer en leger, en sprtekt aan van de
anti sernietische Liga, door Guérin geleid.
De akte van beschuldiging wyst er op, dat
deze Liga een plaats innam in een opro.rige
organisatie. Guérin tracht een gewapendtn
troep byeen en deed mee aan alle onger-geld-
heden. Vervolgens komt ter sprake oe Liga
van de Jeunesse ADti9émitique, door Dubsc
gelei). In een brief van Duoec zegt deze, dat
hy rekent op zyn persoonlijke relaties om
een staatsgreep tot stand te brengen en by
noorigt zyn vrienden uit, om te trachten in
het garnizoen van Parys vrienden te werven,
en voegt er ty, dat Wanneer een slag wordt
ondernomen, „de vnile jood" Hendló den dans
niet zal ontspringen.
Bet requisitoir maakt gewag van talryka
brieven, waarvan de revolutionaire strekking
duidelyk blykt, om dan te spreken van de
gewiebtigo rol, die de Royalistische Liga in
de oproerige plannen speelt. Al deze verbon
den lig Vs verbergen de bedoeling niet om den
regeeringsvorm te wyzigen. Het requisitoir
gaat de rol na, die de beklaagden, speelden en
de procureur-generaal las talryke stukken
voor. Daarna werd een overzicht gegeven van
de verergering van de beroering sedert Octo
fcfer 1898 en werd herinnerd aan het gedrag
van den hertog van Orloans en zyn secretarie,
den senator Buffet, die den prins aanraadde
dichter de grens te naderen. Het requisitoir
spreekt van geheime bijeenkomsten te Brussel
en San-Remo, terwijl het in herinnering brengt
de oproeping van den prins tot een inschry-
ving, waarvoor 400,000 fr. werd gestort. Men
legde beslag op do lyst, waarin do betrek
kingen reeds toegewezen werden voor de
nieuwe regeering. Dan wor.t gesproken van
de incidenten van den 23slen Februari op de
Place de Ia Nation, welke Déroulède uitlokte.
Toen ze mislukt waren, telegrapheerde men
aan den hertog van Orleans te Brussel om
niet te komen.
Het komplot werd tot een begin van uit
voering en feitelyk tot stand gebracht. De
verstandhouding tusschen de beschuldigden
is aangetoonl boar hun bekentenissen. De
geheime byeenkomsten worden steeds tal
rijker, met het doel een opstand te bewerken
met behulp van eükele aanvoerders van het
leger.
Den 29sten Mei schreef Dubec aan Bressier
om zich meester te maken van de prefectuur
te Caen.
Den 4den Juni hadden de ongeregeldheden
te Auteuil plaats, betgeen bewyst, dat er een
verstandhoujing bestond tusschen de Royalis
tische en Antisemietische Liga's.
Het requisitoir weidt lang uit over het
optreden der agenten van de Lijue des
Patriotos in de provincie, on spreekt van do
aanhoudingen, de vervolgingen en van de
opening der voorloopige instructie. De bri:f
van Dubec van den 29sten Augustus 1899
wordt aangehaald, waarin gezegd werd, dat
de revolutie niet meer mogeiyk was, doch
waarin niettemin werd aangedrongen om het
verbond te handhaven.
De procureur eindigde zyn requisitoir met
te zeggen, dat het recht aanwezig is om van
de aaDgebracnto misdaad van het stichten
van een komplot kennis te nemen; dat het
komplot volgens de stukken gesmeed is met
hot doel om de uitvo ring voor te bereiden.
Het Hooggerechtshof ging over in raad
kamer. Do zaal werd ontruimd zonder eenig
voorval.
De algemeene indruk is, dat bet requisitoir
goed onderlegd was en meer bewyzen en
vooral moer va6te bewyzen gaf dan ver
wacht werd.
Het requisitoir stond verre boven dat,
waarop generaal Boulanger werd veroordeeld.
De band tusschen de verschillende pogingen
om een komplot tot stand te brengen en de
verstandhouding tusschen de nationalistische,
antisemietische en royalistische gro.pen treedt
duidelyk te voorsebyn. De groepen steun en
niet slechts elke poging, die de parlementaire
republiek omver kon werpen, doch hielden
elkaar wederkeerig op de hoogte van elke
beraamde poging.
De Senaat, met de verpletterende meerder
heid van 202 stemmen (234 tegen 32) be
sluitende tot verwyzing der zaak naar de
commissie van instructie, toont onomwonden
deze meoning te öeelen. Da Senaat wacht
met de beslissing der vraag of er van eea
eenvoudig komplot of van een aanslag sprake
is tot na de instructie.
De belangryke quaestia der bevoegdheid
van het Hooggerechtshof kan, seint men aan
het „HL", niet geheel worden opgehelderd
in het inleidend requisitoir.
Men merkt zetr op de verklaring in het
requisitoir dat do verkryging der medewerking
van het logsr niet aan do rustverstoorders
gelukte, niettegenstaande bun pogiogen en
omkooperyen.
Engeland cn do Z.-A. Republiek.
In haar antwoord op de depeche van Cbam-
berbin van 12 September betreurt de Trans-
vaalsche regeering, dat Engrland voor den
dag komt met geheel nieuwe voorstellen. De
regeering wyst er op, dat de voorstellea
van Transvaal, nu vervallen, die door het
aanbod van het kiesrecht na vyf jaren in
woning de vertegenwoordiging deden toe
nemen, en waarby aan Groot-Britannlë ge
vraagd werd niet verjer aan te dringen op de
suzerdniteit, het govolg waren van wenken
van den Britschen agent, waarop Transvaal
in goed vertrouwen voortbouwde. Transvaal
had niet de bedoeling om noodeloos de quaestie
van den politiek cn toestand van het land
weer op te werpen, doch wenschte alleen
met behulp van den Britschen agent aan den
gespannen stan) van zaken een einde te
msken. De Transvaalsche regeering zag in,
hoe moeilyk bet was .e voorstellen te Coen
aannemen door het volk en den Volksraad,
doch liep dat gevaar t-n gevolge van den
ernstigen wensch naar vrede en omdat door
Cham erlain was verzekerJ, dat zulke voor
stellen niet zouden worden beschouwd als
een weigering van de zyne, maar naar waarde
zooden worden geteld.
Transvaal hanahaaft de aanneming van de
voorgestelde, vereenigde commissie, maar kon
ni&t inzien waarom nu de Britsche regeering
het kiesrecht na zeven jaren inwoning onvol
doende zou beschouwen zonder zulk eon
onderzoek.
Verder zegt de depeche, dat er een misver
stand moet wezen, wanneer Engeland aan
neemt, dat Transvaal zich voorbereidde om
voorstellen voor kiesrecht na vyf jaren en
een kwart-vertegenwoordiging aan den Volks
raad voor te leggen ter onvoorwaar^eiyke
aanneming. De Transvaalsche regeering heeft
met verwondering kennis genomen van ds
bewering, dat zy aan den Britschen agent
zou heaben te kennen gegeven, dat de nieuwo
leden van den Volksraad toegolaten zouden
worden om hun eigen taal te gebruiken.
Als daarmede bedoeld is, dat deze regeering
er in toegestemd heeft, dat eenige andere dan
de officiééls landstaal by de beraadslagingen
van den Volksraad gebozigJ mag worden,
wenscht zy zulks ten sterkste te ontkennen
daarlaten le, dat zij niet de bevoegdheid hoeft
zooranige radicale veran leringen in te voeren,
hoeft zy tot nu toe noodzak,lykhtiJ of z-lfs
de raadzaamheid niet kunnen inzien, om een
aanbeveling in den aangegeven gtestaan den
Volksraad te coen. Vandaar dan ook dadilyke
uiturukkelyko weigering op do desbetreffende
vraag van Harer Majesteits agent coor den
Staatspro:ureur gegeven.
Daar het voorstel voor een verdere confe
rentie vooralsnog afhankelijk gemaakt is
van de aanneming van een voorstel, dat de
regeering geen vrymoeoightid gevo.lt aan
den Volksraad aan te bevelen, zoude het
misschien voorbarig zijn daarop verder in te
gaan. Eet zy slechts vergund op te merken,
dat htt baar nog niet cubelyk gemaakt is,
welke bepaalde quaestiên by de voorgestelde
conferentie zullen worden besproken en niet
aan arbitrage kuonen worden onderworpen.
Maar zy is verblyd te zien, dat Harer Majesteits
gouvernement vermeent, dat die door vriend-
schappeiyke besprekingen gereedelyk kunnea
afgedaan worden, terwyl zy de verdere voor-
uitzi:ht;jQ door Harer Majesteits gouvernement
geopend, dat de invoering van een arbitrage
hof tot beslechting van alle punten van ge
schil zal worden besproken op die conferentie,
met genoegen begroet.
Zy is gaarne bereid tot instelling van zoo
danig hof mede te werken, te meer, wyl zy
vaat besloten is, zich geheri te blyven houden
