N». 12070 A®. 189L feze <gourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven Dc lotgevallen van een uitvinder. ■PRIJS DEZES COÜBAIïTa Voor Leidan par 8 maanden. Franco per post 3 f Afzonderlijke Nommers I 1.10.- 1.40. 0.05.' PRIJS DER ADVERTENTIENs Van 1—é regels f l.Oö. Iedere regel meer f 0.17J. Gföoterq totters naar plaatsruimte Voor hefc incasseeren bufteD do etad wordt f 0,05 berekend. ffédtiiandsclio Biograaf-flïaalschappij. VOORSTELLINGEN STADSZAAL. De automo' lel, tc r voortbrenging der eiec- [triciteit, is reeds gearriveerd en heeft bereids 'haar standplaats op de Aalmarkt ingenomen. Langzamerhand vullen zich reeds de ver schillende avonden. Daar het toestel op Ce gaanderij tegenover het tooneel komt te staan, zullen de beelden meer dan levensgroot en ov.ral in do zaal 'goad zichtbaar zyn. De toegangsprijzen zjjn als volgt gesteld: Middenvak eerste 10 rijen 00 Cents. Links en 'rechts daarvan 40 Cents. RjJ 11.-20 op '25 Cents. Alle overige plaatsen 15 Cents. Plaatsbespreking, doch niet verplichten 3, .10 Cents, totdesavon's negen uren, Doeza- straat No. 1. Wh maken onze lezers opmerkzaam, dat ,dit toestel op Ttrzoek van H. M. de Koningin ten palelze een voorstelling heeft gegeven, waaronder ook enkele nummers van het vermelde programma, terwijl H. M. ten «lotto Haar eigen into.ht met veel genoegen aanschouwde. Do voorstellingen worden zooJanig geregel!, dat deze te ongeveer tien uren zijn gcöinsigd. Aanvang te halfnegen. Plaatsen kunnen schriftelijk of per telcphoon worden opgegeven, Indian coze later op het In ons vorig nummer afgedrukt Bewijs worden afgehaald. Officiëele Konnlsgevlngen. Burgemeester on Wethouders van Leiden, Gozieu do missive van de Gedop citeerde Staten dozer provincie, dd. 26/27 Juni Jl., B No. 22t3(lsto tfd.) G. 8. No 2/2; - Brengen bij deze ter algemeins kennis, dat door n commissie uit voornoemd collego, ter voldoening aan art. 25 dor Hindtrwot, op Ziterdag li Juli aansL, 'a voormiddags te elf uren, op hot Itiadhuis dezer gemeente g legenh id zal wordoa gogeven om 'bezwaren in te brengen tegen de oprlohtiag van een emedirg tón behoeve vau do Btirronwacht alhier, kadastraal bekend Becli i F No. 1114. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, F. WAS, Burgemeester. 29 Juni 1899. VAN BEYST, Secroiaiis. Leiden, 30 Juni. Naar men ons mededeelt, is do dames- zangvereeniging „Renata" op voorstel van het bestuur, in overleg met den directeur, op de algemetne ledenvergadering van gisteravond ontbonden. Bü beschikking van den minister van linnc-nlandache zaken is de by tesch. van 11 Jan. 1894, afdeeling Onderwijs, aan dr. P. Zeeman verleende toelating als privuat- docont in de faculteit der wis- en natuur kunde aan de Rijks-universiteit te Leiden, op diens verzoek, ingetrokken. Morgen, 1 Juli, herdenkt De Koning den dag, dat by 25 jaar Werkzaam is als bediende aan het Museum van Natuurlijke Historie. Aangenomen is het beroep naar de Ned,- Eerv. Gem. te Moerkapelle door den heer M. J. G. J. Yan de Pol, can 3. te Herveld. In de plaats van den heer W. M. Boer- koel, die eerstdaags naar Transvaal hoopt to vertrekken, werd tot onderwijzer aan de Christelijk-Nationalo school te Dieren benoemd de heer C. Yan Elten, van Nieuwerbrug, leer ling van de Chr. Normaallessen te Bodegraven. De Volkskiesvereeniging te "Winschoten, afdeeling van den S.-D. A.P., hcoft een motie aangenomen, waarin zij, gelezen hebbende de redevoering en de argumentitie van het Kamerli 1 Schaper ten opzichte van het subsidie van de paardentram WinschotenBelling- wol .'e, haar afkeuring daarover uitspreekt, omdat zij meent, dat een sociaal democratisch Kamerlid geen dergelijke particuliere onder nemingen mag steunen met geld uit do Ryks- schatkist. Op Zaterdag 15 Juli aanstaande zal het Koninklijk Instituut vau Ingenieurs een alge- meene vergadering houden, waarin tot hot oprichten van vakafdeelingen zal worden over gegaan voor werktuig- en scheepsbouw en voor electrotechniek en de Raad van Bestuur opnieuw zal worden samengesteld. Verder zal oen algemeen9 secretaris worden gekozen, zullen de concept-verordeningen van hot Instituut worden behandeld en zal mede- deeling worden gedaan omtrent de vooruit zichten om te geraken tot de uitgave van een weekblad. Ter vi ring van de fusie zal een gemeen schappelijke maaltijd worden gehouden in het Kurhaus te Scheveningen. Het was gistere zestig jaren geleden, dat de heer J. H. Geertsema te Groningen in de rechten promoveerde, na verdediging van een „Specimen HIatorico Politicum Inaugurale, de vi, quam revocatio Edicti Nannetensia habuit in Iuris Publici Anglici mutationem." Het laatste, dat mr. Geertsema leverde, was in het hoofdstuk in „Een halve Eeuw", waarin de Parlementaire Geschiedenis behan deld werd. Hoe rijk een leven ligt tusschèn dat Spe cimen Inaugurale van 1839 en dat hoo/Jstuk in ons gedenkboek van 1898. Hét „N. v. d. D." geeft een overzicht van mr. Geertsema's loopbaan. Deze begint in 1863 met zijn verkiezing tot lid der Tweede Kamer in zijn woonplaats Groningen. Hy bleef zitting houden tot Februari 1866, toen hy na Thorbecke's uittreding benoemd werd tot minister van binnenlandsche zaken in het kabinet Fransen van de Putte Van Bosse. Eenige maanden na het aftreden van dat kabinet, in Augustus 1866, kwam mr. G.ert- sema andermaal ia de Tweede Kamer, cit- maal gekozen te Haarlem. Twee jaren later Werd hy te Haarlem Diet herkozeD, maar onmiddellijk daarna te Groningen, en bleef hU in de Kamer zitting houden tot aan zijn be noeming tot lid van den Raad van State in Januari 1869. Uit dat college werd hij in Juli 1872, na Thorbecke's dood, andermaal geroepen tot het veelomvattend ambt van minister van tinnenlandsche zaken, in het kabinet-De Vries Fransen van de Putte. De verwerping van art. I der door hem ingooiende kieswet-wyziging in Juni 1874 noopte den minister en het gehoïle kabinet tot aftreding. Eón jaar 1 t.r w.rd mr. Geert sema door Arnhem naar de Tweede Kamer afg=vaar igi; by bleef daar tot 1877, toen hy benoemd werd tot Gommiss iris der Koningin in Overijsel. Nadat hy eenige jaren geleden op zijn verzo.-k uit deze betrekking was ont heven, w.rd hij door de Prov. Staten van Gro.ingen gekozen tot lid der Eerste Kamer, waarin hU thans zitting heeft. Eigenaardig is het, dat mr. Geertsema da beide keeron van zyn ministerschap de op volger was van Thorbstke en h-j beide malen opgevolgd werd cócr Heomskerk. In de zitting van den Rotterdam&chon - gemeenteraad van gisteren was o.a. ingekomen een voordracht voor het benoemen van een directeur voor het Museum Boymans. Op deze voordracht zyn geplaatst de ho.ren lo. P. Haverkorn van BysewiJk (de tegen woordige titularis); 2. E, W. Moes, te Amster dam, en jhr. C. H. C. Flügi d'Aspremond. Op een voorrecht voor een letrares in het Hoogduitsch aan de H. B.-S. voor meisjes zyn geplaatst de dames M. L. H. A. König, te Dordrecht, en B. E. Van Roggen, t9 Leidon, en op een voorbracht voor een laeraar ia htt Engelsch aan de Zeevaartschool de heeren; P. Ringlever, to Rotterdam, en H. Blokhuis, te Groningen. Van do vereeniging tot behartiging van de be langen der vrouw kwam een verzoek in om het kookonJerwys op te nomen onder de vakken voor het herhalingsonderwys. Nadat eenig onderwijzend personeel was beooemd, kwam aan de orde de beraadslaging ovc-r de Ziekenhuisquaestie, welke degebeele zitting in beslag nam, zonder dat men nog tot een resultaat kwam. In de middagzitting leverde het weinig of geon nieuwe gezichtspunten op. Verscheidene leden spraken in afkeurenden zin over de rap porten van B. en Ws. en betreurden het ontslag van dr. Guldenarm. In de avondzitting voerden nog verschillende leden het woord over dezelfde quaestie. Ter wijl van een zijde de wenscheiykheid van meer licht betoogd werd, verzekerden B. en Ws. en de commissie, dat alle licht gegeven was. Enkelen trachten de zaak telkens op d9 per- sonenquae6tie, dr. Guldenarm verdedigende. Do voorzitter voerde hiertegen aan, dat hy ieder Raadslid tartte aan te wyzen, dat door B. en Ws. of de commissie iets ten nadeele van dr. Guldenarm gezegd is, op wieus be kwaamheden ook z'y niets willen af.iDgen. Dat neemt echter niet weg, dat waar een ambtenaar, hoe verdlenstelyk by ook Is, op zoo dringende wyze sis dr. Guldenarm ontslag vraagt, cit dadtlyk moet verleend worden. Waar nu aan dr. Guldenarm en aan dr. Hesselink beiden ontslag is verkend, zeide do voorzitter war veel verbeteringen reeds tot stand zijn gekomen en andere niet op zich zullen laten wachten, stellen B. en Ws. een voudig voor de rapporten voor kennisgeving aan te nemen en de commissie van het Ziekenhuis dank te betuigen voor de vele mositeo, die zij zich getroost heeft. Tegen deze conclusie stemmen zou geen andero bete.kenis hebben dan dat men geea vertrouwen heeft. B. en Ws. en de commissie geven de verz kering, dat zy een open oog zullen blyven houden voor de verbeteringen, die in het Ziekenhuis wenschelyk biyken. By stemming verli-.ten, behalve de crie leden der commissie voor het Ziekenhuis, nog vier leden de zaal. Daarna werd de conclusie van B. en Ws. aangenomen met 23 tegen 5 stemmen. Nog kwam aan do orde het voorstel tot regeling op de begrooting, dienst 1898, van tekorten op artikelen van gewone en buiten gewone uitgaven, waaronder de post betref fende de gasfabriek aan den Linker Maasoever, die met f 125,000 bleek overschreden. De h^er W. A. Mees drong er op aan maatr gelen te nemeD, opdat zulke over- schrydingen ni t meer zullen voorkomen. De wethouder, do heer Do Monchy, zegde zulks toe. Hy erkende, dat er een fout gemaakt was. Door de etuJenteD, leden van de juri dische faculteit van het Utrecbtsch studenten corps, i3 een adres aan Haro Majesteit do Koningin verzonden, waarin wordt verzocht, in de r.gellng van het co.toraal-exainen in de rechtswetenschap zoodanige wyziging aan te brengen, dat do twee gedeelten, waarin thans dat examen verdeeld is, worden ver vormd tot twee afzondtrlyke examina, die onaf hankeiyk van elkaar kunnoa worden afge legd. Hot verzoek wordt gegrond op het feit, dat, naar de meening van adressanten, door ce tegenwoordige regeling van het doctoraal examen in de rechtswetenschap een goede beoefening dier wetenschap niet bevorder J, maar veele.r belemmerd wor^t. Op 8 Juli 1899 wordt te Gouda, in aan sluiting met het plaat3eiyk trlephoor.net aldaar, een intercommunaal Rykstelephoon- 'oureel geopend. De di-.nsturen zyn bepaald als volgt: op werkdagen, van 7.50 uur voor tot 8.50 uur namiddags; op Zon- en feestdagen, van 12 50 tot 1.50 u. namiddags. Tot privaat-docent in de Hoogduitscbe taal- en letterkunde san de Universiteit van Amsterdam is opnieuw toegelaten dr. J. J. A. A. Frontsen. Naar wy vernemen, zal H. M. de Koningin den 7den Juli den leden der Vredesconfe rentie een Garden-party in het park van het paleis Hot Loo aanbieden. Aldus meldt het „Utr. Dbl." Men verzekert echter van goed ingelichte zyde uit Den Haag dat van zulk een party niets bekend is. De beer H. J. Lendcrink, directeur van hot „Instituut tot onderwys van blinden", algemeen secretaris der „Vereeniging tot ver betering van het lot der blinden in Nederland en zyn koloniën", heeft by den heer F. W. Egeling, te Amsterdam, een boekje het licht doen zien, getiteld: „De eerste opvoeding van het blinde kind in het huisgezia." Scbr. zegt er toe gekomen te zyn dit werkje samen te stollen, omdat hem gebleken is, dat onbekendheid van de ouders van een blind kind met de eerste begrippen over zyo opvoe ding op latcren leeftyd treurige gevolgen kan hebben. Gobrek aan c'orltreffen co leiding ge durende de eerste jaren in het ouderiyko huis vermeerdert de llchamelyke en verstan delijke achterlykheid. Waar het gewone kin3 zyn moeder en zijn omgeving ziet en zoo langzamerhand tot het begrip komt welke plaats het in die omgeving inneemt, moet het Hinde kin j door het woord en het betasten van voorwerpen daartoe ge leid worden, en dit is het, wat de taak van de moeder zooveel zwaarder maakt. Met een goede leicing kan echter het blinde kind zoo onafbnnkeiyk mogeiyk worJen ge maakt. Hoe h.t raogeiyk is hiertoe te komen, zet schr. in zyn werkje uiteen, waarna hy een twaalftal wenken geeft, waarin men den inhoud in het kort vindt samengevat, benevens eenige voorschriften aan ouders om kinderen zooveel mogeiyk voor blind worden te be hoeden. Het is een hoogst interessant boekje, en hot zy iedereen aanbevolen er mede kennis te maken. Maar wy wenschen onzen lezers van harte toe, dat zy voor het gebrnik er van bewaard mogen blyven. Heden vergaderde de Commissie van Rapporteurs voor de Ongevallenwet naar aan leiding van het afdeelingeondirzoek over de amendementen. Het stoomschip „Amst&r Jam" arriveerde 29 Juni van Nieuw-York to Rotterdam; do „Admiral" arriveerde 28 Juni van Hamburg en Antwerpen te Mcmbassa; de „Kalser", van Hamburg en Amster lam naar Oost- Afrika, vertrok 27 Juni van Suez; de „Koningin Wilhelmina", van Amsterdam naar Batavi.i, arriveer.e 29 Juni te Padang; de- „Rotterdam" vertrok 29 Juni van Rotterdam naar Nieuw-York; de „Smoroo" arriveerde 29 Juni van Batavia te Rotterdam; de „Soenda". arriveerde 29 Juni van Amsterdam te Batavia; do „Sumatra", van Amsterdam naar Batavia/ vertrok 29 Juni van Suiz. Oegstgoest. Wegens een benoeming aan de Verwer's Vernis- en Stoommetaaldrukkery te Krommenie is door den heer A, Van een Toorn eervol ontslag gevraagd als ambtenaar ter secretarie dezer gemeente. Vit de „Staatscourant." Koninkl. Besluitep. Benoemd bij het departement van financiën: tot hoofdcommies D. D. Boor en C. P. Zonnovylle, beidon thans com mies; tot commie3 II. A. Van dor Sande, thans adjunct-commies; tot adjunct-commies J. O. A. Arntzenius en J. J. Van Steenbergen, beiden thans lsto klerk; tot bode K. Haring, thans assist-bodo. Benoemd tot officier in de orde van Oranje-j Nassau do heor H. C. Verbraak, tijdolijk pastoorj bij de Roomsch-Katholieke Gemeente te Kotla- Iiadja (Atjeb). Eervol ontslag vorleend: mot ingang van 1 Juli, oj> verzoek, aan D. A. Van dor Vorm Oz., als dykgraaf van het watersokajp van West-IJsclmonde en vnn den nolder Dirk Smeetsland en Meeslor Arend van aer Woudensland, provincie Zuid- Holland. Vergunning vorleend ia aan mr. Th. Heemskerk, advocaat en procureur te Amsterdam, tot het aan nemen der versierselen van ridder 3do klasso der Oostenrijksche orde van de IJzeren Kroon. De ,Sts.-Ct." bevat de kon. goedgekeurde statuten van de Vereeniging voor Gereformeerd schoolonderwijs te Nieuw-Vennep. jyeviiXleitois.. 13) Zyn Excellentie werd opgewonden. „Myn goede, zonderlinge manl" riep hy uit: „begrijpt gy dan niet, wat dat zeggen wil? Het i3 wel waar, ik begryp het zeer goed, dat voor eon man van do woteDSchap, zooals g(j, het wetenschappelyke by uw ont dekking op den voorgrond staat; maar by .verder nadenken zult gy my toch moeten toegeven, dat deze zaak een zoo groote, zoo in het oog loopendo beteekonis heeft, dat zy het wetenschappelijk belang verre overtreft. Ik durf beweren, dat geen enkele ontdekking ter wereld een invloed op do maatschappy zal uitoefenen, die maar eenigszins is t9 ver- geiyken by de uwe; en daarom kan men er zich geene denken, welker openbaarmaking zooveel voorbereiding behoeft als deze. Wij moeten dus tot overleg komen, mynheer Poulsen. Stel eecs, gij gingt nu naar het Koningsplein en riept daar uw ontdekking «it aan allen, die haar maar hooren willen! (In den beginne zal men u niet gelooven, ;wat zeg ik men zal u voor krankzinnig houden. Maar gesteld, men gelooft u eindeiyk, (8U bewyst uw bewering; laat ik maar zeggen, gy strooit het goud met zakken vol onder de menigte, wat zal er dan gebeuren? De menigte zal zich op dit goud storten als wilde dieren op hun prooi. Men duwt en scheldt, men vecht, valt elkander aan en vult zijn zakken. De gelukkigsten zullen zich met zooveel bc-ladeD, dat zy er byna ondor be zwijken maar wat dan? Zulk een gelukkige zal, door een plotse linge gedachte getroffen, blyven staan; terwyi by do waarde van zyn last staat te berekenen, valt het hom in, dat die nu geen grootere waarde beeft dan eenzelfde vracht koper. En zoo zal het overal gaan. Hot geld want gy zegt zelf, dat het even gomakkelyk zal zijn, zilver tot platina te maken, verliest op hetzelfde oogenblik, dat de ontdekking openbaar wordt, geheel zyn waarde. De tele graaf zal het nieuws in enkele oogenblikken over den goheelen aardbol verspreiden; kortom, do wereld zal plotseling zonder eenig betaal middel zyD, en wat dan? Alle Beurzen, alle Banken, j?, wy kunnen vry zeggen, alle winkels en verkoophuizen der wereld zullen gesloten worden, en alle handel zal stilstaan. De beambten zullen van alle salaris verstoken zyn, daar dit geon waarde meer heeft. De rykste lieden t9r wereld, uitgezonderd de grondeigenaars (ofschoon ook alle eigendom aanmerkelyk ia waarde zou dalen) zullen arm zyn, ja, wat nog erger is, er zal een ontzet tende hongersnood ontstaan; een bakker z-1 Diet kunnen verkoopen, daar hy niet koopen kan, en de weinigen, di3 in het bezit zyn van levensmiddelen, zullen deze voor zlchzolven houden. En wat dan? Men kan zich gomak kelyk voorstellen, dat dan do wereld tot den ruilhandel zal terugkeeren; inderdaad staat er zelfs geen andere weg op9n, maar weet gy wat er zal gebeuren, oer men zoo ver is gekomen? De menigte zal in opstandkomon; de goudsmid zal den winkel van den bakker plunderen en do stedelingen zullen naar hot platteland stormon, om de boorderyen te plunderen en hun honger te stillen. Alles, wat orde heet, do Staat, de maatschappy, het huisgezin, alles zal der verwoesting prysge- geven zyn, alleen enkele rooflustige individuen zullen overblyven, die elkander zullen beoor logen. B3grypt gy nu, mynheer PouIsgd, welke ramp gy over de wereld kunt verspreiden? De as, waarom do wereld draait, Is het goud; verbreekt gy die as, dan zal alles ineenstorten. 01 ik begryp zoer goed, dit gy niet zoo diep zyt doorgedrongen in de gevolgen van de zaak d9 gedachte er aan doet my reeds duizelen Zyn Excellentie wischte zich het voor hoofd af. Erik zat sprakeloos en kneep zyn uitge doofde sigaar tusschen do vingers; ook hy sloeg do hand aan zyn voorhoofd. Dat alles was d9 waarheid, hy kon het niet ontkennen, maar op dit oogenblik was hy zyn gedachten niet goed meester. Een enkel3 herinnering slechts vloog hem door het hoofd, die aan de jammerlijke geschiedenis mot het platina- cbloride, ginder in de fabriek hoe lang was dat roeds geleden! En hy gevoelde nu nog wrok en toorn tegen dat goud, dat hom zoo vernederd had en welks meestor hy nu was. „Als ik mo eens niet aan den minister 8toordel" Hy moeat zyn gedachte luid uitgesproken hebben, want op hetzelfde oogenblik hoorde by Zyn Excellentie uitroepen: „Maar zyt gij dan krankzinnig, menschl Als gy op deze wyze voortgaat, zal de Staat jegens u wer- keiyk voorbehoed8maatregelen moeten nemen. Er kan niet aan gedacht worden, dat gy ver lof krygt uw ontdekking onder de menigte te verspreiden." Er lag iets dreigends in zyn toon van spreken. Erik stond op. Hy gevoelde z(jn eigen over wicht, als iemand, die do macht in handen heeft. „Het is de vraag maar," zeide Erik, „of de wetenschap gewoon ia zich over dergelyke zaken aldus te bekommeren." „Da wetenschap," zeide Zyn Excellentie, die heftig begon te worden, „hoe kunt gy nu sproken van wetenschap! Uw ontdekking zal ook haar tot ongeluk strekken; welk nut zal zy trekken uit hetgeen gy te openbaren hebt, te midden van de babylooische verwarring, die er het gevolg van zal zyn? Er zullen geen universiteiten, geen geleerden meer bestaan, slechts een massa lieden, die elkaar op leven en dood zullen bevechten om de noodzakeiykste middelen van bestaan op elkander te ver overen." „Gy zyt dus van oordeel," hernam Erik, „dat ik myn ontdekking geheel moet dood- zwygen, dat zy met my moet vergaan en begraven worden?" „Nu ja, en al ware dit eens zoo! "Welk voordeel zoudt gy zelf er van genieten, als gy zoo onbezonnen handeldet? Da eer, zegt gy, maar eer en roem zullen ook niet meer bestaan, wanneer alle beschaving ophoudt. Zelf zoudt gtj volslagen verarmen, als gy uw ontdekking bekend maaktet, torwyi gy nu slechts behoeft te wenschen, om in het bezit te komen van alles, wat uw hart maar begee- ren kan. En ik kan er u myn woord op geven, dat de verschillende mogendheden u niet goed schiks zullen toestaan, de wereld het onderste boven te keeren; men zal u in het oog hou den. Het baat niets, hier van eigen recht on vryheid te gewagen: nood breekt alle wetten het wolzyn des volks gaat boven cJles. Laten wy elkander goed verstaan," giDg Zyn Excol- cellentle voort, toen hy bemerkte, dat Erik het stilzwygen bewaarde, „de Staat zal uw verdiensten niet miskennen; integendeel, hy zal u naar krachten te gomoet komeD. Een man, zooals gy, heeft wellicht nog veel meer grootsche ontdekkingen voor zich. Een onder scheiding op dit oogenblik zou wellicht te veel de aandacht trekkenwie weet, welke geruch ten reeds tot het publiek zyn doorgedrongen I Maar na een jaar of zoo het kost u slechts éón woordin een geval als dit is de Öllfantsr orde goed op haar plaats. Gy hebt middelen genoeg om u in de oogen van het volk ver dienstelijk te maken. Kunnen wy het zoo niet oens worden?" Zyn Excellentie strekte de hand nlt (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1