Woensdag- en Zaterdag-avond
te gaan. Tot nog toe liet htf den tol ?oor het
gemak der wielrijders overdag open. Hijzelf
is ook wielrijder en zelfs Bondslid,
Is thans ook het L'idsch Dagblad a 2 Cents
verkrijgbaar bij:
FLEUR Jr., Sigarenwinkel,
Bakkerssteög 11
EN BIJ
Wed. v. d, BraDde, Haverzaklaan.
Joh. Hogervorst, Donkersteeg 13 (einde Mei
Haarlemmerstraat 128).
A. Kasteelen, Langegracht 112.
H. Lamt oo)', Boogewo.rd 96.
P. v. d. Meer Hz., Haarlemmerstraat 2.
A. Somerwil Az., Hoogewoerd 24.
P. J. Vervark, Gro.nesteeg 29.
J. Zitman, Zuidsingtl 29.
Alarktberichten*
Lelden, 12 Mei. Ter markt werden heden aan
geroerd: ötierea 26 etaka ƒ52 a f 192. Kalf- en Mt k-
ioeien 411 stnka 103 a 253. V-ireloeien 284
etui e ƒ87 a 290. "Vette Ceeea eo Koeien 224 etukf.
116 a ƒ249. Graekalveren 16 etu'-e 23 a ƒ48
Kilreren (vette) 92 stake 34 a 79. Kalveren
(magere) 116 stuks ƒ4.— a 13.-. Hamels (rctto
8tu'c8 a Hamels (magere) sta .t
f a Bohapen (vo 1176 etnks ƒ16.
a ƒ31.Schapen (weidt) 326 eiuks 11.a/23.—
Lammeren (magere) 8C39 stuks ƒ6.— a ƒ12.-.
Vdrkene (magere) 276 stnka 14.— a 33.—.
Varkens (rotte) stuks a per KG. Varkens
(biggen) 468 etaka ƒ4.—a 13.-. Paarden stuk
VeuleDe stuks a Bokken
cf Geiten 4 etuke ƒ2.50 a 7.50.
Ter markt aangeroerd 961 runderen 208 kalveren,
1501 eohapen 3039 lammeren, 276 varkens. 468 ig-
ten.paard, renloi e, 4 bokken ofjo ten.
Ter wolcelij eoae Kaasmarktaange;oerd 64 partgen.
Tes'.eed werd voor Goadach9 Kaas van 15.tot
ƒ23. Dorby-kaae. ran tot Loidaoho
Kaas de 150 K tot Edammor
Kaas 2de qaa'. tot
Aan de ö'adswaag gewogen 41 partjen, 1759 atak',
rflï'-niic 90S1 EG.
Utrecht, 12 Mei. Op de kaasmarkt waren heden
aangevoerd 52 wagens, te zamon wegende 12 480 KG.
Prijzen waron: löte qna). ƒ20.— a ƒ23.2do qual.
ƒ17a ƒ19.—, zwaardere per 50 KG.
Handel ving.
liellt, 10 Mei. Aan de Stadswaag gewogen: 674
jchtsten en 74 zestienden vaten Boter, wegende te
zamen 14,220 kilogrammen. Prga 36 a 48 het vierde,
ƒ0.90 a ƒ1.20 het KG.
Londen, 11 Mei. Ter veemarkt zijn aangevoerd:
run leren schapen en lammeren 3000, kal
veren 90, varkon3 Prijzen: beste runderen a
uchapen en lammeren 3/4 a 5/9, kalvoren 8/8
a 5/3, varkens a eh.
Sóhiedam, 10 Mei. NoteeriDg van do Make
laars. Moutwijn ƒ9.25 Jenevor 13.25, idem Amet.
proef ƒ14.76 per Ned. vat en zonder fast, zonder
de belasting. Spooling-commieaia per ketel 0.50.
Noteering van de Bearscommiea e. Moutwijn 9.25
per heet. ct„ zonder f jat en zonder belasting.
Alfen, 10 Mei. Doordat de la&tsto vrije voorjaars-
beeetenmarkt wegens don invallenden Pemelvaarladag
heden n oest worden gehouden, was de aanvoer niet
groo:; de handel wae tamelijk; lammeren waren nogal
aangevoerd en gingen tot vorige prxjzen van de hand.
Do zaak Dreyfns-Picqnart c.s.
De „Figaro" van Donderdag-ochtend begint
baar tweedo 8erie publicaties over do zaak-
Dreyfus met een artikel, getiteldDe bureelen
van den generalen staf en don inlichtingen
dienst. Daaraan is het volgende ontleend:
„Men weet, dat er by den generalen staf,
behalve de verschillende directies van het
ministerie van oorlog, als de directie van de
artillerie of de genie, of de administratieve
diensten, vier bureaux zijn, die zich bezig
houden:
Ten 1ste, met de overbrenging van den voet
vaa vreie op voet van oorlog;
ten 2de, de organisatie en de tactiek van
de buitenlandsche legers;
ten 3de, de eigeDlijke militaire operaties,
manoeuvres, enz.;
ten 4de, het vervoer der troepen per spoor
weg of over zee.
Het 2de bureau bevat twee afdeelingen,
■waarvan de eene genoemd wordt de afdeeling
voor statisti k of inlichtingen.
Het 4de bureau bevat eveneens twee afdee
lingen.
Sjdert de zaak-Dreyfus verwart men dik
wijls de inlichtingendienst met het 2de bureau.
Het 2do bureau echter is geheel van den
dienst onafhankelijk.
Het bouct zich niet met geheime mededee-
lingen bezig of met wederkeerige spionnage.
Sedert 1870, het tijdperk, waarop het is
gesticht, is het belast met de statistiek en
de studie (niet verborgen) van vreemde legers
ea de correspondentie met de militaire atta
chés. Het centraliseert, bet rangschikt de
rapporten van oe militaire attachés, die cp
zending zijn uitgezonden, het brengt hun de
officiëele rapporten over, de inlichtingen, door
do buitenlandsche bureaux uitgebracht, de
militaire publicaties, tnz
Z\jn taak is over h=t algen een den generalen
staf nauwkeurig op de hoogte van den toe
stand der buitenlandsche legers te houden.
Hoe was bet 2do bureau ia 1894 samen
gesteld?
Do „Annuaire" licht er ons over in.
Er waren in 1894 gedurende het eerste
semester zes stagiaire officieren aan het
tweede bureau.
Putz, off. v. d. art.; Focanne, off. v. d. inf.;
Guillemin, off. v. d. att.Souriau, off. v. d.
art.; Dreyfus, off. v. d. art.; Junck, off. v.
de genie.
TerzelfdertyJ, gedurende het eerste semester
van 1894, waren de volgende zes stagiaire
officieren by het derde bureau geplaatst:
Janin, inf.; De Pouy-Draguin, inf.; Maumet,
art.; De Fonds-Lamothe, art; Lemonüier,
art.; Grossette, inf.
Tydens het tweede semester gingen de
stagiaire officieren van het derde bureau naar
het tweede over en die van het tweede naar
het derde, met uitzondering van Guillemin,
die in Mei het ministerie verliet.
De driedubbele aanduiding, die generaal
Roget later zal doen, sprekende van den
verrader: officier van tien generalen stafoffi
cier van de artillerie en stagiüre, zyn dus
niet alleen toepasselijk op kapitein Dreyfus,
maar ook op Putz, Souriau, Maumet, De
Fonds Lamothe en Lemoonier, die ook in
1894 in dezelfde technische en beroeps om
standigheden als Dreyfus was.
Dit wat het 2de bureau betreft.
Geheel afzonderlek, zooals reeds is gezegd,
en geheel afgesloten van het ministerie, be
staat de speciale inlichtingen dienst, die zich
met geheime mededeeling.n belast
Het inlichtingen-bureau is in geen enkel
jaarboek vermeld. Daar het niet officiéél be
staat, wordt zyn samenstelling niet ter kennis
van bet publiek gebracht.
De officieren, die er üeol van uitmaken,
moeten bijzondere kundigheden hebben, zyn
aan het 2de bureau van den centralen gene
ralen staf vermeld onder het hoofd: Organi
satie en tactiek van de buitenlandsche legers.
Studie van hun operatie-getijden. Militaire
zendingen naar het buitenland. Zy behooren
tot dit bureau, zonder er geheel aan verton
den te zgn. Zy hebben hun eigen chef, ge-
wooniyk een luitenant-kolonel, cie direct
onder een der generaals, onder chef van den
centralen generalen staf, staan.
Deze cienst gebruikt voor haar inlichtingen
Diet alleen bekwame agenten, deel uitmakend
van het corps diplomatique, militaire attachés,
enz., doch ook vrijwillige geheime agenten,
hommes du monde, officieren, kooplieden,
industriëelen, die naar het buitenland gaan en
die tydens hun reizen zaken opmerken, die zy
van eenig nut voor Frankryk achten en uit
patriotisme mededeelen.
De dictionnairo militaire van Berger-Li-
vrault geeft een dergeiyke verklaring van de
werking van den inlichtingendienst.
Er is ook contre-espionnage, dat is het
opsporen van de agenten van de andere
landen en vaD de dubbele spionnen, die van
twee landen te gelyk trekken.
Er zyn thans verschillende groote inter
nationale centra van spionnage, zooals Bazel,
Freiburg en Brussel.
De „Figaro" geeft nu een nadere omschry-
ving van de rol der inlichtingen-boreaux, in
hoofdzaak gelyk die reeds tydens de getuigen-
verhooren voor het Hof van Cassatie zyn ge
bleken. Van belang is oog deze mededeeling
van de „Figaro:" „In geheime zitting van de
vereenigde Kamers heeft het Hof van Cas
satie stukken ontvangeD, waarvan men ge
meend heeft het Hof, ondanks de waarborgen,
die bet aanbood, niet den oorsprong te mogen
zeggen. Het Hof weet den naam niet van den
agent of de agenten, die ze hebben medegedeeld.
Htt zal de verklaring van deze getuigen niet
ontvangen.
De meeting in de zaal in de rue Cadet, te
Parfjs, ten voordeelo van de invryheidstelling
van Picquart, werd door 3000 personen be
zocht. De heeren Buisson, Vernes, Bourdon,
Sebastian Faure en anderen hielden redevoe
ringen, waarin zy protesteerden tegen de
gevangenschap van Picquart.
Men boorde kreten als: Leve de justitie,
leve Picquart, leve het slachtoffer en leve
„le soldat martyr."
Ook eenige kreten „A baa lea juifs!" wer
den gehoord en na afloop hadden er eenige
onbeteekeneado schermutselingen tusschen
voor- en tegenstanders van Picquart plaats.
Mevrouw Eaterhazy heeft, gelyk men weet,
tegen haar echtgenoot majoor Walsin-Ester-
bazy een proces tot echtscheiding ingesteld.
Dat proces is thans begonnen. De president
van de civiele rechtbank heeft voorloopig do
zorg voor de kinderen opgedragen aan de
eischeresse en bepaald, dat Esterhazy gedu
rende het proces aan zyn vrouw een uitkee-
rlng van 600 fr. per maand heeft te doen.
Esterhazy moet heel kwaad zyn geweest,
toen hy veraam, dat zyn vrouw wilde schei
den. Hy schreef haar een brief vol beleedi-
gingen, waarin by o. m. zegt, dat zy omge
kocht ia coor „het syndicaat." De majoor
zal niet pereooniyk voor de rechtbank ver-
scbynen, maar zich doen vertegenwoordigen
door zyn advocaat, mr. Cabanes.
Het proces van den senator Fabre tegen
den hoofdredacteur en den directeur van de
„Libre Parole," die hem beschuldigd hadden,
zich dronkra in den Senaat vertoond te hebben,
is Woensdag begonnen. Er was weinig belang
stelling; nog geen dertig senatoren hadden
aan de oproeping, om als getuige te verschynen,
gehoor gegeven.
De verderigor van de twee journalisten,
mr. Ménard, heeft zyn conclusi e gesteld, daar
toe strekkende, dat het Hof de getuigen, die
zonder geldige verontschuldiging weggebleven
zyn, alsnog zal oproepen. Terwyi het Hof
beraadslaagde over deze conclusies, deelde de
voorzitter mede, dat de gerechtszitting tot
Yry^ag verdaagd werd.
Charles Brunot had beweerd, dat hy reeds
in 1893, te Pontarlier, als reserve officier had
deelgenomen aan era oefening methet kanon
„120 court", maar een nota van Havas had
de mogeiykheid daarvan ontkend.
Brunot erkent nu, zich vergist te hebben:
het was een ander kanon.
BUITENLAND.
Frankryk.
De minister van koophandel in Frankryk
heeft, om den tegenstand te brekeD, die by
nyverheid is gerezen tegen de Ongevallenwet,
die op 1 Juni a. s. in werking zal treden,
een wetsontwerp ingediend, volgens hetwelk
de Staatsverzekeringskas, in 1868 ingesteld,
haar werkkring zal uitbrei'en tot de gevallen,
voorzien in de Ongevallenwet. De tarieven
zullen vóór 1 Juni worden vastgesteld. Aldus
tracht de Regeering te gemoet te komen aan
de kleine industriöelen, die vooral bezwaar
hadden tegen de hooge premión by particuliere
maat8chappyen.
De commissie van rapporteurs, door de
Kamer benoemd, over de wetsvoorstellen van
eenige leden tot het brengen van eenige
wijzigingen in de Grondwet, zyn nagenoeg
allen vóór de herziening. De meerderheid
wensebt echter overleg met den Senaat, omdat
ook de rechten van dit collego by de voor
stellen zyn betrokken.
De gouverneur van Madagascar, generaal
Gallieni, komt naar Frankrijk om te onder
handelen over het sluiten van een leening
van zestig millioen franken voor den aanleg
van spoorwegen en andere op:nbare werken.
Duitaohland.
Het Duitsche keizerpaar gaat Zaterdag
van het kasteel Urville naar Wiesbaden en
blyft t'aar een week.
De Keizer hield Woensdag by Metz een
wapenschouwing. De Keizerin woonde het
schouwspel in een rytuig by.
De Koning van Zweden en Noorw-gen
heeft in bet Zweedsch-Noorsch gezantschaps
getouw te Beriyn een onderboui van twee
uur met den rijksminister van buitenlandsche
zaken Yon Bülow gehad.
In het Pruisische Heerenhuis is door do
afgevaardigden Von Rheden en Struckmann
de volgende interpellatie gesteld: „Welke
stappen denkt de staatsregeerlng te doen,
om by de uitbreiding der industrie en in het
byzonder der kali-industrie, de toenemende
verontreiniging der wateren en de daardoor
te vreezen schade, toe te brengen aan publieke
en private belangen van stad en land, met
kracht tegen te gaan?"
België.
De werkstaking in de Belgische myncis-
tricten neemt nog altyd af. In de Boiinage
is het aantal der arbeiders, die het werk
hebben hervat, vry aanzienlyk; in het bekken
iy Luik z(jn 2500 man weer in de mynen
afgedaald. In het bekken van Charleroi en in
het Centrum daarentegen is de toestand vrywel
stationnair gebleven.
De gemeenteraad van Seraing heeft een
krediet van 500 fr. ter ondersteuning van
de werklieden beschikbaar gesteld. De gou
verneur van Henegouwen heeft der Regee
ring verzocht dit besluit nietig te verklaren.
De Noderland8che kolonie te Brussel
heeft het verlies te betreuren van baron J. L.
H. A. Gericke van Herwynen, minister van
staat, oud-gezant by bet Belgische hof.
Hy bereikte den leoftyd van ruim 85 jaar
en was tot het jaar 1895 met de meeste yver
en plichtsbetrachting in dirast van den lande
werkzaam. By de diplomatie in dienst getre
den in 1835, werd baron Gericke in 1853 be
noemd tot gezant te Brussel, welke betrek
king hy bekleedde tot het jaar 1870, waarna
hy werd opgeroepen om zitting to nemen in
het ministerie als minister van buitenlandsche
zaken, op 18 Januari 1871, welke betrekking
hy den 27en Augustus 1874nederlegde. Reeds
in bet jaar 1875 werd by ten tweeden male
gezant te Brussel en bleef dat tot 1895, toen
hem onder de vleiendste bewoordingen pen
sioen werd verleend, met geiyktydlge benoe
ming tot minister van etaat.
By de g8heele Nederlandsche kolonie in
Belgiè's boofdstid was hy gezien en bemind,
en het was daarom geen wonder, dat hem
by gelegenheid van zyn tachtigsten verjaardag,
in 1894, een feast werd aaogeboien, en dat
het allerwegen instemming vond.
Hy was grootkruis van den Nedorlandschen
Leeuw, van den Gouden Leeuw van Nassau
en van de Eikekroon. By gelegenheid van
de teekening van het tractaat bi treffende den
afkoop der Schelde, in 1885, schonk koning
Leopold h8m het gróotkruis der Leopolds
orde met plaque in tril janten; een onder
schei Jing, die te meer op prys moet worden
gesteld, omdat behalve de Koning zelf en de
graaf van Vlaanderen, alleen wylen Frère-
Orban haar bezat.
De deelneming in het afsterven van baron
Gericke is algemeen.
De begrafenis zal plaats hebben Maandag.
Na een plechtigen lykdienst in de kerk van
St.-Jacob op Candenberg op de Kor.ingsplaats
zal het lQk worden vervoerd naar het k rkhof
van Laeken, om aldaar voorloopig to worden
bewaard, tot de overbrenging naar Nederland.
De overledene heeft zyn verlangen te kennen
gegeven om In Den Haag begraven te wor
den. (N. R. C.)
Groot-Britannie.
Aan het diner van de Civil Service Club
te Londen zeide Lord Rosebery, dat het een
vergissing was te meenen, dat Eogelands
bewapeniog het gevolg was van de uitge
strektheid van het ryk. De eenvoudige ver
dediging der Engelsche kusten zou alleen
reeds zulk een uitgebreide vloot als do be
staande noodig maken.
Een muitery van ernstige beteekonis is
uitgebroken in een regiment infanterie, dat
to Guernsey (Engeland) ligt. Een zeventig
minderen weigerden do bevelen hunner chefs
op te volgen en later weigerden een 150-tal
de kazerne tinnen te gaaD, doch werden de
officieren uitgejouwd.
In bet Lagerhuis deelde gisteren de
onder-minister Sir John Brodrick mede, dat
door den Engelschen zaakgelastigde te Peking
geen maatregelen genomen zyn in verband
met do eischen van Italiö betreffende de
Sanmoen-baai. Selert de mededeeling van
dra minister in bot Lagtrhuis op 20 Maart,
wacht de Engelsche regeering op de vorming
van een nieuw ILliaansch ministerie. Eerst
als de meeningen van de nieuwe ministers
bekend zyn, kan de Engelsche regeering
beslissen over de stappen, dia eventueel door
den Britschen zaakgelastigde zullen worden
gedaan.
De minister Balfour deelde mede, dat de
Noordzee-conferentie den 15den Jnni te Stock
holm byeenkomt.
Het programma bevat hoofdzakelyk onder
werpen, betrekking hebbende op hit weten-
8chapp*lyk onderzoek en besprekingen over
do verbetering van de internationale wetgeving
voor de zeavisschery.
By de behandeling der financiéele wetten,
in de commissie vergadering van het Huis,
werden de amendementen van Sir Howard
Vincent, waarby word voorgesteld do kolo
niale wynen vry te stellen van de verhoogde
invoerrechten, verworpen met 192 tegen
37 stemmen.
De minister van financiën, Sir Michael
Hicks Bcach, erkende, dat de quaostie niet
alleen kon behandeld worden uit een fiscaal
oogpunt. Indien het in wording zynde fede
ratief bestuur van Australië voorstellen doet
voor het toestaan van meer vryheuen voor
den handel met het moederland, zullen die
voorstellen vriendschappeiyk worden over
wogen door elke Engelsche regeering. Maar
op dit oogenblik moeten de regeeringen
rekraing houden met de feiten.
De minister deelde voorts mede, dat hy
berei-i was niet monsseerenden wyn, in
flesscben iDgevoerd, ia hetzelfde tarief te
plaatsen als wyo, op fust ingevoerd, doch met
een surtaxe van 1 Bhilling per gallon voor
wyn in llesschen, en eveneens de rechten
voor wynen van minder dan 30° proef van
18 d. te brengeD op 15 d. per gallon, doch
dat de surtaxe van 1 shilling ptr gallon op
spiritualiën, in llesschen ingevoerd, zal ge
handhaafd worden. Deze voorstellen werden
aangenomen.
De minister Hicks Beach deelde voorts
mede, dat het voorgestelde zegelrecht op
buitenlandsche aandeelen en obligation aan
toonder van 5 shilling per 100 pd. st. zal
worden teruggebracht tot 1 shilling.
Vereenigde Staten.
Do feesten, in Amerika gevierd, wegens het
beëindigen van den oorlog op de Philippynen,
zyn ietwat voorbarig geweest. Want sedert
overste Arguelles, de gezant van den Tagalen-
generaal Lura, het kamp der Amerikanen
weder verlaten heeft, zyn de berichten over
den toestand op de Philippynen minder ge
ruststellend. De moed der Philippyners is
schynbaar nog niet gebroken. Zoo hebben zy
by San-Fernando een trein, waaraan voor en
achter zich een locomotief bevond, tot aan
de Amerikaansche voorpostenlinie gevoerd.
In het gezicht van een vyand vernielden zy
een deel van de spooriyn en stoomden toen,
luide lachend, terug.
AguinalJo moet met een sterk leger naar
het Westen trekken, vermoodeiyk om de af
deeling van Mac Arthur, die by San-Fernando
staat, te omsingelen. De voornaamste stryd-
macht der Philippyners staat in het gebergte.
Da Fhilippynsche regeering heeft zich daarin
ook teruggetrokken en de Amerikanen kun
nen haar daarheen hoogst bozwaariyk volgen.
In de Vereenigde Staten haerschfc groote
ontevredenheid wegens het mislukken van
de onderhandelingen met do Philippyners en
den voortduur van den oorlog, en de kansen
van Mac Kinley, om by de aanstaande prosi-
dents-verkiezing herkozen to worden, worden
er zeer door verminderd.
Schout by-nacht WatsoD, zegt de „N.-Y.
Herald", gaat naar Manilla om bet commando
over de Amerikaansche vloot van Dewey over
te nemen.
Dewey, die reeds langer dan een jaar bui
ten zyn vaderland vertoeft, heeft op zyn ver
vanging aangedrongen.
Watson zal 16 Mei uit San-Francisco ver
trekken. Hy is in 1842 te Frankfort (in
Kentucky) geboren.
Admiraal Dowey zal in hot begin van Juli
met den kruiser „Olympia" Manilla verlaten
en langs het Suez kanaal naar Nieuw-York
terugkeeren. Daar worden reeds toebereidselen
gemaakt voor een grootsche ontvangst van
den overwinnaar van Cavite.
BOAZ.
De Vereeniging van Nsderlanischo Patroons
„Boaz" hield beden in het gebouw „Zomerzorg"
alhier haar jaarvergadering.
Na opening met Psalmgezang, het lozen
van een gedeelte van Gods Woord en gebed
hield de heer A. E. Van Kempen, als voor
zitter van het bestuur der Vereeniging, do
oponingsrede.
„Na een vyftal jaren", zoo ving spr. aan,
„ontvangt de oude Sleutelstad u wecerom
binnen haar vesten met eenzelfde hartelijk
welkom als u vroeger ten deel viel.
„Vyf jaren zyn we ouder geworden en we
hebben do ondervinding opgedaan, dat het
moeilyk, zeer moeilyk is, iets van beteekonis
ten nutte der maatschappy tot stand te
brengen; toch zyn we overtuigd, dat de
invloed, dien de vereeniging van Nederlandsche
patroons uitgeoefend beeft en by gunstiger
omstandigheden nog uitoefenen kan. zegenryke
vruchten voor de ontwikkeling der volks
welvaart kan opleveren."
Spr. zeide, dat het hom niet gemakkelyk
was oen onderwerp te vinden, dat de aandacLt
zou kunnen trekken doch toen hy zich de
vraag stelde: Wat is ia het belang van de
Nederlandsche industrie, van den patroon en
van den werkman? meende hy een onderwerp
gevonden te hebben, dat in den tegenwoorcigon
tyd van zooveel werkloosheid plichtmatig is
te behandelen.
By de Nederlandsche Regeering is een wet
in bewerking ter herziening der tarieven van
in-, uit- en doorvoer.
Deze wet, die zooveel invloed heeft op den
bloei of de kwyning der Nederlandsche industrie
en weldra in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal een ernstig punt van overwegiüg
zal uitmaken, is voor oen vereeniging der
Nederlandsche patroons een onderwerp van
veelbeteekenend belang.
De stryd, die thans met groote heftigheid
gestreden wordt, is een stryd, die onze aan
dacht zoo ten volle waardig is. Een nieuw
tydperk is aangebroken. Men is niet lang;!
tevreden met den tegenwoordigen toestand,
men wenscht niet langer zich te klemmen
in een gareel van doctrinaire begrippen, men
wenscht tot vryheid te komen en een stelsel
vaarwel te zeggen, dat ons zóóveel schade
en achteruitgang heeft berokkend.
De groote fout is, dat men de zaak te
ingewikkeld maakt. De doctrinaire heeren
zeggen: „Wy hebben de wysbeid in pacht,
en ieder, die anders denkt, dwaalt."
Een deel van het volk vindt het woord
„vrybandel" zoo mooi, omdat vryheid van
allen een zoo aantrekkeiyke leus is. Men
zegt: „De zaak is my te ingewikkeld, ik laat
het gaarne over aan de wetenschappelyke
mannen om uit te maken wat het beste is."
Welnu, ik, M. H., ik kom u verklaren, dat
de zaak, zoo ingewikkeld voorgesteld, zoo
eenvoudig mogeiyk is en dat alleen maar
dient beantwoord deze vraag: Willen wy den
buitenlander of ons Nederlandsche volk bevoor-
deelra?
Willen wy het eerste, dan moet de vrij
handels vlag, die den lachlust van onze naburen
opwekt, by ons blyven wapperen.
Willen wy het tweede, dan moeten wy dit
vlag ne rhalen, haar voorgoed en secuur weg
bergen on van nu af niets anders willen
bovorderen dan datgene, wat ons volk noodig
heeft, nameiyk h t volgen van dat stelsel
dat aan de ons omringende landen zooveel
welvaart verschaft.
Spr. gevoelt weinig voor een vryheid, die
den buitenlandscben pro ucent in do gelegen-
li id stelt zyn pro hut vry iu ons land te
verkoopen en ons te vryhtii laat dit met
leede oogen aan to zion, terwyi. onze producten
van de buitenlan Jsclia markten worden go-
weerd.
Omtrent dit punt nu trad spr. vervolgens
in uitvoerige beschouwingen, waaraan hy
tal van voorbeelden en vergelykingen vast
knoopte, ter weerlegging van hetgeen door
ODzen tegenwoor Jigen minister van financiën
wordt beweord, nameiyk dat door bescher
ming geen werkverschaffing, maar het tegen
overgestelde, werkloosheiJ, worat verkregen.
„Wy willen werken, zeide 6pr. daarna,
„aan aller geluk; wy willen niet langer gebukt
gaan onder een slavenjuk, dat men ons heeft
opgelegd; wy willen weer arbeiden en voort
brengen; we willen wat beteekenon, en daarom
most de arbeid in ons land niet onmogelijk
gemaakt worden.
„Want ik vraag u, hoe kan de Nederlandsche
industrie bloeien, indien zy' geen werk heeft?
Men klaagt, dat zy zich zoo weinig ontwik
kelt, maar ik geef het u te doen om uw
bekwaamheid te toonen als men u daartoe
de gelegenheid ontneemt.
„Ik geef het u te doen om onze industrie
te verbeteren, als de buitenlanders ons dat
beletten.
„Ik geef het u eindelyk te doen om scboone
producten te maken zonder werk en zonder
geld."
Had spr. nu aangetoond hoe noodzakeiyk
de bescherming van de Dationale nyverheid
is voor de industrie en den werkman, voor
de schatkist is zy, ztido hy, era plicht
matige eiscb.
Men spreekt van verbetering der sociale
toestanden, en ik vraag u, is niet de eerste
verbetering, dat men den werklieden in Neder
land werk geeft, waardoor ook de schatkist
gevuld wordt?
Is het niet belacheiyk als men sociale
hervormingen wil daarstellen, die schatten
gvlds kosten, wanneer de schatkist leeg is?
Wanneer men een huis wil bouwen, is het
immers noodig de daarvoor benoodigde geldei
in gereedheid te hebben? Of kan men in du
verlichte negentiende eeuw bouwen zonder
geld?
Ten slotte zeido spr. nog een enkel wooi 1
over het ernstige van een doorgaande werk
loosheid.
De werkloosheid, wie zal het ontkennen'
is een der vele droevige verschynselen, dir
de vaak besproken, maar altyd nog onopgeloste
sociale quaestie deden ontstaan.
Wat al ellende omvat dat ééno woor*
werkloosheid 1"
Werkloos zyn is voor den arbeider, dfa
werken wil en kan, beroofd zQn van hat
eenige middel om in zyn levensonderhoud op
menschwaardige wyze te voorzien.
Werkloos zyn ia voor hen, die kracht en
vaardigheid voele tintelen in de handen, die
om werk vragen, en willen zwoegen van het
ochtendkrieken tot den laten avond, desge-
vorderd voor karig loon, een dor grootste
