N°. 12019 Maanda: 1899 <§eze <§oarant wordt dagelijks, met uitzondering van gon- en feestdagen, uitgegeven. Sit nommer bestaat uit YIJF Bladen. Eerste Blad. Mutoscopen. Zomerdienstregeling. Leiden, 29 April. Feuilleton. DE RENTMEESTER. LEIDSCH PRIJS DEZES COURRHT* Voor Lelden per 8 cnaandeo. |.1(X Franco per post 1.40. Afzonderlijke Nommer» 0.05. PRUS DER ADVERTENTEËN Van 1 6 regels t l 06. tedere regeJ meer f O.J7|. - Gfoolerd lettere naar plaatsruimte - Voor hel Incasseerqd buiten do stad wordt f 0.05 berekend Belanghebbenden maken we opmerkzaam, dat het Bewijs, waarop door onze lezers de Mutoscopen voor de helft van den daarvoor gestelden prys kunnen bezichtigd worden, tot en met Zondagmiddag van IS tot 4 uren geldig is. BI) 'dit nommer wordt onzen Abonné's aan- gobodon een regeling van den Zomerdienst betreffende sporen, paarden- en stoomtrammen en stoombooten. BU Gemeenteraadsbesluit van 11 Novem ber 1897 werd aan H. J. Sloots en J. G. Riet bergen een strook gronde ter breedte van 6 Meter vóór de door hen te bouwen woningen op een terrein aan den Haarlemmerweg (thans Groenoordstraat geheeton) tot wederopzeggens toe ten gebruike afgestaan, ten einde daarop tuintjes aan te leggen, in afwachting van het tijdstip, waarop door den aanbouw van huizen tegenover de bovenbedoelde, die grond tot openbare straat zou moeten worden ingericht. Thans zijn door W. Splinter een tweetal verzoeken ingediend, het eerste ten geleide van een plan voor den bouw van zes woon huizen aan de rndere zijde der Groenoord straat, bet tweede om aan Sloots en Riet bergen het gebruik van de tot tuintjes aan gelegde strook gronds op te zeggen. Het ingediendo bouwplan is feitelijk een stratenplan en behoeft dus de goedkeuring van den Gemeenteraad. Immers, eerst door den aanbouw van de thans ontworpen huizen zal een straat ontstaan. Tegen dat stratenplan nu bestaat noch bij de Commissie van Fabricage, noch bij B. en Ws. eenig bezwaar, mits de breedte van de straat bepaald worde op 10 Meter en do rooilijn der te bouwen huizen evenwijdig loope met die van de huizen aan de overzijde. Aangezien de straat thans met inbegrip van de tuintjes een breedte heeft van 9 Meter, zal dus door W. Splinter nog een strook gronds ter breedte van 1 Meter aan de gemeente kosteloos moeten worden afge staan, terwijl hy tevens de kosten van bestra ting over een breedte van 6 Meter (met inbegrip van de tuintjes) voor zyn rekening zal be- hooren te nomen, overeenkomstig het destyds genomen besluit om met de eigenaren van de perceelen, die door den aanleg van do Groenoordstraat voor bouwgrond geschikt zouden worden, een nadere regeling te treffen omtrent hun aandeel in de te maken kosten van bestrating. En wat nu het tweede verzoek betreft, de inwilliging daarvan mag als eon noodzakelijk uitvloisel beschouwd worden van de goed keuring van het stratenplan. Immers, eerst door de opruiming van de tuintjes zal werkeiyk een straat ter breedte van 10 Meter beschik baar komen. Op grond van een en ander geven B. en Ws. daarom in overweging: lo. in te trekken de aan H. J. Sloots en J. G. Rietbergen verleende vergunning tot bet gebruik van een strook gronds ter breedte van 5 Meter vóór de door hen gebouwde huizen in de Groenoordstraat; 2o. goed te keuren het door W. Splinter ingediende stratenplan, onder voorwaarde: lo. dat de rooiiyn van de te bouwen huizen evenwijdig loope met die van de huizen aan de overzijde; 2o dat een strook gronds vóór de te bouwen huizen ter breedte van 1 Meter door adressant kosteloos aan de gemeente worde afgestaan, ten eindo tot openbare straat te worden ingericht; en 3o. dat adressant aan de gemeente de kosten vergoede van de bestrating, zoowel van den door de opruiming der tuintjes vrijkomenden grond als van de strook, wt-lke door hem aan de gemeente wordt afgestaan, een en ander voor zooveel vóór de te bouwen perceelen gelegen. Door den Burgemeester, als hoofd der gemeente politie alhier, is tot controleur van politie benoemd de heer H. G. Heerma, ge- pasporteerd sergeant der infanterie, en tot igent van politie 2de klasse (brigadier) be vorderd de agent van politie 3de klasse H. Van der Biezen. Van Commissarissen der Leidsche Spaar bank, opgericht door het Departement Leiden der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen den 16den October 1818, ontvingen wij de rekening en verantwoording van hun beheer over 1898, waaruit o. a. het volgende lljjkt: Het gansche tijdperk was de rentestandaard zeer laag; doch tot hun voldoening kan wor den \oortgegaan met da bijschrijving of uit betaling van een rentebedrag van drie pCt. Het aantal der inleggers bleef toenemende. In de maand October werd herdacht haar tachtigjarig bestaan en daarbij het grooto Hut, in dat veeljarig tijdvak door haar gesticht, en de wensch uitgesproken, dat zij zal blijven toenemeQ in bloei ten zegen van de gemeente Leiden. De rente gaat in met den lsten en den 16den van elke maand. Het bedrag der inlagen is f 733,056.84'/, en dat der terugbetalingen 717,690.14'/,. Alzoo is er meer ingelegd 15,366.70. Het kapitaal, aan de inleggers verschuldigd, bedroeg bi) den aanvang van het jaar 2,144,771 83l/j, waarbij komt: hetgeen meer ia ingelegd ƒ15,366.70 en de gekapitaliseerde rente ƒ63,208.60. De schuld der bank einde 1898 was dus 2,223,347.13'/2. Het aantal inleggers bedroeg 1 Januari 10971. Als nieuwe inleggers zijn ingeschreven 1069, het aantal bedraagt dus thans 12040. Het aantal geheel afgeloste boekjes bedraagt 795, by het einde van het jaar alzoo 11245. Het gemiddeld tegoed is 197.71'/,, in 1897 bedroeg dit f 195.49. Het aantal inlagen bedraagt 15163, in 1897 was dit 13838. Het aantal terugbetalingen bedraagt 8640, Wat in 1897 was 8216. Do hoogste inlig in één zitting bedroeg ƒ9041.75, de laafsti iDlag ƒ213.37. De hoogste terugoetaling in één zitting was 12,974.68, de laagste terugbetaling f 206.75. De verhouoing van h6t Reservefonds tot de schuld der Bank Is 9.13 pCt. Het Reserve fonds wordt afzonderiyk beheerd. De heer J. F. Goddyn, alhier, in hit vorig jaar tydeiyk benoemd tot leeraar aan de Avondschool voor Ambachtslieden te Gouda, is thans 'definitief aan die school verbonden. Voor de akte lager onderwfis zyn te 's-Gravenhage geslaagd de heer A. Du Saar, van Voorschoten; T. Sprey, van Zwammer- dam, en A. Peters, van Nieuwenhoorn. De eereavond voor mej. Alida Klein gisteravond te Rotterdam onderscheidde zich door de enorme hulde van een 30-tal bloem stukken als stoffelijk bewys voor de sympa thieke actrice, die in „De Stem van 't Hart" en twee fragmenten uit „Aleid" het kunst lievend publiek boeide door haar talentvol spel. B. en "Ws. v^n Amsterdam stellen thans voor om met ingang van den eersten Juni a. s. te benoemen tot directeur van den ge- meenteiyken tramoienst den heer J. H. Neiszen, adjunct directeur der gemeentewerken van Rotterdam, op een salaris van f 7000 en onder bepaling, dat dit salaris om de twee jaren zal worden verhoogd met ƒ500, totdat het maximum van ƒ8000 zal zijn bereikt. B. en W. behouden zich voor, een nader voor stel te doen tot benoeming van een directeur van het gemeenteiyk electrisch bedryf. Naar wy vernemen, is mej. Sophie De Vries, die naar men weet verloofd is met den heer H. Brondgeest, tegen het nieuwe sei zoen verbonden aan het Tivoli-gezelschap te Rotterdam. Niet zonder tegenkanting heeft mej. De Vries vroeger aan haar Wensch, om de carrière harer moeder te volgen, mogen voldoen. Zy is toen terstond verbonden aan „Het Neder- landsch Tooneel," waar zü in '91 als „Suzanne" uit „De wereld waar men zich verveelt" heeft gedebuteerd. In Juni zal zy in het huweiyk treden. {N. R. Ct.) De aanbevelingslijst van kantonrechter te Alfen luidt: mrs. J. C. Von Briel Sasse, kantonrechter te "Woerden; N. C. H. Van Daalen Wetters, kantonrechter te Heusden, en G. J. Van Everdingen, griffier aan het kantongerecht te Tiel. In een buitengewone zitting hoeft de gemeenteraad van Middelburg gistermiddag een voorstel van het Dag. Bestuur tot aan koop van een terrein in de gemeenten Vlissin- gen en Souburg tot inrichting voor de oefeningen van het garnizoen en daarvoor aan te gaan een geldleening van 70,000 aangenomen. De ministers van waterstaat, handel en nijverheid en van justitie verleenen de vol gende week geen audiëntie. Het percentage voor de inkomsten-belas ting te Delft is voor cit jaar bepaald op 4.75 pCt. tegen 3.45 pCfc. in het vorige jaar. Te Utrecht had gisteren een algemeene vergadering plaats der vereeniging voor Volks sanatoria, onder presidium van dr. J. J. Homoet, van Alkmaar. In een welkomstwoord wees deze op den vooruitgang der beweging voor sanatoria, zoo in als buiten ons land. Uit htt verslag van den secretaris, dr. R. De.Josselin de Jong, bleek, wat het hoofdbestuur bad gedaan: 69 subcomitó's werden opgericht. E°n com missie onderzocht het terrein op tal van plaatsen en concludeert om de algemeene vergadering in overweging te geven Hellen- doorn bfi Nyverdal en Bergen by Alkmaar te kiezen. Met blydschap werd het geschenk der Koningin-Moeder, „Oranje-Nassau Oord", aan vaard. Op de statuten werd de Kon. goed keuring verkregen. Uit het verslag van den penningmeester, dr. P. Van Wieringhen Borski, blykt, dat van 33 comitó's ontvangen werd 94,790, waarbij Zeeland nog geen vast cijfer kon opgeven. De rekening, reeds door hel hoofdbestuur goed gekeurd, werd in handen eener commissie gesteld. Do heeren dr. J. J. Homoet, voorzitter, dr. R. De Josselin do Jong, 1ste secretaris, dr. J. Herman De Jong, 2Je secretaris, P. F. Van Wieringhen Borski, penningmeester, jbr. mr. E. O. De Casembroot, prof. dr. H. Kooyker, mr. A. E. baron Mackay, mr. J. P. R. M. De Neróe van Babberich, prof. dr. W. Nolen, prof. dr. P. Kapel, dr. G. H. Roessingh, prof. dr. S. S. Rosenstein, prof. dr. B. J. Stokvis, dr. W. Strybosch, prof. dr. S. Tdma, jhr. mr C. J. Den Tex, dr. G. P. Van Tienhoven, prof. dr. C. WinkLr en J. A. Wynhoff, arts, vormen het voorloopig hoofdcomitó- Zy werden, met uitzondering van prof. Winkler, die niet in aanmerking wenschte te komen, by acclamatie definitief gekozen, benovens voor Amsterdam, Cr. PijnappelFriesland, dr. Baert de la Faille; Drente, dr. De Bo-;r. By de bespreking van de plaats voor het eerste - sanatorium beval men bepaaldeiyk Oostkapelle aan, waarna de voorzitter uiteen zette om welke redenen Hellendoorn als eerste plaats worot aanbevolen. Do burge meester stond twaalf bunders grond af, terwyl industrieelen in Twente belangrijke subsidie toezeiden. De minderheid van het hoofdbestuur wenscht een proef te nemen met een zee sanatorium. Over de meening der minderheid werd lang durig gediscussieerd. Leeuwarden etelde voor de beslissing uit te stellen, om in het rapport nog eerst kennis te maken met de beide meeniogen. Dit voorstel werd verworpen. Met 21 tegen 9 en 11 blanco stemmen werd Hellendoorn ten slotte gekozen. De ingenieur architect Roelof Kuipers lichtte vervolgens de tentoongestelde teekeningen en ontwerpen van sanatoria toe. De kosten voor een sana torium werden begroot voor 50 personen op f 101,000 tot f 130,000, stygende tot 150,000 of 160,000 met bybouw van een arts woning en boerdery en verdere inrichting. Dr. Baert de la Faille deelde mede, dat hy bedankte voor zyn benoeming tot lid van het hoofdbestuur en betreurde voorts, gesteund door Rotterdam, dat te weinig voeling is ge houden met de subcommissies, zoodat zonder hen de Kon. goedkeuring op de statuten Ia aangevraagd. Hierover ontstond een lange di3cu?sie, waarin het hoofdbestuur nogal aangevallen werd. Besloten werd over eenigen tyd een buitengewone algemeene vergarering te hou* den ter bespreking der statuten. Als plaats van byeenkomat werd Utrecht gekozen. By het bezoek van Hare Majesteit de Koningin aan Rotterdam zal de eerewaclit gevormd worden door het corps Koninklijke Scherpschutters, een compagnie van het regi ment schuttery en een compagnie van de aldaar in garnizoen liggende mariniers. Den heer v. d. Upwich, directeur van het postkantoor te Amsterdam, die op 1 Mei a. s. xlen dienst met pensioen verlaat, werd heden als biyk van hoogachting door de ambtenaren van zyn kantoor een prachtig zilveren theeservies vereerd. De verzending van brieven en andere stukken naar Curasao zal, gedurende do maand Mei eerstkomende, plaats vinden als volgt: o. langs den weg van Genua, met do Italiaansche paketcooten, 2 Mei met den trein van 4 u. 50 m. van Amsterdam naar Emmerik; b. langs den weg van Southampton, met de Duitsche paketbooten, 9 en 23 Mei met de stoomboot van 11.30 av. van Ylissingen naar Queenborough. Hr. Ms. fregat „De Ruyt-r", onder be vel van den kapitein ter zee W. M. J. "Visser, is 28 dezer te Gibraltar aangekomen. Van het dagtlad-agentschap „Havas" komt de heer Mercadier en van de „Times" de heer William Lavino naar 's-Gravenhage tijdens de byeenkomsten eer Ontwapenings conferentie. Zy zullen in „Hótel des Indes" Logeeren. Het stoomschip „Cyclops", van Amster dam en Liverpool naar Java, arriveerde vóór 28 April te Singapore; de „Merapi", van Batavia naar Rotterdam, passeerde 28 April Kaap Carvoeiro; de „Soembing" vertrok 28 April van Fadang naar Rotterdam; de „Admi ral", van Oo8t-Afrika naar Ylissingen en Hamburg, arriveerde 28 April ts Napels; do „Amsterdam", van Rotterdam naar Nieuw- York, passeerde 29 April Lizard; de „Cluden" (Holland—Amerika lyn) arriveerde 28 April van Amsterdam te Nieuw-York; de „Koningin- Regentes" vertrok 29 April van Amsterdam naar Batavia; de „Oranje Nassau" arriveerde 28 Apiil van West-Indië te Nieuw-York; de „Telamon", van Amsterdam naar Java, ver trok 23 April van Liverpool. Alkemade. In den nacht van Donderdag op VryJag zyn door de Ryksveldwachters Bodaan, van Alkemade, en Lameyer, van Aalsmtor, onder Leiderdorp aangehouden twee mannen uit Amsterdam, verdacht "van zich te Haarlemmermeer schuldig te hebben ge maakt aan diefstal van wasebgoed, kuip, zinken ttil en emmer; het moeten twee be kenden van de justitie zyn. De mannen zyn dan ook gevankelijk naar Haarlem over gebracht. 68) „Allesl En ik heb nog vyf en twintig gulden van vader moeten leenen ook. Maar ik begreep, dat uw moeder zwak had op die dingen. Ot eigenlijk: ik begreep dat niet; maar ik hoorde het vader zeggen, terwijl we daar in den goudsmidswinkel uw zaken stonden bijeen te zoeken." „Dus om moeder plezier te doen 1 „Ne-een," viel Herman in, „dat juist niet. Ik zou graag ook uw moeder plezier hebben gedaaumaar dit, Zwingelmans, dit was toch eigenlijk meer om u plezier te doen. 't Is zoo ontzettend véél niet, wat ik deed! 't Zet me een jaar of drie terug: dat is alles. Want op mijn eerstvolgende verjaardagen geeft vader me nu weer nieuwe lammetjes en nieuws kalveren en een nieuw veulentje cadeau.'' „Heeft je vader dat beloofd?" „Nood, maar ik weet hot toch wel. Maar als 't anders was; als lk geweten had, levenslang geen schaap of koe of paard meer in mijn bezit te zullen krijgen, je gelooft toch wel, Zwingelmans, dat ik dan hetzelfde bad gedaan? 1" Zwingelmans lachto. „Levenslang" is een heele tyd, Herman!" „Ja," zei de eerlyke knaap, en kreeg een kleur, „lk heb daar weer meer gezegd dan ik meende. Dat doe ik méér! Vader zegt, dat het komt, doordat ik, in myn drift, den zin van myn eigen woorden zoo gauw niet vat. Maar tien jaar lang geen stuk vee in mun bezit, dat zou ik er toch voor over hebben gehad." „Drommel8Che jongen I" zei Van der Kroese, die ongemerkt was binnengetreden en de laatste woorden van zyn zoontje mee had aangehoord, „ik zon grooten lust hebben om je ook volle tien jaar lang op je eerste stuk vee te laten wacbtenl Was er zoo'n haast by die uitpakkery, dat je my de pret van de verrassing niet mee kondet gunnen?" Herman stond een oogenblik met verlegen houding naar de voorwerpen te turen, welke, zydelings, hem de berisping op den hals hadden gehaald. Maar toen hy ter sluiks zyn vader aangekeken en op diens gelaat alles behalve ontevredenheid| gelezen had, sprong by vrooiyk op hem toe en greep zun hand. „Ik had moeten wachten," zei hy, „dat begrüp ik nu ook; maar u meent er niets van, dat u boos op me bentl En wie van ons beiden heeft gelyk gehad, vader?.... Zwingelmans heeft aan niet-aannemen van myn cadeau zelfs niet gedacht! Is 't wel, Zwingelmans?" „Daar feliciteer ik je meel" zei Van der Kroese. „Maar laat myn hand nu los, wil je? Dat ik behooriyk vrouw Zwingelmans en haar dochter myn compliment ga makeu. Straks, by den wagen, is een vluchtig knikje de heele begroeting geweest 1" De thee was gebruikt en Hanna's baksd van den vorigen avond alle eer aangedaar, vooral door Herman. De ééne nieuwjaarskoek voor, de andere na was in zyn grage jongens maag verdwenen. Nu eindeiyk voor „Nog een koek?" bedankt werd, zond Van der Kroese den knaap met een looze boodschap het dorp in. „Zwingelmans", begon hy, zoodra zyn zoontje hem niet meer hooren kon, „heb je al ant woord op je BChryven met betrekking tot die zetboer-plaats ginds in Noord-Holland?" „Hoe weet jij daarvan?!" vroeg Zwingel mans. „Nogal langs geleidelyken weg!" zei Van dor Kroese. „De persoon, die de annonce had doen plaatseD, is naaste buurman van myn zwager, en de twee zyn „dikke maatjes." Alle brieven, op de advertentie ingekomen, werden myn zwager ter lezing en beoor deeling voorgelegd." „Enkwam Zwingelmans. Zyn mond bracht het niet verder, maar zyn van blyd schap glinsterende oogen zeiden: „Kom jy me nu de boodschap brengen, dat ik de bevoorrechte persoon ben daarginds?" Maar Van der Kroese deed, of dat gebaren spel niet door hem werd opgomerkt. Rustig vertelde hy verder: „Myn zwager, toen hy jouw brief in handen kreeg, herinnerde zich je naam, maar meer ook niet; en hy heeft zich toen tot my gewend om nadere inlichtingen. Ik heb teruggeschre ven dat ze liever een van de andere sollicitanten moesten nemen." Een plotselinge, eigenaardige stilte volgde, en uit Zwingelmans' gelaat week alle kleur. „Vergeef l" riep Van der Kroese, toen by dit zag, en terwyl hy haastig Zwingelmans' hand in de zyne greep, „'t was een grap, maar een heel onbetamelyke grap, dat voel ik nu zelf! Maar óók: hoe kon je één oogen blik denken, Zwingelmans, dat ik in je nadeel spreken, ik ongunstig getuigenis van je geven zou?.... Ik heb dien lui daarginds gezegd, dat ze een van de aDdere sollicitanten moesten nemen, omdat ikzelf jou op myn hoeve „De Berkelenwaard" wensch te hebben. Je kent de plaats; over de voorwaarden zullen we het gemakkeiyk eens worden. By de drie maand ben je hier immers los?" „Ja, maar „Dan verwacht ik je met den eersten Maart." „En do tegenwoordige pachter....?" „Had nog twee jaar huur, maar ik heb hem afgekocht. Spartel nu asjeblieft niet tegen, Zwingelmans I Die andere pachter heeft al een nieuwe plaatB gehuurd: js staat dus tegenover gedane zaken en moet myn zin doen, al was het alleen om te voorkomen, dat myn hoeve onbeheerd biyft etaan." „Pachter moet ik niet worden, Van der Kroese. Een pachter waagt en ik mag niet wagen. Daar ben ik te arm voor." „„Wagen", Zwingelmans „Wagen", als je mijn pachter wordt....?" ,Je kuDt me toch niet vrywaren tegtn slechte jaren? Tegen misgewas? Tegen sterfie ondor het vee?" „Noen. Maar de schade, uit dergelyke moge- lykbeden voortvloeiende, kan ik je vergoeden, Zwingelmans." „Een aalmoes stuit me tegen de borst T' „Van myn jongen noem je heel zyn hebben en-houden aan; en my wys je terug, ala ik je minder dan het tien-duizendste deel van mijn eigendom bied?" „Laat ik je zotboer worden, Van der Krooset Dat wil ik graag 1" „Malligheid II" „Om van al het andere niet te spreken: hoe zal ik, voor zoo'n groots hoeve, den noodigen veestapel koopen?" „De veestapel en „al bet andero" i» al ge kocht, on ik doe ze je by dezen cadeau. Neen I zeg nu niet, dat je weigert ze aan te Demen Dan zou ik denken moeten, dat je twyfelt, of myn dankbaarheid wel van even goed ge halte is als die van Herman." „Dat weet je beter, Van derKroesel Maar ik herhaal: een aalmoes stuit me tegen de borst. „„Aalmoes"....// „Aalmoes".11 Wat door oprechte, door de meest Innige dankbaar heid wordt aangeboden, wil je dat een aalmoes noemen ?1 Heb jy en je moeder dit als een aalmoes beschouwd?" „O, maar dat is ook hooi iets anders 1" „Omdat Herman bet gaf in plaats van ik 11 Je zoudt me inderdaad jaloersch maken, Zwin gelmans, op myn eigen joDgenl" „Wat Herman gaf, zouden we oven graag van jou hebben aangenomen. Maar dat andere „„Dai andere" (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1