N°. 12013 Maandag 34 April. A°. 1899 <§eze ^ourant wordt dagelijks, met uitzondering van (gon- en feestdagen, uitgegeven. Derde Blad. Leiden, 22 April. F euilleton. DE RENTMEESTER. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COÏÏRAWT' 'Voor Lolden per 3 maanden. I.11X (Franco per post 1.40. Afzonderiyke Nommers t 0.06. PRUS DER ADVERTRN TU&H VaD 1-6 regels f 106. Iedere regeJ meer 0.17|. - Grootaw letters naar plaatsruimte - Voor het Incasseer en bulten da stad wordt f 0.05 berekend Voor het akte examen lager onderwijs zyn te 's-^ravenhage toegelaten de dames M. C. Neeb, C. Mac Gillavry, J. H. Frederichs en A. P. H. M. Van Wyk, allen van Leiden. Te Rotterdam zal de 56ste jaarvergade ring der Zuid Eoll. Predikantenvereeniging op 23 Mei a s., 's morgens elf uren, gehouden Morden onder voorzitterschap van dr. H. G. Hagen, te Leiden. Tot de Rijkskweekschool voor onder wijzeressen te Apeldoorn is toegelaten de kweekeling M. G. Keessen, van Aalsmeer. Den 278ten April zal de Nederlandsche Vrouwenbond ter internationale Ontwapening te 's-Gravenhage een algemeene vergadering houden, om te behandelen een voorstel tot handhaving, voorloopig, van het bestuur, omdat het nist wenschelyk geacht wordt in dat be stuur verandering te brengen vóór bet einde der Vrodesmanifestatie en der Ontwapenings conferentie. De voorzitter van do Eerste Kamer, de heer Van Naamen van Eemnes, begaf zich gistermiddag naar Bazel. De president zal eenigen tijd in Zwitserland blijven doorbrengen. Met ingang van 1 Juli is op verzoek der betrokken personen eervol ontslag verleend aan do districtslnspecteurs der spoorweg diensten e'e heeren J. S. A. Noordondorp en O. R. I. Viveen en zijn als zoodanig benoemd de herren H. Van der Minne, adjunct-ingenieur by den Rijkswaterstaat, en R. Van Haren- carspel, adjunct inspecteur by de Holl. IJz.- Sp.Maatschappij. In een vergadering van de besturen der Gereformeerde kerken A en B te Hoogeveen is besloten tot inéónsmelting van beide kerken. Door stemming moet6n de leden dit besluit nog bekrachtigen. Hr. Ms. pantserdekschip „Zeeland", onder bevel van den kapitëin ter zee A. G. Ellis, is 21 dezer van Port of Spain (Trinidad) ver trokken. De officier van administratie oer 1ste klasse H. W. Bauer, geplaatst in de rol van Hr. Ms. wachtschip te Willemsoord, wordt met 24 April a. s. op non-activiteit gesteld. In de eerste aflevering van den vierden jaargang van „Do Natuur in I", een by den heer C. A. J. Van Dishoeck, te Amsterdam, uitgegevon wordend tydschrift voor het lager onderwijs, gewijd aan land- en tuinbouw, natuuriyke historie, schoolwandelingen en heimatkunde, onder redactie van P. Teunissen, komt een artikel voor van F. B. Löhnis over lager tuinbouwonderwys, waarin een nieuwe regeling van de examens in dat vak aan de hand wordt gedaan en bepleit. De schryver zou wenschen, dat het examen zoowel voor land- als voor tuinbouwkunde ia twee gedeel ten werd afgenomen. Het eorste gedeelte zou moeten omvatten de hulpwetenschappon en kon voor beide akten gelijk zyn. Den voor dit gedeelte geslaagden candidaat zou het recht toegekend moeten worden zich aan te melden voor het examen zoowel in de eigenlyke land- bouwvakken als in de tninbouwvakken. Of wel het zou overweging verdienen, de candi daten, die reeds ia het bezit zijn van een der beide akten, zoo zy zich voor de ontbre kende akte aanmelden, vry te stellen van het examen in de hulpwetenschappen. De redacteur teekent by dit artikel het volgende aan „Wat de heer Löhnis, inspecteur M. O., belast met het toezicht op de land- en tuinbouwscholen, in dit artikel voorstelt, zal ongetwyfeld door de bezitters der landtouw- akte met vreugde begroet worden. Wie de landbouwakte bezit, zal niet bevreesd zyn nog eens te worden geëxamineerd in de zg. hulpwetenschappen, doch dat voortdurend gerepeteer, vanwege de „fijne puntjes", stuit menigeen tegen de borst. En om op een examen een flink figuur te slaan, moet men toch ook dingen weten, die niet altyd goed beklijven en er alleen door aanhoudend repe- teeren „in" blijven. „De vraag is thans, hoe komen we aan wetswyziging? „Doch eerst dienen we het eens te zyn over de wetswyziging zelve, en nu schynt het my het meest gewenscht, dat de examens in tweeën worden gesplitst: een theoretisch gedeelte, omvattende de hulpwetenschappen, en oen practi6ch gedeelte. Dit theoretisch examen behoefde dan Diet in Wageningon te worden afgelegd, doch kon in verschillende plaatsen worden afgenomen, waardoor den candidaten veel reisgeld werd uitgespaard. Het examen ln het practisch gedeelte moet natuuriyk in Wageningen gehouden worden." Allen, die iets gevoelen voor een nieuwe regeling, noodigt de heer P. Teunissen uit, hem hun naamkaartje of een briefkaart te zenden; by zal dan beproeven, in overleg met den heer Löhnis, een weg-te vinden om s p o o d 1 g het doel te bereiken. Alkeinade. De in deze gemeente gehouden collecte ten behoeve der Maatschappy van Weldadigheid te Frederiksoord heeft zuiver f 15.95 opgebracht. Bodegraven. Op 16, 17, 18, 19, 20 en 23 Mei zal in de Ambachtsteekenschool alhier gelegenheid zyn tot heryk van maten en ge wichten en tot overyk of wel overstempeling van die maten en gewichten, welke by handelaren in die artikelen in voorraad zyn en nog niet gebruikt. Nog wordt den belaDg hebbenden er byzonder op gewezen, dat de maten en gewichten, op gevaar van straf, voorzien moeten blyven van de vereisebte stempelmerken en dat het laatst geplaatste goedkeuringsmerk gedurende twee jaren onge schonden moet worden bewaard. Burgemeester en Wethouders dezer ge meente brengen belanghebbenden in herin nering, dat alle vorderingen ten laste van het Ryk, de Provincie of de Gemeente over het dienstjaar 1898 vóór of op den laatsten Juni a. 8. by de besturen en de ambtenaren, wien het aangaat, moeten zyn ingooiend. Alle op dien termyn niet ingediende vorde ringen worden voor verjaard of vernietigd gehouden. Voor een ieder ligt t?r lezing op de gemeente secretarie alhier, van af 13 April tot 13 Sept. 1899 een afschrift van het primitief kohier van den hoofdelyken omslag over het dienstjaar 1899 en tevens een af schrift van het kohier van de belasting op de honden. Donderdagavond hield de sociëteit „Con cordia", alhier, in haar winterlokaal een zeer geanimeerd biljartconcours. Na een vinnigen strijd behaalde de heer M. E. Van Lidth de Joude in de lste afd. (de beste spelers) den eersten en de heer W. Van der Giesen den tweeden prys. In de 2de afd. (minder goede spelers) waren de heeren H. Goebel en S. P. J. Heringa de winnaars van de pryzen, welke, evenals die van de lste afdeeling, uit kunstvoorwerpen bestonden. Een vierjarig jongetje geraakte Donder dagmiddag in eon wyk van den Ryn by de sluis alhier te water. Het knaapje ging reeds kopje-onder, doch werd gelukkig door een man, die vlak in do nabijheid was, bytyds op het droge gehaald. Tweemalen in deze week gebeurde het weder, dat breed geladen turfschepen onge veer telkens een half uur vast zaten in de brug over den Ryn alhier, waardoor de drukke passage over die brug gedurende dien tyd natuuriyk gestremd was. Niet alleen voor de scheepvaart, maar ook voor het drukke ver keer ovtr de brug zal de aanstaande ver- wyding dan ook van groot belang zyn. De zangvereeniging „Maarten Luther" alhier is tegenwoordig aan 't sukkelen in het verkrygen van een directeur. De heer J. Van Andel, ongeveer een maand geleden als zoodanig benoemd, heeft weder voor deze functie bedankt. Katwyk-nnn-Zce. Gedurende deze week zyn aan bet strand alhier aangespoeld eenige schapen, die echter reeds eenigszins ontbonden waren cn voor bonden voedsel werden gebruikt Rynsburg. De bloembollenveilingen alhier zullen dit jaar uit 1852 nummers bestaan. De lste wordt gehouden op Maandag 8 Mei, de 2de op Vrydag 12 Mei en de 3de op Dinsdag 16 Mei onder directie van de heeren A. Da Mooy Jr. en A. Van den Eykel Jz. Noordwykorhout. Z. D. H. do Bisschop van Haarlem heeft by monde van den zeer- eerw. heer pastoor zyn dank betuigd voor de barteiykheid en toegenegenheid, waarmede Z. D. H. door de parochianen is ontvangen, en voor de hem bewezen eer by gelegenheid van do consacratie der kerk alhier. Uit deze gemeente is aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal een adres verzon den, voorzien van ruim 120 handteekeningen, houdende het verzoek om g?en goedkeuring te verleenen aan het aanhangig gestelde wets ontwerp tot invoering van den Leerplicht. Belanghebbenden in deze gemeente wor den er op attent gemaakt, dat betykkantoor te Leiden voor hen zal geopend zyn op 12, 13, 26 en 27 Mei en 9,10,16 enjl7 Junia.s telkens van 9-3 uren. Door B. en Ws. is bekend gemaakt, dat de vorderingen ten laste der gemeente over het jaar 1898 uiteriyk 30 Juni a. s. moeten zyn ingediend en dat zy na dien dag zyn vervallen, alsmede, dat de beschryving der bedryfsbelasting zal aanvangen op 1 Meia.s. Door ingelanden van den Hoogeveenschen polder is met algemeene stemmen tot polder meester herkozen de heer B. Houwaart. Hoewel reeds meer dan */K eeuw oud, geeft de krasse grysaard by de polderschouw in het springen over slooten zyn jongeren collega's nog niets toe. Dezen weDschen wy dan ook toe, dat zy by die expeditie nog veel malen het opwekkend gezelschap van den heer Houwaart zullen hebben. De pol lerlasten over 1899 van dezen polder zyn gesteld op f 1.50 per hectare. Op de gisteren gehouden vergadering van heeren poldermeesters en ingelanden van den Noordzyderpolder is vastgesteld, dat de polder- lasten voor 1899 zullen bedragen f 0.40 per hectare. Het zal den gemeentenaren wellicht ge noegen doen te vernemen, dat de Wilhelmina- boom, by het inhuldigingsfeest in nagenoeg aller tegenwoordigheid met zooveel luister ge plant, flink teekenen van leven begint te geven. Waddingsveen. Met zeer veel ingenomen heid maken wy melding van de uitvoering der Zangvereeniging „De Lofstem", onder directie van don heer Den Ouden, terwyi de liederen geaccompagneerd werden door het pianospel van mej. Erdmans. De heer De Wolf opende en sloot de byeenkomst met gebed. De voordrachten tusschen de nummers in het programma vielen zeer in den smaak d r aanwezigen. In de algemeene vergadering van „Plaat- 3eiyk Volksonderwys", die Donderdag onder voorzitterschap van den heer Regt werd ge houden, werd besloten, een gedeelte der gel den aan de schoolbibliotheek af te staan. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren Van Dort Kroon en Van Drimmelen. Het fanfarecorps „Concordia" hoopt, by voldoende deelneming, een muziektent te plaatsen in het centrum der gemeente, ten einde daarin gedurende de zomermaanden eenige uitvoeringen te geven. Woubrugge. Naby deze gemeente, onder Oudshoorn, komt de besmettelyke veeziekte mond- en klauwze:r voor, ouder rundvee van den landbouwer C. Den Hertog in den Vrouw geest Polder. Gemeenteraad van Voorschoten. Tegenwoordig de Voorzitter en alle leden, be halve dr. v. d. Horn v. d. Bos, wegens ongesteld heid verhinderd. De Voorzitter doet mededoeling van de vol gende ingekomen stukken: a. Proces-verbaal van kasopneming. Aangeno men voor kennisgeving. b. Dankbetuiging van de Commissie voor de Ambachtsteekenschool voor de genoten subsidie voor 1898 en uitnoodiging tot bijwoning der ten toonstelling en prijsuitdeeling. Dit stuk heeft reeds bij do ledon van den Raad gecirculeerd. Het wordt voor kennisgeving aan genomen. c. Verslag van den toestand der gemeente over bet jaar 1898, uitgebracht door B. en Ws. Dit stuk zal ter visie worden gelegd voor do leden van den Raad en is tegen betalig der kosten verkrijgbaar. d. Een ontwerp-verordening op de brandweer door B. en Ws. Dit stuk zal bij de leden circuleeren en nader in behandeling worden gebracht. Aan ere orde is: a. Voorstel van B. en Ws. om ter voldoening aan eenige gemaakte opmerkingen door Gedep. Staten wijziging te brengen in de verordeningen, vastgesteld in de vorige vergadering betreffende schoolgeld- en leges-heffing, vast te stellen oen nieuwe verordening op de invordering der leges- gelden en die op do paardenmarkt te wijzigen. De verordeningen worden gewijzigd overeen komstig het voorstel van B. en Ws. b. Idem om in de verordening tot regeling der bezoldiging van het onderwijzend personeel een bepaling op to nemen, dat aan één der onderwijzers bij het bezitten of verkrijgen van een akte voor de beginselen der landbouwkunde een verhooging van jaarwedde wordt toegekend van /"100. De Voorzitter zegt, dat de bedoeling is bij eventueele vacature een onderwijzer te verkrijgen bevoegd dit onderwijs te geven. Later kan dan worden beslist of het zal worden gegeven en zoo ja, in welken vorm. Het voorstel wordt met algemeene stemmen aangenomen. c. Crediet-aanvrage van B. en Ws. tot plaatsing van een bliksemafleider op den toren. De Voorzitter doet voorlezing van een rapport uitgebracht door eenc Commissie uit do Wi3- en Natuurkundige Afdeeling der Koninklijke Aca- cademie van Wetenschappen, medegedeeld aan de gemeentebesturen door den minister van Binn. Zaken. Uit dit rapport blijkt bet nut van goad aangelegde en onderhouden bliksemafleiders. B. en Ws. hebben zich met een specialiteit, den heer Vogels Dolbain, die ook voor bet rijk en de ge meente 's-Gravenhago afleiders maakt, in verbin ding gesteld. Do Voovzittor leest een rapport voor, na plaatselijke opneming door dien heer uitge bracht. De Voorzitter zou het bejammeren, wan neer een historisch gedenkteeken als de toren door brand zou worden vernietigd. De heer Van Kempen hondt eenige beschou wingen over het nut van bliksemafleiders on komt tot de conclusie, dat een afleider nuttig kan werken, mits hij na ieder onwedcr wordt nagezien. Hij vraagt: is dit de kosten waard J De Voorzittor betwijfelt ook op grond van het rapport van den beer Vogels, de noodzakelijkheid om den afleider meer dan eenmaal por jaar te doen onderzoeken, omdat er zullen zijn 8 opvang- standen in plaats van 1, zooals vroeger bij het oude systeem. Do heer Schoor is ook overtuigd van bet nut van een goeden bliksemafleider en zou zich na het voorstel van B. en W. niet verantwoord achten tegen to steramen. Vervolgens wordt met algemeene stommen aan B. en Ws. een crediet verleend van ƒ400 maximum voor de plaatsing van eon bliksemafleider op den toren. d. Vaststelling van het kohier der Honden belasting. Met algemeene stemmen wordt dit vastgesteld conform het voorstel van B. on Ws. Bij de gewone rondvraag, zegt de heer Schoor, dat een paar ingezetenen hem hebben opmerk zaam gemaakt op de duisternis in de Wijngaarden- laan. Hij vraagt of 's zomers daar niet eenigo of alle lantaars gedurende een zekeren tijd kunnen blijven branden Na eenigo discussie zegt de Voorzitter de zaak in een vergadering van B. en Ws. te zullen onderzoeken. Eventueele voorstellen met kosten berekening kunnen dan in een volgende Raads vergadering worden behandeld. Niets meer aan de orde zijnde, sluit de Voor zitter de openbaro vergadering. 42) „Dat gaat niet, jonker, op deze manier. Zooals u ziet, ligt Diaan nog op dezelfde plaats waar ze doorgevallen is: uw tak zou dus nog heelwat langer moeten zyn om haar te kunnen bereiken. Maar ik zal naar het kasteel gaan en een ladder balen en touw: dan zullen we, hoop ik, ook Diaan wel op het droge helpen. Wat, Herman, eta jij daar nog?l" zoo wendde hy zich plotseliog half grommend tot den knaap. „Op een draf naar huis, hoor, en droge kleeren aange trokken 1" Herman deed een paar schreden in de richting van „buis"; maar toen hy zag, dat Zwingelmans zelf zich voorgoed in tegenover gestelde richting had afgewend, kwam hy terug gewandeld. De zon was voor het oogenblik door de wolken gebroken en er was geen wind: Herman was wel koud en klappertandde wel een beetje, maar zag er toch zooveel bezwaar niet in, met het natte pak nog een minuut of wat te blyven rondloopen. Hoe kon hy ook heengaan, terwyi Diaan daar in het water lag te spartelen; DiaaD, die de jonker een maand of vier geleden van Hermans vader gekocht had; die levenslang van den knaap een soort speelmakker was geweest? Intu8schen was Diaan zelve niet werkeloos gebleven. Alle krachten had zy ingespannen, van het eerste oogenblik af, om zich op het ys te werken; en onvermoeid bleef zy nog altyd in dit vruchteloos pogen volharden. Tot haar ongeluk. Want eensklaps brak onder de krabbelende pooten het ys; en Diaan, zonder eenig houvast nu, dreef jankend en huilend tusschen de schotsen. „Kom dan, Diaan I arme hond, kom danl" schreide Herman. En in zyn angstvol mede- ïyden trad hy tot aan den rand van het ys, het volgend oogenblik zelfs een paar schreden ver er op. Herman had tot dusver eenigszins achteraf gestaan, en de jonker daardoor zyn tegen woordigheid niet opgemerkt. Maar nu, by het zien van den knaap, schoot hem te binnen, dat deze eigeniyk oorzaak was van het onge val, zyn lieveling-jachthond overkomen. Een vlaag van dolle drift maakte zich van den half-beschonkene meester en hy stormde op Herman toe. „Vooruit l" tierde hy. 9Jij hebt gemaakt, dat Diaan er in is gevallenhelp er haar nu ook weer uitl" En den tak grypend, door Zwingelmans daareven als reddingswerktuig gebezigd, begon hy den armen knaap daarmee te stompen en te slaan en naar het wak terug te dryven. Herman stribbelde wel tegen uit alle machtmaar wat kan een twaalfjarig kind tegenover een man? In dat oogenblik kwam Zwingelmans terug- geloopen. „Om Godswil, jonker 1" riep by, „wat doet ge daar? jonkerlljonkerll Maar jonker Onno stoorde zich niet aan hem. Hy bleef Herman slaan en stompen; en toen hy, op den oever staande, hem met zyn tak niet meer bereiken kon, stapte hy, doldriftig, ook zelf op het ys. Toen Zwingel mans, loopend wat hy kon, de plek genaderd was, lagen beiden in het water te spartelen: Herman in betzelfde wak met den hond; jonker Onno in een nieuw en kleiner wak, een pas of wat nader by den oever. Op het kasteel was Zwingelmans aange boden, door den koetsier en anderen, om met hem te gaan. Maar wyi het, voor zoover hy weten kon, alleen maar meer de redding van een hond betrof, en het keuken-personeel juist aan den maaltyd was gezeteD, had by het aanbod van de hand gewezen. Gewapend met een ladder en een eind touw, was hy op zyn eentje naar den vyver teruggekeerd. Maar ladder en touw had hy van zich geworpen daareven om sneller te kunnen loopen; en hy moest dus nu een eindweegs terug om die te halen. „My het eerst!" kermde jonker Onno hem tegen, toen hy voor de tweede maal den vyver genaderd was. „My. het eerst, Zwingel mans!" Zwingelmans echter achtte niet biliyk, den schuldige vóór zyn slachtoffer te redden. Ook oordeelde hy, dat jonker Onno, veel beter dan een knaap, wiens krachten bovendien by de eerste worsteling uitgeput wareD, zich aan het ys een tydlang va9t kon houden. Hy lei dus zyn ladder op het ys in de richtiDg van het eerst ontstane wak en zag, tot zyn groote biyd3chap, dat haar uiteinde reikte tot aan en zelfs tot iets voorby den rand er van. Herman, die zich met in volle lengte uit gespreide armen aan den ysrand had vast gehaakt, wilde nu van positie veranderen en een poging doen om zelf, zonder nadere hulp, de ladder te bereiken. Maar Zwingelmans achtte dit gewaagd. „Biyf waar je bontl" riep hy hem toe. „Je handen zyn verkleumd: ze zouden afgiyden en jy zoudt in de diepte weg zinken 1" Meteen was hy al begonnen do ladder aan een der struiken vast te maken meteen gedeelte van zyn touw; en toen dit gedaan was, legde hy zich er op en kroop naar het wak. Op deze wyze was het reddingswerk weinig gevaarlyk. Want aan den top der ladder, overdwars, had Zwingelmans den afgesneden boomtak vastgemaakt; zoodat, toen hy by het wak was gekomen, de drukking op het ys, ook in de breedte, over een betrekkeiyk groote uitgestrektheid verdeeld was. Hy kon Herman dus by zich op hot ys of liever op de ladder trekken; en binnen vyf minuten stond hy dan ook, met den ten tweeden- male geredden knaap aan zyn zyde, weer op den wal. Nu kwam do beurt aan jonker Onno. Do ladder werd zooveel noodig verschoven en ZwiDgelmans kroop er andermaal over, heen en terug, de laatste maal in gezelschap van zyn druipnatten heer en meester. Diens eerste werk, toen hy den vasten grond weer onder de voeten voelde, was zyn wraak te koelen! Met vlammonden blik vertelde hy Zwingelmms, dathy „natuuriyk" van idee nu veranderd was, dat by de ver kochte hoeve niet voor hem terugkoopeo, het naar Amerika gezonden geld hem niet terug geven zou, en dat bet hem speet, hem die duizend gulden bereids ter hand te hebben gesteld. ZwiDgelmans verbleekte, toen dit alles hem gezegd werd; en toeu jonker Onno hem zag verbleeken, kwam er een glans van genoegen op zijn gelaat. „Als je dat berekeDd hadt," verkneuterde de kleinzielige zich, zou je wel het eer3t mij uit den nood geholpen hebben, nietwaar, Zwingelmans?" Zwingelmans zag snol naar hem op. „Neen, jonker," zei hy, „dat zou ik niel\ Myn plicht was om het eerst den mishandelden knaap te hulp te komen; en myn plicht zou ik gedaan hebben, hoop ik, al had er voor my en de mynen nog duizendmaal meer op het spel gestaan." „Ik hoop voor je, dat mynheer „Plicht" in zyn apotheek een goede dosis troostpoedor voorhanden zal hebben 1" Met deze spottende woorden wendde jonker Onno zich af en sloeg den weg in naar hot kasteel. Zwingelmans had spyt. Niet over zyn daad, maar over zyn woorden. Waarom had hy zich niet stilgehouden?.... 't Is waar, do zaak lag er toe vóór hy sprak; maar in alle geval had hy ze er niet beter mee gemaakt. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 9