N°. 12009 Woensdag 19 April. A0. 1899 §eze fourant wordt dagelijks, met uitzondering van fan- en feestdagen, uitgegeven. Nieuwe Voorstellingen Mutoscopen. Leiden, 18 April. Feuilleton. DE RENTMEESTER. IDSCH PRIJS DEZER COURAUTT; ^oor Leiden per 8 m&andea, 1.10. {Franco per post 1.40. 'Afzonderlijke Nommere 0.06, PRUS DER ADVERTEKTIÊN: Van 1 0 regels f 106. tedere regeJ meer f 0.17 J. - Groctere letters naar plaatsruimte Voor tiet lncaaseereD botten de stad wordt f 0.05 berekend DER Thans zyu de navolgende a i e u w e voor stellingen te zien: 1. De weerspannige Kies. 2. Soldatengrap. 3. Voor hem niet bestemd. 4. Landlooper in de slaapkamer. 5. Olifant Jumbo. 6. Wie is de schuldige? 7. Alarm in het kamp. 8. Damesduel. Donderdag 20 April, des avonds te acht aren, heeft de plechtige uitreiking van diploma's en geschenken plaats aan de eervol ontslagen leerlingen der Ambachtsschool. Vrijdag en Zaterdag 21 en 22 April, ttlkens des morgens van 9 12 en des middags van 2—4 uren, is de tentoonste'ling van werk stukken en teekeningen, in het afgeloopen jaar vervaardigd, voor een ieder te bezichtigen. Men verzuime niet gedurende de genoemde dagen de Ambachtsschool te bezoeken, daar de tentoonstelling een bezoek overwaard is. De heeren Gebroeders De Graaff, bloe misten alhier, zjjn op de nationale planten en bloemen-tentoonstelling in „Artis", te Amsterdam, bekroond met een zilveren medaille voor een verzameling narcissen. De „Semarang-Courant" van 16 Maart bevat het volgende: „Herinneringen. De bekende Leidscho uit gever de heer A. W. Sythoff zsl oen volks editie van Alexander Ver Huell's werken in het licht geven. De naam van wijlen dien geestigen teekenaar roopt herinneringen wak ker van 30 en 40 jaar geleden, toen de etu- dentonpet, lange baron en een almaviva De Gónestet tot dichten Inspireer'en, toen de Amsterdam8che kermis nog jolig was en de Botermarkt fatsoenlijk, toen Beets zijn triomfen vierde met zijn „Caihera Obscura" en onze opa's en oma's nog een koepel hadden, buiten ergens in de klaver, waar een gast werd onthaald op 'n gouwenaar en 'n kruik, bier, op kermis-Zaterdag op wafelen en Rijnwijn. Die goeie tijd, Die tijd komt nooit weerom l „Dat Is maar goed ook. Pruiken, stoven, pepermuntjes, crinolines en vadermoorders behooren met hun ouderwetsch cachet op den rommelzolder en niet in bet kader van onze tegenwoordige eeuw. Maar erkend moet "worden en die het weten zullen het beamen, dat die tijd een nimbus van poëzie had, die ons tegenwoordig leven mist. Die poëzie, Daïef in haar leuke ongekunsteldheid, wakker te roepen, ons in een verloren uurtje daarin te vermeien, de figuren en typen uit dien tijd ons voor den geest to roepen en een oogen- blik niet te weten wat electrisch licht, fietsen, phenacetine, inhuldigingsfeesten, reclameplaten en naamlooze vennootschappen zijn, daartoe wekken Ver Huell's penneschetsen op en den heer Sythoff dient dank gebracht voor deze echt nationale onderneming. Kent gij zeniet, die meesterlijke schetsen met hun onder schriften, zoo vol humor? Wacht, de uitgever zal ze u in geheugen roepen l „Hy teekent den wolbekenden Leidschen peueraar in den winter, in een bfifc visschend, terwijl achter zijn rug een joDgmenscb, in een andere bfit gevallen, tevergeefs om hulp roept, met het bijschrift: „Hal hait joistement bait!" Hy teekent een ongelokkigen henge laar, die plotseling uitglijdt langs de glooiing van den wal aan het water, vastgehou'en bfi de panden van zijn jas door een zoontje, welk zoontje door een tweeden dito wordt aangegrepen, welke tweede dito door een zusje bij de beenen wordt teruggetrokken, met het bijschrift: „Houwe Jan! Houwe Piet IHouwe Mie lHouwe, houwe, houwe!" „Hij teekent o. a. de trits, die het bezoek van een bejaard beer als gast aan eeu stu- dententafel voorstelt, waarbij vooral lof ver dient de derde teekeniog, de gast gearmd met zjjn gastheereu post multa pocula op weg naar de kroeg. De kale schedel van don anders zoo kalmen man is met een studenten pet half bedekt. Zijn hoed wordt op een stok in triomf voor hem uitgedragen. Hij klemt zich vast aan z|jn nieuwe vrienden en worstelt om op de been te blijven. „Wij wenschen den heer Sythoff voor zijn onderneming de belangstelling en het succes, die zU verdient". Zaterdag ia de eerste aflevering der nieuwe uitgaaf van Alexander Ver Huell's werken verschenen. De zeer fraaie reproducties hebben een wijziging van het formaat mogelijk ge maakt, die zeker de algemeene goeokeuring zal wegdragen. En de eerste aflevering van „De Kunstkroniek", die als gratis-premio aan deze uitgave is toegevoegd, bevat twoo prach tige photogravuren en de vermelding der hoofdprijzen voor de loterij, die o. a. bestaan uit twee schilderijen van niemand minder dan Albert Neuhuys en Fred. J. Du Chattel, zoo mede een cassette do ménage. Op last van Hare Majesteit de Koningin brengt de waarnemend-directeur van het Kabi net der Koningin in de „Sts. Ct." ter alge meene kennis, dat, gedurende Harer Mojesteits verblijf in het buitenland, de aan Hoogstdezelve geadresseerde brieven moeten bezorgd worden aan het Kabinet der Koningin te 's Gravenhage, alwaar voor een geregel ie opzending dier brieven aan Hare Majesteit zal worden zorg gedragen. Te 'i Gravenhage is in den ouderdom van 79 jaar overleden de heer J. R. Roeye, Rijks-ontvanger te Schiedam. „De Tyd" kan met zekerheid mededeelen, dat het gebouw „Constantia", het vroeger vergaderlokaal der sociaal-democraten, aan de gedempte Rozengracht, te Amsterdam, in eigendom is overgegaan in handen van het R.-K. parochiaal kerkbestuur van den H. Ignatius en zal worden verbouwd tot een hulpkerk. De „Residentiebode" kan ten stelligste het bericht van „La Tribuna" tegenspreken, dat „de Apostolische Internuntius, Mgr. Taraassi, van het Yaticaan bevel ontvangen heeft, zich vóór de Ontwapeningsconferentie uit 's-Gravenhage te verwijderen." By de Intemuncialuur is geen bevel van dien aard ontvangen. De minister van waterstaat heeft zyn goedkeuring gehecht aan het door de Staats- spoorweg-maatschappy ingediend plan tot het aanleggen te Hengeloo van een geheel nieuw 6tationsemplacement met gebouwen, sporen, enz., welk emplacement 37a M. hooger komt te liggen dan het tegenwoordige. De aanbesteding van dit belangryke werk, waarvan de kosten begroot worden op 1,750,000, zal plaats hebben op 24 Mei. De directeur der directe belastingen, enz. te Arnhem heeft gunstig beschikt op het verzoek van de loge „Broedertrouw", te Doesburg, om het by die loge in gebruik zynde perceel te plaatsen op de lyst van inrichtingen, waarvoor geen personeele be lasting betaald behoeft te worden, en wel op grond, dat vereenigingen van vr'ijmetse laars strekken tot algemeen nut in den zin van art. 4 der wet. De 1ste luit.-kwartiermeester G. G. De Blauw, van het 4de reg. inf. te Delft, is overgeplaatst by het corps torpedisten te Brielle. De rijdende trein van het corps pon tonniers zal in de tweede helft van Juli oefeningen houden in het slaan van bruggen over de ringvaart van den Haarlemmermeer polder en over den Oudjen-Ry'n. Het voornemen bestaat de gemeente Almeloo met 1 Juli a. s. aan het internationale telephoonnet aan te sluiten. Met de voorbe reidende werkzaamheden ia men druk bezig. De officier-machinist 2do klasse J. Kisjes, uit Oost-Indië in Nederland teruggekeerd, is op non-activitoifc gesteld. De vaandrigs I. H. Kauffmann en A. De Neeve, van het 7de rog. inf., zyn voorge dragen tot reserve 2den luitenant by het corps. Spanje zal ter Ontwapeningsconferentie o. a. worden vertegenwoordigd door den ambassadeur te St,-Petersburg, graaf De Villagonzala, en door den gezant te 's-Graven hage, den heer De Baguez. Ook de' Spaaosche gedelegeerden zullen intrek nemen in het „Hotel Den Ouden Doelen", waar thans vertrekken zyn be sproken voor vertegenwoordigers van zeven landen: Rusland, Noord-Amerika, Portugal, Spanje, Zweden en Noorwegen, China en Siam. De „Sts. Crt." bevat een Koninkiyk besluit van 7 April jl., houdende organisatie van de ambtenaren by den algemeenen dienst van den Rykswaterstaat. Daarby is bepaald, dat de ambtenaren by den algemeenen dienst van den Rykswaterstaat worden ingedeeld in twee klassen, te weten: ten hoogste vyftien ambtenaren der 1ste klasse, op jaarwedden van 1050 tot en met 1600; ten hoogste tien ambtenaren der 2de klasse op jaarwedden van 400 tot en met 1000. Volgens don Haagschen correspondent van „Le Guide Musical" is er weinig kaos, dat de Italiaansche Opera het volgend seizoen in ons land zal terugkomen, tenzy onder andere directie. De directeur De Hondt heeft slechte Z3ken gemaakt. De aan het „Vaderland" ontleende opgave van nog in leven zynde officieren der marine, die deelgenomen hebben aan de 3de Balische expeditie, moet nog aangevuld worden met den naam van den heer A. A. 's Graeuwen, gep. kapt. luit. ter zee, die de 2de en 3de Balische expeditie heeft medegemaakt en by die gelegenheid eervol vermeii is geworden. Uit „De Nederlandscho Sport" biykt, dat het H. M. de Koningin heeft behaagd, als Be schermvrouw op te treden van de volgende vereenigingen: De Nederlandsche Harddravery- en Renvereeniging, de Nedurlondsche Jacht- vereeniging „Nimrod" en de Koninklijke Neder- lan sche Zeil- en Roeivereeniging te Amsterdam, en dat H. M. aan de Veluwsche Jachtvereeni- ging het praedicaat van „Koninklijke" heeft verleend. H. M. de Koningin heeft ook het Bescberm- vrouwschap aanvaard van de Nederlandsche Vereeniging tot Hulpbetoon te Antwerpen. Ook ciifc jaar mocht de Vereeniging wederom den geldelyken steun Harer Majesteiten de Koningin en de Koningin-Moeder genieten. Men schryft uit Hamburg aan de „N. R. Ct.": Het bestuur van het KoniDgin-Wilhelmina- Fonds, vereeniging tot ondersteuning van be hoeftige Nederlanders te Hamburg, Altona, Wandsbeck en omstreken, ontving het ver- blydende bericht, dat H. M. de Koningin op het door dat bestuur aan H. M. gori:hte ver zoek, om als Beschermvrouw der Vereeniging te willen optreden, gunstig heeft beschikt. De inlichtingen op de adressen ov-.r de Ongevallenwet mo ten, wat het Departement van Waterstaat betreft, gereed zyn. Zy moeten echter nog aan het oordeel der overige be trokken Ministers worden onderworpen. De minister van waterstaat heeft, vernemen wy, geen aanleiiing gevonden wijzigingen van be- teekonis in zyn ontwerp aan te brengen. Fad Men schrijft uit Heemse, d.d. 16 April: Heden werd onze nieuw beroepen leeraar, de heer J. C. E. Van Herwerden, cand. tot den H. D., door zijn schoonvader P. J. Romyn, pred. te Amsterdam, plechtig in zyn ambt bevestigd naar aanleiding van Matth. 13:3b. Des namiddags trad onze nieuwe predikant voor 't eerst voor zyn gemeente op, met oen rede naar aanleiding van 2 Corinthen 4 5. Na deze rede hiel J de consulent ds. W. West- hoff, te Hardenberg, een korte toespraak uit naam der gemeente tot den leeraar en zong men den nieuwen herder en leeraar toe Gtzang 913. Beide keeren was het kerkgebouw over vol met l elangstellenden. Zaterdag was het 25 jaren geleden, dat de heer B. Van Mantgem, te Amsterdam, zyn drukkery 6tichtte, thans reeds sedert veel j ren bekend als Stoom Boek- en Steendruk- kery „De Fakkel." In 1874 op zeer bescheiden schaal op de Reguliersbreestraat opgericht, werd zy achter eenvolgens overgebracht naar de St.-Lucién- steeg, en naar het Gebouw „De Fakkel", Singel, waar zy gevestigd bleef. Van het personeel der zaak zyn eenigen reeds van het begin en het meerendeel meer dan een tiental jaren aan de zaak venonden. Het stoomschip „Admiral", van Oost Afrika naar Vlissingen en Hamburg, arriveerde 17 April te Aden; de „Bundesr-th", van Hamburg en Antwerpen naar Oost-Afrika, arriveerJe 17 April te Port Said; de „Gecé", van Rotterdam naar Batavia, passeerde 15 April Gibraltar; de „Salak" arriveerde 17 April van Batavia te Rotterdam; de „Prins Frederik Hendrik", van Amsterdam i a;.r West-Indië, passeerde 17 April Ouessant. Leiderdorp. Zaterdagavond had de negen jarige J. E. het ongeluk in een aaD den Lagen Ryndyk grenzen ie sloot te water to geraken. Dit ongeval werd spoedig bemerkt door den heer K., wien het mocht gelukken het knaapje op het droge te brengen en van ten wissen dood te redden. Wassenaar. E?n groot aantal ingezetenen had aan de oproeping van den burgemeester gehoor gegeven en was gisteravond saam- gekomen in de openbare school. De burge meester was, zoo zeide hy, kort geleden door het bestuur der vereeniging „Nut en Genoegen" opmerkzaam gemaakt, dat de heer Van der Oudermeulen 25 jaar geloden tot lid van den Raad wc-rd gekozen en dat Z.Ed. al dien tyd onafgebroken zitting had gehad. Wat do heer v. d. O. als raadslid en als wethouder voor deze gemeente gedaan heeft is boven allen lof verheven. De Burgemeester houdt zich overtuigd, dat de deelneming groot zal zyn, wanneer hy voorstelt den heer v. d. O. aanstaande Juni een huldeblijk aan te bieden. Hy stelde voor, een commissie van 10 leden te benoemen om de zaken nader te regelen. Tot commissie leden werden gekozen: mr. R. Baron Van Zuylen van Nyevelt, dr. A. Duetz, dr. F. Van Praag, A. Verbrug, M. Peereboom, Van Franck, G. Van Dam, D. J. Rotteveel, Overgau en J. J. Grevers. Op de vergadering word in beginsel besloten, waarin dat huldebiyk zal bestaan, doch hierover dient gezwegen. Vit de „Staatscourant." Kon. besluiten: Benoemd tot lid der bii koninklijk besluit van 30 Juli 1892 ingestelde Staatscommissie tot bet doen van voorstellen omtrent de wijzigingen of voorzieningen, die in de wetgeving van Ncderlandsck-lndiö op privaat rechtelijk gebied noodig zijn: do heeren mrs. J. 11. Bergsma, oud-minister van koloniën, en A. Stibbe, oud-president van het Hooggerechtshof vart Nederlandscn-Indië. De heer F. De Boer, arts, benoemd en aange steld tot oflicier van gezondheid 2de klasse bij het personeel van den geneeskundigen dienst vau het leger in Nederlandsch-Indië Aan den heer J. E. Kirchener, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend oit zijn betrekking van consul der Nederlanden te Havanna. Aan mr. C. Pijnacker Hordijk, lid van do Eerste Kamer, voorzitter der Nationale Vereeniging voor Handelsonderwijs, en aan mr. P. Ticenk Willink, secretaris der directie van do Ned. Gist- en Spiritusfabriek te Delft, secretaris van voornoemde vereeniging, opgedragen de Nederlandscho Rogee- ring te vertegenwoordigen op het in do maand Mei 1899 te Venetië te houden congres voor handelsonderwijs. Aan L. R. Wentholt, directeur der directe be lastingen, invoerrechten en accijnzen te Zwolle, 81) Er was overigens voor den gemoedsstorm reden te over. Om uit véél slechts dit déno te noemen: de met zooveel angst verbeide brief uit Amerika was dien morgen gekomen; on niet twee, of drie, of zelfs vVJf duizend gulden, vlotweg tien duizend was ditmaal Brummelkamps eiscb. De som was nog wel byeen te brengeD, maar bezwaarlijk zonder medoweten van Zwingelmans' vrouw. En de rentmeester twijfelde zelfs, al werd het honderdmaal gedaan mot het oog op haar eigen gemoeds rust, of het' wel eerlijk zou zijn, de zaak buiten haar om te bedisselen. Het geval stond namelijk dus: Kareis moeder was, als meisje van een jaar of acht, door een onge- huwden oom zoowat aangenomen als kind. Bi) hem was ze .thuis"; by haar ouders ging ze „logoeren." Bij zjjn overlijden had deze oom haar dan ook alles vermaakt; en tot dit .alles" behoorde de hoeve, door hem bewoond, en die op ongeveer een uur afstands van het „kasteel" was gelegeD. Zwingelmans, gesn kans ziende om zijn rentmeesterschap naar behooren waar te nemen en te gelijk alleB te regelen op die hoeve, had ginds op zjjn beurt een rentmeester aangesteld, onder den meer nederigen titel van „zetboer" natuurlijk. Toen Karei later tot volwassen jonkman was opgegroeid, was er wel eens over gedacht om hem het beheer der hoeve te laten over- nomeD; en toen nog later zyn huwelijk ter sprake kwam, en de op oen boerderij zoo noodige zorg der vrouw dus ook niet ont broken zou hebben, was opnieuw en in voel sterkere mate nog over die zaak gedelibereerd. Maar het eindbesluit was toch geweest, dat hij bij zijn ouders zou blijven inwonen. Voor eerst was het voor deze waarlijk goedhartige lui een bezwaar van niet geringe betoekenis geweest, dat hun zetboer een man met talrijk gezin - niet geweten zou hebben waar heen; ten tweede zou Karei - van wien men schier met zekerheid verwachten mocht, dat hij zijn vader als rentmeester op zou volgen voor die taak beter berekend zijn als hl) op en om het kasteel werkzaam bleef; en ten derde waren Zwingelmans' krachten toen Karei trouwde, en de zaak dus, op zichzelve genomen, het meest in overweging kwam niet overgroot meer geweest; zoodat het zich liet voorzien, dat langzamerhand, bij het be heer van het uitgestrekte landgoed, de hulp zijns zoons hem onmisbaar zou worden. Gezegde hoeve nu was Zwingelmans, hetzij dan terecht of ten onrechte, meer bepaald als het eigendom zijner vrouw blijven beschou wen; en, wilde men ditmaal aan Brummel kamps eisch voldoen, dan moest de grootste holft der tot deze erve behoorende landerijen verkocht wordoo. Had hjj het recht, het zedelijk recht, om zonder medeweten zijner echtgenoote daartoe over te gaan De wind gierde nog altijd voort. Hagel- steeDen vlogen bü honderdtallen onzen wan delaars om het hoofd; maar zonder zich daarom te bekreunen stapten zü voort. Karei deed zijn best om Zwingelmans op te vroolijken; deze liep zwügend naast hem voort. 'tWas al veel als het den zoon gelukte, hom een kort „ja" of „noen" te ontlokken. Maar de laatste oogenblikken had ook Karei niet gesproken. Hü liep te tobben over een plan, dat al een paar dagen geleden in hem was opgekomen: een plan, dat hy vurig aan zün vader wensebte, maar tot dusver niet had durven mede te doelen. „Vader zal het bedrog noemen 1" had bü telkens en telkens gedacht, en zoo dacht hij ook nu weer. Maar ditmaal joeg de gedachte hem niet, als by vorige gelegenheden, onmiddeliyk van het terrein. „Moet ik me daardoor laten afschrikken, het te beproeven?!" was de tegen- gedachte. „Mag ik dat?! De teerste belangen, beide van vader en moeder, staan op het spel, en dus Vader!" begon hy met bevende stem, „gelooft u niet, dat moeder eenig vermoeden heeft den laatsten tyd?" Zwingelmans was wakker geschrikt. „Ik vrees het, Karei 1" „En dat de zaak haar lyden doet, vader?" „Onnoemiyk, jongen! Moeder ïydt zóó.... zdó als ik geleden heb vödr ik dat „teeken" mocht ontvangen 1" Zwingelmans aarzelde even en ging toen voort: ,'k Heb al eens gedacht, Karei: ala we moeder alles maar zeiden, en dan natuuriyk dat van het „teeken" ook. Maar ik ben zoo bang, dat moeder niets dan toeval daarin zal zien 1" „Dat vreee ik ookl Als men iets van dien aard zelf ondervindt, maakt het een heel anderen indruk dan wanneer men het uit de tweede hand moet hebben 1" „Juist; en als mosder er toeval inziet,... wat nu toch altyd nog maar vermoeden is, zou dan zekerheid by haar worden 1" „Ik heb iels anders bedacht en, naar ik geloof, iets beters, vader, 't Is ook, om moeder deelgenoot van het geheim te makeD, maar tot op zekere hoogte slechts. We zouden haar zeggen kunnen en Karei begon nu over zyn plan te spreken, en dit in al zyn byzonderheden te ontvouwen. Hy deed zoo onder sidderen en beven. Van oogenblik tot oogenblik vorwachtte hy dat strenge: „'tZou bedrog zyn, KareiI" dat hem dagenlang den mond gesnoerd had gehouden. Maar het kwam niet. Allengs zag hy daarentegen het püniyk strakke uit zyns vaders trekken verdwynen, en een uitdrukking van hoopvolle verwachting er voor in de plaats treden zelfs. Maar toen by had uitverteld, en zyn vader over het gesprokene nog een^ ommezien had nagedacht, schoot eensklaps voor het pas- gerezen zoDnetje weer een wolk: dezelfde, die Karei, in de verte, zoo dreigend had zien hangen. Zwingelmans vroeg: „Heb je wel bedacht, Karei, dat het een leugen Is, wat je moeder vertellen wilt?" „Neen, vader, een leugenis het niet." „Nu ja, oen waarheid; maar die dienon moet om de waarheid te verbloemen, en zoo iets is een leugen. Ik w ot, Karei, dat je er ook zelf zoo over denkt." „Zeker, vadert Maar ia u van uw kant het niet met mü eens, dat, afgezien vau wat plicht is in het afgetrokkene beschouwd voor ieder monsch op zichzelf datgeno plicht is, wat hy in vollen gemoedo er voor houdt „Natuuriyk ben ik dit met je oensl" „Dan is het mijn plicht, vader, om moedor die „leugen" te vertollen." Zwingelmans schudde treurig bet hoofd. „Ik vrees," zuchtte hy, „dat het mijn plicht zal züd, je als leugenaar dan te ontmaskeren." „Maar waarom dan toch, vader?! Hebt u niet honderdmaal gezegd, een leugen om bestwil voor geoorloofd en voor plichtmatig zelfs te houden?! Hebt u niet gewezen op het voorbeeld van Christus Zelf, Die, om der treurende moeder eenige oogenblikken van noodelooze droefheid te besparen, van het gestorven dochtertje van Jalrus zeide, dat het „sliep"?" „Alles waar in 't algemeen genomen Maar hier, tegenover moeder „Tegenover moeder juist in de eerste plaats! Wat u wreedheid acht tegenover een ander, zou dat plicht worden tegenover haar?..., O, denk toch, vader, denk toch wat moede? ïydtl" (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1