N°. 12004
Donderdag 13 ^pril.
A0. 1899
feze fourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§,on- en feestdagen, uitgegeven.
Dit noinmer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 12 April.
Feuilleton.
DE RENTMEESTER.
LEirsci
DA&BLAD.
paus dezeb coukabti
Toor Lei don per 8 cnaandeo, 1.10>
Franco per poet *v 1.40.
Afzonderlijke Nommera - r0.06.
FRT.TS DER ADV KHTKW'l'l ftTV
Tan 1 8 regels f 1.06. Iedere regei meor f 0.]7|.
lettoro a aar plaatsruimte - Voor het tncasseereo bnltea. qj^üuj%
wordt f 0.05 berekend
Eerste Blad.
Het zonnetje bleef gistermiddag verscho
len op bet oogenblik, dat Hare Majesteiten de
Koninginnen zich te 's-Gravenhage in een
geopende calèche van het paleis, langs Binnen
hof, Spul en Zieken, naar het Hollandsche-
Spoor-station begaven, ten einde op den vaBt-
gestelden tyd, even 2 uren, naar de hoofd
stad te vertrekken tot het brengen van het
jaarljjksche bezoek. Eenige honderden men-
schen waren verzameld op het voorplein van
het Stationsgebouw, waarvan de driekleur
wapperde, en zjj juichten Hare Majesteiten
by aankomst hartelijk toe.
De Koninginnen namen dadelijk plaats in
den aalonwagen van den gereedstaanden
koninklijken extra trein. Zy werden uitgeleid
door den gouverneur der residentie, generaal-
maj. Yan Pommeren, en den burgemeester der
residentie, baron Van Harinxma thoe Slooten.
De Koningin was gekleed in licht blauwe
fluweelen japon, met mantel van dezelfde
kleur. Zy droeg een licht blauw hoedje met
aigrette.
De Koningin-Moeder was in donkere kleeding
en droeg een zwarten zydenfluweelen mantel.
De waarnemende directeur van Hr. Ms.
kabinet jhr. Yegelin van Claerbergen nam
met de reeds vroeger vermelde leden van het
gevolg plaats in den trein, die onder geleide
stond van de heeren Nierstrasz, chef van den
'dienst van het vervoer, Rauwenhoff, inspec
teur by dien dienst, en Van Swisten, ingenieur
van tractie der H. IJ.-S.-My.
Te Amsterdam kwamen HH. MM. om 3 u. 4
'aan het Gentraal-Station aan.
Zoodra de trein het grondgebied der ge
meente Amsterdam was genaderd, werden,
uit de voor dat doel by de Houthaven ge
plaatste vuurmonden, de gebruikelijke 101
saluutschoten gelost.
Op het perron werden HH. MM. opgewacht
door den burgemeester mr. S. A. Vening
Meinesz, in ambtsgewaad, waar verder slechts
een paar commissarissen der H. IJ.S.-M.,
de heeren Wosterwoudt en Yan der Vliet,
met den administrateur, den heer Van Hasselt,
alsmede de vertegenwoordigers der Pers, aan
wezig waren. Zoodra HH. MM. den salon
wagen hadden verlaten, heette de burge
meester haar welkom in de hoofdstad en
werden haar daarop bouquetten aangeboden
door een jongejuffrouw Otton, een kleindochter
van den heer Nierstrasz, en een zoontje van
den heer Rauwenhoff.
Yan het perron begaven de Koninginnen
zich naar do fraai gedecoreerde met bloemen
en heesters kwistig versierde koninklijke
ontvangkamer, waar enkele civiele en militaire
autoriteiten, alsmede een der dames du Palais,
mevrouw Egidius, aanwezig waren, om HH.
MM. op te wachten en te begroeten en met
wie de Koninginnen zich kort onderhielden.
Kort hierop namen HH. MM. in het konink-
ïyk rijtuig, dat onder den afgesloten doorrit
gereedstond, plaats, en toen de deuren geopend
waren en het rijtuig het plein afreed, hief de
hier samengekomen menigte vreugdekreten
en hoezee8 aan, welke hulde de Koninginnen,
naar alle zyden groetende, minzaam beant
woordden.
Op dat oogenblik vielen juist eenige regen
druppels, doch spoedig hield dit op.
Door een dichten drom van belangstellenden
omstuwd, met de rijtuigen van den hoofd
commissaris van politie en den burgemeester
voorop, bereikten HH. MM., gevolgd door den
Hofstoet, allen in open Hofrijtuigen gezeten,
langs het Damrak, waar uit alle buizen de
Nederlandscbe driekleur wapperde, het Konink-
ïyk Paleis, dat men aan de Damzijde door
de ten vorigen jare daarvoor gemaakte fraaie
marquise binnenging.
Hier werden de Koningin en H. D. Moeder
opgewacht door den Commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland, mr. G. v. Tienhoven,
de dienstdoende kamerheeren in buitengewo
nen dienst, de commandanten van stad en
marine, generaal Rooseboom en vice admiraal
Ten Bosch, door de dames du Palais en door
leden der Hofhouding, met vroegeren trein
aangekomen.
Onmiddeliyk na aankomst in het Paleis werd
uit den torentop de koninklijke standaard
geheschen, ten teeken, dat de Koningin in het
Paleis was aangekomen, en bracht de kapel
van het 7de reg. infanterie, onder leiding van
den beor Zaagmans, de gebruikelijke volkslie
deren ten gehoore. Van ditzelfde regiment
deed een eerewacht in en om het Paleis dienst.
Onmiddellijk na aankomst op de belétage
ging het bekende schuifraam in de Van-
Speyk zaal omhoog en verscheen eerst de
Koningin, met den aangeboden welkom6truiker
in de hand, en daarna ook de Koningin-Moeder
op het smalle balkon. Gedurende de minuten,
dat de Vorstinnen zich hier aan het volk ver
toonden, weerklonk de Dam van het vreugde
gejuich der duizenden, die hier opeengepakt
stonden. "Wuivend met den zakdoek en buigend
met het hoofd werden deze spontane uitingen
van blijdschap over het wederzien door de
Koninginnen bogroet.
Gisternamiddag was er klein diner in de
Mozes zaal, waaraan deelnamende Commissaris
der Koningin, de burgemeester van Amster
dam, de commandanten van 6tad en marine
bovengenoemd, welke vier autoriteiten gedu
rende bet verbiyf der Koningin in de hoofd
stad dagelyksche gasten ten Hove zijn, als
mede de wethouders van Amsterdam.
De godsdienstoefening in de Nieuwe Kerk,
die Zondag door de Koninginnen wordt by-
gewoond, zal geleid worden door dr. J. H.
Wiersma.
Nader verneemt men, dat de Koninginnen
tot Maandagavond te 8 u. 55 m. in Amster
dam verblijven; of op Maandag nog bezoeken
zullen worden afgelegd, en zoo ja, waar, was
nog niet beslist.
Hedenmorgen bracht H. M. de Koningin-
Moeder een bezoek aan de Ziekenverpleging
aan de Prinsengracht by de Spiegelstraat.
De koninklijke stoet vertrok kwart over tienen
van het Paleis en bereikte langs Kalveretraat,
Spui, Koningsplein en Spiegelstraat om halfelf
de inrichting. Op de Prinsengracht en langs
den weg stonden slechts weinig menschen,
wegens het ongunstige weder. De politie,
die op de Prinsengracht ruimte hield, had
gemakkelijk work.
Hare Majesteit, die in een open rijtuig,
van den bok gereden, had plaats genomen met
baronesse Van Ittersum, werd aan den ingang
van de Ziekenverpleging ontvangen door ds.
Leendertz, voorzitter, en den heer Chr.
Beets, secretaris van de Vereoniging voor
Ziekenverpleging. In de ontvangstkamer wer
den de bestuurderessen, mej. Huidekoper en
mevr. Dedel, en de bestuurders, de heeren H.
Bierens De Haan, dr. De Rooy, S. P. Van
Eeghen, dr. Gronemeyer, prof. Rotgans en
ds. Van Wyk, aan Hare Majesteit voorgesteld
en werd door jongejuffrouw Da Rooy aan
H. M. een bouquet aangeboden.
Op uitnoodiging van de waarnemende direc
trice, zuster Van der Stadt, bezichtigde H. M.
eenige ziekenkamers. De Koningin-Moeder
onderhield zich vriendelijk met de verpleegden
en schonk bun bloamen. Ook de verpleegsters
werden toegesproken door H. M., die belang
stellend naar een en ander informeerde.
De andere zusters, die in een afzonderlijke
zaal byeen waren, werden door H. M. eveneens
bezocht. In het bijzonder onderhield zy zich
met zuster Hoogstraaten, de oudste zuster in
het land, die reeds 54 jaar als verpleegster
aan de instelling ie verbonden.
Een oude verpleegde, een man van 70 jaar,
ontving eveneens het Koninkiyk bezoek.
Ten slotte werd de operatiekamer door
H. M. in oogenschouw genomen. Justus Van
der Stadt gaf H. M. uitleg.
Nadat H. M. het bestuur dank had gezegd
verliet Zy hot gesticht, waar Zii een half uur
vertoefd had. De terugrit bad plaats door de
Leidschestraat.
Heden gebruiken het middagmaal ten Pa-
leize, behalve het gewone gevolg en de auto
riteiten, welke wy hierboven als dagelyksche
aanzittenden noemden, de leden van Gedepu
teerde Staten van Noord Holland en de griffier
der Prov. Staten, mr. A. A. Land.
Bedankt is voor het beroep naar de
Ned.-Herv. Gemeente te Stellendam door den
heor T. Lekkerkerker, predikant by de
Ned.-Herv. Gem. te Hagestein.
Alle leden van het Duitsche gezantschap
te 's-Gravenhago, de gezanten van Italië en
van Spanje, de predikant der Duitsch
Evangelische Gemeente ds. Quandt, benevens
mr. W. K. F. P. Van Bylandt, gezant en
lid der Tweede Kamer, namen gistermiddag
in bet Staatsspoorstation een hartelyk afscheid
van den gezant van Duitschland by ons Hof,
baron Von den Brincken, die zich omstreeks
halfvyf tot herstel van gezondheid naar Italië
begaf, waar by een tweetal maanden denkt
door te brengen.
Gedurende dien tyd zal als zaakgelastigde
van Duitschland in Den Haag optreden de Raad
van Legatie de beer Von Flotow.
Dr. Furné, die zyn tydelyk leeraarschap
in de scheikunde aan de 5-jarige jongens
burgerschool te 's-Gravenhage niet langer
mocht vervullen dan tot 1 Mei aanstaande,
omdat zyn apothekersradicaal hem daartoe
geen bevoegdheid gaf, zooals in hoogste in
stantie door Binnenl. Zaken was uitgemaakt,
is gisteren door den gemeenteraad in zyn
tydelyke betrekking bestendigd tot 15 Juli,
omdat, zooals uit het voorstel bleek, eerst
tegen den nieuwen cursus met September
a. s. een bevoegd leeraar zal z\jn te vinden.
De minister van binnenl. zaken had tegen
die verlenging voor den loopen:en cursus geen
bezwaar.
By Koninkiyk besluit van 28 Maart j. 1.
zyn geschorst twee besluiten van den Raad
der gemeente Westmaas van 2 Maart j. 1.
By het eene Raadsbesluit worden de kinderen
boven de 12 jaren van de openbare lagere
schoLn aldaar verwyderd; by het andere
worden aan de byzondere school aldaar in
bruikleen afgestaan eenige banken en een
werk bord.
Beide Raadsbesluiten zyn tot 1 Augustus
1899 geschorst om de werking er van te
stuiten, hangende hot onderzoek naar de wet
tigheid er van. (Ste.-Ctf.)
De minister van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
de heer L. Van Riet, zaakgelastigde en consul-
generaal te Bueoos-Ayres, aan zyn departe
ment te spreken zal zyn op Vrydag 14 April
a. s., van 10 12 uren's morgens en van 2 4
uren des namiddags.
De heer F. Caland, adjunct-commies by
het Algemeene Ryks-Arcbief te 's-Graven
hage, heeft ten behoeve van het Ryks-
archief in Noord-Brabant ton geschenke
aangeboden ongeveor een honderdvyftigtal
perkamenten brieven, meost alle schepen
brieven; sommige zyn in de Latynsche taa
geschreveneenige dagteekenen uit de KlVde
en XVde, doch de meeste uit de XVIdo en
XVirde eeuw; zy zyn van onderscheidene
gemeenten in Noord-Brabant afkomstig.
Aan den schenker is de dank der Regee
ring betuigd. {Sts.-Crt.)
Op voorstel vau B. en Ws. van Schiedam
werd aan de gascommissie een krediet van
400 verleend voor de in September a. s. te
organiseeren tentoonstelling van gastoestellen,
voornameiyk tot gebruik van gas in de keuken.
Uit het verslag over het jaar 1898 der
„Zuid-Hollandsche Maatschappy tot redding
van schipbreukelingen" blykt, dat by ver
schillende strandingen 54 personen met be
hulp der reddingbooten zyn gered. De in
komsten bedroegen, met inbegrip van het
Rykssubsidie van ƒ7500, ƒ32,487.33; de
rekening sloot met een batig saldo van
2600.08.
Verder wordt in het verslag mededeeling
gedaan van de uitgereikte belooningen by
reddingen, by huweiyken van manschappen
der Maatschappy en van verkende onder
steuningen, o. a. de rente van bet in 1898
opgerichte vyfde fonds Robin, ad 100, aan
de dochter van den zeeman J. De Harder,
die haar vader gedurende een langdurige
ziekte tot zyn dooi had opgepast.
De Amster -'amscheDeli Compagnie heeft
haar dividend vastgesteld op 92'/j pCt.
In de jaarvergadering der Stoomvaart-
Maatschappy „Nederland" werden jaarverslag,
balans en rekening foidgekeun en hot
dividend bepaald op 14 pCt.
Te Overschie werd Zondag morgen do
remise van de tram als nood- of hulpkerk in
gebruik gesteld, nadat zy de noodige verandering
had ondergaan. Door ds. v. d. Waal had de
bevestiging van lidmaten plaats, welke plechtig
heid wegens den kerkbrand mosst uitgesteld
worden. Ook was er voorbereiding voor het
Heilig Avondmaal.
Naar men verneemt, worden pogingen in
het werk gesteld, om de afgebrande kerk zoo
mogelyk naar het model der vorige te doen
herbouwen. Maar daartoe is financiëele steun
noodig.
Als „maatregel van orde" is voor Zondag
30 April a.s. in de Gereformeerde kerk te
Makkum, wanneer aldaar ds. A. Kuyper Jr.
zyn intrede zal doen en bevestigd zal worden
door prof. dr. A. Kuyper, vastgesteld, dat zit
plaatsen A 1, franco per post tegen toe
zending van 1.05, te verkregen zyn by den
boekhouder der financiëele commissie der
Geref. Kerk, R. D. Hoornstri, te Makkum.
Op dien dag zal in do Chr. school koffie en
brood verkrygbaar worden gesteld.
De „Arnh. Ct." verneemt, d,it do he:r
A. Van Leeuwen, leeraar aan de hoogere
burgerschool te Eokboiz n, benoemd is tot
leeraar in de wis- en natuurkun e aan het
Staatsgymnasium te Pretoria, op een trakte
ment van 800 pd. 6t. 'sjaars; maar tevens,
dat hy voor die benoeming heeft bedankt.
Het stoomschip „Anchises" arriveerde
8 April van Amsterdam en Liverpool te Batavia
de „Cluden", gecharterd door de Holland-
Amerika-ljjn, van Amsterdam naar Nieuw-York;
passeerde 11 April Prawlepoint; de „Gede",
vaa Rotterdam naar Java, vertrok 11 April
van Southampton; de „Prinses Sophie", van
Amsterdam naar Batavia, arriveerde 11 April
te Genua; de „Prins van Oranje", van Amster
dam naar Batavia, passeer:e 11 April Ouessant;
de „Rotterdam" arriveerde 11 April van.
Nieuw-York te Rotterdam; de „Teucer", van
Batavia naar Amsterdam, vertrok 10 April
van Colombo.
Alkomade. Blykens den Burgerlijken Stand
dezer gemeente bedroeg alhier het aantal
goborenen over het 1ste kwartaal 1899 38
(24 z. en 14 d.), dat der overledenen 31 (15 m.
en 16 v.), huweiyken 5, tegen 36 geborenen
(24 z. en 12 d.), 23 overledenen (13 m. en
10 v.) en 5 voltrokken huweiyken gedurendo
het lste kwartaal van 1898. Van Januari
Maart kwamen 3 levenloos geborenen en één
tweeling geboorte voor, en in hetzelfde tydvak
van het vorig jaar 2 levenloos geb. en 2
tweeling-geboorten.
Bodegraven. Gisteren werd hier ter aarde
besteld het ïyk van don schippersknecht T. O.,
alhier woonachtig, die verleden week in den
nacht van Donderdag op Vrydag, onder de
gemeente Voorburg, te water geraakte en
verdronk. Hoewel men dadelyk naar hom
82)
Toen Karei ophield met sprekoD, glom in
zyns vaders oog een sprank van hoopvolle
blydschap; en die sprank bleef glimmen en
nam toe in omvang en gloed, tot opeens een
invallende gedachte haar kwam dooven. Met
afwerend gebaar, op den slepend-langzamen
toon der volslagen moedeloosheid, zei Zwin-
gelmans:
„Luister, Karei. Ik heb me ook by tusschon-
v poozen opgedrongen, dat meineed verschoon
baar was in myn geval. Ik heb me dat opge-
dro)igenf zeg ik, want, in den grond van myn
hart geloofd heb ik het geen oogenblik. Dit was
vóór de misdaad gepleegd was. Maar nadien
tyd...11 Na dien tyd heb ik God gebeden,
nacht en dag (want geslapen heb ik weinig I),
dat Hy me de zonde vergeven mocht, en my
van die vergiffenis een zichtbaar teeken geveD.
Eiken avond heb ik den Bybel op de nacht
tafel voor myn bed gelegd, opengeslagen drie
bladzijden vóór dat hoofdstuk in Lukas, waar
Jezus tot den geraakte zegt: „Mensch, uw
zonden zijn u vergeven hopende des morgens
het boek by die bladzyde opengeslagen te
vinden. Tot nog toe is het teeken my niet
gegundl"
„God doet geen wonderen meer, vader."
„Er is ook niet bepaald een wonder voor
noodig. Een zoogenaamd toeval zou voldoende
zyn. Als by voorbeeld de deur van onze slaap
kamer geopend wordt, is er dikwyis tocht
genoeg om een blad papier te doen over-
kantelen. Ik kan de gedachte niet van me
zetten, als Gods rechtvaardigheid myn misdaad
vergeven kon, dat Zyn barmhartigheid my
dan niet daarvan de overtuiging zou willen
geven."
„U spreekt al maar vari „misdaad", vader.
Kon ik u één oogenblik myn oogen leenen!"
Zwingelman8 schudde treurig het hoofd.
t't Zou beter zyn, Karei, dat jy door de
myne leerdet zien! 'tls myn bangste zorg
geweest, dat jy me verachten zoudt als myn
geheim je bekend word: misschien had ik
het hopen moeten! De steen, waarover ik
gevallen ben, zal jou al heel licht aan het
struikelen helpen."
„Toch niet, vader 1 De eed is me heilig.
Maar ze is my niet het heiligste, en dus
„Daar zyn we straks mee begonnen: laten
we niet doen als de kinderen, Karei, en een
kringetje-rond maken. Geen misdaad, zeg je,
was myn eed?.... Is het geen vreeseiyk
bewys van Gods ongenoegen, dat myn daad
geen van de vruchten gedragen heeft, die ik
er van hoopte? De baron en de barones, jy
hebt dat niet kunnen opmerken, maar ik des
te beter I hebben van stonde aan begrepen,
dat hun zoon de moordenaar was. Geen on-
tydig graf heeft myn meineed haar, geen
enkelen traan een van hun beiden besparen
mogen. Al wat hij gebracht heeft is de helsche
pijn van zelfverwijt en wroeging voor my-
zelven, en, voor jou en je moederGod
weet wat rampen in de toekomst nogl"
By die laatste woorden waren onrust en
zielsangst Zwiugelmans weer te machtig
geworden. Hij was opgesprongen en liep,
stille wanhoop ten prooi, in het vertrek op
en neer.
„Hier helpen geen woorden," dacht Karei,
„hier moet ik handelen l" En het viel hem
te lichter, aan deze overtuiging gevolg to
geven en dus verder te zwijgen over de zaak,
omdat een plan, volgons hetwelk hy meende
met vrucht te kunnen handelen, hem reeds
voor den geest gekomen was. Hij zou pogen
te bewerken, dat zyn vz#>r, dienzelfden nacht
nog, het „teeken" kroeg.
Zwingelmans intusschen, van zyn kant,
kon het by het gesprokene nog niet laten.
Het punt, dat hem tot onthulling van zyn
geheim genoopt had, was heel nog niet aan
geroerd. Eensklaps brak hy zyn ongedurig-
heids-marach dan ook af, kwam voor Karei
staan en vroeg:
„Je weet, dat later Brummelkamp van den
moord verdacht is geworden?"
„Karei verbleekte. „O, vader," stamelde
by, „hebt u kunnen toelaten.?l"
„NeeD, Karei, neon!" viel Zwingelmans
haastig in, „wees gerust en verdenk me
niet van iets laags 1 Ik heb Brummelkamp
eeriyk gezegd, dat de wezenlyke moordenaar
my bekend is, en dat, als hy er op stond,
ik hem dien noemen zou."
„En stond Brummelkamp daar niet op,
vader!?"
„Zyn begeerte, om den moordenaar te
kennen, werd afgekocht met tien duizend
gulden."
„Door u betaald?"
„Door den jonker betaald. Hy gaf zelfs
vijf lien in plaats van de bedongen tien
duizend gulden."
„Goed, dat hy ryk is t 'k Heb dien Brummel
kamp weinig of niet gekend, maar als by
er de persoon voor is, kan hy den jonker
geld genoeg kosten 1"
„Hy heeft al geld gekost. Tweemaal-over
heeft hy nieuwe sommen gevraagdeerst
duizend, later twee duizend gulden."
„En de jonker heeft zoetsappig by gepast?"
Het kostte Zwingelmans moeite, zelfs
tegenover zyn zoon, 's jonkers lage handel-
wyze aan den dag te brengen. Maar 't was het
punt, dat besproken moest wordeD, en by zei:
„Neen, Karei, die drie duizend gulden heb
ik gegeven. De jonker weigerde het te doen,
omdaten tot in de kleinste byzonder-
heden werd nu verteld, wat tusschen Zwingel
mans en den jonker was voorgevallen.
Kareis verontwaardiging kende geen gren
zen. Zyn oogen schoten vuur, zyn vuisten
balden zich. Herhaalde keeren sprong hy op,
als om zoo rechtstreeks naar den jonker heen
te yien.
Maar al deze bewegingen waren onwille
keurig. Telkens, als hy zich bewust werd
ze gemaakt te hebben, dwong hy zich om
bedaard weer op zyn stoel te gaan zitten,
en, uiteriyk kalm, naar zyn vaders verhaal
te luisteren. Eerst toen hy alles wist, luchtte
zyn verontwaardiging zich in woorden.
„Zoo'n aterling wrong zich tusschen
de styfopeengeklemde tanden door.
„Karei," suste Zwiogelmans, „zyn ouders
zyn levenslang onze weldoeners geweest 1"
„Maar hij is.1" begon Karei. Maar toen
ving hy den blik op, half smeekend, half
berispend, dien zyn vader op hem liet rusten
en hy brak af, om oen ommezien later op
meor bedaarden toon te hervatten:
,'k Heb nooit hoogen dunk van ons jon-
kertjen gehad, maar zóó iets bad ik toch
niet verwacht M"
„Ik ook niet l" zei Zwingelmans. „En toch
toch liet het zich verwachten. Wy weten welk
gezelschap de jonker ginds te Leiden zo6kt
en kennen zyn karakter: een diamant, door
modder gesleept, is na wat afspoelens en
drogens wat ze vroeger was, en een eenvoudig
stuk glas of keisteen is het ook; maar hoe
zal een velletje vloeipapier uit den poel tq
voorschyn komen?"
„Aan stukken en brokken, en ik wou, dat
uw vergeiyking steok hield, ook op dit punt,
vader!"
„Karei.1"
Hij dartelen en plezier maken, en u.11'*,
Een hartgrondige verwensching lag hem nog
maals op de tong. Maar om 's vaders wil
werd ze teruggedreven en Karei vroeg:
„Zou er geen middel zyn om die geldafper
singen te doen ophouden, vader, ginde U)
Amerika?"
(Wordt vervolgd.)
