N°« 11997 Woensdag 5 April. A0. 1899 IQeze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering van gon- en geestdagen, uitgegeven. Leiden, 4 April. Feuilleton. DE RENTMEESTER. LEIDSCH DAGBLAD. PEJJS DEZEB nnrmanT. -Toor LeldeD per 8 maanden. 1.10a ■J-Yanco per poet 1.40. (Afzonderlyke Nommere 0.06. PRIJS DER ADVERTENTEÈÏB i Tan 1 6 regels f 1.06. Iedere regei meer 7 0.17 J. Grootera tetters aaar plaatsruimte Voor het incasseerüd buiten de stad wordt f 0.05 berekend OHiclëele Keo nlsgeylngeu* Bargemeester on Wethouders dor gemeento Lolden Gelet op art. 28 3de alinea der Kieswot, BreDgen ter algemeen© kennie, dat de kiezerslijst voor den dionet 1899/1900 voor de verkiezing van leden van de Tweede Kamer der Staten-G neraal, de (Provinciale Btaten en don Gomeentera d ©n do alpha- betiecho lijsten der Datnen en voornamen van ben, die van de kiezerslijst zijn afgevoerd en van ben die daarop zijn gebracht, zijn vastgesteld, dat die van 23 Maart tot en irot don 21sten April e. k. op de 8ecretarie dezer gemeento voor oen ieder tor inzage zijn nedergelegd en togen b.taling der kosten, in afdrnk, verkrijgbaar gesteld. Burgemeester en Wethoadors voornoemd, Leiden," F. WAS, Burgemeester. 32 Maart 1899. VAN HEYflT, Secretarie. De Vrede-boodschap ran den Czaar. Ja li onze Medeburgers. Btkend is U bet voorstel van den Czaar alter Russen, dat bet overleg der regeeringen perken zal stellen aan den last der krijgs toerustingen en middelen beramen om een vreedzame oplossing to verzekeren van ge schillen tusscben Staat en Staat. Bekend is U ook, dat van Engeland en Amerika een opwekking is uitgegaan tot de volkeren, om don Czaar te steunen door een krachtig „amen" der publieke opinie op zjjn vrede-woord. Bekend is U eindelijk, hoe in Nederland en ook te Leiden reeds pogingen zijn gedaan om bandteekenlngen te verzamelen op een adres van hulde aan Nicolaas II. Lijsten werden neergelegd b(j boekbandelaars. In beperkte kringen ging men reeds met zulk een stuk rond van huis tot huis. In de plaatselijke pers klonk al meer dau ééns een opwekkend woord. Be ondergeteekenden zijn van oordeel, dat meer moet worden gedaan. Inoien, na al de tot haar gerichte uituoodigingen, het „amon", dat. men van de openbare meening vraagt, niet klinkt met de overweldigende kraoht der óénparigbeid, dan wordt niet slechts een éénige gelegenheid om de zaak des vredes te dienen verzuimd, neen, dan wordt die zaak onherstelbaar benadeeld. „Ziet", zal men dan mogen zeggen, „de volkeren willen den vrede nLt. Men heeft hun gesmeekt om er voor te getuigen, en de groote meerderheid heeft gezwegen". Bat is een zeer ernstig gevaar. Het te koeren met alle krachten is plicht voor ieder onzer in zijn kring. Groeien de twee duiz nd namen, tot dusver binnen Leiden verzameld, niet tot een belangrijk voelvoud aan, dan wordt dio plicht in onze stad ver zaakt. Baarom hebben de ondergeteekenden be sloten, om eerBtdaaga nog eens lijsten te doen aanbieden zooveel mogelijk aan allen, die zich onthielden tot dusver. Gaat hun bedoelen in vervulling, dan zal geen deur worden over geslagen. Niet van gezinshoofden alleen vragen zij de namen. Tot alle huisgenooten, rijp ge noeg om te beseffen, wat het „Vrede op aarde" zeggen wil, richten zij de dringendo bede: „Teekent! Ook om Uwe inetemmiog is het te doen. Ook Uwe stem moet meezingen in het vrede lied." Natuurlijk wordt hun, die reeds hunne namen schreven, ten dringendste ver zocht, hot ni6t to doen voor de tweede maal; een enkele handteekening, twee keeren voor komende op de lijst, zou de waarde van honderden aanmerkelijk verzwakken. Maar overigens: laat niemand lusteloos vragen wat zijn pankras baat. Laat elk veeleer zich diep er van doordringen, dat, zoo men algemeen zijn b(jval woigerde op dien grond, de povere uitkomst onherstelbaar schaden zou. Leiden, 29 Maart 1899. M. B'AUMERIE, Kantonrechter. J. BOTS, Beken van Leiden. W. EINTHOVEN, Hoogleeraar. F. J. ELDER1NGH, LeerareB H. B.-School. J. C. VAN BER LIP, Advocaat. J. J. VAN BER LIP, Hetv. pred. S. KUTSCH LOJENGA, Doopsgez. pred. J. OPPENHEIM, Hoogloeraar. W. VAN BER VLUGT, Hoogleeraar. JOH. "WOLTERS. Nader is B. en Ws. gebhken, dat door bet hoofd der meisjesschool 1ste klasse op de lyst der leerlingen, die de school op 31 December 1898 vtrlaten hebben, ten onrechte is vermeld de naam van Joséphine Frédérique Van Heemskerck, waarvan sprake is in bun vroeger praeadvies. Genoemde leer linge toch heeft nut op 31 December 1898, maar zooals terecht in het door den beer J. De JosseliQ do Jong aan den gemeenteraad gericht verzoek wordt medegedeeld, eerst op 31 Januari van dit jaar die school verlaten. Krachtens de verordening is adressant dus het schoolgeld over het geheele 3de kwartaal verschuldigd. Met intrtkking van hun vroeger advies, geven B. en Ws. thans in overwoging adres sant vrijstelling of terugbetaling te verleenen van schoolgeld voor zijn pupil over de maan den Februari en Maart, ten bedrage van 10. Aan den gemeenteraad is overgelegd een adres van mevrouw G. G. Steygerwalt geb. Van Lee, houdende verzoek om eervol ontslag als lid van het College van Vrouwen- Kraammoeders wegens vertrek naar elders. Tegen de inwilliging van het verzoek bestaat by B. en W6. geen bezwaar, zooJat zy in overweging geven het gevraagde ontslag eervol te verleenen. Tevens is door B. en Ws. overgelegl een vijfde lUst van reclames tegen de kohieren der plaatselijke directe belasting, dienst 1898, en stellen zij voor, te handhaven de aanslagen van: E. J. Abrahams, H. G. Broers, S. H. Coldewey, J. Cornelissen, E. J. Kühne, P. J. M. Lucassen en H. Van Noorden. Onder overlegging van het desbetreffend schrijven van commissarissen der Stads-Bank- van-Leening geven B. en Ws. in overweging de bij de artt. 17 en 18 van het reglement der Bank vastgestelde tarieven voor de hef fing v..n interessen en de berekening van administratieloon wederom voor den tyd van drie jaren aan de Regeering ter goedkeuring voor te dragen. Met ingang van den 7den dezer is door den burgemeester alhier aan den controleur van politie H. A. M. Van Tricht oen eervol ontslag uit den politiedienst verleend. By koninklijk besluit zyn, buiten be zwaar van '8 Ryks schatkist, benoemd tot gedelegeerden der Nederlandsche Eegeering by het Orièntalisten-congres in 1899 te Rome: dr. H. Kern en dr. C. P. Tiele, hooglceraren aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Tot wethouder van Gorkutn is met algemeene stemmen gekozen de oud-burge meester de heer C. Van Andel en zulks ter vervanging van mr. A. C. Visser, die tot hoog leeraar te Leiden is benoemd. De Gedeputeerde Staten der provincie Zuid-Holland, gelezen een adres van N. A. Zekveld c. s., allen bewoners en eigenaren van woonhuizen aan de Ryn- en Schiekade, ook bekend als Sludentenpad, te Leiden, houdende klachten over den modderigen toe stand, waarin dat pad vooral gedurende den winter verkeert, en verzoekende, dat daarin door bestrating verbeteriDg worde gobracht, alsmede, dat twee palen, staande op het pad achter het gebouw der Ambachtsschool, wor den weggeruimd alsmede bet daartoe betrekkelijk bericht van den heer Hoofdingenieur van den Provincialen Waterstaat, dd. 25 Februari 1.1. No. 342, en een schryven van Burgemeester en Wethouders van Leiden, dd. 24 Februari 1899 No. 256; Gehoord het rapport van heeren leden der betrokken afdeeling van hun College, hebben besloten, aan de adressanten te kennen te geven lo. dat aan hun bezwaren, voor zoover dit mogeiyk is, zoDder het jaagpad aan zyn oorspronkelijke bestemming te onttrekken, zal worden te gemoet gekomen door een bestraat voetpad langs de boomen, van de Ambachts school tot aan het einde dor aaneengesloten huizenry; 2o. dat de palen by do Ambachtsschool niet kunnen worden weggenomen, omdat het jaagpad niet is en niet kan zyn een geheol vry© ryweg en de palen het gebruik althans eenlgszins beperken, een beperkiog, die volstrekt noodzakeiyk is. Aan het postkantoor Leiden en de daar onder ressorteerendo hulpkantoren werd ge durende het eerste kwartaal 1899 ingelegd ƒ136,189.125 en terugbetaald 104,229.025. Het laatste door dat kantoor uitgegeven boekje draagt het nummer 16,342. Naar aanleiding van het bericht, dat door dsn gemeenteraad te Voorburg aan de heeren Knokke van der Meulen en Vas Visser aldaar een zestigjarige concessie werd verleend voor het leveren van electrisch licht in die gemeente, meldt mta nader, dat, om een ge- wenschte concurrentie levendig te houden, de gemeenteraad met algemeene stemmen besloten heeft de concessie van de reeds 32 jaren bestaande petroleumgasfabriek van den heer Bleuland van Oordt eveneons met zestig jaren, dus tot 1959, te verlengen. Den lsten April tracht H. M. d» Koningin- Moeder, vergezeld van een hofdame, een bezoek aan den Koninkiykon grafkelder in de Nieuwe Kerk te Delft. Door H. M. werd een lauwertak met immortellen nedergelegd. H.H. M.M. do Koninginnen namen op eersten Paaschdag deel aan het Heilig Avond maal in do Kloosterkerk, waar ds. Gerritsen voorging. Gisteren (Tweeden Paaschdag) woonden Hare Majesteiten de godsdienstoefening by in de Zuiderkerk te 's-Gravenbage, onder gehoor van den hofpredikant dr. Van der Flier. Ned.-Herv. Kerk. Tweetal te Jutfaas, ter electie aan den ambachtsheer: ds. P. S. Meerburg, te 's-Gravenland, en ds. T. G. C. Rappard, te Waarder. Voor den bouw van een nieuwe kerk der Ned.-Herv. Gemeente te Kerkwerve (Schou wen) is in het geheel aan collecten en vrij willige giften eon bedrag van ll,799.86l/a ontvangen, zoodat het vereischte bedrag van f 12000 byna voorhandeQ is. Te Aalten is overleden de oud-stryder Paulus Loryo, geboren in 1810, gerechtigd tot het dragen van het metalen kruis. De minister van marine, de vice admiraal jhr. J. A. Róell, is weer voor het eerst na zyn ziekte by H. M. de Koningin ter audiéntie geweest. Te Scbeveningen is in den ouderdom van 66 jaar overleden de heer L. Waterreus Thzn., die meer dan 30 jaren lid was van hetR.-K. Armbestuur, laatstelijk voorzitter, en sedert 1897 bestuurslid van de R.-K. Kiesvereeniging, afdeeling Scbeveningen. Te Gouda is na een korte ongesteldheid overleden de heer J. J. Bertelman, tal van jaren leeraar aan de Burger avondschool aldaar. Do minister van koloniën brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in 1899 voor twee jongelingen gelegenheid bestaat om te worden aangenomen, ten einde onder het genot van een subsidie van ƒ4000 te worden opgeleid tot militair apotheker by het leger in NederlanJsch-Indië. Voor nadere by- zonderheden raadplege mende fSts.-Ct."No. 78. Hr. Ms. pantserdcktcbip „Zeeland", onder bevel van den kapitein ter zee A. G. Ellis, is 30 Maart jl. van Port au Prince (Haïti) vertrokken en Hr. Ms. fregat „De Ruyter", onder bevel van den kapitein ter zee W. M. J. Visser, is 31 Maart d.a.v. te Aden aan gekomen. Het kerkelijk kiescollege, gekozen door het ressort 's Gravenhage der Ned.-Isr. Ge meente, gisteren daar ter stede vergaderd, heeft in de vacature-Tal voorzien door de ver kiezing met 21 van de 26 uitgebrachte stem men van dr. T. LeweDsteio, te Leeuwarden, tot opperrabbijn voor genoemd ressort, omvat tende, behalve de hoofdplaats, de kerkelyke ge- moenten Leiden, Alfen, Delft, Maassluis, Brielle, Naaldwyk, Schiedam, Heenvliet, Hellevoetsluis, Vlaardingen en Zuidland. De heeren Leyh en Van Oyen, respec- tieveiyk gemeente-architect en gemeente-vee arts to Haarlem, die door den Raad cier gemeente in commissie zijn gezonden om te onderzoeken hos in eenigo plaatsen in het buitenland oponbare slachtplaatsen voldoen en om te rapporteeren of to Haarlem do oprichting van zoo'n slachthuis wenscheiyk is, hebben aan die opdracht voldaan en komen in hun uitvoerig rapport tot de conclusie, dat de oprichting dringend gewensebt is en dat tegen de oprichting geen gegronde bezwaren kunnen worden ingebracht. Zy oordeelen, dat de kosten van bouw, enz. zullen bedragen 330,000, waarvan, tegen 3.5 pCt. berekend, het bedrag aan rente en aflossing per jaar zal zyn 14,069. Met inbegrip van die som oordeelen zy, dat met salarissen en exploitatiekosten per jaar zal noodig wezen 34,765. Die som moet betaald worden door de slagers en niet door de gemeenschap, omdat er tal van personen zyD, die zelden vleesch eten, en het niet aangaat die te laten betalen voor iets, waarvan zy niet genieten. De last zal door do slagers licht te dragen wezen, omdat voor slachtloon van een rund en een paard 2.50; voor een vet kalf 1.10; voor een varken ƒ1.20 en voor een schaap, geit of nuchter kalf 0.50 zal worden berekend, en daar er gedurende do laatste vier jaar, per jaar gemiddeld 3800 runderen, 2700 vette kalveren, 560 paarden, 8400 varkens en 1500 nuchtere kalvereD, geiten en schapen zijn ge slacht, zal de som van ƒ34,765 gemakkelijk zyn byeen te brengen. Zy stellen voor een abattoir te bouwen, ingericht naar het Duitsche systeem, en dus een met een kokhuis, in den Veerpolder, die, gelogen aan het Spaarno en het spoor, gelegen heid geeft tot gemakkelyken aanvoer van het vee. Te Nymegen overleed op 82-jarigen leef- tyd do heer C. Van Houten, gep. kapitein der inf. van het Nod.-Indisch leger en ridder der Militaire Willemsorde 3de kl. Do overledene werd 2 October 1816 te Leeuwarden geboren, trad op 13 April 1832 als soldaat ia dienst by de infanterie hier te lande, werd in 1838 overgeplaatst als sergeant by het Indisch leger, verkreeg 9 Februari 1840 den luitenants- rang, werd 3 Dec. 1846 bevorderd tot lsten luitenant en 19 Aug. 1851 tot kapitein. By de krijgsverrichtingen op de Westkust van Borneo in 1853 word hy voor zyn held haftig optreden in 1854 benoemd tot ridder in de Militaire Willemsorde. Htt stoomschip „Java," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 3 April Dungenessjde „Koningin Regentos," van Batavia naar Amster dam, passeerde 3 April Gibraltar; de „Madura," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 1 April Perim; de „Prinses Sophie," van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 3 April te Southamp ton; de „Rotterdam" vertrok 1 April van Nieuw-York naar Rotterdam; de „Chemnitz," van Hamburg naar Australië via Batavia, ver trok 31 Maart van Cuxhaven; de „Merapi," van Batavia naar Rotterdam, vertrok 31 Maart van Padang; de „Könlg," van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, vertrok 31 Maart van Napels; de „Kanzier," van Oost Afrika naar Nederland en Hamburg, vertrok 1 April van Aden; de „Solo" vertrok 1 April van Rotterdam naar Batavia. Benthuizen. In de gemeente van Bent huizen heeft zich een geval van febris typboïdea voorgedaan. Het begon te schemeren en Zwingelmans was bezig met, voor de reis van den vol genden ochtend, nog een en ander gereed te leggen, toen van buiten zacht tegen het raam werd getikt. Opkykend, zag de rentmeester een verwilderd gelaat, dat, tegen het glas gedrukt, schuw en aDgstig naar binnen gluurde. „JonkerI?'1 schrikte Zwiogelmans. „Still" fluisterde jonker Onno, en lei haastig den vinger op den mond, „ben je alléén?" „Ja." „Maak dan zachtjes de deur open en laat my int" Een halve minuut later etond jonker Oono by Zwingelmans in hot vertrek. Hy zag bleek als een doode. Be stoel, aan welks leuning hjj zich bij het binnentreden had vastgegrepen, etond te bibberen op den vloer. „Mijs Hemel, jonker, wat scheelt er aan?" vroeg Zwingelmans. Maar tot eenig antwoord hoorde by 's jonkers tanden een paar maal ep elkander klapperen. Zwingelmans hielp den wankelende op een stoel. „Jonker, wat scheelt er aan?" vroeg hy opnieuw. „Ik hebj er is kwam nu op flauwen toon. Maar toen zakte langzaam het hoofd op zy, en als Zwingelmans hom niet gegrepen had, zou jonker Onno van den stoel zyn geploft. Hp lag in zwym. Na hem voorzichtig op den vloer te hebben neergelaten, baalde Zwingelmans wat dienstig kon zyn om den patient by te brengen, en vry Bpoedig koerde het bewustzyn terug. „Wordt hot beter, jonker?" „Ja." „Een glas water?" Alsjeblieft." Zwingelmans liet den nog half onmachtige drinken, en gedurende eenige oogenblikken word door geen van beiden iet3 gezegd. „Wat heeft u eigenlyk gescheeld, jonker?" vroeg daarna de rentmoeeter. Maar de uitwerking zyner vraag verschrikte hem. Een aeebgrauwe tint verspreidde zich opnieuw over het toch reeds zoo akelig bleeke gelaat, en de rillingen kwamen terug, haast even stork ale vóór de flauwte. Het antwoord evenwol, ofschoon het zich een oogenblik liet wachten, bleef ditmaal niet uit. „'k Heb een moord begaan." „Jonker.1?" ,'t Is zoo. 'k Heb Krelissen doodgeschoton. HU tergde me. Hy wou Hector overhoop steken. 'tWas gebeurd eer ik het wist." „Groots Hemel.1" „Stil, ze moeten ons niet hoorenl Zou jy kun jy wil jy me een dienst bewyzeD, Zwingelmans?" „De Hemel weet hoe graag!" „Zeg dan, dat ik.... Waar is de meid?" „Naar haar ouders, jonker." „Wanneer gegaan?" „Yan middag om een uur of drie." „Eu sedert niemand hier geweest?" „Niemand, jonker." „Goddank 1 Zeg dan, Zwingelmans, dat ik deik het ongeluk heeft een weinig vóór vyven plaats gehad, zeg, dat ik van middag om halfvyf by je ben gekomen, en je huis sedort niet meer ver laten heb." „Maar, jonker, heeft iemand gezien, dat u.... dat het ongeluk plaats had?" „Neen." „Dan zal op u ook niet licht het vermoeden vallen. Men zal denken, dat een strooper het heeft gedaan." „Krelissen heeft mij aangewezen." „Dus ia Krelissen Diet dood." „Nu is hy dood, maar, een kwartier lang mis8ChieD, heeft hy na de verwonding nog geleefd." „Eu met wien heeft hy toen gesproken?" „Met een paar boerenarbeiders, naar het schoeD. Ik kende de menschen niet." „En heeft Krelissen u toen als moordenaar genoemd?" „Ja. Zul je bet doen, Zwingelmans? Zul je zeggeD, dat ik den heelen middag bier by jou ben geweest?" „Maar, jonker.... u bedenkt nieter zal een eed van me worden gevergd." „Hemel, Zwingelmans, denk wat het wezen zall Voor my niet alléénI Ook voor pa! Ook voor ma! Zij gaat naar hot graf, als het me niet lukt om.... o, wee my....!" En met de gebaren van een wanhopige sprong de jonker van zyn stoel, en liep, dofkreuDend, in het vertrek op en neder. Zwingelmans was even bleek geworden ala de jonker zelf het was. Hy was aan zyn heer en vrouw verknocht zooals zelden oen onderboorige het aan zyn meesters is. En met reden. Levenslang waren hy en de zynen door den baron, en door diens ouders vóór hem, begunstigd en voortgeholpenen talryk waren do biykon van warme genegenheid, in verloop van tyd ook hunnerzyds gegeven. Eén van die blyken bovenal stond Zwingel mans in deze oogenblikken voor den geest. Het geval dateerde van een jaar of drie terug. Terwyi Zwiogelmans toen by zekere gelegen heid met Karei op reis was, werd zyn vrouw ongesteld; en vóór de rentmeester bericht ontvangen had en in gevolge daarvan weer in Iependam kon zyn, men bedenke, dat we spreken van een tyd, toen er nog weinig spoorwegen waren in ons land, en do tele graphic nog maar enkele draden van haar net gespannen bad, waren meer dan twee maal vier en twintig uren verloopen. By zyn thuiskomst vond Zwingelmans zyn vrouw in yiende koorts, en de baroDes voor haar sponde gezeten. Sedeit het invallen der ziekte had deze de rentmeesterawoning niet verlaten, ook niet des nachts. „God geve," had Zwingelmans gezegd, later, toen zyn vrouw herstellende was, „God geve, mevrouw, dat ik u dit nog eeoe vergelden kunne 1" „Malligheid, Zwingelmans!" was het ant« woord geweest, „zou jy voor ons niet hetzelfde hebben gedaan? Als de baron ai-k was ge worden, terwyi ik niot thuis was, zou je hem dan aan de zorg van dienstbaren hebben overgelaten?" „O, maar, mevrouwI..." „Ik woef, wat je zeggen wilt, Zwingelmaus: dat namelyk de gevallen niet gelyk zouden etaan. Maar dat zouden ze wèl. Bjj zoo iets staan we niet tegenover elkaar ale meester of meesteres tegenover den onderhoorige, maar als monsch tegenover menscb." „God geve, dat ik u dit nog eens vergelden kunnel" Hoe vurig had ZwiDgelmana dat toen gewensebt; hoe vurig weuschte hy het nogt En nu kon hy vergelder. Hij kon een Blag afwendeD, die beidoD: baron en barones, op het allersmartolykst treffeD, die niet on- waarschyniyk beiden ten grave sleepen zon. Nu kon hy vergeldeD, on mOcbt het niet. Alle zonde zal den mensch vergeven worden,'"- snerpte het in ZwiögelmaDB brein, „de zondt tegen den Vader, de zonde tegen den Zoon, alleen de zonde tegen dm Heiligen Qeest zal niet vergeven worden, en meineed is zonde tegen den Heiligen Geest. God sta hen by: tot dien prys kan ik hen niet redden 1" „Maar zou, in dit goval, de zonde wel zoa onvergeeflyk zynï" overlegde Zwingelmant, een oogenblik later by zicbzelvon. „Zal df goedertieren God, de Vader van alle barrn» hartigheid, het niet vergeven, ale uit barm hartigheid Zyn wet wordt geschonden?.!. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1