N9. 11976 ^Donderdag 9 Maart. A°. 1899 (Qoarant wordt dagelijks, met uitzondering van fon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat nit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 8 Maart. LEIBSCH DAGBLAD. PBUS DEZEB COUBAHTi Toor Lalden per 8 maandeo.l.Ilk Franco per poet 1.40. Afzonderlijke Nommere 0.06. FEUS DER ADVERTENTEÈSB Van 1-6 regels 1.06. Iedere regej meer f 0.17- Grocrtoro tetters oaar plaats ruim to - Voor het Incasseeroo buiteo de stad wordt f 0.06 berekend Het was op 6 Maart een zeer belangrijke avond voor het Leidsche Departement van Nijverheid. In een overvolle zaal trad op jhr. mr. T. A. J. Van Aach van Wyck, om een voor dracht te houden over de zoo belangrijke kolonie Suriname. Op talentvolle wijze werden in een schoone rede de ligging, de geschiedenis, de werkkracht, de exploitatie, het tractaat met Engeland, waarbij het arbeidscontract en het minimum loon en maximum werktijd, geregeld besproken. Het belang van de afschaffing der slavernij, de geschiktheid van den grond om suiker, koffie, cacao en andere veldproducten aan te kweeken, werd duidelijk in het licht gesteld en de rtykdom van den bodem, door den bekwamen hoogleeraar Martin by zijn bezoek in deze kolonie betoogd, blijkt volkomen juist te zijn. Goud wordt in tamelijk groote hoeveel heid gevonden. Voor de Nederlandsche Itegeerlng la het van h6t grootste belang een geopend oog te houden voor de productieviteit van een gewest, dat zooveel rijkdommen bevat. Een kolonie vijf maal grooler dan ons Vaderland kan en zal in bloei toenemen, naar mate er meerdere belaDgstelllDg wordt opge wekt voor zulk een beteekenisvolle bezitting. Zeer aangenaam was het, dat zulk een groot auditorium in de gelegenheid werd ge steld van den toestand van Suriname zooveel belangrijks te vernemen, en het verwonderde fvibtrext niet, aas ae vwm»iv. Dep -rtement hartelijk dank betuigde voor alles, wat de talentvolle spreker aan de aandachtige hoorders ten beste heeft gegeven. Benoemd zyn by de dienstdoende schut terij te Leiden; tot 2den luitenant de heeren F. C. Zuurdeeg, M. Steffelaar, thans schutter, en mr. H. M. A. Coobergh. Aanstaanden Maandag zal aan den heer A. J. Van Pijpen, stafmuzikant van het 4de reg. inf. alhier, de zilveren medaille worden uitgereikt voor 24 jarigen trouwen dienst. Behalve de reeds medegedeelde punten, zullen op de morgen ln de Stadszaal albier te houden wlnteroyeenkomst van leden der Nederl. Maatschappij voor Tuinbouw en Plant kunde ook bebanceld worden de volgende: Wat valt er vanwege onzen tuinbouw te doen tegen de protectionistische beweging in Duitschland? Ia te leiden door den heer E. Th. Witte. Kunnen de Hollandsche kweekerijen in de maanden Februari en Maart niet evengoed aan de vraag naar getrokken rozen voldoen als ds kweekersen by Brussel? Iu te leiden door den heer J. G. Ballego. Is de oprichting van een tuinbouw-proeftuin wenscbelijk? In te leiden door den heer E. Th. Witte. Voor do Afdeeling van den Raad van State, voor de geschillen van bestuur, worden heden o. a. behandeld lo. De beroepen van E. De Winter c. 8. en J. W. Van Rijzen, te Voorhout, tegen de besluiten van God. Staten van Zuid-Holland tot nlet-ontvankelykverklaring van de be zwaarschriften tegen de nitspraken van den Militieraad, waarbij de personen, dte zich als vrijwilligers bij de militie voor de gemeente Voorbout hebben aangeboden, niet als zoo danig zijn toegelaten. Rapporteur was de Staatsraad mr. Huber. 2o. De bezwaren van het gemeentebestuur van Leiden tegen de door bet Departement van Binnenlandsche Zaken voorgenomen op richting van een gasmotor ten behoeve van bet Natuurkundig Laboratorium der Rijks universiteit aldaar. Rapp. de Staatsraad mr. Asser. 3o. Het beroep van M. Visser, onderwijzer aan de openb. lagere school te Schagen, tegen het besluit van Godep. Staten van Noord-Holland waarbij afwijzend is beschikt op zijn verzoek om te mogen gedoogen dat door zijn ecbtge- noote ten zijnen huize een zaak in manufac turen en kostuumnaaien worde gedreven. Rapp. de Staatsraad mr. Asser. Voor het examen in de nuttige hand werken is te Utrecht geslaagd mej. G. H. De Jong, van Oegstgeest, leerlinge van de Normaallessen te Lisse. Volgens het „Haagsche Dagblad" sal generaal-majoor C. P. Van Pommeren, inspec teur van bet militair onderwijs, weldra den dienst met pensioen verlaten. Te Velp is overleden de sedert 1 Maart gepen8lonneerde kapitein jbr. Van Pabst van Bingerden, van de grenadiers* De heer H. Ter Meulen, technoloog te Delft, is benoemd tot assistent in de schei kunde aan de Polytechnische school. Naar men verneemt, is aan de Neder landsche School voor Nfiv. en Handel te Enschedee over 1899 een Rijkssubsidie toege kend van ƒ19,000. Naar wij vernemen, zal door de Com missie van Rapporteurs worden voorgesteld, het gewijzigd ontwerp der Ongevallenwet aan een nieuw afdeelings onderzoek van do Tweede Kamor te onderwerpen. EaarlCl.) Naar men verneemt, bestaat het voor nemen de Eerste Kamer kort na Paschen te doen bijeenkomen, voornamelijk ter spoedige afdoening van het revisievoorstel en c.q. het mijnwet ontwerp. B en Ws. van Arnhem stellen aan den Raad voor in hooger beroep te gaan van het vonnis der rechtbank aldaar, waarbij de ge meente is veroordeeld tot afgilte van het legaat- Ver Huell aan de gemeente Doesburg en tot betaling der daarop verschuldigde successie rechten. Een 405 tal bewoners van Duinoord, Laan v. Meerdervoort, Suezkade, Weimarstraat, Regentesselaan en meerdere straten van het zuidwestelijk kwartier van 's Gravenhage hebben zich tot oen gemoenteraad gewend met het dringend verzoek, het daarheen te willen leiden, dat door het nemen van een spoedig en practisch besluit, de door hen reeds jarenlang gewenschte verbindingen nog vóór des a. s. zomer worden aangelegd en in exploitatie gebracht. Uit het verslag van de gewestelijke commissie in Zuid-Holland van bet ondersteu ningsfonds van het Neaerlan Jscbe On j er wijzers creuootacuap over u«i ïoo© biykt, de zuivere inkomsten van het fonds bedroe gen 2129. Ook in het afgeloopen jaar werden door de gewestelijke commissie pogingen in het werk gesteld tot het oprichten van nieuwe ■ubcommissiön. In het Westland is thans een correspondentschap gevestigd. Het aantal subcomitó'8 en correspondentschappen be draagt tbans 21. De leden van de gewestelijke commissie, de hh. J. Straub, te 's-Gravenhage, en J. Henning, te Dororecbt, aan de beurt van aftreding, werden door het gewestelijk bestuur herbenoomd. Het stoomschip „Burgemeester Den Tex", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 7 Maart te Port Said; de „Bogor", van Rotter dam naar Java, passeerde 6 Maart Kaap Blanc; de „Werkendam" vertrok 7 Maart van Nieuw-York naar Rotterdam. Alkemade. Van de 11 manschappen, be grepen in bet aandeel van deze gemeente, in de lichting voor de nationale militie van het jaar 1899, zijn er 9 ingelijfd bij het 4de regiment infanterie te Leiden en 2 bij het 2de regiment veld-artillerie. In verhouding tot de maand Januari 11. is alhier over de afgeloopen maand Februari het geboortecijfer, zoowel als het sterfte cijfer, boog te noemen. Geboren werden: 11 jongen^ en 6 meisjes, tegen 6 j. en 2 m. in Januari. O? rieden zijn: 4 mannen en 8 vrouwen, tegen 5 m. en 2 v. in Januari. Geen huwelijken werden voltrok ken, tegen 4 in Januari 1.1. Harmeien. Dezer dagen passeerde onze gemeente, zoo meldt de „Woerd. Ct.", een man, die blijkbaar in behoeftige omstandig heden verkeerde en nabij het dorp door een toeval werd getroffen, zoodat bij bewusteloos op den weg neerviel; onmiddellijk was men by den schoenmaker Regtien bereid den man hulp te verleenen, die er in slaagde door het toedienen van eenige versterking hem weder tot bewustzijn te brengen, zoodat bij zijn weg aanvankelijk kon vervolgen. Bij ingesteld onderzoek bleek het te zijn zekere T., van beroep timmerman, komende van Amersfoort, die ten gevolge van een val bi) het verrichten zijner werkzaamheden, lijdende was aan vallende ziekte en thans op deskundig advies zich had voorgenomen tot zijn herstel het ziekenhuis te Leiden te bezoeken, waar hy meermalen onder behandeling was geweest. Volgens zijn verklaring wa6 hij in staat gesteld zijn reis van uit Amersfoort tot Utrecht per spoor te kunnen doen, weshalve hij, wegens gebrek aan reisgeld, zich genood zaakt zag, het overige gedeelte (Utrecht- Leiden) to voet af te leggen. Hoe goed men ook had getracht den man in syn moeilijken tocbt tot steun te zijn, over kwam hem nabij de villa „Vredehof" van den heer Viveen een zelfde ongeval, thans gepaard gaande met eenig bloedverlies. Ook daar ontbrak bet hem niet aan liefde rijke verpleging en werd Inmiddels de hulp van dr. Nuyens ingeroepen, die adviseerde, dat in de vervolging der voorgenomen reis naar Leiden zoo spoedig mogelijk moest worden voorzien, waaraan door den gemeenteveld wachter Metzger onmiddellijk gevolg werd gegeven. Zijn wij goed ingelicht, dan herkende laatst genoemde in den bedoelden reiziger een zfiner metgezellen uit zijn militaire loopbaan. Noordwyk. Bedankt is voor het beroep naar de Ned. H?rv. Gem. te Jutfaas door ds. S. Verhoeff, alhier. Oudo-Wetering. Gistermorgen heeft de scheepmakersle-.-riing L. v. K., in cienst by den heer P. Van Dam, te Oude-Wetering, ergo brandwonden bekomen door een daar in dienst zijn en jongen, die hem uit ondeugend heid gloeiende bouten over de beenen gooide, zóó. dat by per vaartuig naar zün ouders moest worden gebracht. De wond schijnt niet gevaariyk te zyn. Men hoopt ten minste, dat ze spoedig zal zyn genezen. Valkenburg. Op 1 Jan. 1899 bevonden zich in deze gemeente 111 kinderen tusschen 6 en 12 jaren, in do termen vall^nae om school- onderwys te genieten, n). 61 j. en 50 m. Daarvan gingen ter school 58 j. en 43 m., zoodat geen onderwys ontvingen 3 j. en 7 in., totaal 10 k. Onder dezen zyn evenwel 2 j. en 4 m., die, geboren in 1892, eerst met 1 April a. s. ge plaatst kunnen worden, zoodat geen onderwys meer genieten 1 j. van 10 jaar en 3 meisjes van 11 jaar, totaal 4 kinderen. De staat van het schoolverzuim is bier dus nietongun- stig te noemen. Warmond. Dut de machte temperatuur der Meidagen van Februari, dlo te vroeg het t.ol- gowas uit den grond joeg, zoodat de kweeker wel verplicht was het rietdak er af te nemen, opnieuw door vorst werd opgevolgd is geen buitengewoon verschynsd. Het dO;t zich na eiken slappen winter voor, en men tracht er zich in te schikken. Verleden jaar althans was het evenzoo, en zeker heeft toen htt gewas er oneer geleden. Een deels mislukte oporengst aeed een tekort van leverbare bollen ontstaan, ttn gevolge waarvan de pryzen, vooral van hyacinten en tulpen, vry aanzieniyk gestegen zyQ: een gedeekelyke vergoeding van bet tekort in hoeveelheid van product. Behalve de teleurstellingen, die de natuur hem bereidt, en waartegen hy niets vermag, heeft de bollen- en ook de bloem- en boom kweeker nog andero redenen van bekomme ring, die uit de togenstTyoige belangen van medemen8chen ontstaan. Landgenooten zyn ze niet. De Veretnigde Staten legden booge invoerrechten op zyn producten. Dat de afzet daar niet meer onder leed in bet afge loopen jaar, is wel toe te schryven aan de buitengewone welvaart in dat kolossale land, waar alles op groote schaal gaat, en men vooral voor weelde uitgaven geen grenzen schynt te kennen. Nauweiyks is deze schade klei ner geblek n dan men gevreesd had, of ziet, daar komt een andere groote afoemer, onze oostelijke buurman, bem bedreigen met een verzoek aan zyn LandsregeeriDg om ver- hoogdo rechten by invoer van wat de Neder landsche grond oplevert, de agurken van Roelof-Ardndsveen (in onze buurt) zelfs niet uitgesloten! Wat hiertegen te doen? Even weinig als tegen de wisselvalligheden der natuur, tenzy het der diplomatie gelukke den nabuur van zyn plannen terug te houden, voor zyn eigen landskinderen wel voordeel belovend, voor zooveel ze zeiven produceeren, terwijl de consumenten dan maar wat meer betalen. Daar is de bescherming dan ook voor! Protesten baten niet, en weeklachten op vergaderingen evenmin, tonzy ze de diplo matie, aangedrongen door den minister van buitenlandsche zaken, tot vertoogen by de Duitsche regeering nopen. De uitbreiding der bollengronden is nog lang niet ten einde. Telkens ziet men gras land tot bollenland omwerken, en het land schap wordt er niet door verfraaid. Een paar weken in het jaar is het een schitterend kleurenspel; en den overigen tyd is er geen mooi aan. Gras en welgedaan vee zjjn aange namer rustpunten voor het oog. Een verbiydend bericht voor deze plaats is, dat hier eerlang het station zal worden uitgebreid en Ingericht voor ontvangst en verzending van vrachtgoederen. Er zyn ook nog meer teekenen van vooruitgang, schoon op ander gebied. Nogmaals zal een ten toonstelling van aquarellen, enz. op 19 dezer plaats hebben, ditmaal van den beer M. Heyl. (A. H) Waddings veen. Ds. E. Kropveld, predikant by de Geref. Gem. alhier, is beroepen te Stryen. IJlt de „Staatscourant." Koninklijke besluiten. Benoemd tot burgemeester: van Adorp, G. Bookmaker, van Mook, F. G. O. Cooymans, secretaris dier gemeente; van Ubach over "Worms, P. L>. Dortants; van Abcoude-Baambrugge en van Abcoude-Proostdij, C. J. Doude van Troostwijkvan Onstwedde, I. H. Revnders, secretaris dier gemeente. Voor het tijdvak van 1 Mei 1899 tot en met 30 April 1900 benoemd tot onderwijzeres aan de Rijkskweekschool voor onderwijzeressen te Apel doorn, mej. J. A. E. Houbolt, aldaar. Assistenten. Sollicitanten naar de betrekking van assistent bij do geneeskunde aan de Ryks-univorsiteit te Groningen, worden verzocht hun op zegel gesteld request, gericht aan den Minister van Binnen landsche Zaken, vóór 15 Maart a. s. in to zenden bij den secretaris bij het college van curatoren, mr. B. Ten Bruggen Gate, te Groningen. Y redes-manifestatie. Da vergadering van het boof-Jcomitó voor de vredes maüitestatie is bepaal op Zaterdag 11 Maart, des middags te 2 uren, in den Foyer van het Gebouw voor Kunsten en Weten schappen te '6-Gravenhage. O.m. zal behandeld worden de volgende motie van mr. J. M. Van Stipriaan Luisiius, lui tnde: „Het Nederlandsch hoofdcomitó voor de vrede8-manifestatie: „Overwegende, dat er slechts twee middelen zjjn tot vervanging van den oorlog, namelyk wilg meene aroitrage en een scheidsgerecht; „Overwegende, dat oie twee mi Jdelen op do agt-nua der aanstaande vredesconferentie ont breken; „Overwegende, dat leder land het recht heeft onderwerpen op oie agen ia.te brengen; „Overwegende, dat er een einde moet en kan komen aan de afschuweiykheoen van den oorlog en aan het gemis eentr interna tionale rechtspraak; „Noodigt de Nederlandsche Regeering met den meesten aandrang uit algomeene arbitrage en bet scheidsgerecht op de agenda van de vredes-conferentie t9 brengen." Yeeartsexaraens. De minister van binnenlandsche zaken brengt in de „Sts.-Ct." ter kennis van belangheoben- den, dat eerlang gelegenheid zal gegeven worden tot het afleggen van het veeartsony kundig examen, ter verkt;yging van het diploma van veearts. Dag en plaats van dat examen zullen nader worden bekend gemaakt. Zy, die tot gemeld examen wenscben te worden tosgelaten, mo ten daarvan vóór 1 April a. 8. schriftelijk opgave noen, mits portvry, aan den voorzitter der commissie van examen, den directour van 's Ryks Veeartsonyschool te Utrocht, en l-y hun ver zoek voegen het bewys, waaruit blykt, dat zjj het natuurkundig examen, omschreven in art. 9 der aangehaalde wet, met goed gevolg hebben afgelegd. Gemengd Nieuws, De heer J. P. Riedel, alhier, heeft een machine aangeschaft, waarmede hot bier uit een vat in flesschen kan worden afgetapt, zonder dat het aan de lucht is blootgesteld. Die machine heeft den naam gekregen van „Isobarometrische Tapinrichting", met vloei baar koolzuur. De werking is heel aardig. Na de fustkraan in het vat geschroefd te hebben, wordt deze verbonden met twee slangen, waarvan or een gaat naar de koolzuurventil of lucbtketel on de ander naar de machine. Dan opent men langzaam de luchtkraan en tevens de bier kraan. Het bier gaat nu eerst in een glazen klok en heft den drijver op, welke daardoor de buitenlucht geheel afsluit, terwyi de mano meter den druk aanwijst, welke op het vat is. Daarna opent men langzaam eea kraantje op de klok ea laat die zoolang geopend als men bier tapt De flesschen worden onder de kranen ge zet, welke door veeron daartegen worden gehouden en in twee bewegingen worden geopend, de eerste om de lucht uit de fiesch te doen gaan en het koolzuur of de samengeperste lucht daarvoor in de plaats te doen treden, en de tweede beweging om bet bier in de fiesch te doen stroomen, het geen door den tegendruk, welke zich daarin bevindt, geschiedt zonder eenige ontwikkeling van schuim. Men verzekert, dat het bier door deze be handeling zyn vol aroma behoudt en veel beter van smaak is. De tegen gisteravond aangekou- diffde „groote openbare meeting" ten gunste van de in-vryheid st Uiog de drie get-roo ers Hogerhuis werd door tal van ingezet nen by- gewoond. De groote Staasaal, waar deze meeting, uitgeschreven co r het „Comité van Gerechtigheid te 's-Gravenhage", weri ge houden, was beneden ongeveer voor ari kwart gevuld. Even halfnegen werd de byeenkomst ge opend door een lid van het comité, nat daarna het woord gaf aan den heer F. Domela Nieuwen- huis, die echter niet zou spreke over de byzonderheden der zaak Hogeruuis zelve, welke, naar spreker meent, te goed bekend was, daar deze quaestie hier ter stede reeds vroeger was behandeldmaar enkel zou aan- toonen, dat de gebro ders H. zyn veroordeeld zonder dat het overtuigend bewys van hun schuld was geleverd, terwyi volgens het Nederlandsch strafrecht ón wottig én over tuigend bewys voor het vellen van een vonnis noodig zyn. Daar .oor is herziening van bet vonnis noo jzakeiyk. Breejvocrig schetste de heer Nieuwenhuis, dat door de volksagitatie de nooazak lykbeid van herziening bo<. langer hoe metr vela wint. Werd in het begin alleen door de socialistische party tegen 't vonnis geagiteerd, thans wor Jt dit ook door verschillende kringen der maat- schappy gedaan, hetgeen een veroiydend t^ekeD is voor de zaak zelve. Alleen eoor volksagitatie kao men tot herziening van het vonnis komen, zeioe spreker. De heer D. Nauta, volgens aankondiging lid van „Patrimonium", uit Amster am, en zoo .ls hy zichzelv-n noemae anti revolutionnair, vo-rde daarna het woord. Ouk deze spr ker was persoonlek volkomen overtuigd van de onschuld der gebroocers Hogerhuis. Hoe meer onderzoek deze spreker in ue zaak deed, des te sterk-r kwam zyn gcw-.ten tegen het vonnis in opstand. De heer Nauta verhaalde hoe menigmaal er al ty verschillende hoof en der justitie was aangedrongen op herziening van het vonnis. Doch tevergeefs! Heden (Woensdagmiddag) zou in de Tweede Kamer de eindstemming over een revisie ontwerp oer heeren Harte c. 8. plaats hebben. Valt deze stemming gunstig uit, waaraan spr. mtt twyfelde, dan was m<.n Wter eeD stap vereer gekomen. Ook deze spreker drong op volks agitatie aan en ook hy msende, dat men niet mocht stilzitten, alvorens de gebroeders Hogerhuis uit bun kerker, waar zy onschul dig zuchten, waren verlost. Beide sprekers worden, zoowel tydens zy bet woord voerden als ty het einde daarvan, luide toegejuicht. Ook slaagden zy er her- baaldeiyk vry wel in de lachers op hun hand te krygen. Van de gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt. Wel stelde een der aan- w zigen een motie voor, waarc.y, gehoord dezen avond do verschillende inlichtingen, ontevredenheid over de houdiog der justitie en over hot vonnis-Hogerhuis werd te kennen gegeven, doch de leider der vergadering achtte die motie, eveneens met het oog op de he.en in de Tweede Kamer te houden stemming, vooreerst overbodig. Alvorens de vergadering werd gesloten, werd den sprekers dank betuigd voor hetgeen zy ha iden gesproken en den aanwezigen voor hun belangstelling. In de zaal werd gecolporteord met het blad „De Anarchist" en een bro hure op de Hogerhuis-zaak betrekking hebbende. By bet uiteengaan werd men aan den ingang in de gelegenheid gesteld iets te offeren voor de weduwe Hogerhuis, moeder der veroor deelden. De uitslag van den alhier go- speelden hockeywedstrijd tusschen Leidsche en Delftscbe studenten is: 3 tegen 2, in het voordeel van Leiden. Hedennacht omstreeks twaalf uren werd de brandweer te Amsterdam gealarmeerd voor een uitslaandeu brand in de Binnen-Wieringerstraat No. 14. In dit perceel heeft Jacob De Haan oen nering in water, vuur en koloniale waren. Als gewooniyk was de winkel om elf uren gesloten, de lampeu waren gedoofd en het echtpaar was ter ruste gegaan. Omstreeks middernacht werd de man gewekt door een hevig schellen en gebonk op de deur. Hy wilde naar voren gaan, om te zien wat het rumoer beteekende, maar zag zyn winkel in lichterlaaie staan; by kou zelfs het winkeltrapje niet meer af. Gelukkig konden by en zyn vrouw achter uit klimmen en zich zoo redden. De bovenburen waren inmiddels ook gewekt en door middel van een ladder in veiligheid gebracht. De brandweer rukte spoedig met eeu omvangryk materiöel aan, o. a. drie stoom-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1