N°. 11964- l>ou<le:rclair 33 Februari. A*. 1899 £iiL. feze iQourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. pit nomnier bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Algemeen Nederlandsch Verbond. Leiden, 22 Februari. LEIDSCH DA&BLA PS1JS DEZEB COUBAflTi Voor Lelden per 8 maandoo. 1.10. Franco per poel1.40. Afzonderlijke Nommer» r 0.06. PRT.TR DER ADVEBTEWT1 nlWt Van t 6 regels f 1.06. tedere regel meer f 0.17 J. - Grootero letters naar plaatsruimte - Voor het Incasseereo bulten de stad wordt f 0.05 berekend Oülciëele Kennisgevingen. Borgemeeeter on Wethondera van Leiden Gezien het adres v&n de Naamlooze Vonnooteohap tot Exploitatie van Zuivelinrichtingen „Neerlandia", lioadendo verzoek om vergunning tot uitbreiding van haar fabriek aan den Rijnsburgersingel, kadastraal bekend Set-t o A No. 1079, door hot bouwon van een nieuwen schoorsteen, ter vervaeging van den bestaan en Galet op de artt. 6 en 7 dor Hinderwet; Geven bfl deze kennis aan het publiek, dat genoemd verzook met do bijlagen op de Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd ie; alsmede, dat op Dies- dag 7 Maart a. e., 's voormiddags te elf uren, op het Baadhuis, gelegenheid zal worden gegeven, om bezwaren tegen dat verzoek in te brengen. Bnrgemoeator on Wethouders voornoemd, Leiden, F. WAS, Burgemeester. 91 Fobr. 1899. VAN HEY8T, Sooretaris. Afdeeling Leiden en Omstreken Zooal8 reeds met een enkel woord Is mede gedeeld, is hier ter stede een afdeeling gesticht van het Algemeen Nederlandsch Verbond. Het bestuur dier afdeeling acht het wensche- lyk in korte trekken htt doel te schetsen dozer by uitstek nationale instelling, en spreekt de hoop uit, dat, als dit schoone doel in wijder kring zal zyn bekend gemaakt, zeer velen zich opgewekt of zelfs gedrongen zullen gevoelen, otn daartoe mede te werken en dit volks belang te helpen bevorderen, door als lid tot do afdeeling toe te treden. Htt Algemeen Nederlandsch Verbond, een uitvloeisel van het Taal- en Letterkundig Congres van Dordrecht, gehouden in 1897, staat buiten alle kerkelijke of staatkundige partijen en stelt zich vooral ten doel, de overal in don vreemde verspreide Nederland- sche elementen nader aan bet vaderland te verbinden en den Nederlandschen geest onder h n op te wekken en te versterken. Het wil do beoefening van de Nederlanösche taal be vorderen overal, waar zich Nederlanders be vindon, in Belgisch en Fransch Vlaanderen, in Noord-Amerika, in Zuid-Afrika, in de Koloniën. Het stelt zich voor mede te werken tot het wegnemen van vooroordeelen en onjuiste on onbillijke beoordeelingen van Nederland en zi'n bewoners, voortspruitende uit gebrekkige kennis. Het wil do belangen van den Neder landschen stam overal in het buitenland be vorderen en behartigen, ook door het steunen van vereenigingen, die zich het opwekken van den Nederlandschen geest en het versterken van den band met het moederland of het vaderland ten doel stellen. Van de middelen, waardoor het Verbond dit doel o. a. wenscht te bereiken, noemen wt): de onderneming of ondersteuning van toe passelijke geschriften; stichting of begun stiging van Nederlandsche Bibliotheken; be vordering van het bezoeken van Nederlandsche Hoogescholen vooral door Zuid-Afrikaansche jongelieden; ondersteuning van het onderwijs in de Nederlandsche taal, overal waar zij wordt bedreigd; en het doen van pogingen tot bet verkrijgen van consuls, die Neder landers zijn of ten minst3 Nederlandsch ver staan. Ten bewijze, dat pogingen als de laatst bedoelde geenszins overcodig kunnen heeteü, zij hier alleen vermeld, dat de consuls van Nederland in Beriyn en in Moskau Duitschers «Uul Het Bestuur der Leidsche afdeeling gelooft zonder vrees voor tegenspraak cit Verbond te kunnen noemeneen by uitstek nationale instelling; het meent, dat het vooral voor de kleinere volken van het hoogste belang is, alles te doen, wat in hun vermogen is om hun frischheid en levenskracht te toonen en op alle wyzen verflauwing van het volksbe- wustzyn tegen te gaan. Het meent, dat Neder land meer dan ooit te voren dit mag doen met hoop op een goeden uitslag, nu voor eenigo maanden vertegenwoordigers der pers van de geheele beschaafde wereld het Nederlandsche volk beter hebben leeren ken nen, en het vaak zeer verkeerde cordeel over Nederland en zfln bewoners in het buitenland een merkbare verbetering heeft ondergaan. Doch zal door het Veroond op de boven Aangeduide wyzen iets worden uitgewerkt, dan moet het zyn loden tellen by duizenden, niet alleen In den vreemde (in Zuid-Afrika telt het nog jeugdige Verbond reeds 1200 leden), maar vooral ook in Nederland. Zoo ooit, dan geldt hier, dat de kracht zit in het aantal, en de van de leden gevraagde by rage van (minstens) 1.50 per jaar behoeft voor de toetreding tot het Verbond geen beletsel sya. Gevoelt meu zich opgewekt om me6S te doen, dan kan men zich laten opnemen als beschermend lid tegen een jaariyksche bydrag© van ten minste f 5, of als begunstiger in welk geval de jaariyksche bydrage op ƒ25 is gesteld. Het is wenscheiyk, dat het Algemeen Nederlandsch Verbond zyn leden telt onder alle standen der maatschappy, en het Bestuur hoopt en vertrouwt dus, dat ieder, die iets voelt voor het behouden en versterken onzer nationaliteit, het Verbond zal steunen door als lid toe te treden. Daartoe bestaat gelegen heid door zich als zoodanig mondeling of scbrifteiyk op te geven by een der onderge- teekenden, uitmakende het Bestuur der Af deeling Leiden en Omstreken. J. Verdam, Voorzitter. D. C. Hesselinq. J. Schaap Hz. G. J. Boekenoogen. W. Draayëb, Secretaris," (Zoeterw. Singel 16.) In de jaariyksche algemeene vergadering van de Leiische Vereeniglng tot bevordering van geregeld Schoolbezoek bleek uit htt ver slag van den secretaris, den beer E. Krui- singa Dz., dat de Vereoniging zich in het afgeloopen jaar, behalve voor do bevordering van geregeld schoolbezoek, hetgeen trouwens in deze gemeente geen reden tot klagen geeft, had beyverd voor de opleiding en ontwikke ling van jongelieden uit den burgerstand en wel hoofdzakeiyk door bun plaatsing op „Mathesis" en op de Practische Ambachts school. Op eerstgenoemde inrichting werden voor rekening der Vereoniging geplaatst 19 leerlingen, terwyi 13 jongelingen van de Ambachtsschool gebruik maakten. De testi monia van de directeuren dier scholen over gedrag, viyt en vorderingen dezer leerlingen waren over het algemeen gunstig. Ook de Herhalingsschool der Vereeniging werkte zeer naar wensch. Vyftlg leerliDgen, nl. 38 jongens en 12 meisjes, maakten ge regeld gebruik van het gepaste onderwys, door de heeren v. d. Jagt en Bremer iederen Zondag-middag van twaalf uren tot halftwes gegeven, terwyi 13 leerlingen in den loop van het jaar, na een bezoek van ruim drie jaar, eervol met getuigschrift en prys (een spaarbankboekje ad f 2 of f 2.25) werden ontslagen. Melding werd ook gemaakt van het kinder feest, aan 283 ontslagen leerlingen der scholen voor on- en minvermogenden, cursus 1897/98, den vorigen zomer aangeboden te Katwyk- aan-Zee. Door het jaariyks toenemend aantal dezer feestelingen wordt het echter voor het hoofd bestuur een steeds moeiiyker taak, de daar voor benoodigde gelden en een geschikt terrein en lokaal voor de feestviering te verkrygen. Het is daarom, dat het hoofdbestuur het in ernstige overweging denkt te nemen, in plaats daarvan een jaariyksch feest te bereiden aan de bezoekers van de Herhalingsscnool, die zoo nuttig werkt en zonder welke het op de lagere school genoten onderwys dreigt te vervluchtigen en te loor te gaan. Het getal leden der Vereeniging bedraagt thans 223, met een contributie ad f 268.25, waaruit blykt, dat het ledenta^ by het vorige jaar met elf is verminderd, veroorzaakt door sterven, vertrek en bedanken. De geheele ontvangst bedroeg met het saldo van het vorige jaar ad f 12.89s, f 836.89s, de uitgaaf f 835.03, alzoo een batig saldo gevende van f 1.86s. Den penningmeester, den heer Veilbrief, werd voor zyn trouw beheer de dank der leden toegebracht. De periodiek aftredende leden, de heeren J. M. Helling, J. C. Huysman Jr. en F. A. Dee, werden met algemeene stemmen her benoemd, terwyi in de plaats van den heer W. F. Van Wyk Tbz., die zich niet herkies baar stelde, werd gekozen de heer C. Goekoop, die deze benoeming heeft aangenomen. Een woord van warmen dank werd den aftreienden by monde van den voorzitter, dr. H. G. Hagen, io 't bijzonder den heer v. "Wyk, voor zyn zestienjarige toewyding aan de belangen der Vereeniging, toegebracht. Met het oog op het steeds afnemende aan tal leden zal het bestuur doeltreffende mid delen moeten in het werk stellen, om nieuwe leden aan te werven, overtuigd, dat er onder Leidens burgery gewis nog velen zullen ge vonden worden, bereid deze nuttige instelling te steunen. In de hoop en het vertrouwen hierop sloot de voorzitter deze byeenkomst. Op den thé van H.H. M.M. waren gisteravond ongeveer driehonderd genoodigden uit de diplomatieke, regeerings- en uitgaande kringen der Residentie, "henevens de officieren van do Hanooveraansche deputatie. H. M. de Koningin, H. M. de Koningin- Moeder en H. D. H. Prinses Elisabeth ver schenen te halfnegen in de salons. Er werd gedanst ln.de groote balzaal op de muziek van de Koninklyke Militaire Kapel. Buffetten waren geplaatst in de kleine balzaal. De vorsteiyke personen verlieten tegen halféén de party ten Hove. In het gewyzigde reglement op de eer- bewyzingen en saluten by Hr. Ms. Zeemacht is o. a. ook bepaald, dat, wanneer een officier, onderofficier of mindere op een rywiel is gezeten, hy voor Hare Majesteit de^Éoningin, Hare Majesteit de Koningin-Moeder of oenig lid van het Koninkiyk Huis, voor vaandels, standaarden en militaire begrafenissen moet afstygen, front maken en hy, gedurende het brengen van den groet, het rywiel met de linkerhand vasthouden zal. Is hy in een rytuig gezeten, dan dort hy dit aan den kant van den weg stilhouden, staat op en brengt den militairen groet. Onderofficieren en minderen handelen op gaiyke wyze by het ontmoeten van vlag- en opperolficieren; in een rytuig gezeten kunnen zy echter doorryden en rechtop zittende den militairen groet irengen. Op 27 dezer wordt te Valkenburg (Zuid Holland), in verbinding met Katwyk-aan Zee, e?n Rykstelegraafkantoor, ingericht met tele- phoondienst, voor het algemeen verkeer ge opend. De diensturen zyn geregeld als volgt: op werkdagen van 7.50 tot 10.50 u. 's voor-, van 1.50 tot 2.50 en 5.50 tot 7.50 u. 'snamiidags; op Zon- on feestdagen, van 12.50 tot 1.50 u. 's namiddags. Voor het examen in de nuttige hand werken is toegelaten pej. G. Nouwens, te Oegstgeest. Onlangs namen de moderne colleges der Ned.-Herv. Gemeente te Boskoop oen besluit om in overleg met de rechtzinnige leden dier Gemeente rechtzinnige predikanten van elders te laten optreden en desverlangd de sacramenten te laten bedienen. Thans bestaan er by de moderne kerktlyke colleges te Stol wyk ook plannen om met de sterke rechtzinnige minderheid daar ter plaatse in overleg te treden tot het nemen van een dergciyk besluit. De byzondere school voor Ger. onderwys te Nykerk hoopt 28 Febr. a. s. haar vyf-en- twintigjarig bestaan te herdenkeD, des morgens door een openbare les, gevolgd door onthaal van de leerlingen, des avonds door een open bare vergadering, waarin o. a. ds. J. J. Berends, van Maasland, tn ds. J. Brouwer, van Oude- Wetering, beiden oud-leerlingeD, zullen op treden. Onze gezant te Parys heeft persooniyk den krans van H. M. de Koningin viooltjes en witte seringen met een oranjelint, waarop de koninklyke kroon naar het Ely6éo gebracht. De minister van oorlog heeft bepaald, dat het voortaan ook aan officieren plaatse* ïyke adjudanten vergund is na 4 uur 's middags in burgerkleeding in het openbaar te ver- schynen, evenwel onder voorbehoud, dat het den plaatselyken of garnizoens commandant vrystaat die vergunning te schorsen, wanneer dit hem noodig voorkomt. Het door de Vereeniging voor Handel, Nyverheid en Gemeentebelangen te 's Graven- hage aan de Tweede Kamer ingediende adres tot aanneming van het wetsontwerp betreffende een haven te Scheveningen beroept zich, als een bewys van het groot algemeen belang, by haven-aanleg te Scheveningen gemoeid, o. a. op het jongste besluit der Provinciale Staten van Zuid-Holland tot toekenning eener subsi die van 3 ton, bepaaldeiyk op de daaraan ver bonden voorwaarde, dat het Ryk de buiten haven voor zyn rekening aanlegge. Daardoor toch, meent adressant, erkenden de Staten, dat nevens het provinciaal belang ook het Ryks- of algemeen belang nauw by een haven betrokken is. Overigens zal in de gegeven omstandigheden wel Diet anders sprake kunnen zyn dan van den aanleg van een visschershaven met een diepte van 2 M. beneden A. P., overeenkomstig de door het Departement van Oorlog gestelde voorwaarde. Reeds met het oog op dezen eisch valt er aan een diepere haven, hoe wenscheiyk wellicht ook, niet te denken. Maar bovendien zegt het adres zou vol doening aan cit desideratum de uitgaven voor het werk aanzieniyk verhoogen, zoo nitt ver dubbelen, het meest voor het Ryk. Nam dit toch de uitvoering van zulk een diepere buitenhaven (loggerhaven) slechts ge- deelteiyk voor zyn rekeoing, dan zou de Regeering zich daardoor reeds stilzwygend binden tot een minimum uitgaaf van 2 millioen gulden. De Vereenigiog betwyfelt of de Kamer een krediet tot dat bedrag voteeren en in over eenstemming oordeelen zou met haar streven naar bezuiniging. Geheel beaamt zy dan ook de voorspelling van den Minister van Waterstaat, dat, werd een diepere haven gemaakt, als zeker mag worden aangenomen, dat van den aanleg van een visschershaven te Scheveningen niets zou komen. Verder wordt er met nadruk op gewezen, dat de thans geprojecteerde haven voldoet aan de behoeften der belangstellenden en dat de visschery te Schevtningen een hoogen trap van bloei bereikte, juist door de visschery met de bomschepen, geschikt om te kunnen binnenloop n een haven als de tbans van Regeeringswege ontworpene. In het vertrouwen, dat de Kamer, die steeds toonde productieve werken te land krachtig te willen bevorderen, ook eens de visschery, als tak der nationale welvaart, zal willen steunen, verzoekt „Handel en Nyverbei-1" de Kamer het ontw-rp ongewyzigd aan te nemen. Dit aares, vastgestel j in een druk bezochte algemeene vergadering, gaat dus van de ge heele Vereeniging tot de Tweede Kamer uit. Door Z. M. den Koniüg van België zyn benoemd tot commandeur in de Leopolds orde de heer Jozef Israels, tot officier in oio orde de heer C. Bisschop en tot ridders in diezelfde orde de heeren H. J. Haverman, J. C. H. Klinkenberg, Win. Maris en Pb. Sadée. H. M. de Koningin heelt aan het bestuur der Vereeniging tot Instandhouding van een Fonds voor Nederlandsche Beel ^ende Kunste naar3 en hun weouwen en weezen een gift van f 150 doen toekomen als biyk van belang stelling van H. M. in het door de Vereeniging beoogde doel. Behalve eenige dames en heeren van de Kon. Hofhouding namen Maandag aan het diner ten Hove ter ecre van de deputatie van het 15de Hannoveraansche regiment, ook deel de zaakgelastigde van DuitschLnd by ons Hof, de heer Von Flotow, de attaché by de Duit- scho legatie de eerste luitenant Von Uckro, de minister van oorlog en de gouverneurs dor residentie. De Duitsche huzarenofficieren trachten gisteren, vergezeld van Hr. Ms. ordonnance- officier, den lsten luitenant Loudon, een be zoek aan Amsterdam. Zy waren genoodigd op de soirée dansante, die gisteravond ten Hove gegeven, werd en keerden hedenochtend naar hun garnizoen terug. Men meldt, dat ter gelegenheid van de uitvaart van den overleden president der Fransche Republiek, Donderdag a. 8. te elf uren, Z. E. Mgr. Tarnassi, de internuntius te 's Gravenhage, in de kerk van do H H. Antonius en Lodewyk aldaar, een plechtigen ïykoienst zal op.ragon. Heden zyn naar Parys vertrokken de gepensionneerde luitenant-generaal W. K. L. Van Helden, adjudant in buitengewonen dienst van H. M. de Koningin, en jhr. J. C. L. Van Suchtelen van de Haare, ordonnance-officier van H. M. de Koningin, om H. M. te ver tegenwoordigen by de begrafenis van den heer Félix Faure. Uit Amsterdam meldt men aan do „N. R C.": Het bericht van het „U. Ddat aan den heer W. Mengelberg zou aangeboden zyn de kapelmeestersplaats aan de Opera te Nieuw- York, mist allen grond. Dat de faam de groote bekwaamheden van den heer Mengelberg spoedig over de grenzen zou verbrei Jen, lag voor 't overigeinderede. Daarvoor zorgen wel de bultenlandscbe, op- toumée-zynde artisten, die hier in het Concert gebouw onder zyn leiding optreden. Met Kes is het ook zoo gegaan, totdat ten laatste Paderowski zyn beroeping te Glasgo w bewerkte. Met de nachtboot „Koningin Wilbelmina" der Maatschappy „Zeeland" kwam gister ochtend te Vlissingen van Londen aan prinses Louis van Battenberg, met kinder n en gevolg, die met den aansluitenden sneltrein de reis naar Darmstadt voortzetten. Koninklyke subsidiên zyn door de com missie, belast met het toekennen daarvan, verleend aan de volgende jeugdige Nederland sche kunstenaars, de heeren: Addicks, te Rotterdam; Wolter, te AntwerpenL. Dupont, te Amsterdam; Gratama en T. Koot, beiden te 's Gravenhage, en aan mej. Sophie Hirschman. Mr. E. A. Smidt, lid van de Tweede Kamer voor Veendam, heeft door aanneming der be noeming tot officier van justitie t* Dordrecht, opgehouden lid der Kamer te zyn. De minister van binnenl. zaken heeft nu bepaald, dat de verkiezing in het kiesoistrict Veendam zal plaats hebben op Donderdag 9 Maart a. s., dat do stemming, zoo noodig, zal plaats hebben op Donderdag 16 Maart e. k., en de herstemming, zoo noodig, op Donderdag 23 Maart d. a. v. Nu door de Regeering een nieuw besluit is ontworpen, waarby met het resultaat der onderzoekingen van professor Ritzema Bos in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika is rekening gehouden, w-lk besluit, na ge hoord advies van den Raad van State, op 30 Januari 11. door Hare Majesteit is bekrach tigd, is htt wetsontwerp, houdende bepalingen tot wering van de San José schiloluis, gewy- zigd, om dit in overeenstemming te l rongen met dien nieuwen algemeenen maatregel van bestuur. De divisie, bestaande uit Hr. Ms. pantser- dekschepen „Holland" en „Friesland" en het pantserdekschip „Piet Hein", onder bevel van den kapitein ter zee J. J. De Bruyne, com mandant van eerstgenoemden bodem, is 20 dezer te Aden aangekomen. De luitenants ter zee der 2de klasse L. J. Ginjoolen en H. H. O. Van Htcking Colenbrander worden met 1 Maart a.s. ge plaatst in de rol van Hr. Ms. wachtschip te Willemsoord en gedetacheerd aan boord van Hr. Ms. opnemingsvaartuig „Geep", eerstge noemde belast met het bevel. Volgens part. bericht is het recherche- vaartuig „Hazenwind", van Rotter iam naar Ned. Indië, gisteren te Aden aangekomen. Te Tiel heeft Zaterdag de Israëlietische Gemeente haar 60 jarig bestaan herdacht. In het met bloemen getooide kerkgebouw werd een plechtige oiecst gehouden, waarin de voor ganger, ce hoer S C. Kleerekoper, een feest rede uitsprak Door de Gemeente en de dames- vereeniging werd aan de kerk een kostbaar geschenk vereerd, bestaande uit eon vernieuwd voorhangsel voor do wetsrol. Van de familie J. Van WynbergeD, te Johannesburg van wie een zoontje op het Instituut Hirsch te Tiel zyn opvoeding ontvangt - gewerd haar een zilveren blad met Hetreeuwsch opschrift. In plaats van wyien den heer T. Tal is benoemd in het ressort Amersfoort tot opperrabbijn ad interim de heer T. Lewenstein, opperrabbyn te Leeuwarden. Te Maastricht is in den ouderdom van 77 jaren overleden mr. Edm. Van Winters- hoven, oud-lid van de Tweede Kamer, van de Provinciale Staten van Limburg tn van den gemeenteraad te Maastricht. Van het gebouw der Amerikaansche legatie in Den Haag is heden de nationale vlag der Unie uitgestoken, ter herinnering aan den geboortedag van Washington. By de directie der Nederl.-Incische Petroleummaatschappy te Amsterdam is het telegrapbisch bericht ontvangen, dat de boiing te Lantoeng is gestaakt. Van de spoedig to verwachten nadere toelichting van dit bericht zal het afhangen, of gelast zal worden die boring, welke reeds een diepte heeft van 503 M., al dan niet verder voort te zetten. Het stoomschip „Indiaan", van Araster dam naar Batavia, vertrok 20 Fe r. van Perimde „Prins van Oranje", van B itavi i naar Amsterdam, vertrok 20 Febr. van Port Said; de „König," van Oost Afrika naar Rotterdam en Hamburg, arriveerde 19 Febr. te Lissalon; de „Werkendam," van Rotterdam naar Nieuw- York, passeerde 20 Febr. Scilly; de „Merapi," van Rotterdam naar Batavia, vertrok 20 Febr. van Perim; de „Stneroo," van Batavia naar Rotterdam, pass. 20 Febr. Suez; de „Eóam" arriv. 21 Febr. van Nieuw-York te Rotterdam de „Ivanzl r" van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, arriveerde 20 Febr. te Dar es- Salam; de „Titan" vertrok 18 Febr. van Neu- fahrwasser naar Amsterdam; de „Ileizog" vertrok 20 Febr. van Mozambique naar Rot terdam en Hamburg; de „Koningin Wilhel- mina," van Amsterdam naar Batavia, arri veerde 21 Febr. te Port-Said; de „Burgemeester Den Tex," van Amsterdam naar Batavia, ver trok 21 Febr. van Southampton; de „Oranje- Nassau," van Paramaribo naar Amsterdam, arriveerde 21 Febr. te Havre; de „Sumatra," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 21 Febr. Kaap Blanc. Hillcgom. Donderdag 23 Febr. a. s., des avonds te 7 urrn, zal in het Evangelisatie gebouw, aan de Meerstraat albier, een lezing worden gehouden voor de leden van de afd. Hillogom van den Christeiyk-Historischen Kiczersbond, waarvoor door het bestuur ia uitgenoo:igd om als spreker op te treden mr. H. Verkoutereo, te Amsterdam. De too-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1