N®. 1 959
"Vrijdag 17 ITelbruari.
A*. 1899
(Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (gori- en feestdagen, uitgegeven.
Bit nommer toestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Mntoscopen.
Aan het Nederlandsche Tolk.
Leiden, 16 Februari.
LEIDSCH
PBIJS DEZEB COUBJLNT»
"Voor Lelden per 8 tnaandeo. 1.10.
(Franco per post. r t 1.40.
Afzonderlijke Nommers O.OB.
PRIJS DER ADVERTEHTIÊB
VaD 1-6 regels I 1.06. lottere regel meer f 0.17J. - Groctero
letters naar plaatsruimte - Voor het incaaseer&D buiten de stad
wordt f 0.05 berekend
De Mutoscopen in onze Vestibule biyvon
zich in een voortdurend© belangstelling ver
heugen. Ook voor kin dor en zyn ze zeer
amusant en wy bevelen darom ouders en
moeders aan hun kinderen één of meer mutos-
copen te laten zien.
De inhuldigingsfeesten blijven nog maar
«nkele dagen, daar de Directeur der Maatschappij
heeft geschreven aanstaanden Maandag nieuwe
voorstellingen te zenden.
De Keizer van Rusland, de Opperbevel
hebber van een der grootste strijdmachten,
heeft, onder inroeping van Gods hulp, zijn
stem voor den vrede onder de volkeren doen
weerklinken en alle mogendheien opgeroepen
om samen te beraadslagen over een mogelijke
vermindering van den krijgslast, waaronder
alle natiën, en niet het minst de kleinere
Staten, zooals Nederland, gebukt gaan.
Aan afschaffing van legers en vloten valt
In de naaste toekomst zeker niet te denken,
«n het blijft een schoone en dure plicht zijn
leven voor de verdediging van vaderland en
haardsteden veil te hebben. Niettemin zouden
veel oorlogen vermeden kunnen worden,
Indien de Staten de beslechting hunnsr onder
linge geschillen on .erwierpen aan de uitspraak
van een scheidsgericht in plaats van tot het
moordend staal hun toevlucht to nemen.
En nu William Stead, Engelands bekende
"journalist, ons uit Livaöia de tijding bracht,
dat innerlijke overtuiging Ruslands Keizer
tot spreken drong, en Hij niettegenstaande
alle bezwaren, welke aan zijn plannen in den
weg zouden staan, toch den hoogen moed
gehad heeft om zijn keizerlijk woord tot alle
Regeeringen te doen uitgaan, en ons dus het
vooruitzicht geopend wor^t, dat voel millioenen
op de oorlogs budgetten uitgespaard en der
vermeerdering der volkswelvaart ten goede
kunnen komen, is in ons de overtuiging ge
wekt, dat wij thans niet mogen zwegen, maar
fiat er van uit den boezem der natie een woord
in weerklank op de roepstem van den edelen
monarch behoort uit te gaan.
Ook in het buitenland is dit gevoeld en onder
Stead's leiding heeft men niet stil gezeten,
maar aanstonds een weldoordacht plan ge
vormd, om die manifestatie der volkeren zoo
indrukwekkend mogelijk te doen zijn.
Afgevaardigden uit Engeland en Amerika
zullen zich te Londen vereenigen en van daar
zich naar alle grooto hoofdsteden van Europa
begeven. Mannen en vrouwen uit verschillende
landen zullen zich bij hen aansluiten en zoo
zal deze schare van strijders voor den vrede
naar St.-Petersburg gaan en voor den Czaar
verschijnen als do tolk der overtuiging van
alle natiën, dat vrede en recht heerschen
moeten.
Zelve ging onze geliefde Vorstin voor in
Haar eerste Troonrede door een woord van
ingenomenheid met het denkbeeld van den
Keizer van Rusland te dosn hooren.
Thans is het aan ons om to bewijzen, dat,
evenals altijd, Nederland één is met Oranje,
en dat het ook ons ernst is met den wensch
naar vrede.
Welnu, daartoe is het, dat wy u de gelegen
heid verschaffen.
Adreslijsten zullen door ons in alle steden
en dorpen ter teekening worden neergelegd.
Een comité van vrouwen en mannen van
verschillende richting vormde zich en zal voor
Nederland een woordvoerder aanwijzen, die
de bewijzen uwer instemming met zich neemt
om met de delegatie uit alle landen Neder-
Jand by deze vredes manifostatie te vertegen
woordigen.
Laat ons dus niet alleen staan, maar teekent,
het gebeele land door, ons adres in grooten
getale of zendt ons het bewijs uwer adhaesie
per briefkaart of naamkaartje toe. Al werd
als gevolg der conferentie nLt anders ver
kregen dan dat het denkbeeld der internatio
nale arbitrage meer en meer in toepassing
werd gebracht, dan ware toch reeds onnoem
lijk veel gewonnen.
Doch we durven meerder hopen. Het zwaard
moge een macht zijn, aan ons om te toonen
de macht van het woord. Een bede om vrede
recht uit den boezem aller volkeren, tot
deleiJers en staatslieden der beschaafde Staten,
kan haar uitwerking niet missen.
En wat hiervan ook zijn moge, het voegt
den natiën in elk geval een woord van dank
tot den Keizer van Rusland te richten, die
toonde haar druk te verstaan, en met dien
druk deernis fee hebben.
Het bestuur van den Nederlandschen Vrouwen
bond ter Internationale Ontwapening
Mevr. B. Waszklewicz—Van Schilfgaarde,
Presidente.
Jonkvr. C. M. Van Hogendorp, Vice Presid.
Douairière C. De Neree tot Babberich Van
Houten, 1ste Secretares.
Mej. M. Schmidt, 2de Secretares.
Mej. B. Dudok van Heel, Penningmeesteres.
Mevr. H. Reich Stavenow, Adjunct-Pen-
ningmee8tere8, voor Scheveningen.
Eet Hoofdcomité
Mevr. B. Waszklewicz—Van Schilfgaarde,
Presidente.
Mr. J. M. Van Stipriaan Luïscius, Vice-
President, President der Vergaderingen.
J. A. Mazel, Secretaris.
Onder de namen der heeren-leden komen
ook voor die van de heeren:
Prof. dr. Einthoven, Leiden.
Prof. dr. J. Oppenheim, Leiden.
H. Le Coultre, burgemeester van Bode
graven.
De tekst van het adres (met eenigszins ge
wijzigde redactie van die der eerst© 1000
lysten, reeds in omloop) luidt aldus:
Aan Zyoe Majesteit den Keizer van Rusland.
Sire.
Wfi ondergeteekenden, Nederlandsche vrou
wen en mannen, neman vol eerbied de vrij
heid onzen blijden dank uit te spreken voor
Uwer Maj stsits edelmoedig optreden ten gun
ste eener vermindering van krijgslasten en
ter bevestiging van den vrede.
Tevens veroorloven wfi ons den vurigen
wensch te uiten, dat de door Uwe Majesteit
bijeengeroepen conferentie bevorderlijk zal
zfiu aan do vervulling van het verlangen naar
vrede, dat, evenals alle andere natiën, ook
ons bezielt.
Het adres ligt ter teekening o. a. by de
volgende firma's (boekhandelaren):
Leiden, M3re 58, Blankenberg en Co.
Bre9straat 156, P. J. Van Breda
Vriesman.
H. Kleyn.
Bodegraven, Brugstraat, C. H. Pfauth.
Gouda, Kleiweg, J. T. Swartsenburg.
A. Jongeneel.
De aflevering van de by de nationale
militie voor de lichtiog van dit jaar in te ly ven
manschappen zal geschieden voor Leiden in
het Invalidenhuis alhier op Vrijdag 3 Maart,
's morgens om halfnegen.
- De Vereeniging van gepensionneerde
onderofficieren en minderen van het Neder
landsche leger (onderstand aan militairen,
geponsionneerd vóór de Wet van 1877, en hun
weduwen) keert op 19 Februari a. 8. ter her
denking van den jaardag van wyien Z. M.
Koning Willem III aan 220 leden en 200
weduwen van leden een bedrag uit van
f 9120, waardoor gedurende het boekjaar
1898/99 totaal uitgekeerd is f 19,900 of sedert
de oprichting der Vereeniging in 1879 het vrij
belangrijke cijfer van f 232,400.
Voor de Afde:ling Leiden van deze Ver
eeniging bedraagt die uitkeering op gemelden
datum aan 7 leden en 7 weduwen f 289.
Deze Vereeniging geniet dan ook zeer terecht
steun en medewerking van H.H. M.M. de
Koninginnen en van de Regeering, zoomede
van het Nederlandsche leger en de kern der
Nederlandsche natie.
- Gekozen is tot ab-actis collegii van
het Leidsch Studentencorps de heer W. H.
De Greve.
Gedurende de tweede helft der maand
Jan. züp aan het postkantoor alhier bezorgd
de volgende brieven, welke door onbekendheid
der geadresseerden niet besteld konden worden:
C. Visser, C. F. T. v. d. Wort, mej. I. v. d.
Velde, Corneli8sen, mej. De Greof, Noord-Holl.
Hypotheekbank, Selligman, Amsterdam; J. A.
Best, Delftshaven; Van Loon, Doesburg; mej.
J. De Vroom, wed. Hakkaart, Baronesse
Snouckart v. Schauburg, 's Gravenhage; mej.
M. Bouman, A. Zondervan, niet vermeld;
Hykamp, Naarden; M. Smits, Nieuwkoop;
wed. C. Spanj9rsberg, Rotterdam; G. A. Schrij
vers, Utrecht; P. F. Van Slype, Warmond.
Briefkaarten: Mevr. v. Hoogenbuise, mevr.
W. Rutgers, Amsterdam; Leeflang, G. J. Pol,
wed. Ban ier, mevr. L. D. Jansen, 's Graven
hage; Kamann, Rotterdam; wed. Verschagen,
Utrecht; J. Scheuer, Zwolle.
Brieven, besteld geweest naar het buiten
land: Engering, mej. M. T. Doumont, Brussel.
Voor het examen in de nuttige hand
werken zfin t9 VGravenhage geslaagd de
dames M. Verhoog on A. J. M. Van der Hom
van den Bos, te Voorschoten.
De afaeeling van den Raad van State voor
de geschillen van bestuur behandelde gisteren
o. a. het beroep van Albert Verwey c. s. to
Noord wijk aan-Zee, tegen de besluiten van
B. en Ws. dier gemeente, waarby voor een
proeftyd van twee jaren vergunning is ver
leend aan C. Admiraal tot het oprichten van
een bokking en viscbrookery en aan P. H.
Admiraal tot het oprichten van een bokking-
rookery. Rapporteur was de Staatsraad mr.
De Ntrée van Babberich, gemachtigde van
appellanten mr. P Droogleever Fortuyn; ge
machtigde van C. en P. H. Admiraal, jhr.
mr. W. Th. C. Van Doorn, beiden advocaten
te 's-Gravenhage.
Vanwege de Maatschappy tot Exploitatie
van Stoomtram wegen worJen reeds voorloopige
opmetingen gedaan voor den weg Boskoop
Gouda—Schoonhoven. Er bestaan reeds plan
nen om te Schoonhoven een roomboterfabriek
op te richten, zoodra er een stoomtramver-
binJiog bestaat.
De burgemeester der residentie, baron
Van Harinxma thoe Slooten, was Dinsdag
de gast van de Raadsleden aan een diner in
den restaurant Van der Pyl. Mede warm
uitgenoodigd en zaten aan de heeren Everts,
secretaris der gemeente, en jhr. Bealaerts
van Blokland, gemeente ontvanger.
De leden plaatsten zich naar hun leeftyd
aan tafel, zoo Jat de heer Polak Daniëls, als
nestor, rechts van den burgeine.ster zat.
De wethouder jhr. Gevaerts van Simons-
haven, die tegenover 's Raads voorzitter ge
zeten was, opende de ry van toosten met
e n dronk op H. M. de Koningin, gevolgd
door een toespraak iet den burgemeester als
leider van 's Raards vergaderingen.
De burgemeester wydde in antwoord hierop
hartelijke woorden en wenschen voor den
gemeenteraad en den bloei der resistentie.
De heer Polak Daniëls bracht een heil
dronk uit op mevrouw de baronesse Van
Harinxma, echtgenoote van den burgemeester;
de wethouder dr. Mouton herdacht de ver
diensten van dtn secretaris en den ontvanger
der gemeento.
Ook de Scheveningsche deputatie in den
Raad werd niet vergeten door een der Haag-
sche leden, die daarty een wensch voor het
welslagen der havenzaak invlocht.
Te halfclf nam de burgemeester afscheid
van de ga6theeren.
Men schryft uit de Residentie aan de
„Tel.": Naar wy van wélingelichte zyde ver
nemen, zou het bericht, dat voor korten tyd
de ronde deed en waarop van verschillende
z\j en tegenspraak volgde, als zou een ziekte
geval van H. M. do Koningin-Moeder het
volgen eener kuur noodig maken, in zoover
ni.t van waarheid ontbloot zyn, dat dit beil
middel, door ingewonoen medisch advies voor
het oogenblik niet direct noodzakelyk geacht
wordende, niettemin na verloop van korten of
langoren duur nooJzakeiyk zal zyn.
De heer C. A. Steger, directeur der
stenographische inrichting by de Kamers der
Staton-Generaal, genoot gisteren het voor
recht zyn vyftigjarigo ambtsbetrekking by
dim tak van dienst te gedenken. Reeds op
zyn veertigjarig jubilé mocht de heer Steger
van de zydo der Regesring, der Kamers, van
zyn collega's eu vrienden talrijke bewyzen
van erkentelykheid voor z'yn belangryke en
trouwe diensten, van Bympathie en van waar
deering ontvangen. Daarom werd het beter
geacht zich ditmaal van openiyk huldebetoon
jegens den bekwamen ambtenaar te onthou
den. Toch mocht de heer Steger ook giste
ren uit menig biyk van aangename herinne
ring ontwaren, dat by nog altijd hoogelyk
wordt geapprecieerd. Da uitgever van zyn
„Leerboek voor do Stenografie" waarin hy
op menigen cursus zoovebn in de mosilyke
kunst heeft helpen bekwamen had de
attentie den heer Stegc-r een prachtexemplaar
van den pas verschenen derden druk toe te
zenden.
Wie den gouden jubilaris gisteren de band
kwamen drukken, konden zich overtuigen van
een gezondheidstoestand en veerkracht, welke
gegronde hoop geven, dat de heer Steger ook
zyn zestigjarig jubilé nog zal mogen vieren.
Naar diplomatiek gebruik zou de leiding
van de vredesconferentie, welke waarschyniyk
in de residentie zal gehouden worden, toe
komen aan den minister van buitenlanische
zaken van het Ryk, dat de afgevaardigden
ontvangt; in dit geval dus aan minister De
Beaufort. Men verzekert echter, dat deze voor
de eer zou bedanken en dat daarom het voor
nemen bestond hem het eerepresidium aan
te bieden.
Twee op het geUei van internationaal
recht zeer bekende mannen noemt men reeds
als gedelegeerden van Nederland ter conferentie.
Ter eere van de gedelegeerden van alle
natiën zullen, naar men verneemt, groole
hoffeesten en partyen worden gegeven, indien
het vredescongres te 's Gravenhage byeenkomt.
Het „Haagsche Dagblad" maakt melding
van een nieuw schilderytje, zoo pas voor de
verzameling van het Mauritshuis aangekocht,
door tuBschenkomst van dr. Bredlus, die er
tyjons zUn jongste verbiyf te Londen beslag
op legde.
„Het is", z°gt het blad, „een volmaakt en
echt meesterstukje van de kunst der oude
Hollanders, ongeveer van de grootte van het
„puttertje" van Fabritius, waar het boven
hangt. Het paneel, geteekend C. H (wellicht
Claes Hals), stelt voor een lezend vrouwtje in
een zomervertrek, waarin het daglicht straalt
uit een klein getralied venster, links van bet
interieur. Het vrouwtje zit in achtelooza
houding, verdiept in de lectuur van oen
prentenboc-k, dat op haar schoot ligt en dat
zy met de linkerhand vasthoudt, terwyi de
rechterarm leunt op een naast haar staanden
drievoet. Do linkervoet rust op een stoof.
Htt licht valt op het met een niet zeer
helder wit mutsje gedekte hoofd van het
vrouwtje, dat schamel gekleed is in een bruin
jak en versleten blauw voorschoot. De tonen
van dat bruin en blauw zyn zeer fraai, evenzoo
de straling van het licht, dat langs het houten
beschot en het muurtje achter de figuur hefe
vertrek schaars verlicht.
De manier van schilderen verraadt verwant
schap met de meesterstukjes van Brouwer,
Frans Hals en Fabritius, oie in de Vermeer-
zaal aan hetzelfde chevalet hangen. Wanneer
het werkelyk van Claes Hals is, heeft htt
schilderij voor 't Mauritshuis des te meer
waarde, omdat die zeLzame meester in ons
Museum nog niet vertegenwoordigd is."
De Minister van Oorlog heeft bepaald:
lo. Aan de officieren van bereden wapens
en dienstvakken, voor wie het dragen van
een manteljas met staanden kraag met
lossen mantel is voorgeschreven, wordt ver
gund de manteljas zonder den mantel te
dragen, doch de manteljas alsdan voorzien
van een liggenden kraag, waarop de distinc
tieven, aan den rang verbonden, zyn aange
bracht.
De vorenbedoelde officieren moeten by uit
rukkende diensten steeds gekleed zyn in
overeenstemming met den troep.
2o. Aan de adjudanten onderofficier by de
bereden wapens wordt mede vergund, om, in
de gevallen, waarin zulks aan de officieren
is toegestaan, de manteljas zonder den
mantel te dragen, doch de manteljas alsdan
voorzien van een liggeaden kraag.
Een voordracht is ter visie gelegd voor
den bouw te Amsterdam van een nieuwe
barak voor lijders aan besmettelyke ziekten
by het Wilhelmina gasthuis. De kosten worden
begroot op f 30,700 (met meubilair). Tevens
is het weDscheiyk de zolders van drie dor
barakken voor slaapvertrekken in te richten,
enz. Hiervan zyn de kosten begroot op f 10,000.
Jozef Israels zal in bet begin van het
voorjaar, [vergezeld van zyn zoon, een reis
ondernemen naar Rusland, welke waarschyniyk
een maand of drie zal duren.
Door de arrondissements-rechtbank te
Alkmaar is, ter vervulling der vacature van
kantonrechter te Helder, opgemaakt de navol
gonde alphabetische lysfc van aanbeveling:
mr. P. Van der Crab, substituut-griffier by
gemelde rechtbank; jhr. mr. W. H. Hoeufft
en mr. J. A. Schaaff, griffiers by de kanton
gerechten fce Zieriksee en Helder.
In oen te Groningen gehouden vergade
ring van het studentencorps „Vindicat atque
Folit" is o. a besloten, de lustrumfeesten dit
jaar te doen houden van Maandag 18 tot
Zaterdag 23 Soptembor. De maskerade, aie
waarschyniyk op Woensdag 20 Septomber
zal worden gehoudeö, zal voorstellen schut
tersgilden en rederijkerskamers omstreeks 1460.
Het voornemen bestaat om op een van de
dagen dor fee6tweek een tooneelstuk uit de
middeleeuwen op te voeren, geheel in den
styl van dien tyd.
De receptieweek begint Maandag 11 Sep
fcember.
Uit de studentenwereld wordt nog vernomen
dat het studentenbal, in stryd met de ver
8preide geruchten, als zou het dit jaar niet
gc-houden worden, wel doorgaat.
Te Utrecht is uit Monte Carlo het bericht
ontvangen van het plotseling overiyden aldaar
van den heer P. F. baron Van Heerdt, sedert
1 April 1877 directeur der afdeeling voor de
waarnemiogen ter zet Tin het Meteorologisch
Instituut.
By koninkiyk besluit zyn regelen gesteld
betreffende de wyze van werken van den
raad tot regeling van de bevordering en het
ootslag van de officieren der Kon Ne.erl.
Marine reserve en betroffande de benoeming
van de leden van den raad.
De raad zal bestaan uit door de Koningin
te benoemen vjjf leden en vijf plaatsvervangers.
Voorzitter van den raad is het oudste liJ naar
rang en anciënniteit. Deze raad kan geenerlei
beslissing nemen, als hy niet voltallig is.
Iedere beslissing wordt genomen bij eenparig
heid of meerderheid van «temmen.
„Nymoeg's Mannenkoor" heeft ter ge
legenheid van zyn 40-jarig besta ra een
nationalen wedstryd voor mannen-zangver-
eenigingen uitgeschreven, te hou en op 18,
19 en 20 Augustus a. 8.
Het stoomschip „Print Willem II" ver
trok 15 Febr. van Amsterdam naar Suriname;
de „Soenda" arriveerde 16 Febr. van Amster
dam te Batavia; de „Smeroe", van Batavia
naar Rotterdam, vertrok 15 Febr. van Ptriin;
de „Telamon" arriveerde 10 Febr. van Am
sterdam en Liverpool te Batavia; de „MaLag"
arriveerde 15 Febr. van Rotterdam te Batavia;
de „Cluden" arriveerde 16 Febr. van Nieuw-
York te Amsterdam; de „KöDÈg", van Oost-
Afrika naar Rotterdam en Hamburg, vertrok
14 Febr. van Napels; de „Prins Mauntg"
arriveerde 15 Febr. van West-Ineië te
Nieuw-York
Haarlemmermeer. In den nacht van
Zaterdag op Zondag j.L la in het catechisatie-
lokaal naby de Lyndon Inbraak gepleegd.
De dader of daders hebben zich toegang
weten te verschaffen door de buitendeur,
welke met een boom gesloten was, te ver
breken. Ook hebben zfi pogingen aangewend
om tot de huiskamer van den he rAndruga
door te dringen, biykeaa een aan do deur
aanwezigen indruk van een breekyzer, in
welke poging zy echter niet zyn geslaagd.
Uit het catechisatie-lokaal is een yzeren offer
kist ontvreemd, waarin naar gissing 25
kan aanwezig zyn geweest. De kist is door
den gemeenteveldwachter op het land achter
het lokaal ledig teruggevonden.
De daders, vermoedeiyk dezelfden, die te
Halfweg een 600rtgeiyk misdryf pleegden,
zyn nog niet opgespoord. De politie doet
onderzoek.
Kfttwyk. Do Chr. Jongedochters vereeniging
„Bidt en Werkt" vierde gisteren haar 5 jarig
bestaan, in tegenwoordigheid van leden, eenige
oud-leden en genoodigden (ieder lid had een
moeder of zuster, enz. medegebracht). Het
feest werd geleid door den eere voorzitter
der vereeniging, ds. Bolléo. Uit de verslagen
van secretaresse en penniugmeestoresse bleek
dat de vereeniging zich bfl voortduring in
bloei mag verheugon. Voordrachten en samen
spraken, beide door de ledeD verdi nsteiyk
gehouden, verhoogden de feestvreugde. Het
middernachteiyk uur waa reeds ver verstreken
toen ieder wel voldaan huiswaarts keerde.
Oegstgcest Het aantal in deze gemeente
aanwezige kinderen tusschen 6 en 12 jaren
bedroeg op 1 Januari 1899 160 jongens en
203 meisjes, totaal 363.
Daarvan genoten onderwijs:
in de gemeente 100 j. en 133 m., totaal 233
elders 45 j. en 47 m., totaal 92
Te zamen 145 180 325
Geen onderwys genoten dus 15 j. en 23 m.,
totaal 38.
Van andere gemeenten bezochten de scholen
alhier 11 j. en 12 ra., totaal 23.
- Gedurende het jaar 1898 zyn in dezo
gemeente 60 vaccinatiön verricht en wel van
kinderen beneden het jaar 4, van 13 jaar
24, van 3 6 jaar 27, van 6-12 jaar 5.
Voorhout. Zoo ooit, dan bebben de inwoners
dezer gemeente, t.rwyl ook veel personen
van elders waren overgekomen, in de zaal van
het Stationskoffielrais alhier een genotvollcn
avond bolaefd by do uitvoering, gegeven
door de populaire karakter-humoristen Soleer
en Hesso, van Amsterdam.
Omdat het de eerste maal was, dat ge
noemde heeren zich hier op de planken
vertoonden, vroesde men aanvaukciyk, ddt er
niet veel animo alhier zou bestaan, doch
uitvoerders, ondernemer en publiek waren
ruimschoots tevreden, daar de grooto zaal
goed gevuld was en ieder na afloop zeer
voldaan huiswaarts keerde.
De heeren Solser en Hesse hebt en zich
dan ook hun naam als populaire karakter-
bnmoristen ten volle waardig betoond. Ver
meldden de strooibiljettan, een paar dagen te
voren verspreidlachen, lachen, de heer Solser
wist in zyn eerste voordracht „Het boertje",
