Donderdag 19 Januari, A". 1899 Qeze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. P Postkantoor te Leiden. Feuilleton. O, die gamma's! N°, 1I934- LEIDSCH DAGBLAD. PEJJS DEZER COUBASTI Voor Lolden per 8 maanden. Franco per post- - Afeondorlijke Nommers r 1.10. 1.40. 0.0&. PRIJS DER A_D VERTENTTÈN Van 1 6 regels 1.06. iedere regej meer f 0.17 J. - Grootero lettere naar plaatsruimte - Voor het tncasaeereo buiten de stad wordt f 0.05 berekend Dit nonimer bestaat uit TWLL Bladen. Eerste Blad. Onder de aandacht van belanghebbenden worufc gebracht, dat de door de particuliere 1 nijverheid rervaardigde binnen- landscho briefkaarten niet voor het buitenland kun .en gebezigd worden, al zyn ze gefrankeerd met 6 ct., omdat die kaarten niet vol men aan de bepaling, dat ze, wat de gedrukte opschriften betreft, volkomen g e 1 y k moeten zjjn aan die, welke van Rykswege worden uitgegeven. De binnenlandsche Ryksbriefkaarten zjjn met bijplakking van 2l/a ct. echter wöl geldig voor verzending naar het buitenland. Op alle, zoowel particuliere als de van Rijkswege uitgegeven briefkaarten, mogen, behalve het adres, alléén voorkomen de ver melding van naam, beroep en woon plaats van den afzender; andere aanwijzin gen, van welken aard ook, zyn niet toegelaten. a Tevens wordt medegedeeld, dat de a f- gifte van p o s t e-r e s t a n t e-b r i e v e n, zonder betaling van eenig recht, enkel ge- 81' schiedt aan persontn, die zich in de laatste maand in de gemeente hebben gevestigd, I aldaar geen vast verblijf houden of er tijdelijk vertoeven; voor andere personen heeft de afgifte plaats tegen betaling van het gewone busrecht. Ter voorkoming van oponthoud in de be handeling, worat beleefd verzocht, schriftelijke deeling' n omtrent den dienst, niet in de bus van het woonhuis, maar in de Ryks- brievenbus te bezorgen. De Directeur, 18 Januari 1899. A. L. Nagel. Leiden, IS Jauuari: S Uit de mededeelingen van het Bestuur c van het Heilige Geest- of Arme Wees- en i Kinderhuis alhier omtrent den toestand over I 1898, biykt o. a. het volgende: Het bestuur, regenten en regentessen, bleef, wat de samenstelling betrelt, gelyk. Ook de directeur en de directrice bleven werkzaam. Yan de verdere beambten werd de opzichter, de heer R. De Liefoe, vervangen door den heer A. H. Hooyer; en de jongens- en ziekenmoeder mej. C. H. Quebbeman wed. Sleumer, door mej. A. Verhoeff. De overigen bleven in hun betrekkingen werkzaam, behalve dat er eenige verandering kwam in hot per soneel der portiers. Het aantal weezen en houwkinderen was, 'J: einde 1898, in 't geheel 164 (73 jongens en SI meisjos.) Yan dezen zijn 69 weezen (38 jongens en 31 meisjes); het aantal houwkinderen was 78 (32 jongens en 46 meisjes). Op contract werden verpleegd 7 kinderen (3 jongens en 4 meisjes), r Opgenomen werden in 1898 16 kinderen, ie 'Waarvan 7 weezen zyn (6 jongens en 1 meisje), ©n 9 houwkinderen (3 jongens en 6 meisjes). Finaal ontslagen werden 9 der kweekelingen, waarvan 7 wegens 23 jarigen leeftijd of huwelijk (1 joDgeling en 6 meisjes); en 2 jongens op verzoek hunner betrekkingen. Een jongeling is in dienst by de landmacht. !Twee jongens en twee meisjts werden wegens wangedrag verwyderd. De gezondheidstoestand der kweekelingen j Was over 1S98 volloende; toch werden door den dood twee meisjes Verloren. Aan de geneesheeren dr. J. G. Van der Sluys en dr. A. C. Hartevelt wordt dank gebracht voor de zorgvuldige behandeling van hen, die hun hulp noodig hadden; aan den heer J. T. Ruygrok voor zyn, ook nu weer belangloos en zeer welwillend betoonde tand heelkundige hulp. Ook komt vriendeiyke dank toe aan de heeren J. J. Krantz Zn. voor de aan de kweekelingen, ook dit jaar weer, verleende gelegenheid om gratis gebruik te maken van het door hen opgerichte volksbad. De opleiding der kweekelingen werd op de gewone wyze voortgezet. Één meisje wordt opgeleid voor onder wyzeres één jongen gaat op de Ambachtsschool. De overige Jongens worden by werkbazen opgeleid voor verschillende ambachten; de meisjes worden in het huis onderwezen in vrouwelyke handwerken en huiselyke werk zaamheden. Zy vinden, wanneer zy aen daar voor gestelden leeftyd bereikt hebbeD, door gaans een goede plaats. Voor hun godsdienstige opleiding ontvangen de kweektling.-n tot hun 16de jaar godsdienst- onderwys van den onderdirecteur godsdienst- onderwyzer; de ouderen gaan ter catechisatie en leggen beiyaenis af by de predikanten hunner keuze, wier belangstellende arbeid in dezen zeer op prfis worot gesteld. Voor de schoolkinderen wordt des Zondags voormiddags kinderkerk in het Weeshuis ge houden, by afwisseling geleid door den directeur en den onderdirecteur, onder zeer gewaardeerde medewerking van de heeren ailettant-orga- nisttn B. P. Du Croix, Jac. Los, J. L. A. Van Drunik en H. Boma en van den heer L. Boom ais eerelid en adviseur van dit gezelschap. De jongelieden boven de 16 jaar nemen geregeld deel aan de openbare godsdienst oefeningen der gemeente. De financiëele toestand van het Weeshuis is niet ongunstig; maar voor de betaling der belangryke reparation aan het dak moest het kapitaal aangesproken worden, waardoor de inkomsten noodwendig verminderd zyn; al werd eenigszins tegemoet gekomen aan het daardoor ontstane verlies door een legaat van wyien mevrouw do weduwe van den oud- hoogleeraar dr. P. J. Veth, geb. Van der Koog, groot duizend gulden. Daarom biyven ter voorziening in do gewone behoeften byaragen zeer noodig, waarom het bestuur oie met aandrang wederom van onze stadgenooten vraagt. Het Bestuur bestaat uit de heeren J. Offer- baus Lzn., voorzitter; W. Pleyte, vice voor zitter; G. F. Alscbe, A. P. M. Van Oorut, secretaris, en Abr. Corts, alsmede de dames mevr. C. Franchimont—Van Batenburg, mej. A. R. M. Kaiser, mevr. E. M. Verster van WulverhorstVan Kaathoven, mevr. E. W. OordtDe Goeje en mevr. de wed. De Laat De KanterDe Kanter. De „Sts.-Ct." van heden bevat bet verslag van de eerste zitting der commissie, welke van 1 Aug. 1898 tot 1 Aug. 1899 te Leiden belast is met het afnemen der practische examens van apotheker. Hedenmiddag ontvingen wy per Nedèr- landsche mail de Bataviasche bladen van 14 tot en met 20 December. Voor de dienstplichtige lotelingen van de lichting 1899 in alle gemeenten, die voor een iniyving ty de zeemilitie wenschen in aanmerking te komen, bestaat de gelegenheid, zich daartoe vóór 1 Februari a.s. ter gemeente secretarieën aan te melden. Naar men ons mededeelt, is door het Comité ter voorbereiding van het tweede Nationaal Congres voor Geheel Onthouding van alcoholhoudende dranken besloten het congres byeen te roepen te Amsterdam, en wel op 23 en 24 Mei e. k. Do lyst der te bespreken onderwerpen is thans definitief vastgesteld, en de volgende personen hebben zich bereid verklaard de achter hun naam vermelde onderwerpen in te leiden: G. Birnie, Suiker in plaats van alcohol bjj spierarbeid. Dr. M. A. Brants, Propaganda. J. F. Van Bruggen Jzu., De Drinkdwang ia en om de werkplaats. D. De Clercq, Vege tarisme en Geheelonthouding. Mej. H. Crommelin, Toynbeewerk en drankbestry- ding. Dr. A. N. J. Hanedoes, Asyls. Jonkvr. H. S. Hartsen, Zedelykheidsbewustzyn en drinkgewoonte. Ds. A. Van der Heide, De Woningquaestie. Mr. D. R. Baron Van Lynden, Criminaliteit. Ds. G. W. Melchers, Dranken voor de Arbeiders. Mr. A. Tak, Arbeidsduur en Drankmisbruik. Ds. M. Talma, Arbeiders organisatie en Onthouding. Mr. S. J. Visser, Kinderbescherming. Ds. A. W. Van Wyk, Da Diinkdwang in de Samenleving. Het reglement van orde bepaalt, dat be spreking van politi.ke, godsdienstige en sociale vraagstukken niet worJt to.-gelaten, tenzy in racbtstreeksch verband met den stryd tegen het alcoholisme. Waar het eerste Congres als beslist geslaagd kan worden beschouwd, zal de deelneming aan het tweede zeker niet minder groot zyn. Meldden wy, dat H. M. de Koningin- Moeder tegenwoordig veel buiten de stad gaat wandelen, ook de jeugdige Vorstin doet oit, naar de „Res.-Bode" meldt, en kiest daartoe voornameiyk de gemeente Loosduinen uit. Byna geen dag gaat er vooroy, als het weer het ten minste toelaat, of men ziet het koninklyk rytuig óf van Den Haag óf van Ryawyk komen aanraden. By den Leyweg stapt H. M. dan uit legt den afstand tus schen het buitengoed van den burgemeester en de woning van A. Steyger te voet af, waarna de rit wordt vervolgd. De vorige jaron wanoelde H. M. by voorkeur van den Strand weg over „Meer-en-Bo3ch." Beroepen is by de Ned.-Herv, Gem. te BarneveU ds. J. W. H. Kalkman, te Woerden. Maandag heeft de permanente commissie uit de reedery te Scbeveningen, een byeen komst gehouden, waarin het haven-vraagstuk opnieuw is behandeld naar aanleiding van de brochure van generaal den Beer Poortugael. Een besluit omtrent haar beantwoording ie nog niet genomen. In „Het Schoolblad" wor~t geklaagd over Orn benoeming aan de ryks hoogere burgerschool met 6 jarigen cursus te Roer mond. Voor het tydvak van 1 September tot 31 December 1898 werd daar, niettegenstaande zich een bevoegde sollicitant had aangemeld, een leeraar voor het Duitsch aangesteld, die slechts akte A Duitsch bezat en dus onbevoegd was aan een h. b.-s. met 5 j. c. te doceeren. De benoemde deed later examen voor akte B, maar werd afgewezen. Toch werd zyn be noeming tot 31 Augustus 1899 verlengd, ofschoon een bevoegde beschikbaar was. De „Sts.-Ct." bevat een koninklyk besluit van 14 Jan. jl., waarby aan commissarissen der Maatschappy van Weldadigheid machtiging wordt verleend tot het houden eener collecte in het geheele Ryk op deor den minister van binnenlandsche zaken te bepalen dagen. Voor het practisch examen van apotheker te Utrecht zyn geslaagd de haeren J. Flieringa, geb. te Huizum; S. Camphuis, geb. te Sneek. Dr. E. D. Pyzel, die ongeveer 15 jaar lang redacteur is geweest van de „Mannen van be- teekenis," tegenwoordig de „Mannen en vrou wen van beteekenis", heeft de redactie van dit tijdschrift neergelegd. In zyn plaats is opgetreden mr. J. Kalff Jr., te Amsterdam. Eenige dagen geleden deelden wy mede, dat door het college van B. en Ws. by den Raad van de gemeeDte Gouda was ingediend een nota, waarin opgegeven werden de meer dere kosten voor het ond-rwys, indien het wetsontwerp op den leerplicht werd aange nomen. Door den Raad der gemeente Kollumer- land (Fr.) is besloten zich tot de Regeering te wenden mot verzoek, by eventueele invoering van leerplicht, de meerdere kosten te doen dragen door 's Ryks kas en niet door die der gemeente. Ten einde nogmaals te beproeven door een minnelyke schikking met het Ryk een einde te maken aan oe reeds lang hangende archieven quaestie, heeft de gemeent-raad van Roermond besloten alleen te bedingen het behoud der stukken, welke afkomstig zyn of behooren: a tot het Magistraatsarchief van het stedeiyk bestuur van Roermond, en b tot het Bisschoppeiyk archief, gestichten of kloosters. Den 13den Februari a. s. herdenkt Mgr. P. Leyten, bisschop van Breda, den dag, waarop by vóór 40 jaren tot priester werd gewijd. De tegenwoordig by de militairen in ge bruik zyndu witte wollen sokken krygen by het dragen spoedig etn onooglyk uitzicht en krimpen in de wasch byna alle min of meer. Het laatste nu komt by geverfde wol veel minder voor. Op voorstel van den hoofd-inten dant zal by h-rt reg. gren. en jagers, te 's-Gravenhage, by het 3de, 6de, 7de en 8ste reg. lnf, röspoct. in garnizoen te Bergen op- Zoom, Amsterdam, Breda en Arnhem, ge durende 6 maanden een proef worden genomen met bruingeverfde sokken. Het stoomschip „Bromo", van Java naar Rotterdam, vertrok 17 Jan. van Marseille; de „Konig" vertrok 16 Jan. van Delagoabaai naar Rotterdam en Hamburg; de „Maasdam" arriveerde 17 Jan. van Nieuw-York te Rotter dam; de „Salak", van Rotterdam naar Java, vertrok 17 Jan. van Southamptonde „Titan", van Batavia naar Amsterdam, passeerde 17 Jan. Perim. Alkeinado. De heer Th. Van Sonsbeeck, ambtenaar ter secretarie dezer gemeente, is als zoodanig benoemd ter gemeente secretarie te Borne (Overysel). llillogom. De Chr. Zangvereeniging „Azaf" zal op Donderdag 26 dezer een zanguitvoering geven in het Ned.-Herv. kerkgebouw alhier. Katwyk. De Roomsch-Katholieken |alhier vieren a. s. Donderdag feest, ter eere van hun pastoor, den weleerw. heer B. C. Van Straelen, die alsdan 25 jaren onafgeiroken te Katwyk als zoodanig zal werkzaam zyn geweest. Zyn parochianen stellen zich voor, hem dien dag tot een waren feestdag te maken. Zyn pastorie zoowel als de kerk worden versierd; zoowel in-als uitwendig zullen beide in feestdos pryken. Waar z.eerw. zeer gezien is onder zyn leden, belooft de dag voor hem een ware feestdag te zyn. Noordwyk. In den loop der volgende week, waarschyniyk Woensdag 25 dezer, zal door dr. A. Korvel alhier in café „Flora" een lezing gehouden worden over „the topic of the day Het Alcoholisme. Zoowel ter verduideiyking als tot aangename verpooxing zullen tusschen de onderdeelen der lezing lichtbeelden vertoond wordon, waarvoor de firma Ivens, te Amster dam, de apparaten zal leveren. Verder zullen de heeren Spendel c. 8., muziekleeraren aan het gymnasium te Katwijk, eenige nummers rang en muziek ten beste geven, t-rwyl ten slotte een aardige verloting zal worden gear rangeerd. De opbrengst der toegangspryzen komt ten bate van het liefdewerk „Sfc.-Liduina", afdeeling van het St-Jeroensgilde. WaDneer men zich de door denzelfden spreker verleden jaar iu de Kiesvereeniging gehouden en met zooveel by val opgenomen lezing over „Kwakzalverij" herinnert, wanneer men zich het goede do 1 voor oogen stelt, dan zal men niet aarzelen zyn naam op de inteekenlijst in te vulbn. Ryusburg. In de afgeloopen week en in het begin van deze week werden enkele bewonors dezer gemeente *s roorgons minder aangenaam verrast, doordat zy hun kipp.n dood in het hok vonden liggen. Alles wees er op, dat ze waarschyniyk door een hond waren doodgebeten. De heer D. Brussé o. a. had het verlies van 13, de heer H. v Klaveren van 6 kippen te betreuren. Hot Leste middel om op deze wyze geen schade te beloopen, is, dat men 's avonds vooral good het kippenhok afsluit. Rypwetering. Den heer Van den Hurk, onlangs gehuwd, hoofd der openbare lagere school alhier, werd by zyn aankomst met zyn eega een verrassende attentie bowozen. Het jongo echtpaar werd door het zangkoor met muziek en zang in de schoollokalen opgewacht. Ter-Aar. Do>r N. Vuyk, broodbakker alhier, is aan het bestuur dezer gemeente een ver zoek met bijlagen ingediend om vergunning tot het pla-.tsen van ©en tweeden oven in zyn beBtaanle bakkerü, welke stukken tot en met den laatstcn dezer maand ter inzage liggen ter Gemeente-Secretarie. Dinsdag 31 Januari a. s., 's voormiddags te elf uron, zal tevens de gelegenheid tenGemeent huize zyu opengesteld schrift lyke of mond linge be zwaren daartegen in to brengen. Woubrugge. Thans ook heeft de Chr. JoDgedochtere-Vereenigiag „het Mosterdzaadje" in navolging van de Dam-es vereeüiging „Dorcas" nuttig wél gedaan door het doen uitr.iken van gepasts kleehngstukken, enz. aan behoeftigen. Zoeterwoude. Op 31 Dec. 1897 telde deze gemeente een bevolking van 1479 mannen en 1808 vrouwen, totaal 3287 personen. In dit jaar vermeerderde deze door geboorte met 40 m., 41 vr., totaal 81; door vestiging met 134 m., 180 vr., totaal 314. De geheele vermeerdering bedroeg alzoo 174 m., 221 vr., totaal 895 personen. Daarentegen verminderde deze door over lijden met 23 m., 33 vr., totaal 56; door vertrek met 118 ra., 184 vr. totaal 302. De geheele vermindering bedroeg alzoo 141 m., 217 vr., totaal 358 personen. Het verschil geeft derhalve een vermeerde ring aan van 33 mannen, 4 vrouwen, totaal 37, en bestond de bevolking op 1 Jan. 1899 uit 1512 m., 1812 vr., totaal 3324 personen. In 1898 werden 17 huwelijken voltrokken. Uit de „Staatscourant," Kon b e s 1 u i t e n. Op verzoek is oervol ont slagen mr. W. F. Van Leeuwen, te Amsterdam, als plaatsvervanger van den waarnemenden Rijks advocaat voor Noord-Holland en Utrecht, onder dankbetuiging voor bewezen diensten. i „Ja maar, mynheer, dat is heel iets anders, £flat is muziek, terwyi u geraas maakt. En die menschen „Loop naar den drommel," zeide Max en ging heen. Hl. Acht dagen verhopen. Gedurende de twee eerste dagen hoorde men geen piano. Den derden duurden de oofeningen vier uren. Drie dagen later tien uren. Ejj Max dreigde er gek van te worden. Hy had drie dagen achter elkaar geen oog dicht gedaan eg leed nu aan barstende hoofdpyn. Hy deed al zyn vrienden het verhaal zyner naam- looze ellende en met hun allen bedachten zy een middel om hem te helpen, j Wiegen drie uren in den pamiddag hield een smalle vrachtwagen voor de deur van het huis de rue de la Seine stil Iets langs en zwaars werd er mot moeite uitgehaald en door middel van koorden en kettingen naar boven door een van deramen van de vyfde verdieping geheschen. Max en zyn zestien vrienden waren er een paar uren mee bezig. Toen het voorwerp veilig boven was aangeland, werden een kist en twee ronde dingen, die er uitzagen als wielen van een omDibus, de trap opgedragen. Des avonds om elf uren was de heele machine in Max' atelier opgesteld. Dien nacht gebeurde er nog ni9ts, maar den volgenden bracht de familie Mugnier slapeloos door. Om elf uren 's avonds hoorden zy verscheiden personen achter elkaar met zware stappen de trap opgaan, op commando van: één, twee; één, twee. Op de vyfde verdieping gekomen, gebood een donderende mannenstem: „Halt, kanonniers 1" „"Wat is dat?" zeide mevrouw Mugnier, het bed uitspringende. „Ik weet het niet," antwoordde Mugnier klappertandende„'t Zyn soldaten, geloof ikik heb hooren commandeeren." „Och, och," kreunde mevrouw, „wat zal er nu gebeuren?" „Luister, wat is dat?" zeide Mugnier, die zich hoe langer hoe minder op zyn gemak gevoelde. Hy opende het venster en stak licht aan. „Kanonniers, op je postl" klonk het. „Richt het voorstel." „Laadt!" Wat men toen hoorde was onmogelyk te beschryven. 't Was alsof een paar honderd paarden op en neer galoppeerden. Het plafond dreunde en scheen onder het gewicht door te buigen. Het echtpaar Mugnier stond doods angsten uit. Doideiyk vernamen zy het rollen en kraken van wielen. En boven alle geraas .uit klonk telkens de donderende stem, die voortging bevelen uit te deelen. „Geeft acht.... Vuurtl" Een vreeselyke knal volgde byna oogen- blikkeiyk en deed het heele huis op zyn grondvesten trillen; een lange lichtstraal schoot uit het venster van het atelier van den schilder, daarna daalde een vochtige regen van asch en sintels neer op het hoofd en de schouders van de familie Mugnier, die uit het raam hing om te onderzoeken wat er gebeurdé. IV. Den volgenden morgen na dien vreeseiyken nacht schreef Mugnier aan den eigenaar een roerenden brief, waarin hy hem smeekte toch in persoon te komen onderzoeken wat er in zyn huis gebeurde. „Ik kan onmogelyk de appartementen blyven bewonen," schreef hy. „Op de ver dieping boven ons worden den heelen nacht kanonnen afgeschoten. Minstens twintig artil leristen met gespoorde laarzen en kletterende sabels heb ik do trappen hooren opgaan. Uw woning moet daar zeer onder ïyden, en het Is my niet mogeiyk er in te blyven. Myn vrouw en dochter zouden stellig eon zenuw ziekte krygen." „Dat is natuuriyk weer een streek van Max," dacht de eigenaar, een oude vriend van den schilder; „ik moet eens zien wat daaraan te doen is." Hy kwam in de rue de la Seine en deed zich door Max vertellen wat er gebeurd was. Max verhaalde dan hetgeen het pianospel van Mugniers dochter hem had doen ïyden en van de middelen, die hy had aangewend om daaraan een einde te maken. De eigenaar kon niet laten harteiyk to lachen, to3n by vernam, dat het kanonschot niet was voort gebracht door een kanon, maar door eenige zeer zware planken, die hy en zyn vrienden te gelyk op den vloer hadden laten val- Iod; up hetzelfde oogenblik hadden ze een scheut water in eon pot met gloeiende kolon geworpen, waardoor die afschuweiyke aschregen en die stinkende rook waren ont staan. De eigenaar slaagde er in zyn twee huurders met elkaar te verzoenen; Mugnier beloofde, dat zyn dochter voortaan eerst om twee uron dos middags zou beginnen te studeeren en Max zwoer, dat hy geen kanonschoten meer zou lossen. De rust en de kalmte in huis waren dus nu weer hersteld. Het duurde niet lang of er ontstond zelfs een vriendschapsband tusseben den bewoner van do vyfde verdieping en de familie Mugnier. Max bracht dikwyis zyn avonden by haar door, voelde zich spoedig in hun midden thuis en het einde was, dat hy trouwde mot de dochter, in wie h(J een vrouw kreeg, wier eenig gebrek h't was, dat ze vier uren op een dag gamma's studeerde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1