Beurs vaa Msterdam.
De 40 Cents
Id de „Staatsanzeiger" la een brief ver-
schonen van den Koning van Pruisen aan den
'minister van BinneDlandsche Zaken, waarin
de Koning verklaart het protectoraat te aan-
vaarJen over den Bond van Vereenigingeu van
oud-stryders. Deze Bond is onlangs ontstaan
doordat alle Yoreenigingen in Pruisen zich
daartoe hebben aangesloten. Zooals men weet
is korten ttyd geleden bepaald, dat sociaal
democraten geen lid dezer Vereenigingen mo
gen zfln.
De opening van den Pruisischen Land
dag, den löden Jannari, zal door den keizer
in persoon geschieden. De afgevaardigden
zullen daartoe bijeenkomen in de Witte Zaal
van het koninklijk slot. Vooraf zal er gods
dienstoefening worden gehouden, voor de
Evangelischen in de slotkapel, voor d9 Room-
schon in de Hedwigskerk.
Het nieuwe gebouw voor don Landdag in
de Prins-AJbrechtstraat Is geheel gereed en
Zaterdag in oogenschouw genomen door do
gezamenlijke ministers, die de inrichting van
het gebouw zeer prezen, als geheel doelmatig
en vrü van overdreven woelde. Vooral voor
de pers is veel zorg gedragen. De verslag
gevers hebben ruime, fraaie zalen; iets wat
te meer opvalt, omdat deze in bet Ryksdag-
gobouw veel to wenschen overlaten,
gpanjo.
Generaal Weyler, dia door een groot gedeelte
van het leger wordt gesteand, maakt aanspraak
op do portefeuille van oorlog, doch do maar
schalken Martinez Campos, Blanco, Lopez
Dominguez en Primo de Riviera zullen hem
ernstig bestrijden.
Een bijeenkomst der maarschalken heeft
plaats gehad, om de aanspraken van "Weyler
te bestrtjaen.
Ofschoon het na bet verlies der koloniën
voor Spanje noodzakelijk is om bet leger te
verminderen, heeft men toch besloten om 300
nieuwe officieren te benoemen. De kosten van
het personeel van het leger zyn zeer verhoogd,
omdat de talrijke generaals en officieren, die
vroeger in de koloniën dienden, thans door
bet moederland moeten worden bezoldigd.
Het laatste bulletin over de ziekje van
den Spaanschen minister-president Sagasta
luidt gunstig.
Daarentegen moet er in den toestand van
Emilio Castelar, die ook een longaandoening
heelt, een ernstige wending gekomen zyn.
Rusland,
Uit St.-Petersburg wordt gemeld, dat do
uitnoodigingen tot deelneming aan de ont-
wapenings conferentio, evenals ook het pro
gramma, in de eerstvolgende dagen, zoodra
de Czaar in de hoofdstad is teruggekeerd,
zullen worden verzonden aan de verschillend©
Regeeringen. Beide documenten, zoowel de
uitnooöiging als het programma, zyn gereed
en zullen nog vóór Nieuwjaar door den Czaar
worden onderteekend.
Zaterdag is te Warschau oen standbeeld
©ntbuld voor den dichter Adam Mickiewicz,
ter herdenking van zyn lOOsten geboortedag.
De 260,000 roebels, waarvoor het monument
gesticht werd, waren in den loop van vyftig
dagen byeengebracht.
Uit Beriyn wordt aan de „Standard"
gemeld, dat de Russische regeering thans
pogingen aanwendt om in Engeland een
ïeemng te sluiten.
Groot-Britanniö.
Het bericht, dat in Johannesburg een.
Engelschman doodgeschoten zou zyn door een
Transvaal8chen politie-agent, geeft aan de
„Globe" nog altyd even fel anti-Transvaalsch
gestemd als tijdens dr. Jameson's beruchten
inval de volgende ontboezeming in de pen.
„WQ verwachten, dat de mïnlstor Chamber
lain onverwyid zal handelen en dien onbe-
schaamden Boeren leeren, dat hst leven, de
eigendommen en de vryheid van een Engelsch
man moeten en zullen geëertiedigd worden;
dat achter den nederigston onderdaan der
Koningin in een rechtvaardig geschil de ge-
heele macht des Ryks in laatste instantie
staat. Ea wat een Regeering niet voor hen
doet, plegen Engelschen voor zichzelven te
dom; alzoo, indien onze minister van Koloniën
de Uitlanders niet helpt, zal niemand hen laken
wanneer zy tot het laatste redmiddel der ver
drukten hun toevlucht nemen."
Men zou den vorm van die ontboezeming
zoowel als den geest, waarvan zy getuigt,
kunnen laten voor hetgeen beide waard zyn,
ware het niet dat ook bladen die minder fel
dan de „Globe" over Transvaalsche zaken
plegen te oordeelen, uit het nu gebeurde aan
leiding nemen om eon waarschuwing tot de
Regeering te Pretoria te richten. Zoo zegt
byv. de „Daily News": „De heer Chamberlain
zal niet verlangend zyn om midden in zyn
Kerstvacantie naar Londen terug te keeren,
maar het zou anders het geschiktste oogen-
blik zyn om by president Kruger aan te
driDgen op het maken van spoed met die
hervormingen, welke noodig zyn voor de rust
van de Transvaal".
De „Times" doet opmerken, dat men nog wel
niet recht weet wat er gebeurd is doch dat het
gebeurde blykbaar samenhangt met de onder
de Uitlanders heerschende ontevredenheid en
niet weinig geschikt is om die te doen toe
nemen. Hun ontevredenheid acht de „Times"
gerechtvaardigd, omdat president Kruger na
zyn overwinning op dr. Jameson's bende wel
hervormingen beloofd heeft, maar „deze öfin
het geheel niet verleend heeft df in zoodanigen
vorm dat zy hare waarde verloren". Op de
eene of de andere wyzo zegt zy „moet
die ontevredenheid worden weggenomen; het
welzyn van geheel Zuid-Afrika eischt dat;
het is niet in de macht van de Transvaal of
van eenlgen anderen Staat om dat tegen te
houden. Maar de Boeren zouden wysheid en
voorzichtigheid toonen met hervormingen
gaandeweg en vreedzaam aan te brengen
zonder buitenlandsche aanmaning."
Denemarken.
De koning vaa Denemarken keert Zaterdag
uit Gmunden te Kopenhagen terug.
Op Nieuwjaarsdag wordt oen groot diner
gegeven.
Vorcenlgd© Stateni
Het Amerikaansche ministorie van marine
heeft maatregelen getroffen om een half millioen
ton steenkool voor.de Amerikaansche oorlogs
schepen te verdoelen over de havens aan de
kusten van den Atlantischen en den Grooten
Oceaan, van Manilla en Hawaï.
Phil I ppijnen,"
Het Congres der Filipinos te Malolos is
verdaagd; bet kabinet is afgetreden; Mabini,
een bekend onverzoenlijke, is belast met de
vorming van een kabinet.
Malini, een verwoed tegenstander van
Aguinaldo, zou geweigerd hebben de gevangen
Spanjaarden los te laten, hoewel het kabinet
tot hun vryiating had besloten.
Men zegt, dat Aguinaldo uit vree3 voor
een aanslag op zyn leven met slechts enkele
medestanders gevlucht ia naar een ontoe-
gankelyk terrein achter Cavite. Den 18aen
December is een expeditie onder den Ameri-
kaanschen generaal Miller naar lloiio ver
trokken.
De zaak Dreyfus-PicquarU
Uit Rotterdam werd ons hedenmiddag ge
seind, dat Esterhazy aödert 19 December aldaar
logeert in het „Hotel Kiezelbacb," een derde
rangs-hotel, aan het Steiger, met damesbe
diening.
Dertig Fransche officieren zyn gestraft
wegens deelneming aan de inschryving ten
bate van mevrouw Henry.
De straf bestaat in vi^r dagen kamerarrest.
De „Libre Parole" heeft van verscheidene
officieren de mededeeling ontvaDgen, dat de
giften, die oader hun naam zyn gepuoliceerd,
niet van hen afkomstig zyn geweest.
Volgens de „Siècle" heeft de regeering voor
het overleggen van het geheime dossier aan
het Hof van Cassatie den eisch gesteld, dat
het deel der verhandelingen, hetwelk betrek
king heeft op dat dossier, zal plaats hebben
in geheime zitting.
De politie te Toulouse schynt niet zoo be
schermend ten bate van den heer De Prossensé
en de zynen te zyn opgetreden als m bet
bericht over de aldaar verleden weekgehoujen
bijeenkomst beweerd werd. De heer De Pres-
sensó zelf schryft .er in de „Temps" het
volgende van:
„Ik zal my er toe bepalen te verzekeren,
dat do politie, wel verre van haar plicht te
doen, de bende aanvallers beschermd heeft,
die met een trompet en een witte vlag onze
vergadering waren komen 6toren; dat zy ge
weigerd heeft dat oproerig zinnebeeld in be
slag te nemen; dat zy ons rauwelyks een
estrade van 1 M. 20 heeft afgeworpen en
dat zy met voorbedachten rade my' met Quillard
overgeleverd heeft aan een met stokken ge
wapende menigte, welke bruldeSlaat dood
Pressensé
„Toen op een afstand van minder dan drie
meter een revolver op my werd afgeschoten
heeft de politie', de bereden gendarmerie, in
plaats van ons te beschermen en den moor
denaar aan te houden, ons tegen de menigte
ingedrongen en genoodzaakt een dubbele ry
lafhartige anti-semieten door te gaan, die ons
van achteren troffen en my in den nek, op
hoofd en rug meer dan twintig knuppelsla
gen toebrachten. Een mistred zou Quillard en
my het leven hebben gekost".
Voorts hebben de heeren Mirbean, De
Pressensé en Quillard gezamenlyk een open
baren brief gericht aan den minister-president
Dupuy, waarin men o. a. hot volgende leest:
„Banken en stoelen stortten op en door
elkaar; men hoopte ons armen en beenen te
breken; en terwyl Octave Mirbeau het geluk
had, ondanks de gendarmen, door eene achter
deur buiten te komen, werd Francis De Pres
sensé van band tot hand, onder een regen
van projectielen, de zaal door en den tuin
ingeworpen. Daar werd door van achteren
toegebrachte slagen zyn lorgnet op zyn oogen
verbryzeld, het voorhoofd gekneusd, de hoed
afgeslagen, opdat zyn byna wit hoofd des te
beter uwen doodslagers tot mikpunt konde
dienen. Dergeiyk tooneel in de couloirs.
„Maar bü den uitgang werd de misdadige
toeleg nog duidelyker; uw bereden gendarmen
dreven ons stelselmatig Daar de vyandelyke
menigte terug en op drie meter van de uit
zinnig tierende bende, welke met moord en
doodslag dreigde en haar knuppels zwaaide,
werd op De Pressensé een revolverschot gelost
en de kogel ging tusschen hem en Quillard
door, die hem steeds by den arm hield".
Volgens den „Crl de Paris" heeft de vroegere
minister Poincaró by zyn verhoor door het Hof
van Cassatie verklaard, dat generaal Billot in
ondubbelzinnige bewoordingen gezegd heeft, dat
hy Esterhazy voor een verrader hield en eenige
anderen voor zyn medeplichtigen. Hetzelfde
blad deelt mede, dat het algemeen de aandacht
heeft getrokken, dat grootvorst Wladimirtydens
zyn laatste bezoek aan Parys het angstvallig
heeft vermodeD, zich door den militairen attaché,
generaal Fredericks, te laten vergezellen, zooals
dat vroeger steels geschiedde. Men maakt daar
uit op, dat de laatste wegens zyn optreden In
do Dreyfus-zaak by het bof te Petersburg In
ongenade is gevallen.
Reioach heeft in de „Siècle" een artike
gewyd aan de v6rvaïschte brieven van keizer
Wilhelm, waarin hy tot de volgende conclusie
komt:
„Het Is zoker, dat deze vervalschingen heb
ben bestaan; dat het bestaan daarvan in de
maanden November en December 1894 door de
„Libre Parole" onthuld werd, hetzelfde blad,
dat het eerst met de „Éclair" de arrestatie van
Dreyfus heeft bericht; dat verder het bestaan
der valsche brijven met bepaalde bijzonder
heden daaruit, ls bevestigd ia de maanden
Nov. en Dec. 1897, door den Intransigent,
welks hoofdredacteur, Rochefort, een bezoek,
had gehad van den kabinets-chef vaD generaal
De Boisdeffre, majoor Pauffin de St.-Morel;
dat ten slotte bet bestaan van het geheime
dossier, dat deze valsche brieven bevatte, door
Henry, den 12den Februari 1898 tydena de
zesde zitting van het Zola-procea la mede
gedeeld.
Over deze zelfde aangalogenheid schryft de
Rappel: „Men verhaalde onlangs, in aanslui
ting met de verklaring van Dupuy over de
moeiiykheden, die de mededeeling van het ge
heime dossier aan het Hof van Cassatie opleverde
in decouloirs der Kamer, dat de regoerlng de be-
wyzen in handen had dat de valsche brieven
van den Keizer, evenals de stukken, die Cavaig-
nac heeft voorgelezen door Henry zyn vervaar
digd. „Wy meen n te weten", voegt het blad
er by, „dat in den loop der volgende week over
deze aangelegenheid als getuigen zullen worden
geboordPaschal Grousset, Roehofort, majoor
Pauffin de St. Morel, D© Doisdeffre, Reiaacb,
Jaurès, Clómenceau, Lauth, Gribelia en de
minister van oorlog."
Indeityd heeft Clémenceau in de'„Aurora"
gezogd, dat hy uit zekere bron wist, dat de brief
van den Keizer aan don minister van buiten
landsche zaken Hanotaux was vertoond, die
erkende dat by valsch was.
Teleg-i-a.mtri.eiw
PARIJS, 27 December. President Faure
heeft de benoeming van den heer Constans
tot gezant te Konstantinopel geteekend.
BUDA-PESTH, 27 December. De financiëele
commissie nam het wetsontwerp tot voor-
loopige vaststelling van het aandeel der beide
landen in de onkosten voor de landsverdediging
en da uitgaven voor de kroon, ongewijzigd
aan, evc-nals het ontwerp tot voorloopige
vaststelling van de overeenkomst tusschen
Oostenrijk en HoDgarye.
28 December 1898.
Vot
Koera
2j? pCt-Koi. W«rfc Sohgld; J
koors.
lieden.
86 X
86*
8 pCt. Oblig. dito 4
96%
96*
8 pCt Cort dito 4 j
96%
96*
4 pCt Brazilië
51
64
5 pCt. Oofitoni- MoiiNov. 4 4
81%
84*
jinjjoii 4
83«
83*
o pCt. Portugal. 4-'4
22%
23
4 pCt. Spanjo. 4
43%
43
6 pCt. ifusfco i f 4
36%
35%
i pCt. Yonozuela 4
37*
62
Koloniale Bank Aandeeles 4
dito prol
69
Kader). Indische Ilandolsb&nk i
85
Nederl. Dandel-Mj). op reooatft
149*
160
111
170
Koninkl. PetroL-MQ. 4
261
253
NcderL 9
24
24
Macara Enim 4 4
12-1*
330
Sumatra Palomb&ng 4
91
90*
Aand.. Soomalata 4 4 A
172
Central. PaciCo Shaiaa .44*
"X
40*
Atchiaon Topoka a 4 4 4 4
18*
18%
dito prof, i 4 i 4
60*
M*
66*
66*
Union P&ciflo 4 .444
43%
44
dito pref. #.44'
73
73*
Gnlfohorce. 4
16*
15*
6 pCt. dito Oblig
67*
66*
Beltshnroa4
45*
43*
Prolongatie 3* pCt.
De markt was heden vast. Koninkl.
Petrol.-My. 255258. Moeara Enim 127 130
willig. Sumatra Palembang 89—90*.—
Atchison pref. beter. Gulfsbares en dito
Oblig. flauw. Beltshares zeer flauw.
Rio'8 willig 21 Missouri 14Florida
13- Pref. 53*
Oölciëele Kennisgevingen.
Directe Belastingen.
Do Burgemeester van Leiden brengt ter algomeone
keDnie, dat aan den Ontvanger der Directe Belastingen
is tc-r band gesteld het kohier dor Belasting op
bedrijfc- on andere inkomaten No. 7 van den dienat
1898/99, executoir verklaard den 27aton Dec. jl„ en
herinnert voorts den belanghebbenden aan hunne
verpliclxtieg om. den aanslag op don by de Wet
bepaalden voet te voldooD.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
28 Dec. 1898. F. WAS.
Inkomstenbelasting 1898.
Burgemeester en Wethouders van Leiden brengon
in herinnering, dat met 81 Dec. e. k. do zesde ter
mijn vervalt van de Inkomstenbelasting,
dienst 1898, en dat alzoo op den laten Jan. 1899
de gebeele aanslag moet zijn voldaan.
Zg noodigen mitsdien belanghebbenden uit, om, ter
voorkoming van vervolgingskosten, tot de betaling
van het vereobuldigde ten kantore van den Gemeente
ontvanger over te gaaD.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, F. WA8, Burgemeester.
28 Dec. 1898. VAN ETEYST, Secretaris.
Marktberichten,
Alfen, 28 Deo. Aatfrevoeri 15 wagens kaas,
partQOn, te zameo 661 stuks. Prijs: Goudsoho
kaas late quaL ƒ17.21.zwaardere
a 2de qual. a -. Edammer
a fLeidsche kaas do 160 kilo.
INGEZONDEN.
Het betreurenswaardig voorval tydens de
laatste uitvoering van „Arion" heeft tot tal
van praatjes aanleiding gegeven, deels waar,
deels overdreven en deels ook geheel verzonnen.
Terwyl ik tot myn groote voldoening kan
constateeren, dat de handelwyze van den per
soon, die den haer Couwenhoveo lastig is ge
vallen, unaniem veroordeeld wordt ook na
G's zwakke verdediging in het blad van
gisteren ia een andere vraag deze: zyn
de grieven van dien persoon tegen den heer
C. gegrond of niet?
G. heeft gesproken van intriges en in myn
onderschrift heb ik verklaard, dat deze intriges,
waarvan ook ik had hooren spreken, evenzeer
myn verontwaardiging hadden opgewekt. We
gens volslageo gebrek aan tyd heb ik met
deze weinige woorden moeten volstaan en
ben ik niet in 6taat geweest nader te preci-
seeren, wat ik eigenlyk bedoelde te zeggen.
Ik heb echter gemeend het niet te mogen
laten by wat sommigen wellicht een insinuatie
zouden noemen en heb daarom heden een
onderzoek naar de feiten ingesteld. Deze
feiten duidelyk en zonder omwegen te noe
men acht ik niet alleen plichtmatig tegenover
den heer G. en tegenover den goeden naam
van den heer C., maar ik weet dat ik daar
mede ook voldoe aan een wensch der redactie.
Welnu, het staat inderdaad vast, dat ten tyde,
dat allerlei valsche geruchten omtrent een
tekort in da kas der schuttery-muziek, om
trent ontslag van een aantal muzikanten, om
trent ontbinding van het corps enz. de ronde
deden, dat toen de heer C. een request by
den raad der gemeente heeft ingediend met
verzoek om steun by do oprichting van een
stedelyk orkest onder 'e heeren C.'s leiding,
welk orkest dan de plaats zou moeten inne
men van het muziekcorps der d.d. schutterig
dat na het vermeende ontslag van een aantal
muzikanten toch tot geen nut meer zou zyn.
Of de heer C. dezen stap uit eigen bewe
ging heeft gedaan dan wel op verzoek van
een aantal sGhuttermuzikanten daarover durf
ik my niet uit te spreken. De heer C. heeft
echter van het plan afgezien, zoodra hem
beduid was, dat het schuLtery-corps in zyn
tegenwoordigen vorm zou biyven bestaan en
zyn plan dus niet voor verwezenlijking vat
baar zou zyn;
Van de meest bevoegde zyde heb ik daar
entegen vernomen, dat het verbaal, als zou
de heer C. den burgemeester of den comman
dant der d.d. schutterij,hebben aangeboden
de directie van het tegenwoordig
corps op zich te nemen voor de
helft van de bezoldiging die de heer
Geyp geniet, (voor ƒ600.-, ja voor ƒ400.—
volgens sommigen), dat dit verhaal vol
strekt laster is.
Noch den burgemeester, noch den comman
dant der d.d. schuttery is een dergelyk aan
bod gedaan.
Ziehier de feiten. De lezer {oordeele nu zelf.
d. G.
CORRESPONDENTIE. ïït't ingezoDden
stuk, geteekend J., is niet voor plaatsiDg ge
schikt.
LEIDEN, 38 December.
Thermometerstand: gisteravond om 8 uren
6' C. 42.8 Fahrenheit; hedenmorgen 8
uren 5' C. 415 F., 's middags om 12
uren 6° C. 42.8 F., 's namiddags 4 uren
4.5° C. 40.1° F.
Te Haarlem is ia den ouderdom van byna
73 jaren overleden de heer T. Poortman emeritus
predikant by üe Ned.-Herv. gemeente te Zwolle.
De overledene was ridder ia de OraDje-
Nassau-orde.
Do heer E. L. Garshagen, pred. by de
Evang -Lntb. Gemeente te Nymegen, hoopt
11 Jan. a. s. zyn 25-jarige ambtsbediening
aldaar te herdenken.
Dr. Kuyper kwam per „Rotterdam" dd.
20 dezer to Boulogne aan. Na een kort verblyf
te Londen en te Parys zal hy, nog voor het
tinde des jaars, te Amsterdam terug zyn.
Dr. J. L. Andreae, directeur-leeraar aan
de H. B. school te Sneek, heeft zyn eervol
ontslag gevraagd.
Het stoomschip „Kaiser" vertrok 25 Dec.
van Mozambique naar Vlissingen en Hamburg;
de „König" vertrok 26 Dec. van Dares Salaam
naar Mozambique; de „Sommerfeld", van
Australië naar Amsterdam en Hamburg, arri
veerde 27 Dec. te Batavia; de „Sultan", van
Hamburg en Antwerpen naar Oost-Afrika,
vertrok 25 Dec. van Napels.
Leiderdorp. Morgen (Donderdag) middag
zal te kwartier over tweeën in het Catechisatie
lokaal der Ned.-Herv. Kerk alhier de jaarlyksche
nitdeeling plaats hebben van wintergoed door
de damesvereeniging „Dorcas."
Katwyjk. De „Harmonie" zal Donderdagavond
a.s. in het café van den heer H. Fennes een
muziek- en tooneeluitvoering geven. Opgevoerd
zal worden on^er meer „Het Rooverschot,"
blijspel in één bedrijf l
Zflid-Afrikaansche Republiek.
In de jaarlyksche vergadering der Neder-
landsche Vereeniging, den 26sten November
te Pretoria gehouden, is behandeld de vraag,
of het wenscheiyk was jongelui, die aan de
Kaap het zoogenaamde matriculatie examen
hebben afgelegd, toe te laten tot de examens
aan de Nederlandsche universiteiten, waartoe
de N. Z. A. Vereeniging in Nederland een
mini8terieele beschikking tracht uit te lokken.
Volgens het eenstemmig oordeel der sprekers,
meest kundige onderwysmanneD, waren de
eischen voor dat examen gesteld niet hoogar
dan die voor het overgangsexamen van derde
klas gymnasium in Nederland en dus ook
belangrijk lager dan die van het eind-examen
in Holland of aan het Pretoria-gymnasium.
Die Kaapeche jongelui waren dus niet b©J
voegd tot het hooger onderwys in Holland te
worden toegelaten; hen, op aanmerkelyk lager
ontwikkelingspeil dan dat der leerlingeD, die
het eind-examen aan het Pretoria-gymnasium
achter den rug hadden, binnen te laten, ware
onbiliyk tegenover laatatgemelden, wien het
niet was vergund dat hooger onderwys te
volgen, tenzy zy diploma eind-examen konden
overleggen. Men vreesde kenn9iyk, indien de
leerlingen der Kaapache scholen zoo bevoor
recht werden boven die van Pretoria, dat alsdan
de Zuid-Afrikaanache jongelingschap, die zich
voor dat onderwijs ter hooge schole gereed
maakt, niet op het Pretoria-gymnasium zoude
komen doch de lessen zoude volgen aan de
Kaapsche inrichtingen van onderwijs. Ds ver
gadering besloot derhalve met algemeene stem
men een protest by de N. Z.-A. Vereeniging
in Nederland in te dienen en zich ook tot den
minister van binnenlandsche zaken te wenden.
Naar aanleiding van dit besluit schryft de
„Rand Post":
Het schynt ons toe, het wordo met aHa
bescheidenheid openhartig gezegd dat de
voorliefde van de Pretoria-leeraren voor de
eigen scholen en de prijzenswaardige zucht
om het belang dier scholen te bevorderen,
geleid heeft tot een ietwat bekrompen rede-
neering. In de eerste plaats toch moest het
zyn bedacht, dat bijzondere bevoorrechting vaa
minder degelyk OQderwy3 aan de Kaap mis
schien wel enkele leerlingen uit Pretoria ten
voordeele der Kaapsche scholen kan weg
houden; doch dat; dezen alleen de dommere
kinderen kunnen zyn van dommere ouders;
want het voordeel der Pretoria-opvoeding zou
te schitterender moeten blykon, wanneer de
Trausvaalsche leerlingen naast die uit de
Kaap plaats nemen op de collegebanken.
Mag een toelating der matriculatie-leerlingen
uit de Kaap aanvankelyk den bloei van het
gymua8ium schaden, in zooverre als dio bloei
het aantal minverstandige leerlingen betreft,
daar staat tegenover, dat zulk een verschyu-
8el slechts van tydelyken aard kan zyn, wan
neer workeiyk het onderwijs in de hoofdstad
zooveel hoog-r staat, hetgeen we geenszins
betwgfelen. Indien het congres der Neder
landsche Vereeniging, of liever de ouderwys-
mannen uit Pretoria, niet slechts aan het
heden, maar ook aan het morgen hadden
gedacht, dan zou men zich zoker niet geroepen
hebben gevoeld om te protesteeren tegen een
w lwillendheil tegenover elders gevestigde
zustersc o es, aangezien die buitengewone
welwillbLd ïoidi eindeiyk ten goede zou moeten
komen aan de eigen inrichtingen, zoodra dis
superioriteit van het daar gegeven onder wy 3
door ervaring zal zyn geconstateerd.
Doch ze ts al ware dit anderszelfs indien
de b aken van het gymnasium te Pretoria
biyvend eenigszins zouden kunnen wor en
gedund, wanneer ran de Kaapsche scholen
de quaestieuze concessie door den Neder
lands shen minister zou zyn verleend, dan
nog zouden we niet kunnen instemmen met
hat protest Dan toch immers zullen voor
elke twee jongens (meestal van de cat gorie
der dommen), die in stede van te Pretoria
zich te Kaapatad voorbereiden, wel vier of zes
jongens via de> inferieure Kaapsche scholen de
gehoorzaal der Hollandsche profossoren binnen
treden. En d i is het groote doel: zorgen
dat zooveel mogeiyk de Afrikaanscho jongelui
eeD opvoeding ontvangen in het moederland
Holland, in stede van aan de Engelsche hoogo-
scholoD, waar het gevoel van Hollandsch-
Afrikaner nationaliteit wordt verstompt of
geheel te loor gaat. Wanneer er zoovelen
der ontwikkelde Kapenaars thans progreRsief
of imperialist zyn, dan is dat voor een iieer
groot deel te wyten aan hun opvoeding in
Engeland.
Hadden diezelfde menschen in Holland
gestudeerd, dan waren velen hunner thans
een steun en kracht voor de Transvaalsche
regeering ia plaats van, als nu, onverzoenlijke
tegenstanders. Daarby, wanneer de Hollandsche
universiteiten haar poorten voor de Kaapsche
jongelui een beetje wflder openen, dan zal
als gevolg daarvan aan die Kaapscho voorbe
reidingsscholen Hollandsche taal en geschie
denis zich dra meerdere rechten verzekeren,
dan haar thans zQn toebedeeld. Uit vrees
om een dozyn leerlingen te verliezen van
de domste wilde men dit breedere doel
niet steunen. Doch wy op onze beurt teekenen
protest aan tegen het protest der Pretoria-
onderwijsmannen en "verklaren, dat hoe eens
gezind men ook ter overigens zwak bezochte
congresvergadering mocht zyn, er vele Hol
landers en oud-Hollanders in bet land zyn,
die ons gevoelen in dezen deelon.
De „Rand Post" heeft met genoegen
kennis gemaakt met het Studentenblad, „Bur
gersdorp". Het blad wor.t gedeeltelyk in het
Hoog-Holland8ch, gedeeltelijk ia het Afri-
kaansch gedrukt en bevat voor studenten en
oud-studenten een zeer aangename lectuur.
In een der oudere nummers wordt de taal-
quaestie besproken. Het blad verschilt in zoo
verre van den heer Reitz, dat het in sommige
deolon van Zuid-Afrika het Engelsch geen
toekomst geelt, ooch alleen het Hoilandsch.
voor het plaatsen van Kleine A<1 verleed»!,
moeten by de advertentio worden gevoegd.
Wanneer dit niet geschiedt, wordt de
adveitentle niet geplaatst.
