N°. 11896
Maandag 5 December.
A*. 1898
<§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
Derde Blad.
Leiden, 3 December.
Feuilleton.
TWEE BROEDERS.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJ8 DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden. 0 f 1.10,
Franco per post 4 1
Afzonderlijke Nommers0 05.
PRU8 DEE ADVEBTEKTDKN:
Van 1-6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.171. Grootera
letters naar plaatsruimte Voor het mcasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend-
Officieel© Kennïsgoyinjyent
Directe Belastingen.
Do Burgemeeeter van Leiden brengt ter algemeene
kennis, dat aan don Ontvanger der Directe Belaetiogen
ia ter bai.d gesteld het kohier der Belasting op be-
drgl's- en andero inkomsten No. 13 van den dienst
1898/9, executoir verklaard den laten Doe. jl.,
on herinnert voorts do belanghebbenden aan hnnno
verplichtiig om den aanelag op den bg do Wet be
paaldon voot te voldoen.
L'.ldon, De Bnrgemeeater voornoemd,
2 Dcc. 1898. F. WA8.
Naar de „Std." verneemt, is dr. Kuyper
voornemens in de eerste hellt van December,
van Nieuw-York uit, te terugreis te onder
nemen.
Zaterdag 12 November sprak dr. Kuyper
te Chicago in de Congregrational College, voor
hoogleeraren, studenten en genoodigden over
het veldwinnend ritualisme, als lijnrecht tegen
het beginsel van het Calvinisme gekant. Des
Zondags was hy de gast van den voor-
Zitter van de Holland Society. DinsJag sprak
hij te Cloveland, Ohio, daartoe door de recto
ren van alle colleges in Ohio uitgenoodigd,
over de politieke beginselen van het Calvi
nisme, na in een korte voorafspraak deleten
der vier Holiandsche kerken aldaar te hebben
toegesproken. Donderdag bezocht by ce Nia-
garafalls, en Vryoag sprak hy te Rochester
(NY.) voor de Colleges Womemlub, met de
hoogleeraren uit Rochester )als gasten, over
het onrecht door Motley in zyn Barnevelt,
aan het karakter van Prins Maurits, en in
geheel zjjn beschouwing van onzen opstand
aan het Calvinisme aangedaan. Zaterdag be
zichtigde by, te Rochester, de nieuwe stern-
machine, by do jongste verkiezing aldaar
voor het eerst gebezigd, een machine die
uitmuntend voldaan heeft, en zoowel het
geheim der stemming waart.orgt, als onver-
wyld na afloop, den uitslag der stemming
aangeeft. Daarna keerde hy naar Nieuw-York
terug.
Van verschillende zyden vernomen heb
bende, dat er geruchten in omloop zyn om
trent minder nette hanJelwyze tegenover
do artisten der Opera Italiana door den im
presario, den heer M. Do Hondt, hebben de
artisten van dit gezelschap een mededeeling
aan do bladen gezonden, uitcrukkeiyk ver
klarende, „dat do wyze van handelen van
den heer M. De Hondt ten opzichte van al
zyn arti6ten steeds correct en gentlemanlike
was. Wanneer hy tegenover enkele artisten
krachtig is opgetreden, was by hiertoe vol
komen gerechtigd."
Bodegraven. De uitslag der verkiezing
voor urie notabelen der Ned. Horv. Kerk alhier
is als volgt: herkozen de heeren J. Versteeg
en H. Van de Graafgekozen de heer C. Van
Donk voor de vacature-Stigter.
Aan het postkantoor alhier werd gedu
rende de maand November ingelegd f 2261.676;
terugbetaald f 2259.78.
Het laatst uitgegeven spaarbankboekje draagt
het nummer 637.
De heer R. A. Don Ouden, onderwyzer
aan de Christelyke school alhier, ontving
heden een benoeming als onderwyzer in de
Transvaal.
De heer A. V., alhier, had gisteren het
ongeluk, terwyi hy een flesch schoonmaakte,
deze te breken en zoodanig zyn pols aan de
glasscherven te verwonden, dat dadeiyk ge
neeskundige hulp moest ingeroepen worden.
Weinig scheelde het maar, of de verwonding
was doodelyk geweest. Op niet minder dan
vyr plaatsen moest de geneesheer met draad
aanhechten.
Leiderdorp. Gisteravond werd, ten huize
van den heer G. W. Hulst, de algemeene
vergadering gehouden van de ysclub Leider
dorp - Zoeterwoude.
Na lezing der notulen, die werden goedge
keurd, werd de rekening en verantwoording
van den penningmeester over 1897 in handen
gestold van een commissie van onderzoek,
bestaande uit de heeren C. Van Santen en
W. G. Sillevis. Zy werd op advies van die
commissie met algemeene stemmen en onder
dankzegging aan den penningmeester, vast
gesteld in ontvang op f 307.875, in uitgaaf
op f 62.74, en alzoo met een batig saldo
van f 245 135.
Alsnu was aan de orde de benoeming van
4 leden van 't bestuur, in de plaats van de
heeren W. A. Van Ryn, A. Parmentier, F.
Filippo en P. H. Hoos (alleen de heer Par
mentier was herkiesbaar). Van de 18 stemmen
verkregen de heeren A. Parmentier 14, J. Th.
Bornwater 13, A Van Leeuwen en P. F.
Verkloy ieder 7, J. Boot en D. Van Gruting
ieder 6 stemmen, terwyi de overige stemmen
verdeeld waren over verschillende personen.
De heeren A. Parmentier en J. Th. Born
water wartn derhalve verkoz.n.
By de gevolgde herstemming verkregen de
heeren A. Van Leeuwen en D. Van Gruting
ieder 10 stemmen, de heer P. F. Verkley 9
en de heer J. Boot 7 stemmen; eerstge-
noemden werden derhalve verkoz-n.
Tot baancommissarissen werden herbenoemd
of benoemd de heeren W. G. Sillevis, H. C.
Van Woerkom, A. Vromesteyn, J. Van Ulden,
P. H. Hoos en F. Fiiippo.
De voorzitter, de heer G. P. Vsn Outercn,
bracht daarna een woord van dank aan de
aftredende bestuursleden, verzocht den leden
pogingen te willen aanwenden tot uitbreiding
van het ledental en sloot daarna, wyi niemand
meer het woord verlangde, de byeenkomst.
Lisse. In de maand November zyn aan het
RykstrlephoonkaDtoor albier behandeld 192
telegrammen; ontvangen 100 en verzonden 92.
In November van het vorige jaar werden
ontvangen 119 en verzonden 123, te zamen
behandeld 242 telegrammen.
Leimuiden. By de Ned.-Heiv. Gemeente is
tot kerkvoogd herkozen de heer A. Jansen en
tot notabel de heer W. Roest Cz.
Rynsburg. De gewone winter-collecte voor
de armen van de Ned. Herv. Gemeente alhier
heeft opgebracht de som van ruim 180 gulden.
In de vorige maand zyn op het Ryks-
telephoonkantoor alhier behandeld 141 tele
grammen, waarvan er 96 werden ontvangen
en 45 verzonden.
Oegstgecst. De zitting van den militieraad
voor deze gemeente zal plaats hebben te
Leiden in het Invalidenhuis op Maandag 12
December a. s., 's voormiddags kwartier over
elven.
Ter secret irie der gemeente is ter visie
gelegd een verzoek van L. Dolle, alhier, tot
oprichting eoner slachtplaats in de Leidsche
Buurt alhier. Den 9den December a. s. zal er
gelegenheid bestaan bezwaren tegen dat
verzoek in te brengen.
RÜpwetering. Den scheidenden heer Waarle,
gedurende een reeks van jaren albier boofd
der school, is by zyn vertrek naar Leiden
als blyvend aandenken door leerlingen, oud-
leerlingen en belangstellende vrienden een
prachtig cadeau aangeboden.
Rynzaterwoude. Albier is een ysclub op
gericht met ongeveer 70 leden.
Roelof-Arondsyeen. Gedurende de maand
November werden door het telegraafkantoor
alhier behandeld 382 telegrammen. Hieronder
zyn begrepen 240 telegrammen, afkomstig
van of bestemd voor Oude Wetering.
YToubrugge. Gisteren, Vrydagavond, ge
raakte de stoomboot „Carsj^ns", Amsterdam-
Boskoop, op het Brasomermeer vast op een
z g. „ven", t-.n gevolge van storm, golfslag en
duisternis Dos avonds om 9 uren zat het
vaartuig daar nog. Pcssagiers van hier zochten
een goed heenkomen en werden laat in den
avoDd nut een schuit aan wal gehaald, om
hun haardsteden nu te vott weder te
kunnen bereiken.
De zitting van den Militieraad zal voor
belanghebbende lottlingen van co lichting 1899
dezer gemeente worden g houden te Lenen
in htt Invalidenhuis, op Woensdag 14 Decem
ber a. s., '8 voorm. te halftlfi
Gemengd Nieuws.
Naar aanleiding van een kort
bericht, dat in Februari jl. in do dagbladen
de ronde, heeft gedaan, dat het nl. in West
Indiö gelukt zou zyn een wyze te vindon om
de Surinaamsche koffie op de Liberia-koffie te
oculeerenzóó, dat geen oculatio meer mis
lukt, heeft de oirecteur van het Koloniaal
Museum te Haarlem zich gewend tot den
gouverneur van Suriname, met het verzoek,
door zyn tusschenkomst meer uitvoerige en
betrouwbare berichten to mogen ontvangen
over dezo zaak, die voor de koffiecultuur, ook
in Oost-Indiö, van veel belang is.
Uit oen dezer dagen uit Paramaribo door
tusschenkomst van het Gouvernement van
Suriname ontvangen rapport blykt, dat slechts
beperkte waarde moet gehecht worden aan
het hierboven bedoelde courantenbericht, en
wordt over deze zaak het volgende opgemerkt:
„In het laatst van 1895 en sedert in vol
gende jaren zyn enkele proeven genomen op
de plantage „Jagtlust", niet met o, ui-.eren,
maar met enten van Arabische op Liberia koffie.
De oudste stammetjes Libera, waarop geënt
werd, waren ongeveer een jaar oud, de jongste
ongeveer zes maanden. Op die stammetjes
werd een plantsoen Arabische koffie geënt
door de zoogenaamde plakmethode, het plant
soentje hoogstens een half jaar oud. Er zyn
thans ongeveer zes van dergelyke geënte
plantjes op „Jagtlust" aanwezig; verschillende
zyn ty de bewerking mislukt. Het grootste
van deze zes plantjes is thans ongeveer 6 voet
en heeft reeds enkele vruchten gegeven. De
plant heeft geheel het uiteriyk aanzien van
Arabische koffie (Surinaamsche variëteit),
alleen staat ze wat minder krachtig en
fleurig dan ODkele Sur. Arabische koffieplanten
van denzelfden leeftyd in het algemeen zich
voordoen.
Het blad van de geënte koffie ia iets grooter
en dikker dan van de gewone niet-geënte Sur.
Arab, koffie en ook de bes is iets grooter.
Wellicht zal door deze bewerking bereikt
worden, dat men goede plantbessen van Sur.
Arab, koffie Vcrkrygt. Een ander resultaat
van voormelde bewerking kan voorloopig niet
verwacht worden.
Oudheidkundige vondst. De
arbeider W. A., te Ide, in Drente, die in 't
Oost-rscbe veld, in de nabyheid van de ont
ginning van den Oranjebond van Orde, een
weg ophoogt en daartoe den grond neemt
van hoog gelegen heideveld, vond daarin
ongeveer een meter beneden den beganen
grond een viertal steen^n potten, welke
zeker veel honderden jaren oud zyn. In de
potten of urnen waren nog asch en overbiyf-
selen van menschenbeenaeren aanwezig. Drie
konden niet gaaf meer aan de oppervlakte
worden gebracht; de vierde, welke nog onge
schonden te voorsohyn kwam, is door bal
dadigen in scherven geschopt. Daar zyn werk
nog niet is afgeloopen, is het ni .t onmogelyk,
dat nog meerdere potten zullen worden ge
vonden.
Bet gebeurt meermalen, dat slee-
perJis ien uit Harlingen met hun vaartuig
de zee opgaan, om te zien of zich iets wil
voordoen, waaruit voordeel is te halen. Zoo
was ook vóór eenigen tyd C. P. uitgegaan,
en daar de soort avonturiers, waartoe hy
behoort, gewoon zyn flink te proviandeeren
tegen alle eventualiteiten, verwondert men
zich er niet over, wanneer zy dagen afwezig
blyven. Maar ditmaal bleef P. wel wat lang
uit; hy was al vier weken afwezig, en daarom
besloot de familie eens naar hem uit te
kyken, en allereerst zette men kotrs naar
de ballastplaat Grint, en daar vond men
werkelyk aen zwerveling. Zyn schuit was in
het wier geraakt en kon heen noch weer;
ook was de proviand op, zooiat hij zich met
gevangen viscbjes moest voeden. Gelukkig
werd hy nu uit zyn benarde positie gtroi.
Men meldt uit Vlieland, dd. 2 Dec.:
Htt in de Vliesloot geankerd liggende cuiker-
schip is hedenaebt door stormweer op drift
geraakt, zeewaarts gedreven en later op den
Noorooosthook gestrand. De sleepboot „Do
Hoop tracht het af te slepen.
Men schrift uit Needo aan de
„Zutpb. Ct.
'tls algemeen bekend, dat de lust om te
stroopen by velen ten platten lande groot is,
ofschoon reeds menigeen dit genot met een
geldboete of erger heeft moeten bezuren.
Een macht van wild wordt gewooniyk in
het najaar, niettegenstaande het toezicht der
politie, door de stroopers buit gemaakt en
aan den man gebracht.
Niet altyd gaat het vervoeren van wild naar
bet dorp zoo gemakkelyk en moet daarby de
grootste voorzichtigheid in aebt genomen
worden.
Een geval, dat Zondagmorgen hier plaats
had, willen we even laten volgen.
Een boer en een bo3rin komen samen by
den winkelier N. N., waarna het volgende
gesprek, enz. plaats heeft.
Boer. Goê morgen.
Boerin. Ook goé mergen.
"Winkelier. Wat was er van uw dienst?
Boer. Joa, zee, wy hebben wat bie ods..„
Wacht, 'k mot effen toeten kieken, (na een
oogeoblik tot zyn vrouw): Janeuke, ik zie niks.
Winkelier. Ik begryp er niet veel van; wat
hebt ge dan by u en waarom gaat ge zoo
schroomvallig naar buiten?
Boer. Joa, zee, wie hebben wat bie ons,
(vertrouwelyk): 'tls ook veur de eerste keer
aakt 't edaon heb, moi wetten.
Winkelier. Nu zeg dan toch wat ge by u hebt.
Boer. As 't d^n wèzon mot, nouw allo
dan (tot zyn vrouw): Janeuke, h.t mot dan
maor wèzen, ist ne t?
Boerin. Zou ie neet efkes wacht n, ia kost
't neet wetten. Kiek nog ens boeten de deure
wak 03 bidden mag.
Boor. 'k Geleuve daw neet bange behoeven
te wèzan want do groota karke is al an de
gang; striek de rökke nouw maor af.
De bo9r helpt haar een hanoja en worpt
fluks een flinken haas over de toonbank voor
de voeten V3n den winkelier, die intuss hen
het beestje betast en schat en de waarde in
geld aan den boer uitbetaalt.
'tZy nog c-ven vermeil, dat langoor reeds
vooraf met moeder co vronw de vroegkerk
had tygewcond!
Volgens een telegram uil Havanna
zyn daar twaalf menschen overleden aan do
kwetsuren, die zy opgedaan haddon by do
ontploffing van Maandag.
Men meldt uit Buda-Pestb, d d.
30 Nov.: Hedon had hier do gerechteiyko
8cheioing plaats tusscbon den Zigeuner Jozef
Rigo en de Russische gravin Maria Jamanda,
sedert 1887 getrouwd. Jozef Rigo heeft sedert
geniimen tyd zyn gade verlaten.
Een bewonderaar van admiraal
Dewey, in Nieuw-Brunswyk, Nieuw-Jersey,
zond dien officier, groot postzegelverzamelaar,
een collectie zegels, door hem in den vorm
van een wapenbord met de Amcrikaanscho
kleuren geschikt, hem in ruil verzoekende
om de la.rzen, die hy op den dag van het
gevecht ty Cavita gedragen had. De admiraal
antwoordde, dat hy nooit twee dagen achter
een dezelfde laarzen droeg, en niet wetende
welk paar by juist dien dag aanhad, a«nzyn
verlangen niet vermocht te volcoeD. In plaats
daarvan zond hy zyn bewonderaar iets, dat
hemzelven steeds geluk had aangebracht,
schreef hyden poot van een konyn.
28)
De minister was uiterst vriendeiyk jegens
den jongen maD, die blykbaar een goeden
indruk op hem maakte, en gaf hem alle hoop.
Vol verwachting ging mr. Otto Koster heen.
Beneden aan de deur trof by Karei aan,
die op hem wachtte. Hy stormde op hem af:
„Ik was hier, om myn handelsmerk te doen
inschryven", bracht hy levendig uit, en toen
dacht ik... nu, hoe is het uitgevallen, goed
natuuriyk?"
„Zeer goed. Allerbest geslaagd I"
„Werkelyk? Nu, dan wensch ik je van
ganecher harte geluk." En innig drukten zy
elkaar de hand.
Karei trok zyn broeder naar de rytuigen-
standplaats.
„Heden kan het een rytuig lyden", voer
hy lustig voort, „opdat gy des te spoediger
thuis zyt. Daar zullen ze wèit bly zyn met
uw succes 1 Ja, ja, onze ouders kunnen werke
lyk van geluk spreken, twee zulke zoontjes
to hebben. Dat gy eenmaal Excellentie wordt,
is zoo goed als zeker, en ik hoop het nog
eens tot lid van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te brengen."
Den geheelen weg door babbelde en schertste
Karei. Ook Otto was van harte verheugd; nu
kwam hy stellig aan het ministerie; daar kon
by zoo goed al3 zeker van zyn. Nu stond by
eindelyk op de ladder, welke tot den hoogsten
rang voerde.
In de Rugenerstraat scheidden de broeders.
Otto snelde do trappen op, terwyl Karei naar
huis reed, maar niet zonder te hebben be
loofd, later met Helena aan te komen. Hy
hield trouw zyn woord; een uur later zathy
mot zyn vrouw in de ouderlyke woning.
Helena bracht een eendvogel mede, welken
zy zelve gebraden had, en Karei gaf een paar
fle8schen wyn, opdat zy, zooals hy het uit
drukte, 0;to's commiesschap en zyn meteoor
brander konden inwyden.
Den geheelen avond heerschte er een verge
noegde stemming. Zelfs de oude Koster ver
gat voor een paar uren zyn verdriet en ver
heugde zich over zyn jongste. Commies aan
het ministerie, dat klonk ala een klok, en het
mooiste was, dat Otto nu een aanstelling en
een bezoldiging ontving en niet meer op vaders
beurs behoefde te teren.
Eerst toen Karei en Helena zich gereed
maakten om te vertrekken, verduisterde de
vrooiyke stemming.
Karei haalde een papier uit zyn overjas en
reikte dit vader over.
„Een uitnoodiging om op het politiebureel
te komen En dat terwyl ik de banden vol
werk heb? Een geheeie voormiddag gaat daar
licht mede heen. En wanneer ik maar iets
van alles af wist, maar ik weet van de ge
heeie geschiedenis zoo goed als niets."
Het werd Otto bang te moede; het was
hem, als werd by plotseling met ruwe hand
uit een schoon Eden gerukt; hy verbleekte,
beet zich op de lippen en moest zich groote
moeite aandoen, om zyn kalmte tegenover de
andoren te bewaren. Den ganschen avond had
hy daaraan niet meer gedacht. Met de vroo-
ïyken was hy vroolyk geweest en had zich
reeds een schitterende, zorglooze toekomst
gedroomd.
En nu staarde de ruwe werkelijkheid hem
weder in het gelaat, en de zoete rust, welke
voor een paar uren zyn ellende had vervangen,
verdween opnieuw.
Tot zyn geluk vertrokken Karei en Heleoa
spoedig en hy kon zich, onder voorwendsel
oververmoeid te zyn, terugtrekken. Middenin
zyn kamer stond hy met de handen tegen
het voorhoofd gedrukt en steunde en zuchtte.
Nimmer meer zou hy vroolyk, nimmer meer
gelukkig worden I Dwaze gek, die bij geweest
was, door een diefstal eeD gelukkige toe
komst te vernietigen. "Welk een vroolyk mensch
zou hy heden geweest zyn, wanneer by, in
plaats van tot die onteerende daad zyn toe
vlucht te nemen, zich tot vader gewend had.
Dan had by die pryzende loftuitingen, welke
heden zyn deel geweest waren, gemist, maar
dan zou hy een schuldeloos, rein mensch
geweest zyn.
En nu, nu stond steeds zyn schuld tusschen
hem en zijn levensvreugde, nu was hy zijn
leven lang tot leugen en huichelary gedoemd,
nu was ieder uur van zyn leven een marteling,
een stille kwelling, nu was by een der ellen-
digstenl Geheel ternedorgeslagen zonk hij op
zyn knieën en verborg zyn gelaat diep in het
beddekussen. Zyn vertwyfeling gaf zich eindelijk
in een hevig weenen lucht; hij hoorde niet, dat
zacht de kamerdeur geopend werdeerst toen
hy zachtkens eon band op zyn schouder
voelde, sprong hy verschrikt op.
Zyn moeder stond voor hom en zag hem
verwonderd, verschrikt aan.
„Maar wat scheelt or aan, Otto?" riep zy
aDgstig uit by het zien zyner tranen. „Wat
is er, myn boste jongen? Heden te woenen?
Gij hebt toch geen schulden?"
Hy kon den drang niet wederstreven van
haar, die steeds goed en mild was, de eeüige
mensch ter wereld, die met hem meeleefde;
hy wierp zich aan haar borst en barstte
opnieuw in snikken uit.
Zy streelde zyn lokken, zooala zy het vele
jaren lang reeds gedaan had, en vleiend,
angstig zeido zy tot hem:
„Ween toch zoo niet, myn goede, beste
jongen! Alles zullen we betalen, we zullen u
raad geven, maar ween zoo nietl"
De gedachte kwam by hem op, haar alles
te zeggen, zyn zwaar gedrukte ziel lucht te
geveD, de altyd tot vergiffenis bereide vrouw
toe te vertrouwen wat hem benauwde
Maar als Otto zich oprichtte on in zyn
moeders angstig verwachtend gelaat staarde,
dat in bange spanriing aan zyn lippen schoen
te hangen, toen ontzonk hem do moed. Neen,
noen, dat vreeselyke, ontzettende iets kon hy
haar niet zeggen I Hy zou die niets vermoedende
moeder verpletteren, dooden.
En zoo onderdrukte by de bekentenis weder
en huichelde onbeschroomd:
„Niet?, moeder, het is slechts, doordat ik
zoo over alles nadacht™ En toen kwam by
mQ de gedachte op, of hot niet onrechtvaardig
is geweest, dat u en vader om mynentwil
zich zooveel zorgen getroost hebben, daar
ik nooit weet, of ik het u eenmaal zal kunnen
vergelden Wellicht ware het beter geweest,
wanneer u my nooit had laten studeeren,
wanneer ik een eenvoudig werkman geworden
was, zooals Karei. Wellicht ware dat ook
voor my beter geweest, en ik zou eon ge
lukkig mensch geworden zyD, meer dan ik
tot heden ben.en wy allen waren gelukkiger,
moeder l"
Het gelaat van juffrouw Koster verhelderde
en zy lachte bly moedig.
„Al had het my nog zooveel gekost, zou
het mij toch geen verdriet gedaan hebben,
geen soconde. Heb dus daarover maar geen
zorgen. Hot hoogste geluk is het voor ouders,
waDnoer zy hun kinderen tot iets nuttigs in
de maatscbappy gevormd hebben. Ook vader
berouwt het riot. Hy is zoo trotsch op u,
myn jongen! Maar ga nu slapen, want do
zennwon werken hevig by u. Gy hebt te veel
gestudeerd. Ga nu maar naar bed."
Zy bialp hem jas en vest uitdoen 60
vertrok.
Een kwartiertje later hoorde Otto moeder
zacbt zyn kamer binnensluipende lamp was
uitgedoofd en hy lag reeds te bed. En als
zyn moeaor zich bezorgd over hem heen boog
en zachtkens hem een kus op het klamme
voorhoofd drukte, hield hy zich slapende.
(Wordt vervolgd).
