N°. 11896 Maandag 5 December. A#. 1898 (§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (§on- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit VIER Bladen. Eerste Blad. Leiden, 3 December^ LEID DA&BLAD PRIJS DEZER COURANTS Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Franco per post1 40 Afzonderlijke Nonuners 0 06 PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1-6 regels 1.06. Iedere regel meer f 0.17}. Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor het incasseoren buiten de stad wordt f 0 05 berekend. •- In de gisteravond gehouden vergadering Ier ledtn van het Departement Leiden van 1e Maatschappij tot Nut van 't Algemeen werd na goedkeuring der notulen van de vorige vergadering en na voorlezing van het verslag der afgevaardigden ter algemeene vergadering by monde van den heer J. HarteY<.lt Azn. het rapport van den secre taris, den heer S. Eutsch Lojenga, over het afgeloopen jaar voorgelezen, waaruit blerk, dat het ledental ongeveer 6iationnair is ge bleven en nu bedraagt 182 leden en één eertlid; dit geringe getal geeft hem aanleiding de leden krachtig aan te sporen nieuwe leden by te brongen. In het bestuur werd in de plaats van mr. J. C. Van der Lip de lieer Eutsch LojeDga gekozen, die ook zijn plaats als secretaris janam, terwijl in de plaats van dr. D. C. Hesseling werd gekozen dr. A. C. Hartevelt. De heer Eutsch Lojenga werd later her benoemd, evenals mr. H. P. Berdenis van Berlekom. In een afgeloopen winter traden als lezers voor het departement op: dr. J. Ten BriDk „Geschiedenissen van liefde en trouw in de middeleeuwen"; mej. E. C. Enappert „Op voeding van onze meisjes; ds. M. Van EleefF „Majesteit" van Louis Couperusdr. L Bleek rode, van 's Hage, „Andrée's poolballon op Spitsbergt» in 1896/97, opgehelderd met licht beelden." Bovendien voldeed mr. H. L. Drucker aan oen uitnoodiging van het bestuur, om in een openbare vergadering het „Woningvraagstuk" ten bespreking in te leiden. Vervolgens werden de door de verschillende commissiën uit het departement uitgebrachte rapporten voorgelezen, waaruit te vermelden valt, dat de Volksleesbibliotheek, na een korten tyd te zyn gesloten, weder is geopend. De lezers betalen nu met zéér geringe bijdrage een portefeuille en een catalogus; het aantJ lezers moge nu verminderd zyn, maar het gehalte is verbeterd. Van do overige commis siën bleek dat de toestand van de Spaarbank en van de Volksbfleenkomsten het gunstigst is te noemen. Tot lid der commissie voor de Volksbyeen- komstin werd gekozen dr. C. L. Rümke. Ten slotte werden uit de dubbeltallen, door het hoofdbestuur voorgesteld, met grooto meerderheid als loden van het hoofdbestuur gekozen de heeren: W. Spakler, fabrikant te Arasterdam, P. M. Eeller van Hoorn, predikant te Dordrecht, en jhr. mr. D. R. De Marees van Swinderen, kassier to Groningen. Ondanks het guro weer hadden gister avond velen, waaronder niet weinig dames, zich opgemaakt naar de kleino Gehoorzaal voor de lezing van den heer Bérenger. Het doet ons genoegen, dat alle aanwezigen zich gaarne over den tocht onder regen en wind zullen getroost hebben bij het aanbooren van de met de meeste zorg voorbereide conférence, die zonder eenige pretensie met grooto dege lijkheid werd voorgedragen. Het was inderdaad een lust den spreker in zyn duiielyke uiteen zetting to volgen en keDnis te maken met een „intellectuel" homme de lettres, die zijn onderwerp geheel beheerschto en over een keuri-jen vorm beschikte. Na ons als zijn meening te hebben mee gedeeld, dat de Fransche letterkunde niet ver jongd of onfrisch zal worden door krachten van over de grenzen, Ia France aux Fran cais liet by ons duidelijk voelen, dat ook de besten onder de buitenlanders, die zich aan de Fransche poëzie wagen, ook zij, die groot talent bezitteü, zoo licht den geboren Fransch- map 6cbokken door minder gelukkige beelden eüBlecht gekozen woorden of zelfs syntactische foufctn. Een zorgvuldige studie van de werken van Jean Moreas, Vielé Griffin, en zelfs van Rodenbach en Verhaoren, die zoo dicht bij de grens geboren zijn, brengt hem tot de slotsom, qua „ces êtrangers se trouvent dans l'impossi- bilité de parler notre langue poétique." Ds jonge Fransche poëzie moet gezocht Worden bö de symbolisten. Zij hebben na de romantiek een nieuwe uitdrukking gezocht door niet meer geheel tot het intellect te spreken, maar veeleer tot het oor: hun stroven bleek te zijn door de harmonie van het vers alleen een effect t9 verkrijgen, dat men vroeger meer van den inhoud met den *orm vroeg. Daarbij vragsn ze nog meer vr\jbeid in riion vorm, zelfs verzen van de lengt* van anderhalf alexandrijn. Hun beeld spraak is anders dan die der romantische school, vager en juist daardoor soms van een verrassende uitwerking. Drie namen werden genoemd: Regnier, Samai;> en Gregh, waar van de eerste de voornaamste persoon is, dien de laatste op zijde streeft. Na de over drijving van de eerste dagen der symbolisten, zijn rustiger dagen gekomen, cie enkele nieuwe en blijvende bladzijden aan de Fransche lite ratuur hebben toegevoegd. De jongste school men vormt graag een 6chool, als men jong is is die der „naturistes." Dezen staan natuurlijk lijnrecht over de symbolisten. Yoor hen is de litera tuur der symbolisten „une littérature de man darins" geschreven voor weinige uitverkorenen zij, de naturisten, weDden zich tot het volk en zoeken daar de poëzie, die ze voor allen verstaanbaar willen maken. Een der besten onder hen is Maurice Magre, een jongmensch van ruim 20 jaar, dat, met het talent, dat hem niet ontzegd kan worden, wellicht iets goeds zal voortbrengen. Buiten alle coteries staan twee mannen van beteekenis: Anatole le Brar, de trouwe Br ton, de Franschman herinnert zich gaarne zijn galliscben oorsprong de ware dichter, de uitstekende schrijver, die de heer Bérenger naast Chateaubriand, Lamartine en Renan plaatste, en VLtor Margueritte, die als officier der Spahis zijn ontslag heeft genomen, om bevrediging voor zijn aanleg in letterkundigen arbeid te zoeken en te vinden. Den degeltjken Franschman zeggen wij bier gaarne dank voor zijn aangename soiróe; de „Alliance Franqaise" mag zich geluk wenschen met het optreden van den talentvollen conférencier. Do heer J. Francken, elhier, is door den gemeenteraad van Rijswijk benoemd tot onder wijzer aan de openb. lagere school «ldaar. Mej. A. C. "Waltber, leerliDg der R. N.-L. te Katwyk, is deza week benoemd tot onder wijzeres aan een der opentare scholen te Amsterdam. Na een langdurige ziekte, afgewisseld door enkele tydtn van schijnbare beterschap, is gisternacht te 's Gravenbago overleden mr. T. H. Der Kinderen, oud-lid van den Raad van Nederlandsch-Indië. Hij ving zijn z .er eervolle rechterlijke loop baan aan in het jaar 1849 als 1ste commies by het parket v^n den procureur generaal by het Hooggerechtshof in Ned. Indië, waarna by, eenige jaren later, de griffiorsbetrekking by den Raad van Justitie te Soerabaia ver vulde tot het jaar 1854, toen hy by het Hooggere.htshof tot griffier werd beDoemd, in welk college by zeven jaren later een zetel als raadsheer Innam. In deze hoedanigheid werd mr. Der Einderen als commissaris van het gouvernement belast met het ontwerpen en voorstellen der wette- ïyko bepalingen, vereischt tot verdere regeling van het rechtswezen in de bezittingen buiten Java en Madura. Zyn benoeming tot lid in den Raad van Indië volgde, nadat de hoogst kundige rechter- ïyke ambtenaar nog achtereenvolgens de functiën hal vervuld van procureur-generaal by het Hooggerechtshof, tevens advocaat fiscaal voor de land- en zeemacht, van directeur van het Departement van Justitie en eindeiyk van presLent van het Hooggerechtshof. Als lid v in den Raad werd mr. Der Einderen in commissie gesteld als gouvernements commissaris tot het in-werking-brengen van het reglement tot regeling van het rechts wezen in het gouvernement Sumatra's West kust. Van deze opdracht, zoowol als van die omtrent de regeling van het rechtswezen buiten Java en Madura kweet de heer Der Einderen zich tot byzondere tevredenheid der Regeering, die hem dit op de meest eervolle wyze deed blyken. Nadat by reeds in 1861 tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw benoemd was, werd aan mr. Der Kinderen in 1875 het commandeurskruis dier orde verleend. In 1889 werd den hoogstverdienst9iyken hoofdambtenaar op zyn verzoek op de meest eervolle wyze ontslag verleend. De heer Dei- Kinderen had ook zitting in de Staatscommissie tot herziening van de Indische wetgeving op privaatrecht ïyk gebied. Na zyn carrière in Indiö vestigde hy zich in de residentie, waar hy een werkzaam aandeel nam aan het bestuur van tal van InstelliDgen van wetenschap, kunst en nyver- heid. Ook was by voorzitter van de vereeniging „Armenzorg". Vroeger was hy president van de afdeeling van bet Nederl. Toonoelverbond en thans was by nog voorzitter van het Kon. Instituut van Taal-, Land- en Volkenkunde van Ned.-Indië, en bestuurder van het Incisch Genootschap. Steeds was Der Kinderen bereid zyn steun te verleenen voor zaken van algemeen nut en volksbelang en zyn heengaan op 75-jarigen leeftyd zal Diet enkel in Indische kringen, maar algemeen diep betreurd worden De ter aarde-bestelling zal plaats hebben Maandag a. s. op algemeene begraafplaats. De stoot verlaat om twaalf uron het sterf huis. Onder toevloed van vele belangstellenden mot den directeur, don heer Bouwman, waren alle leden van de Koninkiyke Militaire Kapel tegenwoordig werd gisteren op de Algemeene Begraafplaats te 's-Gravenhage ter aarde besteld het etoffeiyk overschot van den voormaligen onder-kapelmeester van die kapel en lid van het Fransche opera orkest J. C. Trossel. Als slippenörager8 gingen ter zyde van den ïyk wagen stafmuzikanten, élèves en geëm ployeerden van de K. M. K. Onder koraalmuziek cojr bet orkest van de Fransche Opera werJ de baar grafwaarts ge dragen. Woorden van hulde en waardecring werden gesproken door den heer Van Bylevelt, mede directeur van de Fransche Opera, door een der orkest-directeuren, door leden van bet orkest en door een-bestuurslid van de Maat- scbappy „De Toekomst". Vanwege laatstgenoemde Maatschappy en de Fransche Opera waren ook kransen aan het lykkleed gehecht. De vlaggen van Oostenryk-Hongarye waren gisteren, ter gelegenheid van het Regee- rings-juhileum van keizer Frans Jozef, ont plooid uit de woning van den hoer Ocolicsanyi d'Okolicsna, gezant vaq dit Rjjk by ons Hof, te 's Gravtnhage. j To halftwaalf werd in de kerk van den H. Jacobus in de Parkstraat een plechtig Te-Deum gezongen, galeid coor den Internun tius, mgr. Tarnassi. Hare Majesteit de Koningin deed zich by deze plechtigheid vertegenwoordigen door generaal gra if Dumonceau, adjuaant-generaal, chef van Haar Milicair Huis, terwyi H. M. do Koningin Moeder als Haar vertegenwoor iger had afgevaardigd den intendant van Haar Huis, 'jbr. De Ranitz. Beide Hofwaardigheidsbekleeders werden aan den ingang van het Bedehuis ontvangen !door den gezant, die in rouwgewaad was, en naar het Priesterkoor geleid, waar ook de door den vertogenwooroiger van den keizer genoodigde leden van het corps diplomatique en andere geïnviteerden, allen in ambtsgewaad gekleed, plaats namen. De meeste gezanten der vreemde mogend heden en secretarissen van legatie waren aanwezig, terwyi de plechtigheid voorts werd bygewoond door den minister van buitenland- sche zaken en den chef van diens kafinet; den minister van oorlog, den Commissaris der Koningin, mr. Foik, en den gouverneur der residentie, generaal Van Pommcren. Te ongeveer 12 uren was het Te-Deum geëindigd. Door het dep. Sassenheim c. a. der „Maat schappy tot Nut van 't Algemeen" zyn tot candidaten voor leden van het Hoofdbestuur der Maatschappy gekozen [de heerenW. Spakler, te Amsterdam; P. M. Keiler van Hoorn, te Dordrecht, en jbr. mr. D. R. De Marees van Swinderen, te Groningen. Den heer Pyls, lid van de Eerste Kamer voor Limburg, is Donderdag te 's Gravenhage, op zyn weg naar het Buitenhof, een ongeluk overkomen. Terwyl hy een voorbyry-Jenden wagen wilde passeeren, kantelde dat voertuig om en viel den heer Pjjls op bet lichaam. Hy werd terstond opgenomen en naar zyn hotel vervoerd, alwaar bleek, dat zyn toestand ge lukkig niet gevaarlijk was. Voor den Hoogen Raad zyn gisteren beëedigi: mr. Tjar.us Sleeswyk als advocaat en mr. R. Van Goens als advocaat en procureur, beiden wonende te 's Gravenbago. Ook de commissie tot behaitiging der studiebelangen in het Delftsch Studentencorps, te Delft, heeft zich met een adres tot den gemeenteraad te 's-Gravenhage gewend ter zake van de benoeming van den heer A. L. C. Furnee, apotheker te 's-Gravenhage, tot tydeiyk leeraar in de scheikunde aan de boogere burgerschool met vyfjarigen cursus voor jongens, aldaar. Ook haar komt het voor, dat deze tydelyke benoemiDg in stryd ia met de wet op het middelbaar onderwys, Staatsblad No. 64 (art. 3 litt d.). In het belang van de studeerenden aan de Polytechnische School, sluit zy zich aan by het adres van de philosophische faculteit van het Lvidsch Studentencorps, en verzoekt den Raad eerdedig in het vervolg zoo mogeiyk benoemingen uit bevoegden te doen. Op hoogen leeftyd is te 's Gravenhage overleden de heer W. P. Van Stockum, stichter van de bekende boekhandel- en uitgevers-firma. Hy beoefende zelf met vrucht letteren en historie, was een der stichters van „Oefening kwtekt kennis" en onderscheidde zich o. a. door het schryven van een geschiedkundige bescbryving van 's-Gravenhage. Hij was eere- lil van ce Vereeniging ter bevordering van de belangen dos Boekhandels en van de Haag- scbe Boekhandelaarsvereenigiug. Maandag te halfelf begrafenis. Naar aanleiding van de opmerking in het „Haag6che Dagblad", dat naar veler oor ieel bet gebrek aan vrywilligers gedeeltelijk te wyten zou zyn aan den Militairen Pensioenraad, worot van ancere zyde het blad er op gewezen, dat genoemde Raad by het uitbrengen zijner adviezen gebonden is aan de vaak harde en weinig gelukkig geformuleerde bepalingen der pensioenwetten en zich Diet kan laten leiden door billykheidr.overwegingen, welke daarmede in stryi zijn. Gisteren herdacht jhr. mr. G. W. A. Van der Wyck, te Steenwyk, den dag, waarop hy vóór vyf en twintig jaren de betrekking van kantonrechter aanvaardde. De „Sts.-Ct." bevat het verslag van den districtsveearts te Leeuwarden, betreffende de proefnemingen in 1898 van rijkswege te Wonseradeel gehouden met inenting tegen de vlekziekte der varkens volgens de metbode Lorenz. De off. van gez. lste kl. L. A. H. Jansen, van het 4de reg. inf. te Haarlem, wordt 1 Mei overgeplaatst by het militair hospitial aldaar. De minister van binnenlandsche zaken brengt in de „Sts.-Ct." ter algemeene kennis, dat op 1 Februari 1899 en volgende dagen te Leiden, te Utrecht, te Groningen en te Amsterdam gelegenheid zal worden gegeven tot het afleggen van de practische examens van arts, alsmede te Utrecht tot het afleggen van de practische examens van tandmeester. Zy die tot do examens wenschen te worden toegelaten, vóór 1 Mei, moeten zich daartoe vóór 25 Januari, zy die het examen na 1 Mei wenschen af te leggen, vóór 22 April 1899, schriftelyk aanmelden by den voorzitter der examen-commissie, en wel te Leiden by den hoogleeraar dr. J. E. Van Iterson J.-Azn.; te Utrecht hy den hoogleeraar dr. A. Narath; te Groningen by den hoogleeraar dr. A. Hui- zinga en te Amsterdam by den hoogleeraar dr. M. Straub. Donderdagmiddag is de80-jarigo dr. A. F. Van der Laar op de Hypolitusbuurt te Delft door een beroerte getroffen. Naar zyn woning ia het gesticht aan de Papenstraat vervoerd, kon de ontboden geneesheer slechts den dood constateeren. De overledene, vroeger doctor in de letteren te Amsterdam, was sedert 1879 lid en laatsteiyk vice voorzitter van de com missie van toezicht op het lager onderwys, waar zyn adviezen 6teeds op hoogen prys werden gesteld, In de maand November zyn by het Kononiaal Werfdepot aangenomen 127 per sonen, t w.: 88 Nederlanders, 18 Duitschers, 16 Belgen, 3 Zwitsers en 2 Luxemburgera en werden van de verschillende corpsen van het leger hier te lande overgenomen 19 onder officieren en minderen, zoodat het totaal der werving 146 man bedroeg, aan wie een som van ƒ27,660 aan handgelden werd uitbetaald. By koninklyk besluit is bepaald, dat voortaan ook de echtgonooten en by haar inwonende kinderen van schepelingen beneden den graad van sergeant-onderofficier by Hr. Ms. eemacht gertchtigd zyn tot het erlangen van vrye geneeskundige hulp en geneesmiddelen, ook al zyn haar echtgenooten niet ter plaatse aanwezig, en zy woonachtig op plaatsen, waar een officier van gezond heid der zeemacht belast is met de uitoefe ning van de geneeskundige praktyk, en de geneesmiddelen uit een maritieme of militaire apotheek kunnen worden verstrekt. Tot beden waren alleen daartoe gerechtigd de echtgenooten en by baar inwonende kin deren van onderofficieren by Hr. Ms. zeemacht met den graad van sergeant en hooger De commissaris van politie te Groningen, de heer A. Doyer, vierde gisteren zyn zilveren feest als zoodani/. Vóór vyf en twintig jaren opgetreden in die functie to Tiel, werd hij, na in Vlaardingen en Leeuwarden dmzelfden post te hebben bekleed, in Maart 1893 tot commissaris van politie te Groningen be noemd. Hoewel de beer Doyer aldaar dus nog geen zes jaren in functie is geweest, heeft by in dien betrekkeiyk korten tyd toch veel voor het corps gedaan, en hy heeft ziek de vriendschap en de hoogachting zyner ondergeschikten weten te verwerven, met dit gevolg, dat de verstanohouding uitst kend kan worden genoemd. Van verschillende zyd. n ontving de heer Doyer bewfizen van waar deering. Het stoomschip „Drente" arriveerde 2 Dec. van Batavia te Rotterdam; de „Kuiser" arriveerde 30 Nov. van Hamnurg en Amster dam te Mozambique; de „So^nda," v*n Batavia naar Amsterdam, passeerde 1 Dec. Dungeness. de „Prins Alexander" vertrok 2 U<-c. van Padang naar Amsterdam; de „König", van Hamburg en Amsterdam naar Oost Alrika, arriveerde 1 Dec. te Lissabon; de „Koning Willem I", van Amsterdam naar Batavia, passeerde 2 Dec. Kaap St.-VinceDt; de „Wer kendam" vertrok 2 Dec. van Rotterdam naar Nieuw York; de „Soenda" arriveerde 3 Dec. van Batavia te Amsterdam; de „Solingen", van Australië naar Amsterdam en Hamburg, arriveerde 2 Dec. te Batavia. De gewone audiëntie van den minister van justitie zal a.s.Woensdag niet plaats hebben. Heemstede. De R.-K. Kiesvereeniging heeft tot candidaat voor den gemeenteraad (vacature wyien jhr. Teoing van Berkhout) gesteld den heer J. Beelen Sr. Wyi het bestuur dtn can didaat der vrijzinnigen, den heer W. Adriani, had willen steunen, nam het gezamenlgk zyn ontslag en besloot men tot ont'in ing v.m do ki svereeniging, welky 53 j «ar bestaan beeft. Hillcgoin. De eerste zitting van den militie raad zal voor deze gemeente gehouden wor :ea te Leiden, in het Invalidenhuis, op Dins ag 13 December a. s., des namiddags te kwart voor é^nen. Door een alhier alleen wonend meisje werd Donderdagavond de hulp van do politie ingeroepen, om baar beminde, zekeren B. S.,. met wien zy roecis goruimen tyd verkering had, uit haar woning te verwyderen, omdat hy haar zou mishandeld hebben en zy dien tengevolge niets meer van hem wil e weten. Daar zy bevreesd was door hem te zullen worden bemoeilykt, bracht zy den nacht by een van haar kennissen door. Vreemd keek zy evenwel oes morgens op, toen zy, in haar woning teruggekeerd zynde, haar gewezen mmnaar aldaar op het bed liggen -o aantrof, zoodat zy wederom do hulp der politie noodig had om hem daar uit te vervrydoren. Hy bekende des nachts door verbrekiog van een glasrait wederrechtelyk do woning te z'yn binnengedrongen en daar den nacht vorder in rost te nebben doorgebracht, van welk feit proces-verbaal zal worden opgemaakt. Omtrent het zesjarig dochtertje v.m den arbeider J. Barnhoorn, dat de vorige week alhier door een fietsrydor werd overreden, waardoor zy inwenoig zwaar gekwetst werd, zoodat men aanvankeiyk levensgevaar vreesde, kan worden gemeld, dat de toestand, hoewel ernstig, toch min of meer vooruitgaan Je is. Do linkerarm, waarvan het scbouaerllai ont wricht was, is met goed gevolg gezet. Het kind moet echter nog voortdurend yscom- pressen op het hoofd hebben en men vreest, dat de kleine vermoadelyk in het vervolg scheel zal zien. De arbeider C. Eland, albi -r, werd Don derdag door do rechtbank te Haarlem, wegen3 zaakbeschaoiging, v roorjo ld tot tien gulden boete of titn dagt-n hechtenis. Katwijk. In do afgeloopen week z\jn byna alle vaartuigen albi r van de harlngvisschery teruggekeerd, zoo lat nog slechts 3 tommen wordbn verwacht; - o aangetrachte vangst variëerde van 30 tot 320 kantjes terwyl de pry- zon opliepen tct ongevee^ 13. Alhoewel de vaar tuigen alle weinig of geen nettenverlirs hadden, kunnen de resultaten der visscherij over het afgeloopen s izoen toch by lange niet rooskleurig worJen genoemd. Noordwyk. Gedurende de afgeloopen maand November zyn door bet Rijkst- legraaf kantoor alhier behandeld 502 telegrammen, (n wel 323, die ontvangen, en 179, cie verzonden worden. In den loop derzelfde maand werd in de postspaarbank ingekgJ een bedrag van 1798.54, terwyl f 1728.12 werd terug betaald. Hst laatst uitgegeven toekje droeg het nammer 657. Ten gerieve van het surprises eD cadeaux verzendende publiek deelen wy mede, dat a. s. Zondag ter gelegenheid van den St.-Nicolaas, op de gewone posturen ook postpakketten ter verzending worden aangenom n. (7.50 8.50 en 12.50-1.50). NoonlwykerhouL In de maand November werd aan het hulppostkantoor op den Ryks- post8paarbank iDgelegd f 1093.39 in 25 in lagen en werd terugbetaald 775 in 7 keer-.n.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1898 | | pagina 1