N°. 11804
Dondêrdag X® Augustus.
A0. 1898
feze jouraat wordtdagelijks, met uitzondering
van §pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nominer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden. 17 Augustus^
Feuilleton»
Frits en Frans.
LEIDSCH
DA&BLAD
PRIJS DKZEB CODBAUT»
Voor Lelden per 8 maanden.l.lIX
Franco per post r 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.05.
PRUS DER AD VERTEN TJLÜN
Van 1 6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.J7J.
lettors naar plaatsnnmla.
wordt f 0.05 berekend
Gfocter®
Voor het incasseer en buiten de stad
Officicele Kennisgevingen.
Inschrijving voor de Nationale Slllltle.
WAARSCHUWING.
Borgomoeetor en Wethoadera van Leidon herinneren
hjj deze de ingezetenen, dat, uit kracht van de f et
van April 1892 (B'.&atoblad No. 60), het register
no inncbrijving voor de Nationale Militie den 3 laten
Augustus aats'aande, des namiddags te vier nran,
Toorgood wordt gesloten, on roepen mitsdien do
militiepliohtigen, dio in het jaar 1879 zijn geboren
on zich nog niet hebben doen inschrijven, op, om
da aaugifte daartoe nog vóór dat tijdstip te doen,
ten einde de nadcolige gevolgen, die uit verzuim
tan deze voor hen zouden ontstaan, te voorkomen,
ook al mochton zij ton gevolge oener vergissing
omtrent het juiste jaar hunner geboorte, in de
meening hebbon vèrkeerd, dat ïjj nog niet tot de
aangifte ter inschryring gehouden wareD.
Zij noodigen daarom belanghebbenden, die 18 of
19 jaren oud zijn, uit, zich zoo noodig spoedig
omtrent het jaar, waarin zij geboren zijn, te verge
wissen, en zich, zoo dit jaar 1879 is, alsnog onver
wijld aan te molden ter Secretarie dezer gemeenti
(afd. Nationale Militie en Schutterij), op de werk
dagen tusscben des voormiddags half ïen en des
oamiddags drie uren, tot 31 Augustus 1898.
Burgemeester on Wethouders voornoemd,
Leiden, F. WAS, Burgemeester.
16 Aug. 1898. VAN HEYST, Secretaris.
- Ten aanzien van het voorstel van B. en
We. tot herstel van de Vlietbrug geeft de
commissie van financiGn te kennen, dat, aan
gezien het herstel blijkens de verklaring van
Burgemeester en Wethouders toch niet vóór
de Septemberfeesten kan afloopen, er geen
spoed by deze zaak is, en dat, mits de nood
zakelijke voorzieningen getroffen wordeD,
zonder bezwaar de verdere herstellingen uit
gesteld kunnen worden tot de eerstvolgende
begrooting.
De commissie zou aan dit uitstel voorkeur
geven, omdat dan tevens de gelegenheid zich
zoö' voordoen om oerst de traag te overwegen
of niot, nu toch het herstel der brug kosten
noodzakelijk maakt, het wenschelijk zou zyn
tevens tot verlaging dier brug over te gaan.
Het komt der commissie aanvankelijk voor,
dat, nu het belang van een hooge doorvaart-
openlng, hetwelk in vroegere jaren zeer op
den voorgrond trad, tegenwoordig door de
verandering in de scheepvaartbeweging aldaar
sterk verminderd is en geacht mag worden
achter te staan by het belang van een lage
brug, hetwelk het verkeer te land heeft, er wel
reden zou zijn om door verlaging der Vlietbrug
aan een voor het land-verke6r zeer lastigen
toestand daar ter plaatse een einde te maken.
Da Vlietbrug is, indien de commissie goed
Ingelicht is, wel niet veel hooger dan de brug
naar de Doezastraat en gelijk aan de Hooge-
woerdsbrug, maar is ten gevolge van do
sqaalle toegangen en de moeilijk draaiende
opritten uiterst lastig voor het verkeer.
U)e commissie geeft daarom in overweging
Burgemeester en Wethouders lo. te machtigen
tot het treffen der noolzakeiyke voorzieningen
io het belang der veiligheid van het verkeer,
mits die nog tijdig kunnen worden ten einde
gebracht, en 2o. te verzoeken by de eerst
volgende begrooting geld te ramen hetzy voor
bet verder herstel der brug, hetzy voor haar
verlaging, zoo die raadzaam en doeniyk wordt
geacht.
Voor het examen Fransch, lager onder-
wys, is geslaagd de hoer H. C. Bayings, te
Katwyk aan Zee; voor de hoofdakte ce
heeren J. Lens en J. M. Koolhaas, van Leiden.
Voor den nieuwen cursus der Handels-
bodienden-Vereeniging „Kennis is Macht"
alhier hebben zich aangemeld 37 leerlingen,
waardoor het totaal aantal leerlingen ls ge
klommen tot 121.
Voor belangryke krijgsbedrijven in Atjeh
gedurende de jaren 1886 1889 is alsnog
uitgereikt het eereteeken voor krygaverrich-
tingen met gesp Atjeh 1873-1890 aan den
gepasporteerden hoornblazer van het Neder-
landsch-Inoisch leger H. J. Siebert, lid der
Vereeniging van Oud-stryders „Het Vaderland
Getrouw", afdeeling Leiden.
De vice-admiraal C. Ten Bosch, directeur
en commandant der Marine te Amsterdam,
bezocht heden de Kweekschool voor Zeevaart
alhier, en was by die gelegen beid, behalve door
zyn adjudant den luitenant-ter-zee der 1ste
klasse J. A. M. Bron, ook vergezeld door
don dirigeerenden officier van gezondheid der
lste klasse dr. A. F. Verschuur, ten einde
tevens den geneeskundigen dienst van ge
noemde Kweekschool te inspecteeren.
Na per trein Holl. Spoor te 9 u. 2 m. te
zyn gearriveerd, werd te 11 u. 52 m. de terug
reis naar Amsterdam aanvaard.
Onder voorzitterschap van den heer P.
A. M. Boele van Hensbroek werd gisteren in
„Kras" te Amsterdam de 81ste algemeene
vergadering gehouden van de „VereenigiDg
ter bevordering van de belangen des Boek
handels."
Op voorstel van het bestuur wtrd dé heer
A. W. Sythoff, te LeideD, benoemd tot eerelid.
Tot bestuursleden werden benoemd de heeren
J. K. Tadema en A. De Jager in plaats van
de aftredende en niet herkiesbare leden Boele
van Hensbroek en Noordhoff.
Tot penningmeester werd benoemd de heer
C. A. Adriaanse en herkozen als secretaris de
heer J. Van Heteren.
Uit het jaarverslag biykt, dat het ledonaantal
tbans 498 bedraagt.
In de middag-vergadering kwam aan de
orde het bestuursvoorstel: „De vergadering
besluit aan het bestuur op te dragen zichio
verbinding te stellen met de Nederlandsche
regeering, ten einde te verkrygen, dat Neder
land zich aansluite by de „Union Internati
onale pour la protection des oeuvres littérairea
et artistiquö8" (Berner conventie.)
Met 80 tegen 40 stemmen werd dit be
stuursvoorstel verworpen.
De groothertog van Saksen, vergezeld van
zyn adjudant generaal, bezocht gisteren de
tentoonstelling van Vrouwenarbeid te 's-Gra-
venhage. Aan den ingang van het hoofdgebouw
werd by ontvangen met het „Heil dir im
Siegerkranz." Mevrouw De Constant Rebecque,
presidente der uitnoodigingscommissie, stelde
mevrouw Goekoop en de overige ledeo van
het hoofdcomité aan hem voor. Na een korte
wandeling in do industriezaal begaf by zich
naar de concertzaal, waar de muziekcommissie
hem ontving.
Na een bezoek aan de kunstzaal, waar
ververschiogen werden gebruikt, en na nog
in de afdeeling Oost Indrö vertoefd te hebben,
waar mevrouw Lucardie do honneurs waar
nam, eindigde hot bezoek met een kykje op
„Insulinde", waar alle wajong-spelers kruipend
het saluut aan den Vorst brachten.
De Groothertog beeft het eerste deel van
het concert bygewoond. 2. K. H. deed zich
mej. Van Oosterzee voorstellen en compli
menteerde haar met het groote succès.
By de uitvoering werden de componisten,
de damea Catharine v. Rennes en Van Ooster
zee, en de uitvoerende dames Kocb, De Blauw
en De Jong, benevens het gemengd koor door
het zeer talrijk publiek daverend toegejuicht
en de solisten met bloemen overladen.
Door de Nederl. Zendingsvereeniging te
Rotterdam is van 16 Juni tot 15 Juli jl. ont
vangen de som van f 2990.80, terwyi voor
Bantam f 26.25 ingekomen is.
De kweekeling P. J. Pennings van deze
vereeniging zal spoedig door de „Vereeniging
tot uitbreiding van het evangelie in Egypte"
worden uitgezonden naar laatstgenoemd land.
Te Zuidlaren zal vanwege het bestuur
der Vereeniging tot Chr. verpleging van krank
zinnigen een Geref. kerk worden gebouwd op
het terrein der stichting „Dennenoord". De
architectuur is opgedragen aan den heer H.
Hoekzema, bouwmeester van „Dennonoord".
In de Haag8che gemeenteraadsvergade
ring kwam gisternamiddag ter sprake de
klacht van den heer Schorroo over de mis
handeling van zyn achtjarig zoontje in het
gemeenteziekenhuis. Het adres werd, overeen
komstig de betrekkelijke verordening, aan
B. en Ws. verzonden ten fine van afdorning,
maar onder bereidverklaring vanwege B. en
Ws., op verzoek van den heer Van Kempen, tot
overlegging van het volledig rapport ter zake.
In afwachting daarvan deelde de wethouder
Repelaer voorloopig mede, dat, volgens mede-
deeling van don waarn. geneesheer directeur,
het jongetje niet is verwyderd naar oen
eigeDlyke keuken, maar naar een aangrenzend
lokaal, een zoogenaamde zaal keuken, en dat
die afzondering geschied is niet om de hoofd
verpleegster in staat te stellen te slapen, maar
omdat de aanwezigheid van het huilende kind
hinderlyk was voor de rust der verpleegden,
meer bepaaldelijk van een stervend kind.
Toegestaan is de verhuring van grond aan
de Weatlandsche Stoomtramweg-maatschappij
met 't doel om oen proef te nemen met door
gas gedreven motorwagens.
Ingevolge Koninkiyk besluit van 15 dezer,
wordt Hr. Ms. flottieljevaartuig „Koetei" met
25 Augustus a. s. te Amsterdam in dienst
gesteld.
By gemeld besluit is het bevel over dat
schip opgedragen aan den luitenant ter zee
lsto klasse E. F. T. Bik.
Voorts worden met gemelden datum aan
boord van genoemden bodem geplaatst: de
luitenants ter zee der 2de klasse W. F. Gay
mans, jhr. J. H. O. Van den Bosch en J. H.
Cominys, eerstgenoemde als oudsto officier;
de officier van gezondheid der lste klasse
dr. J. Byi en de officier van administratie der
2de klasse J. H. M. Nittel.
Te Almeloo op 10, te Hengeloo op 11 en
te Enschedee op 12 Augustus trad op het
gezelschap van den impresario A. Agema. 't
Zyn de dames Suzo Stommerik, sopraan; Alida
HaarmanGartman, piano; de heeren Johan
Schmier van Antwerpen, bas; Alexanders,
bariton; Henri Kwast, viool, en Felix Kwast,
violoncel.
Op alle plaatsen werden de concerten bezocht
door 4- a 500 personen; en zoo zal ook het
gezelschap nog optreden (nogmaals) te Ensche
dee, to Gronau, te Bentheim en te Oldenzaal.
Ook gaat het nog naar Munster. Onder de
vele nummers, die sterk werden toegejuicht,
kwamen vooral uit de Nederlandsche lie leren
van Joh. Vorheyen, Lucas, A. L. Egbers,
Henry Berkeljon en het „Wilhelmus van Nas-
sauwe", dat steeds door allen staande en met
onfcblooten hoofde werd aangehoord.
By hun jongsten tocht door de Betuwe werd
ook Borkeljon's „Huldigingslied" gezongen,
doch met eenigszins voor deze gelegenheid
gowyzigde woorden.
Op het Wilhelminaplein te Eist toch ston
den do 800 leerlingen van de openbare en
bijzondere scholen van Eist, Elden en Lent
geschaard, waarvan die van Eist, 500 in getal,
het volgende lied deden hooren
Weest welkom, o Vorstinnen,
Weest welkom, op deez' grood,
Weest welkom, Koninginnen,
Weest welkom in deez' stond.
O Bloem van achttien jaren,
Gekweekt door Mo9ders hand,
Die God ons wou bewaren
Tot heil van 'tVaderland;
Wy biyven U beminnen,
U blyvo ons hart verpand,
U dierbre Koninginnen,
De trots van 't Vaderland.
En mocht, wat God verhoede,
Uw weg langs doornen gaan,
Wy zullen U behoeden,
Wy biyven naast u staan.
Wy wyden U ons leven
Met opgewekten zin,
Moog' God zyn zegen geven
Aan Neerlands Koningin.
Twee exemplaren van dit onder lei ing
van het hoofd der Katholi ke 6cbool, den
heer E. B. Omloo, gezongen lied, in rood moiré
gebonden, werden aan H.H. M.M. aangeboden
door Johanna Wilhelmina Bulten van de
openbare school en Cornelia Balthussen van
de Katholibke school.
Alle kinderen waren getooid met sjorpen
en droegen in bun hand vlaggetjes, wat bjj
het groote aantal een aardig effect maakte.
Te Leeuwarden is op den leeftyd van
85 jaren overleden jhr. mr. J. M. Van Boyma,
ridder der orde van den Ned. Leeuw, oud officier
van justitie, oud-lid van den gemeonteraad, enz.
In het laatst dezer maand zal in het Friesche
Museum aldaar een OraDje-Nassau-tentoonstd-
ling, nl. van voorwerpen, op het vroegere Huis
van 0ranje-Na8sau betrekking hebbende, wor
den geopend.
De lste luitenants N. Ducroix, van het
7de reg. inf. te Amsterdam, en W. J. L.
Pompe, van het reg. grenadiers en jagers,
worden eerstdaags bevorderd tot kapitein;
de lste luit. J. J. C. Van Dyk, van het 4de
reg. inf. te Leiden, wordt 16 September
overgeplaatst by den staf der inf. en werk
zaam gesteld by de Kon. Mi). Academie te
Breda als leeraar. (D.)
De minister van oorlog heeft bepaaid,
dat een vrywilliger by het reservekader, dia
by de militie wordt ingelyfd, met den dag
zyner inlyviog van zyn vi*ywillige verbintenis
wordt ontheven.
Het Italiaansche SenaatsJid Pirontini, lil
van het „Institut de Droit International", is
in Hotel Bellevue, te 's Gravenhage, aange
komen.
Vrydag 19 dezer zal te 's-Gravenhage
aankomen de Sultan van Siak, die wederom
zyn intrek zal nemen iQ het „HöteldeTwee
Steden."
De minister van oorlog hoeft bepaald,
dat aan de IsraGlietische militairen der land*
macht, die niet aan de strengere tucbt by het
algemeen depot voor discipline onderworpen
zyn, en die bun eerlang invallende gods
dienstige foosten ten hunnont wenschen te
viereD, daartoe de gelegenheid zal worden
gegeven door: lo aan hen, wier ouders of
betrekkingen in hun garnizoensplaats wonen,
vrijstelling van dsn ci-mst te vtrl enenvoor
het Nieuwjaarsf est, op den 17don en den
18den Sept. a. s.; voor den Groeten Verzoen
dag van en met 24 tot en met 26 Sept. a. s.
en voor het Loofhuttenfeest van en met 30
Sept. a. 8. tot en met 9 O.t i'. a. v.; 2o.
aan de overige militairen een verlof te ver*
leensn van en met Vry Jag 16 Sept a. e. tot
en met Maandag 10 Oct. d. a. v.
De prinsen van Solo, Maan dagavond uit
Beriyn to Arnhem aangekomen en afgestapt
aan bet hotel „De Zon," brachten gisteren
oen bezoek aan generaal K. Van d r Heydon.
Te elf uren kwamen de vorsten met een
gevolg van zes personen op Bronbeek aan.
Het gezelschap werd geleid door dr. De
Roemer, lijfarts van den Soe6oehoenan.
Op het bordes van bet Commandantshuis
werd het gez-lschap door generaal Van der
Heyden verwelkomd. Daarna tegaf men zich
naar het ontvangsalon, waar het gezelschap
aan mevrouw Van der Heyden werd voorge
steld on de eerewyn werd aangeboden.
De tocht door het gebouw, die daarop aan
ving, duurde byna anderhalf uur. De Pango-
ran, die den indruk geeft een zeer intelligent
en sympathiek man te zijn, toonde veel be
langstelling voor de bezienswaardigheden van
hot Invalidenhuis en voor de toelichting, die
zyn gastheer by den rondgang gaf.
In het album Yoor hooge bezoekers teeken
den de Pangeran, zyn zoons en de heeren
van het gevolg hun namen, voor het meeren-
deel in onze taal en letterteekens.
Van de jeugdige prinsen werd vernomen, dat
U)
Doch beiden zagen wy even bepaald tegen
de eigenlijke beslissing op, omdat ieder onzer
bst oogonblik nog niet gekomen achtte, ieder
nog meer zekerheid voor zijn zaak behoefde.
En toch, er bleef niets anders over, het
scheen mij het eeDige redmiddel toe, en een
gobisdend verlangen naar eerlijkheid dwong
my, niet alleen of althans niet zonder voor
kennis van mijn voormaligen vriond deze bo
tsing uit te lokken.
Meermalen nam ik oen vergeefscben aan
liep, om hem toe te spreken het was zoo
tneeiiyk geworden!
Op zekeren avond nu de avonden waren
reeds vrij lang zaten wij bij onzo gemeen
schappelijke lamp, en ofschoon wij bookon
vóór ons hadden liggeD, luisterden wij toch
allebei naar hetgeen in de overige vertrekken
voorviel. Er moest visite zijn (waartoe wil
echter niet waren uitgenoodigd), want wi)
hadden de stem van den griffier vernomen,
die dikwijls op bezoek kwam, en dan ook die
van Louise, die druk bezig heen en weer
schoen te loopen. Van tijd tot tijd vingen wij
ook een toon van Ottiiie's stom op of hoorden
haar lachen, hetgeen mij altijd zoo onweer
staanbaar toeklonk, wanneer ik by haar was
maar nu dood het my zes»
„Fritsl" sprak ik eindelgk.
Verschrikt zag hy op en keek my vragend aan.
„Vindt je onzen toestand benijdenswaardig?"
„Dat weet de drommel neenl"
„Wy kunnen er een eind aan maken."
De wantrouwige, vyandelyka blik, die my
toen trof, bewees mij, dat hy terstond aan eon
tweegevecht dacht.
„Pistolen?"
„Noen."
„Degens?"
„Ook niet."
„Een Amerikaansch duel F'
„Ook dat niet."
„Wat dan?"
„Ottilie moet beBlissen."
„Wil jy haar de zaak voorleggen?;)
„Ja.'
„Maar dat wil ik ook."
„Doe jy het danl"
„Hml" liet hy zich hooren, terwyi hy
onrustig op zyn stoel heen en weer schoof,
alsof hem ook dat niet goed toeleek.
„Ik laat u den voorrang," zei ik, ,en
onderwerp my aan de beslissing."
„Dan ben je er zeker gerust op."
„Gerust? O, als ik dat was, dan nad ik
het woord reeds lang uitgesproken, en
en ik ben er vaak na aan toe geweest."
Frits knarste met de tanden en stak de stalen
peD, die hy in de hand had, met zooveel
geweld in do tafel, dat zy rinkelend BtukBprong.
„Degeen, dien zy verhoort, die behoudt de
woning," voegde ik er met Inspanning van
al myn krachten en op zoo nuchter mogelyken
toon by; „do ander moet wyken."
„Maar voor den deksel! Wy zyn toch niet
beiden in een positie om een huwelyksaanzoek
te doenl" riep Frits.
„Doch wel een liefdesverklaring. Wy zouden
niet de eerste studenten zyn, die een verloving
aangaan, en bovendien zyn onze vooruit
zichten als aanstaand geneesheer beter en
minder verwyderd dan die van de meeste
anderen. Ik zal my oogetwyfeld in de praktyk
van myn vader inwerken: jy bent nog ge
lukkiger af, je hobt vermogen, en het is niet
al te stout gerekend, als ik beweor: binnen
drie jaar zyn wy in staat een eigen huishouding
to stichten."
„Men zal ons uitlachen," zei Frits na een
poos, en dat was wel voorzeker het kritieke
punt van de gansche aangelegenheid, want
dergelyke studentikoze verloovingen worden
steeds ontzagiyk bespot en gehoond.
„Wy beloven elkaar plechtig woderzydsch
stilzwygen," stelde ik voor.
Hy zweeg en dacht na.
„Willen wy loten, wie terugtreedt?" nam
hy toen weer het woord.
„Loton? Welk een voorslag 1"
„Dat is niets nieuws."
„Hos kan men een liefde verloten? Ze is
een vry geschenk, en wie van ons niet heeft,
die verwerft ze ook met het hoogste
nummer niet."
„Neen maar wie het veld ruim heeft,
dien valt de overwinning natuuriyk gemakke
lijker zy zou reeds lang de myne zyn,
als gy er niet waart."
Ik kon niet anders: een zalige hoop voer
door myn loden by dezo bekentenis, en groot
moedig herhaalde ik„Ik laat u den voorrang.
Bemint zy u ik moet het zien te verdragen.
Gestreden hebben wy heiden om haar liefde,
ze moet in haar binnenste reeds beslist zyn,
en zy heeft er recht op, dat wy het ja of
neen aan haar overlaten."
„Ja, zy heeft er recht op," stemde Frits
mee in, „en zy is ook een verstandig meisje,
dat aan de toekomst denkt, en ik geloof, dat
zy menigmaal aan den ernst myner neiging
twyfelt; ik ben baar ook zekerheid sn gerust
stelling schuldig."
Dat klonk my nu weef erg aanmatigend
in de ooreD, maar ik zweeg. Het was immers
eigeniyk hetzelfde, en ik wilde de half ge
baande verzoening niet tegenwerken. Ik leed
te zeer onder liefdesmart aan den eenen en
onder ondraaglyke spanning aan den anderen
kant. Ik begon zenuwachtig te worden als
een vrouw en kon in die richting studiën op
myzelven maken.
Wy wilden nu beproeven Ottilie in den tuin
te treffen, eerst hy en dan ik! Of ook hy
alleen, ingeval er voor my niets meer over
bleef te zeggen.
Ondanks de spanning van het afwachten,
voelden wy ons van één druk bevryd, wy
spraken weer met elkander, al was het ook
weinig, en letten er beiden op, wanneer Ottilia
in den tuin zou kunnen zyn, want juist nu
was het fraai herfstweder, en de damea hielden
zich zoo weinig mogeljjk in de kamer op.
Toen ik eens van oen boodschap naar de
post thuis kwam, was Frits er niet. Ik keek
in de slaapkamer, en toon ik hem ook daar
niet zag, toen wist ik, waar myn gedachten
hem te zoeken hadden.
De opgewondenheid, die my aangreep, was
onboschryflyk. Mgn handen waren Ijskoud eu
myn hoofd brandde als in koortshitte.
Zou hy haar aantreffen? Zou hy gelegen
heid hebben te spreken haar alleen to
vindon? In deze minuut misschien viel het
beslissende woord misschien lag by aan
haar voeten in het priöol zy boog zich
naar hem toe zy kusten elkander hal
het was om razend to worden, en als ja,
als dan verliet ik nog hedenavond het
huis. Zy zou my niet weerzien, en ik kon
Frits niet meer zieD, Frits, dien ik op dat
oogenblik wel weer had kunnen wurgen 1
Wat bleef hy lang weg, hoe ontzettend
lang! Zou dit herdersuurtje dan in het ge
heel geen einde nomen? Ik draafde als bo
zeten in de kamer heen on weer, ik keek op
hot horloge, stak het weer in den zak, haalde
hot er weer uit en wist nog niet hoe laat
hst was, had geen bewustzyn van den wer-
keiyken tydduur, want Frits vertelde my
later, lang daarna, dat hy slechts een half
uur weg was geweest. My scheen die tyd
eindeloos toe en ik smaakte nog eenmaal alle
kwellingen der laatste maanden, in do hoogste
macht.
Daar ging een deur open on viel kletterend
weer dicht het was de glazen deur naar
do tuintrap. Schreden kwamen nader het
was Frits, en my bleef letterlijk de adem
steken. (TFordf vwvolgd.)