De 40 Cents Z. M. koning "Willem I te Scheveningeu, gaf de beer Collée een heldere uiteenzetting ran den toestand van ons land tijdens de Fransche Ovfrh9ericbinr, de bevrijding van het knellende juk on do aankomst enz. van Z. M. koning "Willem I te Suheveningen. Besloten werd, dezen optocht te organiseo- ren en een oproeping te richten tot de jonge lieden. Tot leden van de sub-commissie voor dez n optocht werden benoemd: do heeren D. Broaséa Gz., C. Hogowoning Cz, A. Koe kenbakker en H. De Mooy Az. Dé zorg To^r muziek wordt aan het be stuur overgelaten. De voorzitter detldê mede, dat de beide hier bestaande zangvereenigingen toezegging hebben gedaan het hare tot de algemeene feestvreugde te zullen bijdragen. Daarop werden nog eenige sab-commLsies benoemd, nadat besloten was des avonds een gondeltocbt met versierde schuiten te houden, waarvoor eenige prezen werden uitgeloofd. Sub-commissie gondelvaart en versiering (etrepoort enz.): de heeren A. v. Iter son, J. v. Iters on, P. Kort en Js. Oostenrijk. Vuurwerk: de heeren H. HogowoniDg Dz., V. Grimbergen en J. Wiilems. De kinderfeesten blijven uitsluitend tot do schoolkinderen bepaald en worden opgedragen aan de zorgen van de onderwijzers. Besloten werd, het hek van de Maatschappij „De Doetinchemscbe ijz r,- kop:r en me taal- g.etery" om den Wilholmin t-boom te plaatsen. TTog was ingekomen een vorzoek van de omwonenden o ji uit hun midden een commissie lid hij do raeds gekozenen te voegen. Zulks werd goedgevonden en hierl o gekozen de heer A. Uitteubogaard te Oegstgcest. Na nog eenige voorbereidende schikkingen voor den historischen optocht genomen te bebbtn werd de vergadering gesloten. Benoemd is tot secretaris-penningmeester van don Morsebel-polier de heer W. A. Meyboom, te Rynsturg. Roelof-Arcndsvecn. Donderdagïvond waren door den zeercerw. heer pastoor Van Ryn ongeveir 50 ingezetenen van Roelaf-Arends- veen, hoofden van gezinnen, ter vergadering in de Panera tins zaal uitgenood! gd, ten einde een comité te kiezen voor de feestviering bij gtlegenheii van de troonsbestijging en inhuldi ging van Hare Majesteit Koningin Wilhel-i ina. Een kleiDe veertig personen waren opgekomen. Nadat allen de presentielijst hadden getee- kend, werd de vergaderiDg geopend door den pat foor, oie met e:n hartelijk, welsprekend woord den aanwezigen het welkom toeriep en het doel der samenkomst uiteenzette. Daarna schetste Z.Ew. roet een paar scherpe trekken, hoe mo.iltyk het in het algemeen is, Ij be sture-n, in 't bijzonder van oen heel land, on hoe N.êrlands roem, bloei en welvaart voor een goed deel to danken is aan het weldadig bestuur der Oranjevorsten, wier laatste ttlg straks geroepen wordt de teug. Is van het bewind te aanvaarden; terwijl hij verder er op wees, dat de liefde en gehoorzaamheid v4n Hare onderian n Haar mot vertrouwen den last dor regiering op Hare scholieren zou doan nemen. Vo.rts sp ak bi) r.og oen warm womd, om Roelof-Areiuisveen tot deelneming op te wekken aan bet groots nationale toost en ein igde met een criuw.rf „Zij leve!" voor Koningin Wilhelmiaa. Na het Uerop volgend daverend applaus worr tot jteroming overgegaan van 7 leden voor het óeloelde comité. De meeste stemmen verkregen de heeren J. Hendrix (28 stemmen), C. v. Rijzen (26 st.), H. Bakker (21 st.), D. Castelyn (22 at.), L. Pouw (20 st.)f H. Beekman (18 st.) en S. v. Ruiten (17 st.), zoodat bierdoor het comité garead was. Als voorzitter treedt op de heer H. Bakker; als vice-voorz. de hear H. Beekman; als socretaris de heer J. Hendrix tn als penning meester de heer S. v. Ruiten. De overige crie heeren funge ren als commissatisser. Boven dien zijn het comité nog 8 andere heeren toegevoegd, die zi-h zullen belasten met het inzamelen van gelden bij de ingezetenen; terwijl den zsereerw. heer paetoor en den edelaclitb. he r Burgemeester by acclamatie het eerelidmaatschap van htt comité is aan geboden. Sassenlieim. By de gisteren te Sassenheim gt houd n sti renkeuring vanwege de provincie werden de volgende bekroningen toegekend: voor 2 jarige sti ren, de provinciale prijs ad f 150 aan de wei. K» rkvliet, te Nooruwyker- hont, en de Rjjkspremio ad f 100 aan H. Heemskerk, mede aldaar; de provinciale premies ad f 100 olk, voor 1 jarige stiertn aan P. Mooiraan, te Noorjwyktrhout, aan C. "Was3tnaar, to Noord wyk, en aan de wod. D. Marbus, te Sussenhtim, te. wyl de Rykspremie ad f 60 werd toegekend aan D. J. Ciggaar. De indruk, dien do keuringscommissie van de aangebrachte beesten kreeg, was veel btt-.r d..n verleden jaar. Valkenburg. Een der militieplicttlgen, die op 2 Maart jl. voer dezo gemeente in ciens't trad, is dezer dagen afgekeurd wegens minder gosd gezichtsvermogen. In zijn plaats is thans teg n 25 April e. k. opgeroepen de loteling H. Ouwersloot. Woubrugge. Donderdag-avond traden hier in oen goed bezetto zaal als sprekers op de heeren H. Stap, middernachtzendeling, en ds. A. De Koo, van Nieuw veen. Dit was de tweede maal, dot bier dezen winter propaganda ge maakt wordt voor de geh.el-oi.thoudmg. Met scherpe beelden en juist9 voorstellingen der drankellende werd „alcoholica" fel t estraden en vonden de sprekers een aandachtig gehoor. CORRESPONDENTIE. Een paar ingezon den stukken moesten tot het volgende num mer biyven liggen. Kijkjes in en om Leiden. xxr. Rijnsburg, gelegen te midden van kool- en korenvelden, vlaslanden en warmo^zeryen, bestaat sedert vele eeuwen en tal van Romein- eche oudhedfn wer den er vroeger ge vonden. De naam geeft zelf zyn aflei ding aan: een barg by den Rijn gelegeD. Door graaf Dirk U, die hier de Friezen versloeg, werd er 972) een kapel en volgens anderen ook het begin van het later beroemde klooster, dat meer en meer werd uit gebreid, gesticht. Een dochter van hem was er de eerste abdis, en vele adellijke jonk vrouwen, vroeg aan het gewoel van het weelderig hof ont vlucht, zeiden er vaar wel aan 's levens zoetste drooTen, spraken tr, geknield voor het zilvc-ron kruisbeeld, hasr ge loften uit cd namen de sluier aan, evenals er zoo dikweif een bedroefde vrouw, ge doken in de kap van 't wedus\kleed, hier rust en troont vond, verlichting van haar rouw, een wijkplaats, waar zf, liiideDde, kalm haar cagen sleet. De adoUyke, gastvrije abdy, van waaruit met een riddersloet in het toschrijke Kenne- merlond ook wel aan hit vermaak der val kenjacht werd deelgenomen, weri ia do 12de eeuw door brand geteisterd, weer opgebouwd en tydens den 80-jarigen oorlog coor de Span jaarden in brand gestoken. Zo deei veel good aan duizenden armen, hertogin van Gelder, van tQo dochter era vin Ada (abdis), benevens van de in 1143 over leden Petronella van Sakeen, weduwe van graaf Floris II, beiden medestichter en mede stlcb8teres der abdy. De verschillende gemeente-scholen te Rijns De Hervormde Kerk te Rijnsburg. burg moet tea zich sedert lang in een zeer drukke bevolking verheugen. Om echter ia de beboefts aan christelijk onder* wys to voorzien, stichtte de Gereformeerde Kerk e n school. De Ned.-Herv. Gem. wilde toen niet achterblijven en door de yverige bemoeiingen van ds. Van Druten haastte z(j zich eveneens een christelijke school te doen verrijzen, volgen ChristdvjJce school le Rijnsburg. bezat ryke inkomsten en de abdissen stonden in groot aanzien. De abdy gebouwen hebben waarBchynlyk gestaan aan de noordoost- en zuiiwesfczjjde van de tegenwoordige, hierboven afgebeelde kerk, doch zek r is dit niet. In zijn gedicht „Dj Abdy te Rynsburg", dat hy schreef bjj Schotels werk v.n oien naam, vraagt Bernard Ter Haar dan ook: Waar stond! cjj eens? Waar hieftge urn trolsche [kruio, Uw slotkapel cn planken torentrans? Vdur dat de grond bestrooid werd niet nw pain, Toen gü nog blonkt In nilddelecuwrchcn glans I Oucn bouwval zelL. komt bier om '(antwoord [geven Een valo zerk met nanwluki leesbaar schrift, P.tn tuinmuur, die zich wngg'lcnd hield cebcven, Waaraan klimop tn wildo wijnruit kluven Ziedaar wnt bleef van Rijnsburg's kloostcratlftl Een» waart g\j jong en machtig, gr[Jic Abdij! Qcon kerklijk »tlft dat aan uw z.j kon staan, Z<Jd rijk bedacht, zd.J hoog vereerd als gy, iloor Grauf op Graaf mot gunsten overlain. U echonk de d*g, wat u dc nacht liet dioomen, Mauw grondbezit van akkers, bosch en vliet; Al 'twlld des wouds, wat uilhcldiopdcritroomen Werd opgehaald, lag op uw dlsch te stoomen. Als schatting van uw aad'lijk jachtgebied. Hoe dikwijl» bracht u Hollands graaf zijn groet, In boêvaort naar dit heilig oord gewend, Als plek der rud mevr Hcll(jk hem ai zoet, JJan 't Muiderelot cn 't vorstl[jk Grarescnd. ïlier slat hy blij, van rriend en maag omgeven, Vaak de uren In gezellig* avondkoul- Hoc Holland eens de Friezen bad verdreven, Hoe in 't tornooi de lans werd opgeheven. Of 't everzwijn vervolgd werd Sn den Hout. Hier klaagde ook z|j haar bllt're wecmoed&klacht. Die Tevling's hoogvcrwulfdo zaal vernam, Jacoba, vroeg dooT hartzeer omgebracht, Als ze aan den voet vandtvjnsburg'eouter kwam Hier peilde zy dc diepte van baar wonde, Hier zag ze op 't eind van 's werelds hoerlijkhcGn; llicr sloop haar blik, by 't slaan der vespers tonde Dc tombenry der kloosterkerk in 't ronde. Als 't avondrood op 't ra arm ren beeldwerk [scheen. Toen waart gfl jong ai machtig, gr(jze Abdij! En thans? Uw stift zonk lang ten houwval [neer; De l[j(i vergruisde uw breede tombenrö; Het zoekend oog vindt nauw baar standplaat* [weer. bygaande teekening door den heer H. J. Jesse, architect te L'riden, gebouwd. Twee gevelsteenen dragen het passend opschrift Leert den jongen de eerste beginselen naar den eisch zijns toegs. Oud geworden^ zal hij daarvan niet afwijken. H.t drukke bezoek aan boide christeiyke De Hervormde Kerk te OegstgeesL In do kerk van het dorp vindt men de grafzerken echter niet de grafsteden van graaf "Willem I, vau dions gemalin Aleidi8; scholen bleef op de openbare niet zonder invloed. De elD jeljjk vrijgekomen openbare school en woniDg worden dan ook sedert voor andere doeleinden gebruikt en de onierwyzer werd voor een bepaalden tyd op wachtgeld gesteld, welke termyn sedert verstreken terwijl de onderwijzer vertrokken ia. Van Ryasbuig begeven wy ons mi niet per stoomtram naar Leiden, maar wy houden aan het einde (of 't begin) van het dorp links en nemen den weg, welke eenigszins verder langs hst Katwjjkscbe kanaal gaat en uitkomt aan de brug by dan Oegstgeester straatweg. Reeds ver van uit den omtrek is het hier staande, met klimop begroeide kerkje van de Ned.-Eh>r?. Gemeente zichtbaar. Gelijk ze het zich zoowel in- als uitwendig laat aanzien, is ook dit landelijke kerkje reeds van ouden datum, wat nog meer met het dorp zelf het geval is, want, geiyk we o. a. in Wierda's „Gids" lezen, wordt er reeds omstreeks het jaar 865 melding van gemaakt onder den naam Ostresgeist, en werd het ook wel eens Kerkwerve genoemd, „dowfll de kerk op zulk een hoogen werf stond, dat de onderdrempel van de kerkdeur, „naar men zegt, op gelijke hoogte was als „de top van den Spaarndamschon toren". Hat is hoogst waarschijnlijk dat hier wel wat over drijving in het spel is, al is het kerktorentje te Spaarndam ook wexkeiyk laag. Men houdt de kerk voor een dei* eersten van ons vader land; in elk geval zal er, daar er reeds in 1063 van gezegde „kerkwerve" sprake Is, toen onge- twijftld wel een kerk geweest zijn; de oudste bekende geesteiyke is van 1312. Tydens het beleg van Leiden werd ook deze kerk: verbrand, eenige jaren daarna herbouwd en in 1600 aan de Hervormden m gebruik gegeven. Men meent dat de terp of hoogte, waarop ze is gebouwd, afkomstig is van een Romeinschon burg, aan gezien daaria voorwerpen van Romeinach a rdewerk zijn gevonden. Katholiekendagen. Het antwoord der deze week gehouden R. K. Kamerclab op de mededeelmg der motie, aangenomen in de R.-K. kiesvereniging ta 's-Gravenhage, district I, luidt woordelijk als volgt: „Naar aanleiding uwer gedarde missive, dd. 24 Januari 1698, en het daarby gevoegd af schrift der motie, door uw vergadering don 6Jen Januari 11. aangenomen, hebben wy na mens de Vereenigmg van R K. Kam e ried on de eer u te berichten, dat zy de zaak in zeer ernstige overweging neemt. „Zy mag het u echter niet ontveinzen, dat waar zy esnerzyds heeft kennis te. nemen v n de eenvoudige aanprijzing vau Algemeens Katholiekendagen, zooals «Hor u in uw motie en door de adhaereerende fewsvereenigingen is gedaan, zy anderzijds ook dü niet geringe en ernstige bezwaren moet onderzoek n, die daartegen kunnen rijzen. „Zy deelt u verder meda, dat naar haar besliste en eenstemmige meening het pl m tut het boud en van een Katholieken Jag in geen geval dit jaar voor uitvoering vatbaar is." Kooi licht eu pokken. Naar aanleiding van eon bericht in de Indische bladen over de behandeling van pok- kenlydtrs met rood liebt, fictrryft dr. C. E. Van Herwerden, arts te Beriicum, het volgenduin de „Pr. Noordbr. en 'sliert. Ceur.r" De „opzienbarende ontdekking" dateert reeds van 1893 en is zi komsüg van den jeug digen Deenschen gtlo^rde Ntbs Finaen. Buiten Scandinavië werd zij eerst bekend door hst artikel van Finsen in de „Samoine médicale" van 30 Juni 1894. De eerste gelegenheid, deze muthoda aan de praktyk te toAsen, deed zich Foeds in 1393 te Bergen (Noorwegtn) voor, daarna volgde de aanwending van rood licht by pofckentyders te Kopenhagen, Golheciborg en Pary3. Prof. Finsen deelde my onlanga by myn bezoek aan z\jn „Ueht-Iostitnat" te Kopen hagen mede, dat hy in 1896 reeds beschikte over 70 ziektegeschiedenissen van pokken- lyders, die in bel rcode licht waren behandeld, en dat slechts by één dezer zeventig de goede in-loei van bet roode licht aan twijfel onder hevig was. Mng ik aan bo rentedoeld bericht to9voegen, dat de verrassend goede invloed van het roode licht berust op bet feit, dat doo. de rooie omgeving den blauwen, violotten en ultra-violet- teo lichtstralen belet wordt de huid van den poktenlyier te bereiken en dat het juist onder den nadoefigen invloed van deza (zoo genaamde „cbemjscoe") stralen is, dat de pokkenblaasjes gaan etteron? Blijkens de tafryke waarnemingen in Europa en volgens bedoeld bericht nu ook in Oostr Inoië heeft dtzo behandelingsmethode, mits nauwkeurig toegopast, ten gevolge, dat: lo. nagenoeg gesn of g^en fitteekens acbterblyveD; 2o. de beruchte etterkoorts wegbiyft of tlthana in mindere mate optreedt. Daarmedo is echter nog Liet aües voor den lydir gedaan en daarom stelt prof. Ficsen in eeD zyner publicaties dan ook voorop: „Myn methode sluit ec-n andere behandeling, welke de geneesheer voor doelmatig houdt, niet uit, maar geefc gtkg.enbeid deze geiyk- tydig too te passen." Het doel van myn schrijven is in de eerste plaats den uitvinder der geniale methods to noemen, en ten tweede zyn hierboven aan gehad Je woorden onder da oogen van uwe les rs te brengen, opdat men nLt in de veronderstelling verkeere in hot vorvolg nu wel zelf zonder geneeskundige hulp zyn pokkeniyders te kunnen behandelen. Niet alleen zouden dan de uit de „Loc." aangehaalde woorden: „Men heeft niets te doen dan te zorgen, dat geen andere dan roode lichtstralen tot den patiönt doordringen", gevaarlijk voor do toekomstig! pokkc-nlyders kunnen worden, maar zy zouden t- vens een groot gevaar voor de gemeenschap opleveren. De kroningsfeesten. Uit Den Haag wordt van byzo.idere zyde aan de „Tel." geschraven: Uit een door u overgenomen mededeling omtrent vo.o nemens vau oflkieel n (aard) tegen 31 Augustus e. kzou kunnen worden opgemerkt, dat de lysten der mtt ridderkruis en -lint dan te onderscheien p rsonen nu al gereed zun. Dit is niet het geval. Hst getal der decoraties voor elk departement van alge meen bestuur schynt te zijn va>tgostold. Ik zeg: schynt, omdat 't vtrmoadtiyk meer mot de waarheid overeenkomt, d.t de geheela hoeveelheid" der benóoligde ridder; oekenen en eerepenningen, ih verband met de daarvoor uitgetrokken gelden, is bepaald. W..t'het ook vermelde bezoek der hoo*e colleges aan II. M. betreft op 31 Aug., des avon*Js te halfzeven, soortgeiyke, nu nog op ni ta steunende mede- deelingen, kunnen wel eens waar blyken. Uit dezelfde bron vloeide onlangs het gewichtige nieuws, dat de Koningin met een proclamatie de regeering zal aanvaarden, en dat die procla matie in de „Staatscourant" zal stam! Ik weet er t.og meer van, al sta ik huiten de pers. Het nummer der „Staatscourant", waarin die proclamatie zal vo rkomen, zal zyn een buitengewoon nummer! Dat noem ik wèl in gelicht zyn! Ia de bedoelde mededeellog staat ook, dat de Koningin in do Nieuwe Kerk do kroon zal hebben op het hoofd. Daar gtloof ik niets van. Noch "Willem TI, noch Willem IH dekten zich er mee, en by de aanvaarding der souvo- relniteit door Willem I bestond de kroon nog niet. Misschien, dat F. M. gekapt z«l z(jn met een kroonachtige diideem, maar dat zy de kroon, het heraldieke embleem H.j-er waardig heid, z.l dragen, komt my allerminst waar- schyniyk voor. Lïefiyker gevonden i9 de fantasie^ dat bet eerste, besluit van Koningin Wilhelmlna zd zyn een hulde aan Hare Mosder. De schrijver dezer keurig gedachte voorspel ling weet er natunrlyk niet metrvaD, dan dat hy zich voorstelt, cHt 'twel zoo zal zyn, en ik mag zulke journalistieke handigheden wel. Soms loopt men er mee in, b. v. met het bericht uit geiyke bron in S^ptemb r jl.,. dat de begrootiog van marine een post zou bevatten voor den aanbouw van een Zfiestoom- jacht als geschenk der natie aan de Koni gin. Toren brand en. Naar aanleiding van de in den l tatsten tyd pliatfi geh.d hebben io bran Ion van tor an 8^ veroorzaakt door h.t inslaan van den blifc- setn, bad de minister van bianenlandsrbj zakeit het adviea gevraagd van de wis en natuur kundige afieeüog dsr Koninklijke Academie van Wetenschapp-n omtrent do vraag, bet wenscbelyk is, tz bevorderen, dat «alle torens worden voorzion van bliksemafleiders, daa wel of de om3tandighei J, dat, daar een jaar lijks herhaald ondorzo k daarvi.n niet met zekerheid is te verwachten, het gevaar voor het ioslaan van don lliksom, door het'aan brengen van geleiders, eer verraecrlèrt. E jü commissie uit de g(noemde, afde-ling, bestaande uit de he >rei J. D V«n dar Waals, H. A. Lorentz en H. Jvamerlmgh Omos, bracht over de z*ak r .pjport uit. H.iro con lusio lnidde: „Alles to zaruen genomen, komt het ons voor, dat bet IoIhLj gevttar vojr oon zoker getal kerken met to.ena ongetwyf. ld wordt vermin ierJ, als zy alle vancflèi Iers worden voorzien, al moet men vreezen, dat eenige- daarvan na verloop van tyd defect zulleo raken. ^Dat iutusschcn maatree elm, die cr toe kunnen leiden, d^t de afleiders goed aangelegd? en van tyd tot tyd bebooiiyk- ondtrzosttt worden, van het hoogste belang z'yn, behoeven wy hier nauwelyks by te voegen." De miniiter van binnenlandsche zaken heeft dit r.pport in afdruk aan ele Coum>isBaris39n der Koningin medegedeeld, met verzoek om, in het belang van het be beu J der in ons land aanwezige monumenten, de aandacht vin d€ gemeentobestorjn op dit rapport te vestigen BufgerJykc Stuud. KATWIJK. Geboren: Agalha, D. van Jb. v. d. Pla9 en K. v. d Meel. Neeltjo, D. van W. Zwaan cn A. Guyt. Willem Wartmus, Z. van D. v. Beelen eu W. Goyb Cornelia. D. van J. v. Duyvenbode en A. v.~ Schie. Ida, D. vtvn P. Den LI aas en A. v. d. Plas Jan, Z. van A. Van Schie en A. v. Duyvenbode. Arie, Z. van A. Haasnoot en Jac. Klok. Overleden: Dirk Rous. 7 mnd. Franciscus Johannes Kloet, 60 j. Johannes Fredetikus Wiegerinck. 3 w. Antonius Theodoras Wiego- riuck, 3 weken. LISSiO. Geboron- Maria Christina, D. van W. Du ine veld en C. Van der Vlugt. Hendrikos Johannes, Z. van F, A. T»n\j>eruians en J. Ti Anionietti. Overleden: Jacoraino De Bliek, wed. I Masclé, 72 j. R l J NSBU RGO n cl e r t r o u w d Jacob Vnn Muyen jut. 28 j.. te Rijnsbuxg, en Johanna Van Duvn id. 22 j., te Katwijk. Overleden: Jannetje Van Delft. 17 mcd.r kind van T. v. Delft en E. v. Kralingen. STOMP WIJK. Bevallen: J. C. Do Vreede geb. Van Faassen D. VEÜR. B e v a-11 e.nM. Van dor Meer-geb. Vaa Boheemen D. J. Koot geb. Van der Post D. NOORDWIJKERHOUT. Geboren: Johanna Maria Agatha, D. van G. Bulten en G. M. Van Noort. Elisabeth, D. van H. Van Stvaelen en Ov e^l eden: C. W. Van Gylswijk, 11 mnd. J. M. A. Bulten, 3 d. voor het plaatsen van Kleine AdrertenOën mo6ten by de advertentie worden gevoegd Wanneer dit niet geschiedt, wordt d" advertentie niet geplaatst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1898 | | pagina 14