N°. 11319 Maandag ÏO Januari. A°. 1Ö9P (Qeze iQounmt wordt dagelijks, met uitzondejUig van <§pn- en feestdagen, uitgegeven, f Dit nommer bestaat uit DIUE Bladen. Eerste lilaa. Leideu, 8 Januari. Feuilleton. Z;jn laatste wil. 3PBJJS DBZBB SOraAliï; Voor Leiden per 3 nm<indQHi f ï.l(). franco por postm 4 1.40. 'Afzonderlyke Noxnmers 0.05. •raUS DEE AÜVEETEKTEËIT: yan 1-6 regels f 1.05. Iedoro regel meer 0.17J. Grooter® letters naar plaatsruimte. Vpoi lipt iacaaseeren buiten <Ja gfcjjl 'wordt f 0.05 berekend. In een keurig gestelde, fijn doordachte en diep gevoelde rede sprak gisteravond voorde leden van de afdeeling Leiden en O. van den Nederlandscben Protestantenbond mej. De Favaugo, van Utrecht, over „Israël en het profttisme". Haar styl en gedachten waren te beeldrjjk om die in een verslag tot hun volle waarde te brengen. Daarom geven wy met een enkel woord de Ifin van haar ge- dacbtenloop weer. Zy schetste, na op de grooto beteekenis van Israël als godsdienstig volk gewezen te hebben, de wording, den groei, den bloei en straks het verval van dat groote volk Gods. Toen wees zU op de beteekenis der profeten, zoowel in den tyd der koningen, als daarna; op het verschil tusschen de eersten en do laatsten; en schetste meermalen uit stekend met de eigen woorden der profeten hun taak en roeping, bun vermanen en hun opwekk ii, hun veroordeelen en hun vertroos ten. Zoo ging en wy herhalen 't, de wijze was schoon waarop 't geschiedde dat oude Israël, ons Israël, waarmee wy zoo nauw zijn verwant, voor ons geestesoog voorby, zoodat wy als zagen met eigen oogen, wat eeuwen geleden geschied is. Do zaal was goed bezet, maar hier had geen ruimte genoeg behooren te wezen, zooals soms elders, om de hoorders te ber gen, die kwamen luisteren naar zoo bezield en bezielend woord. Tot predikant by de Ned.-Horv. Gemeente alhier is gisteravond uit het vroeger vermelde drietal in de vacature-dr. H. G. Hagen beroepen ds. N. M. De Ligt, sodert 1896 predikant te Middelburg. De heer B. H. Gebbardt alhier is voor nemens een Ch-i^eiyke' Burgorzangschool op te richten, voorloopig voor kinderen van acht tot veertien jaren. De lessen zullen gehouden worden in het wykgobouw „Pniël". Do Nederlandsche mail met berichten uit Batavia tot 14 Dec. wordt hedenavond alhier verwacht. Deze maand zal mr. P. J. M. Aalberse, alhier, in do R.-K. Kiesvereer.iging te Haarlem het onderwerp: „Wenschelykheid van Katho liekendagen" behandelen. Hy deed dit dezer dagen te 's-Gravenhage. Gisteravond word door bet Ned. Tooneel In den Haagschen Schouwburg „De Bruiloft van Kloris en Roosje" vertoond in tegen woordigheid van de Koninginnen en de Prinses van "Waldeck en Pyrmont. De vorstelijke bezoeksters verschenen in do koninklyke loge tydens de opvoering van het tooneslspel '„Niemand sterft van blydscbap." Zy werden door het zeer talryke publiek op de gebrui- kelyke wyze begroet. Hare JïajeStciten waren vergezeld van een klein gevolg, terwyi enkele leden Ö6r hof houding vóór de komst der Koninginnen in de hofloge hadden plaats genomen. De burge meester, jhr. mr. De Beaufort, was ook tegen woordig. Hotjoud-Hollandsche kluchtspel werd met byzonder entrain opgevoerd en door het hooge gezelschap met zichtbaar genoegen ge volgd. Die gedeelten, in den door mevrouw Pauwels Van Biene als „Pietemel" en den heer Clous als „Thomasvaer" voorgedragen nieuwjaarswensch, welke een hulde bevatten aan Hare Majesteiten, werden door het publiek met buitengewone geestdrift toegejuicht, een enthusiasme, dat het karakter aannam van een ware ovatie aan beide Vorstinnen. By de herinnering aan den spontanen juichkreet „Leve de Koningin" tydens de openingszitting der Staten-Generaal, werd vooral zeer warm en langdurig geapplaudisseerd en niet minder by den door mevr. Pauwels Van Biene met veel gevoel voorgedragen heilwensch op Hare Majesteiten, waarby aan Koningin Wilhelmina kracht wordt toegewenscht [om Haar zware plichten te betrachten by de aanvaarding van het bewind en hulde werd gebracht aan de Moeder-Vorstin voor de wyze, waarop zy de Leidsvrouw der Koningin was tot aan het hoogst gewichtig jaar. Do Koninginnen woonden tot het einde de opvoering by. Jan Toorop, die thans by Oldenzeel te Rotterdam exposeert, zal volgens het blad „Politiken" een groote inzending sturen naar de tentoonstelling te Kopenhagen. De heer J. C. Arnolöy, stationschef der Holl Spoorweg-Maatschappy te 's Gravenhage, is benoemd tot ridder 3de klasse 3de graad van den Dubbelen Draak van Chioa. By de Ned.-Herv. Kerk zyn in 1897 65 candidaten tot de Evangeliebediening toege laten, waarvan 15 nog zonder standplaats zyn, en wel de heeren: H. Bakker, te Utrecht; E. B. Couvée en P. J. Couvée, te Leiden; L. A. Rademaker en W. A. Eerdboek, te 's-Gra venhage; N. Westendorp Boersma, te Gronin gen; P. J. R. Röscam Abbink, te Ginneken; J. L. R. Idsega, te Eiburg; J. B. Moorrees, te Aalst; J. P De Bie, to Rotterdam; G. A. Slagraolen, te Schiedam; F. H. Hoekstra, P. J. R. Meurs, H. Klomp en J. H. Haag. De „Sts.-Ct." van heden bevat het koninkiyk besluit van 6 Januari 1898, waarby de minister van financiën wordt gemachtigd tot de uitgifte van schatkistbiljetten en schat kistpromessen, tot een gezameniyk bedrag van f 20,000,000. Het besluit bepaalt verder, dat de rente der uit te geven schatkistbiljetten, zoolang daar omtrent niet nader is beschikt, wordt bepaald op 31/» pCt In het jaar. Te Eiburg overleed de burgemeester aldaar, mr. H. T. Gregory. Een ongesteldheid van slechts enkele dagen maakte een einde aan zyn zeer werkzaam leven. De heer Gre gory bekleedde het ambt van burgemeester sodert 31 December 1873. Hr. Ms. pantserdekscbip „Koningin Wil helmina der Nederlanden," onder bevel van den kapitein ter zee H. O. Feith, is 6 dezer van Smyrna vertrokken ter voortzetting van de terugreis naar Nederland. Donderdag dineerden ten Hove mevrouw de douairière Yan Lennep, dame du palais van H. M. de Koningia-Regentes; baron Van Brianen van de Groove Lindt, kamerheer in buit6ngewonon dienst, en mevr. de baronesse Van Brienen; baron Sirtema van Grovcstins, luitenant-kolonel, adjudant van H. M. de Koningin, en mevrouw; jhr. Van Pabst van Bingerden, kamerheer in buitengewonen dienst, en jhr. Vegelin van Ciaerbergen, kamerheer in buitongewonen dienst en referendaris bij Hr. Ms. Kabinet. Het U gebleken, dat de deze week ver melde teekening der beeltenis van H. M. de Koningin door mej. Sophie Hirschmann niet is vervaardigd voor hc-t „Nederlandsch Tooneel" ia den Haagsehen Schouwburg naar het portret, do:>r David Bles geschilderd. H. M. de Koningin heeft nooit vergunning gegeven naar het portrtt van Ble3 een copio te maken en dit is ook niet geschied, daar de teekening van mej. flirschm.nn gemaakt is naar de onlangs in den handel gebrachte photographis van Wollrabe. B. en Ws. van Amsterdam brengen ter kennis dat moet worden benoemd een cirectour, tevens leeraar in een of meer onderdeden der wis- en natuurkundige wetenschappen, aan de H. B.-school met 5-jarigen cursus op de Keizersgracht over de Westermarkt alaaar. De jaarwedde, aan deze betrokking verbonden, bo raagt f 5000. Voorts moet worden benoemd een hoofd aan eon openbare lagere school der 2do kl. Do voordeelen, aan deze betrekking verbonden, zyn, behalve het genot van vrye woning of van vergoeding voor gemis daarvan, ec-n jaarwedde van f 1870. De 2de luit. W. F. Engelhart, van hot 3de reg. inf. te Bergen-op-Zoom, wordt voor 5 jaren gedetacheerd by het O. I. leger; ce 2de luit. A. J. E. Lucarde, van het 1ste reg. inf. te Leeuwarden, heeft detaeheering aange vraagd by de landmacht in West Kdië. De minister van oorlog heeft bepaald, dat de ingeiy.'den by de miliiie te land, die onderwys in do genees- of heelkunde hebben genoten, hulpapothekers en apothekersbe dienden zullen worden ingedotld by een van de acht gewone regimenten infanterie en dat zy aan den corps commandant moeten worden opgegeven, ten einde later in aanmerking te kunnen worden gebracht voor een plaatsing by een der compagnieën hospita3l-aoldaton. Voortaan zal oen gepensionnoerde of onderstand genietende, die veroordeeld is tot gevangenisstraf van 3 maanden, of tot hech tenis van 3 maanden, tot plaatsing in een Rijkswerkinrichting, of tot eenige zwaardere straf, gedurende don tyd, dat hy zyn straf ondergaat of zich door de vlucht aan de ten uitvoerlegging van het vonnis onttrekt, het genot van pensioen of onderstand missen. De kolonel J. C. Van Schermbeek, com mandant van het 6de reg. inf., heeft nader aangevraagd om op non activiteit te worden gestold; als zyn opvolger wordt genoemd de luit.-kol. A. R. Krayonhoff van de Leur, van het 5de reg. inf. De kapiteins P. W. Van do Velde, G. H. Hardenberg en W. C. Staring zullen bin nenkort bevorderd worden tot majoor. (H. D.) De 1ste luit. J. Van Rinkhuijzen, van het 3de reg. huzaren, wordt, te rekenen op 2 Mei, tot 30 Sept. a. s. gedetacheerd by het reg. grenadiers en jagers; de lste luit. W. Du Vgn, van het 3de reg. vest. art., thans gedetacheerd by de ryschool der bereden ar tillerie te Bergen-op-Zoom, wordt 1 Mei inge deeld by bet 2de rc-g. veld-art. in Den Haag. De „Éclair" (Parys), gedagteekena heden, bevat het volgende particuliere telegram uit Londen: „E9n telegram uit Berlijn aan de Daily Mail" zogt, dat keizer Wilhelm II re gelingen beeft getroffen om tegenwoordig te zyn b«j de kroning der Koningin van Holland. „Daar de jonge Koningin binnenkort een echigenoot zal moeton zoeken, staat de komst vau Wilhelm II zeer waarschyniyk met dit feit in verband. „Als Wilhelmina een Duitschen prins nam, zou Daitschland eensklaps in het kleine koLinkryk een enormen invloed krygen." Naar het „Hbld." verneemt, is de heer G. W. W. C. baron Van Hoëvell benoemd tot resident der Wester afdeeling van Borneo, ter vervanging van den onlangs overleden resident S. W. Tromp. Hier to lande is een nationaal comité gevormd voor het IXde Internationaal Congres voor Hygiëne en Demographic, dat in April te Maorid zal byeenkomen. Het bestaat uit: tr.r fl. Goeman Borgesius, minister van bin- nenlsndscho zakeD, voorzitter; J. F. W. Conrad, dr. A. Van der Lo^ff, prof. Th. H. Mac Gillavry, prof. G. Van Overbeek de Mayer, dr. W. P. Ruysch, prof. B. J. Stokvis en dr. G. P. Van Tienhoven. Omstreeks half Januari zal by de firma Morks en Geuze, te Dordrecht, verscbynen de eorste aflevering van een nieuw tijdschrift voor wielerlief hebbers en in hot byzonder voor den Nodr-rlandschen Rywielhandel. Do uitvoering zal zyn als die der Amerikaan- scho Tydschnften op dit gebied. De minister van binnenland3che zaken brengt in de „Scs.-Ct." van heden ter kennis van belanghebbenden, dat met 1 Februari e. k. te vervullen is de betrekking van schei kundig assistent aan het Rykslandbouwproof- 8tation te Groningen. Jaarwedde f 1900. Zy, die voor deze betrekking in aanmerking wenschen te komen, gelieven zich vóór 17 Januari o. k. aan te melden by den directeur van genoemd Rykslandbouwproefstation. Het stoomschip „General", van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, arriveerde 6 Jan. te Lissabon; de „Kanzier", van Oost- Afrika naar Vlissingen en Hamburg, arriveerde 6 Jan. te Lissabon; de „Koningin-Regentes", van Batavia naar Amsterdam, vertrok 7 Jan. van Genua; de „Prinses Sophie", van Amster dam naar Batavia, vertrok 7 Jan. van Genua; de „Prinses Marie" vertrok 8 Jan. van Amster dam naar Batavia. Aarlan der veen Den Sisten December 1896 bestond de bevolking dezer gemeente uit 1628 m. en 1567 vrtotaal 3195 zielen. Zy vermeerderde in den loop van het jaar 1897 door geboorte met 90 m. en 50 vr., totaal 140 zielen; door vestiging met 221 m. en 175 vr., totaal 396 zielen; geheele ver meerdering 311 m. en 225 vr., totaal 536 zielen. Zy verminderde in dien tyd door overiyden met 39 m. en 27 vr., totaal 66 zielen; door vertrek met 174 m. en 148 vr., totaal 322 zielen; geheele vermindering 213 m. en 175 vr., totaal 888 zielen; zoodat de bevolking vermeerderde met 98 m. en 50 vr., totaal 148 zielen, waardoor de bevolking op 31 December 1897 bestond uit 1726 m. en 1617 vr., totaal 3343 zielen. Voor de inschryving voor de nationale militie, lichting 1899, zal ter secretarie dezer gemeente zittiog worden gehouden op Dinsdag 11 Januari a. s., des voormiddags te tien uren. Alkemade: Te Nieuwe-Wetering is de 11-jarige Jac. Los Jz. deeriyk gekneusd, door dat hy een hövigen trap met een hter- pooten van een paard bekwam. Door eenige vrouwen werd hy in bewusteloozen toestand een dichtbystaande woning binnengedragen, waar by verbleef totdat geneeskunoige hulp zou zyn aangekomen. Vergelykende staat van den Burgerlyken Stand in de gemeente Alkemade over de laatste drie jaren: Geboorten. Overleden. Huwelijken. 1897 153 105 46 1896 139 81 39 1895 168 109 33 Bodegraven: Gedurende de maand December werd ten postkantore alhier ingelegd f 1369.44, terugbetaald f 2654.05, tirwyi hot laatst uitgegeven boekje het nummer 562 draagt. De bevolking dezer gemeente bestoud op 31 Decomter 1896 uit 1944 mannen en 2076 vrouwen, te zaraen 4020 personen. In 1897 werden geboren 131 kinderen en wel 67 jongens en G4 meisjes. Levenloos aan gegeven werden 9 kindoren, 6 van bet manneiyk en 3 van het vro iwelyk geslacht. Er vestigden zich 173 mannen en 154 vrouwen, totaal 327 personen. Naar elders vertrokken 178 mannen en 171 vrouwen, totaal 349 personen. Overleden zyn 39 mannen en 24 vrouwen, totaal 63 personen. Er werden 31 huwelyken gesloten. De bevolking bedroeg op 31 December 18971967 mannen en 2099 vrouwen, te zamen 4066 personen. Koudekerk: Dinsdag 11 dezer, des avonds te haifacht, zal in het lokaal van mej. de wed. C. Van Egraond, voor het Nut op treden prof. dr. Jan Ten Brink. Aanbeveling om deze lezing by te woneD, z waar een letterkundige als dr. Ten Brmk opereidt, wel over'oocig zyn. Toegang vry. De bevolking dezer gemeente bedroeg op 31 December 1896: 713 m. en 694 vr., totaal 1407. Zy vermeerderde gedurende het jaar 1897 door geboorten met 36 m. en 30 vr. en door vestiging met 55 m. en 71 vr. De vermindering bedroeg 21 m. on 4 vr. door sterlte en 65 m. en 74 vr. door vertrek, zoodat de bevolking op 31 December 1897 was vermeerderd met 5 m. en 23 vr. en alzoo het zielental op dien datum beliep 718 m. en 717 vr., totaal 1435. Het aantal huwe lyken, dat werd gesloten, bedroeg 13. 18) Die herryzing van het oude kasteel was niet anders dan zinsbedrog, een caricatuur en geen beeld, een parodie en geen herinne ring van bet verleden. Op deze plaats, welke getuige was geweest van zooveel grootheid, zooveel pracht, zooveel bekooriykheid, scheen dit feest klein en onbeteekenendde tentoon gespreide weelde maakte den indruk van een opschik van klatergoud; de menschen van den tógenwoordigen tyd schenen ni9tig, dwerg achtig, nog kleiner gemaakt door do hoogte der plafonds, verloren in de onmetelyke ruimte der zalen, neergedrukt onder de grootschheid der herinneringen. Vergeleken by de edele dames van weleer, gekleed in keursiy'ven van brocaat en met kleurige wapens geborduurde rokken, die edellieden, in pantsers van staal of in fluweelen wambuizen gehuld, zouden al deze bekooriyke dametjes in haar lichte toi letjes arme poppen hebben geschenen, al deze beweeglijke dansers ellendige hansworsten, en Paul, die als verstandig mensch zich zeer goed schikte in het platte, prozaïsche leven van onzen tyd, kon als artist zich niet weer houden, met een gevoel van spyt te denken aan de kracht, de gezondheid, de schoonheid onzer voorouders en de onbeduidendheid van hot hedendaags^che menschengeslacht. Hot is niet zeer vleiend voor iemand, dat moet erkennen tot een ontaard en ver vallen ras te behooreü, en Paul gevoelde zich getroost en op het aangenaamst verrast, toen hy eensklaps zyn zwartgallige gepeinzen op het onweüersprekelyk8t zag gelogenstraft. Uit de dicht opeengedrongen menigte kwam een man te voorschyn, die aan den deurpost tegenover hem plaats nam. Het moest een nieuw aangekomene wozöd, want hy behoorde niet tot degenen, die men onopgemoikt voorbygaat, en Paul, die thans iedereen kende, herinnerde zich niet, hem ooit te hebben ontmoet. Deze vreemdeling scheen niet mis plaatst in dit antieke paleis, te midden dezer vorstelyke weelde. Zyn prachtig, mannelijk hoofd zou den stalen helm of den gepluimden stormhoed der oude ridders gemakkeiyk ge torst hebben. Hy was blond, geiyk Phoebus Gaston, van dat gouden, warme blond der ZuidelykeD, en met zyn breed, hoog voor hoofd, het fijnbesned6n ovaal van het gelaat, deed hy zich voor als een dier toonbeelden van echt mannelyke schoonheid, welke hoe langer hoe zeldzamer worden. Alles in hem verried kracht en zuiverheid van lichaams bouw. De houding van het hoofd, de gestalto, zyn minste bewegingen werden gekenmerkt door een zekere statigheid, een fiere en te geiyk innemende bevalligheid. Hem daar ziende staan met deftigen ernst, zonder echter in hot belachelyke te vervallen, de armen gekruiet op een wyze, welke misschien ietwat theatraal was, doch by hem natuurlyk scheen, aarzelde Paul niet, in zichzelven te zeggen: „Dat moet een Spanjaard zyn 1 Spanje alleen brengt nog dergelyke mannen voort 1" Het was werkeiyk een Spanjaard. Achter hem had iemand hom aangesproken in een harde, schorpe taal, vol keelklanken, en ia dezelfde taal, in zyn mond vloeiend en wel luidend geworden, liot hy zich eenige woorden ontvallen, terwyl hy zich balf omwendde tot den ander, een zeer klein, zeer mager en zeer leelyk jonkman, met olyfklourig gelaat en baard en haren van blauwachtig zwart „Nog een Spanjaard I" dacht Paul. Beiden vertegenwoordigden inderdaad de verschillende tegenovergestelde typen van eenzelfde ras, waarvan de eerste alle schoonheden, de tweede al het leelyke in zich vereenigde. Zy leverden zulk een eigenaardigen aanblik op, dat Paul zich niet kon onthouden hen met opmerk zaamheid gade te slaan, hetwelk de reus beantwoordde met een minachtenden oogslag, terwyl de dwerg hem argwanend, nydigbyna, aankeek. Beiden verwydorden zich terstond daarop; de een zich met bedaarde deftigheid een weg banende door de menigte, waar hy een hoofd boven uitstak, de ander als hot ware sluipend, zich kronkelend met de lenigheid van een kat. Zy begaven zich naar den uitgang, en Paul, die thans volkomen genoeg bad van het feest, trad hen achterop, gebruik makende van den doortocht, welken zy vry gemaakt hadden. Alle drie waren halverwege in de groote zaal gekomen, toen do blonde stilhield by een groep jonge meiejes. Paul, die worktuigiyk was blyven staan, hoorde hem een harer, en ditmaal in zeer slecht Fransch, aanspreken: „Zyit gy vermoeid? Wilt gy, dat wy ver trekken?". „Ja," antwoordde het jonge meisje. „Geel my uw armt Laten wy beengaan 1" Uit den gemeonzamen toon, waarop zy deze woorden wisselden, had men kunnen opmaken, dat zy broeder en zuster waren, doch zy sprak zonder vreemden tongval, als een echte Fransche. Paul zag haar met ver wondering aan. Blond met bruine oogen, 6lank, ietwat magor zelfs, gekleed in eenvoudig wit japon netje, had zy niets, wat op het eerste gezicht de aandacht kon boeien. Er waren eenige oogenblikken noodig om de eigenaardige be kooriykheid te ontdekken, die haar geheele persoonlijkheid kenmerkte. Haar regelmatige, fijne trekken, haar doorschijnend blanke hals, baar onberispeiyke gelaatskleur, haar onbe- schryfiyk bevallige houding vormden een geheel, dat zelfs Paul in verrukking bracht. „Misschien," dacht hy, „is dat jonge meisje eigenlijk wel een jonge vrouw, de eehtgenoote van den blonden Spanjaard." Zy had de hand gelegd op den arm, dien hy haar aanbood, en zy wilden zich juist verwijderen, toen de tweede Spanjaard, op zyn beurt naderend, op een toon van gezag tu8schenbeicie kwam en tot| den 'eersten zeide: „Gy, Manuel, kunt aan het buffet op ons blyven wachten." De vurige oogen van Manuel fonkelden onder z|jn zware wenkbrauwen, doch hy maakte geen tegenwerpingen en langzaam, zonder iets van zyn waardigheid to verliezen, wendde hy zich om en sloog de richting in, welke men hem had aangeduid. Teruggekomen van zyn veronderstelling van daareven, bleef Paul het tooneeltje gade slaan, zonder er iets van te begrypen. De zegevierende mededinger had zich naar het meisje gekeerd, dat daar zwygend, onbe- weeglyk en als lijdzaam staan bleef, en haar op een gezette dame, in het zwart en geel gekleed, die een eindje verder zat, wyzend, hernam hy met zyn schorre stem, welke hy tevergeefs poogde zoet to doen klinken „Myn moeder heeft stoelen voor ons be waard. Kom, Frangoisel" Paul De Rouverand bleef eeD oogenblik als vastgenageld op zyn plaats staan; het was, of er onverwachts een bliksemstraal langs hem was neergeschoten, 6n hy trilde als door den schok eener electrische battery. Dat laat3te woord, zoo eensklaps door een vreem deling uitgesproken, te midden van het feest gewoel, deed hem zonderling aan; maakte zyn twyfelingen, zyn hoop weder wakker, die reeds ingesluimerd waren in zyn binnenste, en vervulde zyn hart met oen onbeschrijfiyke ontroering. Maar myn hemel! Die opgewondenheid was toch te dwaas 1 Dat meisje heette Fran- $oise; welke veronderstelling was daaruit nu op te maken, zonder in ongerymdheden te vervallen Er waren op de wereld zooveel vrouwen, die dezen naam droegen l Het wonderiyke was niet, dat hy er thans een ontmoette, maar wel, dat hy er reeds lang geen tien, twintig, vyftig had gevonden, zonder de zyne te ontdekken. Wordt vervoladS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1898 | | pagina 1