N°. 11597 Dinsdag 14 December. A0. 1897 (§eze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 13 December. Feuilletoiii Een ongelukkige jeugd. FEUS DEZER (XIURAJfT: Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Vranco per post1.40. Afzonderlijke Nommers0.05. PRIJS DEB ADVERTEJiTEEN Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17j. - Grootera letters naar plaatsruimte. Ypor het incasseoren bui ton do stad wordt f 0.05 berekend. Eon triomf in het verschiet. De belangelooze pogingen der eenvoudige billijkheid om aan do medici en de philosophen den doctoralen titel to bezorgen, zondc-r dat zy onder het dwangjuk der gymnasia be hoeven door te gaan, zullen eindelijk met gUDstig gevolg bekroond worden. Wel is waar werd vroeger die titel als een bloote ydelheid beschouwd, geheel in overeenstemming met de natuurlijke opvatting van de meerderheid der bezitters van akten M. O., maar allengs hebben zóovden, met opofftrit.g van vrij wat tijd en nog veel meer geld, dat klatergoud uit Duits'chland over onze grenzfn Ingevoerd, dat de gemoederen dor paeciagogen van hoogeren en van lagiren rsng er danig door geroerd zijn geworden. Thans heeft de Minister van Binncnlundscbe Zaken do beangstigde opvoeders der jeugd en leiders der jongeling schap vcorloopig gerustgesteld. Binnen vier jaren, gerekend van het tijdstip der laatsto verkiezingen, kan het beslist zyn dat ook de Hoogereburgerscholiorcn eenmaal met de ge pluimde paarden mogen :onóryden. En dan? Binnen vier jarerr, wanneer do eerste vreugde over den triomf voorbij zal zijn, zullen de Hoogero Burgerscholen zoo wagen wy bet te voorst;ollen zachljes aan de voelhorens uitsteken, of zy ook in de specifiek-gymnasialo leerstof em beetje Gymnasium mogen doan. Na cezc stille voorteroioing zullen zy op eens voor den dsjj treden met don gebiedenden eisch, dat onder de leervakken wordt opge nomen: het Latijn in ten minste vior klassen, on een bei tja Gribksch in de vijfde. Een beotj» Gri ksch kan nü Dog kwaad, maar zal dan volstrekt oamisbaar zyn. Chassez le naturel, il reuient du galop. Bovendien zal hst de ba trekkmgen'van de leeraren in die rampzalige taUn aanlokkelijk maken. Verbeeld je, hele maal tweeduizend gulden, met recht op deel- miriog in bet Staatspensioenfonds, voor een tamelijke doiis Lattyn, en een kleins poriie Griekacb, zoo maar, zonder eindexamen! Weigering van den eisch zal onmogelijk Hij- ken, war t privaatlesssn zyn duur en dit soort ervan zal uit den aard der zaak boe langer hoe duurder worden, tenzij de lesgevers idealisten of beunhazen zyn. Leven de rococo en de bibelot in het onder wijs, nu de kunst er do bons aan geelt. Ze moeten toch ergens een onderkomen vinden. Het uiteenrukken van. h.t organisme der gymnasia en het bemoeilyken, zoo nist onmo gelijk maken, van iovloed op de vorming der leerlingen, door groote, diep ingrijpende uit breiding van facultatieve uren, zullen by dien styl volkompn passen. Helenüs. Ten gevolge van het eervol ontslag, ver leend aan den heer A. Spijker als opzichter dor gemeentewerken, zal tot de benoeming van een opvolger moeten worden overgegaan, zijnde do jaarwedde, aan die betrekking ver bonden, by de vaststelling van de begrootiog voor 1S93. bepiald op f 1000; vervolgens is by de bohandeling dier begrooting besloten, dat eon vierde opzichter der gemeentewerken zal worden aangesteld, mede op een jaar wedde van f 1000. Door de commissie van fabricage zyn de volgende aanbevelingen voor de vervulling van de twee bovenbedoelde betrekkingen ingediend, met welke aanbevelingen B. en Ws. zich vereenigen, als: a. ter vervulling van de vacature, ontstaan ten gevolge van het eervol ontslag, verleend aan den heer A. Spijker: lo. F. J. De Ridder, buitengewoon opzichter bjj do gebouwen der Ryks-Universiteit alhier; 2o. G. L. De Go9deren, werkzaam op het bureau der gemeentewerken alhier; 3o. M. Splinter, bouwkundig opzichter alhier; b. ter vervulling van de vierde opzichters- betrekking lo. G. L De Goederen, 2o. F. J. Do Ridder, 3o. M. Splinter. Men schrijft ons uit Rotterdam, dd. 11 December: „De Italiaansche Opera trad bier hedenavond op met „Pagliacci' (Paljas) en verwierf een zóó buitengewoon succes, dat ik het voor uwe stadgenooten niet ondienstig vind daar melding van tv maken; immers, Dinsdag 2. s. 14 Dec. zal dez« zelfde Opera door deze reuzenzangers te Leiien voor het voetlicht worden gebracht. Zooals de Proloog door don nu reeds in Holland beroemd geworden bariton Lunardi werd gezongen, zooals Colazza de finale van het eerste bedrijf vertolkte, zooals signora Borgbi ons een „Nedda" te zien en to hooien gaf, gaat alle beschrij ving te boven. De groote Schouwburg alhier was totaal uitverkocht. Moge ook de Leidsche Schouwburg te klein blyken om alls belangstellenden te bevatten! Eaa groot kunstgenot wacht uw stadge- noot.su." Het programma is verschenen der ten toonstelling van bloeiende bol- en knolge- WRset n, ui(go«chroTon door do Afth Ovgstgcuit en Omstreken der Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur. De tentoonstelling zal worden gehouden op 17, 18, 19 en 20 Maart 1898 in de groote zalen van --de ko'fiehuizen „Zoraerlust" en „Zomerzorg" aan den Stationsweg tj Leiden. De opgaven, met nauwkeurige aanduiding na3r welke nummers de in te zenden voor werpen zullen mededingen, moeten geschieden vóór of op 12 Maart 1S98, vóór 9 uren des avonds, schriftelijk en franco aan den hoer T. F. Vlieland Jr., te Leiden. De 'oooordeeling zal plaats hsbben op Donder dag 17 Maart, des voormiddag* te 10 uren, door eene daartoe door het bestuur dor Afdeeling te beneeraen Jury. De leden der Algemesne Vereeniging voor Bloembollencultuur, zoomed® de schenkers van medailles en byëragen van minstens f 3 (niet leden), hebben doorleopend, en slechts eonmaal met éóno dame, vrijen toegang tot do tentoonstelling. Aan do inwonenden van weesbuizen en gestichten van liefdadigheid zal op Zaterdag 19 Maart, des namiddags van 2 tot 4 uren, de gelegenheid worden aangeboden de tentoon- stolling kosteloos te bezichtigen. Afaeelingen dor Algemeeno Vereeniging voor Bloembollencultuur, loden der Vereoniging on voorstanders van bloembollencultuur en tuinbouw worden uitgenoodigd tot het schen ken van medailles volgens de berekening: een zilveren verguldo medaille tegen f 15; een zilveren modaille tegen f 10; en een bron zen medaille tegen f 5. Do namen der schenkers worden in het proces verbaal der bekroningen bekend ge maakt, tenzy z0 onbekend wenschen te blyven. Do mededinging staat open voor alle leden der Algemeene Vereeniging voor Bloembollen cultuur. De bol- en knolgewassen moeten in potten of pannen zijn gekweekt, met uitzondering van dio, welke in perken worden tentoon gesteld. Inzonderheid voor de inzendingen van bol- en knolgewassen zal door de commissie van beoordeeling streng op uitmuntendon bloei gelet worden. Da inzenders van tafelversieringen, bouquet- tsn, bloemen arrangementen en met bloemen gevulde ornamenten zjjn by de keuze van het noocige groen geheel vry gelaten. Aan de bekroonden wordt do keuzo gelaten, om de tocgekeu Je bekroningen in medailles of de waarde daarvan in geld te ontvangen. Inzendingen buiten het programma, niet bestaande uit bol- en knolgewassen of bloe men daarvan, kunnen slechts nut toestem ming van hot Bestuur worden toegelaten. Te oordeel en naar het aar.t 1 voorloopigo toezeggingen biloo't deze tentoonstelling zeer fraai te zullen worden. De financiöffe krachten der afdeelingskas laten echter niet toe de daaraan verbonden kosten geheel tc dragen. Dairom r kent do afde ling op don steun der ingezetenen nht alleen van Liidens omstreken, maar ook van de bewonera 'der Sleutelstad z lve. Men kan vau zyn treWngsTeïïnrK uuan uiyiren aoor net uitloven van medailles, door het toetreden tot bet lidmaatschap der Vereeniging, door het vorlatnen oener bydrge ia geil of wd door hc-t deelnemen in een waaiborgfonds. Beroepen is by do Ned. Herv. Gem. te Utrecbt d6. G. F. Haspels, te Kralingen. Bedankt is voor Jutfaas door ds. W. De Lango, te Rhenen. Aangenomen is het beroep naar Durgerdam door den heer Kesrs, cand. te Hazcrswoude. De een-en-twiatig3te lijst van de negen tiende jaarcollocte voor de Scholen met den Bybel in „De Standaard" bevat 0. m. Hillegom met een bedrag van f 71.12. Het was gisteren eon blyde dag voor dr. H. P. Btriage, don gryzen evangelie dienaar, den oudsten predikant der Nederl.- Hervormde Gemeente te Amsterdam, aan wien het 50 jaar vergund was die gemeente ta dienen. Want den 12d-cn December 1S47 aan vaardde hy, na zyn studiën te Amsterdam en Leiden, bet predikambt te Muiderberg. In 1852 werd hy beroepen naar Naarden, in 1857 naar Zslt-Bommel en ten slotte den 6Jen Januari 1S60 begon hy zyn werkkriog te Amsterdam. Op godgeleerd gebied onderscheidde dr. Berlag9 zich vooral door zyn jarenlange andewerking als lid der redactie van het „Theologisch Tydschrift," voorts was hy mede redacteur van bet vrijzinnige weekblad „Do Viyheid," enz. Ook ala bestuurder van de „Vereoniging voor stichteiyke blaadjes," van de „Vereeniging tot afschaffing van Sterken Drank" en andere nuttige instellingen, als het Haagsche „Genootschap lot verdediging van den Christolyken Godsdienst" gaf dr. Birlage zijn beste krachten. Gistermorgen trad de 76-jarigo grfisaard voor de gemeente op in do Nieuwezyds-Kapel. Toen d.0 leeraar den kansel beklom, zongen do talryke aanwezigen vors 14 van Psalm 146. Ds. Beilage nam daarna het woord en zeide ongeveer het volgende: „Ik sta hier voor u als een door God by uitstik ryk gezegende. In de eerste dagen dezer maand vierde ik den dag van myn 50-jarig buweiyk. Die huwelyksdag wordt altyd door my gezegend. Hoe weinigen wordt het voorrecht goschonken zoo een halve eeuw naast elkaar te leven, lief en leed met elkaar te doelen. Aan Goi dank ik dat voorrecht. Helen valt my het onschatbare voorrecht te beurt voor do 50ite maal den dag te herdenken, waarop ik myn evaagclubeaiening aanvaardde, eortyds ingeleid do jr myn onver getelyken schoonvader Johannes Muntendam. Indien myn jeugd kon zyn tornggekesri en my waro dan bygebleven alles, wat tk thans weet, nog deed ik dezelfde levenskeus, die tot myn smait onder do jongelingen van dozen tyd ui t zooveel geestdrift scbynt to wekken. Ik sla hier, hulpe van God verkregen heb bende tot op dezen dag.'' Verder bracht spr. dank aan allen uit deze en vroegere gemeenten, dio door hun tegen-- woordigheid in de kerk toonden, dat zy zyn feest meevierden. Onder zyn ambtgenooteu dankte spr. 1.1 net Dyzoniier or. Lauriliati, den trouwen vriend en bondgenoot. Vervolgens bagon ds. Berlage zyn pro^k naar aanleidiog van Matth. 6, vtrs 10: Uw Koni. kryk komo". Als tusschenzang werd gezongen Gez. 265 vers 1 en 2, als slotzang Gez. 245 vers 2. Ten slotte, nadat de jubilaris Gods zegen over de amwezigon had afgesmeekt, verhieven allen zich van hunne plaatsen en men zong den grysaard toe: „Dat 'sHeeren zegen op u daal'." Zeer g9roerd dankte hy voor dezj heilbede van zyu hoorders, waarna de plechtig heid geëindigd was en de menigte htt kerk gebouw verliet. Sommigen, onder wi9 ver schillende ambtgenooton van ds. Berlage, begaven zich nu nog even naar de consistoiio- kamer, om hem persoonlyk r.og eens te zeggen, wat men zingende met de gemeente geuit had. In den loop van den dag kwamen velen den jubilaris aan huis feliciteeren met het hiugiyk feit. Behalve de vele vrienden en kennissen, die dr. Berlage zich gelurende zyn 50-jarige ambtsvervulling gemaakt heeft, kwa men nog de volgende deputaties. Vooreerst een commissie uit de goede vrien den. Het waren de heeren dr. E. Laurillard, Van Laar, Matthos, Mom, dr. D. J. Munten dam Wzn., Wildschut en dr. J. Zeemau. Namens hen bood dr. Laurillard met een hartclyk woord een geschenk aan, met eeo aloum, vermeldende de namen der gevers. Daarna kwam een commissie uit den kerke- raad den jubilaris gelukwenschen. Het warm de heeren ds. H. A. J. Lutge, ds. J. Wieten en Wiegand. De eerste vosrde hier' y hot woord. Nu volgde een commissi9 uit hot Haagsche „Genoo:schap tot verdediging van den Chri6te- lyken Godsdienst", namens aotwelk prof. Oort den jubilaris toesprak, en ten slotte e .n com missie uit de „Vereeniging voor Stichtelijke Blaadjes", voor welk lichaam de heer Vau Veen hot woord voerde. Onuoo:ig te vermelden, dat den gehoelon dag een stroom van brieven toevloeide, uit de stad en uit do vroegore standplaatsen van dr. Birlage. Uit Groningen schrijft men van 11 December. Hat in elk opzicht belangrijkste beslui1, dat do Raad heden nam, was le vaststelling van de definitive plannen voor den bouw van het nieuwo ziekenhuis. De bvtrsükclyke voordracht hoeft niet den gewoi en weg gevolgd. Zy is vandasg ingekomen en dadüyk behandeld, en hot publiek zou óór het verschynen van hot officiöclo Vi rslag, d. w. z. voor 't laatct van deze wec-k, r.k-t het voornaamste van 't goval vernomen hebben, zoo niet de heer MesJag uiting had gegoven aan zyn teleurstelling over het feit, aat het definitieve kosteDcyfer ongeveer een kwait milliosn hooger is ge raamd dan in Januari 1896 was opgegeven. Hit publisk nu weet, dat dit laatite cyfer f 956,733 be lroeg; het kan dus zoo ongeveer uitreken*, n, wat het nuuwo ziekenhuis zal moetc-n kosten. De teleurstelling, waarvan de heer Mesiag sprak, gevoelde stellig de gehselo Raai, doch men berustte, omdat rnon de lot-ctani-koming van het nieuwe zi-.k. nhuis niet wille tegenwerken. Do feesten, te Haarlem te houden by gelegenhoid 7an de inhuldiging van H. M. ile Koningin, zija thans definitief vastgesteld op 31 Augustus. Hr. Ms. pantserdckschip „Koningin Wilhel- mina der Nederlanden", onder bovd van don kapitoin t^r zje H. O. Feitb, is 11 dezer van Aden vertrokken. Hr. Ms.8tcomschooner „DolfUn", comman dant do kapt.-luit. t^r zee Snelblage, is uit ce Noordzee to Nicuwediep teruggekeerd met lekken stoomketel. By beschikking van den minister van marine is de heer J. W. Noó, met ingang van 1 Januari a. s., benoemd tot klerk by do direction der marine en geplaatst bij de directie der ma: ine te Amsterdam. Dj gewone audiëntie van don minister van oorlog zal op Donderdag 16 December a. s. niet plaats hebben. Het stoomschip „Laertos", van Am sterdam en Livorpool naar Java, passeerde 11 Dec. Port Said; do „Lomlok", van Am sterdam naar Batavia, passeerde 12 Doe. Dungeness; de „Rotterdam" vertrok 12 D.c. van Boulogne-sur-Mer naar Nieuw-York; de „Soenda", van Amsterdam naar Batavia, arri veerde 12 Deo. te Padang; de „Spaarndam" 14) Toen zy veilig in heur vreedzame woning waren aangekomen, vertelde Blanche alles aan haar moedor, die beproefde haar gerust te stellen en haar do vrees te doen vergeten, maar dit was voor het kind onmogelijk, en moor dan eens scheen bet haar toe, dat zy do stem van do overleden gravin hoorde roepen „Hïlaas! Holaa«l" Het ongeluk kwam. Het is een nare gast, die nooit lang op zich laat wachten. Clotildo had zooveel geLdon! Zy geraakte uitgeput. Zy gevooldo met onuksprekelijken angst baar krachtenverminderen, vin dag tot dag, en beefde by de gedachte, haar kind als wees achter t9 lat9n, zonder steun, zonder hulp bronnen, nog zoo jor g on alleen op de wereld. Eens, dat baar zwakheid haar gedwongen had te bod te blyver, kwc°.m Aline, die nu bewoonster van Ritheiin geworden was, haar bezoeken; zij richtte zachte en troostende woorden tot haar, maar tevergeefs. Clotildo scheen haar mot to hooren, 1 aar blik blejf op haar kind gevestigd met die ongerustheid en dlepo droefheid, welke haar niot meer verlieten. Aline zag dien blik; zy was ook moeder, zy begreep zeer spoodig, hetgeen er omging in het, hart van do zieke. Zich met een diep medelydon tot haar buigend, sprak zy: „Clotilde, stel u gerust, ik zal voor uw kind zorgendat beloof ik u." O, wolk een vreugdestraal verhelderde haar bleek gelaat 1 Van dit oogenblik af scheen zy weder te herleven. Nog was een gelukkige dag hier op aarde voor baar weggelegd: by de wederkomst der lente werden Blanche en Tecla beiden leden van do Kerk. Toen sprak Ciotilde tot Blanche: „Lief kind, bid, ach bid veel voor uw moeder." „Ja," antwoordde Blanche, „on voor vader ook, niet waar, mama?" C olilde ontstelde; eQn doodsche bleekheid kwam over haar gelaat, maar toch sprak zy „Ja, kind, voor uw vader ook." Het was Donderdag van do Stille Week. Aline had de beide families op het kasteel voreenigd; het was do eerste maal, dat Clotildo «r sinds den dood van de gravin binnentrad. De dames Von Ahiicg: betonden er zich ook en waren opgetogen by het geluk van haar jonge leerlinge. Zy hadden sinds langen tyd de droefgeestigheid bemerkt en de verwydering tusschen de beide families. Elyde over dezo toenadering en den nieuwen band, welken deze dag vormde tusschen Blancho «n Teel:, stelden zy voor, de twee meines over twee dagen naar Mondberg t: brengen, om tegenwoordig te zyn by de scho:ne plechtigheden der Paaechviering, welke daar een groote aantrekkelijkheid boden. Het voorstel dor oude dames werd met geestdrift aangenomen niet alleen door de kindoren, maar door ieder der aanwezig er„ Ciotilde gevoelde een groot verlangen het heiligdom terug te zien, waar baar verzuch ting verhoord was, tosn zy op het punt stond zich aan de wanhoop over te geven; en men kwam overeen, des Zatordagsnachts het plan ten uitvoer te brengen. Waarlyk kwamen een weinig na midder nacht do twee dames Von Ahring, Aline, Sigismund en Tocla, Ciotilde en haar dochter afhalen. De nacht was zacht on prachtig; de maan schitterde aan een met sterren bezaaiden en wolkenloozen hemel en een le^te-ocbtje scheen reeds de vreugde in het leven der natuur, welk9 zoo lang gesluimerd had, op te wekken. In die streken heeft men een plechtigheid uit vroegere tyden bewaard, die aau het Paaschfeest een lyzonder karakter geeft. Op het oogenblik, dat onze reizigers in de stad kwamen, vóór den eersten glans van Aurora, vermaande de stom der zware klokken de slapers den slaap uit de oogen te dry ven. Niemand luiateil naar de verleidingen der lulbeil: men staat haastig op. Mon snelt het eerste ochtendgloren vooruit, om te gaan naar het bedehuis, ter bjwoning der plechtigheid, waarby onze bedevaartgangers hot diepst getroffen waren. Voor de meesten hunne; was ze Lts r.i uws. Toen zy de kerk uit gingen en cenig-n tyd bleven staan op de plaits, van waar zy do goheele streek konden overzien, hoorden zy de klokjes van allo dorpen in het dal luiden, den volko do ver- ryz nis van C^riatus virkon igend. Zy blikten naar den horizon, verlicht door don eersten m rgcnglans; alles sche?n hun te 3proken van hoop en de overwinniog des levens op den dood. Blanche en Tecla verheugden zich over dat alles met het naïeve van heur leeftyd. Ciotilde, die meer dan eens haar biikken liet rusten op de rouwkleoderen van Tecla, zeido by zicbzolve, dat haar dochtertje ook spoedig geen moeder meer zou hebben. Maar Clotildo voelde haar hoop hoe langer hoe grooter worden. Het was het laatste uitstapje en de laatste vreugde vau de arme bannelinge. De lento, waardoor de natuur weder opgewekt wordt, ODtneemt den stervenden dikwyls de laatste krachten. Tevergeefs trachtte Ciotilde baar leven voor haar kind te rekken, de bronnen er van waran geledigd. Op haar beurt leerde Blanche het vreeseljk verdriet kenner, een moedor te bewoenc-n. Alino, getrouw aan haar beloften, nam de jongs woezo op het kasteel. Ttcla en Sigis- muod weenden met haar; zy trachtten door hun zorgon en hun iiefdo haar droefheid te verzaebten. Zooals in vroegere dagen maakten zy te zamen lango uitstapjes, zy leerden te zamen bun lessen en namen te geiyk hun uitspan ning. Tecla, die immer een weinig schuchter was, ward flinker door den omgang met liet sympathieke meisje, aan wio do ondergane smart een zeker gezag verleende. Wat Sigismund 'o.treft, hy was altyd bereid zyn beiden zusters hulp te bieden, eu vol verlangen Blanche te troosten en afleiding te verschaffen. Wanneer zy nacr een of ander schilderachtig plekje van het woud wilden gaan, was Sigisoiund een even aangenaam als onvermooid gids. Wilde men een vaar tochtje ondernemen of gaan visschen, dan roeide Sigismund en zorgde voor het nooaige visebtuig. By die gelegenheid vergat men don gooden Rupert niet; het was voor hem oen waar genoegen aon kinderen eeu of auder genoegen te verschaffen. Dikwyls, zeer dikwijls, voerde Blancho hen naar de bescheiden woning der dames Von Ahring, die nu docr Blancho gewoonlyk tantes genoemd werden. Haar oude vrien dinnen ontvingen alljd gaarno dat bezoek, en door haar wyzs gesprekken en haar afwisselende en belangryke verhalen wisten zy beurtolings de jonge kiuderen to behagen en te bikwamen; zy boezemden hun voor liefde tot het goede en sc'aooue en afkec-r van het kwaad in. Onder heur eenvoudig uiterlijk school iets, dat de kinderen innam cn baar door hon deed beminnen. Aldus gevo&Ue Blanche haar arm, beproefd hart zich opnieuw openen voor de aantrek- keiykheid van do hoop en de vriendschap. De schrikbeelden, welke haar zooLng voor den geest getpookt hadden, waren verdwenen, haar ziol werd weder verkwikt onder die stralen van hoop, van liefde en vertrouwen, die wedor haar jeugd vei lichtten. De wildheid, welke zy nog uit haar vioegere j-.ren bid overgehouden, veranderde ook in die bevallige schuchterheid, welke zoo goed by do kinds heid past, maar zj) had geheel haar eenvoud en aangeboren ongedwongenheid behouden. Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 1