UIL
DE ELECTRICITEIT,
ij
1893er Cotes Tabanac.
GERNER Co. GERM Co.
Dciriu's
N°. 11533
Donderdag 30 September.
A0. 1897
Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Derde Blad.
BOER- ES HANDELSDIUMEiilJ
Firma C. KOOYKER.
Pare Vaccinogène.
LAATSTE
Fransch Porseleinen TAFELSERVIEZEN,
Bnweüjks-Cadean.
VORMING EN DEN AARD ONZER KENNIS,
SCHWEIZER Zijd O BESTE!
Specialiteit: Nieuwste Zijden Stoffen voor Damestoiletten.
HARE VOORTBRENGING EN HARE TOEPASSING
de industrie en het maatschappelijk verkeer,
P.VAN OAPPELLE3,
M. C. F. J. COSIJN,
IBSCH
DA&BLAB
PEU3 DEZEB COUBAJNTa
Voor Leiden par 3 maanden, 1.10.
Franco per post
Afzonderlyke Nommers 0.05.
PRU8 DER AD VERTEN TI RWt
Van 1-6 regale f 1.06. Iedere regel meer f 0.17|. Groeten
lettere naar plaatsruimte, Voor het incasseoren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
De Koninginnen t© Leiden.
Als vervolg op het ia ons vorig nommer
omtrent het korte vorstelijk bezoek aan Leiden
medegedeelde, valt nog te vermelden, dat,
alvorens HH. MM. in het Ethnographisch
Museum aan de Hoogewoerd zich naar de direc
tiekamer begaven, Zy op hun wandeling, eerst
de Koningin Regentes en daarna Koningin
"Wiiaelmina, den concierge B. Gaykema aan
spraken en h6m vroegen naar net aantal
dienstjaren, welke hy in Indië had doorge
bracht, en welke expedities by aldaar had
meegemaakt.
To3n men in de kamer van den directeur
aankwam, was het reeds tien minuten over
vieren eü, wegens de betrokken lucht, al
©enigszins schemerachtig geworden.
Met groot-?, duidelijke en nette letters
zet'ten HH. MM. de eerste handteekeningen
in het gisteren beschreven nieuwe „Gulden
boek" van het Museum, eerst Wilhelmina,
daaronder Emma, met den datum 28 Sep
tember 1897.
HH. MM. namen vervolgens plaats op de
voor hen gereed staande zetels, gebruikten
de hun aangeboden thee en ook, nadat de
directeur hen nog kort had toegesproken,
champagne en gebakjes.
Na enkele minuten vertoevens nog, ver
trokken HH. MM. te tien minuten vóór half-
vyf ten einde alsnu te gaan naar de afdeeling
op het Rapenburg, betrekking hebbende op
Japan, China, Britsch-Indië en Bulgarye. (De
afdeelingen in het gebouw aan de Heeren-
gracht, welke den lsten October a. s. voor
het publiek ter bezichtiging worden gesteld,
omvatten Ameiika).
Niettegenstaande het inmiddels een weinig
was gaan regenen, bleef het koninklijk rij tuig
toch geopend en beschut'tc-n HH. MM. zich
alleen door een parapluie.
Onder lui 1 hoezee van de in de nabijheid
van het Museum staande menigte, aldaar
slechts door een paar politie-agenten, e?n
controleur on inspecteur voldoende op geringen
afstand gehouden, werd de tocht naar het
Rapenburg aanvaard, waartoe de directeur,
dr. J. D. E. Schineltz, alsmede dr. C. Hofatsde
De Groot, in een rytuig den stoet voorafgin
gen, ten einde HH. MM. aan het bestemdo
gebouw, de vroegere woning van wyien prof.
Bodel N(jenhuis, andermaal te ontvangen.
Onderweg stond overal wederom een groote
menigte geschaard, teg-nover wie HH. MM.
steeds buigende teruggroetten. Vooral de groet
van professor Blok, die Koningin Wilhelmina
indertijd onderwijs in de vaderlandsche ge
schiedenis had gegeven en zich nu juist voor
de Academische Bibliotheek bevond toen de
sto?t daar passeerde, werd door beide
Koninginnen op bijzonder minzame wijze
beantwoord.
Ook het gebouw aan het Rapenburg werd
op alle verdiepingen doorkruist en hier insge
lijks toonde Koningin Wilhelmina hare groote
belangstelling door aan vele voorwerpen in
het bijzonder hare aandacht te schenken on er
inlichtingen over te vragen, welke ha^r natuur
lijk door öf door don heer Scbmeltz 6f door
den heer Hof t: de De Groot werden gegeven.
Zu uo vrij gevaarlijke, smalle spiLr.ip,
Woike naar de bovenste verdieping leidt, werd
teb'o iui6n en misschien hier nog meer dan
in t gebouw aan de Hoogewoerd zullen
HH MM., nu zy alles zoo nauwkeurig gade
sloegen, hebben opgemerkt hoe bekrompen
hier overal de ruimte is, zóó dat er bier en
daar nauwelijks gelegenheid voor de passage
overbleef; maar tGvens ook dat een bezoek
langs de uitgesleten wenteltrappen niet zonder
gevaar is, vooral zooals nu, wijl de schemering
metr en meer was ingetreden en er op die
trappen roeds een bepaalde duisternis zou hebben
geheer8cbt, indien er by het portaal, van waar
een trap naar do benedenwoning van den
heer Scbmeltz voerde, niet een gappitje was
ontstoken, waarvan gelukkig halverwege ook
eenig licht van de ruwgewitte muren op ge
zegde, naar boven voerende enge trap terug
kaatste.
Die ongelukkige toestand had echter voor
ons een onverwacht voordeel. Toen namelijk
ook boven zoo goed en zoo kwaad het in
de halve duisternis en op de lage, bedompte
lokalen nog giDg alles was bezichtigd en
de bezoeksters met gevolg één voor één de
trap met hare kleine treden weer afdaalden,
waarbij men genoodzaakt was al s tromp sl en de
zich aan een leuning vast te houden, bevond
de Koningin-Regentes zich het eerst weer op
de eerste bovenverdi ping, althans op een klein
portaaltje aldaar, want den directeur was het
vanwege de smalte der trap niet mogelijk
zich daar eerder te bevinden, zoodat H. M.
eigenljjk niet wist welken weg te nemen,
óf de niet minder smalle, draaiende beneden-
trap, welke men niet gepasseerd was om
boven te komen, öf een hoek om te slaan
en zich te begeven in een kamer, waar, op
het portaal eerst de gasvlam voor zich heb
bende, men opeens een vrijwel aardige duis
ternis voor zich had.
In dat schemerdonker zeide HH. MM., toch
te gelooven „dat zij dezen kant uit moest,"
op welke veronderstelling wij die steeds
op eerbiedigen afstand in de achterhoede waren
gebleven, maar nu toevallig eenige oogen-
bl kken te voren de bewuste trap waren af
gedaald, zoodat wij er reeds in de aangrenzende
kamer alleen stonden te wachten toen HH. MM.
er aankwamen eone bevestiging konden te
kennen geven.
Men was wrer op het goede spoor. Zoodoende
genoten wy dus feitelijk, zij het ook van
korten duur, de booge eer het Hoofd van den
Staat tot gids te hebben gestrekt; want
spoedig daarop kwam ook een der heeren
van het gevolg in de geheimzinnige kamer
en zag kans door het doolhof van gange
tjes en paadjes weer in een andere kamer
te komen en de andere trap te vinden, welke
weder naar beneden voerde. Koningin Wilhel
mina volgde natuurlijk overal haar Moeder,
nu en dan haar japon vasthoudende, ten einde
niöt met dit of dat voorwerp of met deze of
gene vitrine in aanraking te komen, wat baar,
w: gens de nauwe doorgangen, echter niet
altyd mocht gelukken.
De Vorstinnen zullen zich gisteren ter dege
hebben kunnen overtuigen van de onhoud
baarheid van den toestand der kostbare ver
zamelingen in deze enge „pakhuis" gebouwen.
Er worct gesproken dat spoedig een gron
dige, afdoende verbetering te wachten st^at.
Mocht dit in werkelijkheid het geval blijken!
Precies te vijf uren stapten de Vorstinnen
weer in hun rijtuig, na vooraf den directeur
bedankt te hebben, hetgeen wfl by deze hem
eveneens doen voor de welwillende wyze,
waarop hy den toegang van de beide bezochte
gebouwen ook voor ons had opengesteld.
Zoodra HH. MM. in het rytuig zichtbaar
waren, ging er andermaal een luid en her
haald gejuich uit het wachtende pu'cli-k op,
en ook verder langs den weg was dit het
geval, totdat de Koninginnen de grenzen van
LeiJen over waren en langs den Vinkweg
naar de residentie terugkeerden, aan het
Haagsche Schouw van rijtuigen verwisselende.
Gemengd. Nieuws.
De opbrengst van het vervoer
van den Rynlandschen Stoomtramweg gedu
rende de maand Juli 1897 was: reizigers
aantal 43,313; opbrengst f 6134.10; goederen
en diversen f 849.75. Totaal 6983.85.
Van 1 Jan. tot ultimo Juli 1897: reizigers
aantal 211,366; opbrengst/" 28,879.01®; goede
ren en diversen/"4121.11.Totaal f33,000.125.
Per dagkilometer bedraagt dit f 17.29®.
Onder Wassenaar is nit de vaart
vóór de woning van den houtvester van baron
Van B., het ïyk opgehaald van diens dienst
bode, die den avond te voren plotseling ver
dwenen was.
Wederom iB een belangryke
diefstal van vleesch in een der soldaten-keu
kens in de Oranjekazerne te 's-Gravenhage
gepleegd door een bykok, die reeds naar het
Huis van Bewaring is overgebracht.
De bains mixtes van het Kurhaus
te Scheveningen zyn Zaterdag geëindigd; de
heerenbaden zyn nu naar die standplaats ge
schoven, dus diohter by het Kurhaus.
Op 24 Augustus jl. omatreek8 kwart
voor negen uren, ontwaarde de op de Konings
kade te 's Gravenhage surveüleerende agent
van politie een tandem komende van Scheve
ningen zonder licht op. Voor de tandem reed
een heer op een fiets met licht op. De agent
van politie wenkte, volgens zyn heden voor
de rechtbank afgelegde verklaring de tandem
om stil te houden ten einde licht te doen ont
steken en de namen van de beryders te vra-
g°n. In plaats halt te houden trachtten de
b ry iers van do tandem te ontsnappen waarin
zy bygestaan zouden zyn door den heer die
met licht op vooruit reed.
Op de rechtstroek&che vraag van den offi
cier of bier bepaald opzet tal het spel was,
kon de politiebeambte geen rechtstreeksch ant
woord geven. Wel kwam het hem voor dat
zóó gemanoeuvreerd werd dat hy de tandem
niet kon gr\jpen. Toen de politiebeambte achter
het rywiel van den voorryder omsprong en
tuch de tandem pakte, viel deze om, juist toen
een stoomtram uit ScheveDingen aankwam.
De machinist van de tram die een wiel voor
zich uit zag ryden, belde maar de flets bleef
tusschen de rails. Daarom sloot hy stoom af
en plaatste zyn voet op het reratoestel om
dadeiyk te kunnen stoppen. Dit bleek zeer
voorzichtig, want by het grijpen van de tan
dem door den politiebeambte viol deze om en
kwam ter zy de van de rails te liggen, terwyl
de agent daartusschon viel.
Uit de verklaringen van al de getuigen
blek, dat de agent kalm ziln plicht had ge
daan eotde wielrijders zich zeer onbehooriyk
hadden -gedragen en aanvankeiyk geweigerd
hadden hun naam op te geven.
Door een getuige h décharge werd betwist,
dat de -agent zoo kalm zou zyn opgetreden.
Zoowel -de politiebeambte als de wielrijders
waren z. i. ontoerekenbaar voor hetgeen ge
beurd was door den schrik van het oogenblik.
Subst.-offic. van justitie, mr. Van den Bran-
deler, wees op hetgeen over het voorgevallene
geschreven is, waardoor men den indruk kreeg,
dat de politie zeer roekeloos was opgetreden.
Thans de getuigen hoorende, krygt men even
wel een- geheel anderen indruk en ZEd. Achtb.
aarzelde dan ook niet den agent Pina buide
te brengen voor zyn optreden. Hy heeft groot
gevaar geloopen om overreden te worden, te
vallen als slachtoffer van zyn plicht, en
terwyl van gevaar voor de tandemryders
waarvan-v zoo hoog werd opgegeven geen
sprake was, geiyk de machinist en conducteur
der tram hier verklaarden.
Den vader van eon .dör tandemryders, die
den agent had beleedigd, zou het O. M. zeer
zeker ook als beklaagde gedagvaard hebben,
wanneer .het niet in aanmerking nam, dat
deze door den schrik op dat oogenblik niet
wist wat hy deed. Tegen den jongen man
uit Ryswyk een der beryders van den
tandem die geweigerd had zyn naam op te
geven en den agent een stomp had gegeven,
werd fv> boete gevorderd.
Twee sleep boot a-p met vier met
basalt geladen vletten- achter zich, kwamen
gistermiddag uit den Nieuwen Waterweg voor
de Scheveningsche kust. De basalt word aan
den kop van de beide landhoofden voor het
dorp in,aee gestort.
Te Blerick, gemeente Maasbree,
werd Zondag in de Maas aldaar dryvend
gevonden het ïyk varv- Th. Hölzgens, oud
49 jaar, kleermaker, wonende te Venloo.
Vermoedeiyk in droaken toestand verkee-
rende, want H. stond als een dronkaard be
kend, is hy te water geraakt en verdronken.
Jl. Vrijdagmorgen, omstreeks
10 uren, Is door twee onbekende landloopers
ingebroken in de woning van Gerrit Van den
Brink, wonende in de buurtschap Veen onder
Nykerk (Veluwe), met poging tot diefstal. Zy
werden echter hierin weerhouden door den
14 jarigen neef van genoemden Van den Brink,
W. Van Root8elaar, die op het land aan het
arbeiden was.
Een dezer landloopers sneed Van Rootselaar
met een scheermes over zyn hand, waarop
laatstgenoemde een der boeven zoo'n bevigen
slag met de zweep tegen het achterhoofd
gaf, dat hy op den grond neerzeeg. De andere
ongenoode gast kwam toen op den jongen
aan en dreigde hem te slaan; ook nu weerde
hy zich ter dege met zyn greep en stak den
landlooper in diens rechterteen, zoo gevoelig,
dat hy 't uitschreeuwde van de pijn.
Hierna wierpen zy nog een drinknap naar
den moedigen jongen, zonder hem te raken.
Aan bedreigingen ontbrak het niet. Zy zyn
in de richting van het Zwartebroek onder
Voorthuizen verdwenen. Door de politie wor
den y verige pogingen in het werk gesteld om
de zaak tot klaarheid te brengen. Het is te
hopen, dat zy er in mag slagen en alzoo de
brutale indringers hun verdiende straf niet
ontgaan.
Een ingezetene te Velp, vroeger
grossier te Zevenbergen, werd in 1895 failliet
verklaard. Door den curator in het faillissement
werd toen 9'/, pCt. aan de schuldeischers
uitbetaald. Thans, nu de gefailleerde weder
in beteren doen verkeert, heeft hy aan al
zyno oude crediteuren een extraatje van 40
pCt. hunner vorderingen uitgekeerd.
Aan de fabriek „Java" te Almeloo
is bekend gemaakt, dat in het vervolg slechts
halve dagen zal gewerkt worden. Dit is een
gevolg van de groote werkstaking van de
spinners in Engeland, waardoor de noodige
garens niet kunnen verkregen worden.
Dezer dagen verkocht de zoon
van den landbouwer Sybrand ter Weele, te
Lonneker, e9n paard op de markt te Delden.
Het dier wist echter aan zyn nieuwen
meester te ontkomen. Met doorgebeten hal
ster kwam het te middernacht by zyn ouden
baas terug. Ter W. en zyn gezin lagen reede
te bed. Het paard wist echter door stooten
tegtn de deur het gezin te wekken. Het paard
werd natuuriyk op stal gebracht.
Het atoomschip „Amsterdam", van
Grangemouth, is gisteravond omstreeks elf uren
to? n een stoel voor de Velser voetbrug aange
varen, waardoor deze beschadigd werd en de
„Amsterdam" een gat in het schip kreeg. Het
stoomschip is hedenmorgen naar Amster
dam opgevaren.
Het ontwerp en model voor het
nieuwe beursgebouw te Amsterdam zal weldra
voor het publiek te bezichtigen zyn, nadat eerst
ii overeenstemming met den architect goed
gekeurde wijzigingen zyn aangebracht. De aan
besteding van het gebouw zal in het begin
van het volgende jaar plaats hebben.
Op een der kantoren te Deventer
is een aaneengeplakt muntbiljet van f 10 ont
vangen. De eene helft is nommer 02321 en
de andere 02193.
De bevolking van Nieu w-0 r 1 e a n a
is zoo bevreesd wegens de uitbreiding van
de gele koorts, dat men zelfs tot gewelddadig
heden overging. Zoo trokken gewapende bendon
door de straten, om te beletten, dat binnen
de stad lazarets voor gele koorts-lyders op
gericht werden. Een tot gasthuis ingericht
gebouw werd in brand gestoken, waarvan de
vlammen gebluscht werden.
België dronk in 1896 1 2,498,000
H. L. bier!
Vervolg der Advertenticn.
GSoede, zuivere, roode Bordeanxwijn
(zacht en aangenaam van smaak)
28.— per 46 FLssohen,
ƒ7.50 per 12 Flesschen.
PBOEFFLEICH ad 60 Cents.
J. A. G. PKOOT ZOON,
WIJNHANDELAARS - HOFLEVERANCIERS.
Kantoor: Hoogl. Kerkgr. 43-15.
1063 13
Goedkoops en vluggo levering van
Rekeningen, Wissels, Quitantiën,
Briefkaarten Bedr. m. Firma, Memo
randums, Strooibiljetten, Enve
loppen Bedrukt m. Firma,
Trouwbrieven, Menu's, Cir
culaires, Vergaderingbrief
jes, enz. 6697 13
33en vrage prijsopgave.
Inëntlng tegen betaling van 1 did.
llonderdag 30 September, 's namiddags
van 3 tot 3 uren, in het Elisabethsgagt-
huis, Oude Vest. 7586 8
Zooeven ontvangen: 7687 16
een ryhc, fljne keuze
uit de beroemde Fabrieken Llmoges-Sèvrcs.
Prachtigeélégante afwerkingfijne decors
en goedkoope prijzen.
Zeer geschikt voor een extra fijn
By MARTINUS NIJHOFF, te 'sGravenhage,
is verschenen:
Opmerkingen
DOOB
Dr. R. P. MEES R.Azn.
Tweede druk.
Één deel 124 bladx. poet 8vo.
P r (J s f MS.
De eerste drulr van dit voor eiken beschaafde
belangrijke werkje, in bet laatst van 1895
verschenen, is geheel uitverkocht. 7677 16
met den
is in 't gebruik dubbel zoo duurzaam als de gevulde zeepen;
de blankheid van het teint en de schoonheid der huid worden door
haar gebruik ten zeerste bevorderd. In de Kinderkamer en op de
Toilettafel der Dames is deze Zeep onmisbaar. Per stuk voor
25 Cents overal verkrijgbaar. 7573 18
Vraagt proef onzer nouveautés in zwart, wit of gekleurd, van 35 Cts. tot ƒ12.56 p. Meter.
Directe Terkoop aan particulieren.
Wij zenden de bestelde zijden Btoffen geheel franco aan huis in elke gewensehte hoeveelheid.
SCHWEIZER Co., Luzern (Zwitserland),
ZIJDEN STOFFEN- EXPORT. 8111 20
Bij A. W. SIJTHOFF, te Leiden, is verschenen: de achtste afiev. van
Dl
DOOB
DERDE, herziene en veel vermeerderde druk
DOOB
Civiel-Ingenieur, Adj.-Verificatear van 'sRijka Zee-Instrumenten t« Leiden.
Inhoud: Inleiding. Het voortbrengen van den electrischen stroom. Het voor:
leiden van den electrischen stroom. De toepassingen van den electrischen stroom. D®
electrische verlichtings installaties. - De technische toepassingen van de warmte werkingen
van den electrischen stroom. De electrische motoren en hunne toepassing. De galvano»
techniek. Galvanoplastiek. Verdere toepassingen van de scheikundige werkingen van
den stroom. De Telegraphie. De electrische schellen. Verschillende telegraphischs
toestellen. De Telephonie. De toepassingen van den electrischen stroom in de genees-j
kunde. De electriciteit in de landbouwkunde. De electro-techniek in hare verdere betrek-,
kingen. Een blik in de toekomst. Elk hoofdstuk is in meerdere onderdeelen verdeeld.
„Het is den auteur gelukt in dit boek een zeer uitvoerig en voor leeken gemakkeiyt
te begrijpen overzicht te geven van de menigvuldige toepassingen dor electriciteit. Hoewei
reeds meerdere dergeiyke werken zyn verschenen, is de wyze van bewerking van boven
vermeld boek eene zóo uitstekende, dat het verschynen er van niet anders dan met vreugde begroot
kan worden. De auteur laat aan alle takken der electro-techniek evenveel recht wedervaror
en daarom is het juist zoo uitnemend geschikt om ter algomeene oriènteering te dienen 1"
Het feit, dat van dit w«.rk, versierd met byna 900 figuren, in zeer korten tyd een derde
druk noodig was, bewyst voldoende voor de superioriteit van den inhoud. Het zal worden
uitgegeven in 20 afiev. a 30 Cents.
Alle Sodiliaodclaars nemen bestellingen aan*
