Praatjes over Kunst.
Vlokken.
CX.
.Art et Decoration"
Revue Meneuelle d' Art Moderne
Paria 1897.
nans is ook in Frankrijk een uitmuntend
tijdschrift op het gebied der decoratieve kunst
verschenen. De Juli-a flavoring, waaruit ik
onlangs een stukje over Théo Van Hoytema
aanhaalde, was mi) reeds bekend, en, nu ik
de heften JanuariAugustus doorbladerd heb,
dient gulweg te worden geconstateerd, dat
er hi- r op veel belangrijks en op veel moois
te wijzen valt.
Het kan niet worden ontkend, dat de deco
ratieve kunst, zoo lang verwaarloosd, eindelijk
meer en moer in eere wordt hersteld.
Op de gtïioleerde uitingen 7an enkelen
*Ün compacter pogingen gevolgd, en sommige
fabrikanten bobben op voorbeeld van ver
scheidene kunstenaars aan bestudeerder werk
het aanzijn geschonken.
Voor do artisten ïs de verbeelding de gids
by uitnemendheid. Dikwijls heeft deze hen op
zeer gelukkige wijze geïnspireerd, doch die
vindirgen, zoo geheel op zichzelf staand, zou
den zondtr invloed op de markt der decora
tieve kunst zijn gebleven, indien zij den
fabii cant niet tot emulatie hadden aangespoord.
En laatstgi njsmde hebben wy op zijn beurt
oorus ig zien wordea om naar het Dieuwe
te zoeken en dat nieuwe ook to9 te passent
zelfs dkwijls ten koste van algeheele ver
nieuwing zijnor gereedschappen.
Dat die pogingen voor een goed deel ge-
8l a?d zijn, valt te bowyzen uit Dieuwe behang-
pjj ioren, uit geweven stoffen, uit boekbanden,
uit zilverwerken, uit gebrande glazen en uit
nog zooveel meer van den laatsten tijd.
Dó heer Tbióbault Sisson, in de voorrade
hst goed recht van Ruskio, William Morris
co Burno Jones ten volle erkennend, kan,
met te verschoon en naijver, niet aanstonds
toegeven, dat de Dieuwe beweging aan gene
zijdo van het Kanaal haar oorsprong nam.
Terecht wytt bij d^n ook op de Fransche
,chitecten, Labrouste en Viollet-le-Duc, dia
door de studie der heerlijke gothiek, de deco
ratieve kunst weder tot gezonder begrippen
wenschten terug te voeren. Hun pogen is
helaas echter in Frankrijk eerst bogrepeD,
nadat hunne denkbeelden in Engeland door
Kor. is w..ren opgevat, on er ook in België
bq zelfs in Duitscbland vruchten van waron
te bespeuren.
Aan het genoemde tijdschrift z(jn de namen
verbonden van Puvis de Chavannes, Vau-
dremer, Grasset, Jean Paul Laurens, Cazfn,
L. O. M rson, Frémiet, Roty en Lucien Magne.
De redacteur geeft in de 1ste en 2do af
levering eene zeer belangrijke bijdrage over
de decoratieve kunst in België.
Bijzondere hulde wordt hierm gebracht aan
Brussels burgemeester, don heer Buis, die op
vllerlei wijzen getracht heeft den smaak voor
jhet schoone" bij zijne medeburgers op te
mekken. Hy is het, die het kunstonderwijs
hervormd hooft; door het uitschrijven van
jrysvragen voor gevels de eigenliefde en het
Jalent der bouwkundigen heef6 geprikkeld en
aangemoedigd, ea aldus aan de ouds Vl'aam-
Bcbe stad haren vollen luister hoeft hergeven,
d. m. door do metnodieke restauratie van de
oudegobouwen, die da „Grand'place"omgeven,
metvoortgez tt on ver.uoeide voortvarendheid.
In een werkje, „l'Esthéiique des Villes",
heeft dez3 burgervad r, dia het „Kunst is
regeeringszaak" wjl degeiyk in z0n vaan
scbyat te hebban geschreven, zijn inzichten
over verfraaiing en restauratie van steden
neergelegd, en onze stadsbesturen zullen,
indi n zy zich verwaardigen het boekje te
eonsulteeren, er nuttige wenken en lang geen
banale opmerkingen in aantreffen.
Waardiglyk worut de heer Buis in zyn edel
6trevon tor zyde gostaan door den eminenten
bealdbouwer Van der StappeD, die o. a een
algeh3ele verandering invoert van het pro
gramma der „Academie voor schoone kun-
stea", waar de jeugdige artisten gevormd
werden.
Met kaa niet verwachten, dat in een dagblad
een volledige opsomming van den inhoud der
artikelen gegeven wordt, doch ton emde de
veelzyd gheid aan te tooneD, wil ik alleen
mededeeien, dat er in dit tydachrift zoowel
ovor glasschilderkunst als over goudameed-
kun<r, over meubileering en ceramiek, over
affiche-kunst en bindwerken, over schildoryen
en beeldhouwaroeid, o/or gobelins en dames-
handwerken, over behangselpapieren en boek-
üln3tratiön, belangryke schrifturen en afbeel-
oingen voorkomen.
Evenals ia „The Studio" en „The Artist"
worden bovendien maandeiyks wedstryden
uitgeschreven, en de bekroonde ontwerpen
door een competente jury beschreven en af
gebeeld.
Moge dit interessante tijdschrift in veler
handen komen!
We "erom een goede aflevering van „The
Studio": o. a. een artikel door Frances Key-
*er over den beeldbouwer Mare Antocolsky;
vervolg van „eenige ontwerpers to Glasgow
en hun arbeid", door Gleeson White; repro
dicties naar teekeningen van den dieren-
schildor Swan, met by schrift van A. L. Bal-
dry; „Algraphy", (een plaatsvervanger voor
de lithographic) met keurige krabbels van
Slorm van 's-Gravesande; Nationale pryskamp
te South-Kensington. Voorts de gewone
rubriekeu: als „Studie-talk", waarin onder het
hoofd „Parijs" de mededeeling voorkomt, dat
Beotet de Monvel, „the most delicate of
toaghtsmen, most subtle and charming of
colourist8", benoemd is tot Ridder van het
Legioen van Eer.
Toen onlangs op de keuze-tentoonstelling
van moderne kunstny verheid ook enkele proo
ven van batikwerk, door Johan Thorn Prik
ker vervaardigd, waren tentoongesteld, zullen
er wellicht niet velen zyn geweest, die het
doel van deze expositie ten volle hebben be
grepen.
Thans mocht ik een serie heeiiyk-gekleurde
stalen bezien, die door hem o. a. bestemd
werden om boeken in te binden. Een paar
proeven van bindwerk, in teergetinte, grillig
gelijnde kaften vervat, doen verlangend naar
een vollediger étaleeren uitzien. Intusschen
zullen zy, die een mooie, moderne en harmo
nieuze omlysting voor enkele schatten hunner
bibliotheek verlangen, wèl doen, zich tot den
eminenten en veelzydigen Haagschen kunste
naar te wenden.
Indien het waar is, wat het weeblad a^r
chitectura" onlangs mededeelde, dat nl. de
heer O. Mengelberg, in verband met het te
vervaardigen glasraam in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam (by gelegenheid van de a. s.
kroning van H. M. de Koningin), krachten
daarvoor in Duitscbland zocht, dan is waariyk
naast het protest, dat zoovolen hooren doen,
ook. dat van den kunstschilder P. C. De Moor
in de ,N. Rott. Courant" ter dege op zijn
plaats.
Want om nu niet alleen van het Zuiden
van ons land te gewageD, durven, wy toch
wel ala onze meening uiten, dat er waar-
lyk in Nederland zoo iets wel tot stand kan
worden gebracht.
De fabrieken te Delft en te Veere, om van
andere niet te spreken, hebben in den laatsten
tyd fraaie specimina van glasschilderkunst te
zien gegeven, en het zou te betreuren zyn
als een nationaal huldebiyk van Nederlanders
ter gedachtenis aan de kroning van Neerlands
Koningin van over de grenzen zoude moeten
worden betrokken.
"Wy zullen niets afdiDgen op de capaciteiten
van den heer Mengelberg, doch wel achten
wy ons gerechtigd de vraag uit te spreken
of artisten als Derkinderen en Lecomto even
eens naar Duitschland het oog zouden wenden.
Yan ganscber harte hopen wy, dat het
bericht op een misverstand zal biyken te be
rusten, en dat de velo onaangenaamheden en
rampspoeden, met al den aankleve van dien,
voorgoed een einde zullen nemen, opdat het
bewuste venster als volmaakt Nederlandschen
ar bei .1 op den lang, verbeiden kroningsdag kan
worden iogewyd.
Op de hovenzaal van het Stedeiyk Museum
zyn thans de afgietsels opgesteld van het
Koorhek in de Pieterskerk.
Op uitmuntende wyze vervaardigd van
wege de Kunstnyverheidsschool t3 Haarlem,
werden zy thans bruin getint, ten einde
eenigszins aan het eikenhout naby te komen.
Jammer, dat de plaatsing, met het oog op den
fraaieii arbeid, wat hoog te noemen i?. Gebrek
aan ruimte is echter oorzaak van die plaatsing.
Hot is te hopen, dat de op 't getouw gezette
„tentoonstelling van vrouweiyken arbeid" ook
op het gebied van „kunst bjj dameshand-
werken" wat goeds zal te zien geven, en dat
het gezegde, „dat die arbeid dikwyis een
grooten invloed kan uitoefenen op den kunst-
industrióelen toestand van een volk" naar
waarde zal worden begrepen.
Over het algemeen biyft het toch nog treurig
gesteld met de étalages in de vitrines van
de winkels, waar dergelyke arbeid wordt be
steld tn gekocht en waariyk, de smaak van het
publiek blyft over het algemeen (er zyn ge
lukkig uitzondoringen te constateeren) nog op
een al te laag peil.
Daarom acht Ik my bevoorrecht to kunnen
mededeeien, dat hoogstwaarscbynlyk binnen
korten tyd een kleine tentoonstelling op dit
gebied mag worden te gemoet gezien, terwyl
ik, zonder indiscreet te zijn, tevens kan ver
melden, dat ik my reeds in eene belangryke
toezegging mag verheugen.
Juists het aanschouwen van fraaie borduur-
en kantwerken acht ik dienstig, want, in ge-
moade, wat wordt er niet dikwyis een tyd en
geld verspild aan „werkjes", die noch van goede
compositie, nóch. van gevoel voor kleur, en
nóch van degelyke uitvoering getuigen. En
heusch, de dames zeiven hebben het in hare
macht tot verbetering mede te werken. Dat
dit dan ook in werkelykheid geschieden moge,
is de wensch, waarmede wordt besloten.
"Wat te verwachten stond is helaas geschied
met de opvoering van Schiller's tragedie „Die
Jungfrau von Orleans." Behalve de monteering
die veel gered, schynt to hebben, bleef de
totaal-indruk ver beneden het middelmatige.
Maar, in trouwe, is het ook niet wat al
te gewaagd, zulk een zwaargedragen drama
ia het Hollandach mot Hollandscho artisten
op te willen voeren? "YVy nemen gaarne.aan,
dat ieder zjjn best heeft gedaan, maar voor
bot creöeren van een figuur (op het tooneol)
ala Jeanne d'Arc, zyn niet alleen groote gaven
noodig, maar gestalte, houding en stem kunnen,
hier eenvoudig niet worden gemist.
Ea, te verwachten staat het ook, dat artisten
als Clara Ziegler en Sarah Bernhardt zoowat
de oenige uitverkorenen, zullen kunnen wor
den genoemd voor het vertolken van zulk
een zware rol.
Wy gelooven niet, dat de persmannen de
bedoelde afkeurende critiek zonder angstig wik
ken en wegen hebben terneergeschreven, doch
de directie had behooren te bedenken, dat met
wat fraaie décors en schitterende kostumes
geen drama kan worden gered, waarin teeder-
tragi ?che momenten als ln deze creatie van
Schiller nu eenmaal voorkomen,niet zuiver
worden teruggegeven.
Er is al zoo dikwerf op hetzelfde aanbeeld
gehamerd, dat het „frappez, frappaz touiours"
wel wat eentonig klinken gaat. Jammc-r toch
blyft het te ontwaren ho3 treurig, de regalen
der „edele consto van blasoene" alom met
voeten wordin gttrelen, en hoe h raldische
attributen worden aangebracht, die op den
naam van wapen eigenlyk geen aanspraak
mogen maken.
Zoo trof my o a. weder een nieuwe uitgave
van de portretten onzer Vorstinnen, waarby
door Gerard J. Bos*) een paar erbarmelijke
wapens in de omlysting werden geteokend.
De fouten zyn zóó talryk, dat ik er slechts
enkele van zal opnoemen Vooreerst zijn de
beide schilden „afgewend", waar zy „toe
gewend" moesten zyn (then stelle zich het
effect eens voor, indien ditzelfde met de belde
portr.tten geschied ware!). In plaats, dat het
veld van Nassau „bezaaid" is met gouden
blokken, zyn hiervoor in de plaats een 10-tal
sohildjo3 aangebracht; vergeten is voorts
door stippen aan te geven, daUdeNassausche
leeuw van goud is.
Over de slecht gestilisserde leeuwen zullen
wy 'tstilzwijgen bewaren. Met de cantons
ter zyde van de Wald-cksche ster schynt de
teekenaar geen weg te hsbben geweten. In
dat van „Gleichen" is althans het blauw
van het veld niet aangogeven, terwyl in het
ander de leeuw niet staande is geharcaerd,
(rood aangevend) en de blauwe liggende blok
ken onttrrken, dia in. dit wapen behooren.
Voorts zyn do raven koppen rood, welke
zwart (geruit) behoorden te zyn.
Nu moge men my tegenwerpen, dat dit
alles b(jzaken zyn, ik voor my houd» vol, dat,
indien wapens als attributen worden aange
bracht, deze volgens de regelen der heraldiek
moeten worden ontworpen. En vooral nu de
kroningsfeesten ophanden zyn is het ernstig
te betreuren, dat dergaiyke mislukkingen het
licht zien, die onkundigen wederom opnieuw
tot leid raad zullen verstrekken.
Omtrent de overige uitvoering der plaat be
waar ik liever het stilzwygen. C. V.
Niet te v .rwarr a met oasen etadgenoot, den
knnetechilder en lithograaf Q. J. Bo.'.
IN GEZONDEN.
Paardenmarkt (e Valkenburg.
Mijnheer de Redacteur
Vergun my een enkel woord naar aanleiding
van het ingezonden stukje van den heer C. C.
R. te W. met opschrift als boven.
En dan merk ik al dadeiyk op, dat R.
volstrekt niet aantoont, dat de paardenmarkt
te Valkenburg zou zyn ingesteld in 1298.
Zoolang hy dienaangaande in gebreke blyft,
vieren wy, Valkenburgers, bet volgend jaar
volstrekt geen eeuwfeest, hoeveel we ook
met onze markt mogön ophebben.
De g09de grond, dien ik volgens R„ zou
hebben voor myne meening, dat onze paar
denmarkt reeds in de 9de eeuw zou hebben
bespan, is geen andere, dan die berust op
den inhoud van een boek, dat zich bevindt
ter secretarie der gemeente Valkenburg, maar
dat thans niet ter mynex beschikking is.
Daarin wordt gemeld, dat reeds inden jare
800 de markt gehouden word, met nog ver
schillende bijzonderheden, waarvan een paar
voorkomen in raijna correspondentie in Uw
blad van Woensdag 1L
My is bekend, dat R. eens zeer uitgebreide
boeker(j bezit. Welnu, laat hy daarin eens
schommelen! Misschien vindt by daarin nog
wel iets, dat helder licht verspreidt over het
ontstaan der wyd en zjjd beroemde paarden
markt te Valkenburg.
Uw Correspondent
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik u een kleine plaatsruimte
in bet eerstvolgend nommer uwer courant.
In uw blad van Woensdag 11. komt een
ingezonden stuk voor over den toestand der
bakkery te Boskoop, geteekend„Een
werkman". Bedoelde schryver begint te zeg
gen, dat er sprake is te Boskoop om een
coöperatieve bakkery op te richten. De aan
leidingen daartoe zynT schryft hy, de hooge
brooipryzea en hy vergelijkt vervolgens de
brooipryzen van Boskoop met die van andere
plaatsen. In Boskoop, zegt hy, is de prys als
volgt: een tarwebrood van 4 pond kost 34
ets., wat een gruwtlyké onwaarheid is; een
zuiver Zeeuwsch tarwebrood van 4 pond kost
nist me=r dan 25'/, ets., ergo S'/o ets. minder
dan de achryver zegt. In Stol wjjk, schryft hy,
kost 4 pond tarwebrood 24 ets.; het verschil
tusschen Stolwyk en Boskoop is dus nog:
geen ct. per pond. In Zevenbergen, schryft
hy, is het nog goedkooper: daar is de prys,
10 ets. per kilo. De reden daarvoor aGhry ven;
wjj daaraan toe, dat ce tarwe, die te Zeven
bergen gedorscht en gebakken wordt, in;
qualiteit niet in. vergelijking kan komen met
zuiver Zeeuwsche tarwe, die te Boskoop ge
bakken wordt.
Dezelfde onbezonnen taal zegt de schryver
van het wittebrood. In Den Brial, Sliedrecht
en Stolwyk kost 2 pond wittebrood 14 ets
te Boskoop 17 ets. zegt hy.
Dat verschil is duideiyk, het komt hierdoor:
in bovengenoemde plaatsen kost het witte
brood 14 ets. de 2 pond, dat is waterbrood,
dat kost te Boskoop ook 14 ets. de 2 pond
en by enkels bakkers zelfs 12 en 13 ets.,
dus ook al weer een verwyt dat ongemoti
veerd is. De prys van 17 ets. is in de boven
vermelde plaatsen zeker niet bekend; daar
zal het publiek niet zoo fyn von smaak zyn
en niet zulke hooge eischen stellen, maar te
Boskoop, waar het meerendeel van uitmun
tende qualiteit houdt, wordt die prys van 17
ets. veel betaald; dan is het ook zuiver melk-
brood, en dat die prys naar de meelmarkt
gerekend feiteiyk nog te gering Is, blykt uit
het volgende dat te Gouda, een plaats waar
broodfabriek en coöperatieve bakkery zUn, het
m?lkbrood 18 ets. de 2 pond kost.
Verder willen wy nog opmerken dat er te
Boskoop nooit te hooge broolprya mogeiyk
is; daar zorgen de broodfabrieken in Gouda
en Leiden wel voor.
De blaam, die doof den schryver op de
Boskoopscho bakkery geworpen wordt, berust
dus geheel op misverstand.
U, Mynheer de Redacteur, dank «eggende
voor de ons verleende plaatsruimte, teeke
nen wy: De gezamenlijk# bakkers.
Boskoop, 17 September 1897.
BUITENLAND.
Frankrjjk.
Een kloin ParUsch boulevard-blad, de „Cri
du Peuple," dat zich den schyn geeft, nauw
keurig ingolicht te zyn over hetgeen er voorvalt
in hetElysés en in de villa de la Cöte by H&vre,
meent te kunnen verzekeren, dat eene Kamer
ontbinding voordat de zittiogstyd van de
Kamer geheel verstreken, is, geheel naar den
zin van president Faure geweest zou zyn.
By uitzondering was de minister van buiten-
landsche zaken Hanotaux hem niet bijgevallen,
terwyl het uitzicht op een voor de deur
staanden verkiezingsstrijd den minister van
binnenlandsche zaken niet zou hebben mis
haagd. Het hoofd van het kabinet moet daaren
tegen van den beginne af tegen de ontbinding
geweeat zyn.
Wanneer deze voorstelling met de feiten
overeenkomt, dan zou daaruit biykon, dat in
den boezem der regeering over de vraag der
ontbinding volstrekt niet de eensgezindheid
heerscht, die wenscheiyk zou zyn.
Volgens de „Combat," een te Cayenne
verschynend blad, zal de rechter Artaud
binnenkort naar het Duivelseiland gaan, om
den „verrader" Dreyfus te bezoeken. Men
schynt diens spoedïgen dood te verwachten;
reeds moeten alle maatregelen genomen zyn
om hem na zyn dood te photographeeren en
naar Parya te zenden, ten einde daar zyne
identiteit te doen vaststellen. Dit laatste ia
noodig, om aan alle geruchten over zyne
ontsnapping uit de gevangenis den kop in
te drukken.
Met den dood van Dreyfus zal Fraakryk
een zyner duurste gevangenen verliezen. Hy
kost Guyana per maand 1500 fr. aan tele
grammen en de regeering te Parjjs op zyn
minst het dubbele. De kosten van onderhoud
van de stoomboot, die de verbinding a et
Duivelseiland onderhoudt, bedragen 1500 fr.
per maand buiten de reparatiekosten, dia nog
onlangs 45000 fr. hebben beloopen.
Onder de manschappen van het regiment
Fransche jagers te Tunis heerscht een hevige
epidemie van typhus. In veertian. dagen tyds
zyn zeventig gevallen voorgekomen by een
enkel eskadron. De helft daarvan eindigde
met den dood.
Met het oog op dezen hoogst ernstigen
toestand had men besloten het eskadron met
verlof naar huis te laten gaan. Maar, naar
de „Figaro" vertelt, is men daarvan terugge
komen, omdat door dezen maatregel de zaak
ruchtbaar zou worden en de epidemie allicht
ongerustheid zou kunnen wekken 1
Rusland.
Een eigenaardige illustratie tot de pogingen
om toenadering teweeg te brengon tusschen
Russen en Polen, levert e?n pas openbaar
gemaakt besluit over do Invoering van de
Russische taal in den inwendigen dienst van
de stedelyke kredietinrichtingea van Russisch
Polen. Dit door den czaar den 27sten Juni
jl. bekrachtigd besluit houdt h9t volgende in
lo. To beginnen met I Juli 1909 moeten
de boekhouding en de rekening en verant
woording van de stedolyke krerietinrichtingen.
in de gouvernementen van Russisch Polen
uitsluitend in de Russische taal plaats hebben
éene uitzondering is slechts toegelaten voor
de briefwisseling met het publiek en met de
taxateurs, die tydelyk, tot 1 Juli 1903, kan
geschieden in de Poolsche taal.
2o. Van den dag der afkondiging van cit
besluit af kunnen by den dienst dezer instel
ling slechts personen aangesteld worden, die
het Russisch volkomen machtig zyn en in
staat zyn zich er van to bedienen.
Britsch-Indië.
Uit Britsch Indiö komt goed nieuws. In
de laatste dagen is er ruim regen govallan in
een zeer uitgestrekt gebied. Vooral de Pendjaab
werd ryk bodeeld. Dientengevolge zal de herfst
oogst, die in October en November wordt
binnengehaald, overvloedig zyn en staan de
kansen voor den voorjaarsoogst zeer goed.
De pryzen zullen nu zeker dalen en over een
paar maanden zal Indië zelfs tarwe kunnen
uitvoeren, seint de correspondent van de
„Times", daar het gewas zeer g03d skaat.
De inschryvingen voor het hongersnood
fonds hebben nu e9n bedrag van 546,500 pd. st.
bereikt. De inzameling zal aan het eind van
deze maand worden gestaakt.
De laatste berichten over den toestand
aan de grenzen zyn wederom gunstiger voor
de Engelschen. De Samana-forten, die zoo
ernstig werden bedreigd, zyn na een buiten
gewoon inspannenden marsch door de troepen
van generaal Yeatman Biggs ontzet. De grens
bewoners volgden hunne gewone tactiek van
terugtrekken ala zy een sterke macht tegen-
1— -Thn- nï^TW I—iiii ■■■■■n;
over zich krygen. Het mocht generaal Biggs
niet gelukken hun den weg' af te fniji?<n ea
zy trokken naar de Khanki-vallei terug.
Het ontzet van d. ze forten, om nog niet
te spreken van de herneming van net fort
Saragari, dat onlangs door do vyanden wérd
vermeesterd, is van groot belang, daar dezo
Saraanaposten strategisch zeer gewichtig z(jn.
Van daaruit kan het geheele gebied van cTe
Orakzais ten westen van Kohat worden be-
heerscht. De Miranzai-vallei wordt open ge
houden, en nu de vyand naar het noord
westen terugtrekt, is de belangryke weg naar
Thai en de Kurram-valloi geheel vry.
Dinsdag-morgen werd het fort Lockhart
ontzet en des avonds het fort Guliston. Dat
de Saragari-post weer is genomen, is boofd-
zakeiyk te danken aan de goede uitwerking
der artillfrie. De vyand had een zeer sterke
stelling ingenomen, doch deze was tegen het
goad gerichte artillerie-vuur niet bestand en
toen dan ook de infanterie een bajonetaanva)
deed, vluchtte de vjjand in alleryi.
Ook hat fort Gulistan was door een sterke
macht belegerd. Tonn de colonne van generaal
Biggs het tooneel van den stryd bereikte,
stonden de Afridis op ongeveer 400 meters
afstand van het fort. Zy boden aan de ver
sterking geen tegenstand en gingen omnid*
deliyk op de vlucht. De Infanterie en de artillerie
onderhielden een hevig vuur op de vluchtenden.
Op het fort Gulistan werd een flinke bezet
ting achtergelaten, waarna generaal Biggs
naar het fort Lockhart terugkeerde.
Een en tachtig Shinwarls, die deel uit
maakten van dè bezetting van Lundi Kotal,
welke post in het laatst van Augustus door
de oproerlingen werd vermeesterd, zyn, in
het bezit van hun gewereD, te Jamrud aan
gekomen.
De generaals Bindon Blood en Ellis bevin-
ken zfcb thans in het gebied der Mohmande,
en men verwachtte, dat zy Woensdag te
Nawagai zouden aankomen. De laatste had
met zjja colonne den top van de Karppa be--
reikt, zonder tegenstand te ontmoeten. Volgens
berichten bevindt de Hadda- mullah zich te
Gondap met een bende oproerlingen. De
Mohmand8 bewonen de streek onmiddellijk
ten noorden van Pescbawer en den Kbyber-
pas. In aantal zyn zy een van de machtigst*
stammen in dat gebied en in dapperbefid
staan zy geiyk met de Afridis, ofschoon zy
physiek belangrijk lager staan dan hunno
naburen.
De tuberculose bij het vee.
Dat de tuberculose onder het vee ook in
ons land krachtig wortel heeft geschoten,
kunnen statistieken omtrent de keuring ge
tuigen. Behalve door deze statistische opgaven
is er in ons land nog weioig omtrent de
tuberculose ter algemeene kennis- gekomen.
Met uitzondering van enkele artikelen over
dit oaderwerp in dagWadon en rapporten in
het „Landbouwweekblad" en andere vak
bladen, zyn er in onze taal geen geschriften
over de tuberculose by de dieren in het licht
verschenen. Deze overweging heeft den heer
D. Van der Sluys, veearts, hoofdkeurmeester,
onder directeur aan de veemarkt en bet
abattoir te Amsterdam, die gedurende don
tyd, dat by als hoofd der keuring van vee
en vleesch, eerst te Utrecht van 1882—1887
en daarna aan het abattoir te Amsterdam
van 1887 tot bedon, werkzaam Wds, ruim
schoots ln de gelegenheid is geweest de
tuberculose by de dieren van naby te loeren
kennen en te bestudeeren, aanleiding gegeven
een en ander uit zyn ervaring publiek te
maken. Hy heeft dit gedaan in een boekdeel
van een paar honderd pagina's, dat onder
den titel van „De tuberculose by het vee en
hare betrekking tot die van den menscb,"
by den heer H. Gerlings, te Amsterdam, het
licht ziet en wordt uitgegeven met mede
werking van de afdeeling Amsterdam der
Holland8che Kaatschappy van Landbouw.
De schryver kwam er door den aard zyner
betrekking als vanzelf toe, kennis te nemen
VoD de verschillende omstandigheden, waarop
moet worden gelet, en de uiteenloopende be
langen, waarmede rekoning moet worden
gehouden by do beoordeeling en de goeJ- of
afkeuring van het vleesch van door de tuber
culose aangetaste dieren. En het is zyn
streven geweest, in zyn geschrift zoo volledig
mogelyk, met vermyding van te groote uit
voerigheid, datgene over do ziekte mede te
deolen, wat hieromtrent voor de veehouders
en ieder ander, die er belang in mocht stellen,'
in het algemeen uit een practisch oogpunt
van actueel belang kan worden geacht.
De schryver hoopt, dat het den lezer zynef
verhandeling, voor zooveel hem dit nog niat
reeds bekend was, duideiyk zal zyn geworden,
dat de tuberculosa by het vee een niet alleen
voor de dieren en hun bezitters, doch ook
voor de gezondheid van den mecsch, om
verschillende redenen hoogst belangryke ziekte
is en ten volle' de aandacht, byzonder ook
die vau de Regeering, waardig is.
Dat het ariogend noodzakeiyk is, dat zoo
spoedig mogelyk in ons land maatregelen
ter harer bestryding worden genomen en dq
Regoering daartoe krachtig medowerke.
Weekblad voor <Te Jeugd.
Dit weekblad, uitsluitend verkrygbaar voor
de abonnés op het Leidsch Dagblad, kos|(
slechts 3 Cents per nammer en wordt
iederen Wo?nsdagavond bezorgd.
Het bevat gekleurde platen, verhaaltjes^
versjes, enz., en is voor kinderen esn goed
koop en zéér aantrekkelyk boekje.
In de vestibule van bet Leidsch Dagblad
wordt elke week een nummer opgehangen^
terwyl men zich tevens voor een abonnement
aldaar kan opgeven.
