CONCERT.
Eerste Nederlandsche Rijwiel-Fabriek,
Groote Houtveiling
Café „Die Porte von Cleve".
LANGEVELD's Koffie- en Theehandel.
L, H. VIJZELAAR,
N°. 11479
Donderdag SO Juli.
A0. 1897
i
Tweede Blad.
PERSOVERZICHT.
C. WAGENAAR Ir.,
Versche Zalm.
Gerookte Zalm.
Paling in Gelei en
Nieuwe Gemarioneerde Haring.
F. J. DE JOEG,
5833 8 J. BONDA, te Oude-Wetering.
Oud-Dordt; Museum van Preciosa; Vendel.
WOTflftBOTPI.I.MIÏ nijverheid, Visschery en Scheepvaart, Pliotograpliie en Boekhandel, -f23 PliM fill f! f! P T
Directeur: H. BURGERS, Deventer,
Filiaal L&ngebrug n/b. do Kleine Ruïne.
Vertegenwoordiger: .A.. v. d. LINDEN Jr.
Vacantie. Uitgaan
Stoombootdienst „Carsjens"
Zaterdagavond
BAL IN DEN WIN TERTUIN.
Nog slechts eenige dagen duurt de uitgifte der Bons
naar de prachtige prijzen, uitgeloofd door
PF* Voor iedere 50 Cents, in LANGEVELD's
Koffie- en Theehandel besteed, wordt een Bon uitge
reikt, die recht geeft aan den houder mede te dingen
naar 20 fraaie prijzen, waarvan de Hoofdprijs bestaat
uit een geheel Zilveren Tafelgarnituur. sose sa,
DAGBLAD.
ÏEXJS DEZES COUBASTi
Voor Leiden per 3 maanden»
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
f1.19.
1.40.
0.05.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitsondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
'FEU3 DER ADVKRTEHTEËN':
^an 1—0 regels f 1.05. ledore regel meer f 0.17J. Crootem
^etters, naar plaatsruimte. Voor bet Incaaseeron buiten de stad
'wordt f 0.05 berekend.
Wat is eigeniyk een vaandel en waar
voor dient het?
Deze vraag eens te stellen en te trachten
haar te beantwoorden, komt het Eaagsche
Dagblad noodig voor, ten einde zoo mogelyk
een eind te doen komen aan het geheel ver
keerde gebruik, dat er in het Nederland-
sche leger van wordt gemaakt.
Ontplooid ziet men onze vaandels, behalve
bij een enkele parade, haast nooit, zegt het
blad.
Misschien wordt die overgroote bezorgdheid
wel gevoed door de overweging, dat de echte
vaandels zoo schaarsch zijn, zooals we reeds
opmerkten, slechts 9 op de 46 bataljons.
Waarom heeft niet, evenals in Duitschland,
I Zwitserland, enz., elk bataljon zyn vaandel?
Bfj ons zyn het regiment svaandels,
maar zeer ten onrechte. Een regiment is een
veel te sterke troep om zich om éón vaandel
te kunnen verzamelen. Terecht heeft men
dan ook ingezien, dat het feifeiyk slechts
voor een bataljon kan dienen, en heeft men
aan do niet van vaandels voorziene bataljons
f a n i o n s gegeven, die denzelfden dienst doen.
Het blad treedt dan in beschouwing over
hetgeen de vaandels waren by de Grieken en
Romeinen, veldteekens, vereenigiDgspunten, en
besluit dan:
„Nederland heeft nog zyn schoone veldtee
kens op de stokken van zijne vaandels en
standaarden. De leeuw, met het zwaard lu
den klauw, liggende op het vergulde voetstuk,
een gouden lauwerkrans er onder.
Het is jammer, dat by de jong8te vaandel-
uitreikiüg men zich niet bepaald heeft tot het
hechten van nieuw doek aan het oude veld-
teoken. Doch de oude vaandels en standaarden
zijn er nog. Zy staan op het Ministerie van
Oorlog. En als we eindeiyk eens de lang
noodzakelyk gebleken uitbreiding onzer infan
terie en cavalerie verkrygen, dan hopen we,
dat by die gelegenheid niet alleen elk bat
een vaandel, elk escadron een standaard zal
ontvangen, doch dat de oude in 't vuur ge
weest zynde veldteekens, van nieuwe vlaggen
voorzien, weer zullen worden uitgereikt aan
die afdeelingen, welke er in biliykbeid het
meest recht op hebben.
Het zou opnieuw een schoone plechtigheid
zyn voor onze geëerbiedigde jonge Koningin l
Maar vóór dien tyd het gebruik der vaandels
en standaarden beter geregeld I
Vooral dezelve niet langer weggestopt
gedurende de bataille, dat druischt tegen de
geheele historie in 1"
In het Weekblad voor Nederland bespreekt
mr. J. A. Levy, naar aanleiding van het feit,
dat het Hof te Amsterdam de ex-ver-
pleegster van M e e r e n b e r g vry-
sprak van het vonnis, haar wegens ver
branding" door de arr.-rechtbank te Haarlem
opgelegd, deze stichting. Hy wyst vooreerst
op de be8tuursregeling en bestuursverdeeling
op „Moerenberg."
„Wy hebben," zegt hy, „twee ongehoorde,
deugdeiyk in rechte geconstateerde feiten.
Het badwater in „Meerenberg" kon levens-
gevaarlyke temperatuur bereiken en dit buiten
voorkennis van directeur, geneesheeren en
personeel, die twee jaren lang dachten en
denken moesten met normaal badwater te
doen te hebben I Deze enormiteit spreekt voor
zichzelve. Iedere toelichting zou haar ver
zwakken.
Dat er in de bestuursorganisatie van
„Meerenberg" iets haperen moet, zal een feit
van dit gewicht, niet twee uren of dagen,
maar twee jaren, voor den verantwoorde-
lyken directeur verborgen kunnen biyven, ligt
voor de hand. Op dit punt dient by de be
voegde autoriteit de blik te worden gevestigd.
Uit het jongste verslag, uitgebracht door de
commissie uit de Prov. Staten, geroepen om
te praQadvIseeren omtrent het ontwerp Be-
grooting voor het gesticht „Meerenberg", door
Ged. Staten voorgesteld, blykt, dat de on
zalige verbindingspyp thans weggenomen is
en men verdere maatregelen beramen zal.
Het is goed, maar niet genoeg. Het bestuurs
mechanisme zelf: de verdeeling der bestuurs
taak, de onderlinge verhouding der bestuurs
lichamen, de hiërarchische volgorde dit
alles moet ter hand genomen en terdege
nagegaan worden. My trof, dat de machinist,
ter terechtzitting van den Hove, den architect
„zyn chef" noemde, blykbaar door diens last
zich gedekt achtend. Is dit zóó, het wyst
op een noodlottigen misstand. „Meerenberg"
kan aanleiding geven tot allerlei overwegingen,
in den boezem vaB verschillende bestuurs
lichamen. „Meerenberg" echter hebbe slechts
één chef, den geneesheer-directeur, in wiens
hand de draden uitloopen. Zoo niet, heden
zal het badwater ongelukken veroorzaken,
en morgen doet iets anders het."
Dan komt scbryver tot het tweede punt.
Het plechtanker van het Haarlemsche vonnis
was art. 16 van de Instructie voor de ver
plegers en verpleegsters in „Meerenberg."
Dit art. luidt: „Zy zyn aansprakeiyk
en verantwoordeiyk voor de goede
vervulling der werkzaamheden, die hun zyn
opgedragen. Zy mogen geene werkzaamheden
verrichten, byv. baden of geneesmiddelen
toedienen, spyzen verdoelen, hulp verleenen
aan geïsoleerde patiënten, met de verpleegden
wandelen, dan na alvorens zich van de daarby
in acht te nemen regelen en voorzorgen,
nauwkeurig op de hoogte te hebben gesteld."
De door my gespatiëerde aanhef van dit
voorschrift heeft kenneiyk den rechter op het
dwaalspoor gebracht. En het gevaar dier
dwaling biyft bestaan, byaldien een altyd
mogelyk ongeval, van welken aard ook,
opnieuw zich voordoen mocht. De bedoelde
woorden nameiyk wekken den schyn, als
ware de verantwoordeiykheid, krachtens de
Instructie, verplaatst. Zy geven den dunk,
dat, wie ook, op den achtergrond, schuld
hebben moge, die schuld altoos drukt op het
hulpbiedend personeel, dat het ongeval niet
verhoedde.
"Wat my ten deze zeer byzonder verontrust,
js wederom de verklaring van den directeur
geneesheer, toxtueel luidende: "Ware het
[te weten: de mogeiykheid, dat het water
80° bereiken kon] my bekend geweest, zou
„ik ongetwyfeld", nu zou men meenen, dat
er volgde: dit verhinderd hebben. Neen, er
volgt„de verpleegsters opmerkzaam gemaakt
hebben en eene byzondere voorzichtigheid
hebben aanbevolen."
Gesteld, die aanbeveling ware geschied. Er
zyn alsdan gevallen denkbaar, waarin de ver
pleegster, door onachtzaamheid, in strafrech-
teriyken zin, schuld beeft. Maar en hierop
komt het aan die schuld ontheft nooit
dengene, die het levensgevaariyke badwater
veroorzaakt of verordent art. 16 moge luiden
zooals het wil. Het is hoog noodig, dat men
van den valschen schyn ©n den noodlottigen
dunk zyner aanvangswoorden rekenschap
zich geve.
Of zou men waariyk meenen, dat hy, die
macht of zeggenschap op „Meerenberg" heeft,
ongestoord en onbezorgd, de navolgende ont
boezeming houden kanZiezoo, laat het bad
water maar ziedend heet zyn, gebeurt er een
ongeluk, de verpleegster had moeten waken I
Een fraai huishouden voorwaarI In art. 16,
boven afgeschreven, is in één adem ook van
medicynen sprake. Laat een doctor, evenzeer
te goeder trouw natuuriyk als hy, die condon-
8atiowater in badleidingen brengt, strychnine
in een drankje geven, zal hy er af zyn met
de bewering: De verpleegster had moeten
proeven t? Wat prachtige opvatting, die tot
uitkomst geeft, dat de verpleegden gevry-
waard, maar de verpleegsters er aan gewaagd
worden! En wel gewaagd in dubbelen zin:
want 5f zy branden zich, óf zy staan terecht.
Branden doen zy zich dus steeds, terwyi de
aanlegger van het condensatiewater er zich
toe bepaalt plechtetatigiyk art 16 voor te lezen.
Welnu, het kan zyn nut hebben zonder
omwegen te verklaren, dat deze opvatting de
weerlegging niet waard is. Ook al ware ten
deze van schuld der verpleegster gebleken,
de vraag naar den schuldige naast haar had
beantwoording geëischt.
Na nog gewezen te hebben op den lang-
durigen dienst, dageiyks 12 uren dien
de verpleegsters in de storende klasse hebben,
besluit mr. Levy:
Ik heb er niets by te voegen.
Ten slotte. Juist dezer dagen Weekblad
van 't Recht No. 6982) is de vraag tor sprake
gekomen of het hooger beroep in strafzaken
al dan niet moet worden behouden. De
raadsheer in het Hof te Arnhem, mr. D. J.
Mom Visch, zegt er van„afschaffing van het
hooger beroep hier te lande zou ik eene
roekelooze, door niets gerechtvaardigde daad
achten, waartoe, naar ik hoop en vertrouw,
onze wetgever nimmer zal overgaan." Het
zelfde verklaarde wylen de hoogloeraar De
Bosch Kemper, in een klassiek geschrift.
Meer echter dan leeriDgen, wekken voor
beelden.
Laat het duideiyk en oprechtelyk gezegd
zyn: muurvast staat in Nederland de recht
matige overtuiging, dat de Nederlandsche
rechter niets en niemand ontziet. Ook de
zaak, die ik bespreek, verzwakt haar niet in
het allergeringste. Maar den rechter kan over
komen, wat by ons allen gebeuriyk is. Hy
kan zich blind turen op één punt, bovenal
wanneer het heilzame tegenwicht van rechts
kundigen bystand - 01 Talleyrand's schim:
Et surtout pas de zèlel hem onthouden is.
Dan moet er een rechtsremedie zyn by den
hoogeren rechter. Wie in het vervolg ten
onzent op afschaffing van het hooger beroep
in strafzaken aandringt, dien zal de mond
worden gesnoerd door de enkele opmerking:
Denk om de Meerenbergsche zuster l
Onder den titel Met de handen in 't
haar bespreekt Th. in De Limburger Koerier
de positie der liberale meerderheid
in de Kamer. Hy schryft:
Onze overwinnaars zitten met hun zooge
naamde zegepraal erg in de klem.
H09 kan 't ook anders?
Ze beseffen zeiven zeer goed, dat hun over
winning een kunstmatige, een schynoverwin-
ning is.
Hun beginselen zyn door de groote meer
derheid der kiezers veroordeeld.
Daarenboven bestaat hun geüsurpeerde
meerderheid uit een monsterachtig mengel
moes, dat eer in een museum dan in de Kamer
op zyn plaats was.
Hun jubelend trlomfgetoet na de herstem
mingen is totaal verstomd. Ontnuchterd als
ze thans zyn, zitton zy met de handen in 't
haar, zich suf peinzend over de vraag, wat
zy met hun overwinning moeten beginnen.
De overwinning der anti-Christeiyke party
heeft onze politiek zoo in de war gebracht,
dat het knapste staatsmansbrein ze niet ont
warren kan.
In dien warboel is slechts één zaak zeker,
nl.: de nieuwe Regeering, die het waagt het
Staatsroer in handen te nemen, zal machte
loos wezen om iets van beteekenis in 't belang
van het vaderland te verrichten.
Om dat te kunnen, moest er immers een
ministerie komen, dat ten minste in eenige
hoofdpunten een geiykgezinde meerderheid in
de Kamer achter zich had.
Doch dat is volstrekt niet het geval. De
groepen, die in de Kamer een meerderheid
kunnen vormen, bieden een bonte staalkaart
van verschillende en tegenstrydige zienswyzen.
Schynbaar bestaan tusschen hen wel eenige
punten van aanraking.
Zoo byv. in zake de sociale hervormingen.
Maar als het er op aankomt die hervor
mingen in wetten te belichamen, dan zal 't
biykeD, dat de overeenstemming slechts schyn
baar was.
Het Ministerie, zegt het blad verder, zal
wel bevroeden, dat het mot de aaneengesloten
oppositie der Christeiyke partyen, die de groote
meerderheid der kiezers vertegenwoordigen,
zeer ernstig te rekenen heeft.
Zou het zich vermeten een wet door te
dry ven, die tegen de overtuiging en de
beginselen van de meerderheid der kiezers
is, dan zouden de vertegenwoordigers dier
meerderheid zich gedrongen, zelfs verplicht
kunnen gevoelen dat tirannisch ministerie
hun vertrouwen op te zeggen, en het, by de
eerste gelegenheid de beste, den voet te lichten
Stelt byv. eens, dat het nieuwe ministerie,
misbruik makende van zyn kurs'matige
meerderheid in de Kamer, ons in naam der
vryheid den schooldwaDg opdrong, zonder
eerst te zorgen, dat in iedere gemeente eeQ
school bestond, waar de cbristelyke ouders
hun kinderen in geweten naar toe konden
sturen.
Wat zou dan gebeuren?
Dan zouden de cbristelyke partyen, die het
op dat punt eens zyn, aan het u inieterie
onvoorwaardelyk den oorlog kunnen verklaren,
en niet rusten, voordat die gewetensvol*-
krachtende wet vernietigd was.
En zoo ook met andere wetten, alsmede
met benoemingen. Als het nieuwe ministerie
voortging met alle vette baantjes aan zyn
geestverwanten cadeau te doen, dan zou de
oppositie in haar recht zyn haar vertrouwen
aan datpartydig, grondwetschennend ministerie
op te zeggen en het van de baan te
knikkeren.
Dat all63 zal het nieuwe ministerie wel
beseffen.
Maar daaruit volgt dan ook, dat er geen
krachtig ministerie mogelyk is.
Slechts een ministerie van zaakwaarnemers,
met de opdracht, door een wet op evenredige
vertegenwoordiging den incoostitutioneelen
misstand, dat de minderheid de groote meerder
heid overheerscht, weg te ruimen, is naar
onze bescheiden meening mogelijk.
En als het nieuwe ministerie dat tot stand
heeft gebracht, dan heeft het zich jegens het
vaderland uiterst verdiensteiyk gemaakt.
Wie het recht in een land doet heerschen,
heeft den hechtsten grondslag voor de welvaart
en den bloei van dat land gelegd.
Vervolg der Advcrtentiën.
KERMIS.
Drinkt Frambozen- ofCitrocn-Limo*
nade en Lemon Squash a 76 Cents
per flescb, by 6 stuks korting.
in „De Gekroonde Gaper", 6046 10
N. Rijn 33, Leid.en.
Koornbrugsteeg. 6091 10
Ontvangen
eene flinke party Sleatelhazen, Leidsch
model, en verschillende soorten Croadsche
Kazen, van af zeer lage pry zen
Leidsche Boter steeds voorhanden by
Landbouwinrichting „Paviljoen Nederland". Afdeelingen Oude en Nieuwe Kunst- ra ssa
1 Mii A Vviiy 1 SjfiJUaJillA Entrée 50 Cents (kinderen lialf geld), 'sAvonds na 7 uren 25 Cents. Werkliedenkaarten op aanvraag ft?VAaUfitttaVËa i
met 50 pCt. reductie. Gezelschappen School- en Weeskinderen 5 Cents per kind.
6039 40 DAGELIJKS MUZIEKUITVOERINGEN EN FEESTELIJKHEDEN.
levert HEEREN-RIJWIELEN van af ƒ115 en DAMES-RIJWIELEN
van af f 135, een zeer solied en mooi 2de-klasse-fabrikaat in kleuren
naar keuze, tot f ISO het fijnste en geheel 1ste klasse. 5900 30
Gratis onderricht. Volle garantie.
Nog eenige nieuwe, iets beschadigde machines tot verminderden prijs.
KATWIJK a/d. RIJN.
OP
Donderdag 29 Juli 1SB7, 'e morgens ÏO
uren, door den Deurwaarder P. H. VAN
TniEL, als:
Delen, Ribben, Balken, Kaphout,
Deuren, Ramen, Kozijnen, enz.
Ter plaatse voormeld op den verkoopdag
(e aien. 6049 13
Ryn- en Schiekade lOö, Leiden.
INSPECTEUR der
„Maatschappij van Levensverzekering",
opgericht in 1835, te Rotterdam.
DirecteurenB. DB REGT en F. N. VAN RIJN,
verstrekt Tarieven en Inlichtingen omtrent
verzekeringen op het Leven, tegen Inbraak
(met ol zonder diefstal), Brandschade, Inva
liditeit en Ongelukken. 6576 IS
Zeeassurantiën voor Personen en Goederen.
PER
van Lelden naar Amsterdam,
van Amsterdam naar Boskoop,
VICE-VERSA.
Dienst van Lelden Amsterdam lange
de Z(JI, Kagermeer, Haarlemmermeer, Oude-
Wetering Aalsmeer, enz.Vertrek van de Haven:
alle werkdagen 'svm. 4.30-, 7.30, 10.
's nam. 2.30-en 6.—***-, bovendien Zater
dags nog 'snam. 4 uren.
vs Maandags 30 min. vroegerVrijdags
een uur later; Zaterdags een uur vroeger-,
****gaat niet verder dan Aalsmeer. De over
tocht naar Amsterdam duurt 3'/, uur en kost
lste klasse retour ƒ1.-
Gedurende de Vacantie 16 Jnll 15
Sept. wordt voor Kinderen tot 15 jaren
verlaagd tarief gerekend, zijnde ongeveer
der gewone Passagiersvracht. 5958 28
Gezclscbapskaarten voor minstens 10
personen bil tijdige aanvraag met 25 °/t
reductie op den gewonen vrachtprijs.
Zondags geen dienst.
6045 26
Aanbevelend, Gr. WOBMER.
