Terwyi due in NoordwykBinnen het aantal
uitgebrachte stemmen op beide dagen het
zelfde was, werd op 25 Juni te Ncordwyk
aan Zee door 12 kiezers minder bun stem
plicht vervuld.
Door den voorzitter van het eternbureel
Ie Noord wyk-Binnen was éón biljet van
onwaarde verklaard, omdat, by bet zwart
maken der witte stip, krassen buiten bet
vierkante vakje waren aangebracht, hetgeen
door hem als een zichtbaar merkteeken be
schouwd werd. De heer C. J. L. Van der
Meer, kiezer, by de opneming tegenwoordig,
teekende hiertegen protest aan, op grond,
dat dergelijke handeling by een misschien
senuwacbtig of onervaren kiezer niet mag
worden aangezien voor het opzettelijk aan
brengen van een of ander kenteeken, dat zijn
etem van onwaarde maakt.
Ónze Yereeniging tot bevordering van
het Vreemdelingenverkeeroefl die langade
mige naamMe dunkt, we moesten hem maar
wat inkorten: Ik stel voor hem volgens de
meer en meer gebruikelijke wi)Z9 tot enkel
initialon te reduceeren, aldus: V. V.-V. die
V. V.-V. dan is nog steeds bezig op den inge
slagen weg voort te gaan. Dezer dagen weer
zflo op verschillende punten der gemeente
wjjsvingerlge reuzenhanden aangebracht, die
de bezoekers van dorp en strand „naar zee"
of „naar het duin" den weg wijzen. Ook
vindt men op eenige der schilderachtigste
plekjes in de duinen banken geplaatst, van
waar men een klein Zwitserland te aanschou
wen krijgt. Vooral die bij de rustieke brug
te een beklimming van het duin overwaard.
Voorzeker een gelukkige gedachte van V. V.-
V/s bestuur, dat hierdoor aanspraak bekomt
op de dankbaarheid der gemeentenaren voor
xjjn pogen Noordwijks blo9i te bevorderen,
en niet minder op nog meer medewerking
en steun, die den leden der Vereeniging zeiven
weer ten bate moeten komen.
Voorschoten: Do collecte voor den
Gowapenden Dienst in de gemeente Voorscho
ten heeft opgebracht f 20 53s.
Te Voorschoten stemden op 25 Juni 307
kiezers. 15 stemmen waren van onwaarde.
Op den heer Donner waren uitgebracht 173
en op den hoer Van Nispen 119 stemmen.
Uit de „Staatscourant".
Bij kon. besluit is aan jhr. mr. W. M. De Brauw,
met ingnng van 1 Juli 1897, op zijn verzoek, op
de meost eervolle wijze, ontslag verleend uit zijne
betrekking van Commissaris der Koningin m de
provincio Zeeland, met dankbetuiging voor de
vele en gewichtige dieusteu, dooi hem aan den
lande bewezen.
Benoemd tot directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Sïttard, H. J. Messink, (.bans commies
der posterijen van de 2de klasse.
Pensioen verleend aan J. Jacobs, ten bedrage
van409 'ejaars; aan M. D. Lainrnerta 208; aan
mr. J. J. Modderman ƒ2030.
Aau mr. M. G. P. Del Court van Krimpen, op
verzoek, eervol ontslag verleend als lid van bot
college van regenten over het buis van bewaring,
voorioopig tevens hulpstrafgevangenis, te Haarlem,
onder dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen
diensten, en benoemd tot lid van genoemd college
van regenten jhr. U. M. Speelman, oud-burgemeester
van Harlingen, wononde te Haarlem.
Aan den kapitein J. N. A baron Van Wassenacr
van St-Pancras, van bet corps pontonniers, ver
gunning verleend tot het aannemen en dragen van
bet ordoteekon 4de kL van bet Borstbeeld van den
Bevrijder Simon Bolivar, hem geschonken door den
president van Venezuela
Min.beschikkingen De minister van binnen-
laudscbo zaken beeft bepaald, dat de voor bet
tijdvak van I Juli 1897 tot en met 30 Juni 1898
bënoemdo Rijkslandbouwleeraar C. R. Brinkman
sal werkzaam zjju binnen do provincie Friesland
en hem als standplaats aangewezen de gemeente
Leeuwarden; dat de Rijkstuinbouwleeraar J. P. M
Cammao zal werkzaam zijn bionen de provincie
Gelderland en hem als standplaats aangewezen de
gemeente Tioldat de Rijkstuinbouwlecraar J. G.
Hazeloop zal werkzaam zijn binnen de provincie
Noord-Bolland, en hem als standplaats aangewezen
de gemeente Aalsmeer.
Audiëntie De gewone audiëntie van den mi
nister van oorlog zal Donderdag 1 Jali niet plaats
bobben.
Een herinnering:.
Den 29sten Juni 1882 werd de 2de luit.
Luske, te Lamgoet, in Atjeh, levensgevaarlijk
gewond bü do bescherming van een 200-tal
koelies, die aan een nieuw te maken weg
arbeidden. Zyn soldaten bestonden voor het
moerendeel uit recruten, doch Luske hield
met diia andere soldaten stand tegen esn
groote overmacht vaa Atjehers, terwijl de
anderen vluchtten.
Lusko ontving eerst een schot in de linker
hand, toen in den rechter oksel, tot eindelijk
een schot hem overeen lieg deed neertuimelen.
Toon stormden de Atjehers op bem los en
drenkten hunne klewangs met zijn bloed.
Luske trachtte zich nog met zijn sabel zooveel
doenlik te verdedigei, maar toen de helft
van z(jn rechterhand weggekapt werd hij
beeft nog een liDg, waarop drie klewang-
houwen duidelijk waar te nemen zijn
ontviel het zwaard aan zijn vuist. Met de
gewonde linkerhand trachtte hij to?n den
knoop los te maken van het étui, waarin by zijn
revolver droeg, (joch immer door daalden de
klewangs op zijn geteisterd lichaam neer.
Toon by later door de soldaten van kapitein
Bonoieu, die op het 1 ooren der schoten ter
assistentie toegesneld was, gevonden werd,
dacht men niet a ders dan een lijk voor zich
te hebben. Men legde het lichaam op een
draagbaar en bracht bet naar de versterking,
waar de offle. van gezondheid Rogier nog leven
constateerde, en een behandeling begon, waar
aan, en ook aan de versterken e middelen,
die mevrouw Hofsteede toezond, Luske zijn
later horstel to danken heeft.
Hij z.l toen ternauwernood meerderjarig
geweest zijn, maar toch was hy voor alle
militaire diensten ongeschikt geworden, zoodat
zijae pensionaeeriog volgen moest.
Nu leeft de heer Luske die gelukkig zeer
gefortuneerd is als vergeten burger te
Baarn. De hoer W. Bosch die in de „N. R.
Ct." bovenraedogedeelde bijzonderheden her
innert wekt ieder op om als bewijs van
hulde aan den heer W. C. C. Luske op den
29c ten dezer een naamkaartje te zenden.
Programma van Muziekuitvoeringen.
ZOMERZOItG. Dinsdag 29 Juni, te halfacht,
door het Staf muziek oorpe van bet 4de Regiment
Infanterie. Directeur: de beer W. Van Erp. Eerste
•Meeting: No. 1. «Uotor dem SiogeebanDer", Maracb,
Blo 2. Ouvertore .Le Domioo nor", Auber;
3. .La Oitana", Valse (late uitv.), Bnoaloeai; 4.
Tanzmueik rus der Oper: .Die vtrkauflo Braut"
(late uitv.), Smótana; 6. Fantaiaie aar l'Operetto.
.Madame L'Archiduo"*, Offonbach. Tweede «f-
deeliog: No. 6. Ouverture „Enryantbo", Weber;
7. Adagio uit het Viool-Concert, Max Bruch; 8. a.
Voorepel van de 4 de acte uit do Opera .Carmen",
arr. B. Boa, late uitv., Bizet; b. Liod uit de Opéra
.Ozar and Zimmermauu" arr. B. Boa, late uitv.,
Lortzing; 9. Bbapeodio bongroiae No. 2 (arr. Vao
Erp) (late uitv.), Liezt.
De uitslag der verkiezingen.
In het Handelsbladdat reeds een eersten
indruk van den uitslag gaf, is de schrijver
van „Van Dag tot Dag" over dit onderwerp
nu aan het woord. Zijn oordeel is, dat de
victorie van Vrijdag een zegen voor ons
vaderland kan worden, als zij een einde maakt
aan de splitsing der regeeringspartijen in
clericaal en anti-clericaaL
Die partijverdeeling behoort z. i. voor het
vervolg aan B3lgiè overgelaten te wordeo,
daar zij bh ons geen zin heeft.
Schr. wensebt den Staat onafhankelijk, te
laten van elke geloofsrichting; maar anti-
clericaal, in den zin van anti-godsdienstig,
is, volgens hem, slechts een onbeteekenende
minderheid in Nederland.
Nederland, met al zijn tal van kerkelijke
genootschappen, kan niet zegt scbr. op
katholieken grondslag geregeerd worden.
Indien onze katholieke landgenooten dit
willen inzienindien de Kerk wil gedoogen,
dat onze katholieken evenals ze dit in Enge
land doen waar zoowel liberale als conser
vatieve katholieken in de staatkunde zich
aansluiten bh de party, in wier Btaatkun
dige overtuiging ze deelen dan komt er
hier een natuurlijke partijverdeeling, in plaats
van de kunstmatige van heden.
En wat de anti-revolutionnairen aangaat,
meont schr., dat dr. Kuyper zich misrekend
heeft, door zijn natuurlijken bondgenooten,
den radicalen, ontrouw te worden.
Tot een betore partijverdeeling, niet gekocht
door prtjsgeving van een groot landsbelang,
kan dus langzamerhand, beweert schr., ook
bh medewerken.
En de liberalen zullen door de victorio ge
noopt worden, met krachtiger vertrouwen
dan ooit op het volk, de handen aan den
ploag te slaan, om, werkende voor de groote
volksbelangen, hoopvol de toekomst to gemoet
te gaan.
Wat het ministerie betreft, en den invloed,
welken de uitslag daarop zal hebbeD, zet
schr. op den voorgrond, dat dit een beperkte
taak had, bestaande in het tot-stand-brengen
der kieswet. Die taak heeft het volbracht,
en bovendien in de belastinghervorming voort
gezet, is de regeling der Kamers van Arbeid
tot stand gebracht, is het vraagstuk van do
arbeidersverzekering ingeleid en is oen wets
voorstel tot betere bescherming van het kind
ingeliend.
Aan andere vraagstukken van gewicht:
dienstplicht, verzekering van werklieden voor
den ouden dag, herziening der armenwet,
leerplicht, rechtstoestand der vrouw, woning
vraagstuk, enz. is niet geroerd.
De kiezers, die de nieuwe Kamer hebben
gevormd, hebben, zoo erkent scbr., recht op
vervulliog dier wenscben, en zoo betoogt
hij nu:
Het tegenwoordig kabinet zal zichzelf de
vraag hebben te stellen of het voor die taak
berekend is.
Het bevat zwakke elementeD, ook elemen
ten die, hoe krachtig ook zichzelf
hebben verzwakt. Dit dead de heer Van Houten,
toen hy te Groningen verklaarde, dat een
minister, die niet tegelijk Kamerlid is, geen
vasten grond onder zich heeft.
Een reconstructie van het Ministerie, wel
licht onder leiding van den beer Röell, zal
daarom wel niet kunnen uitblijven, tenzij H. M.
de Koningin-Rogentes het moer in 's lands
belang acht een ander liberaal staatsman met
de taak te belasten.
De grondtoon van het ministerie, dat voor
de Dieuwe Kamer optreedt, zal, dunkt ons,
moeten zijn: krachtige ontwikkeling van de
hulpbronnen des lands en verhefüDg van de
economisch zwakken in de maatschappij.
Men mag vertrouwen, dat alle liberale
Kamerleden nieuwe kracht en zelfver
trouwen verkregen hebbende door hun aan
raking met de kiezers zich zullen beijveren
een krachtige regeering in dien geest mogelijk
te maken.... en blijvend te steunen.
Een paar wenschen heeft schr. zelf, nl.:
Dat do toekomst brenge: Afschaffing der
plaatsvervanging, hulp aan den landman door
verspreiding van practischo kennis tot ont-
ginniog van woesto gronden en vrijheid van
verkeer door opheffing van tollen te land en
te water.
De 25ste Juni beeft veel goed gemaakt
van wat de 15de scheen te hebben bedorven,
zegt de N. R. C. „Het groote resultaat van
den herstemmingsdag is: dat de vrees voor
een regeering der verbonden kerkelijke partijen
verdwenen is. Niets meer, maar ook niets
minder.
Een wanklank was de verkiezing van dr.
De Visser, waardoor een verdienstelijk man
als de hetr Mess werd buitengesloten. Ook
vindt hot blad het jammer, dat slechts aan
twee personen te beurt viel in meer dan één
district verkozen te wordm, omdat dubbtla
verkiezingen de gelegenheid zouden hebben
opengesteld liberale mannen, die het met leed
wezen uit de Kamer ziet verdwijnen, daarin
terug te brengen.
Het groote succes der socialisten, die al
de vier zetels veroverden, waarvoor zy in
herstemming kwameD, schrijft de N. R. C.
Toor esn deel toe aan den persoon van mr.
Troelstra, dia in hun kringen veel populariteit
geniet. „Het is daarom volstrekt niet seker,
dat, indien mr. Troelstra, "gelijk men mis
schien mag aannemen, voor Leeuwarden op
teert, de beide andere districten socialistisch
zullen blijven. Er is althans voor de liberalen
reden genoeg, om daar den strijd nog eens
met fnsscben moed te hervatten."
En na vervolgens een uitvoerig overzicht
van den uitslag gegeven te hobben, waarbij
bet blad opmerkt, dat de katholieken niet
veel reden hebben zich over de gevolgen van
het verbond met de anti-revolutionnairen te
verheugen, noch te roamen hebben over de
trouw van de volgelingen van dr. Kuyper, die
lang niet als één man zfin opgekomen, waar
het 't steunen van een katholiek in herstem
ming gold, besluit de N. R. Ct. aldus:
„Het gevaar eener clericale regeering is
voorbij. Voorbij ook het gevaar, dat den vrijen
handel dreigde. De geest van vrijheid in ons
staatsleven beeft overwonnen.
„Onvermengd is echter de vreugde der ver-
eenigde liberale partij niet. Zij heeft haar
aantal stemmen in de Kamer van 57 tot 47,
dus met 10 stommen, zien dalen. Zij bezit
geen meerderheid. Met de hulp der radicalen
komt zfi één stem boven de 50.
„Er dient rustig en w(j6 te worden overlegd
welke regeering, ten gevolge der eerste ver
kiezingen onder de nieuwe wet aan Nederland,
past. Op de raadslieden der Regentes rust
thans een hoogst gowichtige taak. Mogen zfi
er zich tot heil van het vaderland van kwijten l
Het Vaderland beweert, dat het met tamelijk
groote gerustheid de herstemmingen heeft
te gemoet gezien. De op 15 Juni door de tegen
partij behaalde overwinningen golden z. i.
meerendeels districten, die lang verloren waren
beschouwd. Overal, waar de kansen twijfel
achtig stonden, was herstemming, maar ook
op tal van plaatsen, waar de liberale meerder
heid zeker was.
„Hebben de herstemmingen onze verwach
tingen niet teleurgesteld, wy moeten nu
erkennen" aldus gaat het blad voort „dat
ze die verre hebben overtroffen.
„Hulde aan bet gezond verstand der massa!
„Dag op dag was door de tegenpartij verkon
digd, dat Nederland in het heidendom was
verzonken, dat het ongeloof ten troon zat, dat
het steeds voortwoekerend liberalisme de
Christelijke beginselen in het hart des volks
verdelgde, en nameloos wee over ons laüd
uitstortte; dat de banier des Kruises weder
moest worden ontplooid en het Christelijk
bewustzijn weder onze wetgeving moest door
dringen.
„Het volk heeft de holheid dier erbarmelijke
phrases doorzien, op indrukwekkende wijze
tegen die lastertaal geprotesteerd, en de Kerk
t ruggedrongen van het gebied, waarop zfi
de vaan harer onverdraagzaamheid en barer
hesrscbzucht, onzen dierbaarsten rechten en
vrijheden ten spijt, wilde doen wapperen.
Teruggedrongen heeft bet ook het zich op
den voorgrond dringende protectionisme, en
het heeft geweigerd, ter wille der bedrieglijke
voorBpiegelingenvan meerder arbeid en hooger
welvaart, zich een broodbelasting op t; leggen,
die de mingegoede klassen loodzwaar zou
drukken.
„Ziedaar do beteekenis van het bereikte
resultaat.
„Over gens past het te erkenneD, dat geen
regeenngskrachtigo meerderheid is verkregen.
„Intusschen is het thans nog vrij IJdel
bespiegelingen te houden over de toekomst.
Het lijdt nauwelijks twijfel, of het Kabinet
zal beginnen de portefeuilles ter beschikking
te stellen van H. M. de Koningin Regentes.
De beperkte taak, waartoe het geroepen was,
is afgedaan, en de eigenaardige meerderheid,
waarop het steunde, is niet meer. De eisch
der constitutioneele beginselen is thans, dat
H. M. vrijheid erlange te beoordeelen, wat bij de
nieuwe verhouding te doen staat. Onder de
verschillende mogelijkheden behoort, uit den
aard der zaak, ook die eener reconstructie van
het Kabinet.
Gerekend zal, meent Het Vad.t moeten
worden met bet feit, dat in de liberale partij
do geavanceerde elementen een bepaald over
wicht hebben verkregen. Een schaduwzijde is,
dat illustratiën van het parlement, mannon
van beproefde ervaring en groot staatsmans
talent, het veld hebben moeten ruimen.
De Amsl. Crt. legt vooral den nadruk op
de zedelijke beteekenis van den uitslag.
Het blad had gevreesd, wat de clericalen
hoopten, dat de aanzienlijke kiesrechtuitbrei
ding, gelijk in '88, ook nu ons zoude brengen
een clericale meerderheid.
„Intusschen is hot tegendeel gebleken. De
groote onbekende, het nieuwe kiezersvolk,
bleek in zijn meerderheid al even weinig
clericaal als do oudere broeders. En dit moet
met te meer klem worden vastgesteld, om den
moreelen invloed, die de nawerking van dit
feit zal zfin. Want wanneer thans bet
Regeeringskasteel was buitgemaakt, zou over
vier jaar die tosstand als de bestaande orde
aanvaard en geduld zijn. Men zou er zich bij
hebben neergelegd of althans zich hebben
leeren schikken in de noodwendigheid van te
behooren tot de anti-clericale minderheid. Ook
dit is nu hot geval ni.t."
Hel Volksdagblad wijst er op, dat de
sterkste party thans wel de liberale is, maar
dat zij de radicalen en den volkspartijman
noodig heeft, om ook maar éón stem meerder
heid te krijgen.
„Van een krachtige regeering zal dus in
de eerstvolgende vier jaren geen sprake zyn.
Het zal wel weer een gemodder en geschipper
worden, om de zaken gaande to houden, en
het behoeft niemand te verbazen, als ten
slotte mr. Van Houten kalm op het torentje
blijft zitten, om de zaak op den ouden voet
voort te zetten."
De meest rationeele oplossing acht het blad,
dat thans een Kabinet werd gevormd uit
geavanceerde liberalen, dat zich hoofdzakelyk
bezig bield met „sociale hervormingen."
„Deze toch zyn door alle partijen niet
alleen beloofd, doch op den voorgrond geplaatst,
en het laat zich dus aanzien, (indien men
ten minste nog eenig vertrouwen mag stellen
in 8tembuBbeloften) dat voor deze zaken een
flinke meerderheid uit verschillende partijen
is te vormen, tenzij ae clericalen, uit politieke
berekening, van de liberalen die hervormingen
niet zouden willen aanvaardon."
De Standaard verklaart zich dankbaar, maar
niet voldaan. Waar de anti-clericale partyen
het tot 58 zetels brachten, schrijft het blad
dit toe niet aan eigen kracht, maar deels
aan het Dominee steekje van Braakensiek
en deels aan de R o o d e muts.
„Wat we van meet af profeteerden, heeft
zich volkomen bevestigd, t. w., dat we een
da capo van 1853 te gemoet gingen, en dat
het de fractie Bronsveld zou zijn, die, bijaldien
de „liberalen van alle gading" overwonnen,
hen van den ondergang had gered." Het was,
zegt het blad, een politieke verkiezing, die
in een kerkelyke worsteling oversloeg en
ontaardde.
Met het kerkelijk en sociaal-democratisch
hulpco'ps stond, berekent De Standaardde
kans der liberalen nog zóó hacheiyk, dat een
verplaatsing van 275 stommen over heel het
land hun op zeven zetels verlies zou zijn te
staan gekomen.
„Indien in Sneek 2, in Gouda 14, in Amster
dam II 46, in Amsterdam VIII 85, in Bever-
wyk 55, in Dordt 66 en in Dokkum 58 per
sonen andersom hadden gestemd, zouden er
voor do Christelijke partyen 51 zetels gewon
nen zyn geweest, en hadden alle anti-clericale
groepen saam bet slechts tot 49 gebracht.
„Weet men nu, hoe in deze zeven districten
tal van anti-liberalen zich door orthodoxe
predikanten hebben laten overhalen, om op
don liberaal te stemmen, dan is het klaar
als de dag, dat op een 410,000 kiezers, die
opkwamen, een handjevol misleide belijders
van den Christus dezen triomf aan de partijen
van Ongeloof en Revolutie verschaft hebben.
En daarby misbruikte men dan nog Groen
van Prinsterers naam."
Verreweg de pyniykste indruk, dien de
uitslag achterlaat, vindt De Standaard in het
feit, „dat mannen van Christeiyken huize, op
dit gewichtig keerpunt in ons nationale leven,
do balans naar de zyde van het ongeloof
hebben doen overslaan."
De (Antir.) Nederlander zoekt de oorzaak
der débacle voor een voornaam doel in anti
papisme.
„Zelfverblinding heeft zelfs van radicalen
en atheïsten meer heil doen verwachten voor
de hoogste goederen van ons volk, dan van
warme protestanten, wier protestantisme meer
dan een klank is.
„Aan den anderon kant ligt zeker een
voornaam doel der .schuld aan de wjjze van
ageeren dor gereorganiseerde antir. party. Men
meent van die zyde maar al te vaak, te kunnen
do9n wat men wil. Allerlei staketsels en
exclusivistische maatregelen brengen scheiding
onder gelykgezinde kiezers. Een goed deel dor
positieve christenen wordt uitgesloten. Men
brengt zyn candidaat in herstemming met
een liberaal. En men meent dan maar, dat
by die herstemming alle brooders en vrienden,
mits ztJ op hun „consciëntie" bewerkt worden,
wel voor dien geestverwanten candidaat in
het vuur zullen gaan; althans dat dit hun
plicht is. Zoo iets heeft echter zya grenzen."
Ook De T\jd acht het vermoeden gewettigd,
dat het anti papisme „voor deze gelegen
heid met den beter klinkenden naam anti-
clericalisme verwisseld" aan de stembus
verreweg de voornaamste rol gespeeld heeft.
Anti papisme, en dat wel van de meest „ordi
naire" soort.
Benydenswaardig acht het blad de eer
van zulk een overwinning niet. „Of het
voordeel er van althans voor de liberale
party waardeerbaar zal biyken? Wy hebben
evenmin reden om het te gelooven. Behalve
watzy leed in gehalte, i3 het getal harer
vertegenwoordigers in de Kamer niet onbe-
langryk geslonken. Bovendien, welko elemen
ten heeft haar invloed daar gebracht l Niet
minder dan viar sociaal-democraten danken
aan haar middellyken of rechtstreekschen
steun hun Kamerzetel, terwyl de homogeniteit
tu8schen Bastert en Van Bylandt en Nolting en
Ketelaar vermosdelyk ook nogal wat te wen
schen zal overlatenGezwegen nog van
den Christelyk-historischen eenling, die voor
't minst nogal verlegen met zyn figuur
mo9t zyn."
Eet Ned. Dagblorgaan der Chr. Histori-
achen, is zeer tevreden met don uitslag. Maar
vooral vindt het blad reden tot juichen in
het feit, dat door de C.-H. bet verbond tus-
schen dr. Kuyper en dr. Schaepman geknakt
en onmogelyk gemaakt is.
„Nederland hoeft zich te rechter tyd den
Grooten Zwijger herinnerd
„Hoe mo.-ten dr. Schaepman en dr. Kuyper
te moede zyn, nu zy, die zich der overwinning
zeker waanden, zich geslagen zien!"
„Nederland is niet clericaal, dat heeft het
bewezen. Nederland is anti-clericaal, geiyk
wy, dat heeft het getoond!
„De liberalen wonnenwaar w door
nood gedwongen, wilden, datzy zouden wmnen.
De clericalen verloren, waar wy wilden, dat
zy zouden verliezen."
Het Centrum troost zich eenigszina met do
gedachte, dat eigenlyk geen enkele party
heeft overwonnen.
De Christeiyk-Historischen hebben, zegt het
blad, in zooverre „eer" van hun werk, dat
zy de liberalen voor een algeheelo nederlaag
hebben behoed.
„Opmerking verdient intusschen, dat huq
drie gekozen candidaten juist in die plaatsen
de overwinning behaalden, waar tot dusver
de liberalen nagenoeg oppermachtig waren:
Rotterdam en Utrecht. O Nemesis 1"
Zeker acht Hel Centrumdat het kabinet
geen overwinning heeft behaald.
„Het werd zelfs op gevoelige wyze ver
slagen in don persoon van mr. Van Houten
te Groningen en van mr. v. d. Kaay te
Alkmaar. De uitspraak van het verdubbelde
kiezerscorps is allerminst een uitspraak te
zynen gunste.
De Maasbode erkent: „De anti-liberalen
hebben den zoo stoutmoedig opgezetten slag
verloren, de schoone vooruitzichten zyn in hel
niet verdwenen. De Kamer is niet om. Wel is
een geheel nisuwe positie geschapen, wel
hebben wy voordooien behaald, doch eene
anti liberale regeering behoort nog tot de toe
komst."
Dit wil niet Z9ggen, dat de toestand ln de
Kamer het blad zooveel vrees inboezemt.
„Daar zal anarchie den boventoon voeren, en
men zal ons het kwaad nier Kunuon coon,
wat men wil. Wie weet, hoe spoerig het
blykt, dat de liberalen een olifant uit de
lotery getrokken hebben! Van Tak willen
Bastert c. s., van Van Houten willen Nolting
c. s. niets weten. Dat is naast do versterking
van de anti-liberale oppositie het groote licht-
pant ia deze gebeurtenis. Maar het is dan
ook een lichtpunt van belang."
De Sociaal-Democraat, het orgaan der S.-D.
Arbeiderspartij, heft een juichtoon aan. Het
blad gaat de omstandigheden na, waaronder
in de drie districten de overwinning van don
heer Troelstra verzekerd werd, en zegt
dan o. a.
En dan Leouwarden! „Heeft Win
schoten een schitterenden slag geleverd, ge
voelt mon diepe bewondering voor de stryders
in Tietjerksteradeol, toch staat do overwin
ning te Leeuwarden o. 1. het hoogst.
„Daar hadden we te doen met een radicaal
en wel met den radicaal, den leider, het kop
stuk van wat in Nederland zich radicale party
noemt. Hier stonden de arbeiders in bun
atryd totaal alleen. Elk klein-burgeriyk element
schaarde zich tegen hen. Onbewuste arbeiders
elementen werden gespannen en lieten zich
spannen voor de radicale kar Met een min
achting van drie meter hoog keken do radicale
reuzen neer op de sociaal-democratie, die voor
haar oog hoogstens een zuigeling, misschien
nog maar een foetus was.
„En thans?
„Daar ligt de radicale ridder, met zyn beenen
ten hemel; de zuigeling beeft een reus neer
geworpen, de hooge minachting is gebleken
een beetje misplaatst te zyn geweest".
De Nieuwe lJselbode noemt de herstem
mingen totaal verongelukt. Niemand heeft
volgens haar reden om te jubelen. Zelfs de
liberalen niet, die hun beste minnen over
boord zagen gaan.
„Wat zy nu bereikt hebben," gelooft het
blad, „zal hun al bitter weinig voldoen. Tot
rogeeren niet in staat, zullen zy öf het tegen
woordig Kabinet moeten steunen en een
ministerie van door de volkskeuze uitgewor-
penen moeten handhaven, öf wol by een
ministerie-Heemskerk moeten belanden. Indien
ten minste de oude in het laveeren zoo be
dreven schipper zich nog beschikbaar stelt om
aan 't roer van het schip van Staat te staan.
„Aan recriminaties zullen we ons niet bezon
digen. Doch spyten doet het ons, dat de Katho
lieken altyd nog leeren moeten, hoe zy zetels
weg geven aan de liberalen, wanneer er op
den laatsten man van de anti-revolutionnaira
bondgenooten moet gerekend worden. Dit ia
nu toch en was toch ook reeds genoegzaam
bekend.
„Doch tot hunne eer zy het gezegd: het is
ditmaal zeker niet aan de anti-revolutionnairo
leiders te wijten geweest.
„Met grootere beslistheid dan ooit hebben
zy op samenwerking met de Katholieken aan
gedrongen. Daarvan dient hun akte te worden
verleend."
Naar aanleiding van den uitslag der herstem
mingen bevat De Nederl. Spectator een plaat,
waarop een leeuw in fiere houding afgebeeld.
Daaronder is het volgende versje, vry naar
„De Vlaamsche Leeuw", te lezen:
Zy zullen bem niet temmen,
Zoolang éón Geus nog leeft,
Zoolang de Leeuw kan klauwen,
Zoolang by tanden heeft l
KOLONIËN.
BATAVIA, 29 Mei - 1 Juni.
(Nederlandsche mail.)
De „Mak. Ct" van 17 Mei meldt utt
Makassar:
