N°. 11387
A". 1857
feze fioarant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven»
Eerste Blad.
Feuilleton.
GETROUWD.
I>oii<iev<la,g 8 ^pril.
LEIDSCH
DAG-BL
PBLJS DEZER COÜRAKli
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per post r I f i
Afeooderlyke Nommsre
f 1.10.
1.40.
OM.
PRIJS DER AD VERTENT EEN;
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J» Grooter»
letters naar plaatsruimte. Voor hot incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 7 April.
De „Vryzinnige Kiesvereeniging" alhier
heeft eene ledenvergadering uitgeschreven
tegen Vrydag-avond in het Nutsgebouw.
Punten van behandeling zyn: lo. Voor
stelling van nieuwe leden. 2o. Huishoudelijke
besprekingen.
In ejn aan de leden toegezonden ontwerp
van r-glement voor de genoemde Kiesvereeni
ging wordt in art. 1 haar doel aldus om
schreven:
De „Vrijzinnige Kiesvereeniging" te Leiden
stelt zich ten doel de liberale beginselen te
verbreiden en de toepassing daarvan te bevor
deren.
Zjj gaat uit van de grondgedachte, dat deze
beginselen voor hare belijders den plicht mede
brengen, niet slechts pal te blijven staan voor
de handhaving van de constitutioneele instel
lingen, vrijheden en volksrechten, het open
baar onderwijs en den vrijen handel, maar
daarenboven met kracht voort te arbeiden
aan het tot-stand-brengen van wettelijke
hervormingen, van de zoodanige bovenal,
waardoor sociale rechtvaardigheid in wetgeving
en bestuur wordt betracht en de maatschap
pelijk zwakken worden beschermd tegen het
exploiteeren hunner economische afhanke
lijkheid.
Art. 2 luidt aldus. Zy bevordert baar
doel door:
lo. voor het lidmaatschap der 2de Kamer
van de Staten-Generaal, de Provinciale Staten
en den Gemeenteraad de verkiezing te be
vorderen van personen, wier kunde en onaf-
tiankttiykheld een waarborg bieden voor self
standig oordeel, vaste overtuiging en
krachtdadige behartiging van de hun toever
trouwde belangen.
Voor zoover deze verkiezingen het bestuur
van Staat of Provincie raken, kunnen van
harentwege althans by eerste stemming
geen andere candidaten worden aanbevolen
dan die instemmen met de vryzinnige be
ginselen, door de Vereeniging beleden;
2o opwekking van de kiezers tot uitoefening
van hunne stembevoegdheid;
3o. het houden van vergaderingen ter be
spreking van algemeene en plaatselyke be
langen en opwekking'van het publieke leven
in do gemeente Leiden.
De vroeger door de Commissie der Volks-
by eenkomsten toegezegde extra samenkomst
voor de bezoekers der gewone bijeenkomsten
heeft gisteravond in de groote zaal der Stads-
zaal plaats gehad.
Het schjjnt door de Commissie goed ge
zien te zyn geweest, dat zulk een avond niet
voor een deel der bezoekers der Volksby een
komsten moest worden gegeven, maar het
zóó te stellen, dat ieder houder van een
kaart er van kon profiteered
De opkomst was, niettegenstaande de vry
h006 genoemde entrée, die er betaald moest
worden, buitengewoon: de groote zaal was
byna geheel gevuld, terwyi het balkon voor
een groot gedeelte was ingenomen door onze
jeugdige Janmaats, die zich in de pauze niet
onbetuigd lieten eenige zeemansliederen te
doen hooren.
Het gezelschap, dat door de Commissie
voor dezen avond werd geëngageerd, was
dat, geiyk men weet, van den heer Gustave
Prot, van Amsterdam, en het op te voeren
stuk„De klokken van het kasteel Corneville",
operette in vier tafereelen, naar het Fransch
van Clairville en Ch. Gabet, door Gus. Muziek
van Robert Pianquette; décors van Gustave
Prot eu Zoon, terwyi de kostumes waren
van Helmhout en Co.
Even over halfacht ging het scherm open
ontwaarde men op het tooneel een groote
mengeling van boeren en boerinnen, die, wat
hunne stemmen betroffen, zich goed lieten
hooren; er waren er onder die boerinnetjes,
die zich best van bare taak kweten; ook
met de heeren was dit het geval, zooals o. a.
met den rykspachter Gaspard, den Markies,
heer van Corneville, den baljuw, den bootsman
Bruinviscb, enz.; en niet alleen bet spel, maar
ook de zang was goed te noemen.
Allen wedijverden als 't ware om alles tot
een bevredigend geheel te brengen, waarin
zjj (afgaande op de bijvalsbetuigingen, welko
gedurig door de zaal klonken) dan ook vol
komen zjjn geslaagd.
Het orkest stond onder leiding van den
heer H. G. J. Yan der Naaten.
Ten slotte een woord van dank aan de
Commissie voor de keuze van het stuk.
Jammer echter was het, dat het aantal
tekstboekjes niet zóó groot was, dat ieder
belanghebbende zich er van kon voorzien; nu
moest menigeen zich enkel tevreden stellen
met een eenvoudig affiche.
Naar aanleiding der klacht, dat de toegangs
prijs te hoog zou zijn geweest, merkt men
ons op, dat die prijs niet booger was dan
die ten vorigen jare voor de extra-voorstelling
der Volksbijeenkomsten in den Schouwburg
(de galerjj uitgezonderd) werd gevorderd.
Toen werd algemeen geklaagd, dat bet aantal
plaatsen niet grooter was. De Commissie
besloot daarom een proef te nemen met de
Stadszaal, waar evenwel wegens de acustiek
eene gewone tooneelvoorstelliug was uitge
sloten. Om de proef te doen slagen, moest
de avond zoo aantrekkelijk mogelijk gemaakt
worden en kon in verband daarmede de prijs
niet lager dan vorige jaren worden gesteld.
Als curiositeit kan gemeld worden dat
uit Den Haag plaatsen zjjn genomen voor de
uitvoering van „La fille de Mad. Angot" op
Vrydag a. s. in den Leidschen Schouwburg,
omdat er voor de uitvoering op Donderdag
in Den Haag niet meer te krijgen waren:
wel een bewjjs voor de groote aantrekkelijk
heid van deze Opera.
De attaché by het Japansche gezant
schap te 's-Gravenhage, Horigouchi, is voor
eenigen tijd naar België vertrokken.
Prinses Elisabeth van Waldeck-Pyrmont
woonde Maandagavond wederom de voor
stelling in de Fransche Opera te 's-Graven-
hage by.
In deze week zullen de beide jonge
prinsen van Bentheim eenige dagen ten
paleize te 's-Gravenhage komen logeeren.
Het Centraal Comité van de anti-revolution-
naire kiesvereenigingen heeft tegen 29 dezer
de aangesloten kiesvereenigingen en provin
ciale comlté's tot eene deputaten vergadering
byeengeroepen.
Zaterdag, 10 April 1897, des avonds te 8
uren, zal de afdeeling Zuid-Holland der Broeder
schap van candidaat notarissen vergaderen te
's-Gravenhage in het hotel „De Twee Steden."
Mr. H. A. E. Modderman, advocaat en procu
reur te '8-Graveubage, zai alsdan spreken over
„het erfrecht van den echtgenoot."
Het hoofddeksel, tot welks invoering
voor het leger besloten is, heeft minder den
vorm van den Franschen képi, dan wel van
een schako-pet. Het Dieuwe model komt meer
overeen met de uniform-pet by het Oosten-
ryksche leger in gebruik, maar is breeder.
Zy is van donkerblauw laken (voor de jagers
van groen); rondom den bol loopt een roode
bies en om den benedenrand oen galonkoord
voor de officieren van verguld en voor de
minderen van geel kemelshaar.
Aan de voorzyde is naar dezelfde onder
scheiding een lus aangebracht met oranje
kokarde iets grooter dan dezelfde versiering
op de tegenwoordige uniformpetten.
Aan de neergaande klep is een verlakt
leeren stormband met vergulden of koperen
gesp in het midden gehecht.
In groote tenue wordt op de pet gedragen
door de officieren een pluim van afhangende
witte hanenveeren en door de subalternen
een witte paardenharen panache, zooals de
kolbak der huzaren in grootte tenue siert.
De tot procureur generaal in Sariname
benoemde rechter in de Haagscho rechtbank,
mr. Van Oosterzee, zal tegen den löden dezer
de reis naar de kolonie aanvaarden.
De rechtbank te 's Gravenhage zal a. s.
Zaterdag eene algemeene vergadering houden,
o. a. tot het opmaken van voordrachten ter
vervulling der vacatures van rechter in het
college en van kantonrechter aldaar.
Dezer dagen is aan de leden van de
Vereeniging „Het Nederlandsch Natuur- en
Geneeskundig Congres" het programma ver
zonden van het zesde Congres, dat 23 en
24 April te Delft zal gehouden worden. Het
boekje maakt door zyn eenvoudig, doch net
uiteriyk een aangenamen indruk. Het bevat
het werkplan van het congres met de ont
spanningen, waardoor de saamgestroomde
Congresleden van den inspannenden sectie
arbeid zich kunnen verpoozen, en tal van
inlichtingen, die voor do vreemdelingen van
hooge waarde zyn. Al aanstonds wyst een
kaartje den weg door de Prinsenstad en doet
de plaatsen, waar do sectie- en algemeene
vergaderingen gehouden worden, de bureelen
gevestigd zyn, duideiyk in het oog springen.
Overal vindt men de biyken van de zorgen
van het Hoofdbestuur, zoowel voor het weten-
scbappeiyke als voor het vriendschappelyk
karakter van het Congres. Een groote plaats
Is ingeruimd aan demonstraties van tal van
belangwekkende zaken buiten den tyd der
sectie-vergaderingen, wat op het Delftsche
Congres een eigenaardigen stempel drukt.
Het is thans voor de eerste maal, sinds
de Vereeniging in 1887 werd gesticht, dat
het Congres m een kleinere plaats byeenkomt.
Moet net Congres hierdoor de voordeelen, die
een grootere stad ongezocht biedt, missen,
de maatregelen, door het Hoofdbestuur op
uitgebreide schaal genomen, geven recht te
verwachten, dat aan velen een gastvry onthaal
verzekerd is. Een tot in byzonderheden uit
gewerkt systeem van kaarten, in het program
ma ingevoegd, is het middel, waardoor ieder,
die deze tydig naar Delft zendt aan het adres
van mr. A. De Stoppelaar, van vele stof-
felyke zorgen "gedurende de Congresdagen
wordt ontheven.
Het werkplan is in hoofdzaak gelyk aan
dat der vorige congressen. Er worden twee
algemeene vergaderingen gehouden. Op de
eerste zal na de openingsrede van den voor
zitter, prof. J. M. Telders, to Delft, een belang-
ryke redevoering van prof. C. A. Pekelharing,
te Utrecht, volgen, terwyl in de tweede alge
meene vergadering de heer A. Van Hasselt,
ingenieur te Amsterdam, een onderwerp voor
de watervoorziening onzer steden, van groote
beteekenis, zal uiteenzetten.
Op de eerste vergadering zal de Borneo-
medaille worden uitgereikt aan de leden der
wetenschappelijke Borneo-expeditie in 1894
en 1895 die door het congres met eene ruime
bydrage werd gesteund. Op het voorgaande,
5de congres, te Amsterdam gehouden, werd
hiertoe besloten.
Tusachen de beide algemeene vergaderingen
vallen de byeenkomsten der vyf secties, nl.
voor Natuur- en Scheikunde, Wiskunde, Bio
logie, Geneeskunde en Geologie, op wier wel
gevulde lyst van te behandelen onderwerpen
of te vertoonen demonstraties vele zaken
voorkomen, die ongetwyfeld een groote be
langstelling zullen wekken.
Ook is er voor gezorgd, dat het vele, wat
Delft op technisch en artistiek gebied te zien
geeft, door de congresleden zonder overhaas
ting kan worden bezichtigd.
De verwachting mag worden uitgesprokon,
dat dit congres naast de voorafgaande, in de
vier universiteitssteden gehouden, een waar
dige plaats zal innemen, dat de hier te ver
richten wetenscbappeiyke arbeid van groote
beteekenis zal zyn en de ontvangst, die aan
het congres van de zyde der Delftscha con
gresleden ten deel zal vallen, buitengemeen
haiteiyk wezen. Allen, die sympathie gevoe
len voor bet streven van het congres om
wetenschappeiyke ondernemingen, by voorkeur
in Nederland en zyne Koloniën, te ondersteu
nen en dit congres willen bywonen, kunnen
zich aanmelden by den secretaris te Delft,
dr. R. Sissingh.
- De Senaat van het Studentencorps der
Vry6 Universiteit heeft op 1 April aan prof.
dr. A. Kuyper het oerelidmaatschap van dat
corps aangeboden.
In een te Brielte gehouden vergadering
van liberale kiezers, uitgeschreven door de
kiesvereeniging Brielle, werd besloten zich
niet aan te sluiten by de Liberale Unit;
adhaesie werd geschonken aan het manifest
der heeren Fockema Andrae c. 8.
In een later te houden vergadering zal er
een candidaat voor de Tweede Kamer gesleli
worden.
Eenstemmig is gisteren door de R.-K.
Centrale Kiesvereeniging te Alkmaar besloten
tot geheelonthouding oy de ontstane vacatur#
voor de Tweede Kamer.
De officieren van het hoogste studiejaar
der krygsscbooi zullen onder leiding van den
kapitein der genie J H A Mysberg in den
loop van de maand Mei a o. eene oefening#-
reis maken naar de stelling van Den Heloer
tot het in oogenschouw nemen van de ver
dedigingswerken en de marine-établissemen
ten aldaar.
De 2de luit.-kwartierm. der marinier#
G. M. Klasing wordt met 1 Mei a.s. g-plaatst
by de 2de afdeeling te Willemsoord en belast
met de administratie ter vervanging van den
adj.-onderofficier W. B. Franken, dienstdoend
luit.-kwartiermeester.
Door ds. A. J. Looi8, predikant by de
Ned. Herv. gemeente te Delftshaven, werd
Zondag in de ochtend-godsdienstoefening her*
dacht zyn 25 jarige ambtsbediening, achter
eenvolgend in de gemeenten Hoog Blokland,
Willemstad, Aalsmeer, Veenendaal en sedert
8 jaar in zyne tegenwoordige gemeente.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft uit overweging, dat mr. J. Van Gennep,
ingevolge art. 96 der Grondwet, van rechts
wege het lidmaatschap van de Tweede Kamer
heeft verloren en dat derhalve eene verkiezing
van een lid dier Kamer moet plaats hebben
in het hoofdkiesdistrict Rotternam de ver
kiezing in dat hoofdkiesdistrict bepaald op
Dinsdag 27 April a. s., en de herstemming,
zoo noodig, op Dinsdag 11 Mei d. a. v.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de Commissarissen der Koningin
medegedeeld, dat het zyn voornemen is den
maatregel tot kostelooze verstrekking dsr
formulieren attestatiën de vita, benoodigd voor
de ontvangst van pensioenen ten laste d#r
Staatsbegrooting, met 1 Juli a. s. in werking
te doen treden.
De minister van w., h. en n. brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat zy, di#
op 1 Januari a.s. hun 36ste levensjaar nog
niet zullen zyn ingetreden, wanneer zy in
aanmerking wenschen te komen voor de open
gevallen betrekking van adjunct inspecteur van
den arbeid, aan welke betrekking eene jaar*
wedde is verbonden van ƒ1500, die by ge
schiktheid kan opklimmen tot f 2500 ziek
vóór 1 Mei by gezegeld adres aan zyn depar
tement kunnen aanmelden onder overlegging
van hun geboorte akte en van diploma's en
verdere stukken, waaruit kan ulyken waai,
zy hunne theoretische kennis hebben verkre
gen en aan welke inrichtingen zy practised
werkzaam zyn geweest.
Zy, aie zich zullen hebben aangemeld, zal-
len hetzy alleen, hetzy een gedeelte van
ben door den minister vóór 16 Mei a. s.
I worden uitgenoodigd om zich in den leop
e»
Tusschen het middagmaal en het avond
eten maakten wy weer een wandeling op
een anderen weg, of somtyds op deDzelfden
als '8 morgens.
Aan het avondmaal aten wy de koude
kliekjes van het middagmaal en daarna gingen
wy nog eens uit, de stad door tot aan het
beurspaleis, een vierkant gebouw, aan alle
kanten omgeven door mooie, hooge en ruime
"*!W^öriioken, en wy draaiden en draaiden om
dat paleis heen, oüder die verlaten en hol-
•*ï%linkende booggewelven, totdat vader de
overtuiging bad een voldoend aantal kilo
meters te hebben afgelegd, om met een gerust
geweten te kunnen gaan slapen.
Wy waren Diet ontevreden over deze manier
van loven en verveelden ons volstrekt niet.
Maar wy waren toch ook niet vroolyk en
levenslustig. Wy waren verzonken in apathie,
In volslagen onverschilligheid.
In den herfst kwamen twee nichtjes van
ons van de kostschool en, voordat zy naar
buiten gingen, bezocht vader haar met ons.
Zy hadden een veel mooiere zaal dan wy;
maar zy zaten er altyd, hadden er bloemen,
verzttten de meubelen nu en dan't zag er
heel anders uit dan by ons.
Zy ontvingen ons daar by haar borduur
werk en haar boeken vriendelyk en los gaven
vader de hand en zeiden met een vry
moedigheid, die ons verbluft deed staan:
Dag, mynheer de notaris."
Daarop wendden zy zich vriendelyk tot
ons en zeiden:
Zullen wy in den tuin gaan spelen of
blyven jullie liever hier wat praten?"
Beide was ons even onmogelyk. Wy hadden
nooit gespeeld. Niemand had ons ooit een stuk
speelgoed of een pop gegeven, en om te loopen
en te ravotten was er in ons huis geen plaats.
Onze uitspanningen waren die eindelooze
wandelingen. En als het weer wandelen
onmogelyk maakte, dan werden die uren
besteed om het bewuste lezen, schryven en
rekenen te leeren.
Bygevolg konden wjj noch spelen, noch pra
ten, on op wat de nichtjes Bonelli zeiden, keken
wy elkaar verlegen aan en antwoordden niets.
Kom, laat ons hier maar wat blyven
praten I" zeiden zy.
Zy zetten een voetbank voor hot venster,
schoven er vier lage stoeltjes omheen, ons
uitnoodigende te gaan zittenalle vier zetten
wy de voeten op dezelfde bank, om dichter
by elkaar te zyn, alsof wy heel vertrouwelijk
met elkaar wareD. Maar hoe dicht wy ook
by elkaar mochten zyn, wy hadden niets te
zeggen. Maar zy waren zoo mooi en aardig,
en wisten zooveel, dat het ons genoeg was
naar haar te kyken en haar verhalen aan
te hooren van de kostschool en van het
buiten, waar zy heen giDgen.
Toen zy terug waren, kwamen zy ons
bezoeken en vonden ons thuis, wat niet ge-
makkelyk was. Wy ontvingen haar deftig in
de zaal en zeiden: „Gaat zittenl"- eindeiyk
namen wy zelf op de canapé plaats om het
voorbeeld te geven. Maar zy zeiden: „Dank,
dank," en gingen toch niet zitten, fladderden
wat rond, raakten aan al wat op tafel stond,
de handschoenendoos, de servetringen, en
vroegen by alles: „Wie heeft dat gemaakt?
Van wie heb jullie dat?" en wy herhaalden
de legende van elk stuk.
Daarop kwam papa binnen, dien wy te hulp
hadden geroepen, en ik weet niet hoe het kwam,
maar na een paar minuten was hy druk bezig
met allerlei gebaren de heldenfeiten van Ajat
of den een of anderen dollen streek van Roland
te vertellen. En de meisjes lachten, begrepen
hem, vulden zyn woorden aan en wisten ook
alles van die helden alsof het haar vrienden
waren. Titina zei: „Haar letterkundige op
voeding is zeker voltooid."
Wy spraken het geheele jaar onder elkaar
en met tante over die visites. Tante zat er by
met een glimlach, die al de avery van haar
ge'oit deed zien; ons gebabbel scheen haar te
vermaken. Maar als zy lachte, lachte zy om
heel iets andere dan wy, want het gelukte haar
nooit een grap te vatten.
De meisjes Bonelli hadden ons die oude
aardigheid verteld van een juffrouw, die, in ©en
6poorweggid8 zoekende naar een zomerverbiyf
en Novara, Trecote, Magenta, Milano en Vice-
verea ziende, gezegd had„Hó, laat ons naar
Vice-verea gaanl"
Een jaar lang lachten wy daarom en het vol
gend jaar dachten wy met de nichtjes er nog
eens om te lachen, maar zy hadden het geheel
vergeten en zeiden„Herinneren jullie je nog
die afgezaagde grap?'
Maar tot onze groote vroolykheid had tante
ona die anekdote verscheiden malen doen ver
tellen waarna zy altyd in krampachtig lachen
uitbarstte, roepende: „De Vicel ae Vicel"
Er was in onze parochie een vice-geesteiyke,
over wien zy en haar vriendinnen het altyd
druk hadden. Nu meende tante, dat dit verhaal
een spottende toespeling was op dien vice, en
't was onmogelyk haar dit uit het hoofd te
praten.
Zy had ook weinig tyd tot babbelen.
Zy leed aan rheumatiek, en was steeds bezig
een flanel meer aan of uit te doen, naarmate
de temperatuur af- of toenam.
Dan bracht zy een gedeelte van den morgen
In de kerk door en daarna verbeeldde zy zich
de meid het koken te leeren, een kunst, die
haar zelf echter geheel onbekend was.
Dit zyn de rooskleurige herinneringen myner
kindsheid, van den leeftyd der lacbjes, der
vreugde, van alle mooie en goede dingen, zoo
als men zegt en schryft. Toen kwam de jeugd.
Maar tusschen myn jongemeisjesjaron en
myn kindsheid, toen ik ongeveer veertien jaar
was, had de eerste groote gebeurtenis in onze
familie plaats. Vader hertrouwde met een oude
juffrouw, die wy sedert eenigen tyd kenden en
die al lang onze aandacht had getrokken. Elk
jaar weer zagen wy haar 's winters in de
ke k zitten, gewikkeld in een langen, ruimen
mantel van paars fluweel en met een sjaal
over de knieën. Zy had een wonderlyken hoed
op met een langen zyden nek, om haar hals
voor tocht te beschutten, en kauwde aliyd op
een stokje ster-anys voor de spfis vei tering.
"Wti meenden dat zii vijftig iaar was. in
onze oogen het toppunt van ouderdom, 4e
leeftyd van tante. Later hoorden wy, dat ig
maar drie en veertig was.
Verbeeld u hoe wy lachten, toen we hoorden^
dat vader met haar ging trouwen l
Jullie begrypt, dat ik het doe in jullie
belang," zei vader. „Myn vermogen i6 «de*
groot; myn ambt brengt niet veel op; de brulde-
gift van moeder i6 tot tien duizend lires ge
slonken. Deze dame beeft zestig duizend lire^
die eenmaal aan jullie allen ten deel vallen,
want zy heeft geen familie en houdt veel van
my Daarby zal zy jullie tot steen zyn,
want nu je byna volwassen bent, hebben julhe
behoefte aan bulp en toezicht, die tante niet
kan geven."
't Waren heeriyke dagen, die engagement#-
dagen t 't Was in den herfst. Onze nichtjes
waren van school thuis met vacantie, en wg
vonden het niet eerlyk haar te bezoeken en den
het groote nieuws voor ons te houden. Maar
nauweiyk8 waren wy gezeten, of zy zeiden: „En
jullie hebt een bruid in de familie." En zy be
gonnen te lachen en wy nog harder dan
Wy rekenden uit, dat wy met ons vieren
nauwelyks even oud waren als de verloofd»,
't Was een vroolyke tydl De verloofde liet
ons elkeD dag met ons vieren by zich aan huis
komen, waar op de tafel in het salon een groote
vaas met bruidsuikers stond, waaruit wfl one
naar welgevallen mochten bedienen. En 4tt
duurde tot den trouwdag: anderhalve maaaA.
Wordt vcrvotyêQ