N°. 11312 Maandag 11 J auuari. A0.181, jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van <Zon- en feestdagen, uitgegeven IEIDSCI DAGBLAD. PELTS DEZEE CODEAUT: Voor Leiden per 3 maanden. Franco per post Afzonderlijke Nommers r 1.10. 1.40. 0.05. PELTS DEE ADVEETENTTËN: Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17}. Grooter» letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad wordt f 0.05 Dit nomiuer bestaat uit DME Bladen. Eerste Blad. Leiden, 9 Januari. Maandag a8. zal in de Hartevelt-zaal van het Stedelijk Museum de tentoonstelling in orde worden gebracht van schilderijen, litho^rapbieën en teekeningen van den kunst schilder den h er S. Mouljjn. Zy wordt Dins dag 12 Januari te 1 uur geopjnd on blijft ge durende eenige weken ter bezichtiging gesteld. Zelden hebben wij zulk een fraaie kaart van de provincie Zuid Holland gezien als thans door den heer "Willem Kamerlingb, te Gro ningen, in den handel gebracht en door den heer F. Bruins, le-Taar aan de rijkskweek school voor onderwijzers aldaar, bewerkt is, fraai èn om de keurige uitvoering èn om de duidelijkheid. Maar bovendien wordt de waarde van deze nieuwe kaart niet weinig verhoogd door den daarop tevens voorkomenden plaats bepaler, waarmede ieder plaatsje in een oog wenk is te vinden; door den afstandswijzer In uren gaans, van plaats tot plaats, en door de groote volledigheid en talrijke bijzonder heden, welke haar zoo uiterst geschikt maken voor den handel. Inderdaad, deze kaart spreekt voor zicbzelve wegens hare volledigheid, uit gebreidheid en gerieflijkheid. Alleen reeds een nauwkeurige beschouwing wat de omstre ken van L'iden betreft waarover hier dus het b'.ste te oordeelen is geelt daarvan het Bprekend8te bewijs. Daarbij kan de prij^ billijk genoemd worden. Aan 's Ryks Ethnographisch Musoum werd door den' heer G. W. W. C. baron Yan Hoövell, gewezen resident van Ambon, thans met verlof hier te lande, ten geschenke ge geven: lo. een houten prauw versiersel in den vorm van een vliogenden vogel, waarschijn lijk de-n zeearend, Haliaetus leutogast-r, voor stellende; lang 127 en brood 84 c.M. Geïnven tariseerd als serie 7110. Het voorwerp werd verkregen aan de Octe- eiatuivier, Zuidkust van Nieuw-Guinea, diende ter versiering van den voorsteven en is het eerste van dien aard, hetwelk uit die streek werd ontva-.gon. De kuif is met Casuarisvederen, de hals, rug en de randen der vleugels, alsmede de -staart, zjjn m:t door hars bevestigde schelpen en roode, zwarte, bruine en grijze vruchten- pitten versierd. I Eeno meer gedétailleerde beschrijving, ver gezeld van een afbeelding, zal binnenkort in het „Internationales Archiv für Etbnographie" verschijnen 2o. voor de afdeeling hulpmiddelen de vol gende photographi-.ën: groep inboorlingen van N. W. Nieuw-Guinea; witte monschen van Kisser; inboorlingen van Babber; n a Leti; memorandum van een bruidsschat op Kei, zijnde een hou'cn plank met ingesneden figuren. Aan den schenker is de dank der Regee ring betuigd voor dit nieuw bewijs zijner reeds meermaleu gebleken belangstelling in het Museum. (Sts. Ct.) De „Staatscourant" van 9 dezer bevat een koninklijk besluit van 31 Dec. 1896 (Stsbl. 266), waarbij op de voordracht van den minister van financiën wordt bepaald: dat er voor de uitspraak op bezwaarschriften betrekkelijk de person iele belasting een Raad van Beroep zal zijn in elke der provinciën en gedeelten eener provincie, met de daarbij vermelde standplaatsen, o. a. het gedeelte der provincie Zuid-Holland, behoorende tot de inspectiën der directe be lastingen te Rotterdam, 1ste, 2de en 8de afdeeling, en Schiedam; standplaats Rot terdam; het gedeelte der provincie Zuid-Holland, behoorende tot de inspectiën der directe be lastingen te 's-Gravenhage, 1ste en 2de afdee ling, Delft en Ylaardingen: standplaats 's-Gravenhage; het gedeelte der provincie Zuid Holland, behoorende tot de inspectiën der directe be lastingen to Leiden, Alfen en Gouda; stand plaats Leiden; het gedeelte der provincie Zuid Holland, behoorende tot de inspectiën dor directe be lastingen te Dordrecht, Zwyndrecht, Helle- voetsluis en Gorkum; standplaats Dordrecht. In de vergadering van de Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde, gisteren alhier gehouden, sprak prof. H. Kern over de ver taling van Macpherson'8 Darthula door Bilder- dU'k, in verband met de oud Iersche sage van Derdyn en de zeven Usnechs. Ui een vertaling van deze sage, in ver gelijking met het gedicht van Bilderdyk Macpherson, bleek ten duidelijkste het groote verschil dat in vela opzichten tueschen de twee bestaat. Macpherson kende geen Gaelisch; waarvandaan hij zyn stof had is niet helder. Ongetwijfeld moet hü enkele stukken vóór zich hebben gehad waaruit hij putte; en in die stukken heeft een en ander gestaan dat aan de oude sagen was ontleend, maar in al geval waren de bronnen (Engelsche natuur lijk) slecht, zooals volgt uit allerlei fouten, bijv. in de namen. De bewerking van Macpherson zelf is zeker buitengewoon willekeurig. Yan een zuiver epische sage maakte hij gedichten, waarin het beschrijvende afgewisseld werd door senti menteelo lyrische gedeelten, daarin tegemoet komende aan den smaak van zijn t\jd. Dit laatste verklaart ook de bewondering die Macpherson's gedichten in dien tijd vonden. Dat hjj van de geheele Iersche sage niets begreep, kan men hieruit zien dat hg dingen uit twee cycli dooreenwardo, nl. dien van Konchobar, omstreeks van den tijd van Christus geboorte, en dien van Ossian en Fingal, uit de vijfde of zesde eeuw na Christus. Er bestaan eenige gedichten (van de 10de of 11de eeuw), aan Ossian toegeschreven; ze zijn gekunsteld en slecht verstaanbaar, niet episch, heel anders dan de oude verhalen, en anders dan Macpherson. Op de studie van het Keiltisch heeft Macp herson dan ook geen invloed geoefend. De eerste studie van het lersch betrof de glossen van den bijbel; eerst later volgde het be- studeeren van de literatuur en leerde' men haar werken waardeeren en haar invloed begrijpen. De Jongelingsvereeniging „L'Amitió", te Hillegom, gaf gisteravond eeno uitvoering in Café „Flora" aldaar met een uitgebreid pro gramma. Opgevoerd werden: „Simon Tureli", treur spel in 6 bedrijven; „Een kamer met twee Bedden", of „een nacht te Sloterdyk", en „Ingelegde Vruchten", toonoclstukje door twee personen. Een en ander werd afgewisseld door eenige voordrachten, en besloten met den gewonen „Slotzang." Zooals bekend was, zou de Vereeniging den 12den dezer eene uitvoering geven in het hotel „Koning". Dit is plotseling in duigen gevallen, doordien de heer hotelhouder, die aanvankelijk de zaal beschikbaar had gesteld, deze thans weigerde. Nu zal, naar we vernemen, deze uitvoering plaats hebben in Café „Flora". Aan het hulppostkantoor te Noordwyker- hout werd in het jaar 1896 op de Rijkspost spaarbank ingelegd 12,767.37 in 108 inlagen. Men schrijft ons uit Noord wykerhout: Donderdagavond deed de weleerwaarde heer W. A. Van Halen, tot dusverre pastoor en deken te Hoorn, thans tot pastoor alhier benoemd, zijne intrede in onze gemeente en den volgenden dag vertrok de weleerwaarde heer Opmeer, kapelaan alhier, als zoodanig naar Llsse. Was het ongeveer driejarig ver blijf van zijnoerwaarde in onze gemeente al niet lang te noemen, het was zeer zeker èn voor hem èn voor zijne parochianen een gedenkwaardige tijd. Hier toch was het, dat hy onder alge- meene belangstelling zijn 12I/,-jarig priester schap mocht gedenken, hier ia het, dat hy zich een gedenkteeken heeft opgericht in de vorming van een nieuw kerkelijk koor. Dit koor, dat hem alles dankt, verliest by het vertrek van zUneerwaarde niet alleen zyn formeerder, maar ook zyn krachtigen steun en leider en het behoeft zeker geen betoog, dat van alle parochianen vooral zyn leden zjjneerwaarde noode en met de beste heil beden zien vertrekken. Te Haarlemmermeer bestond de bevol king op 31 December 1895 uit: mannen 8363, vrouwen 7751, totaal 16,114. In 1896 zyn: Geboren 329 mannen, 313 vrouwen, totaal 642, waaronder 10 tweeling geboorten. Overleden zyn 129 mannen, 146 vrouwen, totaal 275, zijnde 1 op de 58 zielen. Levenloos werden geboren 30 kinderen. Huwelijken werden er 113 gesloten. Eén echtscheiding had er plaats. In de gemeente hebbon zich gevestigd 373 mannen, 368 vrouwen, tot ial 741. De gemeente hebben verlaten 569 mannen, 550 vrouwen, totaal 1119. De bevolking bedroeg dus op 31 Decomber 1896: 8367 mannen, 7736 vrouwen, totaal 16,103. Gedurende de maand December werd op het hulpkantoor der posterijen te Leidschen- dam in de Rykspostspaarbank in 43 inlagen ingelegd f 3225.76, terugbetaald in 16 malen 3331 34. Drie nieuwe boekjes werden uit gegeven. Over 1896 ba ro g het aantal inlagen 713, het bedrag 35,291.85s, 92 boekjes werden uitgegeven, en werd in 166 keeren terugbe taald 12,900.74s. Op dit hulpkantoor werd alzoo in 1896 22,391.11 meer ingelegd dan terugbetaald. Op het Rykstelephoonkantoor te Leidschen- dam werderfin December 1896 behandeld 90 telegrammen, nl. verzonden 37 en ontvan gen 53. Gedurende 1896 werden verzonden 360, ontvangen 535, totaal behandeld 895 tele grammen. Aan het hulpkantoor der posterijen te Roelof-Arendsveen werd gedurende het jaar 1896 in de Ryks-postspaarbank iDgelegd f 61,601.41 en terugbetaald 35,102.77. Het aantal inlagen bedroeg 302, terwyi 53 nieuwe boekjes werden uitgegeven. Aan hotRyks- telegraafkantoor aldaar werden verzonden 1496 gewone en 4 diensttelegrammen, ontvan gen 1832 gewone en 54 diensttelegrammen, opgenomen en verder geseind 706 telegrammen. Er werden alzoo m het geheel behandeld 4092 draadberichten. In het afgeloopen jaar werd op het hulppostkantoor te Oegstgeest in de Rijks postspaarbank ingelegd 8102.38, verdeeld over 236 inlagen. Uitgegeven werden 31 nieuwe boekjes. Aantal terugbetalingen 55, tofc een gezamenlijk bedrag van 4870.325. Tot lid van het bestuur der Byzondere Bewaarschool aan den Morsch -aldaar is be noemd de heer L. Schouten. De loop van de bevolking der gemeente Lisse was in 1896 als volgt: Op 1 Jan. van dat jaar bedroeg de bevolking 1713 m., 1622 v., totaal 3335. Vermeeidenng door geboorte 59 m., 74 v., totaal 133; door vestiging 129 m., 143 v., totaal 272, te zamen 188 m., 217 v., totaal 405. Vermindering door sterfte 19 m., 26 v., totaal 45; door vertrek 94 m., 112 v., totaal 206, te zamen 113 m., 138 v., totaal 251. De bevolkiDg vermeerderde dus met 75 m., 79 v., totaal 154, en bedroeg alzoo op 31 Dec. 1896: 1788 m., 1701 v., te zamen 3489. Op 31 December 1896 bestond de be volking der gemeente Bodegraven uit: 1906 m. en 2034 vr., te zamen 3940 personen. In 1896 werden geboren 81 jongens en 78 meisjes, totaal 159 kinderen, waarvan 6 levenloos. Er vestigden zich 150 m. on 166 vr., te zamen 316 personen. Naar elders vertrokken 148 m. en 164 vr., totaal 312 personen. Overleden 45 m. en 38 vr., totaal 83 personen. Er werden gesloten 26 huwelijken. De bevolking bestond op 31 December 1896 uit: 1944 m. en 2076 vr., te zamen 4020 personen. Voor de Nutsafdeeling te Bodegraven zal Dinsdag a. 8. optreden dr. H. Meursinge, van Oudshoorn, die eene lezing zal houden over zijne reis naar Noorwegen. Gedurtnde de maand December werd aan het postkantoor te Bodegraven ingelegd 2692.39, terugbetaald 2043.89, terwijl het laatst uitgegeven boekje het No. 471 draagt. Naar wy vernemen, is op de inschry- ving, groot ƒ1,000,000 4-pcts.-obligatiën der Nederlandsche Maatschappij van Z-kerh ij- stelling voor Ambtenaren en Beambten te Amsterdam, ingeschreven tot een bedrag van ƒ1,865,000. Aan het ministerie van waterstaat is aanbesteed het onderhouden van het post- en telegraafgebouw te Haarlemmermeer, van den dag der kennisgeving van de goedkeuring der aanbesteding tot en met 31 Dec. 1899. Minste inschrijver was de heor R. G. Yan Grieken, te Hoofddorp, voor 599. Gedeputeerde Staten van Zuid Holland hebben de op 14 Oct. jl. te Sassenheim voor de gemeente Lisse gehouden loting voor de Nationale Militie, lichting 1897, vernietigd wegens het niet schudden van de lotingsbus. De Engelsche gezant aan ons Hof, Sir Howard, heeft heden het legatiegebouw in het Hooge Westeinde te 's-Gravenhage betrokken. Hare Majesteiten de Koninginnen hebben Donderdag-avond aan tafel vereenigd karon Yan Nagell van Ampsen, opperstalmeester der Kooingin; baronesse Van Nagell van Ampsen, dame du palais van de Koningin- Regentes; baron Van Verschuer, kamerheer in buitengewonon dienst van de Koningin; baronesse Yan Verschuer, dame du palais honoraire; de heer Van Bronkhorst, kamer heer in buitengewonen dienst van de Koningin, en jhr. Van Pabst van Bingerden, kamerheer in buitengewonen dienst van de Koningin. H. M. de Koningin-Regentes (niet H. M. de KoniDgin, zooils dezer dagen gemeld is) heeft voor tien aandeelen deelgenomen in de onderneming tot oprichting van een tram te Apeldoorn. G.trouw aan hare gewoonte heeft de firma Faddegon Co., boek- en steendruk kerij te Amsterdam, by den aanvang van een nieuw jaar, ook een wandkalender voor 1897 doen vervaardigen, maar getrouw tevens aan diazelfde gewoonte kenmerkt deze kalender zich andermaal door artistieke bewerking, zoodat hy zelfs in een salon volkomen op zyn plaats zal zyn. Hij is genomen naar een in he^Stedeiyk Museum te Amsterdam aan wezige schildery van Jaroslav Qermak en stelt voor: „Montcnegrynsche Vluchtelingen". Aangezien deze kalender door een der litho- grafen van genoemde firma is gemaakt en in niet minder dan veertien kleuren met een prügsteen in hare fabriek is gedrukt, pleit dit wel duideiyk van de deugdeiykbeid barer inrichting, welke trouwens reeds door zoo veel schoon werk, dat door haar is afge leverd, een gunstige reputatie genoot. De Amsterdam8Che Liberale Kiesvereeni- gingen, die zich in de 9 kiesdistricten aldaar gevormd hebbeD, hebben den gemoenschap- pelyken naam van „Vooruitgang" aangenomen. De gemeenteraad vau Zaandyk heeft ook besloten, zyne medewerking te verleenen tot den bouw eener sluis by den Dam. De minister van binnenlandsche zaken heeft, met ingang van 9 dezer, het houden van markten, openbare verkoopingen, tentoon stellingen en andere vereenigingen van her kauwende dieren en varkens verboden in de gemeente Hilversum. Uit goede bron wordt aan het „Hbl." medegedeeld, dat het personeel der voormalige Nederlandsche Ryn Spoorwegmaatschappy over het algemeen niet erg ingenomen is met het aanbod, door de Regeering en de Maat- schappy gedaan. Een zeer groot deel zal waar- schynlgk de overgangsbepalingen dan ook met aannemen en geen afstand van rechten doen. Naar het „Vad." verneemt, zyn reeds drie zeeofficieren aangezocht voor do betrekking van officier van politie op 's Ryks werf te Willemsoord, doch zouden alle drie verzocht hebben daarvoor niet in aanmerking te mogen komen. De helm, welke voor de mariniers is ontworpen, zal binnenkort binnenslands wor den ingevoerd. Het is zegt de „Amst. Ct." een sierlyk en tegel yk voor de tropen practisch hoofddeksel, dat zoowel door vorm als garnituur uitmunt boven de bestaande hoofdtooisels van de meeste wapens en corpsen hier te lande, en zeker niet het minst boven dat der koloniale troepen. Het jaarverslag van de Vereeniging van gepensionneerde onderofficieren en minderen van het Nederlandsche leger is aan eere leden, l'juen en donateurs toegezonden. Hoewel de materiöele kracht der Vereeni ging toeneemt, wordt toch een dringend be roep gedaan op alle niet-by dragende landge- nooton, dia een oud krygsman, met een zeer gering pensioen een goed hart toedragen. Zy, die wenschen als donateur toe te treden, door van één tot tien gulden per jaar by te dragen, gelieven zich in ieder garnizoen by den correspondent of anders by den voor zitter, den heer L. Zeiler, te Wyk-by-Duur- stede, aan te melden. Giften ineens zyn mede zeer welkom. Bg den Raad te Rotterdam is ingekomen een voorstel, om den heer J. Beyer definitief te benoemen tot leeraar aan de H. B.-S. met 6 jarigen cursus voor meisjes. De gemeenteraad benoemde Donderdag 26 onderwyzeressen in de handwerken aan de scholen in Oud-Charlois, volgens de nieuwe regeling, onder voorbehoud van de goed keuring der nieuwe verordening op het L. O. door de Regeering. Deze onderwyzeressen waren vroeger in de gemeente Rotterdam als zoodanig werkzaam. Biykens by hot departement van marine ontvangen berichten is: lo. Hr. Ms. pantserdekscbip „Koningin Wil- helmina der Nederlanden", onder bevel van den kapitein ter zee W. J. Derx, den 7den dezer van Hoihow (China) vertrokken en den 8sten daaraanvolgende te Hongkong aange komen; 2o. Hr. Ms. schoener „Zeehond", onder bevel van den kapitein-luitenant ter zee J. Van den Boscb, den 7den dezer van Smyrna vertrokken en in den morgen van den 8sten daaraanvolgende te Mitylene aangekomen. Naar men verneemt, is ten onrechte gemeld, dat de lste luitenant der iof. J. T. Rykens pensioen heeft aangevraagd. De lste luit. J. P. Smeets, van het 4de reg. vesting-artillerie, tydelyk by de pyrotech- nische werkplaatsen t9 Delft, is gedetacheerd naar Weenen tot het volgen vun een cursus in de wanenleer. De minister justitie br©ngt in her n- nering, dat zy, dietot den Nederlandschen adel behooren, gehouden zyn aan het departement van juistitie kennis tb geven van de in hunne geslachten voorgekomen geboorten, huwelijken en sterfgevallen, door iozenoing van gelega liseerde volledige afschriften van de in de registers van dea burgerlyken stand inge schreven akten. „St. Crispyh" is de titel van een geïl lustreerd Vokblad voor de 6choenmakery en den schoenbandel, dat by de uitgeversmaat- scbappy voorbeen firma Dufour Co.. te Am sterdam, is verschenen. Bg den gestadigen vooruitgang, de vele verbeteringen en nieuwe vindingen in dit vak, en de wissebnde mode, wa-raan ook de voitbekleeding onderworpen is, acht de redactie het noodzakelijk, dat men van zyn vak en handel op de hoogte biyft. Wekelyks zal een nummer het licht zien. Men meldt aan de „Tel.", dat bet thans zeker is, dat de patroonfabriek te Delft met 1 Maart a. s. geheel naar de Hembrug wordt verplaatst. Op de gewone wyze had gisternamiddag in de „Aula" te Amsterdam, de plechtige viering van den „dies natalis" plaats. De rector magnificus, prof. Kuhn, hield do gebruikelgke redevoering. Een byzonderheid was thans de promotie van den heerEugèno Dubois, arts en officier by het Ned.-Ind. leger tot doctor in de plant- en dierkunde honoris causa. Do plechtigheid werd bygewoond door een groot aantal belangstellenden, professoren en stuuenten. Het curatorium was vertegenwoor digd door mr. Vening Meinesz, jhr. Schorer, dr. Zeeman en den secretaris mr. Pouw. Van het Dag. Bestuur waren aanwezig de heeron Van Hall, Van Leeuwen en Schölvinck. Prof. Kuhn begon met een korte herin nering aan de glorieryke dagen van het Atheneum, welks leerling hg is, aan de dagen van C. B. Tilanus, Joh. Van Geuns en Mod derman, die hy hoopte dat de Hoogescbool nimmer zou behoeven te benyden. Overgaande tot zya onderwerp, duidde spr. als zoodanig aan: de dood, d. w. z. het uitsterven der individuen en den invloed daarvan op het menschdom. Na het uitspreken dezer rede deelde prof. Kuhn mede het besluit van den Senaat om den heer Eugène Dubois den graad van doctor in de plant en dierkunde te verleenen. Prof. Max Weber had in opdracht van den Senaat de waardigheid te verleenen. Spreker verheugde zich deze taak te mogen uitvoeren. Hy prees den arbeid van dr. Dubois, die begon met „Vergeiykende aantomie van het strottenhoofd by zoogdieren," om later van 1888—'95 In Sumatra en Java paleontologische onderzoekingen te do^n. De Regeering verdiende dank er voor, dat zy daartoe in staat had gesteld. Die onderzoekingen zouden veel leeren om trent de wording van den In ïschen Archipel. En al verschilden de deskundigen nog van meening over Dubois' Pithecanthropus erectus" als wetonschappeiyk werk werd het zeer gewaardeerd. Op velerlei gebied hobt gy, zei spr., onze kennis verrykt en niet het minst defacultoife dor wis 6n natuurkuuae is u daarvoor dank baar. Terwyi nu allen oprezen van hun zetel las prof. Max Weber het besluit van den Senaat voor. Daarna gingen allen weer zittoD, prof. Weber sprak een gelukwensch uit en aan dr. Duoois werd het diploma uitgereikt. Daverend applaus volgde hierop. Prof. Kuhn sloot hierna met een gelukwensch aan den doctor de plechtigheid. Het Museum voor Kunstnyverbeid to Haarlem werd in 1896 bezocht door 8081 personen, terwyi 34 byzondere tentoonstellin gen op verschillend gebjed, de kunstambach ten betreffende, gehouden werd n. Uit de boekery van het Museum, alwaar door een ieder boek- en plaatwerken, betrek king hebbende op do decoratieve kunsten en op het kunstambacht, kunnen worden aange vraagd en die door het goheelo land verzon den worden, werden over 1896 2082 boek en plaatwerken naar 63 verschillende plaatsen van ons land verzonden. Daar de aanvrage? steeds toenemende z'yn, zal over 1897 dez afdeeling van het Museum een aanzienlyke uitbreiding moeten ondergaan. De aan het Museum verbonden school werd in het afgeloopen jaar bezocht door 177 man- neiyke en 83 vrouwelyke leerlingen, die aan verschillende afdeelingen van het onderwya deelnamen. Genoemde school gaat nu een aanzienlyke uitbreiding te gemoet, waardoor acht ruime schilder- en teekenzalen met prach- ig noorderlicht ter beschikking komen; men

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 1