N°. 11243
AM896
(§eze fëtmrant wordt dagelijks, met uitsondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
Feuilleton.
Maandag lO October.
lEirsci
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COUBAÏTT:
Voor Leiden per 3 maanden. i t t i
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
f 1.10.
1.40.
0.05.
PBUS BEE, ABVERTENTIKN'S
Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17£. Grootera
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad
wordt f 0.05 berekend-
#Nog eens Japan." In het Haagsche
'Dagblad komt prof. Schlegel nog eens terug
op de „Japansche" quaestie „om een
paar grove onjuistheden, door den heer Kamer
lingh Onnes in het Dagblad van 3 October
verkondigd, te releveeren."
De heer K. O. beweert daarin, zegt prof.
S., dat ik een oorlog van het vereenigd Japan
en China tegen Europa heb voorspeld, en
dat die voorspelling niet is uitgekomen. Dit
is doodeenvoudig onwaar. Ik heb zulk een
oorlog niet voorspeld, maar alléén het ge
voelen van enkele Japanners aangevoerd
in 1891 verkondigd, dat zulk een oorlog door
Japan gewenscht werd, en liet toen daarop
volgen: „Laat ons dus de oogen niet sluiten
voor het gevaar, dat Europa staat te duchten,
wanneer Japan eenmaal China zal getuchtigd
en medegesleept hebben." Het woordje
„wanneer" duidt genoegzaam aan, dat ik
slechts een mogelijkheid veronderstelde, maar
geenszins dat ik een werkelijkheid voor
spelde.
„Wel voorspelde ik, dat Rusland nooit zou
dulden, dat Japan vasten voet in Corea zou
krijgen, en dat de Japanners veroverings
zuchtige plannen op de Pbilippijnen koes
terden, en dat dan later onze koloniën gevaar
zouden loopen (men zie ook mjjn artikel in
de N. R. Gt. van 18 November 1894).
„Nu de gebeurtenissen deze voorspelling
hebben bewaarheid, beweert de heer K. O.,
dat iedereen dat al lang wist. Ook deze be
wering is bezijden de waarheid. Niemand,
behalve ik, zsg dit gevaar in. Integendeel,
men stak er den draak mede; en als anderen
dit gevaar eveneens hadden ingezien, zouden
zy, en de heer K. O. in de eerste plaats,
mij dit in 1894 wel voor de voeten geworpen
hebben. Slechts de leden der sectie China en
Japan in het Oiientalisten Congres, in Genève
gehouden, droegen kennis van het door pro
fessor Valenziana medegedeelde document
omtrent vroegere plannen der Japanners op
de Philippijnen, en ik vermeen de eenige te
zi)n geweest, die daaruit de gevolgtrekking
maakte, dat Japan die plannen zou hervatteD.
„Eerst heden, twee jaren na mij, komen
de, door mi) in mijn laatsten brief mede
gedeelde beschouwingen van professor Blumen-
tritt en den heer Retaaa, de juistheid mijner
in 1894 gedane voorspelling beamen. Laat
de heer Kamerlingh Onnes zich dus beperken
tot zijn verslagen omtrent den handel en de
scheepvaart, die hij uit Engelsche vakschriften
overneemt, maar niet trachten de politieke
dryfveeren te doorgronden van Oostersc'ne
volken, die hg met kent, en die hg dus ook
niet beoordeolen kan."
De Goesche Ct. hoeft een tweetal artikelen
gewijd aan de verbrokkeling der
liberale partij, om te komen tot de
v aag, of in de toekomst niet een gemee:-
schappelijk program van actie mogelijk is.
Do N. R. Ct. van 15 November heeft hetgeen
de geDoemde Japanners zeidOD, abuaievelijk ale mijne
subjectieve meouiog vermold.
Het wil er by het blad niet in, dat er, wat
de beginselen betreft, zoo groot verschil be
staat tusschen de gewone en geavanceerde
liberalen. By go9den wil zal dit zelfs al klei
ner en kleiner gezien wordon.
Doch de Goesche Ct. wil daarbij het onmo
gelijke niet. Mr. Kerdyk vergde b. i. te veel,
toen by aansluiting met do radicalen bepleitte
en daarbij vorderde dat deze laatsten niet
„coquotteeren" mot de sociaal-democratische
arbeiderspartij; hg zag hun eigoniyk r ais on
d'être, namelyk hunne socialistische neigin
gen, over het hoofd. Buitendien zegt het blad,
als men ziet, dat de radicalen, zooals thans
bg de verkiezing voor den gemeenteraad te
Amsterdam, bg de vervulling van vacatures,
ontstaan door het aftredeu van geestverwan
ten, reeds in eerste instantie met d9 antire
volutionairen medogaan, en de verklaarde
tegenstanders der openbare school mr. Heems
kerk en Worm8er candidaat stellen, dan acht
het met dezulken voor de liberalen thans
evenmin aansluiting mogeigk als voor mr.
Kerdgk in 1890, toen h{J door de radicalen
candidaat was gesteld.
De taak om dit program saam te stellen
wil de Goesche Cl. aan de „Liberale Unie"
zien opgedragen. „Zy die zetelt daar waar de
verschillende richtingen in de party zyn ont
staan en waar nog steeds de meeste politieke
samenkomsten gehouden wordeD, is, naar
onze meening, bet aangewezen lichaam rondom
hetwelk allen, die op politiek en maatschappe-
ïyk gebied het goede willen en het bereikbare
najagen, zich moeten scharen".
En wanneer dat program gekozen is, dat
dan geen onkel liberaal om ondergeschikte
punten de hoofdzaak over het hoofd zie. Het
„sluit de gelederen" van mr. Van Houten
acht het blad, in positieven zin toegepast,
een gulden woord, dat, zoo het al niet blyke
een profetie te zyn geweest, toch door de
liberalen ernstig ter harte dient genomen te
worden.
De N. Amsterd. schryft een artikel „van
scheiden en veroenen" hoofdzakelgk met in
stemming den hoofdinhoud weergevende van
mr. Kerdyk's artikel in do Vragen des Tijds.
Van deze zyde is opmerkeiyk de erkentenis
dat van toeschietelykheid jegens de Liberale
TJnie" by de woordvoerders in het Bestuur van
den Radicalen Bond niet veel blgkt. „Veeleer
zou de N. Amsterd. meenen, van een hoog
hartigheid, die niet in juiste evenredigheid staat
tot het aantal in welks naam zy meenen te
spreken. Evenwel most men erkennen dat
de geavanceerd-liberalen, voor zoover zy kun
nen geacht worden zich in de Liberale TJnie"
vertegenwoordigd te zien, het den radicalen,
die een anderen toon zouden wenschon, niet
gemakkelgk maken. De Liberale Unie" heeft
zulk een tragen gang, dat het den geduldig-
sten mensch moet verdrieten, en den goed-
geloovigsten de vraag kan op de lippen
brengen: zal men op den grondslag van het
wydloopig program inderdaad voor de eerst
komende campagne een kort en krachtig
program van actie durven laten volgen?D)
slotsom, waartoe het blad komt, is, dat, als
men het Vad. en mr Kerdyk hoort men zou
moeten zeggen, „dat nu oindelyk het oogei.-
blik mag aanbreken dat men, wetend wat men
wil, en aanvaardend wat men behoort te wil
len, zich scheidt van wie men gescheiden is
en zich vereent met hen met wie men één
is" hetgeen beteekent dat de geavanceerd-
liberalen zich moeten scheiden van de oud
liberalen en zich vereenen met de radicalen.
De Sociaal Democraatorgaan der S.-D.
Arbeiders party, beschouwt het ter vergadering
van den Radicalen Bond gesprokene in ver
band met mr. Kerdyk's artikel in de Vragen des
Tijds en merkt op dat diens wenk heeft gehol
pen. Dit blad voorspelt dat de „samensmelting
der radicalen en vooruitstrevende liberalen
eerstdaags een voldongen feit zal zgn", eon feit,
dat de S.-D. met biydschap zou zien, want
het bes'aan oener krachtige, democratische
burgerparty is zeer wenschelyk. Ook is het
natuurlgk en noodzakeiyk, dat de radicalen
met hun democratische klassegenooten samen
gaan. Maar te gelyk teekent hen dit feit in
de oogen der arbeiders. Door zich te verbin
den met de groep Borgesius, worden do radi
calen ook in de oogen der arbeiders ingelyfd
by de liberale party, waarin deze hun tegen
stander zien. Door de nieuwe partgvormiDg
wordt dus de stryd veel zuiverder. De radi
calen hebben duideiyk het klassestandpunt
tegenover ons ingenomen. Als burgerparty
wordt hun liefde voor de democratie over
stemd door hun afkeer van het socialisme.
Daarom zyn zy „principieel" tegen samen
werking. Het privaatbezit is hun zoo dier
baar, dat zy met een party, die het daarop
gemunt heeft, zelfs niet voor een gemesn-
schappelyk doel tydelgk kunnen samengaan.
De radicale Volksstem is van oordeel, dat
de radicale party, door de „Soc.-Dem. Arb.-
party uit te stoeten, de caricatuur van een
arbeidersparty worden zal. Er zy scheiding,
maar er zy geen socialisten vrees, die lang
reeds de werkliedenbeweging verzwakte. Er
zg ook geen auti-revolutionnairen vrees. Samen
werking kan reeds bg eerste stemming noodig
zgn. Te meer klemt dit waar de enkelvoudige
districten alle evenredige vertegenwoordiging
uitsluiten.
De groote moeilykheid zal niet bestaan ic
de formuleering van een hervormingsprogram,
maar in het recht doen aan de deelen der
verkiezings-confederatio; w. nt gaat de Radicale
Party, de Volksparty, de Soc.-Democratische
Arbeiderspartij en welke verdere democratische
groepen in oenig district zullen moeten samen
werken, allereerst of uitsluitend met eigen
partg-bedoelingen te werk, dan komt er by
het fraaie hervormingsprogram van de zaak
zelve niet veel terecht.
Wil men overleg ten aanzien van wat di
democratische groepen In het 4-jarig tydpeik
confdderatief aan de orde zullen et dien, daar
is geen bezwaar tegen. Maar men hechte toch
vooral niet te veel aan zoo'n hervormings
program. Het blad bestrydt den wensch van
dan heer De Boer om den socialisten samen
werking te ontzeggen; de radicale party zou
ah arbeidersparty dan in eenigszins socialis
tisch getinte districten niet veel eer inleggen.
Maar dat zy dan voorgoed den arbeiders
bewezen zou hebben, dat zy meer door hee-
renpohtiek dan door arbeidersbelangen zich
liet leiden, staat vast.
Een verdoovend middel acht de Midd. Ct.
de wyzs, waarop in een aantal bladen wordt
verkondigd, hoe bg de a. s. verkiezing onder
de nieuwe kieswet de aaneensluiting moet
zyn tusschen de verschillende fracties onder
de staatkundige partyen in ons land.
Tegen den tyd, dat de kiezers warm moeten
wezon, zyn ze al oververzadigd van al het
geredeneer en gepolitiseer, zegt het blad.
Noodig zynduidelgk sprekende programma's,
en deze moeten uitgaan van de hoofdleiders.
Stilte en kalme verkenning van het terrein
is dan nommer twee. En in de derde plaats
krachtig werken in de dagen van verkiezing.
De beide laatste plichten rekent de Midd.
Ct. tot den werkkring der kiesvereemgiogen.
Da Standaard wyst er op, dat in zake het
ontwerp betreffende de Kamers van Arbeid
de Regeering gezwicht is op enkele punten
voor de commissie van rapporteurs, die be
greep dat bet Rogeeringsontwerp zóó niet
kon doorgaan. „Het zonderling creatuur van
een Kamer van Arbeid, waarin ten leste met
één enkel lid der sectiën of afdeelingen zitting
zou kunn9n hebben, is een doodgeboren kindeke
gebleven en met de noodige plechtigheid door
de betrokken ministers zeiven in hun memorie
van beantwoording begraven.
Ook op enkele technische punten heeft de
Regeering toegegeven, eD hare oorspronkelgke
cacographie van al te stuitende feiten gezuiverd.
Op de hoofdpunten daarentegen was de
commissie van rapporteurs klaarblykelyk met
de Regeering eenstemmig; en het gewyzigd
program, dat thans by de Kamer inkwam,
blyft dan ook, wat de beginselen aaügaat,
hetzelfde schuwe, vreesachtige stempel dragen,
dat de oorspronkelgke voordracht ontsierde.
Het staat met dit ontwerp als met de kies
wet men gevoelt dat men dtzen weg op moet,
maar men bewandelt dien weg niet van harte....
Beter ware het daarom, dat de tegenwoor
dige Kamer dit ontwerp stil rusten liet. Doet
ze dit echter niet, en stelt Kabinet- en Kamer
meerderheid er prys op, nog vóór de stembus,
en allicht met het oog op de stembus, ook
dit ontwerp er nog door te halen, dan rest
ons niet andera dan hierin te berusten.
Bg de stombus zal men dsn, vooral met dit
wetteke in de hand, aan de kiezers het ver
schil duidelgk kunnen maken tusschen hen,
die schoorvoetend in den nieuwen koers mee
gaan, en die anderen, die van heeler harte
den nieuwen koers toejuichen.
En treedt dan vroeger of later een andere
Regeering op, die door een homogene Kamer
meerderheid gesteund, flink, inplaats van be
nepen, wen8cht op te treden, welnu, dan zal
niets haar beletten, óók de Kamers van Arbeid
zóó te reorganiseeren, als het recht en het
belang van den arbeid eischt.
De Amsl Ct. wyst op dit artikel omdat De
Standaard uaann weder oppositie voer! te :en
eeD ontwö' p, waarin een door haar gewenscht)
zaak ger il wordt door een door haar niet
gewild kabinet in een door haar niet gewild)
richting.
Wie v.-.n jaar en dag een trouw lezer is
van dr K. yp9r's orgaan, weet, dat daarin
steeds o; wottelyke organisatie van „den
arbeid" w^-rc gehamerd. Daarin werd o zoo
veel heil gezien. Dat zou, zoo al niet het alles
genezend miidel, dan toch een uitmuntende
caiman? z n. Doch zie, zoodra het ontwerp
verscho.n waarschuwde dr. Kuyper dat het
nu te laa' was (een vorwyt dat hy verklaarde
eer to' vrudgere kabinetten dan tot dit ministe
rie tc richten); uitdrukkeiyk werd den volke
vorkona-d, dat men thans zgn verwachtingen
niet rr.eur zoo hoog moest stellen. In plaats
van Ji belangen van den arbeid" wou het
„de b'langen van patroons en werklieden in
onderlinge saamworking" behartigen. En het
een was iets „heel anders" dan het ander.
Heel duideiyk nu moet dit voor do kleme
luyden niet zgn geweest. In hun eenvoud
zullen zy zich hebben afgevraagd wat ter
wereld „de belangen van den arbeid" toch
zyn, zoo dat niet zyn die van patroons en
werklieden te zamen. In hun heilige onnoo-
zelheid zullen zy het een met het ander hebben
gelykgesteld, ten minete zoo zy niet op bet
denkbeeld gekomen zgn dat onder „belangen
van den arbeid" eigeniyk enkel en alleen
die van de arbeiders moeten worden ver
staan. Toch scheen dit eenigszins dr. Kuyper'a
idee te zyn. Want waarom vond hy het ont
werp „noch logisch noch zuiver gedacht"?
Wel, daar het juist nooit anders dan tegenover
de patroons is dat de arbeidskracht haar
belangen heeft te beveiligen. Hier is het
niet wel mogeiyk voor arbeidskracht iets
anders te lezen dan: de arbeiders. Wy laten
die voorstelling van per-se-en-altyd-strydige
belangen tusschen werkgevers en werknemers
voor rekening van De Standaard. Zy is even
min nieuw als juist. Ieder weet, dat patroons
en werklieden samen als voortbrengers één
groot belang vormen tegenover de verbruikers.
En of het nu logisch is voor dit belang der
producenten een organisatie in het leven te
roepen, scbynt ons geen vraag meer.
Eenige maanden later werd het er met beter
op; twee en een halve kolom van het orgaan
moest er aan te pas komen om op allerlei
fouten te wgzen. Zoo was aan De Standaard
duidelgk gebleken dat de Regeering voor de
vergaderingen der Kamers van Arbeid „biyk-
baar" zocht naar het „doode punt"...l Zoo
werd het stelselmatig vooropnoemen van de
patroons „niet in den haak" genoemd.
Aan deze antecedenten sluit zich nu waar
dig de beschouwing over de „stuitende" caco
graphie aan.
Of intus8cheD de kiezers, voor zoover zy
niet zweren by bet woord van dr. Kuyper,
om dieDs critiek op een door den heer Pyt
tersen geprezen ontwerp geestdriftig zullen
meegaan met „den nieuwen koers", is een
vraag op zichzelf.
Maar één ding staat vast; wanneer de toe
Een machtige Vrouw.
2)
Toen Kö38em als dienstmaagd in den
harem zyner moeder kwam, was de sultan
ipas vier-en-twintig jaar oud. Nochtans was
hy al een afgeleefd man; de regeeringszaken
liet hy aan den grootvizier en zyD groot
moeder over.
Op zekeren avond leed Achmed, als zoo dik
wyls, aan slapeloosheid, en in een despotische
gril joeg hy zgn omgeving uit zyn vertrekken,
zich geheel en al aan zyn zwaarmoedige
overpeinzingen overgevend. Toen bracht de
sultane-valideh de vyftienjarige Kössetn by
hem, opdat zy den sultan door luitspel,
gezang en vertellingen den tyd zou vordry ven.
Gemeiyk hoorde de sultan luitspel en gezang
van het meisje aan; maar toen zy begon te
vertellen de oude legenden van het Grieksche
vaderland, toen werd de sultan aandachtig,
en uren lang luisterde hg naar de vertellingen
van Kö3sem, totdat hg in slaap viel.
In den harem van sultan Achmed fluisteren
de vrouwen en slavinnen elkander een geheim
in 't oor: de sultan moet betooverd zyn, de
ellendige Grieksche, Köseem, moet hem een
geheimen minnedrank gegeven hebben, want
zy heerscht alleen in den harem, en zelfs in
den raad der ministers, in den diwan. Zelfs
haar vroegere meesteres, de sultaue Walideb,
durft haar nog slechts deemoedig naderen.
Achmed beeft Kössem tot zyn vrouw ge
maakt. Tevergeefs heeft de sultane, hebben
de favorites in den hsrem gehoopt, dat
Kössems heerschappy van slechts korten duur
zou zyn. Maar weken zyn voorbygegaan
maanden van onbeperkte gunst zyn voor
Kössem gevolgd. Zy is moeder geworden van
een knaap, di9 evenwel niet tot troonopvolger
bestemd is, want hy is niet de eerstgeborene.
De sultan heeft reeds van een andere vrouw
een twee jaar ouderen joDgen, die eens het
zwaard van den khalief omgorden en den
troon beklimmen zal. Ofschoon Kössems kind
dus slechts zyn tweede zoon is, bemint de
sultan dezen toch meer dan den troonopvolger.
De provincie Damascus schenkt hy aan de
gelukkige moeder, de zestienjarige Kössem.
Met edelgesteenten, met paarlen overstelpt
hy de geliefde vrouw; Kössem beheerscht
hem geheel. De sultan bemint in haar niet
alleen zyn vrouw, maar ook de wyze raad
geefster, en nog nooit heeft een vrouw hem
zóó goed weten te behandelen en te leiden
als Kössem.
Toen Achmed I stierf, bleef Kössem als
moeder van twee zonen achter. Er waren
voor den troon twee candidaten, die meer
aanspraak hadden: Osman, de eerstgeborene
van den sultan, en Moeetapha, de broeder
van Achmed, een bekrompen maD, die geheel
onder den Invloed van Kössem stond. De
ministers waren gewoon, de bevelen van den
sultan uit Kössems handen te ontvangen. Zy
gehoorzaamden haar ook, toen zy door ge
schenken en bedreigingen wist te bewerken,
dat de onnoozele Moestapha op den troon
kwam. Zg wilde liever dezen man, die slechts
het werktuig van haar wil was, tot sultan
laten uitroepen dan den knaap Osman, voor
wien zyn moeder, de vroegere mededingster
naar de gunst van Achmed I, de heerschappy
zou hebben gevoerd. Doch haar heerschappy
was van korten duur.
Weinige maanden later weerklonken ge
schreeuw en alarmkreten door het serail van
Stamboel. Er was een opstand uitgebroken;
Moestapha werd van den troon gestooten en
Osman, de eerstgeborene van Achmed, nog
een kind, beklom onder het regentsohap zyner
moeder den troon.
Kössem was gevallen. Maar zoo machtig
was haar invloed zelfs nu nog, dat de sultane
Walideh het niet waagde, de mededingster
te laten dooden. Men vreesde, dat de janits-
jaren, door groote geschenken van Kössem
omgekocht, te haren gunste zouden optreden.
Kössem werd met haar beide zonen in een
versterkt slot in de nabyheid van Stamboel
gebracht. De jonge sultan had haar dit slot
naar het heette gegeven, maar in werkeiyk-
heid was zy een gevangene. Al behandelde
men haar ook met al de eer, die der vroegere
vrouw van den sultan en deT moeder van
twee prinsen toekwam, mocht zy toch geen
stap buiten de muren van het slot doen.
Nog echter had Kö38em haar rol niet uit
gespeeld, noch dacht zy er niet aan, van het
tooneel te verdwynen. Zy hoopte veel van de
toekomst, zy wachtte geduldig tot haar aan
hangers haar uit den kerker zouden halen.
Sultan Osman regeerde geheel in den geest
der oude khaliefen. Even jong als hy was,
even verstandig waren zyn maatregelen, en
hy beloofde een groot veldheer te worden.
Het volk had groote verwachtingen van hem;
maar de jamtsjaren, de keizerlyke ïyfwacht,
waren verbitterd op den sultan, die hun eiken
dag meer van hun voorrechten ontnam.
Zoo gingen v\jf jaren voorby. Nu zag Kos
sem haar tarwe rypen. Haar zoon Moerad
was nu tien jaar oud geworden en had daar
mede het recht gekregen, om te regeeren
De tyd van geduldig wachten was voorby,
de dag van handelend optreden gekomen.
Omgekochte boodschappers van Kössem
hadden den janitsjaren de mare doen toe
komen, dat Osman in den volgenden nacht
moordenaars zou uitzenden, die Kö9sem met
haar beide zonen zouden ombrengen. Hy
vreesde, heette het, Kössems invloed nog
altyd; hy vreesde deze wyze en nog altyd
schoone vrouw, omdat hg wist, datdejanits
jaren haar vrienden waren. De sultan was,
zooals bekend was, een vyand der janitsjaren
als Kossem viel, zou er voor de janitsjaren
een bange tyd aanbreken.
Na een ophitsing van vier-en-twintig uren
breekt de opstand uit. De janitsjaren keeren
hun veldketels om, en daar deze veldketels
hetzelfde betoekenen als by andere troepen
de vlaggon, wil dit zeggen: de janitsjaren
werpen het bestaande recht omver en maken
zich meester van de macht.
Een deel der janitsjaren snelt naar het
eenzame slot aan den Bosporus, om Kössem
met haar beide zoons te bovryden. Een ander
deel dringt in het paleis van den sultao, en
onder hun slagen valt Osman, de jonge
heerscher.
Das avonds vao denzelfden dag roepen de
janitsjaren Moerad, den zoon van Kössem,
tot beheerscher der geloovigen uit. De tot
nu toe in eenzame opsluiting bewaarde weduwe
van Achmod ie weer de eerste vrouw in den
staat, zy is sultane Walideh en regentes
voor den tienjarigen Moerad.
Moerad ]V wist na eeriige jaren, ondanks
zyn jeugd, de zege weer aan het vaandel
vaD den profeet te boeien. Nog nooit stond
het Turksche ryk zou hoog als onder hem,
en de eerste plaats m den staat nam zyn
moeder, naai Kossem in Zy liet aan den
zoon, die op twintigjarigen leoftyd een be
roemd veldheer was, alleen den oorlog over.
Zy zelve regeerde het landvoor haar mach
tigen wil boog zich een groot deel van Europa
en Aziè Als Moerad niet in den oorlog was,
zorgde Kössem er voor, dat haar zoon door
allerlei verstrooiingen van de regeering af
bleef. Hy was een der populairste sultans,
ofschoon hy reeds op drie-en-twintig-jarigon
leeftyd, Da een regeering van dertien jaren,
stierf.
Wie moest zyn opvolger wordon? Zyn
broeder Ibrahim was er nog, maar deze was
simpel. In het land was men de despotische
heerschappy van Kössem moede. De grooten
aan het hof te Stamboel weigerden, den be
krompen Ibrahim tot opvolger van zyn broeder
Moerad te maken
(Sot volgt.)
