E Donderdag 1 October. feze (gourant wordt dagelijks, met uitzondering van <Zon- en feestdagen, uitgegeven. Guxio» K' wae kennis 11228. a#. 1896 LEIDSCH DA&BLAD. PRUS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. f 1.10. Franco per posti t Afzonderlijke Nommers 0.05. PRUS DER AD VERTENTJUEN Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17£. Qrootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten d© stad wordt 0.05 berekend. it nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 30 September. In de gisteravond gehouden vergadering van de afdeeling Leiden van den „Zuid-Holland- ^hen IJsbond" bleek uit het verslag dat de slappe winter geen gelegenheid heeft aange boden om veel te doen. In den zomer werden eenige voorwerpen voor het wintergebruik vervaardigd: een publicatiebord, baanmeters en baanvegerbanden, vlaggen, vlaggestokken en drie reddingladders. De vereeniging telt 371 leden. De rekening sluit met een saldo van ƒ114.52. In het bestuur werden herkozen de heeren C. F. Steffelaar en de aftredende penningmeester J. P. Riedel, terwyl werden gekozen de heeren G. Gerlings en G. Henri SythoO. Heden herdenkt dr. W. N. Du Rieu, directeur van de Ryks-universiteits-bibliotheek alhier, den dag, waarop by vóór 40 j an met proefschrift promoveerde tot doctor in de klassieke letteren. Den geachten geleerde en weiwillenden directeur vielen vele bewezen van hoogachting ten deel. Tot commissaris der Leidsche Maat schappij voor Toonkunst ia benoemd dr. H G. Hagen. In het Nutsgebouw alhier vergaderden gisteravond de leden van den onderlingeh Verhuurdersbond van huiseigei. ^en voor Lei den en omstreken. Uit het verslag van den Secretaris van den Bond, den heer J. Van der Tas, bleek dat het ledental van de oprichting af, 1 Mei 1895, steeds stijgende is geweest en thans 226 be draagt, zoodat met recht van deze vereeniging kan gezegd worden, dat zij met reuzenschre den vooruitgaat, hetgeen trouwens geene ver wondering behoeft, als men verneemt, hoe gunstig zij werkt voor de leden en hoe zij ook het zedelijk bewustzijn der huurders op wekt. De beide inspecteurs zoowel als de Secre taris laten dan ook niets onbeproefd den Bond rot de gewenschte hoogte te brengen. In het verslag van den penningmeester, den heer N. Bink Jacz., wordt o. a. vermeld dat, in aanmerking genomen de zeer geringe contributie en grooto uitgaven, de kas een voordeelig saldo van f 365.85 opleverde. Het reglement werd zoodanig gewijzigd, dat verhuurders, die in hun woningen huurders opnemen, die hun vorige huur nog niet hebben aangezuiverd, verplicht z(jn de achterstallige huur te betalen; en ook dat huiseigenaren voor perceelen van hooger huurwaarde dan 200 en voor meer dan een maand verhuur in de verzekering kunnen worden opgenomen, maar met de bepaling dat bij eventueele ver volging der huurders, geen hooger bedrag in dn ^«rvolgingskosten wordt uitgekeerd dan f 13.65. Ulsternamiddag heeft dr. B. D. Eerdman zijne betrekking als privaat docent in de Syri sche en Assyrüche talen aan de Universiteit alhier aanvaard, met eeüe openbare les, die door enkele professoren en studenten wem bijgewoond, en gehouden werd in 't klein auditorium der academie. Nadat spreker zijn hoorders eerst had bin nengeleid in 't land, waar die talen gesproken werden, gaf hij een uitnemend overzicht van 't ontstaan van Syrisch en Assyriscb, deelde over de letterkunde dier talen een en ander mee, sprak over den invloed, dien de kennis dier talen voor 't verstaan van niet alleen godsdienstige, maar ook van rechtszeden heb ben, hoe 't Syrisch door 'fc Assyrisch wordt opgehelderd, enz. enz., waardoor dus mede het belang van de studie dier taleo werd aangetoond voor wie van leven en werken uit dien Semietischen kring iets wenscht te verstaan. De heer A. Burger, cand. te Leiden, is beroepen naar de Ned.-Herv. gemeente te Sirjansland (Zeeland). Tot geneesheer der gemeente Valburg is benoemd d6 heer P. Fontein, arts alhier. De Nederlandsche mail met berichten uit Batavia tot I Sept. wordt morgtn, 1 Oct., des morgens alhier verwacht. De commissie voor 's Rijks driehoeks meting heeft den aannemer N. C. v. d. Zalm te Noordwykorhout, opgedragen het maken van een peiler op „de Blink", een hoogen duintop ongeveer tegenover den Langevelder- weg aldaar. Wat een peiler is? 't Is een gemetselde ateenen zuil, hoog 4.25 meter by 1.21 meter in 't vierkant, gedekt door een hardsteenen plaat tot plaatsing van instrumenten en om geven door een houten stelling, 't Geheel is ten dienste der driehoeksmeting en zal ver in den omtrek zichtbaar zyn. Te Woubrugge is als candidaat voor het lidmaatschap van den gemeenteraad, (vacature: wjjlen de heer A. Visser, aftreding 1897) van anti-revolutionnaire zijde gesteld de heer A. Van der Boon, in het dorp. Nadere berichten uit Davos, alwaar de Minister van Staat, de heer Cremers, lid der E.-rste Kamer tot herstel van gezondheid vertoeft, melden dat hij wegens zijne ziekte nog niet herwaarts vervoerd kon worden. De minister van Venezuela te '8 Graven hage is gisteren van Brussel naar Parijs vertrokken. Bij Koninklijk besluit is verklaard dat de door A. A. F. Van Stuivenberg te Utrecht ingebrachte bezwaren tegen de door het De partement van Waterstaat, Handel en Nyv6r heid voorgenomen uitbreiding van de post- stempelfabriek aldaar geen grond opleveren om die uitbreiding niet toe te laten. De Commissie van Rapporteurs der Tweede Kamer voor de Indische begrooting hield gisteravond hare eerste vergadering tot vaststelling der hoofdpunten voor het voor- loopig verslag. In het „Hotel des Indes" is afgestapt, de Russische geheimraad en staatsescretaris Vlangali, ambassadeur van Rusland te Rome bij het Italiaanïche hof. De gezant is op zijn terugreis naar zijn post te 's Gravenhage laat stelijk uit Zeeland aangekomen. De gezant der Fransche Republiek te 's Gravenhage, de heer Bihourd, heeft heden zijn buitenlandsch verlof aanvaard, zich be gevende naar Parijs. In de afdeelingen der Tweede Kamer zijn gisteren gekozen tot rapporteurs voor het wetsontwerp betreffende nadere bepalingen voor den suikeraccijns, de heeren Van der Kun, De Boer, De Ram, Van den Berch, Van Deinso, en voor het ontwerp tot invoering van het nieuwe personeel de heeren De Beaufort (Wyk-by-Drurstede), Van Gijn, Mees, Veegens en Van I ^rden. De Gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft in tegenstelling met het praeadvies van het dagelijksch bestuur met 18 tegen 16 stemmen aangenomen de motie Muller c.s., beoogende Arnhem op te nemen in de ry der diïejaarliJksche schilderkunst-tentoonstel- lirgen; het behoud dier tentoonstellingen te 's-Gravenhage en het verzoek aan Burge meester en Wethouders om daartoe tijdig voorstellen te doen. De leden van de Tweede Kamer zullen a. 8. Zaterdag, 3 Oct., in de gelegenheid worden gesteld de te Rotterdam aanwezige nieuwgebouwde Marine-schepen te bezichtigen. Er zullen aan de Kleine Veerkade aldaar sloepen gereed liggen om de bezoekers aan boord" der oorlogsbodems te brengen. Wy vernemen dat Gravin Van Lijnden van Sandenburg, dame du palais van H. M. de Koningin-Regentes, van af November a. s. de functiën zal vervullen van Grootmeesteres van H. M. üj Koningin-Regentes. Den 25sten dezer hebben ten Hove op het Loo gedineerd Baron Mollerus Van Westkerke, Commissaris der Koningin in Gelderland, en kolonel Van Kesteren, waarnemend comman dant der 2de divisie infanterie, te Arnhem. Gisteren gaf H. M. de Koningin-Regentes een afscheidsdiner op het Loo aan Sir Horace Rumbold, laatstelijk gezant van Groot-Brit- tannié en Terland by het Nederlandsche Hof, en Lady Rumbold, vóór hun vertrek naar Engeland. Gisternamiddag bezochten de ministers en eenige Kamerleden met hunne dames Rotterdam om een bezoek te brengen aan de pantserschepen „Evertsen", „Kortenaer", en .Piet Hein". Uitgenomen de minister van Oorlog waren allen tegenwoordig. Het hooge gezelschap begaf zich in staatsie sloepen naar de op stroom liggende schepen, Door de bemanning der schepen werd gepa radeerd. Aan boord van de „Evertsen" werd het gezelschap ontvangen door den commandant kapt. ter zee Van Waning, commandant van het eskader, die hen verder rondgeleidde. Omstreeks 5 uren vertrokken de gasten naar '6*Gravenhage terug. De Staatscourant van heden bevat een koninklijk besluit, waarbij benoemd wordt bij het leger in Ned.-Indië, tot generaal-majoor der infanterie, de kolonel van dat wapen J. W. Stemfoort. Door den minister van koloniën zyn mejuffrouwen G. J. G. Van Enst, 0. L. H. Van Leersum, M. E. Schubart en A. H. De Bruyn Kop3 gesteld ter beschikking van den gouv.-gen. van Ned.-Indië, om te worden be noemd tot hulponderwijzeres bil het openbaar lager onderwijs voor Europeanen en met deze gelijkgestelden in Nod. Indië. De gemeenteraad te 's-Gravenhage heeft zich gisteren vereenigd met het voorstel tot het doen van een bod aan den Staat voor het ten behoeve van de Laakhavenwerken te ont eigenen gedeelte van den Rijswijkschen weg. Blijkens een bij het departement van marine ontvangen bericht is Hr. Ms. schoener „Zeehond", onder bevel van den kapitein luitenant ter zee J. Van don Bosch, 29 dezer, des middags, van Willemsoord naar zee ver trokken, met bestemming naar Smyrna. Het stoomschip „Bellerophon," van Am sterdam en Liverpool naar Java, arriveerde 29 Sept. te Port-Said; de „Conrad," van Ba tavia naar Amsterdam, vertrok 29 Sept. van Genua; de „Edam," arriveerde 29 dezer van Nieuw-Vork te IJmuidende „Reichstag," van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, passeerde 28 Sept. Dover; de „Soenda," van Batavia naar Amsterdam, passeerde 29 Sept. Perim; de „Merapi," van Rotterdam naar Java, vertrok 29 Sept. van Southampton; de „Ob- dam," van Nieuw-York naar Rotterdam, is 29 Sept. Prawlepoint gepasseerd. l Mfi!.l!;UE KAJlttlt. Zitting van heden. Per telegraaf.) Heden was aan de orde het ontwerp tot ontheffing voor 5 jaren van het verplicht onderwys in de vrije- en orde osfeningen der gymnastiek op de openbare scholen en tot afschaifing der verplichting tot het geven van dat onderwijs op de bijzondere scholen, tot invoering van lager onderwys in tuinbouw kunde en tot gelijkstelling van Indische akten van bekwaamheid met Nederlandsche. De heer Traoaglino achtte de eerste oplos sing, dispensatie der gymnastiek-oefeningen, onvoldoende en stelde daarom voor het leer vak voor de openbare school^acultatief te stel len, waardoor beslissing over de vrijstelling door Gep. Staten ontgaan wordt en omdat er aan tal van scholen gelegenheid bestaat voor spelen en oefeningen in de open lucht. Men vergroote niet het aantal noodlydeDde ge meenten door meerdere kosten voor lokalen. Da heer Kerdijk bestreed ën het rogeerings- voorstel èn het |amendement, omdat het eerste het verplicht karakter der vrye oefeningen slechts in naam handhaaft en inbreuk maakt op het in 1889 aangenomen beginsel der rechtsgelijkheid van openbaar en bijzonder onderwijs. Beide voorstellen zfin nadeelig voor de volksschool en de volksoplti:ing en de tijdelijke vrijstelling schept ongelijkmatige toe standen in het land, waardoor de oefeningen niet algemeen worden, zooals de wetgever van 1889 wenschte. Hij schrijft 's ministers voorstel toe aan geringe waardeering der orde oefeningen, waaraan spr. waarde hecht om te waken tegen eenzijdige ontwikkeling en in het belang der volksweerbaarheid. De heer Van Borssele betoogde dat maat regelen tegen schoolverzuim en tegen den korten tijd van schoolbezoek ten plattenlande dringender zijn dan uitbreiding der leervak ken en gymnastiek-onderwys, dat in kleine plaatsen minder noodig is omdat de kinderen daar veelzijdige beweging hebben. De heer JE Mackay herinnerde dat de Regee ring van 1889 het leervak opnam in de mee ning dat er geen kosten aan verbonden waren maar meende dat de kosten de zaak thans onuitvoerbaar maken. Hy was met het amen dement voor opneming der oefeningen onder de niet verplichte vakken, des noods met tegemoetkoming in de kosten zoowel aan de openbare als bijzondere scholen. De Minister van binnenlandsche Zaken maakte geen bezwaar tegen het stellen der beslissing over de tijdelijke vrijstelling in handen der R geering in plaats van Gedeputeerde Staten. Z. i. zijn de orde oefeningen geen leervak, meer lichaamsbewegingen ter afwisseling van het onderwijs, geleid door gediplomeerde onder wijzers. Met behoud van het goeie, wil by alleen opheffen het knellende voor de bijzondere scholen, gelegen in het vervallen der subsidie- aanspraak en voor de openbare scholen, die dan althans in staat zijn het mogelijke te doen. Hij bestreed de opheffing als verplicht leer vak, dat hij noodig acht voor de vorming van het onderwijs personeel. Nevens het spel in de school is behoud der vrije oefeningen wenschelijk. Bi) repliek constateerde de Minisf volgens dat het ontwerp hoofdzakrgL aan het bijzonder onderwjy jjrjgj komen, maar dat by dwingen verder te dan kan hij nog De heer Sch. ging dat de w om zoodo straffen. T van de eer moet hy dan het amendement steunen. De Minister houdt vol dat waar hy toe geeft aan de wenschen van het bijzondere onderwijs, by zich niet door de voorstanders daarvan kan laten dwingen tot een daad, die hy voor het openbaar onderwijs niet wenscht. De heer Vermeulen adviseert den heer Travaglino intrekking van diens amendement ter wille van het bijzonder onderwijs. Later kan hy het initiatief nemen om ook voor het openbaar onderwijs facultatief-stelling te ver krijgen. De heer Pijnappel zag in de houding van den minister een pressie op de Kamer. De Minister bleef van oordeel dat hij, con cessie doende aan het byzonder onderwijs, gedwongen moet worden door de overzijde tot eene ongewenschte concessie aan het openbaar onderwijs. De heer Borgesius is vóór het amendement in het belang van het openbaar onderwijs en komt op tegen de pressie van den minister. De Minister ontkent een bedreiging te heb ben geuit, maar alleen gewezen, te hebben op de gevolgen der aanneming^van het amen dement. De heer Travaglino protesteert tegen de houding van den minister, maar durfde ver antwoordelijkheid der aanneming niet aan vaarden en trekt zijn amendement in, hopende later zonder gevaar zijn doel te bereiken. De heer Pijnappel nam het amendement nu weer over. De heer Vermeulen zal daar tegen stemmen, omdat met intrekking van den heer Travaglino het daardoor zou te niet gaan. De heer Borgesius protesteert tegen de be wering van den minister, dat hy vóór het amendement zou zyn, omdat dit subvertief (omverwerpend is D« Minister betwist dit gezegd te hobbon. Het amendement Pijnappel werd verworpen met 58 togen 14 stemmen. De overige artikelen werden goedgekeurd. Uit de „Staatscourant". Kon. besluiten. Benoemd bij het wapen der inf. tot eersten luitenant, de tweede luitenants H. P. Van der Mieden van Opmeer, H. Dyserinck, A. Dudok van Heel en C. A. Van Feneraa, allen vau het wapen, gedetacheerd bij het leger in Nederlandsch-Indië; bij het 4de regiment, tot kapitein, de eerste luitenant A. Kraak, en tot eerste luitenant, de tweede luitenant W. F. Waldeck, beiden van het corps; bij liet 7de regimont, tot eersten luitenant, de tweede luitenant K. Kooiman, mede van het corp9. De minister van binnenlandsche zaken heeft, met ingang van 1 October a. 8., benoemd tot amanuensis aan het Rijkslandbouwproefstation te Wageningen, A. Elsenaar, aldaar. De gewone audiëntie van den minister van koloniën op 2, en die van den minister van binnen landsche zaken op 3 October a. s. zullen niet plaats hebben. Gemengd Nieuws. Hedenavond wordt aan de Aal markt by de Yischbrug weer een nieuwe zaak geopend, en wel die van den heer N. Vetten, confiseur, patissier en glacier. Het perceel, waarin vroeger de horlogemakerszaak van den heer Van der Waag gevestigd was, is daartoe inwendig belangrijk verbouwd. De winkel kan bepaald heel net genoemd worden, voorzien als deze is van keurige raamétalages van verguld koper, étalages in de winkel kasten, kunstig geëtste ruiten naast de uit stalkasten en van spiegels, alsmede van heldere wandbespanning met marmerdoek, afgewerkt met gouden bagetten. De Etalage-maatschappij „Bruns" te Arnhem, waarvan de heer C. J- Van Venetie, Fluweelen Burgwal te^ hage, vertegenwoordiger is, Ik op dit gebied weer haar handhaafd. Maar bovendien heb] Kok als architect aannemer getoor in goede ha- elkaar in'o* is stem: Ook den geweest, het in zijne nieuwe, eigen zaak naar wensch gaanl Des Zondags is de winkel gesloten. In de Leidsche Buurt onderdo gemeente Oegstgeest werd gisteravond door den veldwachter Moolhuyzen omstreeks kwartier over achten hulpgeroep vernomen in de richting van het buitengoed „Rhyngeeat". Met hem begaven zich ook twee jongens daarheen en na lang zoeken vonden zii eindelijk in een sloot een hondenkar, met hond en bestuurder in cluls. Laatstgenoemde stak nog slechts met het hoofd boven de moddersloot uit, zoodat het inderdaad hoog tfid was hem uit dien toestand te redden. Met vereende krachten gelukte dit, waarna ook hond en kar volgden. Het bleek dat de om hulp ge roepen hebbende drenkeling een Leidsch fruitkoopman was, die Sassenheim, Lisse enz. bezocht had en nu op den terugweg naar Leiden was, doch aan den driesprong den straatweg langs „Endegeest" en „Rhyngeest" naar Den Haag, in plaats van dien naar Leiden was ingeslagen. Den veldwachter bleek het aldra ook dat v-.c moest toegeschreven worden aan den nieK al te nuchteren toestand, waarin de fruit,-^ koopman verkeerde, waarom hy vreesde d? deze in de duisternis wel weer eens te wal kon geraken, zoodat by besloot hem tot Leider te vergezellen. En aldus geschiedde, zoodat het transport in behouden haven aanlanddo. In den tuin van onzen corres pondent te Katwyk aan den Ryn staat e-n appelboom voor dit jaar ten tweeden male te bloeien. Heeilyke appels en blooseïns wed* yveren met elkaar om het gezicht van den toeschouwer te streelen. Het aantal badgasten, dat ge durende het afgeloopen seizoen Katwyk aan Zee bezocht, bedraagt ongeveer 650 en is stationair met het getal bezoekers ten vorigen jare. Ook thans vereerde wederom een groot aantal schilders Katwyk met een bezoek, zoodat ongetwyfeld menig gezicht op de duinen, de zee, achterbuurten als anderszins in den handel zal komen. Haarlem verliest een zyner ingezetenen, omdat het cyfer, waarnaar zyn aanslag in de plaatselyke inkomstenbelastin, werd berekend, dit jaar verhoogd is metnii minder dan vier-en-dertigduizend gulden. Moes^ hy dus vroeger betalen voor een inkomei van laat ons zeggen zestienduizend gulden} thans wordt de aanslag naar vyftigduizem gulden berekend. Daar hy meent te hooi aangeslagen te zyn, verlaat hy de stad. De rechtbank te Amsterdam d gisteren uitspraak in do zaak van Vary Pek en Drost, beschuldigd van het onttrel van goederen en gelden aan den boedel eerstgenoemde, die in staat van failliss( verkeerde, de eerste bovendien van bet ar* |E houden van koopmansboeken, en veroorok g Van der Pek tot een gevangenisstraf negen maanden en sprak Drost, den 22 jarite^ kantoorbediende, vry. De instructie in de zaak vanj twee te Leeuwarden gearresteerde Ami dammers, die zich zouden hebben sch gemaakt aan het verkoopen of het doei pogingen tot verkoop van valsche bre van Belgisch hofleverancier, duurt nog onverminderd voort. Dat de zaak betreV lang duurt heeft tot oorzaak, dat de j voor en na inlichtingen moet inwiny andere plaatsen, niet alleen in het binn' maar ook in het buitenland. ik De Rotterdamsche rechte p veroordeelde gisteren Jacob Van R., visscner te Gouda, wegens diefstal van eenden te. jth, te Gouda, tot 9 maand?* v

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1