N°. 11215. "Woensdag 16 September. A0.1896 <§eze Qourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. LEIDSCH DA&BLAD. PRIJS DEZER COURANT; Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommers 3 0.05. PEIJS DEE ADVEETETTTIËTT Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer/' 0.17J. Grootere letters naar plaatsruirato. Voor het incasseeren buiten de stad wordt /0.05 berehend. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Ofüciëele Kennisgevingen. Burgeaaeeoter en Wethouders van Loiden, Gezien het sdres van H. A. VISSER od J. BEULINK, houdende verzoek om vergnnning tot oprichting van •em slachterij in het perceel Sioneteeg No. 5; Gelet op de artt. 6 en 7 der wet van 2 Juni 1875 (Etaalsblad No. 95); Goven hij deze feennia aan het publiek, dat ge noemd verzoek met de bijlagen op de 8ecretarie dezer gemeente ter visie gelegd iaalsmede, dat op Maandag 28 Sept. a. s., 'a voormiddags te elf uren. op het Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen dat verzoek in te brengen. Burgemeester en Wethouders voornoemd, H. C. JUTA, Weth., lo.-Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 14 September 1896. Leiden, 15 September. Hedennamiddag te 2 uren droeg prof. dr. K. Martin, aftredende ale rector magnificus der Leidsche Universiteit, die waardigheid over aan zijn opvolger prof. dr. A. C. Vreede en deed daarby verslag over de lotgevallen der Aca demie gedurende het afgeloopen jaar. Na een alleraardigste inleiding, waarin spreker er op wijst, boe, al lokt de lente vaak reeds uit om in en met de natuur te leven, de plicht van den arbeid menig geleerde nog binneD Leidens muren houdt, tot bet warme jaargetijde ia aangebroken, warm ook door den examenstr\jd, waarna dan het begin der vacantie met vreugde begroet wordt, zooals een schooljongen het doet, en ook al om dezelfde reden: om zich te ontsmetten na al het inge8lokte examenvergif. Hoe schoon ook de vacantie M). ook hier geldt: Alles im Leben ist zu ertragen, nur nicht eine Reibe von guten Tagen, de vacantie gaat voorbij en ieder keert met vreugde naar onze Alma Mater terug. Daarom een welkom aan allen. Spreker gaat daarna de rij der gebeurte nissen na, die geschied zijn: het bezoek der Koninginnen aan zijn gooi. miner, museum, bet Curatorium, dat geen verlies leed, de Senaat, wiens leden gespaard bleven; maar van ons heen ging Land wegens ziekte; ook Doyer, die om redenen van gezondheid eeivol ontslagen isTreub verliet Leiden voor Amsterdam, en dat alleen „omdat voor practiscb geneeskun dig onderwijs de groote stad altijd geschikter blijft dan de kleine, afgezien nog van de be droevend slechte zorg, die de Regeering voor het klinisch onderwijs te Leiden heeft," wien voldoening in de vervulling van zyn ambt te Amsterdam toogewenscht wordt; dr. Bakhuis Roozeboom ging, al had men hem gaarne behouden, omdat de Regeering Diet zeer ge makkelijk tot verdere uitbreiding onzer leer krachten overgaat en niemand vereischte zekerheid kon verkrijgen of geven omtrent een nieuwen op te richten leerstoel. Over het blijven van prof. Drucker, het herstel van proff. v. d. Lith en Acquoy en de viering van prof. Faure's 70sten verjaardag sprak spr. zijn vreugde uit. De opvolgers van Doyer, Treub en Land werden herdacht en begroet, en de oprich ting van den leerstoel voor archatologie ver meld, door dr. Holwerda bezet, al beweren booze tODgen, dat men voor hem in de Tweede Kamer nog een valstrik gereed zou hebben gehouden of een net, door welks mazen hy slechts by toeval was heengeslopen; intus- schen, beati posaidentesl Ook wat de gebouwen betreft, stemt het geen gedaan is of wordt tot erkentelijkheid, nl. voor het pharmaceutisch laboratorium, de sterrenwacht, de Univ.-Bibliotheek en in uitzicht de oprichting van een nieuw labora torium voor organische chemie. Dankbaar, maar voldaan? Er is nog meer gebrek aan boeken dan aan gebouwen; en toch geen gebied van wetenschap, waar niet te dien opzichte te wenschen overblijft; wy zijn te dien opzichte arm, vooral arm verge leken met buitenlandsche universiteiten. Voor Leiden is 't Rijkssubsidie 9550; Munchen (ƒ7200) en Beriyn (ƒ11,400) staan er by achter, maar hebben andere hulpbronnen. Het kleine Giessen heeft 10.860 en zoo opklimmende welsprekende cyfers - komen we tot Stra88burg met 41,250. Waar biy ven we dan met onze 9550 voor Leiden 1 Een klein land, ja, maar een klein land heeft 't evenzeer als een groot ryk noodig om voor de geestelyke opvoeding voldoende te zorgen, en Nederland moebt ten minste wel één universiteit hebben, waar in dezen aan de eischen werd voldaan. Een vergelijking van het aantal professoren pakt al niet beter uit. Wy hebben 50; Ros tock (40) en Wurburg (49) hebben minder, maar dan van Erlangen met 52 klimmen we tot Strassburg met 84, Bonn en Munchen met 94, Leipzig met 123 en Beriyn met 166 professoren. Daar is dus behoefte aan leerkrachten en boeken. Noodlottig ia voor het onderwijs het systeem, om van een enkel professor soms l'/2 of 2 3 te willen maken door aan sommige proff. by hun speciaal vak nog een of ander vak als byzaak op te dragen. Daarmee dient gebroken. Dat zou alleen mogeiyk zyn door opheffing van één of zelfs twee universiteiten; maar spreker zal dat wel niet beleven en dat zal wel lang nog een vrome wensch biy ven, al moet het eenmaal daartoe komen. Toch ware verbetering te brengen, door de principieele gelykheid der Universiteiten op te heffen. Rivaliteit moge «oms heerschen, maar waartoe al de speciale vakken aan iedere universiteit vertegenwoordigd en niet liever den studenten, zooals elder3, de gelegenheid gegeven om hun speciale studies aan de ver schillende academies te voltooien. Waarom moet iedere hoogeschool een sterrenwacht hebben, waarom overal musea, die nu overal onvolledig blyven, enz. Waarom die versnip pering van leerkrachten en leermiddelen? Daarom is wenscheiyk voor Leiden het behoud van het Ethnographisch museum. Spreker wil daaromtrent niet alles releveeren, maar betreurt tocb, dat invloedrijke personen blykbaar een zeer gering vertrouwen stellen in de verklaring der Universiteit, dat het museum in 't belang onzer hoogeschool hier moet blyven. Wie dan de Senaat kan er beter over oordeelen? Èn cit èn het Museum van Nat. Historie hebben dringend verbetering noodig om aan den eisch: hulpmiddel by wetenschappelyke studie te voldoen, gelyk ook de musea voor zoölogie en ethnographic behoefte hebben aan verandering. Als men aan deze en aergeiyke eischen voldaan zal hebben, zal men der wetenschap hebben gegeven wat haar to.komt, en de academische instellingen van haar eigen aardige tweeslachtigheid hebben verlost, die □u geen anderen band met de Universiteit voelen, dan dat zy onder toezicht van het Curatorium staan. Spr. wil plannen voor nieuw op te richten gebouwen ontworpen hebben in overleg met de vertegenwoordigers der Universiteit; de tot nu toe daarby heerschende geheimzinnigheid kan de sympathie niet ver- hoogen. Spr. herinnert aan geschenken voor de bibliotheek, aan het vorstelijk geschenk van wylen Prof. Bierens de Haan, aan onder scheidingen, aan verschillende professoren ver leend. Hy deelt mee, dat er in 't afgeloopen jaar 851 studenten waren ingeschreven tegen 815 't vorige en 793 het daaraan vooraf gaande jaar. Over 't afschaffen der dissertaties voor den jurist, wil spr. niet oordeelen, maar meent, dat bevestigend zou moeten geantwoord wor den op de vraag, door den vorigon rector gesteld: of het niet wenscheiyk zou zyn een onderscheid te maken tusschen den graad van meester in de rechten en dien van doctor in de rechtsgeleerdheid, alleen verkrygbaar na promotie op proefschrift. Spreker meent, dat het schrijven en geprepareerd verdedigen van stellingen niet voor die onderscheiding voldoende mag worden beschouwd. Spreker zou ook zyn voor splitsing in „meester" en „doctor". De tegenwoordige regeling der pro- motiën beschouwt spreker als onrechtvaardig tegenover studenten van andere faculteiten, en tegenover die juristen zelf, die met een zeer verdienstelyke verhandeling geiyk worden gesteld met den verdodiger van soms onbe duidende stellingen. Spr. herinnert ook nog even wat er in den groentyd in de meisjes-burgerschool is ge beurd. Er moge iets Herostatisch in geweest zyn die geest vaart door onzen tyd als zich daaruit nu maar de edele roemzucht ont wikkelt. Spreker herdenkt ook de gestorvenen onder do studenten met een diep gevoeld woord van deelneming. Na op het lastige en toch veelszins aange name van zyn betrekking gezinspeeld te hebben, draagt de Hoogleeraar die over aan zyn opvolger, prof. Vreede en eindigt met het traditioneele: „Ik groet u, Rector Magnificus IM Door het bestuur van het „Alg. Ned. Werkliedenverbond", afdeeling Leiden, worden pogingen in het werk gesteld om hier ter stede op te richten een Werklieden kiesver- eeniging; op Maandag-avond 28 Sept. zal in het lokaal „Ephralm" eene gecombineerde bestuursvergadering van verschillende werk liedenvereenigingen worden gehouden, waarin de oprichting van zulk een vereeniging zal worden besproken. Donderdag den lsten 0:tober a. s. zal het 25 jaren geleden zijn, dat onze geachte stadgenoot de heer W. F. Kaiser benoemd werd tot notiris te Rotterdam, om die stand plaats den 3den Februari 1873 te verwisselen met Leiden. Zyn stadgenooten en zyn vele cliënten zullen dien dag zeker niet onopgemerkt voorby laten gaan. Naar wy vernemen, zal dezer dagen verscbynen een „Valse Triste", gecomponeerd door den beer Th. Enderle alhier en opgedra gen aan zyn vroegere Amsterdamsche stuaie- ger.oote, mevrouw Bosmans-Benedicts. Hedenmiddag ontviDgen wy per Neder- landsche mail de Bataviasohe bladen van 14 18 Augustus. De Fransche mail wordt morgenvoormiddag alhier verwacht. De generaal-majoor Van Pommeren, com mandant der lste divisie, bezocht heden, met den onder zyne bevelen werkzaam gestelden kapitein van den generalen staf Neeteson, Leiden tot het houden eener inspectie over de troepen alhier in garnizoen. Door de liberale Kiesvereeniging „Volks belang" te Sassenheim is, in hare vergadering van 12 September 11., als candidaat voor aen gemeenteraad, in plaats van den heer J. A. Charbon, gesteld de heer J. W. Marbus. De verkiezing zal plaats hebben op Donderdag 24 September a. s. De heer L. Uhthoff is met konmkiyke machtiging benoemd tot vice consul te Cadix. De inzender in de „N. R. C." van de regelen uit een particulier schryven van 1890 over het sneuvelen van den luitenant Hagemjn, door ons gisteren overgenomen, deelt nader mede, dat hem by aandachtig lezen van den oorspronkeiyken brief gebleken is, dat de daarin voorkomende naam van een der fuseliers niet is Breijs, maar Bujjs. De minister van oorlog heeft bepaald dat wanneer in een garnizoen eene Militaire Willemsorde moet worden uitgereikt, alle ter plaatse aanwezige ridders dier orde, zoowel militairen als burgers, tot het bywonen dier plechtigheid moeten worden uitgenoodigd. Zoodanige uitnoodiging kan uit den aard der zaak veelal niet nominatief geschieden, maar moet kenbaar worden gemaakt met mede werking van een of meer der plaatselijke nieuwsbladen. De daaraan eventueel verbonden kosten moeten worden bestreden uit de som men, toegekend ter vergoeding voor bureel- kosten. Indien in eene plaats, waar een Militaire Willemsorde zal worden uitgereikt, personeel van de zeemacht gestationneerd is, moet eene uitnoodiging als vorenbedoeld, voor zoover de daarby actief dienende ridders der Militaire Willemsorde betreft, door tusschenkomst van den commandant der zeemacht of der mariniers, ter plaatse geschieden. De commissie, aan welke werd opge dragen de reglementen der infanterie, in ver band met de invoering van het geweer M. 95, te herzien en daarby tevens zooveel moge- lyk overeenstemming te brengen in de regle menten voor bet Nederlandsche en voor het Nederlandsch-Indiache leger heeft haar taak volbracht ep is door den minister van oorlog ontbonden, onder dankbetuiging voor den door haar verrichten arbeid. Het eerste nummer is verschenen van een nieuw Studentenblad„Spectemur agendo." Het is gewyd aan de belangen van den Utrecht- schen Studentenbond en wordt uitgegeven door de studenten-vereeniging „Libertas", in afwachting van den afloop der onderhande lingen met den Amsterdamschen Studenten- bond, over het uitgeven van een gemeen- schappeiyk orgaan. Uit Anna-Paulowna wordt van 14 Sept. gemeldOnze predikant, de heer A. G. Pareau, die sinds drie weken te Baam vertoefde, om zoo mogeiyk na een langdurige ziekte verder te herstellen, overleed gisteravond aldaar. De heer Pareau was algemeen bemind om zyn verdraagzaamheid en weldadigheidszin. De verordening, door de centrale com missie tot de algemeene zaken van het Israö- lietisch Kerkgenootschap in Nederland dezen zomer vastgesteld, waarby de eischen om tot opperrabbyn in Nederland benoemd te worden voor buitenlanders en Nederlanders gelyk gesteld zyn, is thans aan alle kerkbesturen gezonden, en daarmede in werking getreden. Naar men wil, zal jhr. mr. J. iE. A. Yan Pauhuys als vice-president van den Raad van State aftreden. Het „H. Dagblad" vindt een grond van waarscbyniykheid voor dit bericht in het feit, dat het woonhuis van jhr. Yan Panhuys aan de Bezuidenhout in de vorige week is aangekocht door den heer J. C. Van Hattum van Eilewoutsdyk. Het te Soestdyk, voor den duur van het Hofverbiyf aldaar, geopende Rykstelegraaf- kantoor wordt op 19 dezer na afloop van den dienst gesloten. Het Rykstelegraafkantoor op het Loo wordt dsnzeifden dag heropend. Onder ce 63 candidaten voor hot Delft- sche Studentencorps bevindt zich ook een Indische prins, Raden Mas Pandje Sono Kartono De vereenlgingen „Haagsch Mannenkoor" en „Onderlinge Oefening", die in den zang- wedstryd te Brussel lauweren oogstten, wer den gisteravond by haar terugkomst te 'a-Gra- venhage recht feesteiyk ingehaald. Naar de „Asser Crt." lit goede bron verneemt, is in eene club-vergadering van laden der Prov. Staten van Groningen besloten, in de aanst. wintervergadering bezwaar te maken tegen de benoeming van een hoofdingenieur van den waterstaat op een traktement van 4000 'sjaars; men wil dat bedrag op 2500 teruggebracht zien. Reeds moet dit besluit aan Gedeputeerde Staten kenbaar gemaakt zjjn. Het fraaiste van alles is, dat in de dag bladen reeds eon oproeping ia geschied op een traktement van 4000. Het stoomschip „Burgemeester Den Tex," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 14 S3pt. Ptrim; de „Lawoe," van Java naar Rotterdam, passeerde 14 Sept. Wight; de „Bundesrath" vertrok 13 Sept. van Mozam bique naar Rotterdam en Hamburg; de „Herzog" arriveerde 12 Sept. van Hamburg en Amsterdam te Dtlagoa-Baai; de „Kanzier," vaD Oost Afrika naar VIL-singen en Hamburg, vertrok 13 Sept. van Napels Uit dfl „Staatscourant". Kon. besluiten Benoemd tot notaris bin nen het arrondissement 's-Hertogenbosch ter stand plaats de gemeente Almkerk, J. J. Van der Kaaden, candidaat-notaris te Bergambacht. Goedgekeurd dat aan J. Arnoldy, toenmaals burgemeester der gemeente Schoten, op zijn ver zoek, eervol ontslag is yerleend als secretaris dier gemeente. Met ingang van 1 October a. s., aan D. Heimens, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend nit ziin betrekking Yan commies der telegraphie van da derde klasse. De gewone audiëntie van den minister van financiën zal op Donderdag 17 September a. 8. niet plaats hebben. De minister van binnenlandsche zaken brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in den loop der maanden October, November of December e. k. gelegenheid zal worden gegeven tot het afleggen der examens, ter verkrijging van een getuigschrift ala apothekersbediende Zij zullen worden afge nomen te Amsterdam en te Maastricht. Zij, die tot die examens wenschen te worden toegelaten, onverschillig waar zij metterwoon ge vestigd zijn, worden uitgenoodigd daarvan vóór 1 Oct. e k. schriftelijk opgave to doen. Zij, die to Amsterdam wenschen geëxamineerd te worden, hebooren zich te wenden tot den inspec- tour voor het geneeskundig Staatstoezicht voor Noord-Holland, dr. J. P. Dozy, te Amsterdam, en zij, die Maaslucht verkiezen, tot den inspecteur voor het geneeskundig Staatstoezicht voor Lim burg en Oostelijk Noord-Brabant, dr. E. Wintgens, te Maastricht, met overlegging van een extract uit de registers van den burgerlijken stand, waaruit blijkt, dat zij den leeftijd van achttien jaren hebben bereikt. Gemengd Nieuws. Te Warmond hadden gisteren de verschillendo volksfeesten plaats. In den morgen werd begonnen met hardhoepelen voor meisjes tot 10 jaren, waarvan de uitslag was dat de lste prys, een flacon, gewonnen werd door C. Künh; de 2de prys, een broche, door J. Van Moorsel, en de 3de prys, een koek, door A. Ouwehand. Hi.-rna stroophappen voor jongens tot 12 jaren; de lste prys, een horlogeketting werd gewonnen door J. Barnhoorn; de 2de prys, een zakmes, door K. Ouwehand; «n de 3de prys, een koek, door J. Van Dam. Nu volgde kikkertje-ryden, voor meisjes van 10—14 jaren; lste prys, een werkdoos, door S. Schrier; 2de prys, een paar trommel tjes, door C. Fluit; 8de prys, een werktaschje, door B. Kortekaa8, en 4de prys, een spaar bankboekje, doer C. Van Winsen. By het tonnetje steken, voor jongens van 12—16 jaren, werd gewonnen do lste prys, een regulateur, door C. Moerkerk; de 2de prys, een portemonnaie, door B. Beugelsdyk; de 3de prys, een sigarenpyp, door If. Van den Berg, en de 4de prys, een spaarbankboekje, door J. Van Velzen. Des namiddags had, opgeluisterd door de muziek van de Vereeniging „Harmonie van Warmond", de ringrydery plaats, waarby de lste prys, een hanglamp, werd gewonnen door D. Dongelmande 2de prys, een servies, door B. G. De Vroomen; de 3de prys, een rooktafeltje, door Jac. Van Noort, en de 4de prys, een paar bloempotten, door J. Van Winsen. Het weer, ofschoon dit zich des morgens niet mooi liet aanzien, hield zich toch den geheelen dag goed, en alles liep in de boste orde af. Men meldt uit Katwyk aan Zee: De strandreep, voor de gemeente gelegen en steeds zorgvuldig met helm bekleed, verdient wel meer dan de gewone aandacht. Voort durend wint de strandreep zand aan en men mag gerust aannemen, dat jaarlyks minstens evenveel wordt aangewonnen als de zee by stormweer terugvraagt of eischt. Geen betere strandaanwinning leert hier de ondervinding dan met helm; daar men de helm na het aftrekken der schuiten gedurende een paar dagen niet behoefde te vertreden, is alles even schoon in het gro:n. Do verpachtingen van het domeinbezit, onder deze gemeente gelegen, zyn weder afgeloopen. Men staat verbaasd wat de teelder nog als prys voor de zoogen. dellen, in het duin ge legen, biedt, vooral als men weet, dat mest, enz. door het mulle zand, by kleine vrachten, moet vervoerd en de producten moeten ge haald worden. Men geeft tot /"0.23 voor de zoogen. Rynlandsche roede, dat is tegen 161 huur per jaar voor de hectare. By het opryden van eene nog op verbetering wachtende brug in het zuidelyk deel van Roelof-Arendsveen, geraakte gister namiddag de broodventer van den bakker v. Dyk te Oude Wetering, met zyne kar te water. Hy zelf wist zich zwemmende spoedig op het droge te werken, maar zyne broodkar moest door eenige mannen, die in een omme zien op de plaats des onheils verschenen waren, worden opgevischt. De bolletjes, drie pondjes en krentenbroodjes dreven rond en leden zooveel waterschade, dat de venter ze niet meer in zyne kar wilde bergen. Behalve aan de slechte hoedanigheid der brug was het ongeval ook voor een deel te wyten aan eenige knapen, die, goedhartig doch ietwat woest, onzen „Jan" met zyn vrachtje over de brug wilden helpen, waardoor deze den koers kwytraakte. Voor het gerechtshof tc's-Graven- hage is gepleit in de vordering van den houder van een bureau van consultatie en informatie te Nieuwer-Amstel, die zich be- leeaigd achtte door eene waarschuwing tegen hem, geplaatst in het weekblad „Handels belangen," waarin vermeld werd dat hy vroeger tweemaal gefailleerd en eenmaal wegens valschheid in geschrifte veroordeeld is. De rechtbank te Rotterdam bad de vordering tot schadevergoeding, strekkende tot betaling van 10,000, afgewezen. Voor den oorspronkeiyken eischer, nu appel lant, trad op mr. J. P. De Maak te 's-Graven- hage, die het beleedigend karakter der waar schuwing trachtte aan te toonen en vooral opkwam tegen het publiceeren van de veroor deeling, die reeds lang geleden was uitge sproken. Mr. Van Valkenburg uit Rotterdam trad voor den uitgever van „Handelsbelangen" op en ontkende debeleediging.Uitspraak 19 Oct. Te Scheveningen is een locomo tief der Staatsspoor, de halte binnenkomende, op een rangeerende stoomtram gereden. Per soonlijke ongelukken waren niet het gevolg er van, doch het materiöel werd beschadigd. Te Rotterdam is in arrest ge steld een jongen van 18 jaren, die zich ten huize van met zyn vader bevriende bewoners der Nieuwe Kerkstraat, aan diefstal van gou den voorwerpen heeft schuldig gemaakt. Hot gestolene is door hem in de bank van leening beleend. De werkman K., bezig zynde met de herstelling van een der bruggen in de Krim onder Ambt-Hardenberg, had Zaterdag het ongeluk uit het hameigebint, eenige meters hoog, te vallen, ten gevolge waarvan hy een paar uur later overleed. Voor de Utrecbtsche rechtbank werd gisteren behandeld de zaak tegen twee personen, die met inklimming en verbreking in de woning van dr. H. L. v. O., predikant by de Remonstrantsche Gemeente te Utrecht, terwyi deze in Juli jl. afwezig was, diefstal hadden gepleegd van verschillende gouden voorwerpen en huishoudelyke artikelen. Het O. M. achtte de ten laste gelegde inklimming niet bewezen en meende daarom dat de bekl. van deze aanklacht behooren te worden vrygesproken. Spr. meende echter, dat niettegenstaande de ontkontenis van den 2den bekl., vaststaat het plegen van diefstal met verbreking en eisebte tegen den eersten bekl., dio eenige weken geleden te Amster dam ook wegens diefstal is veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf en weldra voor dezelfde rechtbank wegens diefstal van ry wie len nog eens moet terechtstaan, zes jaar en tegen den 2den bekl. eveneens zes jaar ge vangenisstraf. De eerste bekl. heeft den leef- tyd van 22 en de tweede den leeftyd van 20 jaar bereikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1