N°. 11208. Dinsdag 8 September. A0. 1896 (geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven F©ulll©ton. MAN EN VROUW. LEIDSCÏÏ DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Yoor Leiden por 3 maanden. f 1.10. Franco per post Afzonderlijke Nommers 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIES? Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17$. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassceren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 7 September. Dr. W. N. Du Rieu, op 1 Maart 1864 be noemd tot conservator voor de handschriften aan de Universiteits-Bibliotheek alhier en sinds 16 Februari 1880 opgetreden als biblio thecaris van die instelling, hoopt op 30 Sept. den dag te herdenken, waarop hy 40 jaren geleden promoveerde aan de Leidsche Acade mie tot doctor in de klassieke letterkunde, met een academisch proefschrift „de Gente Fabia." De Staatscourant van heden bevat de statuten van de Leidsche Cricket- en Voetbal vereniging „Ajax", opgericht voor een tijds verloop van 29 jaren, gerekend van 1 Juni 1892, welke vereniging is erkend als rechts persoon volgons de wet van 22 April 1855 (Staatsblad No. 32). Het Amsterdamsch Vocaal-Kwartet, be staande uit mevrouw A. NoordewierRed- dingius (sopraan), mej. Cato Loman (alt) en de heeren I. J. Rogmans (tenor) Joh M. Messchaert (bas), gaf gistermiddag zijn eerste uitvoering in de Ronde Luthersche Kerk te Amsterdam. Aan belangstelling heeft het zegt het „Hbl." niet ontbroken; de kerk was stamp vol en den velen toehoorders wachtte een heerlijk genot. Welk nommer het schoonste werd weer gegeven, is niet te zeggen; alles werd met de meeste nauwgezetheid en fijDe schakee ringen uitgevoerd. Wat schoone zang; wat groot geheel 1 Hoeveel oefening zal zulk samen werken zijn voorafgegaan I Wij wenschen het kwartet, dat zich Woensdag-namiddag te Leiden in de Luthersche kerk zal doen hooren, geluk met zijn eerste optreden en twijfelen niet of de belangstelling zal eerder toe- dan afnemen. Ook de „Tel." maakt met veel lof van de uitvoering melding en zegt o. a.Het was vooruit te berekenen, dat het viertal het beste zou geven, wat er op dit gebied gegeven kan worden. Dat men algemeen zóó dacht, bewees de groote menigte, die was opgegaan om door de gewyde klanken van het schoon te genieten en in een hoogere stemming te komen dan de gewone, alledaagsche, waarin de strijd om het bestaan en andere materièele belangen velen belet te denken en bezig te zijn met het hoogere, het meer edele, dat onloochen baar in den mensch zetelt. Zeldzaam heb ik de kerk zóó gevuld gezien als gisteren, en het is de vraag, of één van die velen, wanneer men hoofd voor hoofd vroeg, zou kunnen verklaren eenige teleur stelling te hebben ondervonden. Zoo'n uitvoering is een muzikale gebeur tenis; zelfs diegenen, welke, evenals schrijver dezes, er geen genot in kunnen vinden om van die oude meesters werken te hooren uitvoeren, zij zullen nog getroffen zijn ge weest, èn door den schoonen klank, èn door de eenheid, èn door de hoogere wijding, die door de sobere opvatting ook aan deze num mers werd gegeven. De heer C. E. Coppóe, thans onderwijzer te Sassenheim, is benoemd tot onderwijzer te Santpoort. r- De gemeente Woubrugge heeft een ge acht ingezetene door den dood verloren, wegens het overlijden, geheel onverwacht, op 70 jarigen leeftijd, van don heer A. Visser, de laatste jaren wethouder, en vaak waar nemend burgemeester dier gemeente. De Ned.- Herv. gemeente betreurt in hem haren presi dent-kerkvoogd; het bijzonder schoolbestuur een zijner oudste leden. Chr.-Ger. Kerk. Beroepen is te Dor drecht (voor do tweedo maal) ds. G. Bos, te Aarlanderveen. Op een verzoek van de Geheel-Onthouders* vereeniging, afdeeling Boskoop, om het catechi satielokaal te mogen gebruiken voor vergade ringen of lezingen, is door het college van kerkvoogden en notabelen te Boskoop gunstig beschikt. Naar men vernoemt, heeft de heer H. Colpa als koster der Ned.-Horv. gem. aldaar tegen 1 October als zoodanig zijn ontslag aangevraagd, wegens hoogen ouderdom. Bij koninklijk besluit, opgenomen in de Staatscourant van 6/7 dezer, is op de voor dracht van den minister van w., h. en n. bepaald, dat voor de verbetering van den waterweg tusschen den IJsel en de Ring vaart van den Haarlemmermeerpolder ten algemeenen nutte, in het publiek belang en ten name van de provincie Zuid Holland, ter uitvoering van de wet van 4 December 1895 (Stsbl. 210) onteigend zullen worden ver schillende eigendommen, aangeduid in de plans en kaarten, welke, ingevolge art. 12 der wet van 28 Augustus 1851 (Stsbl. 125), op de secretarieën van de gemeenten Gouda, Wad- dingsvoen, Reeuwyk, Boskoop, Alfen en Aar landerveen ter inzage van een ieder hebben gelegen en vermeld worden op den by dit besluit gevoegden staat. Op 31 Augustus, 1 en 5 September slaagden voor het notarieel staatsexamen, eerste gedeelte: de heeren J. B. Everwyn te Goor; B. H. Gryseels te Haarlem; A. Ph. Ridder te Zuidbroek, en voor het tweede gedeelte de heer A. Van Seters te Rotterdam. De Ned. R.-K. Volksbond zal op het congres van den Belgischen Volksbond, dat 27 dezer te Charleroi wordt geopend, ver tegenwoordigd worden door den heer W. C. J. Passtoors, van Amsterdam; N. J. Appel man, van 's-Gravenhago, en Jac. P. Van Term, van Rotterdam. Indien de heer Pas stoors verhinderd is, zal de heer J. W. Smit van Amsterdam hom vervangen. De vorige week dineerden ten paleize te Soestdyk jhr. Van Tets van Goudriaan, gezant te Berlijn; kolonel Froger, comman dant van het 1ste reg. veld-artillerie; de heer Westenberg, gezant te Rome; gen.-majoor Musscbaert, lid van het Hoog Militair Gerechts hof, en de kolonel Van Ermel Scherer, com mandant van het 1ste reg. vesting-artillerie. De 2de luit. R. L. Scbolten, van het 3de reg. inf. te Bergen-op-Zoom, wordt op z(jn verzoek overgeplaatst by het 7de reg. te Naarden. Zaterdag heeft ds. Theesing, emeritus predikant by de Ned.-Herv. gemeente te Rot terdam, onder talryke blijken van belang stelling zyn 80sten jaardag gevierd. De pre dikanten der Ned.-Herv. gemeente boden hem Hase's „Kirchengeschichte" in prachtband aan. Men 8chryft uit Loo (by Duiven) aan de „Arnh. Ct.": De school is nu ruim negen weken ge sloten. Een paar ouders hebben, naar we ver nemen, hunne kinderen te Duiven op school gedaan; vele ouders zouden dit voorbeeld navolgen, als de afstanden tot Westervoort, Duiven of Groessen niet zoo groot waren. Door de welwillendheid van een der school- autoriteiten heeft de ontslagen hoofdonder- wyzer den 30sten Aug. eindeiyk inzage ge kregen van het extract uit de notulen der raadsvergadering van 1 Juli, inhoudende zyn ontslag. Dit extract stemt niet overeen met de woor den, door den burgemeester aan den ontsla gene gezegd op 1 Juli. In het ontslag wordt nl. niet gesproken van niet-eervol, ook wordt geeyi datum genoemd van den ingang van zyn ontslag. Het extract wordt waarschyniyk binnen enkele dagen gepubliceerd. De adviezen van het schooltoezicht zyn niet ongunstig voor den ontslagene. De H. B.-School met 5 jarigen cursus te Gorkum bestaat thans 25 jaar. Feesteiyk- heden hebben daarby niet plaats. De „Nieuwe Gorkurasche Courant" wydt in haar nummer van 5 dezer een uitvoerig artikel aan de wederwaardigheden dier nuttige instelling ge durende haar 25-jarig bestaan. De minister van buitenlandsche zaken brengt ter algemeene kennis, dat biykens bekendmaking van den regeerings-president te Dusseldorf, de invoer van paarden, ezels, muildieren en muilezels van 1 dezer tot 15 Jan. a. s. langs het grensstation Elten, be halve op Maandag en Vrydag, ook op Woens dag, op de gewone voorwaarden, is toegelaten. Het geneeskundig onderzoek der dieren heeft plaats tusschen lO'/j uur 's voormiddags en 5 uren 's namiddags. Sts.-Ct Het aantal personen, die gevolg gaven aan de uitnoodiging om als lid tot het Neder- landsch congres voor openbare gezondheids- regeling toe te treden, of die als lid werden voorgesteld, bedraagt reeds over de 200. Ds. H. Ten Kate, te Amerongen, deelt medo, dat zyn verzoek om bydragen voor een Tehuis voor Militairen op Atjeh niet geheel zonder gevolg is gebleven. Aan ontvangen of toegezegde bydragen is beschikbaar f 7307.85. Zal de zaak tot stand komen, dan is er evenwel f 12,000 noodig; er ontbreekt dus nog ongeveer f 4700. Zou het niet mogeiyk zyn vraagt ds. Ten Kate ook deze som byeen te brengen? Er zyn toch zeker nog meer vrienden van ons Indische leger, die ons hierin kunnen en willen helpen met een flinke bydrage. Zestal te Gouda, N H. gem.ds. Eringa, te Oostwolde; ds. Leenmans, te Hoogeveen; dr. Van Griethuyzen, teOosterwolde; ds. Hoekstra, te Heteren; ds. v. Arkel, te Ellecom, en ds. Bos van Charante, te Zevenhuizen. Aan de verkiezing by herstemming van twee buitengewone bestuurders dor Algemeene Doopsgezinde Sociëteit is door 23 van de 30 gezameniyke stemmen deelgenomen. Van de 78 uitgebrachte stemmen verwierf de heer H. Muller Sz. 54 en is alzoo gekozen. De heer M. nam de benoeming aan. Geen van de 3 andere candidaton verkreeg echter de vol strekte meerderheid, zoodat er opnieuw eene herstemming moet plaats hebben tusschen de hoeren W. J. Van Douwen en A. A. Jesse. De kapitein administrateur van kleeding G. E. Lubbers, van het instructie bataljon, zal binnenkort den dienst met pensioen ver laten. (N. R. Ct.) De ritmeester-adjudant M, Van Kuyk, van het 2de reg. huzaren *te Venloo, heeft aangevraagd om ontheven te worden uit zyne betrekking van adjudant en belast te worden met het commando over een veld-eskadron. De sergeanten Hollund, Koen, Fuld, Sinnigen, Teunisson, Van der Kamp, Van Beyeren en Vermeer, allen van het instr.-bat. te Kampen, worden, omdat ze onlangs met goed gevolg examen deden tot toelating op den hoofdcursus, met 1 Oct. a. s. respectie- velyk overgeplaatst by hetlste, 2de, 3de, 4de, 5de, 6de, 7de en 8ste reg. inf., ze blyven gedetacheerd by den hoofdcursus. Het stoomschip „Ajax," van Amsterdam naar Java, vertrok 4 Sept. van Liverpool; de „Burgemeester Den Tex," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 5 Sept. Kaap del Armi; de „Amsterdam" vertrok 5 Sept. van Nieuw-York naar Rotterdamde „Bundesrath" vertrok 4 Sept. van Delagoa-Baal naar Vlis- singen en Hamburg; de „Herzog" arriveerde 4 Sept. van Zanzibar te Mozambique; de „Java", van Batavia naar Amsterdam, arriv. 6 Sept. te Suez; de „Johannesburg", van Amsterdam naar Delagoa-Baai, arriveerde 5 Sept. te Gravesend; de „Prinses Amalia", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 6 Sept. te Southampton; de „Veendam" arriveerde 5 Sept. van Rotterdam te Nieuw-York; de „Zaandam" arriveerde 6 Sept. van Nieuw-York te Amsterdam. Finantiëele Kroniek. In vele opzichten was de afgeloopen week wel een week van verademing, waarin veel lichtpunten werden waargenomen. Het meerendeel der Europeesche Staten heeft korter of langer, en in meerdere of mindere mate, met politieke moeilijkheden te kampen, hetzy in eigen boezem of in andere wereldstre ken. De groote mogendheden zooals Frankryk, Rusland, Duitschland, Engeland, enz., zien elkaar wantrouwend op de vingers, wanneer de Turksche aangelegenheden ter tafel worden ge bracht, doch geen enkele is geneigd om de eerste handeling te verrichten, die tot zuive ring der Turksche toestanden zou kunnen leiden. Ieder is overtuigd, dat een gewapende tusschenkomst, van welke mogendheid ook, onvermydeiyk tot een grooten Europeeschen oorlog zou moeten voeren, en geen land, dat daarvan de verantwoordeiykheid op zich zou willen nemen. Integendeel, van alle zijden wordt juist een verblydend stroven waarge nomen, om de verstandhouding tusschen de regeeringen meer vriendschappeiyk te doen zyn, en de pogingen, daartoe in den laatsten tyd in het werk gesteld, zyn zeer zeker met goeden uitslag bekroond. De reis van den Czaar door Europa heeft niet alleen een byzonder vrede lievend karakter, doch in den laatsten tyd is ook eene betere toenadering ontstaan tus schen Rusland en Italië, terwyi Rusland met betrekking tot de Turksche aangelegenheden zich ook meer tot Oostenryk aangetrokken gevoelt. Wel heeft de plotselinge dood van Lobanoff, de Russischen minister van buiten landsche zaken, in de goede stemming voor een oogenblik eenige wyziging gebracht, doch aan den anderen kant voor Duitschland het vooruitzicht op eene betere verstandhouding geopend, aangezien de vermoedelyke opvolger, graaf Schuwaloff, eene meer vriendschappeiyko gezindheid koestert. Deze overweging bracht ei toe by om de Duitsche en Oostenryksche Beurzen gunstig te stemmen en het gevolg was, dat eene merkwaardig vaste en willige toon de ge- heele week bleef heerschen. De Berlynscho Beurs kenmerkte zich door eene beduidende opgaande beweging en deze bleef niet zonder invloed op de Weener markt, zoodat de fondsen, welke hoofdzakeiyk van deze markten afhan- kelyk zyn, in eene zeer vaste houding konden blyven. De Parysche markt verkeert reeds dagen lang in byna opgewonden toestand en heeft opnieuw het sein gegeven tot krachtige verbetering van verschillende waarden. Dit is vooral in verband te brengen met het bezoek van den Czaar, hetwelk in Frankryk natuur- lyk eene buitengewone opgewondenheid ver oorzaakt; de vreugde van het Fransche volk over het bezoek van den Russischen bond genoot uit zich op hartstochtdyke wyze en hiervan draagt de Beurs reeds nu de duidelyko teekenen. De strooming, welko van Parys uitging, was dan ook het sein voor de overige markten, om een even gunstige houding aan te nemen. Russische fondsen waren allerwegen willig, in navolging van Parys, Portugoo- sche en S p a a n s c h e idem, 11 a 1 i a a n- 8 c h e idem, hoewel de belde laatste lang niet zonder schaduwzyden zyn. Italië ver keert op tamelyk gespannen voet met Brazilië en nu de Braziliaansche regeering geweigerd heeft om hare goedkeuring te geven aan do door Italië ingediende nota, en niet voor nemens is om de eischen van dit land in te willigen, is door de Italiaanscbe regeeriDg eep ultimatum gesteld en is zy besloten desnoods met geweld haar verlangen voldaan te krijgen. Spanje krygt hot ook hoe langer zoo meer te kwaad. Behalve do Cubaansche op stand, heeft de regeering nu ook een heftige en gevaariyke oproerige uitbarsting op de Phi- lippyn8che eilanden te onderdrukken. By al het ernstige van den toestand is nu echter dit goede verkregen, dat do oppositie, welke by de volksvertegenwoordiging heerschte ten opzichte der finantiëele politiek, nu geheel 14) Hoe vast en kalm zyn stem klonk, toen hy tot het volk sprak!... Hoe schoon h6t meer was en hoe tooverachtig het park in den roanoschyn geleek! Wat deed hij nu? Zou hy slapen?... „Hoera! Hoera! Hoera!" Wanneer zou het volk van Halleborg, groot en klein, mannen en vrouwen, weer ver zameld zyn? O! zy wist het wel. Dan zou er geen hoerageroep weerklinken, goen lichtjes zouden schitteren, maar wel zou de heer van Halleborg dan opgewekter en tevredener zyn dan nul Dan zou hy alleen in den wagen zitten, denzelfden wagen als van avond, den allermooisten, en een menigte andere rijtuigen zouden volgen, het volk zou ernstig zyn en de klokken zouden luiden En voor het eerst zou zy ryden, zy, vry- vrouwe Amalia Hallenbjelm, geboren Silf- verspjut. Maar dan zou zy in het wit gekleed zyn, niet zooals vandaag in 't zwart, en niemand zou bevreesd behoeven te zyn, dat zy door zwakte of pyn de uitvoering van het plechtige programma zou storen. En de oude dominee zou haar in de kerk by het altaar ontvangen juist zooals voor vyf jaar, toen zy in den kring der confirmanten stond Mama en de anderen zouden erg schreienMaar hy zou haar er misschien nog dankbaar voor zyn, dat zö zoo stil, zoo eeriyk en met het geringst mogeMjke uitstel aan haar deel van de overeenkomst had voldaan En de stem van den beminden herder zou zeker wel trillen, terwyi hy do kleine zwarte spade ophief, en de eerste aarde op haar kist wierp VIL Er had geen „nabruiloft" plaats, zooals in dien tyd de gewoonte was. Niets van dat alles was er gereed gemaakt, en het zou ook niet hebben kunnen gebeuren, want de jong gehuwde vrouw kon den volgenden dag het bed niet verlaten. Stil en bleek, maar tot haar eigen dankbare verwondering zonder pyn, lag zy dos morgens in het ouderwetsche, met solide pracht inge richte vertrek en liet haar vermoeiden blik over het in de zon glanzende meer en het donkere woud daarachter zweven. Het was Zondag en het gelui der klokken van Hal- lingedal drong door het geopende raam. Zou zy nog ooit tijdelijk zoo sterk zyn, dat zy naar de kerk kon gaan, en de stem van haar ouden, beminden leeraar hooren? Denkelyk niet. Nu, dat was ook maar goed. Het beste zou zyn zoo spoedig mogeiyk aan de be palingen van het contract te voldoen na den 21sten Augustus. Tegen den middag kwamen mama en zuster Hanna, de oudste der kinderen, achttienjarig, gezond en sterk, lang en blondlokkig, het evenbeeld van Amalia in den tyd harer be- lydenis. Droeg zy ook den knagenden worm in zich? vroeg mevrouw Ragnhild zich dik- wyls met vrees en beven af. De eerste ontmoeting was zeer schokkend voor Amalia, maar spoedig breidde zich in het stille vertrek een atmosfeer van sabbatsruste over hen uit. De oude Kerstin en juffrouw Ulla kwamen ook en mochten blyven. Terwyl de jonge vryvrouw daar zoo lag, bedacht ze, dat de geliefden een verfrissching moesten hebben. Hanna ten minste had er zeker wel lust in. Amalia was daar zeer verlegen mee; het was haar eerste regeerings- daad, en ze wist immers niet, wat er zoo al was in haar nieuwe tehuis. Eindelyk wenkte ze juffrouw Ulla tot zich en overlegde fluisterend met haar, en weldra kwam er een blad binnen met zooveel goede dingen er op, dat Hanna een lichten kreet van verrukking slaakte. Mynheer de baron vraagt of hy binnen mag komen," kondigde Kerstin aan. Amalia schrikte, en over Hanna's kinder gezicht kwam een trek van teleurstelling. Ze hadden heden voor een oogenblik baron Gösta vergeten. Maar mevrouw Ragnhild stond op, opende de deur en werd begroet en omhelsd met zulk een hartelykheid, als men maar zelden ziet tusschen een man en een meest beminde moeder. Hy trad op het bed toe, nam zacht de kleine, doorschynende hand, die op de sprei lag, drukte haar tegen de lippen en vroeg: Hoe gaat het vandaag met myn myn vriendin?" Zy drukte zacht zyn hand en antwoordde Dank je, byna zonder pyn, maar wel moe, vreeselyk moe." Na eenige oogenblikken ging Gö3ta weer weg. Mevrouw Ragnhild volgde hem. Toen zy in zyn kamer waren, greep hy beide haar handen, voerde haar naar hot raam en zeide met trillende stem: Ze scheen niet erg ontroerd te zyn. Hoe zal het verder gaan, myn lieve tweede moeder? Ze is niet bedroefd! Ze is niet wanhopig I" Voor het oogenblik is er niets te vreezen, nu zy zich gisteren zoo kalm heeft gehouden. Maar een misdaad hebben we gepleegd, Gösta, dat zie ik steeds duideiyker in, en elke mis daad voert de straf met zich." Is dat zoo onherroepelyk zeker? Kan hier ook geen erbarmen zyn?" Ja zeker, voor de verblinden, die niet wisten, wat ze deden, is er zeker erbarmen. Maar wy wisten Ook zy, zyn trouwe bondgenoote, twyfelde! O, het werd hem te eng en te benauwd in huis I Hy moest iets hebben om aan te denken iets, dat hom bezighield. Daarom liet hy zyn kleinen jachtwagen aanspannen en reed, hoe wel het Zondag was, naar den bouwmeester, die het vervallen Lindenas zou opknappen. Zy raadpleegden lang met elkaar. Men was reeds ver in den zomer, en aan den veestal en de andere by gebouwen, die geheel nieuw moesten worden opgetrokken, kon men vóór het voorjaar niets doen, daar men dien winter het hout moest kappen. Maar het groote en ruime woonhuis was, wat het bintwerk aangaat, nog in goeden staat, en voor het dak, de vensters, de deuren, enz., die vernieuwd moesten worden, lag nog een voldoende hoeveelheid droog hout op Halle borg. Daar zou met de grondige reparatie, die niets van het oude huis zou overlaten dan de wanden en den grond, onverwyid een begin gemaakt worden. De pannen voor hot dak zouden reeds den volgenden dag naar Lindenas worden gereden, en Woensdag zouden er reeds vyftien man aan 't werk zyn. Thuisgekomen, gebruikte hy, alleen, het middagmaal. Mevrouw Ragnhild en Hanna waren vertrokken, terwyl hy uit was. Na het diner ging hy een brief aan een oud vriend, een docent te Lund, schryven, over een student, die uit gebrek aan middelen de studie moest opgeven. Gösta bood een, voor dien tyd ongehoord, honorarium van 300 ryksdaalders aan, als do heer Lugner oen jaar naar Lindenas wilde komen, om zyn kleine zwagers en schoonzusjee les te geven, en ze voor het ondèrwys in de stad klaar te maken, dat Gösta eveneens zou bekostigen. En zoo was de eerste dag van hun huwe- lyk verloopen, en nu zouden die twee, uit materièele belangen aan elkaar geketend, hun nieuw leven beginnen elk voor zichzelf. Met meer ernst en ambitie dan ooit, begon Gösta dien Maandag zyn gewone bezigheden. Nu behoorde Halleborg hem toe! Nu kon hy al zyn trouwe zorgen er aan wydon, zonder de smartelyke gedachte, dat het hem weldre, ontrukt zou worden. Hy was y verig eD werk zaam, sprak met het volk. hield lange be sprekingen met Svenson, die jonger schee a van pure biydschap. {Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1