A0.1896
<Eleze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 maanden. f 1.10.
Franco per post. I-40-
Afzonderlijke Nommers 0.05.
PEIJS DEE ADVEETENTTËN
Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17£. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Leiden, 26 Mei.
Den gemeenteraad deelen B. en Ws. mede,
dat biykons het opgemaakt kohier dor Plaat
selijke Directe belasting voor 1896, het be
lastbaar inkomen bedraagt 5,485,392, tegen
f 5,49G,913 in 1895.
Aangezien op de begrooting van dit jaar de
opbrengst der PI. Dir. Belasting op 161,000
is uitgetrokken, welke som met 5 pCt. voor
kwade posten moet worden verhoogd, zal de
heffing moeten bedragen 169,050.
Bü eene heffing van 3 pCt. van het belast
baar inkomen zou de opbrengst 164,561.76
bedragen, of 4488.24 minder dan de raming;
bi) 0©n0 heffing van 3.1 pCt. zoude 170,047.15
of ƒ997.15 meer dan de raming worden op
gebracht
B. en Ws. geven, met het oog op het ge
ringe bedrag dier meerdere opbrengst, in over
weging het heffingsprocent vast te stellen op
3.1 en het kohier dienovereenkomstig vast
te stellen.
Ter voldoening aan het voorschrift, ver
vat in art. 15 harer instructie, beveelt de
commissie der bewaarscholen aandr. A.
Nijkamp en dr. C. L. Rümke, ter vervulling
der vacature, in de commissie ontstaan door
het vertrek van prof. dr. H. Treub.
Blijkens bericht van de commissie van
fabricage zijn de volgende werkzaamheden
noodig aan de pachterswoning van de Span-
jaardsbrug, nl. eene gedeeltelijke vernieuwing
van goten en het maken van een deur met
kozijn naar den kelder, waarvan de kosten
zullen bedragen 70. Vermits daarvoor geen
gelden op de begrooting zijn uitgetrokken,
geven B. en Ws. den gemeenteraad in over
weging de vereischte machtiging tot de uit
voering van dat werk te verleenen, zullende
te zijner tijd, zoo noodig, een voorstel tot
verhooging van het betrekkelijk artikel der
begrooting worden ingediend.
Bij de commissie van financiën bestaan
geene bedenkingen tegen de door Burgemeester
en Wethouders voorgestelde overbrenging in
de begrooting van 1896 van het overschot
der golden, voor den bouw en de inrichting
van het archiefgebouw bestemd. Zy adviseert
den gemeenteraad mitsdien tot vaststelling
van den daarop betrekking hebbenden supple-
toiren staat van begrooting.
Dezelfde commissie heeft evenmin beden
kingen tegen de voordracht van Burgemeester
en Wethouders betrekkelyk de kosten voor
den bouw van het Krankzinnigengesticht op
het buitengoed „Endegeest". Zy stelt dus voor
ook den daarby overgelegden suppletoiren
staat van begrooting, dienst 1896, vast te
stellen.
Nogmaals zien wy ons verplicht uit-
drukkeiyk te vermelden, dat vanwege het
Leidsch Dagblad geen premieplaten, boekwer
ken of wat dan ook te koop aangeboden worden.
Het ie ons nameiyk wederom ter ooren ge
komen, dat verkoopers van dit praatje gebruik
gemaakt hebben.
Orelio ondervindt sinds den Jan Haandag
avond te Amsterdam met Gottfried Manns
aan hem opgedragen „Jonge Liefde" veel
succes.
Op Vrydag 29 Mei zingt hy het te Utrecht
met orkestbegeleiding, en bovendien twee
fragmenten uit „Melaenis", terwyl door het
orkest onder leiding van den componist eenige
orkeststukken uit dit werk ten gehoore zullen
worden gebracht „Jonge Liefde" verscbynt
eerstdaags by de firma Eggers, alhier.
Tot onderwyzer aan de Cbristeiyke school
der Gereformeerden te Rynsburg is benosmd
de heer G. J. Welink, te 's Gravenhage, die
de benoeming heeft aangenomen.
Te Wassenaar heeft de plechtige begra
fenis plaats gehad van de Eerw. Overste van
het klooster der Franciscanessen.
De Eerw. Moeder Vincentia (in de wereld
moj. Antonia Van Riel) werd geboren te Breda
in 1838. In 1862 trad zij in het klooster en
kwam reeds in 1869 te Wassenaar. In 1892
volgde zy de Eerw. Moeder Aloysia op Het
gesticht, dat sedert 1853 bestaat, verliest in
haar zyn tweede overste.
By de door B. en Ws. van Leeuwarden
gehouden aanbesteding van het vervaardigen
en leveren van 2800 meter cementriolen van
verschillende afmetingen en 37 stuks verschil
lende putten van cementbeton, alles ten behoeve
van het terrein by het Nieuwe Kanaal, was
de minste van de zes inschryvers C. Jongen-
burger, te Waddingsveen, voor 6968. Het
werk is hem gegund.
De Ceremoniemeester maakt, by afwezig
heid van den Opper Ceremoniemeester, bekend,
dat het Hof, ingevolge de bevelen van H. M.
de Koningin Regentes, met ingang van 24 dezer
den lichten rouw heeft aangenomen voor den
tyd van acht dagen, wegens het overlijden
van den aartshertog Karei Lodewyk van
Oostenryk.
Naar men verneemt, zou het in de be
doeling der Regeering liggen, om, te beginnen
toet dit jaar, jaarlyks ongeveer 20 meisjes
tot de aanvangsklasse der Ry'kskweekschool
voor onderwyzeressen toe te laten, totdat de
school 80 leerlingen zal tellen. De oefenschool,
die trouwens nog gebouwd moet worden, zal
over een paar jaar in gebruik komen.
By het hoofdbestuur van de Ned. Maat-
schappy voor Tuinbouw en Plantkunde is van
den min. van buitenl. zaken bericht ontvan
gen, dat de Pruisische regeering geen termen
kan vinden om langs de spoorwigiyn En-
schedeeGronau den invoer van planten toe te
staan. Krachtens de internationale druifluis-
conventie mogen echter alle groenten (produits
de la culture maraichère) vrij langs alle spoor-
ïynen worden ingevoerd. De minister van
waterstaat heeft aan het hoofdbestuur „West-
land" te kennen gegeven, dat door de Nenerl.
spoorwegmaatschappy'en bereids regelingen
zyn getroffen ter bevordering van de snelheid
van vervoer van tuinbouwvoortbrengselen,
terwyl zoowel voor groote als kleine transpor
ten van dergeiyke goederen reeds lage spoor
wegtarieven bestaan.
Door de heeren Kolkman, Van Malsen,
Michiels van Yerduynen, Mulder, Krap en
Van Raalte is aan den gemeenteraad van
's-Gravenhage een voorstel ingediend tegen
over het afwyzend praeadvies van Burg. en
Ws. in zake de subsidie-aanvraag voor een
visschersbaven te Scheveningen.
Het voorstel dezer zes raadsleden strekt
tot benoeming eener commissie uit den ge
meenteraad, met opdracht, om, ter bevordering
van het tot stand komen eener haven, onder
handelingen te openen met de regeering van
Ryk en provincie, zoomede met hot Hoog
heemraadschap van Delfland.
Naar de „Tel." verneemt, zal de directie
van het tooneelgezelschap van den Tivoli-
schouwburg te Rotterdam in het volgende
seizoen bestaan uit de heeren E. Erfman en
Joh. Mulder.
De Maatschappy tot bevordering der
Bouwkunst schreef in 1895 drie prysvragen
uit voor een volkshuiseen eereboog en een
staldeur. Elf antwoorden waren iügekomen,
nl. 8 op de eerste, 2 op de tweede en 1 op
de derde vraag.
De jury heeft de volgende uitspraak gedaan
Ontwerp volkshuis-, eerste prys niet toege
kend; tweede prys (zilveren modaille en ge
tuigschrift) aan het ontwerp, gemerkt met een
cirkel in een driehoek, en derde prys (bronzen
medaille en getuigschrift) aan het ontwerp
„In haast". Bovendien werd het ontwerp
„All right" eene eervolle vermelding waardig
gekeurd.
Ontwerp eereboog. Geene bekroning.
staldeur. Niet bekroond.
De heer J. G. Van Gendt Alz., te Amster
dam, heeft zich als ontwerper van het met
den tweeden prys bekroonde plan van een
volkshuis bekend gemaakt.
Naar men aan de „N. R. Ct." mededo lt,
hebben de ambtenaren by 's Ryks belastingen
onderling van gedachten gewisseld over het
langdurig tydvak van 40 jaren, waarop zy
eerst het recht bekomen 's lands dienst met
pensioen te kunnen verlaten. Dat tijdvak
wenscht men door 's Ministers medewerking
met 5 jaren te verminderen en alzoo te bren
gen op 35 jaren. Daarover zal door de Ver-
eenigiog van commiezen ia Nederland worden
beraadslaagd, opdat het hoofdbestuur de noo-
dige stappen by den Minister en by de Tweede
Kamer der Staten Generaal kunne doen, ter
verkryging eventueel van 99ne herziening der
wet op de pensionneering van de ambtenaren
by 's Ryks belastingen.
De gewone audiëntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag 28 dezer niet
plaats hebben.
Het stoomschip „Conrad," van Batavia
naar Amsterdam, vertrok 25 Mei van Genua;
de „General" vertrok 21 Mei van Mozambique
naar Hamburg; de „Kaiser" vertrok 22 Mei
van Delagoabaai naar Ylissingen en Hamburg
de „Drente," van Java naar Rotterdam, ver
trok 25 Mei van Port-Said; de „Lawoe" arri
veerde 25 Mei van Java te Rotterdam; de
„Voorwaarts," van Amsterdam naar Batavia,
vertrok 25 Mei van Suez; de „Zaandam," van
Amsterdam naar Nieuw-York, is 25 Mei Li
zard gepasseerd.
By koninkiyk besluit is vergund aan den
heer W. A. Hienfeld, vice consul van Spanje,
te Amsterdam, hot aannemen der versierselen
van ridder der Koninklyke Militaire orde van
onze Lieve Vrouwe der onbevlekte ontvan
genis van Villa Vigosa.
Aan mr. H. L. Asser, op zyn verzoek, met
ingang van 1 Juni a. s., eervol ontslag ver
leend als griffier by het kantongerecht te
Schagen.
De kapitein P. Van der Meer, magazyn-
meester der artillerie te Utrecht, op pensioen
gesteld, het bedrag van het pensioen be
paald op ƒ1560 's jaars, en dien kapitein,
gerekend van den dag, waarop zyn pensioen
iogaat, de rang verleend van majoor.
Benoemd by het wapen der artillerie, by
den staf van het wapen, tot majoor-maga-
zynm., op hunne tegenwoordige standplaats,
de kapiteins-magazynm. G. A. baron Van
Till en P. Dannenbargh, respectievelijk van
do magazynen te Gorkuna en van die te
Utrecht bezuiden den Krommen Ryntot
kapitein-magazijnm. te Utrecht, bij de maga
zynen benoorden den Krommen Ryn, de kapitein
H. Thesingh, commandant der instr.-comp.
Benoemd by het wapen der genie, by den
staf van het wapen, tot kolonel, de luit.-kol.
F. M. Van Panthaleon baron Van Eek, van
dien staf, hoofd der Vde afdeeling van het
departement van oorlog, en zulks met be
paling, dat hy voorloopig belast zal blijven
met zyne tegenwoordige betrekking; tot luit.-
kol., de majoor H. Van 't Sant; tot majoor,
de kapitein R. De Jonghtot kapitein, de
eerste luit. J. W. RoelofFs Valk, allen mede van
dien staf; en tot eersten luit. de tweede luit.
W. Hanegraaff, thans van het corps genie
troepen.
TWEEDE H1NEB.
Kieswet.
De heer Hintzen heeft als amendement
voorgesteld, om in te lasscben na art. 25 een
nieuw artikel 25bis, van den volgenden inhoud:
„Op verzoek van den burgemeester zyn
verhuurders van woningen, als bedoeld in
art. 15, van vaartuigen, als bedoeld in art. 16,
en de personen en bestuurders van onderne
mingen of instellingen, als bedoeld in art. 17,
verplicht binnen 14 dagen inlichtingen te ver
schaffen omtrent de juistheid der krachtens
die artikelen overgelegde opgaven;"
en by aanneming van dez9 wyziging in te
lasschen na art. 149 een nieuw artikel 149bis,
van den volgenden inhoud
Hy, die niet voldoet aan de verplichting,
opgelegd in art. 25bis, wordt gestraft met
eene geldboete van drie gulden.
Invoering van een wettélijken lijd.
De Regeering heeft een wetsontwerp inge
diend, houdende bepaling, dat de wettelyke
tyd in Nederland is de middelbare zonnetyd
van den meridiaan op vyftien graden Ooster
lengte van Greenwich.
De Regeering meende hare keuze te moeten
vestigen op den Midden-Europeeschen tyd.
De .voering daarvan zou echter ty een
nominaal bohoud der gewone uren voor alle
bezigheden een feitelijke vervroeging van 40
minuten ten gevolge hebben, en dat is reeds
daarom niet mogeiyk, omdat door de inter
nationale spoorwegverbindingen do uren van
aankomst en vertrek der treinen en als
gevolg daarvan ook die der meer locale
treinen feitelijk niet gewyzigd kunnen wor
den. Om nu alle bezwaren zooveel mogeiyk
te vermyden en toch van den Midden-Euro
peeschen tyd gebruik te maken, en daarby
tot de zoo veelvuldig verlangde eenheid van
tyd to geraken, heeft de minister van binnen-
landsche zaken voorgesteld dat alle in de
wetten, enz. genoemde uren geacht zullen
worden een half uur later te zyn gesteld.
Blykens ingewonnen bericht zullen na de
invoering van den Midden-Europeeschen tyd
als wettelyke tyd ook de spoorwegmaat-
schappyen de tydsbepalingen harer dienstre
glementen daarnaar vaststellen, terwyl men
mag hopen, dat de geringe werkelyke ver
vroeging van 10 minuten, die uit de genoemde
bepaling zal voortvloeien, voor de plaatsen,
waar nu de Amsterdamscbe tyd wordt gevolgd,
in de practyk tot geen bezwaren aanleiding
zal geven. Op de medewerking van de plaat-
selyke autoriteiten wordt daarty door de
Regeling gerekend.
Bepaald wordt voorts, dat do door of van
wege het openbaar gezag beheerde uurwerken
naar den wetteiyken tijd geregeld zullen
worden, ten einde daardoor do eenheid van
tydregeling te spoediger ingang to doen vinden.
Gemengd Nieuws.
Hadden gedurende de beide Pink
sterdagen hier en daar in de straten de
Indianen, negers en cowboys van de Texas-
Jack's-troep door hunne wandelingen de op
merkzaamheid getrokken, gisteravond had in
de Stadszaal hunne eerste voorstelling plaats,
welke evenwel niet door het gewenscht groot
aantal belangstellenden werd bygewoond.
Toch is voor hen, die belangstellen hoe het
daarginder aan de overzyde van dtn Oceaan
in de Far West toegaat, hier veel te genieten.
Dat het by de voorstelling daarvan niet aan
overrompelingon, martelingen en doodschieten
ontbreekt, laat zich begrypen. Zeer interessant
is daarby bot juiste schot van kapitein Wes
tern en diens Iudiaansch versierde lotgenoote.
Dat is dan ook wat den lief hebbers de meesto
belangstelling inboezemt.
Voor dat gedeelte van het publiek, hetwelk
meer op wat anders gesteld is, zorgde John
son's Negro Quartett. Hunne echte negerzan
gen werden zeer goed gezongen en dat de
aanwezigen er zich by amuseerden, bewysfc
wel dit, dat het clubje viermaal werd terugge
roepen.
Als hoofdnummer stond op het programma
het kogelvrye pantser, waarmede een damec
die zich dat had voorgebonden, waagde op
zich te laten schieten. Dat het pantser goed
is, wordt wel bewezen, doordien de kogels,
waarmee daarop geschoten werd, zelfs een
boomstam van 70 cM. kunnen doorboren.
By het schieten met vier geweren, waart y
het laatste schot een ei van htt hoofd des
schutters treft, liet zyn „good luck" hem
door een defect aan een geweer in den steek.
E^©-0.illot033L.
U6T TRANSVAAL.
De lucht helder, rustig en warm, elk
windje frisch en geurig, dat is de Zuid-
Afrikaansche winterdag, die het voorjaar aan
kondigt; een dag, zooals hy in het Rand-
district nu en dan na stroomende regens en
huilende stofstormen wederkeert. Het warme
zonlicht valt in verblindenden overvloed op
de byna kale hoogten der Witwatorsbergen,
tusschen welke een beek langzaam naar de
Vaal kronkelt.
Volkomen rust, volmaakte vrede.
De namiddagzon stond op zulk een d3g van
het jaar 1885 nog hoog boven de westelyke
hoogten; een heerlyke glans van blauwe en
roode tinten verlichtte de Witwatersbergen
en deed de langgerekte toppen en tafel-
vormige hoogvlakten des te beter uitkomen.
Beneden in het breede dal strekten zich in
eenzame melancholie de weiden uit, waarop
schapen en runderen hun voedsel zochten.
Zwellend botte aan boom en struik de jonge
bladkncp uit.
Alleen in Bill Moody's hart naderde de
lente Diet; mismoedig, met gebogen hoofd,
staarde hy van een naar goud doorzochten
hoop steen en puin op het werk van eenige
weken. Hy was een tenger gebouwd man,
met een glad, door de zon gebruind gezicht,
welks door* zorg en ontbering verscherpte
trekken diepe teleurstelling verraadden.
Juist had de in de nabyheid staande stamp
molen zyn eentonig gedruisch afgebroken
daar waren de harde pyriet- en kwartsrotsen
fijn gestampt; een schuimende waterstroom
had het poeder door lange goten gevoerd,
waar zoogenaamde „haarden", met kwikzilver
bedekt, op bepaalde afstanden aangebracht
waren, om het goudstof van het fijngestampte
gesteente te amalgameeren, terwyl zand,
kiezel en klei door het stroomende water in
het dal gespoeld werden, waar men ze nog
eenmaal doorzocht en dan liggen liet.
Op zulk een hoop grys zand en puin stond
Bill Moody, met de armen in de zydon en
nadenkend voor zich uit starend. Ja, het was
duidelyk, dat zyn mynveld waardeloos, een
zoogenaamde „duffer" was, gelyk het in het
koeterwaalsch van den goudgraver heet, en
het resultaat van veel weken arbeid Diets
dan bittere teleurstelling. Zes weken hadden
Bill en zyn kameraad Sandy onverdroten
gewerkt met de schacht uit te boreD, ten
einde het erts aan het daglicht te breDgeD,
dat er in de nabyheid van den aardbodem
zoo veelbelovend uitzag. Het kwartsveld had
een ryke goudopbrengst doen verwachten,
en nu, na zwaren arbeid van zes weken,
veranderde het eensklaps van karakter. Dicht
by den grond had het althans nog eenig
goud opgeleverd; de vyf tonnen pyriet en
kwarts, die zy uit de ertsgang gebroken
hadden, waren in den stampmolen behandeld.
Maar de vyf tonnen hadden slechts twaalf
gram goud, ter waarde van ongeveer dertig
shilling, opgeleverd. Juist had de opzichter van
den stampmolen het goud aan Bill afgeleverd,
en deze had het stilletjes in den zak laten
glyden en was naar den steenhoop gegaan,
om over het geval na te denken.
De buitengewone helderheid der lucht schoen
een byzonderen sluier van geuren en schoon
heid over de eenzame natuur te werpen. In
het dal stroomde de zilverheldere „loop,"
al de kleine beken, die over rots en steen
naar beneden stortten, in haar bedding ver
zamelend, om dan met haar door een
kunsteloos gebouwden dam opgevangen en
op het groote rad van den stampmolen geleid
te worden. Aan zyn voeten zag Bill het goud
zoekerskamp, op welks plaats nu de stad
Johannesburg staat. Alle3 was er stil, slechts
nu en dan* sloop de zwarte gestalte van een
inwoner langzaam tusschen de ryen kleine
huizen door, die van hout en linnen of, hoewel
zeer zelden, van metaal gebouwd waren.
Zelfs de wonden, die de menschenhand in
de bergen geslagen had, waar houweel en
schop bontgekleurde aarde naar boven ge
woeld hadden, waren door den vriendelyken
zonneschyn opgefrischt. Ook de kolossale,
leelyke goten, het verroeste yzeren rad van
den molen, de zwarte schoorsteenen en
ventilatorraderen der verre Langaargterayn
profiteerden van de magische betoovering van
het zonlicht en rangschikten zich in de alge-
meene harmonie der natuur.
Een kronkelend voetpad leidde van het
kamp naar de plaats, waar Bill stond. Hy
zag de hooge, ferme gestalte van zyn
kameraad Sandy Cullan aankomen, die nieuws
gierig was, het resultaat van den arbeid te
vernemen.
Sandy, zooals de goudgravers hem kortweg
noemden, was kolossaal gebouwd, breed van
borst en schouders; zyn gezicht was door
wind en weer gebruind; een hoed met zeer
breeden rand bedekte zyn gezicht; over de
donkergryze blouse droeg hy een gordel van
buffolleer, waarin een revolver stak. Was Bill,
een Londenaar, het denkende deel der firma,
Sanüy, de opgeruimde Ier, stelde zya buiten
gewone kracht en robuste gezondheid in dienst
harer ondernemingen. Bill was in 't eerst erg
bezorgd, dat by zyn jongeren vennoot slechts
twaalf gram goud kon laten zien, en toch
was dat de gansche opbrengst van vyf ton
kwarts, hoewel het dikwyls voorkomt, dat
by dit nog eenigszins primitief afscheidings
proces het grootste deel van het goud over
bet kwikzilver weggevoerd wordt en in het
puin verloren gaat. Dit geschiedt vooral
dan, wanneer het kwarts zwavel, zink of
eenig ander metaal met zich voert, dat de
amalgameering met het kwikzilver verhindert.
In zulke gevallen worden de overblyfselen
nog eenmaal bewerkt, en indien zy maar
met zorg en tact behandeld worden, geven
zy dikwyls nog een aardige opbrengst. Waarom
zou dit ook niet hier het geval zyn? vroeg
Bill zich af.
Sandy was inmiddels nader gekomen.
„Hallo, old boy," riep hy zyn kameraad in
het breede Iersche dialect toe, „hoe staat het?
Zyn de steenen ai gemalen en gezuiverd?"
Bill keerde zich om en zag den reus hoofd
schuddend aan.
„Het is een verwenschte geschiedenis," ant
woordde hy eindelijk langzaam; „'tisenbiyft
een duffer iu alle eeuwigheid. Ziehier"daar
mede haalde hy zyn leeren buidel uit den zak,
„twaalf gram goud uit al die omballing."
„Dat je de duivel haal!" riep de teleur
gestelde Sandy. „Daar zitten we weer in de
klem! Wat zullen de boys my uitlachenl Ik
had het nooit gedacht I"
Sandy kon het nooit begrypen, waarom
zoovele schynbaar goede claims J) waardeloos
worden, zoodra men dieper in de aarde dringt.
Maar de hoop ontwaakte telkens opnieuw
in zyn borst en zyn moed wankelde nooit.
De bewerking dezer laatste groeve had echter
zyn geld en dat van zyn compagnon geheel
verslonden. Ja, nog meer - hoewel hun dat
niet al te veel zorg baarde zy stonden in
't kryt by den koopman in het mynkamp;
deze had hun krediet "verleend, onder beding,
dat hy, indien er veel goud gevonden werd,
als derde in den boud mocht treden, om het
resultaat van hun arbeid te deelen.
„Hadden wy maar gedaan, wat ik van deu
beginne in den zin hid," merkte Bill
eindeiyk weer op, „hadden wy het ver
wenschte mynveld maar „gesticht" en er een
maatschappy van gemaakt, toen wy een paar
voet onder den grond waron. Toen zou my
alles gelukt zyn. De speculanten en makelaars
had ik wel weten te lymen. Toen zou het
nog gegaan zyn maar nu is aan de gansche
zaak de bodem ingeslagen."
l) Aandeolen in het mgDVeld.
Wordt vervolgd
