(jremengd Nieuws.
Gistormorgen is een sedert acht
dagen vermist persoon, De Gunst genaamd,
aan liet begin van den Vliet by Leiden opge
haald. Onder politietoezicht is het ïyk naar
het örenkelingshuisjo vervoerd. Een controleur
van politie belastte zich met de overbrenging
van de droeve boodschap der ontdekking aan
de altyd nog in onzekerheid verkeerende
echtgtnoote en kinderen.
Een zoontje van L. had Zaterdag
namiddag het ongeluk in het water der vyfde
Binnenvestgracht te vallen Het kua pje zou
stellig verdronken zijn, indien het ongeval
niet was opgemerkt door een jeugdig meisje,
dat haar moeder er opmerkzaam op maakte.
Een man begaf zich daarna te water en redde
hot kini nog bijtijds.
Aan de Beestenmarkt viel gistermiddag ook
een kind in het water, dat oveneens behouden
op bet droge werd gebracht.
Het onbeheerd laten staan van een kinder
wagen had gisternamiddag wederom een
treurig gevolg, hetgeen echter nog goed afliep.
Op het Lovendaal stond een kinderwagon met
een kind er indoor de oene of andere oorzaak
is do wagen in beweging gekomen en ge
raakte hy te water. Het ongeval werd het
eerst opgemeikt door L., waarna B., na zich
van zijn bovenkleeren ontdaan te hebben,
zich to water begaf en hot reeds zinkende
kind nog bijtijds op het droge bracht. Drs
Idzerda en Kruimel waren spoedig aanwezig
om verdere hulp te verleensa en de levens-
geesten weder op te wekken.
Berichtten wü niet lang geledenf
dat een der vele tooneelvereenigingen alhier, met
name „Excelsior", had opgehouden te bestaan,
en drukten we toen als onze meening uit,
dat een vervanging der ledige plaats ons niet
noodzakelijk toescheen, eenige heeren dilettan
ten dachten er, naar we vernemen, anders
over en riepen eone nieuwe soortgelijke ver-
eeniging in het leven, met den weidscheu
naam „Thalia Melpomene."
Een paard van den heer C. D.,
italhouder aan do Garenmarkt, brak uit den
stal en ging op een draf de Garenmarkt op.
Op den boek V3n de Raamsteeg kwam het
met den kop in een winkeltje terecht, zoodat
de ruit verbrijzeld werd. Het paard keerde
uit eigen beweging terug.
Do beroemde schaakspeler Stoi-
nitz, die heden alhier in de Stadszaal i3,
stond Zaterdag avond in den foyer van het
Gobouw voor Kunsten en Wetenschappen te
's-Gravcnhago tegenover 28 schaakborden van
loden van het Schaalcgor ootschap „Discendo
Discimus", waarvan voorzitter is de heer Van
Houten, minister van binnenlandsche zaken,
onder wiens Hiding deze buitengewone schaak
avond gehouden werd en die zelf een partij
tegen den meester op het schaakbord uit
speelde. Do eerste spelers uit de residentie
en uit andere plaatsen, o. a. Delft, Leiden,
Gouda, bonden den strijd met dezen geduch-
ten tegenstander aan. In het geheel waren
er 28 spelopeningen, t. w. Giuoco Piano 2
partijen; Konings gambiet 5; Geweigerd
Konings gambiet 3; Ween er party 2; Loopsr
gambiet 2; Damepion tegen Koningspion 1;
Onregelmatig 1; Hiidel gambiet 3Spaanscbe
party 1; Steinitz gambiet 1; d4Optning 1;
Geweigerd middel gambiet 1; Tweepaardspel
in de nahand 1; Engelsche opening ljKieze-
rytsky gambiet 1; Fransche partij 1 en ge
weigerd loopergambiet 1. Er was dus veel
afwisseling in het spel.
De werelokampioen in dit geestesvermaak
bezocht, wandelende in de opening der hoef
ijzervormig gestelde rij tafels, één voor één
zijn medespelers, by den een slechts kort
verwijlen Jo en met één oogopslag op het
schaakbord zijn zet doende, bij don ander
langer vertoevende en zich dan op een stoü
er b\j neerzettende. Een sterke tegenpartij
ontmoette hy in den heer Tresling, redacteur
van het „Tijdschrift", te Winschoten, dio den
vorigen avond een partij tegen Steinitz ge
wonnen heeft. Er zaten ook drie leerlingen
van het gymnasium aan de schaaktafel en
de reeds bejaarde matador keek de jongelui,
wanneer hy, leunende op zyn stokje, tegen
over hen stond, glimlachende aan, als schiep
hij er veel vermaak in dat zulke pasbegin-
nenden zich met hem durfden meten.
Reeds na 10 zetten wartn eenige partyen
voor do tegenpartij reddeloos verloren. De hoer
Steinitz onthield zich van het aankondigen
van het aantal zetten, waarin hij een zyner
tegenpartijen schaakmat zou kunnen zetten,
een gebruik, dat meer gevolgd wordt bij
8chaakweclstiijden om pryzen.
Van de 28 partijen, die Steinitz had te
spelen, won by er 23. Een party werd door
hem verloren en wel tegen den heer M. Edors-
heim, penningmeester van het schaakgenoot
schap, terwijl kwart over twaalven 4 partijen
wtrden verklaard remise en wel cie, door de
heeren J. Simons, Rahusen, mr. Broosbooft
en Tresüng tegen den beroemden schaak-
kunstenaar gespeeld.
In de sociëteit „Tron moet Blycken" te Haar
lem wird Vrijdagavond een schaakwedstrijd go
houden tusschen den heer Steinitz en 17 ge-
noodigden. Na een interessant spel werden 13
deelnemers door den heer Steinitz geslagen.
Gewonnen werden de partijen door de hoeren
D. Van Foreest, te Oosthuizen, dr. D. Blykmans,
te Amsterdam, en Trtsling, uit Winschot- n.
Remise bleef de heer Van Rhijn, uit Leiden.
Begunstigd door heerlijk zomer
weder, werd gisteren het clufckampioenschap
van Nederland voor 1896 verreden voor ama
teurs, uitgeschreven door den Algom. Ned.
Wielry fersbond, op den weg Amersfoort Eede
en terug, over een afstand van 50 KM.
Van de 7 clubs, die ingeschreven halden,
kwamen er uit 5, nl.„De Peddelaars", uit
Amsterdam; „De Zwaluw", uit Wageningcn
„De Zwaluw", uit Utrecht; „AU Right", uit
Lei Jen; „De Arend", uit Arnhem. De start
had plaats te halftwaalf aan den Hertonkop,
alwaar zich een groot aantal wielrijders had
den vereonigd.
Als overwinnende club trad uit 't strijd
perk „AU Right", van Leiden, met een gemid
delden rijtyd van 1 u. 39 m. 33 s., aan welke
vereeriiging alzoo de gouden medaille of den
titel van kampioen van Nederland ten deel viel.
2de aankomende was „De Peddelaars", uit
Amsterdam, met een gemiddelden tijd van
1 u. 42 m. 51 S9c.;
3de „Do Zwaluw", te Wageningen, in 1 u.
46 m. 37 sec
4de „De Zwaluw", te Utrecht, in 1 u. 51
m. 20 sec.;
5de „De Arend", te Arnhem, in 1 uur 52
m. 38 sec.
Als hebbende don weg in den kottsteri tyd
afgelegd (1 u. 27 m. 17 s.) werd bovendien een
verg. zilv. med. toegekend aan den heer H. Vah
Koolbergen van „AU Right", zoodat Leiden,
dat met vyf rijders was uitgekomen, weerde
twee hoogste' uitgeloofde pryzen behaalde.
Deze wedstrijd was de eerste, die volgens
de nieuwe amateursbepaling gehouden werd,
en waaraan slechts Bondsleden voorzien van
een „amateur-rybewys" mochten doolncmen.
Ditntengovolgo war. n ditmaal clubleden, be
kend als goede ryiors (zooals o. a. te Leiden
de heer W. Z. Van der Mey, die nog niet
in het bezit is van een rybewys als amateur),
die andere jaren uitkwamen, doch die thans
professional zijn geworden, van doelnoming
uitgesloten en had zulks eenigen invloed op
de gemaakte tyden, terwyl ook een sterke
bries op den terugweg hot rijden eenigszins
bemoeilijkte.
De heer Van Koolbergen had tot pacers of
gangmakers de heeren Dee en Van der Mey, die
echter een andere machine bereden dan de
winner zelf.
Toen de heer Van Koolbergen was waar hy
wezen moest, gingen zy onmiddsllyk met
hun tandem terug om andere LeiJenaars te
pacen.
Na afloop werd te Amersfoort een gemeen-
schappelyke lunch gehouden en daarna wer
den door den hoofdconsul, den beer Fockema,
de pryzen uitgace^l
De tweedo, cie don kortsten tyd maakte,
was de hoer Pos uit Amsterdam in 1 u. 33 m.
IS'/s sec.; de derde de heer Spaans, uit
Wageningcn, in 1 u. 35 m. 57 sec.
Do vyf heeren, die voor Leiden uitkwamen,
zyn de heeren H. Van Koolbergen Jr. 1 u.
27 m. 17 sec.; J. Gerritsz 1 u. 39 m. 282/-
sec.H. C. Noyen 1 u. 44 m. 44-/5 sec.; J.
H. Van Koolbergen (wiens macbineband onder
weg lek was geworden, hetgeen een opont
houd van 6 a 7 minuten veroorzaakte) 1 u.
40 m. Vb sec-7 en P- De Jong, wiens tyd
echter als 5de niet in aanmerking kwam.
Te.Barnevelö is de boerenhof
stede „Wencum", bewoond door den eigenaar
H. Melissen, totaal afgebrand. Met groote
moeite wisten de bewoners zich te redden;
van den inboedel kon echter byna niets in
veiligheid gebracht worden. Het huis was
sleclr.s laag en de inboedel in het geheel
niet verzokerd.
Te Stavenisse ontstond een hevige brand
in de lanitouwschuur van de wed. Stoutjes-
dyk, tastte verder drie er aan grenzenfo hui
zen aan en legde ook vyf schuren in de asch.
Hoornvee en paarden, hooi, stroo en aardap
pelen, alles werd een prooi der vlammen. De
brandweer van St. Maartensdyk snelde die
van Stavenisse te huip en dank zy hunner
werkzaamheid werd de brand bedwongen.
Jaap Eden behaalde gistermiddag
weder een overwinning. Ily reed in Parys
tegen den grooten Amerikaanschen wielryder
Mac Donald, over een baan van 2000 Meter.
Ds uitslag is, dat Jaap No. 1, Morin No. 2
en Donald No. 3 aankwam.
Röntgenstralen. - Voor eenigen
tyd word te Veendam door een ongelukkig
toeval een leerling in de 3do kl. der Hoogere
Burgerschool aldaar met een bukskogel in
het been gewond. Die wond heeft zich sedert
gesloten, en de door den arts verwyderde kogel
bezorgt aan het been slechts wat vermoeidheid
by lang staan.
Thans heeft dr. P. Schuringa, directeur
van genoemde school, van dat been eene
afbeelding gemaakt door miidel van Röntgen
stralen, en daarbij tevens gezorgd voor nauw-
keurigo metingen en merkteekens, waardoor
de plaats van den kogel in elke richting
ten minste tot op 0.5 cM. nauwkeurig kan
bepaald worden.
Deze pbotogr.iphio is overgelegd aan dr.
B. Brongers Lzn., aldaar, wiens advies luidt,
dat door eene eonvoudigo operatie do kogel
gemakkelijk en met zekerheid verwyderd kan
worden.
De photographie zal geplaatst worden in
liet tydschrift „De Natuur."
De werkstaking der Hotterdanischo
bootwerkers.
Met ruime hand werden Zaterdag doorliet
bestuur van den „Nieuwen Nederlandschen
Bootwerkers: ond" strooibiljetten verspreid,
zoowel t© Rotterdam als in de omliggende
gemeenten, waarbij alle bootwerkers werden
by eengeroepen tot by woning eener openbare
vergadering, in het Algemeen Verkooplokaal,
te Rotterdam,' op Zondagmorgen. Ruim dui
zend man gaven aan do oproeping gevolg. De
presidont van den tootwerkersbond, De Jong,
opende de vergadering, en zeide dat het be
stuur in correspondentie was getreden met
het bestuur van do Cargadoorsvereeniging,
doch dat men tot het resultaat gokomen was,
dat deze vereeniging ontbonden is.
Spreker noemde dit zeer treurig, daar alle
hoop om tot eene schikking te komen en tot eene
behoorlyke oplossing der hangende zaak op
deze vereeniging gevestigd was. Daar dus
van do zydo der vroegere cagadoorsvereeniging
geen steun te verwachten was, hebben énkele
bestuursledon van don bootwerkersbond zich
Zaterdag ter beurzo tot enkele cargadoors
persooniyk gewend, ten einde hun hunne grlo
ven kenbaar te maken, waarvan reeds door
ons melding gemaakt werd.
De president van den bootworkersbond, De
Jong, hoopte dat de aanwezigen de zaken
goed zouden begrijpen, dat zy zouden beslui
ten als mannen van karakter, en dat z(j de
te nemen besluiten met woord en daad zou
den bekrachtigen, opdat er later gezegd zal
wordende Rotterdamsche bootwerker is een
man vah karakter, die dé rechtvaardigheid
in alle opzichten betracht. Het bestuurslid
De Heer zeide, dat mén het voorbeell der
Amstordamsche diamantbewerkers en der
tootwerkers in de buitenlandsche havens
moet volgen en eensgezind samonwerkon. De
Heer zeide verder, ean gesprek gehad te heb
ben met de firma in kopererts Solleveldt en
v. d. Meer, wier werkvolk volgens eigen
informatio der patroons volstrekt geen reden
tot klagen had. De firmanten hebben dan ook
to kennen gogeven, dat by staking zy onver-
biddeiyk zullen zyn, en nieuw volk aannemen.
Do Heer zeide verder: Daar wegens ont
binding der cargadoors-vereeniging, van dio
zyde geen steun te verwachten is, moeten
de bootwerkers volgens eigen initiatief te werk
gaan, en daar wy door de groote lui op Oéne
lyn gesteld worden met minder slag van volk,
zoo moeten wy alle werkgevers over één
kam scheren. Zonder goede resultaten der
werkgevers bunnen wy op onze genomen
besluiten niet terugkomen. Wy stryden thans
voor datgene, wat ons rechtmatig toekomt,
en daar moet de geheele gemeente dan maar
onder lyden; niettegenstaande van oon paar
firma's toezegging ingekomen is, dat zij a .n
de wenschen der bootwerkers zullen voldoen.
Yan de firma Krupp was bij het bestuur
een scbryven ingekomen, dat, wanneer Maan
dag-morgen te zes uren niet met de lossing
der stoomschepen dezer firma was aange
vangen, de stoomschepen dezer firma de
haven van Rotterdam niet meer zullen binnen-
loopen, wat aan spreker aanleiding gaf te
zeggen: wanneer alle booten weggaan, zyn
ook wy ni t meer noodig.
Een besluit van het bestuur werd daarop
bekend gemaakt en wel om een beroep te
doen op deze'vergadering, om door te gaan op
den ingeslagen wegen eeno algeheel© „strike"
te bewerken, aJhoe.wel do firma W. H. Müller
Co. dan niet in het byzonder getroffen wordt.
Het bestuurslid De Heer zegt, dat de firma
Müller Co. het weekloon van 15 gulden
nist wil intrekken zooals haar verzocht werd.
„Wy, bootwerkers, moeten deze firma dwingen
5 cent per last te betalen in onzo haven.
Laat die firma hare ertsbooten in eene andere
haven wol lossen voor dat loon, welnu, dan
huren wij een stoomboot, varen do ertsboot
achterna en doen dan aldaar het werk. Van
terugtrekken is thans geen sprake meer: wy
moeten doorzetten. VolgcDS ontvangen bericht
zullen de kolenbooten in Amsterdam ni9t
gelost worden.
Thans zyn wy georganiseerd, de medewer
king neemt toe, 1000 nieuwe leden traden
toe, zslfs van het buitenland komen berichten
van instemming. Wanneer wy nu den moed
laten zakken, can is alles verloren. Spreker
(De Heer) is porsoonlyk tegen staking; doch
thans moot ik moe, zeide hy.
Een Schiedamsche bootwerker zeide namens
het St.-Antbonia-gilla te Schiedam, dat men
ook daar bereid is de booten van Rotterdam
niet te lossen, waarbij hy om steun verzocht
van een flink aantal Rotterdamsche bootwer
kers, ten einde Maandag-morgen de Schie
dammers, die wel willen werken, tot staking
te overreden. Mot groote instemming nam de
vergadoih.g kennis van dit bewys van soli
dariteit, en werd toezegging gedaan, dat een
60-tal bootwerkers naar Schiedam zal komen.
Daarna werd een loonlyst voorgelezen;
slechts weinig bemerkingen werden er op ge
maakt door de aanwezigen.
De president Do Jong stelde voor deze
loonlyst ter teekenlng aan to bieJen aan de
cargadoors, en alsdan de namen der carga
doors die geteekend hebben, aan het gebouw
van den bootwerkersbond bekend te maken,
opdat by dio werkgevers het werk hervat
zal kunnen worden. Dit voorstel werd echter
verioorpeyi, nadat eon voorstel van De Heer,
om met te gaan werken alvorens alle cargadoors
goteokend hebben, met daverend applaus
was aangmomen.
De Heer wees er op, dat de nieuwe loon
lyst ook voor de expeditie werkers, slepers
en zelfs ook voor de stewedoors van belang
is. Tevens wees hy op do verantwoording,
dio ieder op zich genomen heeft, met zyn
bewys van instemming met de staking, waarby
de stilzwygende conditie is, dat niet begonnen
wordt met werken, voordat do werkstakers,
die ontslagen zyn, by hunne bazen weder
zyn toegelaten, zooals aan de Liverpoolboot
gebeurd is.
Ook is getracht de corporaties der beëedigde
wegens tot staking te bewogen, waarin men
echter nog niet geslaagd is.
Op een vraag van het bestuur wie er in de
vergadering tegen de werkstaking was hieven
slechts onkelen de hand omhoog, waaronder
ook een beëedigd weger van het „Vriezeveem",
dio namens zyno medewegers zeido togen
staking te zyn.
Na eene opwekking om hedon - Maandag-
ochtend vioegtydig de nog werkende boot-
workers tot staking te overreden, werd do
vergadering te 12 uren gesloten.
Men meldt aan de „Tel." die hot boven
staande mededeelt, nog uit Rotterdam:
By deii hoofdcommissaris van politii zyn
van verschillende firma's verzooken ingekomsn
om Maandag-morgen onder bescherming der
politie met de lossing van stoom- en zeil
schepen te kunnen aanvangen met werklieden,
die genegen zyn om te werken.
Ten einde daaraan gevolg to kunnen geven,
zal hot geheele politiecorps Maandag-morgen
present zyn, daar, waar zyne tegenwooraighoid
gowenscht is.
De garnizoenscommandant heeft zich ter be
schikking gesteld, ora zoo nooiig onmiddellijk
assistontie te verleenen aan de politie, terwyl
ook Hr. Ms. kanonneerboot „Dufa" zich gereed
móét houden weder op de rivier ligplaats te
nemen.
Vrydag en Zaterdag waren, naar de „Schied.
Gt.'* meldt, eenige Rotterdamsche bootwerkers
op het Hoofd te Schiedam bezig om van do
bootwerkers aldaar do verzekering te ver-
krygen, dat, mochten daar booten, voor Rot
terdam bestemd, komen om te lossen, zy dit
niet zouden doen dan op voorwaarde, dat het
vroeger geilende loon daarvoor zou worden
uitbetaald.
De gevoelens daaromtrent waren eenslui
dend: in geen geval zouden zy voor minder
loon werktn enkelen waren zelfs van meening,
dat voor exceptioneels gevallen het dubbele
loon moest worden betaald, omdat, zoodra de
booten weer in Rotterdam terecht konden,
zy Schiedam voorbljstoomen.
Den Rotterdammers werd er een grief van
gemaakt dat zy zooveel granen voor Schiedam-
scho firma's bestemd, te Rotterdam losten.
De Rotterdammers noodi^den daarop de
Schiedamsche bootwerkers uit lid van den
Bootwerkersbond te worden; deden zy dat,
dan durfde men de toezegging do:n d -tgcen
schop graan meer zou verwerkt worden door
leden van den Rolterdaraschen Bootwerkers
bond uit schepen, wisr ladingen voor Schie
damsche firma's bestemd waren.
KOLONIËN.
CURASAO, 20 April.
In Nederland schijnen velen in de meening
te verkeeren, dat onze moedertaal in deze
kolonie door het bescha.fde gedeelte der be
volking algemeen gesproken wordt. Nu en'dan
lezen we ten minste in vaderlandsche bladen
het een en ander, dat den indruk geeft, dat
men niet beter woet, of het Hol'andsch is de
taal, waarvan iedereen, dio oen beetje op
voeding genoten heoft, zich hier bedient.
Niet lang geleden kwam nog in een Nedtr-
landsche courant o. a. voor, dat op deWest-
Indiscbe eilanden door do blanke bevolking
uitsluitend Hollandsch wordt gesproken.
Dit is echter geheel onjuist. Slechts aan on
bekendheid met de toestanden in dezo streken
schrijven wy het to?, dat dc-rgelijke dwalingen
verkondigd worden. Het mag daarom wel van
eenig nut geacht worden, om hen, die in deze
kolonie belang stollen, in korte trekken
mede te de6len, hoe het in werkelykheid bier
met onze schcone moedertaal geschapen staat.
Halbertsma's woord„De taal is de
ziel der natie; zy is de natie zelve",
waaraan we by elke afléveiing van het "Woor
denboek der Nederlandsche taal herinnerd
worden, i3 voor verreweg het grootste deel
der bewoners van de tot deze kolonie belioo-
rende eilanden niets meer dan een ydele
klank.
Op Bonaire en Aruba wordt door de gou-
vernements-ambtenaren en eenige families
Hollandsch gesproken, doch de meeste inlan
ders verstaan het niet en spreken uitsluitend
Papiamentsch, d. i. een mengelmoes
van gebroken Spaansch en Hollandsch met
verbasterde woorden van andere talen.
Erger is het evenwel op de bovenwindsche
eilanden St.-Martin (Ned. Ged.), St.-Eustatius
en Saba. Daar is zuiver Nederlandsch tot heden
toe letteriyk een vreomdo taal. Daar is Engelsch
de spreektaal in het dagelyksch leven, Engelsch
de taal van school, Kerk en rechtzaal, Engelsch
de taal van den handel.
Onze moedertaal wordt daar geheel verwaar
loosd en door het Engelsch overhoerscbl.
Hoewel in de Verordening van 17 October
1884, regelende het onderv/ys in deze kolonie,
bepaald is, dat van gouvernementswege o. m.
openbaar onaerwys in de Noderlandsche taal
verstrekt wordt, biykt deze bepaling voor onze
bovenwindsche eilanden slochts een doode letter
te zyn, want ddér wordt niet anders dan in
het Engelsch onderwezen. Alleen bij hooge
uitzondering leert misschien een kind van een
der hoofdambtenaren een beetje Hollandsch
(en welk gebrc-kkig Hollandsch dan nog).
Op St.-Martin wordt jaarlijks ruim /"6000,
op St.-Eustatius ruim ƒ2000 en op Saba 1600
uit de koloniale kas voor kosten van bet onder-
wys betaald, te zamen alzoo ongeveer tien
duizend gulden (zegge 10,000), zonder dat
men eenige moeite doet, de jeugd de begin
selen der Nederlandsche taal te leeren kennen.
De bevolking wordt zoodoende hoe langer
hoe meer verengelscht. Is dat niet stuitend
voor ons nationaliteitsgevoel? In de kerken
op de drie genoemde bovenwindsche eilanden
wordt sedert jaren uitsluitend in het Engelsch
gepreekt. Een Noderlandsck predikant zou men
er tevergeefs zoeken. Uit de koloniale kas
worden twee leeraars van het Engelsche
Methodisten-genootschap en een Anglikaansch
geesteiyke bezol igd.
En de rechtspraak geschiedt er ook
steeds in het Engelsch! Ja, hoe ongelooflyk
dit ook in een Hollandsch oor moge klinken,
toch is het zóu.
By verordening van den 17don April/6 Aug.
1872, gówyzigd by die van den lödon Juli
1875, word bepaald dat de Raden van Jus
titie op St.-Martin (Ned. Ged.) en St.-Eustatius
en de kantongerechten aldaar oil op Saba
bevoegd zyn, by do schrifteiyko of mondelinge
behandeling van rechtzaken, zoowel in als
buiten rechtsgeding, in de plaats dor Neder
landsche desnoods gebruik te maken van
de Engelsche taal.
Die bepaling werd in liet leven goroepen,
omdat, wegens nagenoeg volkomen onbekend
heid met de Nederlandsche taal op die eilan Iod,
do behandeling van rcchtzakon aldaar in onzo
taal groote bezwaren oplevcrdo, m. a. w.
omdat er hoegonaamd geon zorg besteod was,
om daar onze moedertaal in stand te houden.
Al moge bedoelde verordening misschien in
eeno oogenbhkkelyke behoefte voorzien heb
ben, toch gelooven wy, dat het eeno groote
fout van den toen maligen gouverneur van
Öur.njao, H. F. G. Wagner, geweest is, om
óp die wyze het Engelsch als olïlciéele rechts
taal op de Nederlandsche bovenwindsche eilan-
don te erkennen. Indien men indertyd zich
standvastig verzet had tegen elk gelykstollen
van Engelsch en Hollandsen als landstaal op
gemelde eilanden, dan zouden de bewoners
daarvan zich ongetwyfeld wel moeite hebl en
gegeven, om onze eigen taal te leeren spre
ken en schryven, hetgeen men nu louter uit
gemakzucht nagelaten beMt.
De leden der Radon van Justitie zyn de
Hollandsche taal niet machtig, evenmin als
de officieren van justitie, zoodat het „des
noods" in do aangehaalde verordening
regel is geworden.
Wat is daarvan bet gevolg? O. a. dat een
Nederlander, die geen Engelsch kent, indien
hij voor esn der Raden van Justitie op onze
bovenwindsche eilanden terechtstaat, by ver-
oordeehng tot eenige straf, in do kosten van
een tolk zal worden verwezen.
Een geboren Hollander dus, die in dez9
Nederlandsche kolonie voor een Nederland
schen rechter verschynt, is verplicht extra
onkosten te bet-\!en, omdat hy Neder
landsch spreekt en geen Engelsch verstaat.
Is zoo iets niet meer dan bedroevend?
Let men op do Vlaamsche beweging in
België, de taalbeweging van den Zuid-Afrikaan-
schen taalbond, de stichting van het taalfonds
voor de Transvaalscho republiek, enz., dan is
het beschamend, hoe weinig voor de hand»
having der Hollandsche taal in deze kolonie
gedaan is.
Met wat meer belangstelling en krachts
inspanning zou er wel verandering in het
onderwijs en de rechtspraak op onze boven
windsche eilanden gebracht kunnen worden.
Het 6preekt vanzelf, dat onzo moedertaal
een zwaren strijd tegen het Engelsch, dat de
kans heeft waargenomen om terrein te ver
overen en ons te overvleugelen, zal hebben
te voeren; doch indien flink do hand aan den
ploeg werd geslagen, zou die vreemde taal
toch wel door de onze verdrongen kunnen
worden.
Laat men beginnen met degelijk onderwys
in het Hollandsch te geven, dan vormt men
eene Hollandsch sprekende jeugd, die na ver
loop van eenige jaren mede den stryd tegen
het Engelsch zou kunnen aanbinden.
Wy begrypen, dat er nog veel water in de
zee zal loopen, voordat onze moedertaal hier
algemeen ingang zal vinden; maar daarnaar
te streven, moet toch het doel zyn, indien
men wenscht, dat dez9 gewesten inderdaad
eene Hollandsche kolonie biyven. NR. C.)
BUITENLAND.
O ui tschlaudo
Keizer Wilhelm en zyne gemalin zyn, naar
aanleiding van den 25sten verjaardag van
den Frankforter vrede, gistermorgen om tien
uren ts Frankfort aangekomen. Zy werden
ontvangen door de burgerlyke on do militairo
overheid e:i door de bevolking met geestdrift
begroet. Het weer was prachtig. Kort na
hunne aankomst begaven de vorstolyke per
sonen zich ter godsdienstoefening naar de
Cathrynekerk. Vervolgens werd bet ruiterstand
beeld van keizer Wilhelm I onthuld, by welke
gelegenheid do burgemeester oen toespraak
hield. Daarna word een parade gehouden.
De stad was schitterend versierd; da ver
sieringen hadden meestal betrekking op den
vrede, die in allegorische voorstellingen werd
verheeriykt. Onder do bevolking heerschte
groote geestdrift.
De keizer zond het volgende telegram aan
prins Von Bismarck:
Door den Frankforter vrede, waarvan de
25ste verjaardag zooeven door qo onthulling
van het ruiterstandbeeld van k.izer Wilhelrp
op grootsche en plechtige wyze is gevierd
werd het gedenkwaardige tydvak afgesloten,
waarin Duitschland tot eenheid en grootheid
geraakte en in den raad der volkeren de stel
ling herwon, die het to.komt. Het is my een
behoefte en een plicht, do onvergetelyke dien
sten in herinnering te brengen, welke gy,
myn waarde prins, hierby hebt bewezen, en
u daarvoor opnieuw myne dankbaro vereering
uit te spreken. Nevens den naam van den
grooten keizer Wilhelm zal de naam van den
grooten kanselier in de geschiedenis ten allen
tydo helder uitblinken en in mijn hart zal
steeds 6911 gevoel van onuitsprekelyke dank
baarheid jegens u voortloven. Wilhelm."
Een byzondere uitgave van den „Reichs-
anzeiger" bevat een keizeriyk besluit, waarin,
naar aanleiding van den 25sten verjaardag van
