N". 11107
Maandag 11 3!ei.
A0.1896
(§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit DRIE
Bladen.
Leiden, 9 Mei.
Feuilleton,
Leelijk, maar gelukkig.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per post -~ï
Afzonderlijke Nommers
f 1.10.
1.40.
k„ 0.05.
PBIJS DEE AX) VERTEN TIEN
Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17|. Grootere
letters naar plaatsruimte
wordt f 0.05 berekend.
Voor het incasseeren buiten de stad
Eerste Blad.
Officiëele Konnisffovinsren.
Burg. on Wethe. van Woubrugge brengen by
openbare kenniegovingen aan belanghebbenden in
herinnering:
a. dat voor do inschrijving voor de Schutterij van
de mannelijke ingezet-enen, geboren in 1871, en van
dogenen, die zich binnen do gemeente sedert de
laatste inschrijving vestigden, geboren in 1862 1870,
de verplichting bestaat van 1531 Mei a. s., waar
voor eobter meer bepaald ten Raadhnize wordt ge
vaceerd op Maandag 18 Mei a. e-, 'e voormiddags
van 9—12 uren;
b. dat do lijsten van de manschappen der brand
weer en brandwacht, met boofdbrandmeesters eo
hoofdmannen dor braodmacht, zullen worden herzien
op 12 Mei, en dat degenen, die ouder zijn dan 60
jaron, desverlangd daarbij ontslagen kannen worden
De Leidsclie Verzekerings-ninatschappij
tegen invaliditeit en ongelukken
der werklieden.
Onder dezen naam heeft zich hier ter stede
een vereeniging van patroons e. a. gevormd,
die zich ten doelt stelt de leden en hun per
soneel tegen het geldelijk nadeel van invalidi
teit en ongelukken te verzekeren.
De maatschappij, die den lsten Februari jl
in werking is getreden, kan zich in een toe-
nemenrien bloei verheugen.
In de drie maanden van haar bestaan telt
zi) reeds 128 leden en 54 contractanten, ter
wijl zij in dien korten tijd vetl sympathie
heeft ondervonden en deze bi) velen opgewekt
heeft.
De patroons, die, in het belang hunner
werklieden, zich by deze maatschappij aan
gesloten hebben, zijn de heeren:
G. D. J. Beulink, G. Van Driel, H. Filippo
Hzn., P. J. Hartevelt, C. P. Hoogoveen, W.
Kok, W. A. Van Lith, L. Maas, A. Van
't Riet, J. Sirag, G. Splinter en J. v. d. "Voet,
timmerlieden en aannemers;
J. De Cler, Jac. Fles, W. v. d. Hoogt, D.
Kooreman, H. J. De Nie, A. Smitteriaar en
W. Splinter, metselaars en aannemers;
J. Van Dam, L. W. J. v. d. Drift, J. H.
Heus, J. W. Jansen en P. F. C. Marks,
schilders;
G. F. Bartelsman, C. J. Blankwaardt,
C. J. v. d. Drift en F. A. Wempe, stukadoors;
H. v. d. Berg, J. G. Mathol cn A. Riet-
meijer, loodgieters;
J. P. Lambert, smid; L. Van Es, gasfitter;
J. F. Gubbi, schoorsteenveger, J. Van der
Kaay, cementsteenfabrikant, F. F. Fraikin,
glazenwasscher; N. W. Leget, molenaar, en
P. J. Planjer, ondernemer van stoombooten
Behalve dezen hebben vele anderen hunne
toezegging gedaan om hun personeel te ver
zekeren.
Ook van den kant der heeren architecten
ondervindt het bestuur veel medewerking. De
heeren W. C. Mulder, L. Van der Laan, W.
Fontein en H. J. Jesse nemen reeds in hunne
bestekken de uitstekende voorwaarden op,
dat alle werklieden op te besteden werken
in deze maatschappij moeten worden ver
zvkerdook van andere architecten ontving
het bestuur toezegging in bovengenoemden
Het bestuur kan met dit aanvankolijk succes
tevreden zijn, te meer, daar de oprichting van
deze onderlinge verzekeringsmaatschappij ook
in andere steden van ons vaderland zeer de
aandacht getrokken heeft. Toch achten wij
net niet ondienstig de werking dezer maat
schappij nader te omschrijven, daar eene
algemeene bekendheid met het doel ook bij
anderen de belangstelling voor deze jonge
maatschappij zal opwekken en daardoor het
aantal contractanten zal do9n stijgen. Dit ver
dient en behoeft xy, zooals uit het volgende
blijken zal.
De maatschappij bestaat in hoofdzaak uit
patroons en fabrikanten, die meenen, dat het
hun plicht is te zorgen, dat de werklieden,
die in hun dienst een ongeluk krijgen of
invalide worden, eene geldelijke tegemoet
koming ontvangen; zij verzekeren de werk
lieden per jaar of gedurende den loop van
het werk.
De werklieden ontvangen, wanneer ,hun
een ongeluk treft, het halve of het heele
dagloon of 1 per dag, totdat zy hersteld
zyn; biyven zy door het ongeluk geheel of
gedeeltelik invalide, eene uitkeering van eeü
of tweemaal het jaarloon of van f 1000.
Heeft het ongeluk den dood ten gevolge,
dan ontvangt de weduwe of erfgenamen laatst
genoemd bedrag.
Hoogere bedragen kunnen eveneens uit
gekeerd worden, doch dan vermeerdert de
premie zooveel maal als de bovengenoomde
bedragen hooger zyn.
Door zulk eene verzekering te sluiten is de
patroon tegen eene groote ri3ico gevrywaard
en heeft by een edelen plicht vervuld, terwyi
de werkman met het oog op eenig ongeluk
met meer gerustheid de toekomst kan te
gemoet gaan.
Voor vele patroons wordt het te bezwarend,
om een werkman zoodanig te helpen, als deze
maatschappy doet.
Om deze uitkeeringen te kunnen doen, be
hoeft de maatschappij een uitgebreiden)~steun
van allen, die hiertoe geroepen worden om
zich by haar aan te sluiten. Het zal voor
een ieder duidelyk zyn, dat de maatschappy
reeds in de eerste jaren tot groote verplich
tingen kan genoodzaakt worden, door uitkee
ringen van groote bedragen, wegens vele en
groote voorkomende ongelukkon; dan zouden
de premien en de bydragen van het lidmaat
schap niet voldoende zyn en daarom moet
een waarborgkapitaal gevormd worden.
Dit waarborgkapitaal, groot f 30,000, zal
bestaan uit 300 aandeelen, elk groot ƒ100,
rentende 3 pet. 'sjaars van het gestorte be
drag, met een dividend van 10 pet. van het
to maken saldo.
Van deze aandeelen zyn er 98 geplaatst,
zoodat reeds nagenoeg f 10,000 of x/3 van dit
kapitaal gevormd is.
Het bestuur vertrouwt, dat de overige aan
deelen niet lang in portefeuille zullen blyven
rusten, maar ook spoedig door de leden wor
den genomen of door anderen, die belangstel
len in het lot van den werkman.
By bet plaatsen van. de aandeelen is de
voorwaarde gemaakt, dat niemand er meer
dan vyf mag nemen. Aanvankeiyk wordt
slechts f 5 per aandeel gestort.
De maatschappy heeft hare tarieven zóó
gesteld, dat ieder zonder groote geldeiyke
opofferingen zichzelf en zyn personeel kan
verzekeren.
By het einde van ieder jaar wordt de balans
opgemaakt, het batig saldo wordt dan ver
deeld als volgt: 50 pet. van de winst komt
ton goede aan een reservekapitaal dat hoog
stens f 30,000 mag bedragen en dat in de
plaats van het waarborgkapitaal komt; 40 pet.
komt terug aan de contractanten en 10 pet.
voor de deelhebbers in het waarborgfonds.
Uit deze gegevens blykt, dat de contractan
ten niet alleen een lage premie betalen, maar
bovendien het uitzicht hebben om het te veel
betaalde terug te o. tvangen.
Dat de premie laag kan zyn, komt hieruit
voort, dat slechts weinig onkosten gemaakt
worden. (Het bestuur verleent zyne diensten
zonder eenige vergoeding). Alleen zyn er
eenige uitgaven aan de administratie verbonden.
Tot heden heeft de maatschappy al een
viertal werklieden kunnen ondersteunen, die
door hunne patroons verzekerd waren.
Wy wenschen vooral hierop de aandacht
te vestigen, dat ieder fabrikant, ieder patroon
en ieder winkelier, kortom allen die onder
geschikten hebben, zichzelf en hun personeel
in deze maatschappy kunnen verzekerenzoo
wel zy, die groote, als zy, die kleine zaken
doenvooral voor den kleinen patroon, die
niet te veel kan storton, is bedoelde verzeke
ring de aangewezen weg.
Het bestuur stelt ieder in de gelegenheid
zich en anderen te verzekeren, tot welk be
drag men wenscht, doch voorloopig niet hooger
dan een bedrag van f 3 per dag en f 3000
ineens.
En niet alleen voor hen, die ondergeschik
ten hebben, is zulk eene verzekering gewenscht,
maar ook voor allen, die van tyd tot tyd
werklieden in hun dienst hebben; krygt een
werkman een ongeluk, dan weet men, dat hy,
dank zy die verzekering, niet broodtloos is.
Het ware wenschelyk, dat ieder particulier,
alvorens hy werklieden in zyn dienst neemt,
by den patroon informeert of zy al dan niet
verzekerd zyn, en zoo niet, het dan zich tot
een plicht te achten den patroon daarop te
wyzen, daar anders de particulier, in wiens
huis of op wiens werk een ongeluk gebeurt,
zich eveneens of liever nog meer aansprake-
lyk zal achten voor de gevolgen van een zoo
danig ongeluk.
Nog veel zoudeo wy over het onderwerp
van verzekering kunnen schryven, doch onze
plaatsruimte laat dit niet toe. Alleen dit nog
wy wenschen dat deze maatschappy, die toont
de behoeften onzer werklieden te ktnnen en
die op deze wyze een der sociale vraagstuk
ken tracht op te lossen, veler steun moge
ondervindon, ook van hen, die niet direct
hierby geïnteresseerd zyn, want allen, zonder
onderscheid, kunnen het doel: alle werklieden
tegen het geldelijk nadeel van ongelukken te
verzekerenmede helpen bereiken door als
donateur tegen eon jaarlyksche bydrage van
f 2.50 of f 25 ineens toe te treden of deel
te nemen in het waarborgfonds.
Ten slotte hopen wy voor het bostuup der
maatschappy, dat velen aan deze roepstem
mogen gehoor geven en het daarin een biyk
moge zien, dat het streven gewaardeerd wordt.
By de firma Blankenberg Co., aan de
Mare albier, is geëxposeerd een zeer fraai
portret van den naar Amsterdam vertrok
ken hoogleeraar dr. H. Treub, dat heden
by genoemde firma verschenen is, alsmede
een kapitaal sehildery, den heer Johan Schmier
voorstellende in de rol van Marcel uit de
„Hugenoten", 5de acte. Dit laatste is een
werk van den heer Jan Bloys, kunstschilder
te Amsterdam.
Tot voorzitter van den Weipoortscben
polder, gemeente Bodegrave, is herkozen dé
heer U. Van Elten.
Tot lid van het bestuur van den Noord-
zyderpolder, gemeente Bodegrave, is herkozen
do heer J. H. Van Dicyen.
De vergadering der geheelonthouders,
die a. s. Donderdag (Hemelvaartsdag) te Alfen
zal worden gehouden, zal plaats hebben in
een de lokalen der „MarthaSticliting", hooge
zyde, aldaar, terwyl de toegangsprys is be
paald op 10 cents.
Men meldt uit 's-Gravenhage, dd. 8 Mei
Hedenavond is in eenö vergadering van het
uitvoerend comité en afgevaardigden van de
commissiöD, welke uit de burgery van Sche-
veningen zyn gevormd voor de bevordering
harer belangen in zake eene visschershaven
aldaar, vastgesteld een adres aan den Ge
meenteraad ter zake van de aanhangige sub
sidie aanvrage voor die haven, gedaan door
de heeren H. J. A. Mulder c. s.
Zy betuigen hun leedwezen niet alleen dat
het praeadvies van B. en Ws. omtrent de
genoemde aanvrage over het algemeen zeer
ongunstig is, maar ook vooral, dat daarin
met geen enkel woord gewezen wordt op het
geen Scheveningen langzamerhand als plaats
zal worden, indien er geen haven komt.
Al zal Scheveningen niet ontbloot worden
van bevolking door het zich verplaatsen van
de reederij en den vischhandol, het gehalte
der bevolking zal langzamerhand veranderen
en de armoede haar intrek nemen, waar nu
nog, hetzy direct, hetzy indirect, geleefd wordt
van een voordeel, getrokken uit die takken
van bestaan.
Adressanten verzoeken den Raad driDgend
in de genoemde aanvrage zulk eene beslis
sing te nemen, dat de kansen op eene be
vredigende oplossing van de nog in deze be
staande bezwaren aanzienlyk verhoogd worden.
De minister van hinnenlandsche zaken
is uit liet buitenland in Den Haag terugge
keerd en verleende heden weer de gewone
audiëntie.
Hot bulletin omtrent den gezondheids
toestand van dr. Do Ranitz. te Amsterdam,
luidde heden: „nacht vry rustig. Tce3tand
niet ongunstiger.
By de gemeente Rotterdam zyn plannen
in behandeling voor den bouw van eene brug
over de Schie tegenover de Zomerho'straat.
Tot directeur en directrice van het Kin
derhuis aan den Binnenweg te Rotterdam zyn
benoemd de heer K. A. Van Lummel en echt-
genoote. De heer Van Lummel staat aan het
hoofd van het Instituut Westerwol Je te Zeist.
Te Assen is overleden dr. D. Cohen, lid
van den Geneeskundigen Raad van Overys9l
en Drente, lid van don Raad der gemeente
AsseD, president van het college van cura
toren van het gymnasium en lid der centrale
commissie tot de algemeene zaken van het
Nederl. Israël.*Kerkgenootschap. Hij bereikte
don ouderdom van 81 jaren.
B. en W8. van Amsterdam stellen aan
den gemeenteraad voor te besluiten:
het onderwys in de Chineeschj taal aan de
openbare Handelsschool met het einde van den
cursus 1895/96 op te heffen;
het onderwys in de Maleische taal aan
gemelde school nog gedurende den cursus
1896/97, oywyze van proef, te doen voort
zetten en op te dragen aan den heir A.
A. Fokker, te Leiden, op eene bezoldiging
van f 800;
aan te nemen de toezegging van do Deli-
maatschappy, de Amenkaansche Deli-compag-
nie en de Deli-Batavia maatschappij, waarby
deze zich verbinden, in de bezoldiging van
gameiden leeraar gedurende den cursus 1896/97
een bedrag van f 400 by te cragon.
Uit de toelichting van dit voorstol blykt,
dat B. en Ws. aan het einde van den proef-
tyd van drie jaren, gesteld voor het geven v, n
onderwys in de Chineescho en de Maleische
talen aan bovengenoemde school, het gevoelen
hebben gevraagd van den directeur der school
en van het Schooltoezicht op bet middelbaar
onderwys, oa.t ont de resultaten van het onder
wys in gemelde talen, ten einde te kunnen
beoordeo'en of bet wenschelyk zou zyn, do
proef gedurende een nieuw tydvak van drie
jaren voort te zetten.
Uit de adviezen van genoemde autoriteiten
blykt, dat de beide cursussen slecht bezocht
werden, vooral die in de Chinossche taal; dat
de hoogleeraar De Groot, zoowel wegens de
geringe belangstelling voor dit onkrwys, als
met het oog op z(jne drukke ambtsbezigheden,
zich niet weer beschikbaar wenscht te stellen,
en dat het hoogst moeilyk zal zyn voor hem
een geschikt opvolger te vinden.
By besluit van Gedeputeerde Staten van
Zuid Holland van 28 April 1896 is verklaard
dat Willem FreJerik Van Calsem, niet eervol
ontslagen onderwyzer aan de 2do openbare
school te Maasdam, de bovoegdheid tot het
geven van onderwys heeft verloren. Sts.-Ct
Hr. Ms. fregat „Van Speyk", ond-.r
bevel van den kapt. ter zee F. K. Engtl-
breekt, is in den namiddag van den 8sten
dezer te Venetië aangekomen.
De 2de luit.-kwartierra. H. G. A. Lim-
perg, van het 6de reg. inf., werkzaam by bet
departement van oorlog, wordt 1 Sept. over-
I geplaatst by den staf der infanterie.
Slot.)
We moeten immers nu reeds zei hy met
een ecnigszins weemoedig lachenvoegde daar
echter oogenblikkelyk aan toe: „dat wil zeggen,
ik veel meer dan u Emma zag hem met
vriendelijke oogen aan, sloeg die echter ter
stond weer neer, toen by vervolgde: „dat is,
ineen ik, het fundament voor een gelukkig
samenleven, als nl. het gewichtigste, waarvan
ik sprak, niet vergeten is, de liefde tot de
menschen en tot elkaar de inschikkelykheid,
het geduld, de volharding
Toen lachte Emma door haar tranen heen.
„Maar ik moet immers nog zeven jaren
wachten?" zei ze.
Vroolyk greep hy haar hand. „'t Blijft
zooals ik gezegd heb; 't ligt volkomen aan
u, hoelang gy wachten wilt." Nu waagde hy
het echter haar tot zich te trekken. Zy zonk
in zyn armen. Een stroom van overgevende
liefde doortintelde beiden. Daarna werden zy
bevangen door den overmoed van hun jeugdig
geluk. Terwyl zy langzaam de anderen
volgdeD, dolden en schertsten ze, joegen en
kusten ze elkaar.
Weer had hij haar ingehaald, weer had
hy zyn arm om haar middel geslagen, om
een kus op haar lippen te drukken. Lachend
duwde ze hem terug.
„Neen, het is ontzettend komisch, zoo'n
plotselinge vei loving - weet u - weet jij
,En het meest komische is, dat het gezel
schap er Dog heden mee in kennis gesteld
moet worden."
„Maar neen, dat gaat immers niet
„Wacht maar. Heb je er tegen misschien^"
„Of ik er tegen heb?" Haar oogen schit
terden. „Het zou heerlyk wezen, als ik me
op deze wyze nog hedenavond wreken kon."
„Voor dezen keer zal ik nog in die wraak
oefening medeplichtig wezeD," zei de assessor
lachend, „maar in do toekomst zweren we
alle wraakzucht af, nietwaar?"
„Zonder twyfell" riep zy levendig. „En dan
beminnen, beminnen I"
Weldra hadden ze de oude heeren, die
zich langzaam door het zand sleepten, bereikt
en in hun hoede gingen ze als een paar
bezadigde lieden verder. Ze spraken over hun
toekomst, zagen elkaar af en toe met zalige
blikken aan en vergaten hoe leeiyk ze waren.
„Wie is daar?" vroeg mevrouw Bom door
de telephoon van haar buurman, waarvoor
ze zoo juist ontboden was.
„Ik, assessor Gerty," klonk het terug. „Ik
had heden de eer op de party met uw
dochter
„Myn Hemel, er is Emma toch niemendal
overkomen
„Neen, niets. We zyn hier allen zeer
pleizierig te Halensee. Emma en ik hebben
ons verloofd en vragen daarvoor uw zegen."
Pauze.
„Mynheer Gerty, ik verzoek u dringend,
Emma voor de telephoon te laten
„Lieve mama, ik zal u altyd blyven lief
hebben, ik zal al myn caprices overwinnen
en zeer zachtmoedig wezen. Geef me alleen
voor dezen keer nog toe. We zouden het
gezelschap zoo heel graag met onze verloving
verrassen en dat kunnen wy immers alleen,
al3 gy haar bekrachtigt?"
De assessor verscheen nu met mevrouw
Van Oeningen.
„Maar, mynheer Gerty, ik heb nog nooit
door zoo'n ding gesproken," zei de oude dame
angstig. „Kan het niet gevaarlyk worden?"
„Nimmer!" Wil u nu aan uw mama zeggen,
juffrouw Von Bom, dat ze toch aan mevrouw
Van Oeningen de bewuste mededeeliog zou
moeten doen?"
„Mama, mevrouw Van Oeningen komt voor
de telephoon. Wil u het haar zeggen?...
Ja, ja, ze wil het!"
Mevrouw Van Oeningen aan de telephooD.
Ze houdt den seinontvanger tien centimeter
van 't hoofd af. De assessor duwt dien
zachtkens, maar met zekerheid aan baar oor.
Plotseling worden haar reeds verschrikt
staande oogen grooter. Ze hoort duidelyk
een stem
Eensklaps geeft ze de buis over. „NeeD,
dat is iets vreeseiyks," zegt zo. „Daar vertelt
me eon vreemde persoon iets geheel onge-
looflyks."
„Die vreemde persoon is myn moeder,"
zei Emma snel, „maar wat zegt ze dan?"
„Ik zou ik mocht de verloving tus-
schen u beiden daar in de zaal bekend
maken 1"
„Driftig vliegt Emma de oude dame om
den hals. „Nu en dat wil u toch wel? U
hebt me immers willen cjaaperonneeren en
daartoe behoort ook de mogelyke bekend
making van engagementen."
Mevrouw "Von Oeningen, nog heelemaal
van streek door deze overspannende gebeur
tenis, droeg haar rechten over op den
generaal. En toen deze mee aan het luid
ruchtige diner samenzat, stond by op en
sprak de volgende woorden: „Plooggeachte
aanwezigen! Het beste komt altyd 't laatst.
Eerst Zehlendorf, toen de gravin, d. w. z.
haar onmacht tusschen Paulsborn en Hun-
dekehle, daarna haar gelukkig herstel en nu
een verloving."
„Wat nu?" klonk het onbescheiden over
de lippen van den heer Von Licht, terwyl
de anderen in spanning luisterden. De kleine
Oeningen sloeg de oogen neer en bloosde,
daar ze zich verbeeldde, dat aller verdenking
op haar zou vallen; de comtesse, die er vol
komen van overtuigd was, dat zy niet werd
bedoeld, zag nieuwsgierig rond. Arno Polding
zat geheel verbaasd en was half en half ver
slagen. „Om kr. t te gaan," vervolgde de
generaal, „als .erloofden bevelen zich by u
aan de heer Gerty en mejuffrouw Emma
Von Born. Overeenkomstig telephonische
bekendmaking van mevrouw Clara Von Born,
geboren Von Buliach."
Lang nog zaten op den avond van dezen
dag mevrouw Von Bom en haar dochter by
elkaar, lang nog nadat de bruidegom ver
trokken was. Aliyd weer zag de oude vrouw
vol vreugde naar haar dochter, die zoozeer
veranderd, zoozeer verbeterd scheen.
„De luitenants en de kleine Oeningen waren
dus zeer verbaasd?" vroeg ze.
Emma lachte hartelyk. „Ja, dat was hun
een verrassing. Ik zie pog altyd die gezichten 1
Zeer verstandig is de kleine Oeningen niet,
maar ze is ook nog zoo jong on ze heelt
nog zoo weinig ervaring
„Maar toch een laag voorhoofd Lachend
zag mevrouw Von Born haar dochter aan.
„O, u meent meent 't oog op mijn uitingen
van laatst nu, dat lage voorhoofd staat
haar niet slecht, een aardig gezicht; al is
dat ook de hoofdzaak niet, het stemt 's men
schen hart altyd pleizierig de luitenants
waren aangedaan, toen we afscheid namen.
In hun oprechte heilwenschen lag het vorzoek
om vergiffenis, lag werkelyk deelneming in
on8 geluk. Ja, de buitenste schaal wekt dik-
wyis vooroordeelen op; dringt men echter
door tot in het hart, dan pas herkent men
de menschen in hunne ware gedaante."
Mevrouw Von Born vatte Emma's hand.
„Hoe geheel anders spreek je hedenavond,
myn kind, dan onlangs, toen ik vroeg, of je
mee van de party zoudt willen zyn
Emma sloeg haar armen om don hals barer
moeder en leunde met het hoofd op haar
schouders.
„Ja, mamaatje," zeide ze, zich geheel aan
haar overgevend, „ja, mamaatje, wat ligt er
niet een tyd tusschen den avond en den
morgen. Het is lente geworden in myn hart,
want ik heb den staf gevonden, die me
leiden zal: de liefdel"
Mynheer Von Licht had volkomen geiyk,
toen by zeide, dat de menschen op straat
zouden blyven staan, als ze dit echtpaar
ontmoetten.
Merkwaardig echter de kinderen worder
geen van allen leelyk.
