Dr. A. J. JELGËRS1A, Arts,
N°. 11073
Maandag SO Maart.
A0.1896
feze 'Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Vierde Blad.
Vervolg der Advertentiën.
Mej. M. KNAAP
Kievitseieren!
P. C. M. H00GEB00M,
J. A. NI. BEKKING, Breestraat.
TE KOOP s
Te koop aangeboden:
3Va en 4 Cents.
Wed. K. DE GRAAFF, Hooigracht?.
Feuilleton.
De Pruisische Luitenant.
DAG-BLAD.
PRIJS DEZER COUR. A TIT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post,1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRUS DER ADVERTENTÏËN:
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Tweede vergadering der Yereoniging
tot bevordering der Bouwkunst
te Leiden.
Aanwezig waren 80 leden en 9 introducé's.
Aan deze c vergadering ging vooraf eene
Kunstbeschouwing van plaatwerken over
Egyptische Kunst van het Kunstnyverheids-
Museum te Haarlem, van imitatie gebrand glas,
genaamd .Glacier". Voor de expositie werd
onderschei Jeniyk dank gezegd aan de heeren
Yon Saher en R. De Wilde Rz.
Aan de leestafel was door den heer D.
Yeilbrief toegevoegd een jaargang van de
Illustration „Mordemer Kunst.,' Door den heer
H. E. v, d. Hei Je was tentoongesteld een
nieuw materiaai voor dakbedekking, genaamd
Duresco.
De Voorzitter opende dexe vergadering met
allen aanwezigen een hartelijk woord van
welkom toe te roepen. De notulen der vorige
vergaderingen werden goedgekeurd, waarna
het woord werd gegeven aan den geachten
spreker voor dezen avond, den heer E. Von
Saher, conservator van het Kunstnyverheida-
Museum te Haarlem.
Genoemde heer begon mede te deelen dat
by niet geaarzeld had de vereerende uit-
nooaiging van bovengenoemde vereeniging aan
te nemen. Tot onderwerp had hy gekozen:
„Archeologische studiën over den Tempel van
Salomo," toegelicht met plaatwerken.
Wy, Westerlingen, zoo zeide hy, stellen zeer
veel belang in de oude bouwwerken uit het
Oosten. Hiervan getuigen de vele boeken en
geschriften, en de expeoities, tot opdelving
der oude fragmenten uitgezonden.
Door den bateiyken tegenstand der Mahome-
danen zijn do gegevens hieromtrent nog vaag
en is er weinig met zekerheid te bepalen.
Hierdoor heeft men vele verkeerde voor
stellingen van den tempel van Salomo ge
geven, zelfs wel in de Renaissance- enLode-
wyk XIV-styien. Gelukkig worden de be
grippen hieromtrent tegenwoordig beter.
Vervolgens wees spreker op het zwervend
verleden der Israëlieten en hun onbekwaam
heid als bouwmeesters, zoodat deze tempel
bouw moest uitgeroerd worden door afge
vaardigden van Hiram, koning van Tyrus Ook
de FoeDiciërs hebben een groote rol gespeeld
by den bouw van den Tempel van Salomo.
Zy waren de overbrengers der Egyptische
kunst naar Jeruzalem.
Daarna verplaatste spreker ons naar het
Jeruzalem van vroeger en van heden, waarvan
een aanwezig plaatwerk het panorama te
zien gaf. Voorwaar een groot contrast! Toen
een stad, doorsneden met en omringd door diepe
dalen, thans een zacht oploopende glooiing,
waartegen de stad is gebouwd.
Midden-in bevindt zich een plateau, waar
zich vroeger bevond do zoogenaamde zwarte
rots. Om dit plateau te verkrygen, werd dezj
rots geslecht, en de ophoogingen werden verkre
gen door het mak6n van groote gewelven. Deze
werden door de kruisvaarders gebruikt voor
stalling hunner paarden. Thans zijn de ringbn
nog aanwezig. Op deze plaats moet de tempel
hebben gestaan. Drie malen verwoest, werd
hy telkens herbouwd. De overbiyfselen ver
dwenen in de dalen en ravpnen, en zoo ont
stond de tegenwooroige toestand.
Langzaam stygende, ontmoette men den
muur der klaagliederen.
Deze plaats wordt thans nog door de
Israëlieten bezocht.
Door ingravingen met zykanalen werd
deze muur ontdekt. Men vindt hiervan nog
velerlei oude fragmenten.
Hierna gaf spreker een beschryving van
den tempel, zooals deze waarschyniyk is
geweest.
Hy beschreef het huis van Libanon, ver
vaardigd van cederenhoul, waar men zich
gereed maakte voor den optocht naar 't paleis
des konings. Op de bovenzalen werden de
wapenen geborgen. Vervolgens de ontvangzaal,
een zuilenhal van 5030 ellen, de woonge
bouwen met hun serail of harem, het eigen-
lyke paleis, de heilige plaatsen, en dit alles
omringd met de vertrekken voor bedienden,
stallen, enz.
Alles was geleverd door genoemden koning
Hiram van Tyrus, die hiervoor van Salomo
vele voorrechten ontving. De woning van den
vorst was uitsluitend toegankelyk voor familie
leden.
Tevens gaf spreker een beschryving van
den in geregelde ordonnantie gebouwden tem
pel, zooals de profeet Ezechiël zich dezen
heeft voorgesteld. Hy verklaarde achtereen
volgens de verschillende hoven en offer-
plaatsen, het allerheiligste met zyn ark des
verbonds, alles fraai gedecoreerd met cherubs
en pilonen.
Duidelyk werd aangetoond do inrichting
van de zoogenaamde metalen zee, een reus
achtig bekken, midden op het plein. Dit bek
ken werd gedragen door 12 in koper gedreven
ossen. Het werd gevuld door het water der
daken, en diende ook al mede tot reiniging
der slacht- en offerplaatsen, die meer hadden
van een abattoir dan van een heilige plaats.
Eindelyk nog beschreef spreker het altaar
der brandoffers, dat waarschyniyk juist op de
rots hoeft gestaan.
Zoodra de ontdekkingen, die volgens de
nieuwsbladen dr. Relss weder in Jeruzalem
heeft gedaan, medegedeeld kunnen worden,
verklaarde de heer Von Saher zich gaarne
bereid ook hierover ter gelegener tyd te komen
spreken.
Onder luid applaus besloot de heer Von
Saher deze van ernstige archeologische stu
die getuigende voordracht en met hartelyke
bewoordingen betuigde de voorzitter zyn dank
aan den spreker. Gy hebt ons, zoo zeide hy,
een blik doen slaan in het fanatisme en sym
bolisme van die dagen. Wy hebben veel ge
leerd, wy bevelen ons in uw welwillende
medewerking aan.
Alsnu werden tot nieuwe l6den aangeno
men de heeren G. F. Bartelsman, L. J. Boek-
wyt, A. J. Y?.n Koeken J JzJ. Meyer Jr.,
M. Splinter Gz. en H. H. Verhuist, en, voor
zoovfr aanwezig, gelukgewenscht.
Als donateurs zyn toegetreden de heeren
A. Brunting, Sleyser, R. De Wilde Rz. en de
Leidsche vereeniging tegen invaliditeit en
ongelukken.
Het getal ledan en donateurs te thans ge
klommen tot 82.
In de vragenbus werden 3 vragen gevon
den, die in een volgende vergadering behan
deld zullen worden. Na eenig debat over het
eventueel kiezen van een leerling voor de
Ambachtsschool, sloot de Voorzitter, na rond
vraag, de vergadering.
Gr e me n d Nieuws#
Wy ontvangen uit Haarlemmer
meer het volgende landbouwbericht.
De lente is begonnen, zooals zy door de
dichters wordt bezongen. Volgens den alma
nak was het Maart; maar naar de tempera
tuur zouden we Mei moeten schryven.
In de plantenwereld wyst alles op een
krachtig herlevenden groei. De bloesemknop
pen aan de vruchtboomen zwellen en de per
ziken en abrikozen openden reeds hunne
kelken. De appel- en perehoomen zyn nog
zoo ver niet, maar toch ziet men reeds een
massa botten, die hoop geven op een g09d
gewas.
Het wintergraan heeft reeds lang den win
terslaap geëindigd, het begint reeds welig te
gro-ien. 't Is opmerkeiyk, wat een paar dagen
warmen zonnescbyn vermogen.
Wel is bet gevaar groot, dat dit vroege ge
was later nog door kou en nachtvorst geha
vend zal worden, doch la nns nu dit prach
tige lenteweer eens genieten zonder -zery-n
voor later.
Het grasland is in een paar weken ook ge
heel veranderd; het jongvee graast op vele
plaatsen op de groene weide en de lammeren
springen door de velden, alsof er geen
Maarische buien konden bestaan.
Wat een verschil, 24 Maart 1845 en nul
Toen reed men met twee paarden voor een
ar over het ys en nu zou men op dien dag
byna een buitenbad hebben genomen. By af
wisseling vertoont Maart ook nu nog zyn
buien, maar de thermometer daalt niet be-
denkeiyk en de vochtige neerslag bevordert
de ontwikkeling.
De boeren zyn druk bezig op veld en akker
om den grond voor het zomergewas geschikt
te maken. Erwten, boonen, gerst en haver
worden aan den grond toevertrouwd, terwyl
do meeste aardappelen reeds gelegd worden.
Ook de tuinlieden hebben hot zeer druk,
want nu zou alle6 tegelyk gedaan moeten
worden. Voor de verzending van boomen en
heesters was de tyd haast te kort, daar deze
dingen vóór het ontbotten der knoppen ver-
p'ant moeten zyn. Maar daarvoor heeft men
dan ook reeds lang uitmunteni gelegenheid
gehad» De winter belelto cit weik byna niet.
By een schoenmaker te Winters-
wyk, by wien men met den aanleg cenci gas
leiding bezig wa9, heeft een gasontploffing plaats
gehad, ten gevolge waarvan het geheele woon
vertrek in een ruïne werd herschapen. De
vloer werd met zyn zw.ire balken geheel op-
gölicht en gedeeltelik vernield; de kachelen
deuren werden stukgeslagen, terwijl al de rui
ten sprongen. Dj muren zyn uitgeweken,
terwyl de schoorsteen instortte. Van de werk
lieden werd één, slechts licht, door glasscher
ven in het gelaat gewond.
Het ongeval, dat nog zoo gelukkig is af-
geloopen, is vermo9deiyk ontstaan doordien de
gasfitter met een gloeienden bout een gat in den
vloer maakte, waaronder zich hot uit de straat
leiding ontsnapte gas moet hebben verzameld.
Te Weenen werd dezer dagen
een 76 jarige weduwe verkoold op haar
kamertje gevonden. Zy woonde in huls by
een winkelbediende, die, toen hy een sterke
brandlucht waarnam, yiings toesnelde. Hy
zag een smeulend vuur in de kamer der oude
vrouw en wierp er eenige emmers water op.
Toen hy hiermede het vuur gedoofd had, zag
hy tot zyn ontzetting, dat, wat hy voor een
hoopje brandende kleederen had aangezien,
de oude vrouw was, ciie nu als verkoold lyk
voor hem lag. Men vermoedt dat de weduwe,
die reeds drie weken bedlegerig was, is op
gestaan om een kaars aan te steken en dat
haar kleederen toen vuur hebben gevat.
Het marionetten-theater van de
wed. Mullens Robert, dat te Epe een uitvoe
ring voor de schoolkinderen van Ernst en
Zunk gaf, bezweek gisteren onder de hevige
windvlagen.
Door het gekraak gewaarschuwd, hadden de
kinderen juist bytyds het spel verlaten. De
voorstelling was nog niet geë ndigd één oogen
blik later en er ware een droerig ongeluk ge
beurd. De vrijwillige brandweer maakte alarm,
zoodat spoedig hulp toeschoot. Eenige kleinen
zwierven een oogenblik zonder klompen of
pet, doch die waren spoedig terecht.
beveelt zich aan voor alle Dames-Hoar-
wcrkcn en Toilet-Artikelen, voor kappen
van Dames en Kinderen.
Ook by baar aan huis apart Salon voor
Dames. 116 Breestraat. 1944 7
Do Heer P. M. VAN
KOETSVEID, ambtenaar
by d6 Nederl. Zuid-Afrikaan-
sche Spoorwi-g-Maatsehappy, met verlof hier
te lande, heeft zich welwillend bereid ver
klaard op Maandag 30 Maart, des avonds
te 8 ur n, in de Kaal van het Nutsgcbou v,
eene VojrJr.cht te houden over zyn 20 jarig
verdyf in Zuid-Afrika, terwyl hy zich na
afloi'p der Voordracht beschikbaar stelt tot
het geven van inlichtingen.
Entrée 0.50. 2340 12
Prlnges-Marie-straat 20,
's-Gravenitage, 2162 8
Speciaal Huidziekten, enz.
Spreekuur dagelyks, behalve Zon- en Feest
dagen, van 113 en uren.
Bra nda ssurantie.
Levensverzekering.
Invaliditeitsverzekering
0(I»E HIJN 158.
5658 7
eeno MELK AFFAIRE, wegens dubbele
znken, te Amsterdam. Omzet: 41 vaten zui
vere Zoetemelk 's daags, met Kaas Boter,
en 300 Eieren 's weeks. Brieven onder No. 2380
aan het Bureel van dit Blad. 7
rekking van Woensdag
25 Maart 1806.
Do 1ste prijs, van f 10. is heden
gewonnen door J. OFMAN, Gou ia-
straat F 30, te Worm- rveer; 2.Je prijs»
f 10.-, P. NIJMEIJER, 2de Nassau-
straat 21, Amsterdam; 3de prys, f 5.F.VAN
DIJL, Augustinecamp 27 rood, Dordrecht.
lederen Woensdag te 2 uren verloting,
voor ieder toegankelyk, Kloveniersburgwal 25,
Amsterdam. 2349 1?
een voor korte j ren gebouwd Boe»y(|u,
goed ingericht Huis, Stalling voor 20 stuk?
Vee, Paardenstal on Wagenschuur, enz., oot
eene goede Melkstraat en eenig Land in huur
in 's-Gravenhago. Br. fr. onder No. 3D60
Adv.-Bur. A. HACK, Den Haag. 2386 8
versche flnl. Eieren, (by 10 stuks
2'/j Cts. minder).
Verzoeke beleefd vroegtydige bestelling voor
het a. s. Paaschfeest. 2382 8
Slot.)
„In de eerste plaats vraag ik van u en
uw vrouw de belofte van onvoorwaardeiyk
stilzwygen."
„Als het niet tegen myn diensteed is,
natuurlyk. Myn vrouw kan zich onder alle
omstandigheden verplichten te zwygen."
„Geen woord zal over myn lippen komen,
mevrouw."
„Luister danl De jonge luitenant, die by
ons ingekwartierd is, liet zich ten gevolge
van een gesprek verleiden een waagstuk te
ondernemen, waarvan hy het gevaar niet
vermoedt. Hy wil over ongeveer een uur
heimeiyk in een jachtbuis de grens over-
scbryden en misschien tot het CbAteau Moran
doordringen. Dat moet verhinderd worden."
„Zeker moet dat verhinderd worden, want
de onbezonnen heer zou aan de ovorzyde
stellig gearresteerd en als spion naar Belfort
getransporteerd worden. Sedert drie dagen
hebben de Franschen een zeer verscherpten
dienst, omdat zy de ongewone Duitsche
cavalerie-oefening slechts als een voorwendsel
voor spionnage houden."
„Zie, dat dacht ik ook."
„Ik zal den heer onmidaeliyk waarschuwen."
„Neen, dat mag niet. Hy zou daarin een
onbevoegde inmenging in zyn plannen zien
en toch trachten zyn voornemen uit te
\ojren. Luister, wat ik voorstel. De luitenant
wil tot het kreupelhout ryden, dan den
oppasser met de paarden laten wachten en
tussclien tien en vier uren het waagstuk
ondernemen. Nu geloof ik, dat gy met uw
collega's gemakkelijk al de wegen, welke hy
zou kunnen volgen, afzetten en hem een
voudig wegens voorgewende verdenking van
smokkelhandel arresteeren kunt. Gy houdt
hem dan onder toezicht tot morgen balfvier
en geeft hem dan in de nabyheid van het
kreupelhout de vryheid terug, opdat hy op
tyd zyn paarden vinde en niet te laat by zyn
regiment in Weinheim aankome."
„Mevrouw, dat is zeer mooi uitgedacht,
maar moeilyk uit te voeren. Ik moet, als
ik hem gearresteerd heb, zyn naam en beroep
vragen. Als by my dan door een officierskaart
of op andere geloofwaardige wyze aantoont,
wie hy is, mag ik hem niet langer van zyn
vryheid berooven."
„Gy vraagt hem niet direct naar naam
en beroep."
„Dat mag ik niet, mevrouwI Als hy zich
dan over my beklaagt, werd ik wegens ver
zuim gestraft. Dat zou myn bevordering
kunnen vertragen."
„Maar de officier zal stellig over de zaak
zwygen."
„Als ik daarvan zeker was, zou ik geen
minuut «aarzelen.
„Nu goed, Dollweg, ik wil nog verder gaan
dan ik gedaan heb. Arresteer den luitenant,
zooals wy afgesproken hebbeD, en laat my
het welslagen van ons plan direct door een
uwer ondergeschikten weten. Dan schryf ik
den officier een brief, dien deze beambte hem
bezorgen kan. Als hy u dan verklaart, dat hy
zwygen zal, ia alles goed. Doet hy het niet,
dan maakt gy morgen vroeg direct rapport
van de zaak en ik ga onmiddeliyk naar den
inspecteur, om hem alles zoo mede te deelen
als het is, opdat gy hoegenaamd geene
moeilykheden krygt. Ik geloof echter bepaald,
dat de luitenant zal zwygen."
„Mevrouw, de zaak kan toch noodlottige
gevolgen hebben. Maar ik ben biy, u myn
dankbaarheid althans voor een klein deel te
kunnen bewyzen. U zal over my tevreden
zyn. Maar nu moet ik weg, anders bereik
ik hot kreupelhout niet meer op tyd. Waar
moet myn bode van nacht schollen?"
„Hy moet aan de kleine groene deur klop
pen. Ik ben in de bibliotheek en zal zelf
open doen."
„Goeden nacht, mevrouw. Goeden nacht,
Marie*"
„Goeden nacht, Dollweg. By voorbaat myn
dank. Gy doet een goed werk."
Hy hoorde het nauwelyks meer, snelde
door de gang, nam bet geweer van den muur,
en direct daarna hoorde men buiten zyn snel
in de richting naar het bosch zich ver-
wyderende voetstappon.
Mevrouw Richter zeide vrouw Dollweg
goeden nacht, liefkoosde het kind en verliet
het huis. In haar kamer gekomen, streed zy
een zwaren stryd met zichzeive.
Hoe zal ik hem schryven?
In 't eerst dacht zy aan een naarn-
loozen brief.
Maar als hy daarop niet inging? Dan kwam
de noodlottige geschiedenis ten slotte toch
aan de groote klokl
De geheele zaak als een grap voorstellen!
Dan was het ook onzeker, of de officier
zich niet tot scherpe Uitlatingen, althans in den
kring zyner kameraden, zou laten verleiden.
Zy peinsde lang. Eindelyk was zy er. Er
bleef niets anders over, zy moest met open
kaart spelen en hem onder haar naam
schiyven. Herhaalde malen verscheurde zy
dtn begonnen brief. Eindelyk schreef zy in
plaats van de lange tot nu toe opgestelde
verklaringen de volgende korte kaart:
„Luitenant
U is het slachtoffer geworden van een
lichtzinnig spel. U zou uw doel nimmer be
reikt hebben. Met het oog op de Duitsche
cavalerie-oefeningen wordt de Fransche grens
nu zóó bewaakt, dat een doorsluipen'onmogelyk
is. U zou gearresteerd en, van spionnage ver
dacht, naar Belfort getransporteerd zyn. De
gevolgen kan u zich denken. Dat beoogde
waarschyniyk myn zuster, om u er voor te
straffen, dat u te oppervlakkig en te slecht
van een dame dacht. Ik vind de straf te
hard, ik heb u daarom aangeklaagd by den
grenswachter, die my toegedaan is, en u
da.irmede voor de gevolgen van uwen onbe
zonnen stap bewaard.
Ik houd u voor een ridder. Van dezen ver
lang ik als dank voor myn bemoeiingen, dat
hy my op nevensgaande kaart onvoorwaar-
deiyk zwygen over de geheele zaak belooft.
Deel dit besluit aan den grenswachter mede,
opdat hy wete, dat hy geen rapport over de
zaak behoeft te maken.
Augusta Richter."
Toen zy do kaart geschreven had, las zy
haar oenige keeren over, stak haar met een
onbeschreven correspondenliekaart in een
couvert en schreef er het adres „Luitenant
Kolb" op.
Toen nam zy een boek, las en wachtte.
Even voor middernacht werd er aan de
dour geklopt. Het was do bode van den grens
wachter. Deze liet movrouw Richter weten,
dat alles in orde was en zy den bewusten
brief maar moest meegeven.
„Is er geen alarm gemaakt?"
„Neen, mevrouw. De luitenant was zóó
verrast, dat hy ons gewillig volgde. Wy
brachten hem in ons wachthuis aan do straat
naar Belfort. Zyn oppasser heeft niets be
merkt. Deze wacht met de paarden in het
kreupelhout."
„Goed, breng den luitenant dezen brief.
Zyn antwoord kan de heer Dollweg my
morgen vroeg, als hy naar huis gaat, ze'
geven. Goeden nacht."
Met deze woorden overhandigde zy hem
den brief.
„Goeden nacht, mevrouw."
Nu legde zy zich ter ruste. Zy was mot
zichzeive tevreden.
Dan volgenden morgen bracht de grens
wachter het antwoord van den luitenant.
Het luidde:
„Verpletterd door schuldbesef en schaamte
betuigt zyn goede redster den innigsten dank,
onder de verzekering van onvoorwaardoiyk
zwygen, mot de meeste hoogachting: Alfred
Kolb, luitenant by het ulanenregiment nr. X."
Denzelfden dag was het in Weinheim en
omstreken ingekwartierde ulanenregiment, dat
luitenant Kolb tegelyk met zyn manschappen
op tyd beroikt had, noordwaarts opgerukt.
Van de nachteiyko episode lekte niets uit.
Eerst langen tyd daarna vertelde de heer
Richter er in intiemen kring van. Zyn vrouw
had hem alles medegedeeld, om hare zuster
het verkeerdo van haar gedrag onder hel
oog te brongen.
De luitenant zal wel nimmer zyn wede*
waardigheden gedurende zyn inkwartiering op
Waldhof vergoten. Zy zullen zeker in mensè
opzicht eene heilzame les voor hem zij*
vooral voor zyn gedrag by toekomstig;
manoeuvres aan de Fransch-Duitsche grent
