N°« 11066.
Zaterdao; SI Maart.
A0. 1896
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven
Leiden, 20 Maart.
F" enilleton.
liet visiocu van Marcus Swainson.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURANT;
Voor Leiden per 3 maanden. I 1.10.
Franco per post 1.10.
Afzonderlijke Nommers 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0\1\. Grootero
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Oi'licii-ele Kennisgevingen.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien art. 8, late alinea, der wet van den 2den
Juni 1875 (Staatsblad No. 95), tot regeling van het
toezicht bij het oprichten van inriohtingen, welke
gova&r, echale of hinder kunnen veroerzakon;
Brengen bjj deze tor algemeene kenme dat door
hen op heden vergunning ia verleend aan J VISSER
en rochtverkr\jgcnd n tot hot oprichten van eene
elachtorg en rookerij in het perceel Nirnwatraat 49.
Burgemeeater en Wethoudere voornoemd,
Leiden, F WA8, Burgemeeater.
19 Maart 1896. E. KIST, Öecretaria.
B. en Wa. vaD Oegstgeest brengen bg dezen ter
algemeene kennia, dat van bunnentwego op Woenedag
den laten April 1896 acbouw zal worden gedr ven
over wegen en alooten binnen de gemeente, terwgl
door den gemeente-opzichter met een der veldnaohtore
ni 1 April a. a opname zal geschieden van de aohoor-
ateonen, privaten en beerputten
B. en Wa. van Oegstgeest brc-ngao ter algemeene
kennia, dat het anpple'oir kohier hoofd omslag
dienst 1895 gednreode v(jf maanden van af 16 Maart
tot 16 Augustus a. a. ter vieie ligt ter gemeente
secretarie.
In verband met hetgeen wij in een
vorig nommer mededeelden betreffende de te
dezer stede opgerichte „Industrieschool voor
Meisje.s" worden ons eenige bijzonderheden
gemeld, waaraan wy het volgende ontleenen.
De bedoeling der oprichters is onderwas
te laten geven in de vrouwelijke handwerken,
het kunstnaaldwerk, het kostuumnaaien, pa
troonknippen, het garneeren van kleeding
stukken, het strijken, het handteekenen, de
eerste beginselen van lijnteekenen en het
boekhouden. Ook zal er een speciale cursus
voor jonge kinderen gegeven worden in den
handenarbeid „Sljöid"; alles bij prospectus
breedvoerig omschreven. Terwijl er gelegen
heid bestaat zich als vakleerling aan te mei
don, zullen er geregelde cursuslessen gegeven
worden voor de opleiding tot de verschillende
examens, zooals voor nuttige en fraaie hand
werken, het teekenen en het boekhouden.
Daar de oprichters in de gelegenheid zijn de
verschillende vakken te laten doceeren door
M. O. gediplomeerde en bekwame vaklieden,
aan do hand van degelijke modellen, en, naar
do laatste eischen van het tegenwoordige
onderwijs, is het vertrouwen gerechtvaardigd,
dat bedoeld onderwijs degelijk en doeltreffend
zijn zal.
Voor het examen in de nuttige hand
werken is geslaagd mej. A. Moraal, van
Leiderdorp.
Naar men verneemt, heeft de Christelijke
zangvereeniging „De Lofstem", te "Woubrugge,
zicb aangesloten by den Bond van Christelijke
Zangveroenigingen in Nederland.
In het „Hotel Paulez" te 's Gravenhage
is aangokomen burggraaf De Voize, voormalig
secretaris van bet Fransche gezantschap te
's Gravenhage.
Op den 6den April a. 8. zal het veertig
jaren geleden zijn, dat de heer Veenendaal,
te Hillegom, de betrekking van hoofd der
openbare lagere school aldaar aanvaardde;
naar toanmalig gebruik word hy op dat tydstip
tevens als voorzanger in de Ned.-Herv. kerk
aangesteld, en hy zal op den 6den April dus
ook als zoodanig veertig jaren zyn werkzaam
geweest. Ongetwyfeld zal het hem dan wel
niet aan belangstelling ontbreken, daar hy
in beide betrekkingen nog met onverflauwden
yver werkzaam is. In den loop der jaren is
zijn werkkring aldaar overigens belangryk
uitgebreid gewordentelde by zyne aanstelling
de burgeriyke gemeente toch Hh 1600 zielen,
thans is dat g6tal wel vordrievoudigdhier
tegenover staat echter ook, dat er sedert eene
inrichting voor bijzonder onderwys is gekomen.
Daar de heer Veenendaal door zyn zitting in
verschillende examen commissies als anders
zins ook buiten die gemeente steeds vele
relaties had, zal zyn aanslaand jubile ook
elders wel opmerkzaamheid trekken.
De lste luit. jhr. Bowier, van het 2de
bat. 4de reg. inf., is gisteren van zijn deta-
cheering aan den Ryks geweerwinkel te Delft
teruggekeerd.
De by het 4de regiment infanterie be
noemde kapitein M. J. Van Hille, van het
8ste reg. inf., komt in garnizoen te Gouda
en wordt belast met het bevel over de 8de
compagnie van het 5de bataljon aldaar.
De Eerste Kamer behandelde in hare zit
ting van gisternamiddag het wetsontwerp be
treffende de grensverandering van Amsterdam.
De minister Van Houten verdedigde korte
lijk nog het ontwerp. Het aantal vergunningen,
volgens de Drankwet, blyft door het ontwerp
onveranderd. Eene wyziging der wet op de
rechterlyke indeeling is onnoodig, maar de
Regeermg zal de z^ak overwegen in verband
met een andere indeeling der kantons van
Amsterdam.
De heer A. Prins zou uitsluitend met het
oog op het algemeen belang voorstemmen.
Nadat de heer Kist verklaard had in de
belofte der Regeering te berusten, kwam de
heer Vening Meinesz op tegen de bewering
van den heer Prins, dat Amsterdam Nieuwer-
Amstel zou hebben geplaagd.
Het ontwerp werd aangenomen zonder
hoofieiyke stemming.
Verder werden aangenomen de grensver
andering van Utrecht, de provinciale heffing
in Zeeland en Groningen, de instelling van
een militairen pensioenraad, de subsidie voor
de stoomtramwegen RotterdamHoeksche
Waard, OldenzaalDenokamp en Oldenzaal
Pruisische grens, het nieuwe contract van den
West Indischen maildienst, de onteigening van
den spoorweg RotterdamZuid-Beierland en
de geluleening voor Suriname.
De Kamer is daarna uiteengegaan.
By het uiteengaan van de Kamer waren
nog niet ter afdoening gereed de ontwerpen
betreffende de personeele belasting, de ge
rechtskosten in strafzaken, de militaire
inundatión en het voorstel-Gerritsen omtrent
den eed.
De nieuwe regelen omtrent de inland-
sche grondverhuringen op Java en Madura
zyn met 1 Maart jl. in werking getreden.
De ordonnantie en de voorschrifton van
uitvoering bepalen or zich toe: voor de
industrie de belemmeringen weg te nemen,
welke hare normale ontwikkeling in den
weg staan; voor de inlandsche bevolking die
euvels te bestiyden, waaraan alleen de wet
gever een einde kan maken, en voor het
bestuur de gelegenheid te geven, om, door
blootlegging en onderzoek der gesloten trans-
actriën, te weten wat er omgaat, en het
bygevolg in staat te stellen om, waar noodig,
tusschenbeide to treden of nadere voorzienin
gen van de Regeering uit te lokken.
Het maakt in Indië een punt van over
weging uit of de zg. werk- en leverings
contracten ten behoeve van de landbouw-
nyverheid nadere voorziening vorderen, met
geheele of gedeeltelyke ter-ztyde-stelling van
de bepalingen van 1838.
In onderzoek zyn de rapporten en adviezen
omtrent de enquête, door de Indische Regeering
gelast over de verdeeling van het irrigatie-
water tusschen de suikerriet- en indigovelJen
en de aanplantingen der bevolking ten behoeve
van haren eigen landbouw.
De Indische Regoenng heeft zich in
beginsel bereid verklaard om den gouverne
mentsoogst van kinabast aan een eventueel
op te richten fabriek ter verwerking te geven,
ter verkryging op die wyze van de voor
'8 lands dienst in Indiè benoodigde chinine,
die het Gouvernement tot dusver geregeld
uit Europa betrakt.
De Indische Regeermg heeft voorstellen
ingediend aangaande de herziening van de
regeling op het beheer van '«lands b03schen,
welke hier te lande in overweging is
De gemeente Haarlem heeft het verlies
van een verdienstelyk burger te betreuren.
Mr A J. Enschedé, oudste firmant der aloude
boekdrukkersfirma Joh Enschedé en Zonen en
uitgevers der „Opr Haarl. Courant'is na een
kortstondig lyden overleden.
In tal van openbare en by zondore betrekkin
gen was de heer Enschedé van ganscher
harte werkzaam.
Veel moeite en zorgen legde hy ten koste
aan de belangryke verzamelingen op het raad
huis, die hem in zyne jarenlang vervulde be
trekking van archivaris en bibliothecaris der
stad waren toevertrouwdover het aan die
betrekking verbonden honorarium werd niet
door hem beschikt; volgens zyn verlangen
werd de daarvoor uitgetrokken som geheel
aangewend om de stadsboekerij door aankoop
van werken te verryken.
Gewichtige diensten werden door hem aan
Haarlem bewezen als voorzitter der commissie
van toezicht op het Stedeiyk Museum en als
voorzitter der vereemging tot uitbreiding der
kunstverzameling in dat museum. Uit eigen
middelen schafte hy menig stuk aan, dat een
sieraad van het museum i3.
De „Vereenigmg tot verfraaiing van Haarlem
en Omstreken" mocht zich verheugen den heer
Enschedé onder hare bestuursleden te tellen.
De Waalsche Kerk, in welks bestuur hy
zitting had als kerkvoogd en ouderling, heeft,
vooral wat hare archieven betreft, zeer veel
aan zyn initiatief te danken.
Vooits vond zyn werkzame geest ruimschoots
arbtid in de betrekkingen vaD directeur der
Hollandsche Moatscbappy der "Wetenschappen,
als lid van Teylurs Tweede Genootschap en
van het hoofdbestuur der Nederlandsche Maat-
schappy van Nyverheid en als commissaris
der Kweekschool voor Zeevaart.
De overledene was officier d'académie, ridder
van den Nederlandschen Leeuw en ridder 4de
klasse van den Gouden Leeuw van het Huis
van Nassau.
Hy was geboren den 20sten Juni 1829 en
bereikte dus den leeftyd van byna 67 jaren.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft bepaald: dat de commissie, belast met
het afnemen der examens B volgens de artt.
6165 van de wet op het M. Ovoor het
jaar 1896 zitting zal houden te Delft; en zyn
benoemdtot lid en voorzitter dier commissie,
dr. P. Zeeman Gzn., hoogleeraar aan de
Polytechnische School; tot leden: dr. L.
Aronstein, dr. H. Behrens, J. Cardinaal, H.
Cop, G. J. Morre, J. A. Snyders C.Jzn. en J.
M. Tilders, hoogleeraren aan de Polytechnische
Schooldr. P. Van Geer en dr. J. C. Kluy ver,
hoogleeraren aan de Ryks-universiteit te
Leiden; dr. H. Haga, id. te Groningen; A.
E. Rahusen, oud-hoogleeraar aan de Polytech
nische School, wonende te 's-Gravenhage; A.
F. Gip3, J. A. Van der Kloes, dr. R. Sissingh
en dr. J. De Vries, leeraren aan de Polytech
nische School; M. A. C. Hartman, gemeente-
architect, te Delft, en dr. "W. Stortenbeker,
leeraar aan het gymnasium te Delft, die zich
te Delft zullen vereenigen op zoodanigen tyd,
als hun nader door den voorzitter zal worden
medegedeeld.
Nog brengt de minister ter algemeene
kennis, dat de examens der Polytechnische
School, vermeld onder B en C in artt. 60—65
van de wet op het middelbaar onderwys, in
de laatste week der maand Mei en in de maand
Juni a. 8. te Delft zullen worden afgenomen.
Wie één of meer dezer examens wenscht af
te leggen, moet zich daartoe vóór 10 April
a. 8 schriftelijk by het departement van
oinnenlandsche zaken aanmelden met nauw
keurige opgave tot welke examens hy wenscht
te worden toegelaten. Hy, die slechts een
gedeelte der examens B wenscht af te leggen,
heeft hiervan mede in zyn verzoekschrift te
doen biyken. By de aanmelding tot de examens
B moet worden overgelegd het getuigschrift
wegens voldoend afgelegd eindexamen der
hoogere burgerschool met 5-jarigen cursus,
vermeld in art. 57, en by de aanmelding voor
examen C het getuigschrift wegens voldoend
afgelegd examen B, vermeld in artt. 6165
der genoemde wet. Sts.-Ct
Een wetsontwerp tot onteigening is by
de Tweede Kamer ingediend voor den aan
leg van openbare wegen op het terrein „Het
Nieuwland", te Nymegen.
De gemeente wil drie wegen aanleggen,
waardoor het terrein op regelmatige wyze
zal worden doorsneden, en welke de verbin
ding zullen verzekeren tusschen bestaande
hoofdwegen. Een groot gedeelte van den
grond is langs minnelyken weg te verkrygen,
doch ten aanzien van eenigo perceelen stuit
men op de ongezimlheid der eigenaars om
den grond tegen den door deskundigen ge-
schatten prys te verkoopen. Vandaar het
ontwerp.
De heer S. J. H. De la Fuente, te Amster
dam, heeft eerst thans het officiéél schryven
ontvangen, waarin hem wordt kennis gegeven
van zyn benoeming tot directeur van de
Fransche Opera te Gent, welke benoeming
hy, heeft aanvaard. Hy is thans tweede orkest
directeur aan de Nederlandsch6 Opera
Door den Nederlandschen Brood-, Koek
en Banketbakkersbond wordt, naar aanleiding
van een genomen besluit der algemeene
vergadering, de volgende prysvraag uitge
schreven:
„"Welke is de beste wyze tot het ver
schaffen van practisch en theoretisch onder
richt in de bakkery, zonder oprichting van
een vakschool?"
Voor het meest volledige ontwerp wordt
een prys uitgeloofd van f 50.
De antwoorden moeten geschreven zyn in
de Nederlandsche taal en mogen alleen met
een motto onderteekond worden.
Zy moeten vergezeld zyn van een verzegelde
enveloppe, bevattende den naam en hot adres
van den schryver en waar buiten op het
motto herhaald is.
Zy moeten ingezonden worden by den
Secretaris van den Bond, den heer C. J. N.
Van Etten, Hoogte Kadyk 95, te Amsterdam,
vóór of op 15 Mei a. 8., en zullen door een
door het Centraal Bestuur van den Bond te
benoemen jury beoordeeld worden.
De minister van marine heeft den ge-
pensionneerden marinier lste klasse N. A.
Van der Blom met 1 April a. s. benoemd en
aangesteld tot vasten knecht by het departe
ment van marin9.
Door Ged. Staten van Zuid-Holland is
het verzoek van kerkvoogden van de Her
vormde gemeente van Sluipwyk (gemeente
Reeuwyk) om het zoogenaamd Kerkepa^,
voorkomende onder No. 31a op den supple-
toiren legger van wegen en voelpaden der
gemeente Reeuwyk, van dien legger af te
voeren, gewezen van de hand.
Men achryft uit Deventer- Onze ge
meente leed hedenmorgen weer een groot
verlies door het overiyden van een h rer
meest achtenswaardige ingezetenen. De heer
A. L. Van der Lande nameiyk overleed op
ruim 66-jarigen loeftyd aan een slepence
ziekte De overledene kenmerkte zich door
zyn oprecht en eeriyk karakter en groot)
men8chlievendbeid. Hy was eon energies
industriëel on groothandelaar, die aan een
groot aantal ingezetenen werk verschafte. Hy
deed in stilte veel goed aan de armen. Nie
mand meldde zich (van welke geloofsbeiydenis
ook) tevergeefs by hem aan.
Sedert jaren was hy lid van bestuur van
vele instellingen, corporatiën, van de Kamer
van Koophandel en van den gemeenteraad.
Hö genoot de achting van al zyne mede
burgers voor de wyze, waarop hy die betrek
kingen geheel belangloos had waargenomen,
en ieder droeg hem eerbied toe.
Naar men verneemt, zal de heer J. P.
Havelaar, directeur-generaal der posteryen en
telegraphie, aangewezen worden Nederland te
vertegenwoordigen op het in Juni a. s. te
Buda Pesth te houden internationaal telegraaf-
congres.
7)
Weer ging de huisschol.
„Daar is vader eindelykt" riep Madge.
„Eindeiykl" stemde Swainson van harte
in. „Goddank."
„Stil, zeide de geest, „wacht tot gy al
het ongeluk hebt aanschouwd, dat ge ge
wrocht hebt."
„Willig slechts één wensch in."
„En die is?"
„Dat het my gegeven zy, hot kwaad te
herstellen."
De geest gaf geen antwoord.
YL
Langley's voetstappen dreunden zwaar door
de gang, als de schreden van iemand, die
doodeiyk vermoeid ia. Zonder loinand te groeten
trad hy de keuken binnen, gevolgd door den
heer Babbs en het blinde knaapje. Hy nam
een pyp van den schoorsteenmantel en liet
zich in den armstoel zinken, die voor hem
by de kachel gereed stond. Droomerig staarde
by voor zich uit in het vuur.
„Ik geloof, dat hy niet zooals gewooniyk
is, juffrouw Rose," fluisterde de heer Babbs;
„we vonden hem op de brug over het kanaal,
hangend over de leuning."
Ross zag haar vader met angstig onder
zoekenden blik aan en Madge werd bleek;
een duister vermoeden zeide haar, dat er iets
byzonder8 was gebeurd; ook kleine Alec, met
de fijne opmerkingsgave, blinden eigen, was
zich er van bewust.
Babbs vermoedde, dat de familie liever
alleen wilde zyD, en blies daarom den aftocht.
„Goeden nacht, mynheer Babbs," zeide Rose,
die hem tot de deur geleidde, „veel dank
voor uw vriendeiykheid; komt ge morgen
mede genieten van uw goede gaven?"
Babbs wilde niets liever en eerst lang nadat
de deur achter hem gesloten was en hy een
heel eind de straat was opgeloopen, kwam
hy weder tot zichzelf, doordat hy tegen een
politie-agent aanbonsde, die hem vermaande
zich als een nuchter mensch te gedragen en
naar huis te gaan.
Toen Rose in de keuken terugkwam, vond
zy haar vader zitten met de uitgebrande
pyp in de handen en een troostelooze uit
drukking op zyn gezicht. Alec had zich op
zyn knie gezet en hield den eenen arm om
zyna vaders hals geslagen.
„Scheelt er iets aan, vader?"
„Hoe komt gy aan die vraag, jongen?"
„Omdat ge my zoo droefgeestig toeschynt
en hier zyn de lynen veel dieper dan ge
wooniyk," de knaap bewoog zachtjes den
vinger langs het gerimpelde voorhoofd, „en
uw gezicht is ook veel langer."
Langley trok vriendelyk d9 kleine hand
weg, die zooveel wist te ontdekken, vreezend
dat er nog meer waarheden aan het licht
zouden komen.
„Je bent een nieuwe soort van waarzegger,"
lachte hy; „daar kun je nog geld mede ver
dienen."
Dan gaf ik alles aan u en aan de meisjes/'
„God zegene je, myn jongen; helaas, de
fortuin is ons niet meegeloopen de laatste
jaren, maar: moed gehouden; wie weet boe
ryk wy nog eens worden en zonder dat, gy
drieën zyt schatten, met geen goud te be
talen."
Swainson luisterde vol verbazing toe Was
dit de man, dien hy op de brug over het
kanaal had zien staan?"
„Wat heeft dit te beduiden?" vroeg hy de
gee8tverschyning„hy is nu een heel ander
mensch dan daar straks."
„Dat is doodeenvoudig: hy is nu weor in
den kring der zynen en men omringt hem
met bewyzen van liefde. Liefde is de talis
man, die alles in goud verandert."
Madge naderde haars vaders stoel en legde
haar koele handen op ztyn voorhoofd, een
goede manier, om den weg effen te maken
voor de vraag, die haar op de lippen brandde.
Zy was nieuwsgierig wat de reden kon zyn
van haars vaders bezoek aan Swainson. Zy
vreesde dat het niet zeer bevredigend was
geweest, en zy wilde nu zekerheid.
Juist wilde zy haar vraag, netjes ingekleed,
afsteken, toen de huisschel opnieuw overging.
Allen verschrikten min of meer; zulk laat
bezoek was iets zeer ongewoons; zou myn
heer Babbs weer teruggekomen zyn?"
Rose was naar de deur gegaan en trad
nu weer binnen, gevolgd door een flink jonk
man met een paar heldere kykers, welke nu
echter zeer ernstig stonden. Klaarblykeiyk
was hy met zyn figuur verlegen; het was
dan ook wel wat wonderlijk ergena aan te
komen loopen op het uur, dat men anders
naar bed ging.
Mynheer Maurice Swainson," kondigde
Rose aan.
„Wat komt die jongen hier doen?" dacht
Swainson.
„Wacht af en zie," antwoordde do geest,
die zyn gedachten raadde.
Swainson keek zoo scherp mogeiyk toe en
wachtte in spanning op wat er zou volgen.
By het hooren van den naam sprong
Langley op, Alec van zich af stootend.
„Komt gy me hier in myn eigen huls be-
leedigen, mynheer?" riep hy.
„Ik kom om uw vergeving te vragen, dat
gy Inhei myne zoo onbeschoft werdt bejegend."
De meisjes keken verschrikt op. Het scheen,
dat er dien avond een heftige twist had
plaats gehad tusschen beide mannen.
„Voor zoo weinig hadt ge niet zoo laat
behoeven hier te komen," zeide Langley bitter.
„Ik ben een arm man en myn vergiffenis is
van heel weinig belang. Een beleediging meer
of minder komt er tegenover my niet op aan."
Zyn oogen schoten vuur. Had deze zelfde
jonge man er niet onverschillig bygostaan,
toen hy zyn vader de grofste ver wy ten hoorde
doen? En nu was hy in zyn eigen huis en
behoefde hy van dien rykaard noch van zyn
zoon iets af te wachten l
„Uw vergiffenis, mynheer Langley, is my
zeer veel waard; in myn oogen is armoede
nooit een misdaad geweest en
Armoede l" barstte Langley uit, „armoede
geen misdaad 1 Eerst moest gy er al het ver
nederende, al het ontzettende maar van onder
vonden hebben, jonge manl Dezen avond,
helaas, was ik het vergeten en uw vader
zette my zyn hiel op den nek en vernederde
my tot in het stof. Een gek was ik, een
verblinde gekl"
„Ik ben niet verantwoordeiyk voor myns
vaders daden, mynheer Langley. Ik wist
niet
„Niet verantwoordeiyk, neen, maar hebt
ge nooit gehoord dat de heler even goed
schuldig is als de steler?"
Hy lachte sarcastisch.
„Vader," smeekte Madge, en trachtte zyn
hand te grypeD, doch ruw stootte hy haar
van zich af.
„Houd u stil of verlaat de kamer, gy ziet,*
vervolgde hy, zich tot zyn bezoeker wendend,
„dat myo dochter niet zulk een kalm toe
schouwster is als gy daar straks in uws vaders
huis waart."
„Ik verzeker u, dat ik geheel onkundig
was van het doel uwer komst; ik knoopte
geheel andere redenen daaraan vast."
„Neen, ik geloof u niet, en een beleediging
meer of minder tegenover my telt ook niet;
het was de laatste stroohalm, waaraan ik my
had willen vasthouden."
Maurice wist niet wat te antwoordenmet
al de bitterheid in Langley's woorden straalde
er toch zooveel moedig gedragen leed in door.
„Als gy ooit vader wordt en dan moet
doormaken wat ik dezen avond heb onder
vonden, kunt gy u myner nog eens herin
neren."
Madge en Rose snikten zacht voor zich heen
Wordt vervolgd.)
