N». 11037
Maandag W Februari.
A 1893
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit DRIE
Bladen.
Leiden, 15 Februari.
F'oullloton.
Verhaal uit Labrador.
m.
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden. 1.10.
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
1.40.
0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeron buiten de stad
wordt 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Zooals bekend is, heeft de „Nederland-
sche Buffetmaatscbappij" een adres aan den
gemeenteraad altier ingediend, dat eerstdaags
in behandeling zal komen.
Het is van den volgenden inhoud:
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen
de ondergeteekende, do „Nederlandsche Buffet-
maatschappij," gevestigd te Amsterdam, pacht
ster van de Buffetten der Stadszial te Leiden
dat zy ten vorigen jsre de pacht van boven
genoemde Buffetten heeft aanvaard voor den
tijd van 3 jaren, ingaande 1 Mei 1894 en
alzoo eindig nde 30 April 1897, voor de som
van 3500 's jaars
dat zy, na gehouden bespreking met het
Dngelyksch Bestuur uwer gemeente, tot het
bieaen van dit aanzienlijk cijfer overgegaan
is in de verwachting van matige winsten,
met name in de kermisweek, waaruit, naar
de ondergeteekende mocht onderstellen, alléén
reeds de pachtsom zou kunnen betaald worden,
zoodat de overige uitgaven uit de inkomsten
van den verderen pachttijd konden bestreden
worden
dat zij zich in deze verwachting geheel
bedrogen beeft gezien en, in plaats van een
matig winstcijfer, een belangrijk nadeelig
salJO heeft moeten constateeren, ongeacht nog
do slijtage aan meubelen, buffetbenoodiguheden
en tooneel-decoratief;
dat tot deze ongunstige uitkomsten vele
oorzaken medewerken, als
lo. de slechte acustiek der zaal, die ons
plan tot het geven van abonnements-voorstel
lingen niet deed slagen, en waardoor het
thans alleen mogelijk is, om voor Zondag
avond-bezoekers spektakelstukken te geven,
die gewoonlijk, door de concurrentie van den
gesubsidieerden schouwburg en de geredu
ceerde prijzen, geen winst, doch veeleer verlies
opleveren, door de enorme kosten van tooneel
opbouwen, -afbreken, kleedkamer-maken en
afbreken, zaalhuur, verlichting enz. enz., welke
meestal alle winst verslinden,
2o. de achteruitgang van de kermis te
Leiden, zoodat nu slechts gedurende 3 avonden
de zaal flink bezet mag heeten, waar vroeger
6 avonden op druk bezoek kon worden ge
rekend,
3o. het niet toestaan van kermis feesten,
paardenspel, hippodrome, welke zaken overal
elders dergelijke zalen productief maken,
4o. de groote kosten van schoonmaken,
opruimen on gereed maken van al wat ge
vorderd wordt, telkens wanneer een conceit,
lez-ng of vergadering plaats heeft, waarvan
de winst aan het Buffet onbeduidtnd is en
verre wordt overtroffen door het arbeidsloon
aan personeel, dat men voor eventueel be
dienen moet gereed houden,
5o. het schoonmaakloon, dat wy aan de
Gemeente moeten restitueoron tot een bedrag
van 215.475, terwijl den vorigen pachter
daarvoor niets werd berekend;
6o. de vernieling van ons toebehoorende
meubelen en materiëel, waarvan de schade,
als ze door ons den daders werd in rekening
gebracht, niet werd vergoed, zooals bij gele
genheid van feesten, diners, enz., die, met
voon.ygang onzer Maatschappij door anderen
werden georganiseerd, welke daarvan dua ook
de winsten genoten
dat alzoo de pachtsom, waarvoor werd ge
contracteerd, in geene de minste verhouding
staat tot de kleine winsten op de exploitatie
der Buffetten en het geven van enkole voor
stellingen te behalen.
dat zij derhalve de vrijheid neemt aan UEA.
beleefd te verzoeken:
lo. voor het derde jaar, aanvangende 1
Mei 1896, pacht te willen verminderen met
2500, waardoor deze op het cijfer van
1000 wordt teruggebracht
2o. aan hen te wilbn restitueeren het sub
5o. betaalde schoonmaakloon'ad 215.475.
't Welk doende,
de Nederlandsche Buffelmaatschappij
Bovenstaand adres werd heden door het
onderstaande gevolgd, van dezelfde Maat
schappij:
Getft met verschuldigden eerbied te kennen,
de ond^rgeteek«-nde, do „Nederlandsche Buffet
maatschappy", gevestigd te Amsterdam,
pachtster van de Buffetten der Stadszaal te
Leiden
dat zij in de maand Februari van dit jaar
een adres tot Uwen Raad heeft gericht mot
vtrzoek o. m. tot vermindering van de
pachtsom van dio Buffetten met f 2500 per
jaar op de verschillende gronden, in dat adres
genoemd, en waaraan zij nog zou willen
toevoegen den voor haar zoo nadeelig'. n
maatregel, dat gedurende 'de kermis week
haar een verhoogde huurprijs van de zaal
werd in rekening gebracht;
dat haar is ter ooren gekomen, dat van
verschiilenda zijden uit de Leidsche burgerij
bezwaren worden geopperd tegen de door haar
in den laatsten tijd georganiseerde concerten
met bal;
dat z\j op den voorgrond stelt, dat sedert
vele jaren in verschillende zalen te Leiden
bals worden toegelaten, en dat do concerten
met bal, door haar Zondag-avonds georgani
seerd in de Stadszaal, door een talrijk en nel
publiek worden bezocht en de Stadszaal eerst
hierdoor aan haro bestemming van te zijn
een uitspanningsplaats voor de geheele Leid
sche burgerij, voldoet, terwijl het decorum
en do orde bij die gelegenheid niets te wen-
schen overlaten;
dat zij echter, indien de pachtsom met
ƒ2500 per jaar wordt verminderd, bereid is,
om gedurende haar pachttijd geen publieke
concerten mot bal meer in de Stadszaal op
Zondag-avond te organiseer*n, daar de winsten
hiermede behaald, hoewel nu volbtr*kt noodig
om het verlies op öe exploitatie der zaal
althans eenigszins te dekk n, Lij vermindering
der pachtsom met ƒ2500 per jaar beter ge
mist kunnen worden dan onder de tegen
woordige, voor haar zoo uiterst ongunstige
omstandigheden.
In aanmerking nemende de belangrijke
installatiekosten, welke zij zich voor de
Stadszaal nu eenmaal heeft getroost, en
die ettelyke duizenden guldens bedragen, ver
klaart zjj zich boreid, om de pacht na afloop
van den pachttijd, tegen de verlaagde som,
nog 5 jaren voort te zetten.
't Welk doende, enz.
By de gehouden aanbesteding van een
boerderij voor den heer J. Van Stralen te
's Gravenhage onder den architect J. Hengeveld
te Alfen, waren ingeleverd 25 inscbrijvings-
biljetten, waarvan het hoogste, van den beer
H. De Graaf te Koudekerk, bedroeg 10,600
en bet laagste, van den heer D. Ames te Gouda,
ƒ7965.
Het werk is gegund aan den heer J. Van
Lokhorstz-te Alfen, voor ƒ8595.
Höt bericht omtrent den toestand van
den hoer Fr nsen van de Putte luidde heden
ochtend „De nacht was vrij rustig. De toestand
is minder gunstig
Naar men verneemt, zal dr. Leyds, staats
secretaris der Zuid Afrikaanscbe Republiek,
na z\jn verblijf te Amsterdam, ook enkele
dagen te 's-Gravenhage vertoeven.
Een commissie uit Gedeputeerde Staten
van Zuia-Holland, bestaande uit de heeren
Blussé, jhr. Do la Bassecour Caan en graaf
Van Bylandt, begaf zich hedenochtend naar
Leiden.
Blijkens een thans ontvangen officiéél
bericht zijn ter gelegenheid van het honderd
jarig bestaan van het Fran sche Instituut de
het ren prof. Kern en De Goeje, correspon
denten van de „Académie des Inscriptions
et belles-lettres"; Cuypers en Leenhoff, cor
respondenten van de „Académie des Beaux-
Arts", onderscheidenlijk benoemd tot com
mandeur en officieren der orde van het Le
gioen van Eer.
Dat de practische afstandswijzer in kilo
meters voor het kilometer tarief op de Neder
landsche Staatsspoorwegen en den Neder-
landscben Centraal-poorweg onlangs bij de
Haagsche firma Couvé9 verschenen in een
behoefte heeft voorzien, moge hieruit blijken,
dat than3 reeds een tweede 10,000-tal is
verschenen.
Deze nieuwe druk is geheel verbeterd en
vermeerderd met alle nieuwe bepalingen en
eene rubriek, waarin men dadelijk zien kan,
wat goedkooper is: het kilometer- of het
gewone tarief.
Verder wordt gemeld dat de kilometer-
boekjes zullen aanleiding geven tot een monster
petitionnement van de zijde van den Neder -
landschen Bond van Handelsreizigers.
Bij den heer S. M. Gouosmit is namens
H. M. de Koningin-Regentes een toelage, groot
ƒ100, ontvangen voor de avondschool der afd.
Amsterdam van het Algem. Ned. Werklieden
verbond, als blijk van Hr. Ms. buitengewone
belangstelling in bovengemelde inrichting.
De zoogenaamde H d op de Groote Markt
te Haarlem zal een waardige bestemming
krijgen. Dit vooral uit een architectonisch
oogpunt zoo 8cboone gebouw is thans door
het Rijk van de gemeente gehuurd en wordt
geheel gerestaureerd en ingericht voor een
Rijksarchief.
In den ouderdom van 72 jaar is over
leden de heer J. H. Kramers, oud-directeur
van het Instituut „Noorthey" en schoolopzie
ner te Rotterdam.
Door de weduwe van mr. C. W. Hubrecht,
te Scheveningen overleden, is aan de armen
der Ned.-Herv. Gemeente te Dordrecht gele
gateerd eene som van 12,000, vrü van
successierechten.
Naar men verneemt, heeft de heer W.
F. Slegt, directeur van het postkantoor te
Bergen op-Zoom, met ingang van 1 Mei a. 8.
ontslag aangevraagd.
De „Kortenaer" en de „Piet Hein" zijn
gisteren uit Lissabon vertrokken.
Men meldt uit Utrecht aan het „Hblad":
Bij professor dr. C. Winkler bestaat het
plan als hoogl eraar af te treden. De oorzaak
moet gevonden worden in het feit, dat hy
geen voldoende inrichting voor de psychiatrie
te zfiner beschikking heeft.
In het „Vad." be6ft dezer dagen mr. P.
Broo-diooft bet denkbeeld ontwikkeld, om aan
alle huizen van bewoners, die dit verlangen,
een postbus aan te brengen, waarin dezen
hun te verzenden brieven kunnen werpen, die
dan door de bestellers worden gelicht en mee
naar het postkantoor genomen. Op de brieven
zou een postzegel van byzonderon vorm, ter
waarde van één cent, moeten worden gehecht
en op briefkaarten een gelijksoortig postzegel
van een hal ven cent. Een derde van de
waarde der postzegels zou, bi) afrekening,
aan de bestellers worden toegekend, wien deze
extra verdienste z er welkom zou zjjn.
De schrijver stelt zich daarvan veel ge
mak voor en schynt groote bezwaren te heb
ben ondervonden van het bezorgen of doen
bezorgen van zyne brieven ter post.
Als men iets doen wil in de richting om
het den afzenders van brieven gemakkelijk te
maken - zal dit naar het inzien van het
„Utr. Dbl." eerder moeten geschieden door
vermeerdering van het aantal brievenbussen
en bijkantoren in grootere pl^ètsen.
Neemt dat op, dan kanmen tot schr.'s
stelsel naderen, maar dan wordt het ook eene
afzonderlijke organisatie.
Accidenteel, op kleiner schaal, toegepast,
zou de maatregel, naar het blad vreest, niet
zonder storende govolgen voor den gewonen
dienst blijven.
Gisteren zijn te 's-Gravenhage bijeenge
komen de afgevaardigden van 36 Kamers van
Koophandel en Fabrieken hier te lande ter
behandtling van het op voorstel der Haagsche
Kamer opgemaakt schema van hoofdpunten
voor de aanstaande organisatie der Kamers
aan de Regeering aan te bieden. Behalve
deze Kamers hadden 22 hare adhaesie be
tuigd. Het bureau der Haagsche Kamer, dat
de heeren ontving, werd tot voorzittend
bureau benoemd en als secretarissen traden
op, behalve die van de Haagsche Kamer, jhr.
mr. W. Th. Gevers Deynoot, de heeren mr.
Cohen Stuart, mr. Stoop en Reinders, secre
tarissen der Kamers van Amsterdam, Dor
drecht en Delft.
Met 22 tegen 9 stemmen werd besloten In
den zin van wettelijke regeling van de samen
stelling en den werkkring der Kamers, terwijl
i og 10 Kamers hare adhaesie in dien geest
hadden betuigd.
Voorts werd besloten mot 24 tegen 10
stemmen om aan de verschillende colleges
over te laten de beslissing omtrent de al- of
niet openbaarheid der vergaderingenmet
18 tegen 6 stemmen dat het wenschelyk is
Kamers van Koophandel te vestigen waar
handel en nyverheid dit wenschelyk achten;
met algemeene stemmen dat afgevaardigden
der Kamers voortaan zullen bijeenkomen ter
bespreking van handels- en fabrieksbelangon,
en dat gehandhaafd moet blijven het voorsohrilt
dat aan de Regeering slechts voorstellen kun
nen worden gedaan door tusschenkomst van
den Commissaris der Koningin.
Thans is bepaald dat eene herhaling
van de te 's-Gravenhage op 15 Januari j.l.
gegeven groote militaire uitvoering in het
Gebouw voor K. en W., op Woensdag 26
dezer in den grootun Schouwburg te Rotter
dam zal plaats hebben, ten voordeele van ce
nagelaten betrekkingen van de verongelukte
visschers te Zwartewaal.
Het stoomschip „Admiral" arriveerde
12 Febr. van Hamburg en Amsterdam te
Mozambique; de „Kaiser" vertrok 12 Febr.
van Zanzibar naar Hamburg; de „Rombrandt"
arriveerde 14 Febr. van Amsterdam te Bor
deaux; de „Kanzier," van Hamburg en Am
sterdam naar O.-Afrika, is 13 Feb. te Napels
aangekomen; de „Prins Hendrik," van Am
sterdam naar Batavia, passeerde 14 Febr. Kaap
Carvoeiro; de „Reichstag," van Hamburg en
Vlissingen naar O. Afrika, is 12 Feb. van
Lissabon vertrokken.
Bi) koninklijk besluit is bevorderd tot
referendaris bij het agentschap van het minis
terie van financiën te Amsterdam D. Yan Leeu
wen, thans hoofdcommies met den personee-
len titel van referendaris; tot eersten klerk
by het Pensioenfonds voor weduwen en wee
zen van burgerlijke ambtenaren J. B. D.
Carrière, thans tweede klerk bi) gemeld fonds.
De heer E. D. Van Walree, leerling-consul,
benoemd tot vice consul te Yokohama, en zijn
de heeren J. Barendrecht en A. C. Van dor
Hoop benoemd tot leerling consul.
Benoemd tot predikant bi) de Protestantsche
Gemeente in Nederl. Indië, de heer A. J. Ten
Bokkel Huinink, predikant bij de Nederlandsch-
Hervormde Gemeente te Schoonebeek.
Benoemd tot commissaris van politie te
Breda, H. Vossenaar, thans commissaris van
politie te Bergen-op-Zoom.
Een pensioen van 1753 verleend aan G.
Wulfsen, laatstelijk ontvanger der directe be
lastingen en accijnzen, en een pensioen van
250 aan J. Dings, weduwe van C. Van
Hoek, laatstelijk brievenbesteller.
Aan jhr. mr. A. J. Van Citters, gezant
schapssecretaris der 1ste klasse bfi het gezant
schap van H. M. de Koningin to Weenen,
vergunning verleend tot het aannemen der
versierselen van commandeur der Italiaanscho
Kroonorde.
Benoemd tot lid van het colloge van regen
ten over de gevangenissen te 's Gravenhage,
Slot.)
Hij was wel is waar niet op eene sneeuw
laag gevallen, maar toch op een andere
weeke en elastische massa. Wel was hij een
oogenblik bewusteloos geweest, want hy had
een flinken schok gekregen; doch reeds na
weinige minuten kwam hy tot zichzelven
en vergewiste zich, dat hy geen lid gebro
ken had.
Met de grootste verwondering onderzocht
hy de zonderlinge ma6sa, waarop hij lag. Er
drong wel is waar slechts weinig daglicht
van boven tot op den grond der enge kloof
door, maar het zwakke schijnsel was toch
voldoende.
Het was een verwarde massa van groen
achtige en grijsgele, ongeveer een voetlange
vezels, zeer buigzaam, doch eenigszins broos,
die op het gevoel veel van paardenu^r
hadden.
Smeltende sneeuwmassa's en aanhoudende
regens h3dden waarschijnlijk sedert eeuwen
deze misschieQ van de rotswanden losge-
spoelde en afgerukte zonderlingo vezels hier
in zoo groote masa's opgehoopt, want zy
vormde een zoo dik kussen, dat Tuki den
grond niet betasten kon.
Verbluft prevelde hij: „Wat mag dat wel
zijn? Is het steenen gras?" Want de vezels
schenen van een handelbare steenmassa ge
vormd te zijn.
Hij besloot, daarover bij wyze lieden inlich
tingen in te winnen en balde tot dat doel
een klein kluwen van de vezels samen, dat
hy in den zak stak.
De hoofdzaak was nu voor hem, uit den
afgrond te komen. Tegen de loodrechte rots
wanden kon hy natuurlijk niet opklimmen.
Doch Tuki bedacht, dat in zekere tyden van
het jaar veel water door de nu droge kloof
loopen en ergens een uitgang hebben moest.
Misschien kon een Eskimo daar ook door
komen.
Een kwartier lang zocht bij in de richting,
waar de bodem van den canon laogzaam af
liep. Hier en daar bemerkte bi) nog andere
hoopen van de bewuste vezels. Eindelijk kwa
men de rotswanden dicht naar elkaDder toe
en daaronder was een natuurlyke tUDnel,
waardoor anders zeker het regen- en sneeuw
water stroomde.
Voorzichtig ging Tuki in den gevaarlijken,
huiveringwekkenden toegang. Eensklaps zag
hij niet zeer ver voor zich het schijnsel van
het daglicht Daar moest de uitgang zijn.
Behoedzaam ging hij voorwaarts, bereikte de
opening en zag tot ziin groote en blijde verras
sing zijn zeilboot voor zicb. De zwarte donkere
opening op den achtergrond der grot aan de
rivier was dus de uitmonding van het in den
canon zich verzamelende water.
Hy hield inspectie, maar zag niets ver
dachts. Hij steeg in zfin vaartuig en zette
het zeil op. De wind was naar het noorden
gedraaid. Zoo, door wind en strooming ge
dreven, kwam hij spoedig thuis.
Het was twee dagen later.
De koopman Andrews stond voor zyn deur
na te denken over een nieuwe speculatie in
robbentraan. Tuki kwam naar hem toe, groette
hem baleefd en liet hem de vezels zien.
„Kunt gij rnjj misschien zeggen, wat
dit is?"
„Ik weet het niet, Tuki."
„Het schjjnt een steenen grassoort te zijn."
„Onzin I Daarmede kan men de schapen en
geiten der missie niet voederen."
„Misschien is het tot iets anders nut."
„Ik geloof het niet. Het is niets waard 1"
„Ik wil toch den zendeling eens vragen."
De jonge Eskimo begaf zich naar de
missie.
„Nu, Tuki, wat heb je?" vroeg de oude gees
telijke vriendelijk.
„Eerwaarde heer, kunt gij mij zeggen, wat
dit is?"
De zendeling, zeer thuis in de natuurweten
schappen, nam de vezels in de hand en be
keek ze met attentie. Hij stak een kaars aan
en hield de vezels in de vlam. Zij begonnen
te gloeien, maar verbrandden niet.
„Dat is berg of steenvlasl"
„Dus een versteende plant?"
„Neen, geen plant, maar een merkwaardig
mineraal, dat zich laat spinnen en weven,
zoo, dat men er voortreffelijke weefsels van
maken kan, die in het sterkste vuur onver-
brandbaar zijn. Daarom wordt dit mineraal
tot allerlei industrièele doeleinden gebruikt.
De eigenlijke, juiste naam daarvoor is asbest.
Ik geloof, dat dit monster even goed is als
de beste Siberische asbest. Waar heb je dit
gevonden
„Aan de rivier in de bergkloof."
En de jonge Eskimo vertelde zijn gevaarlijk
avontuur.
„Er is dus veel van voorhanden?"
„Vele bootladingen."
„Nu, Tuki, dan is dat een groot geluk voor
jou, je familie en vrienden, ja, voor den ge-
heelen Eskimostam. Want ik hoop, dat je de
anderen zult bedenken."
„Dat wil ik van harte gaarne. Dus met
den verkoop van zulke vezels kan men veel
geld verdienen?"
„Ongetwjjleldl Ik geloof, dat deze veel
begeerde ruwe 8tof, die zelden in zulke hoe
veelheden gevonden wordt, op de wereldmarkt
zeer hoog genoteerd is."
„Ik dank u, eerwaarde heer."
Ten hoogste voldaan, met blijde verwach
tingen in het hart, verliet Tuki den zendeling.
Hij stelde zich in verbinding met zijn
vader, met zijn broeders en andere bloedver
wanten. Men kwam overeen, dat Tuki als
ontdekker het grootste aandeel in de winst
zoude hebben.
Daarop voeren eenige booten met vele
Eskimo's de rivier op, om door de wonder
lijke holgang balen en pakken van het kost
bare mineraal te balen.
De Indianen hadden de streek verlaten,
van hen had men dus niets te ?reezen. Ook
waren de gewapende Eskimo's talrijk genoeg,
om met goed gevolg een gevecht tegen de
wilde Naskopis te kunnen leveren.
Men bracht het gevonden asbest naar Nain.
Er lag juist een schoener in de haven, waar
mede het mineraal naar St.-Johns op het
eiland Newfoundland verscheept werd.
Twee daar wonende deskundige kooplieden
interesseerden zich zeer voor de zending;
zü betaalden een goeden prijs en zonde^
eenen gevolmachtigde naar Nain, om contrac
ten voor verdere leveringen met de Eskimo's
te sluiten.
Nu ontwaakte ook de begeerlijkheid van
den koopman Andrews.
Hij zeide tot Tuki: „Ik zou ook wel deel
willen hebben in deze verbazend voordeelige
asbestzaak."
„Dat kan gebeuren, buurman," antwoordde
de jonge Eskimo. „Doch alleen onder voor
waarde, dat gij rnjj uwe Suzanna tot vrouw
geeft."
„Je zult Suzanna hebben, Tukil" meende
Andrewa, wiens trots in het vooruitzicht der
groote winsten smolt. „JU bent immers do
verstandigste en rijkste Eskimo van geheel
Labrador?"
Weldra werd de bruiloft gevierd. De oude
zendeling zegende het huwelijk in.
Elk jaar gedurende den korten zomer, als
de kloof toegankelijk was, werd daaruit
asbest gehaald. Zy werd op die wijze een
voortdurende bron van inkomsten voor den
gehfelen Eskimostam.
Tuki stierf als hoofd eener talrijke familb»
en rijken asbesthandelaar in het jaar 1879.
