Er is alweor oen nieuw maandblad ver
schenen „Woord en Beeld", in den geö3t van
de „Revue illustrée". E9i> uitmuntend por
tretje van Jozef Israels door Haverman prykt
nr> en in de eerste aflevering, wel wat ge
drukt echter door die reusachtige zonnebloem
van een ander teekenaar. Verder bevat
dit heft een reproductie naar Breton's schildert)
„Noöl", een novelle van mevrouw Snijder v.
Wissenkerke, eon lied van B. Zweers, „Uit
Mauve's nalatenschap", „Uit Amsterdam",
„Uit Den Haag", „Cbineosclie Ceramiek", etc.
Het verschijnt by de heeren F. Bobn te
Haarlem; de Redacteuren maakten zich niet
bekend.
Er is lang op gewacht, eindeiyk is hy ge
komen, de kalender, bowerkt door een onzer
beste artisten. Want die, welke Karei Slui
terman cn3 velleden jaar bezorgde, is wel heel
goed te noemen, doch wat al te eentonig;
dat ééne motief, slechts in tint verschillend.
Nieuwenhuis' werk nu is van byster goede
qualiteit. Op het kaft staat te midden van
gestiliseerde lysterbessen in eenvoudige, duide-
ïyke guldon letters „Kalender voor 1896",
en ieder maandblad is verschillend versierd.
Op zeer gelukkige wyze is hier ook het
letterschrift in harmonie met de overige orna
mentiek geschreven. Januari is omiyst door
besneeuwde kersen, frisch afstekend tegen
een donkerblauwe sterrenlucht, Februari is
begrepen ia een kader van „mistletoe", Maart
geeft ons geelgevlekte zwarte slangen te
zien, de April-versiering (m. i. de minst
gelukkige) doelt door de eier-motieven op het
Paa3Cbfeest, Mei is gevat tusschen twee rozen-
planten, waaraan kinderen schudden.
By Juni vallen drie. typige ooievaars te
bewonderen, terwyi Juli met de blanke lelies
en do schelpen wel het fraaiste Is. En zoo
geeft verder Augustus ons de klaver, Septem
ber, naast geelkleurige schermbloemen, varens
te zien; daarop volgt October met blauw
paarse druiventrossen on wyngaard-bladen, en
November met de Chrysant, om met een in
mat-groen geornamenteerden rand, rond Decem
ber te besluiten.
De Uitgevers Scheltema en Holkema be
richten dat do geheele oplaag slechts 150
exemplaren bedraagt, en dat de prya 7.50
is. Jammer dat deze zoo hoog moest zyn, en
dat daardoor die zeer preciouse bladen, welke
zooveel tot de ontwikkeling van den kunst
zin van gansch een volk zouden kunnen by-
dragen, buiten veler bereik moeten biyven.
C. V.
Gemengd Nieuws.
Het bezoek aan het „Hótel Du
Nord," waar gisteravond wederom een vaude
ville-voorstelling werd gegeven door het ge
zeischap van den heer Boesnacb, was vry
goed. Do optredonden werden gedurig terug
geroepen; vooral de heeren Frank en Marinus,
(de laatste een nieuweling by het gezelschap,
maar tevens een specialiteit), en mej. Selina.
Het publiek amuseerde zich weer kostelyk.
Omstreeks tien uren ontstond
er Zaterdag .vond by den hear S., hoek Mare
en Langegracht, een begin van brand en wel
aan een der gordyn9n, dat voor de ramen hing.
Het vuur kon zich moeiiyk uitbreiden, daar
men met emmers water spoedig by de hand
was om het brandende voorwerp te blusschen.
Het brandbluschmaterlaal, hetwelk kwam aan-
ryden, behoefde men niet to gebruiken. De
vlam was reeds gedoofd.
Met het heien op het terrein
van „Vreowyk", waar het pharmaceutisch
laboratorium moet komen te staan, is een
aanvang gemaakt, 't "Work valt mee, zoodat
men denkt er in een paar weken mode ge
reed te zyn.
Opgave van het vervoer en de
opbrengst van den Rynlandschen Stoomtram
weg geaurendo de maand Oct. 1895: reizigers
aantal 80,240; opbrengst ƒ4160.55; goederen
en diversen 660.98. Totaal 4727.53.
Van 1 Jan. tot ultimo Oct. 1895: reizigers
aantal 316,737; opbrengst f 45,831.41goede
ren en diversen f 6014.13°. Totaal ƒ51,845.546.
Per dagkilomoter bedraagt dit 18.95.
Naar wordt medegedeeld, bestaat
het plan do bestellers van hulptelograaf-
kantoren te Rotterdam van een rywiel te
voorzien.
Do administratie der H. IJ.-S.-M. te Ara-
>terdam zal binnenkort ook by haar dienst
ris proef van het rywiel gaan gebruik maken.
Een dor bestellers, hoofdzakeiyk belast met
het incasseeren van kloine postjes, is al druk
bezig zich te 09fenen.
In tegenwoordigheid van de
justitie te Dordrecht is in het gasthuis te
Gorkum gerechteliik geschouwd het lyk van
een 12-jarig meisje uit Heukelum, waarvan
vermoed wordt, dat het overleden is aan de
gevolgen van een bekomen klap op het hoofd.
Jan Gerrit Brookman, die te
Arasterdam terechtstond wegens brandstichting
in 't door hom bewoonde perceel in de Albert-
Cuyp straat, is deswege tot 4 jaar gevangenis
straf veroordeeld.
By de Hembrug te Zaandam kreeg
een loodgieter een druppel kokend lood op
do hand. Toen hy nu dezen wilde verwyderen,
viel do lepel met het nog overige lood, waar
door hy byna den geheelen inhoud der gloeiend-
heote vloeistof in het aangezicht kreeg.
Ernstig gevaar bestaat, dat de ongelukkige
voor zyn verder leven geheel blind zal zyn.
To Amsterdam geraakte eene
vrouw, die aan 't vechten was, aan de
Lauriersgracht in het water, en werd eenigen
tyd later levenloos opgehaald.
Zaterdag-morgen werd uiteen
sloot n .1 y den Waterigen weg onder Zeist
door osisig v voorbygangers bet lyk opgehaald
van den heer v. B., woonachtig aldaar, die
don avond te voren, door de duisternis
mislc-id, te water was geraakt Het lyk werd
door tusschenkomst van de politie naar de
familie overgebracht.
Een treurig ongeluk hoeftte
Groningen plaats gehad. To ongeveer vyf
uren was de timmermansknecht Hendiikus
Smit, wonende aan den Meeuwerderweg, aan
de Noo:derhaven bezig in een in aanbouw
zynd porceel een vloer te leggen. Dit was op
de derde verdieping. Er kantelde een plank
en de jonge man viel naar beneden. Hy
kwam op het hoofd terecht, en hoewel terstond
geneeskundige hulp werd ingeroepen, het was
tevergeefs. Smit moest zyn val met den dood
bekoopen. Hy was ongehuwd en 25 jaar oud.
Te Dokkura hoeft de bakker M.
in drift zyn knecht, dien hy slapende by den
oven vond, dermate met een bezemstok op
het hoofd geslagen, dat geneeskundige hulp
is moeten worden ingeroepen. De gewonde
beeft zich by de politie beklaagd.
Een zeldzaam feest werd Don
derdag gevierd in d9 fabriek der heeren Bo-
gaers Zonen te Helmond. Marcelis Sanders
herdacht den dag, waarop hy vóór 75 jaren
by die flrma in dienst trad.
Werden zyn langdurige trouwe dienst en
stipte plichtsbetrachting reeds meermalen in
vorige jaren door zyne patroons en zyno
mede-arbeiders feestelyk herdacht, ook ditmaal
liet men zich niet onbetuigd.
Hoewel reeds vóór vele jaren met vol loon
gepensionneerd, bleef hy geregeld eiken dag
zyn werk verrichten met een yver en nauw
gezetheid, velen joDgeren ten voorbeeld.
Ook nu verklaarde hy op de vraag van een
zyner patroons, of by thans niet rustig thuis
ging blyven, kortaf: niet voordat ik moet.
Men meldt uit Brielle: Naar men
verneemt, zal de stoomboot, die de melk
van 'teiland Yoorne en Putten naar de fabriek
„Hollandia" te Vlaardingen vervoert, ook
voor 't vervoer van passagiers worden inge
richt. Daardoor zou een betere aansluiting
aan den spoorweg worden verkregen, welke
tot hiertoe te wenschen overlaat.
By een onverwacht onderzoek
der spaarkas te Offenburg werd een tekort
van 360,000 Mk. ontdekt. De directeur Is in
hechtenis genomen; by verklaardeechtor niets
te weten van het vermiste geld. Daar de stad
verantwoordeiyk is tegerover de inleggers,
zullen dezen geen schade ly jen.
Burgerlijke Stand van Leiden.
Eerste huwelijksafkondiging van 5 Januari.
J. Rooker jm. 25 j. en W. A. Mjjsberg jd. 28 j.
Burgerlijke Stand.
KATWIJK. G eb or on: Joannes Adrianus, Z.
v. D. A. Lamboo on G. Godjjn. Adriana, D. v.
P. v. d. Plas en M. Zwitser. Willem Frederik,
Z. v. P. W. v- d. Bosch en M. Oudshoorh.
Gehuwd: P. lloek jm. met Agada Hoek jd.
G. Van den Oever jm. met G. Jonker jd. B.
Van der Plas jm. met K. Van der Boon jd. R.
Ros jm. met A. Den Haas jd. C. Hoek jm.
mot J. Van dor Plas jd. J. Van den Oever jm.
met A Schaap jd. J. Varkevisser jm. mot L.
Groon jd.
Overleden: J. Zwanenburg 7 w. D.
Varkevisser 2 j. K- Do Bert 39 j., gehuwd
met M. Plokker. J. Tukker 4 j. A. Vooys 7 j.
L1SSE. Geboren: Arie, Z. v. J. Star on G.
Van der Men.
Overleden: A. J. Segers 17 m. H. W.
Stolker 1 j.
RIJNSBURG. Geboren: Metta, D. v. G. Van
Delft en A. Heemskerk. Daniël, Z. v. J. De
Mooy on G. Roodhuizen. Hondrik, Z. v. H.
Ilogowoning en M. Uittenbogaard. Jan, Z. v.
J. Zwaan on G. x d. Kwaak.
ZOETER. WOUDE. Geboren: Christina. D.
v. P. Zandbergen en J. Hockx. Nauelle Elize,
D. v. D. Van Zwieten en C. Ingoneger.Adriaua
Maria, D. v. J. Belt on L. J. Straathof. illent
Johannes, Z. v. W. J. Van Riet en A. Van Rijt.
G o h u wd: T. N. Overmeer jm. 20 j. mot C.
M. Van dor Poel 24 j. G. Rodenburg jm. 26 j.
met M. Schlempen 18 j. C. Altbona jm. 28 j.
met M. Van Haastert jd. 29 j.
Ovorledcn: Lovenl. kind v. H. Wessel en
K. Oudshoorn. A. M. De Vrankrijkcr 7 m.
G. II. Van Poelgeost 55 j. Wed. Dingjan 59
j. J. M W. Koot -1 j.
VALKENBURG. Geboren: Jan, Z. v. G.
Koot eu J. Van der Zwart. Pieter, Z. v. A.
Zwaan on P. Beun. Christiaan, Z. v. J. Imthorn
en A. Peet.
VOORSCHOTEN. G ©boren: Maria Catharina,
D. v. J. v. d. Kolk en M. Borgman. Hendrikus
Cornelia, Z. v. U. Duivonvoorden en M. Jutïer-
mans. Femmotje Wilhelmina, D. v. B. v. d. Meij
en M. Zwaau.
Overleden: P. F. v. Wijk 16 j., Z. v. A. v.
Wijk en C. v. Egmond overl. J. W. Eigeman
9 w., D. v. J. W. Eigeman on J. Degeling.
WOUBRUGGE. G o b o r o n: Joban Cornells,
Z. v. D. Van Toijlingen en M. A. Van Kuilen
burg. Jacoba Abrubamina, D. v. A. L. Van
Griethuizen en J. Iveij.
Overleden: L. Van dor Meer 44 j., echt-g.
van K. Groenewegen.
ZEGWAARD. Go boron: Jan Cornells, Z. v.
W. Van Schuur en H. J. Floor. Hendrik, Z. v.
L. De Munnik en M. Groenewegen. Adrianus
Johannes, Z. v. L. D. Van Dongen on A. Borst.
De Kindermoord te Rotterdam.
In zake den moord te Rotterdam weet het
„R. Nbl." mee te deelen, dat Willem Yan
Berkel en Catharina Hoogsteden nog byna
dageiybs van de strafgevangenis naar het huis
van bewaring worden overgebracht, om door
den rechtercommissaris te worden gehoord.
De vorige week waren vier getuigen mede
opgeroepen. Van eenige vordering in de zaak
is echter tot nog toe niets bekend.
De „Uitlanders" in Transvaal.
De overwinning der Boeren.
Uit een particulier schryven, dat juist dezer
dagen uit Rhodesia ontvangen werd, blykt,
dat de Transvaalsche regeering vorwittigd
was van de militairo toebereidselen, die de
ambtenaren van de Chartered Company maak
ten. De scbryver vertelt dat het land over
stroomd werd door verspieders van de
Boeren, en hun inlichtingen waren natuurlijk
van groote waarde voor president Kruger en
generaal Joubert by het nemen van hun
maatregelen om den inval af te slaan. Pet
wordt nu duideiyk wat president Kruger be
doelde, toen by den opkomenden storm ver
geleek by een schil ipad, zeggendo: „om hem
te dooden moet raen wachten tot hy zyn kop
vertoont"; hy had daarby niet zoozeer een
mogelyken opstand te Johannesburg op het
oog, maar den inval van de Chartered Company.
De uitkomst heeft bewezan hoe wys het van
hem was, dr. Jameson zyn plan te laten
uitvoeren en hem dan te treffen.
Wat dus in Zuid Afrika een publiek ge
heim was, was aan de directie van de Char
tered Company volslagen onbekend, althans
zoo beweert zy. De president van de Maat-
schappy, lord Abercorn, die onverwyld uit
Ierland naar Londen vertrokken is, verklaarde
aan een verslaggever, dat hy geheel onvoor
bereid was op den inval van Jameson. Da
directie had geregeld iedere week een verslag
van Jameson ontvangen, en ep geen enkele
wyze had do administrateur gerept van zyn
plan. „Voor my," vervolgde lord Abercorn,
„kwam het bericht van zijn inval dan ook als
een donderslag; wij hebben hem onmiddellyk
geseind teru^ te keeren, maar dit telegram
heeft hy blykbaar niet ontvangen, want
wy hebben er geen antwoord op gekregen.
Ook verklaarde lord Abercorn niet te weten,
dat dr. Jameson vooraf zyn ontslag zou hebben
genomen. Zoover de directie betreft, is dr.
Jameson nooit aangemoedigd of gemachtigd
om te doen wat hy deed. Het publiek moet
zyn oordeel opschorten, totdat er volledige
inlichtingen zijn ontvangen uit Zuid-Afrika;
waarschyniyk zal er een bevredigende ver
klaring volgen, en dan z 1 het blyken, dat de
Chartered Company niet aansprakeiyk is voor
hetgeen er gebeurd is. De Company had geen
twist met president Kruger en de Boeren, en
het spyt haar oprecht, dat er iots is gebeurd,
hetwelk de vriendschap tusschen Engeland
en Transvaal kan verstoren." Ten slotte ver
zekerde lord Abercorn nogmaals nadrukkeiyk,
dat dr. Jameson op zyn eigen verantwooroe-
lykheid heeft gehandeld en in stryd met de
Zuid Afrikaansche conventie.
Verder wordt nog uic Londen aan de „Indé
pendance beige" geseind: „Ielereen hier ver
baast er zich over, dat de heer Cecil Rhodes
het zwygen blyft bewaren. De regeering ver
denkt den heer Rhodes van medeplichtigheid
aan Jamesons tocht en heeft hem dienaan
gaande nadere ophelderingen verzocht."
De minister van koloniën te Londen ont
ving een telegram uit Kaapstad, waarin
nog eenige byzonderho ion over het gevecht
by Krugorsdorp worden medegedeeld.
De Boeren geraakt n met Jamesons man
schappen slaags by Krugers'iorp, een plaatsje
ten noorden van Johannesburg. Het gevecht,
dat den lsten Jan. word geleverd, duurde
van drie uren in den namiddag tot elf uren
in den avond. Jamesons soldaten deden drie
vruchtelooze aanvallen tegen de sterke positie,
welke door de Boeren was ingenomen, en
hielden zich zeer dapper, maar de Boeren
waren veel talryker. Den volgenden dag om
twee uren gaf Jameson zich over.
Na den stryd werd Jameson met 550 zyner
manschappen als gevangenen naar Krugers
dorp gebracht en van daar naar Pretoria
gezonden. Jameson werd niet gewond. Vol
gens de „Cape Times" werden van Jamesons
manschappen 80 gedood en 30 gewond.
Minister Chamberlain ontving daarna een
nader telegram van den gouverneur van Natal,
meldende dat de Boeren in den slag by Kru-
gersdorp 1500 man sterk waren on slechts
4 dooden en eenige gewonden hadden. "Wegens
gebrek aan levensmiddelen bes oot Jameson
zich over te geven. Een deel van zyn troep
was sinds drie dagen(W) zonder eten geweest
en de paarden waren uirgeput.
Jamesons bende werd aangevoerd door Sir
John "Willoughby, den bevelhebber van de
strydkrachten der Chartered Company.
Ey den troep van dr. Jameson bevonden
zich de volgende Engelsche officierende Hon.
C. Coventry, tweede zoon van den graaf van
Coventry; de Hon. H. White en de Hon. R.
White, broeders van lord Annaly; luitenant
Douglas Marsham, zoon van den graaf van
Romney, en majoor Sir J. "Willoughby. Uit
de telegrammen van Sir Hercules Robinson
is alleen bekend, dat kapitein White en majoor
Willoughby zich met dr. Jameson in de ge
vangenis te Pretoria, waar zy werden heen
gebracht, bevinden; men schynt daaruit te
moeten opmaken, dat de overigen gesneuveld
zyn, te moer, daar het de gewoonte der Boe
ren is, de officieren er het eerst uit te pikken.
Dat de stryd hevig is geweest, blykt wel
uit het feit, dat het gevecht acht uren heeft
geduurd.
Nu men weet, dat de Engelschen ais aan
vallers optraden, laten zich ook de ernstige
verliezen, welke zy leden, verklaren, terwyl
daarentegen de Boeren, die den aanval af
weerden, in veel gunstiger conditie verkeerden.
Jamesons bende telde ongeveer 700 man
schappen.
In verhouding tot de sterkte van den troep
der Chartered Company zyn de verhezen, door
Jameson geleden, buitengewoon groot.
Het aantal der gesneuvelden is echter nog
niet met zekerheid bekend; waarschyniyk
zal het wel grooter blyken, want nog steeds
worden door de Boeren lyken gevonden en
begraven.
Te Johannesburg bleef alles rustig en men
verwacht dat daar geen ernstige ongeregeld
heden zullen voorkomen. Van zyn kant heeft
president Kruger zich bereid verklaard jegens
de uitlanders in deze stad een afwachtende
houding aan te nemen, totdat Sir Hercules
Robinson, de gouverneur der Kaapkolonie, te
Pretoria is aangekomen. Men kan derhalve
aannemen, dat men wel eene schikking zal
treffen.
Het gerucht, dat Jameson is gefusilleerd,
is niet bevestigd. Ook by de behandeling
van den aanvoerder der rooverbende heeft
„Oom Paul" derhalve genade boven recht
doen gelden. Geen wonder dan ook, dat Sir
J. De Wet, de Engelsche vertegenwoordiger
t9 Pretoria, aan den minister Chamberlain
seinde: „Ik moet erkennen, dat do Trans
vaalsche regeering in deze moeilyke omstan
digheden met groote gematigdheid en edel
moedigheid is opgetreden."
Voor een tweeden inval van de troepen
der Chartered Company behoeft men in Trans
vaal niet to vreezen. Zelfs indien de Engel
sche regoering den commandant van het
Black Watch regiment te Mafeking niet had
gelast, desnoods met geweld van wapenen
t9 beletten, dat eene tweede vrybuiters-
expeditie de grens overschry e, zou toch do
les, welke dr. Jameson ontving, voldoende
zyn, ora eene herhaling van dergeiyko pogin
gen te voorkomen.
De minister Chamberlain te Londen ont
ving eono deputatie van met Zuid-Afrika
handeldryvende kooplieden.
Sir Donald Currie, de woordvoerder der
deputatie, wees op de groote belangen, welke
de leden dier deputatie in Transvaal hebben.
Hy zeide dat men vreesde, dat de opgewon
den stemming in Transvaal zou leiden tot
een repressief optreden van de Boeren, het
geen den stand van zaken zeer zou verslim-
meren. De deputatie was overtuigd dat Cham
berlain den eenigen goeden weg had inge
slagen en verzocht hem, aan Sir Hercules
Robinson op te dragen, te verzoeken om be
scherming voor de „uitlanders." Ten slotte
verzekerde de deputatie Chamberlain, dat hij
kon rekenen op hot volle vertrouwen en den
steun van allen, die in Zuid Afrika connecties
hebben.
De minister betuigde zijn dank, dat zy
zyn optreden hadden goedgekeurd, en las de
telegrammen (wier inhoud hierboven reeds is
medegedeeld) voor, door hem uit Zuid Afrika
ontvangen. De minister vestigde de aandacht
op president Krugers verklaring, dat hy geen
bevel zal geven tot het omsingelen of het
aanvallen van Johannesburg door de Boeren.
„Voor zoover ik den toestand kan beoor-
deelen," zeide de heer Chamberlain, „is het
gevaar verdwenen, dat bet tot nieuwe onge
regeldheden zal komen. De regeering hoopt,
dat de vriendschappelyke raad, aan de Trans
vaalsche regeering gegeven, om welwillende
aandacht te schenken aan de grieven der
„Uitlanders," niet zonder uitwerking zal
blyven. Deze hoop wordt versterkt door het
politiek beleid en de bezadigdheid, waarvan
president Kruger reeds blyk heeft gegeven.
De regeering handhaaft de conventie van het
jaar 1884, want wat er nu is voorgevallen,
kan Engeland niet nopen hot standpunt te
verlaten, by deze conventie ingenomen."
Intusschen zyn de Engelsche bladen nog
zeer verbolgen over het telegram, dat keizer
Wilhelm aan presidont Kruger heeft gezonden,
en die verbolgenheid zou nog grooter zyn
geworden zoodra daar bekend werd wat uit
Beriyn aan de „Kölnische Zeitung" wordt ge
seind. De Berlynsche correspondent van dit
blad staat in enge betrekking tot de Duitsche
regeering, zoodat er geen reden bestaat, om
aan de juistheid zyner mededeelingan te
twyfelen. De „Kölnische Zeitung" verzekert,
dat de Duitsche regeering reeds maatregelen
had genomen, ten einde troepen by de Delagoa-
baai aan wal te zetten, indien Jamesons
aanslag tegen Johannesburg werkeiyk ware
gelukt. Daardoor wordt het derhalve bevestigd,
dat het den Duitschen keizer inderdaad ernst
is met zyn voornemen, om Transvaals zelf
standigheid tegen de heerschzuchtige plannen
van den heer Cecil Rhodes te beschermen.
De Berlynsche correspondent van genoemd
blad bespreekt namelyk de verklaring van
den Engelschen afgevaardigde Ashmead Bart-
lett, dat Duitsche matrozen by de Delagoa-
baai reeds aan wal zyn gezet.
„Dienaangaande" zegt de Kölnische Zei
tungvernemen wy, dat in dezen geen sprake
is van een voldongen feit, maar uitsluitend
van een plan, hetwelk niet ten uitvoer is ge
bracht, daar hel niet noodig bleek te 2yn.
Naar aanleiding van de oproerige beweging,
welke zich in de Transvaalsche republiek
vertoonde, had de Duitsche regeering reeds
doeltreffende maatregelen voorbereid tot be
scherming van het Duitsche consulaat, het
toevluchtsoord voor de Duitschers.
„In de eerste plaats werd tot dat doel ge
dacht aan het aan wal zetten der mariniers, dio
zich bevonden aan boord van den kruiser
„Seeadler", die in de Delagoa-baai voor anker
ligt, mot het voornemen, dat deze troepen
naar Pretoria 20uden worden vervoerd. Even
eens was last gegeven aan den commandant
van den kruiser „Condor", die zich bevinat te
Daresalem (de haven der ten Noorden van
Transvaal op Afrika's Oostkust gelegen Duit
sche kolonie), om zich gereed te houden, ten
einde onmiddellyk naar de Delagoa-baai te
vertrekken, zoodra hy bericht had ontvangen,
dat de toestand in Transvaal ernstiger werd.
„Nu echter, nadat president Kruger er in
is geslaagd het gevaar, hetwelk de Duitsche
onderdanen en de overige vredelievende in
woners dezer republiek bedreigde, af te wen
den, is de landing der Duitsche mariniers
overbodig geworden."
Men wist trouwens te Beriyn van te voren,
dat het weldoordachte telegram van den
keizer een groote opgewondenheid zou ver
wekken in de Engelsche pers. De Duitsers
bladen nemen de aanmatigingen en dre.":*'"'
menten van de Engelsche pers koeltjes gjj
en wyzen er daarentegen op, dat Transvaal
een onafhankelyko staat is. Zy geven den
raad, dat de republiek hare verhouding tot
Engeland opnieuw moet regelen. Dat is bet
eenige middel, zegt de „National-Ztg.", om
op den duur ondubbelzinnige verhoudingen
in Zuid-Afrika te vestigen. Da gelegenheid is
nu gurstig, om uit de conventie van 1884
de clausule betreffende de buitenlandscho
verdragen te verwijderen. Europa zou daaraan
zeker zyn goedkeuring hechten.
Ook in'Frar.kryk blyft, getuige het oordeel
der bladen, de anti Engelsche stemming aan
houden. Hetzelfio is ook het geval te St.-
Petersburg. Dienaangaande) wordt van c'aar
aan de „Kölnische Zeitung" geseind: „De
Russische p.rs veroordoelt eonstemmig de
rustverstorende politiek, welke Engeland in
alle richtingen volgt. De bladen sporen de
regeeringen, wier streven is den vrede te
handhaven, aan, by hun houding te volharden
en die- gevaariyke politiek to stuiten en te
neutraliseeren, daar deze verwikkelingen ten
gevolge kan hebben, waardoor de geheele
wereld wordt bedreigd".
De bekende Duitsche reiziger Eugon Wolf,
die geruimen tyd in Zuid-Afrika doorbracht
en do toestanden daar goad kont, acht het
buiten kyf, dat Sir Cecil Rhodes dr. Jameson
tot zijn rooftocht lieefc aangemoedigd. Met
belangstelling ziet men nu te gamoet, wat de
Kaapsche Napoleon tot zyne verdediging zal
inbrengen.
In tegenstelling met de heftige artikelen
der toongevende Engelsche bladen tegen den
Duitschen keizer, verklaarde Sir Charles
Dilkt-, voorheen minisrer van buitenland
scho zaken in het kabinet Gladstone, dat
Duitschlands optreden ten gunste van Trans
vaal volstrekt niet moet beschouwd worden
als een bewjjs van 's keizers vyandelyke ge
zindheid tegen Engeland. Yolgens den heer
Dilke moet Duitschlands hou.ing in dezen
eer worden toegeschreven a-n den wedstryd,
die tusschen de Duitschers en Engelschen
op commercial gebied bestaat.
Sir Charles beschouwde een toestand wel
als ernstig, maar geloofde toch, dat alles zal
uitloopen op het benoemen oener enquête
commissie, aan welke zal worden opgedra
gen te onderzoeken, hoe werkeiyk de ver
houding tusschen Engeland en Transvaal
is, overeenkomstig de conventie van 1884,
wier geldigheid door niemand in twyfel
wordt getrokken.
Wegen3 de storing der ttlegraphische ge
meenschap, welke vóór eenige dagen heerschte,
komen thans nog depeches van oude dagtee-
koning aan, welke uit den aard der zaak veel
van hare waarde verloren hebben. Zoo komen
eerst nu twee telegrammen, afgezonden uit
Johannesburg 30 Dec., dus den dag vóórdat
de inval van dr. Jameson geschiedde. Er blijkt
uit, dat toen reods door president Kruger con
cession waren tosgezegd, gelyk mede blijkt
uit een Londensch telegram van latere dag-
teekening.
De bedoelde vertraagde depeches luiden als
volgt:
„Johannesburg, 30 Doc.De opge
wondenheid houdt aan. De handel staat vol
komen stil, orders worden niet uitgevoerd.
De pryzen der levensmiddelen zyn verdub
beld. Men deelt in het geheim wapenen uit
overal op den Rand. Vele groote mynen heb-
bsn de werkzaamheden gestaakt.
Tal van mynwerkers en inboorlingen trek
ken weg. Een delegatie van het arbeidssyn-
dicaat gaat naar Pretoria om alle deelneming
aan de tegenwoordige beweging te ontken
nen en bescherming voor hare belangen te
verzoeken.
Volgens de laatste telegrammen uit Preto
ria doet de toestand nog het beste hopen.
President Kruger zou geneigd zyn de gema
tigde eischen der Uitlanders in overweging te
nemen, mits do onrustige beweging op den
Rand ophoude".
Johannesburg, 30 Dec. (des avonds)
Een groote macht te paard overschreed heden
de grens van Bechuanaland. Zy trok op in
de richting naar den Rand".
Verder zyn achtereenvolgens nog de onder
staande telegrammen ontvangen:
Londen. 5 Januari. De gouverneur van
Natal seint, dat volgens de telegrammen,
door de daar verschynende bladen ontvangen,
eene legermacht uit Johannesburg is opge
rukt, schynbaar met het doel om Jameso?
te bevryden, maar waarschyniyk uitsluitend
om te patrouilleeren. Dertig manschappen
van dezen troep zyn gevangengenomen.
Londen, 5 Janu ri. Volgens een tele
gram, ontvangen door den Londenschen cor
respondent van de Johannes burger „Standard
and Digger News", heeft presilent Kruger
zich reeds den 30sten Dec. jl., derhalvo op
don dag, die aan Jamesons inval voorafging,
bereid verklaard tot het verlotnen van aan-
merkelyke concessies aan de Uitlanders.
Verder wordt in dit telegram nog gemeld:
„In antwoord op het verzoek der deputatie
uit Johannesburg, heeft president Kruger
verklaard, dat hy do belasting op voedings
middelen heeft opgeheven en een evenredig
subsidie wil verleenen voor alle scholsn,
onverschillig in welke taal daar onderwys
wordt gegeven. Voorts beloofde de president,
dat hy in overweging zou nemen, welke
byzondere maatregelon genomen kunneD
worden, ten einde de werklieden-quaestie op
