N°. 10985 Zaterdag: 14 December. A0.1895 feze (§ourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. LEIDSCH DACrBLAD PRIJS DEZER COURAUT: Yoor Leiden per S maanden. »liï. f 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommers ii. n 0.05. PRIJS DER AD VERTEN TTElf Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Officiëele KemiisceTineen. De Bnrgemeestor van Leidon, Golet op de circulaire van don Heor Commissaris dor Koningin in deze provincio van den lOden December Jl. Cr«»gt bg deze tor algomoene kennis dat met afwijking van de verbodsbepaling van het Koninklijk besluit dd. 8 December 1870 (Staatsblad No. 194) vergunning is vorUond tot wederinvoer van de uit Nederland naar België gevoerde runderen of schapen, waarvan door de autoriteiton aldaar op grond van de aldaar geldende voeartsengknndige vooraobriften, de toelari' g in België wordt geweigord, en zulke op voorwaarde: 1°. dat de invoer geschiede laag* dezelfde lfin als de uitvoer plaats heeft; 2°. dat aan hot grensstation, hetzij in origiDali dan wel in gewaarmerkt afaohrift ef uittreksel, de vrachtbrief worde overgelegd, welke bg den uitvoer tot geleiding hooft gestrekt; 8°. dat hot vee niet verder dan het grensstation worde vervoerd, dan na door den distriotsveearts of 06D zijner plaats vervangers te zrjo ondorzooht. Leiden, De Burgemeester voornoemd, 12 Dec. 1896. F. WA8. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gezion art. 6 dor Verordening van den 26sten Januari 1894 (Gemeenteblad No. 5 van 1894); Brengen ter algomeene konnis dat tot het doon inschrijven van nieuwe leerlingen voar de open bare scholen voor voorbereidend en voor meer Uitgebreid lager ouderwijs, gelegenheid zal gege- von worden: voor die voor voorbereidend meer uitgebreid lager onderwijs voor jongens en meisjos, in het eohoolgebouw aan de Oude Vost; voor die voor meer uitgebreid lager onderwgs: der late klasse, voor jongens, in het schoolgebouw aan de Aalmarkt; der 1ste klasse, voor meisjes, in het sohoolgebouw aan de Boommarkt; der 2de klasse, voor jongens, in het schoolgebouw aan do Picterskerkstraat der 2do klasso, voor meisjes, in het schoolgebouw aan do Brcostraat; en wel van den 2den tot en met den 14den Deo. e. k., dagelijks (don Zondag uitgezonderd), van des voormiddags halfnegen tot negen uren, en op Maandag, Dinsdag, Donderdag en Vrijdag boven dien van half twee tot twee uren des namiddags. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leidon, F. WAS, Burgemeester. 28 Nov. 1895. E. KIST, Secretaris. Leiden, 13 December. In de groote zaal van het Nutsgebouw, die b\jna geheel met belangstellenden gevuld was, trad gisteravond in de derde der dus- genoemde „Wintorlezingen" als spreker op dr. J. Th. De Visser, van Amsterdam, een talentvol redenaar, dien men, heeft men hem eenmaal mogen hooren, gaarne meer voor zich ziet optreden. Tot onderwerp zijner lezing had spreker gekozen: „E6n bezoek aan Jeruzalem." De heer De Visser nameiyk is, zooals men weten kon, zelf in de Heilige Stad geweest en kon alzoo gisteravond getuigen van wat by daar aanschouwd heeft. De indruk, welken Jeru zalem op hem maakte, reeds toen hy het van verre zag, was overweldigend; hoe veel to meer was dit dus het geval, toen hy deze Btad zelve betrad, den grond, ook door Jezus betreden! Van dien Indruk, van dat gevoel van ontroering behoefde spr. gisteravond niet in 't byzonder te getuigen; ze spraken uit zyne woorden. Begon by met Jeruzalems ligging te be- Bchryven, hy sloeg ook een blik in het ver leden, wat met en in die stad van beteekenis weleer beeft plaats gegrepen. Hy beschreef ze ons zooals hy ze nu had bevonden, haar, in haar isolement het middelpunt nochtans van onderscheidene godsdiensten, welke by met name noemde en waarvan hy ons de uitingen en vormen beschreef, met hare gods huizen en inrichtingen van philanthropie, voor ongeneesiyk kranken en hulpeloozenmet hare heilige plaatsen, haar tempel-overblyfsel, dor Israëlieten heiligdom. 't Was een lei-rryke, schoone, zeer bevat telijke lezing, welke door haar in kort bestek weer te geven niet dan in waarde zou kunnen verminderen. Door den minister van koloniën is dr. J. G. Boerlage, thans onder-directeur van 's Ryks Herbarium te Leiden, ter beschikking gesteld van den gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indiê, om te worden benoemd tot adjunct-directeur, tevens chef van de 1ste afdeeliog (Herbarium en Museum) van 's lands Plantentuin te Buitenzorg. Aan 's Ryks kleedermagazyn te Amster dam werd gisteren aanbesteed de levering van diverse goederen. Minste inschryvers waren voor 1000 kampementsdekens de heeren J. Zuurdeeg Zn., te Leiden, ad f 2 35. Beroepen is by de Ned. Herv. gemeente te Nieuwpoort de heer T. Lekktrkerker, cand. tot den H. D. te Leiden. Men schryft ons uit Noord wykerhout: Wat velen vreesden en stellig niemand bad geboopt, is geschied. Ds. J. J. Van den Broek, preaikant by de Nod.-Herv. gemeente aioier, beeft het beroep naar Almeloo aangenomen, In de ongeveer drie jaren, die de gemeente zich mocht verbeugen in zyn bezit, heeft hy zich om veel en velerlei in de harten zyner gemeentenaren een blyvende plaats verzekerd. Kan het anders, dat zy hun predikant noode zien heengaan? Had hot steeds bedanken voor de vele beroepen, die hy ontving, by menigeen het denkbeeld doen ryzen, dat Almeloo's beroep hetzelfde lot beschoren was, es hat nicht sollen sein. Ook op zyn toekom stige standplaats zy ds. Van den Broek velen ten zegen I Te Aarlanderveen zyn by de Ned. Herv. Kerk herkozen als kerkvoogd de heer H. Broekhuyzen en als notabelen de heeren C. Lok en M. Sepers. Op het tweetal, ter beroeping van een predikant by de Ned. Herv. gemeente van Woubrugge, waaruit door den Ambachtsheer eene keuze zal worden godaan, komen voor: ds. Th. G. C. Rappard, predikant te Zuilichem, en ds. C. B. Oorthuis, pred. te Katwijk aan Zee. De Chr. Zangvereenigingen van Oude- Wetering „Halleluja", met 32 leden, en van Rynzaterwoude „Excelsior", met 20 leden, onder directie van den heer A. Van Loon, zullen gezameniyk lsten Kerstdag-avond in de Herv. kerk te Rynzaterwoude zich doen hooren. De Tweede Kamer zette gisternamiddag de behandeling voort van Hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken) der Staatsbegrooting voor 1896. De Minister beloofde aan den heer Tydeman de opleiding voor het landbouwonderwys te verbeteren. De heer Kerdvjk klaagde over de onge regelde uitbetaling van onderwyzerswedden. door den heer Truijen toegeschreven aan de onmacht van de gemeenten tot nakoming der school wetverplichting. De Minister houct dit belang onder zyne aandacht. Aan den heer Schaepman zeide de Minister dat de subsidie aan de byzondere scholen i 1896 zal worden verleend, ook wanneer het onderwyzerspersoneel niet geheel voltallig is. Aan do orde kwam vervolgens art. 153 (verschillende uitgaven voor speciale inrich tingen voor onaerwys, gratificatiën, hulp- en aanmoedigingsmiddelen f 28,500). Hierop is een amendement voorgesteld door den heer Schaepman, om dat artikel te ver minderen met 5000, met de bedooling om de subsidie tot dat bedrag voor de kweek school voor bewaarschoolhouderessen te Leiden to doen vervallen. Dit amendement toelichtende, zeide de heer Schaepman dat zyn groote bezwaar tegen den post is, dat wy daarmede do baan opgaan voor het opdragen van de zorg voor de opleiuing van bewaarschool-houdoreesen aan den Staat. Door den heer Mutseters werd een amende ment voorgesteld om den post met 3000 te verminderen, met de bedoeling daarmede de uitgetrokken subsidie voor de Haagsche kookschool te doen vervallen. De voorsteller erkende gaarne het nut van kookscholen, maar wilde ook die inrichtingen geen voorwerpen van Staatszorg maken. Dit belang moest door provincie en gemeente worden behartigd. Daarby komt, dat, wanneer eene subsidie gegeven wordt, er tal van aan vragen zullen volgen, die men onder gelyke omstandigheden biliykerwyze niet weigeren kan. De heer Boolden voorgestelden onderwys- post verdedigende, betoogde het groote nut der opleiding voor bewaarsci ool houderessen. De heer Bool achtte het herstel der subsidie van 5000 noodig en billyk en Staatshulp acht hy in deze volkomen gewettigd. Do heer Schaepman: Maar ik wil geen Staatszorg voor bewaarscholen I De heer Boolt vervolgende, wees er mede op, dat men in de laagste klassen op de scholen ook onderricht geeft in Fröbelwerk, dat als het ware aansluit by het onderwys in dat werk, reeds op de bewaarscholen ontvangen. Opheffing van de kweekschool voor bewaar school houderessen zou den Staat meer kosten dan de voorgestelde subsidie. De heer Conrad wees er op, dat do Haag sche kookschool werd opgericht op initiatief van de Maatschappy tot bevordering van Nyverheid, waaruit wel blykt dat het hier geen Haagsch, maar een algemeen belang geldt. Het is als het ware eene ambachts school voor vrouwen en meisjes in den meest uitgebreiden zin van nut, niet alleen van Den Haag, maar van het gebeele vaderland. De heer Heldt had met groote waardeering dozen post op de begrooting gezien. De kook scholen zyn van groot belang en Staatshulp is voldoende gemotiveerd. Ook spr. beschouwt die kook- en huishoudscholen eveneens als eene ambachtsschool voor de meisjes en hy hoopte dan ook dat het amendement-Mut- saers Diet zal worden aangenomen. De heer Kuyper meende dat de minister met zyn subsidie-voordracht voor bewaar school houderessen inconsequent is. De minis ter zeide immers nog dezer dagen: „ik wil niet dat aan het shibboleth op dit oogenblik, onder de tegenwoordige omstandigheden ge raakt wordt, maar onbetwist wordt het shib boleth door 's ministers voorstel geraakt en gevoelig geraakt ook." De minister zegt: ik wil door myn voorstel een revisie van een vroeger genomen besluit. Maar daar juist zit bet hem. Het besluit, door eene vorige regeering genomen om de bedoelde kweekschool niet meer te subsidiëeren, had deze minister be- hoortn te eerbiedigen. Er is een streven om de Staatszorg steeds meer uit te breiden en dat moet gekeerd worden. En niet alleen vraagt de minister revisie voor eene vroeger genomen beslissing, maar hy wil de school nog een douceurtje geven, want toen het besluit hier genomen werd om do ƒ5000 subsidie in te trekken, verleenden pro vincie, gemeenten en particulieren da lil lik f 3400 subsidie meer, zoodat de minister, had hy billijk willen zyn, slechts ƒ1600 had be hoeven aan te vragen. De school kan er zonder ryks-subsidie niet komen, zeggen de minister en de heer Bool, doch dit is niet juist, want juist toen de ryks-subsidie werd ingetrokken, heeft het particulier initiatief oadelyk ƒ6000 aan de school gegeven om zich staande te houdeD. En deze minister, die altyd het particulier initiatief wil laten werken, vermoordt het door dnrgelyke voorstellen. Spr. raadde den minister in gemoede aan, dezen post terug te nemen en zelfs al ware hier op het oogenblik eene regeering van cbristeiyke beginselen gezeten, en zy deed en dergelijk voorstel voor hare sokolen onder de tegenwoordige omstandigheden, dan zou spreker dit ook afkeuren. De heer Viruly Verbrugge bepleitte het nut der kookscnolen, waarom hy de voorge stelde subsidie van ƒ6000 zeer toejuichte. Vooral met het oog op de arbeidende kUsse, waar men de technische eischen der kook kunst, van voedingswaarde, enz. niet kent, achtte by steun voor deze inrichtingen hoogst aanbevelenswaardig. De beer Staalman zou do subsidie voor de kookschool een bewys van zeer ziekelyke democratie achten, wanneer de Kamer uit een ander kiezerscorps ware voortgekomen. Thans was het eene buitensporigheid. Do arbeidende klisse zal z. i. door subsidie niet beduidend worden gebaat. Spr. verwyst naar de gaarkeukens, waar voor enkele centen voedzame spys is te bekomen. "Wanneer de minister kan bewyzen, dat hier dezelfde pry zen zullen worden gevraagd, zal spr. voor de subsidie stemmen. De minister van binnenl. zaken had gemeend te moeten aanvullen wat zyn ambtsvoorgan ger heeft gemeend te moeten steunen. Deze heeft zyn naam verbonden aan de subsidiën voor ambachtsonderwys; de minister meent, dat gelyk beginsel als daarvoor heeft gegol den, ook moet gelden voor de kookscholen. Den minister was het niet recht duideiyk welke bezwaren de Kamer, die ambachtsscho len steunde, tegen dezen post kan hebben. Men wil hier voor de vrouw doen wat ten bate van den man zoo vaak en met zooveel kracht is verricht. Den heer Kuyper antwoordde de minister, dat men, wat de kweekschool to Leiden be treft, te doen heeft met slachtoffers van vóór de pacificatie, toen de subsidiën werden inge trokken. Overigens geloofde de minister niet, dat het shibboleth van dr. Kuyper heeft ge leid tot intrekking van de subsidie door den heer Mackay. De minister wees er voorts op, dat het hier niet geldt eene bewaarschool, maar eene kweekschool. En voor het onder wys èn voor de kinderen is eene goede voor bereiding tot de lagere school hoogst ge- wenscht. De beide hier bedoelde subsidiën zullen in elk geval niet worden uitgekeerd dan na nauwgezet onderzoek van de nood zakeiykheid. Eet verder debat werd verdaagd tot heden. Dan is er ook avondvergadering. Door den heer Cremer is een amendement voorgesteld, strekkende om den post „bouw voor lokalen voor 's Ryks Ethnograpbisch Museum" uit te trekken voor Memorie. H. M. de Koningin Regentes woonde gister avond de voorstelling in de Fransche Opera te 's Gravenhage by. Kwart vóór negen uren verscheen Hare Majesteit in de konink- lyke loge, midden in de eerste acte van „Le songe d'une nuit d'été". De directeur der opera ontving Hare Majes teit, die vergezeld was van miss Saxton Winter, den kamerheer graaf Van Bylandt, den adjudant ritmeester jhr. Van Tets en oen ordonnance-officier jhr. Van Suchtelen van de Haare. Voor den Hoogen Raai werden heden mrs. W. B. S. Boeles en J. L. Van Sloterdyck beëedigd, resp. als president en vice-president van het gerechtshof te Leeuwarden. Aan het „Utrechtsch Provinciaal en Stede- lyk Dagblad" is, ter vervanging van don heer Van Koppen, overleden, verbonden de heer Lang, thans redacteur by „de Echo." In Den Haag is overleden de heer G. A. Van Haeften, oud-majoor der infanterie, gewezen plaatsdyk commandant te Arnhem. Gisteren overleed te Tilburg na een lang durige ziekte de oudste wethouder dier ge meente, de heer Am. Mutsaers. Naar aanleiding van het verslag over Hoofdstuk VII B der Staatsbegrooting voor 1896 is door den Minister van Financiën, uitsluitend ter kennisneming voor de leden der Kamer, overgelegd een exemplaar van de te nemen maatregelen tot het "keeren of beteugelen van ontduiking van belastingen. Ds koning van Denomarken hoeft tot ridder in de Dannebrogsordo benoemd de heeren C. J- Bottemanno Mz., hoofdopziener der visscberyen op de Schelde en Zeeuwsche stroomen, en F. L. De Leeuw, lid van het bestuurder visseheryen op die stroomen, beiden te Bergen-op Zoom. H. M. de Koningin-Regentes ontving gisternamiddag të vyf uren de Commissie uit de Tweede Kamer, belast met de aan bieding der aanbevelingslijst voor de vacature van lid van den Hoogen Raad. De Commissie was saamgesteld uit de heeren Gleichman, Goeman, Borgesius, Van Alphen, Goekoop, Harte, Van ner Kun, Bouman, Schaafsma en Van Limburg Stirum. Men meldt uit AmsterdamDoor do Vereniging „Het Nederlandsch Toonoel" zal in studie genomen worden het tooneelstuk „Trilby", bewerkt naar den zooveel opgang makenden roman va:i Du Maurier. In het rapport, dat door B. en Ws. van Heemstede is opgemaakt om te vi-rzenden aan Ged. Staten omtrent de grensregeling met Haarlem, wordt op den voorgrond gesteld dat de aanneming daarvan een groot nadeel zal wezon voor de gemeente, daar een scboon en ryk gedeelte, waarin in de laatste jaren veel verbeteringen zyn aangebracht, er aan zal worden ontnomen. Hut gevolg zal wezen, dat ook een aanzien- ïyk deel der inkomsten zal verloren gaan en de bewoners van dat deel hun jaarlyksch budget zullen verhoogd zien met de niet malsche belastingbetalingen te Haarlem. De gemeent raad keurde dit rapport met algemeene stemmen goed. H«t Hoofdbestuur van de Vereeniging ter bevordering van de Nederlandsche Vis schery, gevestigd te Katwyk aan den Ryn, heeft tot den minister van financiën, in aan sluiting met, zyn request van 2 December jl., het dringend verzoek gericht, dat de voorge nomen verpachting van visseheryen met den ai.kerkuil, welke zal plaats hebben op 20 December a. s., worde goschorst totdat een onderzoek zal zyn ingesteld naar de feiten, in bovenbedoeld request vermeld, of dat althans deze verpachting hoogstens voor den tyd van één jaar geschiede, terwyi de voorwaarden nu inhouden, dat de pachters hot recht zullen hebbeD de pacht te continuoeren tot 31 December 1898, zoodat deze verpachting feitelyk voor den tyd van drie jaren zoude geschieden. By beschikking van den minister van binnenlandsche zaken van 12 dezer zyn be noemd, voor het tydvak van 16 tot en met 31 December 1895: tot secretaris van den geneeskundigen raad voor Limburg en Ooste lyk Noord-Brabant, dr. M. H. J. Ruland te Maastricht, en voor het jaar 1896 tot secre taris by den geneeskundigen raad voor: Limburg en Oosteiyk Noord-Brabant, dr. M. H. J. Ruland, te Maastricht; Zeeland en Westelyk Noord-Brabant J. J. Berdenis van Berlekom, arts, te Middelburg; Gelderland en Utrecht, dr. J. G. De Voogt te Arnhem; Zuid-Holland, mr. F. J. D. C. Egter van Wis- sekerke, te 's Gravenhage; Noord Holland, dr. A. H. L. Otto, te Am sterdam Friesland en Groningen, mr. E. D. H. Schut ter, te Groningen; Overysel en Drente, dr. S. P. Kros, te Zwolle. Ste.-Ct By koninkiyk besluit is benoemd tot notaris binnen het arrondissement Middelburg, ter standplaats Ierseke, L. E. A. Liebert candidaat-notaris te Caprile. Benoemd tot ambtenaar van het openbaar ministerie by de kantongerechten in het arrondissement Assen, ter standplaats Assen mr. C. M. '8 Jacob, advocaat en procureur te Rotterdam, tevens werkzaam by den ambte naar van het openbaar ministerie by hot kantongerecht No. 1 aldaar. Benoemd: met ingang van 19 Dec. a. s., tot burgemeester van Koewacht C. P. J. Dierick, tot id. van Amerongen en van Leersum H. Spruyt, secretaris dier gemeenten; met ingang van 26 Dec. a. 8., tot burgemeester van Bu8sum jhr. R. Van Suchtelen van de Haare, en tot id. van Huizen J. J. Munnik- buizen, secretaris dier gemeente. De heer P. H. Van der Kemp, Oost Indisch hoofdambtenaar met verlof, laatsteiyk directeur van onderwys, eeredi6nst en nyverheid in Ned. Indiè, op zyn verzoek, gerekend van den dag, waarop het hem verleend buitenlandsch verlof verstrykt, eervol uit 's.lands dienst ontslagen, met, toekenning van pensioen. Gemeenteraad ran Lelden. Vervolg der vergadering van gisternamiddag. Tegen het met 12 tegen 11 stemmen aan genomen voorstel van den heer Pera, om voor een abattoir geen onderzoek in te stellen en ook geen buitenlandscho reis te doen maken, m. a. w om van het stichten van zulk een inrichting voorloopig af te zien, stemden de heeren Van Rhyn, Driessen, Du Rieu, Van Hamel, Juta, Verster van Wul verhorst, De Vries, Van Dissel, De Sturler, Kroon en Dekhuyzen. Vóór het met 17 tegen 6 stemmen ver worpen sub-amendement van den heer Dries sen, betreffende het leggen eener electrische verbinding tusschen de katoenfabritk en de katonnwevery (nl. het handhaven van het voorstel van B. en Ws. met bijvoeging van een termyn van twee maanden bywyze van proefneming eener bovengrondscho geleiding) stemden de heeren Driessen, Van Rhijn, Van Lidth de Jeude, Zillesen, Van Hamel en Has- s el bach. Gunstig werd beschikt op het verzoek van A. Verboog, te Leiderdorp, om een brug te leggen over de sloot langs den Haarlemmer- trekweg. Ü3 bezwaarschriften tegen het kohier der plaatselijke directe belasting, dienst 1895, derde en laatste gedeelte, zouden, ornaat enkele leden het woord daarover verlangden, behandeld worden in een vergadering mot gesloten deuren. Alvorens tot die geheime zitting werd over gegaan, vroeg de heer Kaiser het woord, dio zeide te hebben gehoord dat de mooist® hoo rnen ter wille van het krankzinnigengesticht op „Endegeest" zouden moeten gekapt wor den, omdat het gebouw langs den straatweg zal komen te staan. Spr. vroeg of dit gerucht waar was en zoo ja, of er dan niet elders op het terrein kan worden gebouwd. Hy vreest dat anders de wandeling op het buitengoed zeer zal worden ontrierd. De Voorzitter antwoordde niet te weten of juist de mooiste boomen zullen vallen, maar wel dat niet op het weiland kan worden gebouwd, omdat daar dan zou moeten worden geheid. Overigens is door de afpalingen thans te zien waar zal worden gebouwd. De heer Kai3er zag niet in, dat op een zoo uitgestrekt terrein het hoof igebouw juist op de aangegeven plaats zal moeten verryzen. Hy beriep zich zelfs op een gezegde van den benoemden geneesheer directeur. De heer Van Lidth de Jeude meende boven dien dat by den aankoop van „Endegeest" toch ook wel heeft voorgezeten het doel om de wandeling te behouüen en gaf in overwo ging om haar zooveel mogelyk te sparen. Hy is er zeker van dat andere leden van dezelfde meening zyn geweest. De Voorzitter antwoordde dat het niet kan om ergens anders te bouwen, noch op het bouwland, noch in de bosschen, want dan zouden de kosten voor beheiing wel met 30,000 stygen. De Leidenaars, zeide spr., kunnen trouwens gerust zyn, want zy zullen hunne wandeling van vroeger behouden. Alleen in dezen zomer hebben zy het voorrecht gehad ook op en door „Endegeest" te kunnen wandelen, wat zy anders toch ook niet mochten doen. Er is geen andere geschikte plaats voor liet hoofd gebouw, de paviljoenen, enz. dan tusschen do boomen vóór het kasteel, uitziende op den straatweg. De heer Pera vroeg of het geen overweging verdiende om, daar er zooveel weiland be schikbaar is, aldaar een bouwhoeve op te rich ten ten einde de verpleegden in de gelegen heid te stellen zich met veldarbeid bezig te houden, waarop de Voorzitter antwoordde dat daartoe reeds het plan bestond, zoodat het denkbeeld zal worden overwogen. Daarop werd de openbare vergadering ge sloten en overgegaan tot de geheime zitting tot onderzoek der bezwaarschrift m.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1895 | | pagina 1