N°. 10970
Woensdag 2^ November.
A0.1895
r ï.io.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van §pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit noinmer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 26 November.
Feu-illeton.
Het oordeel ran Paris.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COUR-ENT:
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per posti i i
Afzonderlijke Nommers
1.40.
0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 Grooter©
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Door het Rotterdamsch sub comité voor
kiesrechtuitbreiding is albier een plaatselijk
comité in het leven geroepen, waaraan voor-
loopig door zeven vereenigingen wordt deel
genomen.
De Provinciale Vereeniging van Ambte
naren ter Gemeente-Secretarie in Zuid Holland
hield in „Zomerzorg", bjj Leiden, weder eene
algemeene vergadering, onder voorzitterschap
van den lieer Van Franck, te 's Gravenhage.
Na het lezen der notulen werd door den
voorzitter mededeeling gedaan van enkele
ing*komen stukken van huishoudelijken aard.
Op een verzoiK van het hoofdbestuur van
den Nederlanuschen Bond van Gomeentfr-
ambtanarnn tot het verspreiden van het bulle
tin van dien Bond, werd besloten daaraan te
voldoen.
E' n voorstel van den heer Oudenaarde, te
Lekk^rkerk, om de vergaderingen voortaan
te houden in de maanden Januari, Mei en
September, werd aangehouden tot een volgende
vergadering.
Daarna kwam aan de orde de verkiezing van
twee bestuursleden ten gevolge van periodieke
aftreding. De beioe aftredende leden, de heeren
J. C. Zaneveld, te Lisse, en P. M. Van Nierop,
te 's Gravenzande, werden herkozen en namen
de benoeming aan.
De heer Van Nierop bekwam daarop het
woord, die in eene zeer uitvoerige inleiding
het onderwerp „Drenkelingen" behandelde.
De heer Zaneveld beantwoordde daarna de
vraag: „Wat bepaalt het Burg. Wetb. ten
aanzien van vondelingen?"
Beide inleidingen werden met belangstelling
aangehoord en de voorzitter bracht den heeren
dank voor de door hen genomen moeite.
Als plaat* voor de volgende vergadering
werd aangewezen Gouda.
Mejuffrouw fid. W. I. Kampman, benoemd
tot onaerwyz res aan de openbare lagere
school van B-nthuizen, heeft voor deze be
noeming bedankt en de benoeming tot derge
lijke betrekking te Ommeren aangenomen.
Ds. I. D. I. Idenburg, predikant te
Ter-Aa, heeft, voor het beroep naar de Her
vormde gemeente te Ter-Aar bedankt.
Door het bestuur der confessioneels
vereeniging te Nieuwkoop is tot evangelist
benoemd de heer J. Valk, evangelist te
Hillegom.
Hot aandeel, dat Haarlemmermeer voor
de nationale militie lichting 1696 moet leveren,
bedraagt 43 man van de 183 ingeschrevenen.
In net lokaal van de erven Vesseur, te
Oude Wwterng, is eene algemeene vergade
ring gc.iiuuuen door de Jjsclub „Bevordering
van Ijsvermaak z(j ons doel" aldaar. Niet
minder dan 61 leden waren ter vergadering
aanwezig. Na opening er van deelde de waar
nemende voorzitter, de heer G. N. Lemmerzaal,
een en ander mede, o. a. dat het ledental
thans tot 97 is gestegen, om vervolgens het
woord te geven aan den heer P. Zwaan,
secretaris der vereeniging, die de notulen der
laatste algemeene vergadering voorlas, welke
met algemeene stemmen werden goedgekeurd.
Daarna deed de penningmeester, de heer P.
J. B. Cozijn, rekening en verantwoording,
welke door een commissie van drie leden,
door den voorzitter daartoe uit de aan
wezigen aangewezen, werd nagezien, en
op hun voorstel unaniem is vastgesteld aan
inkomsten op f 269.70 en aan uitgaven op
f 221.44, dus met een batig saldo van f 48.26.
Staande de vergadering werd door een der
leden het voorstel gedaan tot herziening van
het reglement en tot uitbreiding van het
aantal bestuursleden, om, na aanneming daar
van, rechtspersoonlijkheid aan te vragen.
Het concept-ieglement bevat 33 artikelen,
waarin o. a. de bepaling voorkomt, dat de
club wordt aangegaan voor den t(jd van 29
jaren. Dit voorstel werd aangenomen. Benoemd
werden alsnu tot bestuursleden de heeren
H. Van der Burg, P. De Jeu Cz., H. Jonk
man, C. Jonkman, A. Rodenburg, F. Roden
burg, P. Du Pau, P. Zwaan, H. Los, G. N.
Lemmerzaal, J. Boogmans, J. Van Staveren,
C. Zoet, P. J. B. Cozijn, L. De Prie en B.
Van Wieringen.
By monde van den voorzitter, den heer
Lemmerzaal, werd den benoemden gevraagd,
of zij deze benoeming aannemen, hetwelk
door allen, met uitzondering van den heer
P. Zwaan, bevestigend beantwoord werd (de
heer C. Jonkman was afwezig). In de plaats
van genoemden heer Zwaan werd alsnu ge
kozen de heer C. Langhout, die de benoeming
aannam.
Door het vergevorderde uur is niet door
het 16 tal bestuursleden kunnen worden
bekend gemaakt wie waren aangewezen tot
lsten en 2den voorzitter, laten en 2den
secretaris en penningmeesterdaar dezen
volgens het nieuwe goedgekeurde reglement
uit hun midden door hunne vergadering
benoemd worden.
Allen betreuren het bedanken vau hunnen
hverigen en accuraten secretaris, den heer
P. Zwaan.
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom
van 75 jaren overleden de oud kolonel van
het wapen der genie van het Nederlandsch
Indisch leger A. W. Egter van Wissekerke.
In 1846 tot 2den luitenant benoemd by
de genie en sappeurs, doorlkp de nu overledene
vervolgen* de verechilUnde officiersrangen
tot hy in 1870 benoemd werd tot kolonel
Zeven jaren later verliet koionel Egter van
"Wissekerke den militair-n oienet.
Gedurende zyn langdungen diensttijd als
officier in Nederlandsch Inaió was de ontsUpone
vaak belast met spocialë diensten. Zoo was
hy o. a. chef van den Staf by de expeditie
naar Atjeh in 1873; in 1860 onderdirecteur
der genie in do 3de militaire afdeeiing en in
1868 chef van het topogr.ipbisch bureau en
der militaire verkenningen. Tyjens z(jn 2 jarig
verlof naar Nederland werd de toenmalige
majoor der genie werkzaam gesteld aan het
Departement van Koloniën.
De overleden oud-hoofaofficiar was, behalve
met den Nederlandschen Leeuw, versierd
met het ridderkruis 4de kl. der Militaire
Willemsorde, welke onderscheiding hy ver
wierf als luitenant by de 3de Balische expe
ditie; en was voorts gerechtigd tot het
dragen van de eeretoekenen voor belangrijke
krijgsverrichtingen: Bali 48 49; Borneo 50 52;
en Arjeh 73-74 en van de Atjeh-medaille.
Woensdagochtend zal het lyk worden ver
voerd naar Gotha, om aldaar de verbranding
te ondergaan.
Naar men verneemt, zal het fraaie schil
dery van Aert De Gelder in het Koninklijk
Kabinet Van Schilderyen te 's-Gravenhage,
voorstellende Bathseba van Koning David op
zyn sterfbed de kroon voor Salomo vragend,
nog slechts enkele dagen daar te zien zyn.
De eigenaar, de heer Arthur Kay, te Glasgow,
die het stuk voor één jaar in bruikleen
afstond, wenscht het thans, na afloop van
dien termijn, terug te ontvangen.
De heer J. A. Franken, wiens benoeming
tot hoofdcommissaris to Amsterdam wy in
ons vorig nommer mededeelden, werd te Delft
geboren en is thans 35 jareu oud. Hy genoot
zijne opleiding tot officier aan de Kon. Mil.
Academie en werd in 1882 tot luitenant be
noemd.
Van zyn diensttijd bracht h(j 5 jaar in Indië
door, waar hy zich in Atj^h onderscheidde.
In 1890 werd de luitenant Franken weder
by het regiment grenadiers ingedeeld; het
volgend jaar trad hy op als luitenant-adjudant
te Doesburg bij de infanterie.
In Sept. 1893 werd hy gepensionneerd en
genoot zjjn opleiding voor het politievak by
den heer Voormolen, to Rotterdam.
Sedert December des vorigen jaars was de
hoer Franken commissaris van politie te
Maastricht.
Hei koninkiyk besluit zyner benoeming
(van 23 Nov.) is opgenomen in de Staatscou
rant van heden.
Te Maastricht staat de heer Franken in
h©of tanzien. By het jongste bezeek der
Koninginnen gaf hy o. a. doorslaande blyken
van zyn organiseerend talent.
De kerk> raad te Arasterdam heeft in
eene gisteravond gehouden vergadering tot
predikant aldaar beroepen dr. H. M. Van Nes,
uit Rotterdam, ter vervanging van ds. A. F.
Adriani. Op de voordracht stonden dr. B. Van
Meer en dr. J. De Lint van Wyngaardon,
beiden uit Utrecht.
Gisteravond is te Amsterdam de eerste
afdeeling opgericht van den Nederlandschen
Aannemersbond; 70 leden zyn reeds toege
treden. Tot leden van het bestuur ziju De-
noemd do heeren J. Koster, voorzitter, en
Tb. Ligthert, P. Duinker, H. Hendriks en
Barend Van Buuren.
Een telegram uit Nieuw-York meldt het
overlijden van den zeeschilder Maurits Fre-
derik Hendrik De Haas, in den ouderdom
van 63 jaar.
De Haas was te Rotterdam geboren, stu
deerde aldaar en te 's-Gravenhage, en ging
in 1851 naar Londen. Uit dien tyd dateeren
vele schilderyen van de Fransche kust en het
Engelsche Kanaal. Twee jaar later vestigde
hy zich te Nieuw-York, waar hy kort daarna
lid werd van de National Academy. Hy be
hoorde tot de eerste leden der American So
ciety of Painters in Watercolors.
Toen in Maart jl. de pastoor der R.-K.
parochie te Hilversum, de welt er w heer H.
Van de Wetering, benoemd werd tot Aarts
bisschop van Utrecht, uitten de parochianen
aldaar hunno toegenegenheid en liefde voor
hun herder door ue aanbieding van een ge
schenk, bestaande uit een bisschopsstaf van
vergul l-zilver en een zilveren schenkkan met
blad. Het spreekt vanzelf, dat deze kunst
voorwerpen destyds slechts in teekening
konden worden aangeboden. Thans zyn ze
gereed en zullen aan mgr. Van de Wetering
door eene commissie worden overhandig!.
De heer J. H. Brom, te Utrecht, met de
vervaardiging belast, heeft, ook weder door
dit kunstwerk, het bewys geleverd een speciali
teit te zyn voor korkeiyke goudsmeekunst.
Het rechte gedeelte van den staf, ryk geci
seleerd, draagt tusschen fijn damasceerwerk
het opschrift:
Henrico. Van. de. Wetering
cvrioni. nostro. per. III. annos
tantvm. qvo. die. pervigilio
rnagnae. virginis. ab. angelo
salvtatae. an. M.DCCC.XCV
Pontificali. avctvs. est. honore. et
onere. cvriales.-Hilversvmenses
aevovimvs.
De voluut of kromming eindigt in eene met
bladeren gesierde console en draagt eene
groep: Keizer Hendrik II, aan Adolhold, Bis
schop van Utrecht, het graafschap Drente
schenkonde, met alle jurisdictiën en gerech
tigheden. Kunstkenners roemen deze groep
zeer, zoowel om de teekening, als om de
afwerking, tot in de kleinste bijzonderheden
juist.
Een rank, voortspruitende uit de voluut,
draagt het wapen van het Bisdom en het
persoonlijk wapen van den Aartsbisschop.
De zilveren schenkkan en hot blad slu:ton
ia fraaiheid volkomen aan by den sraf. In
het raidden van het blad bevindt zich het
wapen van Mgr. v. d. W., met de volgende
inscriptie
HenricoArchiepiscopo
UltrajectensiHilversvmenses
Curiales quondam eius an
M.DCCC.XCV.
Hieronder laten we de vertaling volgen van
beide inscriptiën:
a. Aan Henricus Van de Wetering, die
slechts drie jaar onze pastoor was, en dia op
Vigilie van Maria Boodschap 1895 met de oor
on den last der bisschoppelijke waardigheid
werd omkleed, hebben op dienzelfden dag
wy, parochianen van Hilversum, dit geschenk
toegewyd.
b. Aan Henricus, Aartsbisschop van Utrecht,
hebben zyne voormalige parochianen van
Hilversum dit geschenk aangeboden in het
jaar 1895. (U. D.)
De herstelling van het kasteel „De Haar"
geeft aanleiding tot het afbreken der wonin
gen, welke de kom vormden der gemeente
Haarzuylen. Aangezien byna alle woningen
thans toebebooren aan baron E. Van Zuyl n
van Nyevelt en ook weer op zyn groin n
zullan worden herbouwd, zal de herbouw v n
dit dorp geschieden in denzelfden geest, tie
geleld heeft by de herstelling van het kasteel.
Hel Rechthuis, tevens herberg, ontworpen
door den architect Joseph Cuypers, de pacht
hoeven, bruggen en arbeiderswoningen, onder
leiding der architecten Jac. Van Straaten, te
Utrecht, en Jac. Van Gils, te Rotterdam,
zullen een oud-Nederlandsch karakter dragen,
en op die wyze zal daar oon biyvend „Oud-
Holland" in 't leven worden geroepen.
De aardwerken van grachten en wallen
werden in dit najaar reeds voltooid. Vóór
1 November 1896 moeten alle inwonersnaar
hun nieuwe woningen verhuisd zyn.
(Architectura.)
„Sempervirens" oppert het plan in het
volgende jaar eene nationale chrysanthemums
tentoonstelling te houden. Zy hoopt dat daar
toe het initiatief zal worden genomen door
eene Tuinbouwvereeniging en meent, dat men
nu reeds moet beginnen die tentoonstelling
voor te bereiden.
Naar het „Hbl." verneemt, is de hoofd
ingenieur J. W. IJzermam, die den spoorweg
van Palang naar de Ombilien-kolenvelde» heeft
aangelegd, voornemens in de tweede helft
van 1896 zyn ontslag uit den Indischen dienst
te nemen en naar het moederland terug te
keeren.
In de Zaterdag gehouden vergadering
van den Raad der gemeente Aalten nam de
burgemeester, jhr. Baud, afscheid van de
leden, wegens het hem op zyn verzoek
verleende eervol ontslag tegen 1 December
daarbij zyn dank betuigende voor den steun
en het vertrouwen, hem geschonken, en mei
de verklaring, dat zyn verbiyf te Aalten hem
steeds in aangename herinnering zal blijven
De wethouder Ten Dam dankte den voor
zitter voor het velo goede, onder zyn bestuui
in de gomeante tot stand g*bracht en be
tuigde namens den Raad zyn leedwezen oven
het door hem genomen ontslag.
De Kamer van Koophandel en Fabrieket
te Delft heeft zich tot den minister van finan
ciön gewend met verzoek tot wijziging dei
wet op het recht van zegel, in dien zin, dat
quitantiën tot en met een bedrag van f 50
van het zegelrecht zullen worden vrygesteld
De gemeenteraad van Groningen heeft
besloten, rechtsvorderingen in te stellen tegen
25 landgebruikers te Pekela c. a., die in
gebreke zyn geblaven een op hun aanvrage
toegezegd consent tot inboeking te aanvaar
den, en tegen 325 nalatige betalers van inlaat-
gelden wegens in de stadsvenen gegraven turf.
By koninkiyk besluit is benoemd tot
officier van justitie by de arrondissements
rechtbank te Alkmaar, mr, J. C. baron Baud,
thans substituut officier van justitie by de
arrondissements rechtbank te Amsterdam.
Benoemd tot notaris binnen het arrondis
sement Amsterdam, ter standplaats Amster
dam, de heer J. A. Ritman J.Hz., candidaat
notaris aldaar.
2)
„Pardon, Excellentie," merkte Casanova op,
„misschien zou Zyne Doorluchtigheid toch
geneigd zijn, de schildert) te verkoopen, als
de heer Van der WorlT een pry3 biedt,
die de waarde der schilder)) verre overtreft.
Zou het niet raadzaam zi]n, den keurvorst
In kennis te etellen met het aanbod?"
Marcolini schudde het hoofd. „Neen, myn-
heer Von Casanova," antwoordde by, „ik
acht dat geheel onnoodig en overbodig. Myn
gebieder is aoo trotsch op de verzameling,
dat onder geene omstandigheden geneigd
zou wezen, ook tegen een hoogen prtja een
parel van deze collectie af te staan. Nogmaale,
manheer 1 het spt)t mt) zeer, u een weigerend
antwoord te moeten geven, maar ik ben niet
in staat, uw verzoek in te willigen. Tot
weerziens, ridder, en vergeet niet, wat ik u
over uw gedenkschriften gezegd heb."
De beide heeren gingen heen de Hol
lander met ingehouden ergerais. Bt) de deur
keerde by zich nog eenmaal om.
„Een laatste woord, Excellentie 1 Ik geef
honderdduizend gulden - contant - in Neder-
landsche staatspapieren
Graaf Marcolini hief afwerend de hand op.
,Ook al boodt gy een millioen - ei komt
niets vanl" Daarop belde hy. De kamer
dienaar trad binnen.
„De volgende audiënties," beval de'n nister.
Do dikko Hollander schuld geweldig, toen
hy met Casanova het paleis van Marcolini
verliet.
„Wat ligt mU er aan gelegen, of do schil-
derg waarde heeft of niet 1" riep hy, terwgl
hy met den ouden avonturier de straat opging.
„Ik wil tegenover Huysum geiyk hebben;
hy heeft zyn weddenschap verloren, als het
„Oordeel van Paris" slechts een dag in myn
galery hangt. Een verwenschto atyfkop, uw
landgenoot precies zooals ik 1Kom, nu
gaan wy eens naar do galcry om de schildery
ten minste eene te zien en dan zullen wy
in de „Poolsche Kroon" wat eten, want de
maag rammelt my na de emoties van den
voormiddag.
Zy gingen over den Judenhof, waar dostyde
de ingang der echilderyengalery zich bevond,
gingen de zoogenaamde Engelsche trap op
en vroegen een der bedienden naar do schil
deryen van Van der Werff. De man, Matthias
Schneider geheeten, geleidde de heeren naar
de zaal, waar de drie Van der Werffs hingen,
die tot de Dreedensche galery behoorden,
waaronder ook het „Oordeel van Paris."
De galery wae op dit oogenblik niet zeer
druk bezocht; toch waren er ook in deVan-
der-Werff zaal vyftien tot twintig personen,
die ieder afzonderiyk of in groepen vereenigd
de echilderyen bewonderden. Het „Oordeel van
Paria," geheel in de gracieuze en delicate
uitvoenng, welke Adriaan Van der Werff tot
den meest gewilden salonschilder van zyn
tyd stempelde, hing tusschen een portret
studie van Seybold en de beroemde Magdalena
van Correggio, die, behalve eec vrl',
voudigo buitenste houten lust, nog door een
binnenste zilveren lyet, met edelgesteenten
bezet, ingesloten was.
Op het oogonblik, waarop Casanova met
den Nederlander door Schneider de zaal bin
nengeleid werf, trad van den anderen kant
de galerij-inspecteur Riedel binnen, die, on
middellijk ziende dat do beide heeren vreem
delingen van voorname afkomst waren, de
echilderyen met oenige critieche opmerkingen
begon te bespreken. Hy roemde eerat de
hooge waarde van het portret van Seybold
en op dezelfde wyze die van het „Oordeel
van Paris," er by voegende, dat voor korten
tyd een Rus zeventienduizend thaler voor
deze schildery geboden had, maar dat Zyna
Doorluchtigheid het niet had willen verkoopen.
„Ik zou er direct viermaal zooveel voor
geven," zside de Nederlander op zóó ernstigen
toon, dat de inspecteur Riedel zich verbluft
naar den spreker omkoorde. Nochtans meende
hy waarschynlyk, dat de vreemdeling slechte
schertsend gesproken had, want hy vervolgde
zys critieche opmerkingen, prees de groote
artistieks fijnheid van Correggio's Magdalena
en zeide ten slotte ook over de zeer kost
bare zilveren lyst eenige woorden.
Hy sprak, met het oog op de beide vreem
delingen, Fran8ch, werd evenwel plotseling
door een eenvoudig burgeriyk gekleeden man
met zwarten vollen baard, naar 't scheen een
brave ambachtsman, in de rede gevallen, die
hem in het Saksisch vroeg:
„Zyn de diamanten echt of schynen zy
het slechts?"
„Neen, zy rijn echt, myn waarde," ant
woordde de inspecteur lachend, nu echter in
het Duitech. „Deze steen, byvoorbeeld"
hy wees op een prachtigen briljant „deze
eteon alleen is wel duizend dukaten of meer
waard; de geheels schildery echter mot de
lyst is mooilyk te schatten. In elk geval
geloof ik niet, dat gy baar betalen kunt,
bSBte man!"
„Dat geloof ik ook niet, Wochatz," voegde
meesmuilend de oppasser Schneider er half
luid aan toe.
Intusschen waren Casanova en Van der
Werff achter den ezol van eon jongen schilder
gaan staan, die het „Oordeel van Paria"
kopieerde en zich om hot hem omringende
en hem nu en dan over de Behouders
kykende publiek in 't geheel niet bekom
merde. Van der Werff scheen zich levendig
voor de kopie te interesseeren; hy knikte
meermalen zichtbaar bevredigd met het hoofd,
legde daarop een hand op den rug van den
schilder, zoodat deze ophouden moest, en
zeide
„Voortreffeiyk, zeer voortroffeiyk, myn
waardel Ik zal uw schildery koopen. Wan
neer ie zy gereed? Wat kost zy? Hoe heet
gy en waar woont gy?"
De ecbilder keek op het was een knappe
blonde man van hoogstens vyf en twintig
jaren en daar hy zag, dat de spreker een
man van aanzien was, antwoordde hy, op
staande, op hoffelykon toon„Myn naam is
Leonbard Friese, mynheer, en myn woning
hier dicht by, Sporeretraat 5, by den gaiery-
oppasaor Schneider."
„Goed", zeide de Nederlander, zyn aan-
teekenboek voor den dag halend en eenig.
aanteekeningen makend; „Ik zal van avono
om zeven uren by u zyn".,.. Daaibp
wondde hy zich weer tot den ridder. „Litei
wy gaan, Casanova; ik heb een verschrik
kelyken eetlust en het ontbyt in de „Ppol-
sche Kroon" wacht ons al lang."
II.
Leonhard Friese was een begaafd schilder,
maar de nood dwong hem tegen geringe
betaling allerlei kleine bestellingen aan te
nemen en by v. in de restaurants do plafonds to
schilderen. Als hem eons de kopie eener be
roemde schildery werd opgedragen, was hy
gelukkig; over 't geheel echtor moest hij zich
met moeite door bot loven slaao.
Voor Leonhard Friese wae de etryd om
het bestaan des te moeiiyker te verduren,
wyi hy Anna, de dochter van den galory
oppaaeer Schneider, beminde. Hy had van.
Schneider een kamer gehuurd, en de moois
Anna bestuurde zyn klein huishouden. Zy
waa een braaf en lief meisje, eenvoudig cd
klein burgeriyk opgegroeid, maar daar ook
Leonhard uit een arme handwerkorsfamilit
voortgesproten wae en van zyn toekomstige
levensgezellin niets anders verlangde dan een
warm gemoed en een practlschen zin, paBten
de twee uitstekend by elkander.
Vader Schneider zou voor zyn lief doch
tertjo evenwel eon betera party hebben ge
wenscht.
{Wordt vervolgd.)