Het H. fi.- of Armen Weeshuis te Leiden.
een droevig gezicht, vier hunner te ïien aan
strompelen op krukken, daar schotwonden
in de beenen hun het loopen beletten, maar
aan den anderen kant was het treffend te
zien, hoe zy door hun kameraden liefderijk
werden gesteund en de trappen naar het af-
monsteringslokaal werden opgeholpen. Een
man was er onder, die aan berri berri leed en ge
dragen moest wordenoen sergeant kon loopen,
maar het ging maar zoo zoo, want aan het
eene kunstbeen, dat men hem had gegeven,
was by nog niet zoo bijster gewend; overigens
was hy flink gezond.
Als men die mannen hoorde vertellen wat
in den kryg geleden hebben en hoe warm
het voor Tjakra-Negara gewoest is, dan kreeg
men eerbied voor die jongens, die daar Hol
lands roem hoog hielden te midden der gevaren!
Zooals men weet, was generaal Vetter ook
met de „Prins Hendrik" medegekomen en te
Genua aan wal gegaan. Gedurende de reis
was by dagoiyks „voor" geweest onder deze
m linen, die onder zyne bevelen hadden ge
diend en telkens had hy zich met hen onderhou
den en hun moed ingesproken voor de toekomst.
Onder de mannen was er ook een, die,
hoewel in militairen dienst, een vreedzamer
leven in Indiö gehad had dan zyn kameraden.
Hot was een Zwitser, de fuselier M. Moret,
wiens borst prykte met tal van schietmodailles
en die jaren lang op Borneo had gediend.
Toen verleden jaar do Borneo-expeditie met
prof. Molengraaf! en de heeron Büttikofer,
Niouwenhuys en Halier te Pontianak kwam,
vroeg de heer Büttikofer of er geen flink
schutter uit het garnizoen mede kon, om
voor hem dieren to schieten voor zyn zoülo
gische verzamelingen. De keuze viel op Moret,
die ook by de expeditio van een Duitsch
geloerde reeds als jager had dienst gedaan.
Hy kroeg verlof en trok mot de expeditie
het binnenland in. Voor den heer Büttikofer
schoot hy een aantal vogels, enz. en hielp
den geloerde by het propareerun en opzetten
dez.r dieren, en toen de expeditie was afge
loopen, bleef hy to Pontianak nog geruimen
tyd met dit werk bezig. Thans zou Moret,
door den heer Büttikofer uitgenoodigd, eeni
gon tyd te Leiden by dezen geleerde gaan
doorbrengen.
Hy wist van de Borneo-expeditie heelwat
te vertellen: hoogst merkwaardige tochten
had men gedaan, men had gelegen in grotten,
waar wel een heel bataljon in kon en van
de Dajaksche bevolking, hoewel voor een
groot deel koppensnellers, hadden de loden
der expeditie geen tegenworking ondervonden.
Moret hoopte nog eens meer in de gelegen
heid te komen als „jager" dergelyke expedities
in de Oost mede te maken. AH.)
Gemengd Nieuws.
De in hot café „Zo mor lust1' aan
den Stationsweg alhier gehouden wordende
tentoonstelling van wandversieringen en afge
sneden bloemen van bolgewassen, op touw
gezet door de afdeeling Oegstgeest en Omstre
ken van de Algomeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur, werd heden door veel beter weder
begunstigd dan gisteren.
I Wat wy toen met grond veronderstelden,
dat het tentoongestelde by een lief zonno
schyntje nog meer tot zyn recht zou komen,
werd vandaag volkomen bewaarheid. Hot ge-
hooi en do onderdooien maakten nu een aller
keurigst effect.
Niet allen de geuren en kleuren maar ook
de typische oud-Hollandsche wyze van rang
schikken, lokten dan ook in werkeiykheid tot
een druk bezoek.
Moge dat ook niorg n, Zondag, zeer druk
zyn, want op dien dag is de tentoonstelling
voor de laatste maal, overdag zoowol als
's avonds, geopend.
Te Utrecht heeft terecht ge
staan een oude juffrouw, omdat haar zoontje,
dat jonger dan zestien jaren is, toch reeds
een hondenkar bestuurd had. De vrouw was
hardhoorend en kwam daarom ook dicht by
den kantonrechter staan, aan wien zy op do
volgende wyze het gebeurde verhaalde: „Hot
jongetje, meneer, gaat nog op school, meneer,
en t09n is hy gaan rydon, meneer, hy heeft
de stel stil weggenomen, voor de aardigheid,
memoer, zooals kinderen dat doen, menoor,
u un ik binnen ook kinderen goweest, meneer,
en toen kwam die agent, meneer, en toen ik
hut hoorde, meneer, heb ik hem geslagen,
meneer, dat hot blood er van langs liep,
meneerHior viol de kantonrechter de
juffrouw in de redo met do opmerking: „dat
mag je niet doen, daar doo ju heel verkeerd
aan om zoo'n kind te mishandelen."
Deze vermaning bracht de juffrouw aan
het schreien en toen hot O. M. eene boeto
van f 0.50 tegen haar eischto, stak zy, in
haren yver om maar spoedig van do zaak af
te zyn, haro hand in den zak en vroeg: „Wil
ik u maar dadeiyk betalen, meneer, dan hoeft
u er niet om te loopen, meneer?"
Schipper A. Bakker, loMakkum,
heeft Donderdag morgen do bemanning en
twoo lossers van een met steenkolen geladen
schip van een gowissen dood gered. Hut
schip was luk gustooten, zoodat do schepelingen
tot arm do borst in het water stonden. Byna
sprakeloos kwamen ze te Makkuin aan wal.
Naar inen vernoemt, ishotiyk
van den persoon, die sedert Zondag te 's Her
togenboseh wordt vermist, nadat hy met een
vriend en in gezelschap van een koetsier uit
rydon ging, to Schyndel in eeno sloot gevonden.
Of bier aan ongeluk of misdaad moot gedacht
worden, is nog niet uitgemaakt.
Omtrent de aanleiding tot de
werkstaking op do stoomwevery „do Nyver
lui te Enschedoe, wordt hot volgende mede-
gedeeld:
Reeds voor ruim 14 dagen hadden vele
arbeiders den directeur, den heer M. L. Yan
Gelderen, gevraagd, om op 1 Mei vryaf te
hebben, ten einde aan de Mei-beweging te
kunnen meedoen. Dit was geweigerd, doch
op 1 Mei bleef de arbeider Theussink weg.
Donderdag morgen wilde hy weer beginnen,
maar de directeur weigerde hem toe te laten.
Een 14-tal arbeiders staakten nu het werk,
indien Theussink niet weer binnen werd ge
laten. Ook de helpers, jongens van 13 en 14
jaar, waren daardoor werkloos. Toen Donder
dag de goedgezinde arbeiders de fabriek wil
den ingaan, dreigden de stakers tot hand-
tasteiykheden over te gaan. De burgemeester
beloofde echter den goedgezinden den steun
der politie, waarop dezen aan den arbeid
gingen. In een proclamatie heeft de burge
meester zyn belofte herhaald.
De werkstaking in de bitumi
neuze kolenraynen in geheel West-Virginie
is begonnen, en vyftienduizend man hebben
het werk neergelegd. De werkstaking breidt
zich ook uit over Illinois, maar de kolen-
werkers van Ohio zyn grootendeels aan 't werk.
Du mynwerkers uit den omtrek van Gal-
daraes (Britsch Indiê) hebben den lsten Mei
getracht het ladon der spoorwagens te beletten.
De gendarmen gelastten hun uiteen te gaan
en toen dit verbod niet werd opgevolgd,
vuurden de gendarmen in de lucht, waarop
de betoogers op de vlucht gingen. Eenigen
werden in hechtenis genomen. Hetzelfde lot
trof don aanvoerder van een 6toet socialisten
te Bilbao, die door de politie uiteengejaagd
moest worden.
Uit Winnipeg wordt gemeld dat
de Indianen in het noorden van Dacota (Ver.
Staten) weer op het oorlogspad zyu. Eenige
boeren zyn roeds uit hun hoeven gevlucht.
Onmiddeliyk is eene afdeeling cavalerie uit
gezonden tot bescherming van de farmers.
Te Djeddah hoerscht nog steeds
de cholera. Volgens oen telegram, den 2den
Mei van daar vorzonden, overleden den lsten
Mei 28 personen aan aeze ziekte.
Een dierentemmer te Parys
kocht onlangs van den directeur van het
Nouveau Cirque twee jonge beertjes, die door
een bewaker van den circus, Corso genaamd,
waren opgevoed. Toen de koop gesloten was,
kwam Corso den dierentemmer om een fooi
vragen. Deze weigerde en de bewaker ging
woedend heen, onder het uiten van bedrei
gingen. Den volgenden dag stierven do twee
dieren en werd Corso door de politie gearres
teerd onder de boscbuldiging van „vergiftiging
van huisdieren". De rechtbank zal dus weldra
hebben uit te maken of een beer een huisdier is.
Beschoiden verlangen. Den
3den Aug. 1895 is het 80 jaar geleden, dat
de stad Jüterbog tot do kroon van Pruisen
behoort. De voorzitter van de Berlynscho
vereeniging der Jüterbogers heeft zich, naar
aanleiding daarvan, tot den magistraat van
de hoolJstad des Ryks gewend, met het ver
zoek dat eene straat of een plein in Beriyn
naar Jüterbog zou worden genoemd.
De Duitsche keizer heeft onlangs
den hofprediker ds. Frommel zyn portret ge
schonken, en daarby eene berijmde opdracht
geschreven, waarvan hot volgende do ver
taling is:
„Wie slechts op God vertrouwt
En flink om zich heen houwt,
Heeft niet op zand gobouwd."
Te Parys heeft liet omnibus-
personeel het werk hervat; op alle lynen
ryden de trams en omnibussen weer, zoodat
de strateu haar gewoon aanzien hebben her
kregen. De koetsiers en conducteurs hobben,
zegt de correspondent dor „Ind. beige," do
benepen uitdrukking van lieden, die een domme
streek hebben begaan.
Op last van den minister van oorlog, hebben
de municipale garden en do politie agenten
twee dagen vryaf gekregen om uit to rusten
van de vermoeienissen.
Naby Mostaganem, op de kust
van Algerië, is eon kist met scheepsvlaggen
aangespoeld, vcrmocdeiyk afkomstig van den
verongelukten Spaanschen kruiser „Reina
Regente".
BUITENLAND.
FranUryk.
Volgens de berichten uit Parys, blyft de
toestand van den hertog van Orleans gunstig.
Daarentogon beweert do „Central News," dat
de toestand van den patiönt aanleiding geeft
tot ernstige ongerustheid. Vandaar, dat do
gravin van Parys, do moeder van den heriog,
met haar beide dochters terstond van Londen
naar Sevilla is vei trokken. Wegens de ziekte
van den hertog is het liuvvelyk van zyne
zuster, prinses Hélène, met den hei tog van
Aosta voorloopig uitgesteld.
Do leiders van de jongste werkstaking
dor omnibus beambten, do heeren Proust en
Devillc, die to Parys terechtstonden wegens
aansporing tot vorzet togen de overheid, zyn
beiden tot zes maanden gevangenisstraf ver
oordeeld.
Blykens oen telegram, te Parys uit
Majunga ontvangen, zyn daar ruods vier der
transport schepen aangekomen, welke de
Fransche troepun naar Madagascar moeten
overbrengen. De gezondheidstoestand der sol
daten was zoer bevredigend.
Duitschland,
Do staatssecretaris Böttichor weigerde giste
ren in den Duitschen Ryksdag te antwoorden
op eene interpellatie over het op en neer-
jagen van do petroleumpryzon. De Ryksre-
geering. zeide heer Böttichor, onderzocht te
zamon met de Pruisische regeering sedert
langen tyd de vorming van den Amerikaan-
schen petroleum-rmg. Die onderzoekingen
naderen haar einde, maar een besluit heeft de
regeering nog niet genomen. Een voorstel om
de discussie over de interpellatie te openen,
werd niet voldoende ondersteund. Daarmede
was de interpellatie afgeloopen.
Een sergeant van het Borlynsche garni
zoen, Ganneke, is tot 2'/a maand gevangenis
straf veroordeeld wegens mishandeling van een
ondergeschikte. Ganneke had een recruut
herhaaldelyk met de sabel en den koppel op
den rug en het achterhoofd geslagen.
Keizer Wilhelm is te Potsdam terugge
keerd. Heden zal de keizer prins Lobanoff,
den nieuwon Russischen gezant by het Duit
sche hof, in audiëntie ontvangen.
In den Duitschen Ryksdag is een wets
ontwerp betreffende eene aanvullingabegroo-
ting ten bedrage van i.,700,000 mark ingediend.
Deze som wordt noodjg geacht voor de feeste-
lykhedon by de opening van het Noord Oost
zeekanaal. In de toelichting wordt de opening
van dit kanaal gelykgesteld met die van het
Suezkanaal. De kosten vorvallen in twee groe
pen ontvangst en onthaal der gasten en der
vreemde vaartuigen, geraamd op 1,100,000
mark, en representatiekosten tegenover de
vreemde officieren, geschat op 500,000 tot
600,000 mark.
Do Ryksdag keurde gisteren na een kort
debat deze supplotoire begroeting goed. Alleen
de sociaal-democraten stemden tegen.
Belgtö.
Te Brussel is overleden professor Eduard
Nevejans, leeraar aan het Nederlandsche con
servatorium te Gent. De heer Nevejans, die
overloed aan de gevolgen eoner keeloperatie,
die hy moest ondergaan, bereikte den leeftyd
van 53 jaron. Gedurende 25 jaren was hy
werkzaam aan do Gentsche muziekschool.
Koüing Leopold van België is van zyne
reis nar.r Italië te Brussel teruggekeerd.
De Belgische minister Vandenpeereboom
heeft een besluit uitgevaardigd, waarby wordt
bepaald dat gedurende de zomermaanden des
Zondags de pryzen der spoorwegkaartjes tot
op de helft zullen worden verminderd, ora zoo
den bewoners dor steden gelegenheid te geven
naar buiten te kunnen gaan.
En de pryzen zyn er al veel goedkooper
dan by ons, in Nederland!
Griekenland.
De gewezen minister-piesident van Grie
kenland Trikoupis heeft, na zyn nederlaag
bekend gemaakt, dat hy zich terugtrekt uit het
politieke leven en in hem verliest de Kamer
een slagvaardig redenaar en zyne party een
tekwamen aanvoerder. Twintig jaren geleden
werd liy voor het eerst minister president.
De Grieksche bladen houden politieke l\jk-
redon over hern op den toon, die lykreden
eigen is.
De „Akropolis" zegt dat hy het slachtoffer
is van een rot systeom, dat hy niet heeft willen
veranderen.
Nog t oordat do niouwe Kamer den 27sten
Mei wordt geopend, zal de heer Tricoupis uit
Griekenland vertrekken en zich voorloopig te
Londen metterwoon vestigen.
Koning George van Griekenland is aan
boord van het lacht „Spbakleria" uit Athene
vertrokken, ten einde een uicstapje to maken
naar de Sporadon. Dinsdag a. s. wordt de
koning in de hoofdstad terugverwacht. Dan
eerst zullen de ministers den koning hun
ontslag aanbieden. Natuuriyk zal de koning
dan den heer Delyannis met do samenstelling
van een Kabinet bulasten.
OotftxMJriiU'-l loncr.-3Ionnrchiet
De „Politischo Correspondenz" deelt mede,
dat do verklaringen, door den Hongaarsciien
minister pro ilent Barilfy in de Kamer afge
legd, betreffende het optreden van dm nuntius
Agliardi, in vele opzichten onjuist zijn en niet
strooken met de inzichten van graaf Kalnoky,
den Oostenrykschen minister van buit.nland-
sche zaken.
Wat baron Banffy zeide botreffenïe het
protest, dat de regeering by het Vaticaan
heeft ingediend, moet op rekening gesteld
worden van de geringe diplomati.ke ervaring
van dozen minist r. Andere verklaringen zul
len nu moeten volgen.
Graaf Kalnoky laat, blykens deze verkla
ring dor „Poli ische Correspondenz," baron
Banffy in den steek. Men aebt het daarom
niet onmogelijk, dat beide ministers hun ont
slag zullon indienen.
Daar graaf Kalnoky minister van buiten-
landscho zakun is, niot alleen voor Oosten
rijk, maar ook voor Hongarye, zou een protest
by hot Vaticaan alleen van dezen minister
kunnen uitgaan. Baron Banffy heeft verklaard,
dat by van graaf Kalnoky oen protest tegen
bet optreden van den nuntius verlangd heeft.
Daaruit blykt echter nog niet, dat graaf Kal
noky leeds aan dit verlangen heeft voldaan.
Tni'Itijo.
Te Konstantinoptl heeft in de wijk, waar
de Armeniërs wonen, een bevigo brand gewoed.
Meer dan vyfiig, grootendeels houten huizen,
zyn daardoor vernield, zoodat 500 gezinnon
zonder dak zyn. De schade bedraagt 20,000
Turksche ponden.
Men zegt dat de regeering van Turkye,
dn tevergeefs heeft gepoogd de Engelsche
dagbladcorrespondenten, die verslagen hobben
gegeven van de Armenische gruwelen, buiten
Klein Aziö to houden, thans de ambtenaren,
die in die verslagen met name zyn genoemd,
aanspoort tegen die correspondenten vervol
gingen wegens laster in to stelten. Of derge
lyke processen het prestige van Turkije zou
den verhoogen, mag betwyfeld worden.
Ook zou de Porte, om den indruk te ver
zwakken van de groote Armenische meeting,
die Dinsdag te Londen wordt gehouden, onder
de hand Mahomedanen in Engeland hebben
laten verzoeken, contra-meetings te organi-
seeren.
Groot-Brltannlë.
In het Lagerhuis deed de onder-secretaris
van koloniën, de heer Buxton, gisteren eenige
mededeelingen over de plannen van de Regee
ring der Kaapkolonie tot inlyving van het
gebied der Kaffer-vorsten Sambaan, Madhaleni,
Umbehesa en eenige anderen.
„Sedert geruimen tyd," zeide de minister,
„is de toestand in het gebied van deze vor
sten, dat slechts eene geringe uitgestrektheid
beslaat, van dien aard, dat daardoor in de
toekomst ernstige moeilykheden zouden kun
nen ontstaan. Dit grondgebied gelegen ten
noorden van Zoeloe-land, behoort tot het
gebied, dat onder Engelands invloed staat.
„Het is noodig, dat daar een geregeld be
stuur worde gevestigd en daarom heeft de
regeering besloten, het gebied te stellen onder
het beheer van den gouverneur van Zoeloe-
land. Krachtens de overeenkomst in 1884
tusschen Engeland en Transvaal gesloten, is
uitdrukkelyk bepaald, dat de regeering der
Zuid-Afrikaanscho republiek geen tractaten
mag sluiten met opperhoofden, zonder toe
stemming der Engelsche regeering, zoodat
zy geen recht heeft, om het bewuste gebied
in bezit te nemen.
„By de overeenkomst van 1890" ging
de minister voort „is aan de regeering der
Zuid-Afrikaansche republiek vryheid verleend
tot het voeren van onderhandelingen raetin-
landsch opperhoofden, ten einde den grond te
verkrygon, dien zy noodig heeft voor den aan
leg van den Spoorweg van Transvaal door
Zwaisi-land naar de kust. Van dit recht heeft
de Transvaalsche regeering echter nooit ge
bruik gemaakt, zoodat het als vervallen moet
worden beschouwd."
De minister eindigde zyne mededeelingen
met de verklaring, dat het optreden der En
gelsche regeering in deze quaestie geenszins
te wyten is aan eenige vyandige bedoeling
jegens Transvaal.
Verder deed in dezelfde zitting van het
Lagerhuis de afgevaardigde Morton het voor
stel, om het jaargeld, dat de hertog van
Saksen-Coburg (voorheen de hertog van West-
minster) geniet, in te trekken, op grond, dat
de hertog tegenwoordig tot de buitenlandsche
vorsten behóórt.
De minister Harcourt bestreed dit voorstel,
dat vervolgens met 193 tegen 72 stemmen
werd verworpen.
Tevens deelde de minister van buiten
landsche zaken, Sir Edward Grey, mede, dat
de Engelsche en Nederlandsche regeeringen
nu zyn overeengekomen de eischon, welke
door den gezagvoerder en de demanning van
de „Costa-Rica Packet" zyn gedaan, aan de
beslissing van oen scheidsrechter te onder
werpen. Over de voorwaarden en de ver
schillende punten, waarover het scheidsrecht
moet beslissen, worden nog onderhandelingen
tusschen de Engelsche en Nederlandsche
regeeringen gevoerd.
Een ongenoemd weldoener heeft aan de
stad Liverpool een land van 108 acres geschon
ken voor een openbaar park, en bovendien de
noodige fondsen voor het onderhoud
Telegram me u.
ROME, 3 Mei. Eenige bladen deelen mede,
dat de Kamer-verkiezingen op 26 Mei zyn
vastgesteld.
CHRISTIANIA, 3 Mei. Het Noorweegsche
Storthing (Volkshuis) heeft heden het voorstel
tot verhooging van het invoerrecht voor
alcohol aangenomen, zoodat de alcohol belas
ting tot 50 oere per liter is verhoogd Deze
wyriging der wet treedt terstond in werking.
LONüEN, 3 Mei. De Engelsche regeering
heeft toegestemd in de ontruiming van Corinto,
op voorwaarde, dat Nicaragua zich vereenige
met het ultimatum, hetwelk door Engeland
is gesteld. Engeland steld zich tevroden met
den waarborg, door de regoering der republiek
San-Salvador aangeboden, voor de betaling
der schadevergoeding door Nicaragua, te Lon
den binnen veertien dagen.
LONDEN, 4 Mei. Aan de „Times" wordt
uit Pbiladelpbii van gisteren gemeld, dat de
kamer van koophandel te Nieuw York een
besluit nam, waarin het bestuur wordt uit
genoodigd alle wettige middelen aan te wen
den, om zich te verzetten tegen de vrye aan
munting van zilver en om den tegenwoordigen
standaard to behouden.
LONDEN, 4 Mei. De „Times" ontvangt uit
Shanghai het bericht, dat do keizer van China
gisteren het vredestractaat tusschen China en
Japan heeft goedgekeurd. Li Hoeng-Chang
begeeft zich naar Chofoe om de ratificatie
uit te wisselen.
(Japan heeft nog niet geantwoord op de
nota's der drie mogendheden en hoe dit ant
woord zal luiden, is nog onbekend, zooüat do
dagblad correspondenten slechts kunnen mel
den, wat „in gewoonlijk goed ingelichte krin
gen" wordt gegist.
Ook wordt aan de „Times" uit St Peters
burg gemeld, dat dit antwoord nog niet spoedig
wordt verwacht. Een verder uitstel zou geene
verbittering wtkken in Rusland, daar het do
gegrondheid erkent van den wensch van den
mikado, de opcnlyke meening in Japan op
wyziging van het vredestractaat voor to be
reiden.]
De treurige toestand, waarin kindoren wer
den gebracht, die van vader- en moederhulp
verstoken wa~er, deed' verschillende mensch-
lievende personen bedacht zyn zich Lun
droevig lot aan te trekken en voor hen te
zorgen. Zoo ontstond reeds vroeg hier ter
stede het weeshuis, dat aan de zuidzydo van
den Nieuwen Ryn, omtrent de Borstelbrug
werd opgericht.
Toen door het toenemen der bevolking ook
het aantal weezen vermeerderde, was dit
weeshuis te klein, om hen allen te kunnen
opnemen, weshalve het bestuur dezer instel
ling te rade ging (wyi het niet dan met zoer
groote kosten kon uitgebouwd worden) een
ander gebouw aan te koopen, hetwelk meer
ruimte aanbood. Het oog viel op het Vrou
wengasthuis, en nu kwam het bestuur met
de ga8thuismee8ter8 overeen dit van hen over
te nemen, waartoe de heeren van het gerecht
hunne toestemming gaven. Het Vrouwengast
huis werd nu ten jare 1583 door vertimme
ring tot een doelmatig weeshuis ingericht.
Eenige jaren later, inzonderheid in 1604 en
1607, werd het zóó siorlyk verbouwd, dat het
gunstig afstak bij de andere Hollandache
weeshuizen. Zy gaven alle getuigenis van den
lofwaardigen liefdadigheidszin onzer vaderen
voor arme, hulpbehoevende weezen. De slaap
zalen van dit nieuwe weeshuis boden plaats
aan voor 350 weezen.
In het midden der 17de eeuw was het
aantal weezen bianen Leiden weder zóó toe
genomen, dat zy allen geen plaats kondon
vinden in het weeshuis, en daar eene ver-
grooting van het gebouw niet mogeiyk bleek,
besloot het "bestuur de weezen, voor wie plaats
was verzocht, by eenige goede lieden te be
steden, om hen met ouderiyke zorg op te
voeden, zoolang, totdat ook voor hen weder
plaats zou komen.
Dit weeshuis, het H. G.- of Armen Weeshuis
geheeton, stond onder het toezicht van de
heeron van het gerecht, die jaariyks vie
weesmeesters en vier buitenmoeders, onder
den naam van H. G.-meesters bekend, be
noemden. Zy moesten hier ter stede zyn
geboren of wel 7 jaren poorter zyn geweest.
De buitenvaders moesten zorgdragen dat de
goederen van het weeshuis behoorlyk werden
beheerd, ten meesten voordeele besteed en
gebruikt werden, en de weezon in behoorlyke
tucht en eerbaarheid werden grootgebracht,
om mettertyd de gemeente tot nut en dionsfc
te zyn, waartoe zy zoowel in het stuk van
do religie als in noodzakeiyke handwerken
moesten onderwezen worden, hetzy in het
huis of wel daarbuiten. De goederen van het
huis bestonden in laDden, huizen en renten.
De geneeskundige hulp werd door doctoren
en chirurgyns verstrekt, die daarvoor van
stadswege werden beloond.
De buitenmoeders hadden zorg te dragen,
dat de weezen behoorlyk van linnen en wol
len kleederen werden voorzien en de inboedel
wèl gebruikt, gereinigd en onderhouden werd.
Hare zorg strekte zich vooral over de meisjes
of jongedochtors uit, daar zy hadden toe to
zien, dat zy ook in alle vrouweiyke hand
werken wèl onderwezen werden, opdat zy
mettertyd goede huishoudsters en moeders
zouden zyn.
Buiten deze H. G.-meesters waren door hen
voor het dagelyksch opzicht over de woezen
een binnenvader en -moeder aangesteld. Zy
moesten de kinderen regeeron, hen van eten
en drinken voorzien en toezien, dat het alom
in het huis behoorlyk toeging, een iegelyk
zyn dienst wèl waarnam, opdat er vred3 en
eensgezindheid heerschte en alles geschiedde
tot het welvaren van deze zoo nuttige instel
ling, welke steeds in ruime mate de sympathie
had van de inwoners dezer stad en menig-
werf met goede giften en gaven, tot welzyn
der weesen, werd verblyd.
Jaarlyks moesten de H. G.-meesters, volgens
vastgestelde keuren, rekening en verantwoor
ding doen aan de daarvoor door de heeren
van het gerecht aangewezen royeermeestors,
doch niet altyd hebben zy zulks nagokomen.
De H. G.-meesters hebben al vroeg aan
hunne stichtiog eene school verbonden, waarin
de woezen hot maatschappelyk en godsdienstig
ondorwys ontvingen, om hen tot goedo leden
van Staat en Kerk op te leiden.
Verlieten de weezen hot weeshuis en traden
zy de maatschappy in, dan vergaten de H. G.-
meesters niet hunne belangen zoo goed moge-
lyk to behartigen door te zorgen, dal de jon
gelingen by een goed patroon kwamen, by
wien zy niet alleen hun onderhoud vondeD,
maar tegelyk zich nog verder in hun hand
werk of ambacht konden bekwamen; terwyi
voor de jongedochlers gezorgd werd, dat zy
by eerbaro lieden eon goeden dienst kregen
Wilden zy in hun vryen tyd naar hotliui:
gaan, waar zy zooveel jaren trouw en liefderyk
werden verpleegd, dan stonden de deuren voo:
hen wyd open.
Velen hebben, tot ryperen leeftyd gekomen,
moeten erkennen, dat het een groot geluk
was, toen zy, van vader- en moederhulp vei
stoken, als verlatonen op de wereld stonden,
het weeshuis hen opnam en verzorgde, en
dankbaar waren zy jegens de goede lieden
binnen deze stad, die, vermogend als zy waren,
bij hun leven, ja menigmaal ook by hun ster
ven, voor die ouderlooze kinderen zorgden.
Is het een hartverheffend genot op de be
toonde zorg binnen deze stad voor od geluk
kige woezen eertyds te kunnen wfjzen, hoe
verbiydend is het tevens te mogen getuigen
dat ook nog ten huidigen dage alhier ter stede
veel wordt gedaan in het belang van ouder
looze kinderen, om in hun onderhoud en hunne
opleiding tot nuttige menschen te helpen voor
zien. Mogen zy steeds die liefde en toegene
genheid van een ieder ondervinden en zoo
eenigermate schadeloos gesteld worden voor
het onherstelbaar verlies, dat zy leden, toen
zy hunne beide ouders verloren 1 Bjdenko
steeds ieder hun gemis!
