li".. 10740.
Dinsdag 36 Februari.
A°. 1895.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommcr bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Prijsvraag.
Wed. J. A. KALDENBERG,
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maanden.
Franco per post
Afzonderlijke Nonnuors
f 1.10.
1.40.
0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.171. Grootere
letters naar plaatsruimte. Yoor hot incasseeren bulten dc stad
wordt f 0.05 berekend.
In het a. s. Woensdag-avond ver
schijnend nummer van het „Leidsch
Dagblad" zal voor alle Lezers van ons
Blad een Prijsvraag worden uitge
schreven, voor welker beantwoor
ding als Prijs zal worden uitgereikt:
uit het Magazijn van de Firma
Nieuwe Rijn,
bii wie de Pendule gedurende de
volgende week voor iedereen in de
Etalagekast ter bezichtiging zal zijn
gesteld.
De antwoorden op de prijsvraag,
waarop iedereen in staat is een ant
woord te geven en welke ten over
vloede in het Zaterdag-avond ver
schijnend Blad zal worden herhaald,
moeten op een in dat nummer af
te drukken formulier worden ge
schreven.
De antwoorden kunnen worden
ingezonden tot Maandag-middag,
4 Maart, te één uur.
DE UITGEVER.
Leiden, 25 Februari.
Het Stedelyk Museum (Lakenhal) werd gis
teren (Zondag) door niet minder dan 420
peisonon bezocht.
Na afloop van de expositie-Tom zullen er
dadeiyk de aquarellen, pastels en schilderyen
worden tentoongesteld vat) don Par(jschen
illustrsteur Henry Gabriel Ibels.
Voor de akte fraaie handwerken is ge
siaagd mej. A. Keiler, van Leiden.
De kleine gouden medaille is wegens
86-jarigen dienst uitgereikt aan den provoost
B. Schambacb, aan boord van Hl'. Ms. „Was-
senaer", de zilveren medaille wegens 24-Jarigen
dienst aan den zeilmaker N. C. J. Ligman dn
den kwartiermeester S. v. d. Heyden, aan boord
van dienselfden bodem, aan den bootsman v. k.
W. H. Bergman, aan boord van Hr. Ms.
.Cerberus", en aan den konstabel v. k. H. P.
Reek, bjj de Kweekschool voor Zeevaart te
Leiden.
De opbrengst der llefdadigheidsuitvoering,
jl. Vrydag gegeven door de Hillegomsche
Jongolingsvereeniging ,,L' Amitió," heeft totaal
opgebracht f 204.50.
Deze som is beschikbaar gesteld voor de
algomeene armen der gemeente Hillegom.
In de gemeente Lisse hebben zich twee
personen aangemeld om als lodger op de
kiezerslijsten geplaatst te worden.
De scholieren der christelijke school te
Woubrugge hebben gelden bijeengebracht, met
het doel, den naar Uithoorn vertrekkenden
hoofdonderwijzer P. J. Gjjsman een souvenir
aan te bieden.
De lijst der kiezers van leden voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, de Pro
vinciale Staten en den gemeenteraad in de ge
meente Zegwaard bevat 131 namen.
Burgemeester en wethouders der go-
meonte Zegwaard maken bekend, dat de Hj6ten
dei personen, bevoegd tot het kiezen van de
leden van de Tweede Kamor, van de Provin
ciale Staten en van den gemeenteraad, zyn
vastgesteld cn aangeplakt. Eozwaren tegen de
kiezerslijsten kunnen binnen veertien dagen
na de dagteekeDing dezer bekendmaking,°en
alzoo vóór deii lOden Maart aanstaande, by
verzoekschrift, door de noodige bewijsstukken
gestaafd, aan den gemeenteraad worden in
gediend.
Burgemeester en wethouders van Zoeter-
meer brengen ter algomeene konnis dat ter
secretarie ter lezing is gelegd de staat, ver
meldende de kinderen bovon de zes en beneden
de twaalf jaren, die zich op den lsten Januari
11. bevonden in genoemde gemeente en niet
voorkomen op de lysten der schoolgaande
kin doren.
Ta s Gravenbage is overleden de heer
Cornells De Clereq Moolenburg, laatstelijk
resident van Bagelen. In 1359 werd de heer
De Clereq benoemd tot controleur 3de klasse,
doorliep de verschillende controleursrangen tn
werd in 1867 benoemd tot assistent resident
en in 1877 tot resident van Banjoemaas.
In 1886 werd den heer De Clereq eervol
ontslag verleend en repatriëerde hy.
Zaterdag heeft de burgemeester van Rot
terdam, de heer F. B. s'Jacob, in handen van
den Commissaris der Koningin de door de
gemeentewet voorgeschreven eeden als bur
gemeester der nieuwe gemeente Rotterdam
afgelegd.
Te Delft is in den ouderdom van 78 jaren
overleden de heer J. D. Viruly Pzgedurende
vele jaren lid van den Raad en wethouder
aldaar. Tot zijn dood was hy president-regent
van het Gasthuis.
Zaterdag-avond heoft by „Stroomberg",
te Rotterdam, het banket plaats gehad, aan
geboden door den beer Ebeling, afdeelings-
president van het Tooneelverbond, aan "Willem
Van Zuylon. Aan de „N. R. Crt." ontleeuen
we eemgo byzonderheden.
De feestmaaltyd was by Stroomberg en de
klemtoon op de eerste lettergreep. Het was
heel gezellig: het was joviaal, joviaal hoewol
min of moor officiéél, dit was het eigenaar
dige en aardige kenmerk van 't feest.
Na in een salon beneden te zyn byeenge
komen, ging men naar eene bovenzaal: waar
een prachtige tafel met overdaad van bloemen
was aangericht, die den vorm had van een I.
Van Zuylen werd al dadeiyk alleraange
naamst getroffen door een fraaion rozenruiker,
waarop een kaartje lag van mevrouw Eboling,
de echtgenoot© van den gastheer.
By het begin zei deze even oen enkel woord
een woord van welkom aan allen, van byzon-
dere biyd3chap over de tegenwoordigheid van
den burgemeester en van Van Zuylens Escu
laap, professor Nolen, uit Leiden.
"Wie er meer waren? Van Zuylens kunst
broeders van den Grooten Schouwburg, een
enkelo Henri Poolman van „Tivoli" en
dan velon, die te Rotterdam belangstellen ia
het tooneel, om te beginnen leden vaa de afdee-
Iing Rotterdam en van het hoofdbestuur van het
Tooueelvör'oond, met de leden van de com
missie voor het huldebiyk aan Van Zuylen.
Samen een kleino vyftig heeren.
Toen we een stukje van het voortreffelyk
menu hadden afgewerkt (op de menukaarten
Van Zuylens portret) kwam er een telegram
een telegram voor den held van den dag, een
telegramvan zyn nu reeds beroemden
kleinzoon, die oopa in dichtregelen „wol te
eten" en nog ereis zoo'n jubilé wenschte.
Met den champagne kwamen natuuriyk de
toosten. Getoost word door den heer Ebeling
op de Koninginnen, op don burgemeester en
op Van Zuylen: Ik wensch u too te 6preken
als historicusweet ge wel, dat het maar weinig
heeft gescheeld, of Van Zuylen was nu koffie
planter?... En was hy daa nog maar koffie
planter geworden I Maar wie zegt ons, dathy
thans geen suikerplantage zou hebben l
Doch serieus gesproken: veelbewogen is het
leven van Van Zuylen tóch geweest, al is hy
indertyd niet naar de Oost gegaan.
Ten slotte schynt hy nu voorgoed in ons
midden te zyn gekomen. Wy, Rotterdammers,
wo hebben behoefte aan een „figuur" in on3
midden: Charles Rochussen zyn we kwyt ge
raakt, thans kunnen we Van Zuylen niet
missen. Gy zyt, hooggeschatte vriend, voor ons
bewaard: laat dat zoo blijven! Eer. publiek,
een hulde als Maandagavond, en dan nog wel
voor zoo'n abjecto figuur als de „Députó
Leveau", vindt ge niet overal. Enorme ver
plichtingen hebt ge op u genomen Rotter
dam hééft rocht op de groote plaats in uw
hart, de tyd om voorgoed tot rust te komen
(in zekeren zin tot rust I) is thans voor u aan
gebroken: wij gunnen u alle kransen van
Groningen on lauweren van Maastricht, maar
denk er aan, dat die verwelken, 6n bedenk,
dat ge thans behoort tot wat terecht genoemd
is het beste Hollandsche tooneelgezelschap
(applaus), biyf hier, wees een zuil van dat
gezelschap en vier hier nog eenmaal uw
zestigjarig jubiló.
Na den heer Ebeling sprak de burgemeester,
daarna anderen en ook Fasssen nam het woord.
„Ons aller sympathieke vriend Faassen", zoo
als de hoer Ebeling hem noemde, dankte den
burgemeester voor de welwillende woordeD,
maar kwam daarna met een pakje aan. Die
drommelsche vriendelyke man heeft altoos
cadeautjes by zich. Dit nu kwam uit Middel
burg. Van Zuylen had indertyd met de
royaliteit, die hem eigen is, aan eon Engelsch
confrère dt zilveren Zeeuwsche knoopen van
„Annemie" geleend: hier waren die nu terug,
namens de afdeeling Middelburg van het Too
neelverbond; en dan waren er nog een paar
gouden by.
Wat d&t een succes had, behoeft ni6t ge-
l £d te worden. Faassen gevierd, Van Zuylen
geroerd, en zooals de heer Eoeling voor
stelde „Hiep, hiep, hoera! voor de pro
vincie Zeeland."
Het was een uitstekend geslaagd feest, voor
Van Zuylen een nieuwe hulde, en zooals
de gastheer al in den beginne gezegd had
tusschen tooneel, artisten en publiek een
nieuwe gelegenheid om vriendschap te sluiten
geweest.
Door den minister van oorlog is thans
ook by de artillerie ingevoerd do nieuwe snit
der kleeding van de onderofficieren. Do sabel
kwasten zullen, alsmede die der korporaals,
voorzien worden van een zwart koord. De
onderofficieren der bereden artillerie ontvangen
denzelfden sabelkwast, doch mogen dezen
enkel buiten dienst drageD.
Door de geneeskundige staatscommissie
te Amsterdam is bevorderd tot arts de heer
W: Voorhorst, geb. te Wölsum, en zyn toe
gelaten voor bet 1ste gedeelte de heeren Johs.
Hensen, D. Dofier en J. De Vroom.
„Eigen Haard" van deze week bovat
een nieuw en zeer interessant portret van
den Radja van Lombok, in voorloopige ge
vangenschap te "Weltevreden, met twee zoons
en twee kleinzoons. Opvallend is het, hoe
vervallen en ïydond de koninklyke gevangene
er uit zietl
De hoer A. Knappert Lz., sodert 1872
lid van den gemeenteraad te Schiedam, heeft
als zoodanig zyn ontslag ingediend.
Het „Militair Weekbl." maakt met in
genomenheid melding van de aandacht, die in
de Eerste Kamer aan het Reserve-kader is
geschonken.
Hot neemt voor een groot deel over de
rede, door den heer Wortheim aan deze in
stelling gewyd, en eveneens het antwoord
daarop van den minister.
Zy vormen, zegt "het blad, oen balangryke
bydrage tot de kennis der grondslagen en
het rechl begrip der werking en strekking
van hot Reserve kader.
Uit hot 28ste jaarverslag van do Neder-
landsche Zondagsschool-vereeniging blykt, dat
het aantal Zondagsscholen in ons vaderland
thans ruim 1400 bedraagt, met 145,000 leer
lingen, by welke 1850 onderwyzers en 2875
onderwijzeressen werkzaam zyn. Al deze
Zondagsscholen zffn aangesloten by genoemde
vereeniging.
Bovendien zyn er nog 200 Zondagsscholen,
die niet met deze vereeniging in betrekking
staan, en die bezocht worden door 25,000
leerlingen en aan welke 975 onderwyzers en
onderwyzeressen werkzaam z(jn.
Do off. van gez* lste kl. dr. J. A. Van
der Stok, van het 2do rog. inf. to 's-Hertogen-
bosch, zal binnenkort den militairen dienst
met pensioen verlaten. De off. van gez. 1ste
kl. W. H. L. Borgerhoff Mulder, van het 3de
reg. huzaren, werkzaam ten bureele van den
generasl-majoor inspecteur van den genees
kundigen dienst, wordt 1 Mei geplaatst als
chef van hot militair hospitaal te Middelburg.
Hot stoomschip „Gonrad," van Am
sterdam naar Batavia, passeerde 23 Febr.
Kaap del Armi; do „Laertes," van Batavia
naar Londen en Amsterdam, passeerde 23 Febr.
Prawlopoint; do „Burgemeester Den Tex," van
Batavia naar Amsterdam, arnveerdo 23 Febr.
te Gibraltar; de „Soonda," van Amsterdam
naar Batavia, arriveerde 24 Febr. te Atjeh;
do „Sumatra," van Batavia naar Amsterdam,
vertrok 24 Febr. van Marseille; de „Koningin-
Regentes," van Amsterdam naar Batavia,
arriveerde 2ö Febr. te Southampton; do
„Obdam" vertrok 23 Febr. van Nieuw-York
naar Rotterdam.
De gewone audiëntie van den minister
yan oorlog zal op Donderdag 28 dezer niet
plaats hebben.
By koninklyk besluit is agreatie verleond
lo. aan de optreding van R. J. C. baron Van
Pallandt van Rosendael, coadjutor dor ridder-
lyke Duitscho orde Balyo van Utrecht, als
land-commandour dier ordo; 2o. aan de onder
linge opklimming van de commandeurs dier
orde E. J. baron Van Pallandt, A. E. L. C.
baron Van Bodelschwingh Plettenberg, J. A. Z.
graaf Van Rechteren Limpurg, F. baron Van
Pallandt van Hagen, F. L. baron Van Heecke-
ren van Brandsenburg, R. baron Van Heecke-
ren van Brandsenburg, A. baron Scbimmel-
penninck Van der Oye van de Poll en Nyen-
beek, H. A. Z. baron Van Knobelsdorff van de
Gelder en Nyenbeek en C. J. E. graaf Van
Bylandt; 3o. aan de opklimming van den
eersten kapittel ridder G. "W. graaf Van Rechte
ren van Appeltern, tot jongsten commandeur,
en aan de opklimming van den tweeden
kapittel ridder J. J. baron Van Alvensleben,
tot eersten kapittel-ridder, en 4o. aan de ad
missie van den oudsten cdel-expectant U.
Freiherr Von Könssborg, tot tweeden kapittel-
ridder
Opnieuw benoemdmet ingang van 10
Maart a. 8., tot schoolopziener in het arr. Kam
pen, K. Th. Kocb, te Kampen, en met ingang
van 15 Maart a. s., tot schoolopziener in het
arr. Arnhem, mr. W. C. Thomas, te Arnhem.
Met ingang van 1 Maart a s. aan den
eersten luit. der genie J. E. Verbrugh, thans
op non-activiteit, zonder bezwaar der schat
kist, op zyn verzoek, oen eervol ontslag uit
den militairen dienst verleend.
Minimum-loon en mr.xiruHm-Arbeidstgd.
De burgemeester van Haarlem heeft aan
het college van B. en "Ws., belast door den
gemeenteraad met het uitbrengen van advies
op de adressen van den hoer Jb. Van der Ban
Pz. en elf anderen, als uitmakende te zaraen
den particulioren arbeidsraad te Haarlem voor
de bouw- en aanverwante vakken, houdende
verzoek oin in de voorwaarden betreffende
werken, door of vanwege de gemeente uit te
voeren, bepalingen op te nemen omtrent
minimum-loon en maxicnim-arbeidsduur, in een
uitvoerige nota zyn denkbeelden omtrent deze
aangelegenheid medegedeeld.
In deze missive doet jbr. mr. Boreel, de
burgemeester, zich kennen als een warm
voorstander oener regeling van loon en arbeids
duur. Z. i. zal de sociale quaestie door zulk een
regeling een belangryken stap verder gebracht
worden. Waar het ünantië9l bezwaar niet be
staat, behoort de gemeente voor te gaan, omdat
zy in de eerste plaats goed werk moet en mag
verwachten; tweedekandswerk mag door baar
niet worden geaccepteerd en haar ambtenaren
zyn er, om te zorgen dat de gemaakte bepa
lingen worden nagekomen. Als voordeelen
noemt de heer Boreel:
a. de kosten van het werk zullen niet, of
althans niet noemenswaard, worden verhoogd.
Te 's-Gravenhage I pet. Te Amsterdam
2.17 pet.
b. de hoedanighoid van het werk zal ver
beteren
c. door de invoering van een kortoren werk
tijd stygt do productie.
Terwyi de bövènstaande alleen belangen
voor de gemeente zyn, zfin er, meent de heer
Boreel, ook voor den arbeider groote belangen
verbonden aan den gereglementeerden arbeids
duur, en wei:
a. van moreeion aard.
De menscb leeft nu eenmaal niet uitsluitend
om te werken, te eten en te slapen, docb
is voor iets hoogers geschapen.
Maar als de stryd om het bestaan al zyn
tyd in beslag neemt, kan hy aan die roeping
niet voldoen.
b. Yan pbysieken aard.
Door do reglementeering van den arbeid zal
de algemeene gezondheidstoestand der arbei
ders verbeteren en zullen ziekten minder
voorkomen.
c. Vermindering der heerschende ontevre
denheid.
Dat deze bestaat en steeds toeneemt, is oen
feit. Gemis aan samenwerking van patroon
en arbeider is er de oorzaak van. Deze zal
verdwynen door het overleg tusschen beide
partyen, als de kortere arbeidsdag wordt
ingevoerd.
d. Meerder Ylyt en liefde voor den arbeid.
Eerst düm, als de arbeiders het vooruitzicht
heeft na gedanon arbeid eenigo afwisseling
to kunnen genieton, mag men van hem
vorderen, dat hy zich met hart en ziel op
zyn werk zai toeleggen en daarvoor liefde zal
gevoelen.
e. Vermindering van het misbruik van
sterken drank.
De heer Boreel is geenszins de meening
toegedaan van hon, die oordoelen, dat de
arbeider zyn meerderen vryen t(jd in de kroeg
zal gaan doorbrengen. De praktyk, men lezo
het werk van mr. G. M. Den Tex, leert dat
anders.
De vraag zou kunnen ryzon: waarom, als
do voordeelen van een korteren arbeidsdag
zoo groot zyn, de drang naar de invoering
daarvan dan niet aan henzelven ovorgelaten?
Waarom moot dat Juist van de overheid uitgaan?
Als redenen voor de laatste vraag geeft de
heer Boreol op:
lo. Gemis oener krachtige organisatie onder
de werklieden.
2o. Onbekendheid met de aan een verkorten
arbeidsduur verbonden voordeelen.
Dit laatste niet aan het adres van alle
Nederlandsche arbeiders.
Einöeiyk wederlegt de heer Boroel in zyn
lyvige missive eenige bezwaren, doQr de
Raadscouimi-sie aangovoerd tegen de invoering
door de gemeente van een stelregel van
minimum loon cn maximum arbeidsduur.
Dwang, waarvoor de commissie vreest,
wordt ook thans reeds, wel is waar indirect,
uitgeoefend door de wetten van 24 Sept. 1S74
en 5 Mei 1889.
Dat slechts een germg getal werklieden
door den maatregel zal worden gebaat, en dat
die maatregel personen van buiten zal lokkon,
wordt tegengesproken.
Eveneens tracht de heer Boreel aan te toonen
dat de commissie faalt, als zy zegt, dat in
zeer vele gevallen onvermydeiyk van do ver
plichte beperking van den werkt jjd zal mooi en
worden afgeweken; dat geen aankomelingen
op de werken zullen kunnen geplaatst worden,
en dus de aannemer, meer dan thans roeds,
zal hebben te letten op het gohalto der
werklieden.
Gemengd Nieuws.
Men heeft Zaterdagavond weder
om de brutalitoit gehad om uit den winkel
van den confiseur, den heer "W., aan hit
StéenBchuur alhier, eene flesch mot likeur mode
te nemen. De ongenoode gast werd spoedig
nagezet en gegrepen en, na in de woning
opgesloten te zyn, heeft men de politie ge
waarschuwd, die den jongen naar het politie-
bureel heeft gebracht.
Men schryft ons uit Den Haag:
My van den nolens volens opgelegdon plicht
van verslaggever van het „Leidsch Dagblad"
kwytendo, immers, my werd in dusdanige
qualitoit toegang verleend, en ik ben een zeer
nauwgezet mensch, deel ik u omtrent het.
Grande Fête de Nuit" in het Gobotfw vooi
Kunsten en Wetenschappen mede, dat dit
groot Februari-nacbtfeost dezen keer (Zater
dag) al zeer opgewekt gevierd werd, denke-
lyk om my de lastigo taak zoo aangenaam
mogeiyk te maken, en dat er zeer vele levens
lustige» in ons levensmoede eeuweindo zich
gedrongen gevoeld bobben om mode te doen
aan of wel te kijken naar wat dolle vreugd.
't Was er voll
Zy, die boven in do balkons „maunotje Aan
mannetje" zaten, dachten zeker wel: „Wat
een opgeschrikt mierennest daarbeneden", en
zy, dio uit--dat nest naar omhoog koken,
dachten allicht: „Wat een haring-pakhuis
daar bovon!"
Verlustigden de krioelende mieren, in allerlei
tooi en van allerlei verve, zich in de luchtige,
aanmerkeiyk vergroot© en netjes vorsierdo
zaal, door jolig rond te huppelen (in den
laten avond wel eens als jonge lammeren,
die niet erg vast op hunne voetjes gaan);
of door als vreugdedronken nachtegalen uit
volle borst een „Daisy, Daisy' te kwinkeloeren
of door een „patertje langs den kant" te
dansen met heusche paters en nonnen; of
door de zorgen weg en vroolykhoid aan te
6poelon met een koel glas champagne: de
haringen daarboven hadden niet minder ge
noegen. Zy zagen noer op ridders en pages,
op frissche schoolmeisjes, die een Gigorl
wisten over te halen touwtje met baar to
6pringen, op eene slanke Carmen, die met
een forscben Schot baar coquet spel dreef:
zy amuseerden zich met de dolle clowns en
hunne Pierrettes en zoovele mooi gokostu-
meerden meor, on niot het minst met do
schatten van Lombok, die in eer.ige reuzen
geldzakken, zorgvuldig dichtgebonden en ver
zegeld, zelf kwamen aanwandelen. Geen post-
dief nam zulk oen zak moei Wel vreemd.
Ten slotte moesten scboone bloemenmeisjes
en slanke ballet-dansorossen zich wel over
die schatten ontfermen.
Op den laten avond werd bet bal opge
luisterd door oen groot gezelschap van Foni
sche edelen met hunne jonkvrouwen, die
samen hun entreé maakten, gevolgd doui
eene levende herinnering aan andere schatter*
uit Insulinde.
Mejuffrouw Nicotiana Tabacum „één tabak
cn al sigaar", was linea recta uit Deli ov<r
Amersfoort gekomen. Het was wel het mee3t
oorsprotskelyke dokblad kostuum, wil ik
zeggen. De algomeene gowildhtid bewees
het zeer fijne merk.
Het feest is boven verwachting geslaagd
By den verleden weok ingo-
vallen, doch nu weer verdwenon dooi, is de
landbouwer J. Van der Wel, te Woubruggo,
tot de zeldzame ontdekking gekomen, dat
een haas by zyne hoeve zat ingevroren. Het
dier, dat wellicht by de laatste groole sneeuw
jacht verdwaald was geraakt, werd natuuriyk
uit het ya lo3gehakt en moet bovendien nog
lekker gesmaakt hebben.
Byna allo schuiten van Noord*
wyk aan Zee, door den storm van 22 Dec.
beschadigd, zyn weder gereed en zullen deze
week by goed weer een begin maken met de
schrobnetvisschery.
Zaterdag kwam van Scheveningen daar aan
een nieuwe tomschuit voor rekening van don
roeder A. Van Pioon, schipper D. Duinda
