N». 10733.
Maandag 18 Februari.
A0. 1895.
feze ijCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
F euilleton.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
1.40.
0.05.
Franco per post-•
Afzonderlijke Nommers
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17;. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Leiden, 1<> F. bruari.
Door den Senaat dor Rijks universiteit alhier
zgn tot doctor honoris causa bevorderd hjj
de faculteit der letteren en wijsbegeerte de
heeren G. K. Niemand, boogleeraar aan do
Indisclio Inrichting te Delftgraaf Geza
Kunn von Oszdola, te Buaa-Pesth, on bg
de faculteit der geneeskunde de heerJ. Foels,
Ryks-veearts te Rotterdam.
Heden is de termen van aangifte voor
het kiesrecht als kamerbewoner (lodger) ge
sloten met 37 aanvragen, zijnde 32 minder
dan ten vorigen jare.
In de gemeente Voorschoten is op de
secretarie ter lezing gelegd de staat van kin
deren boven de zes en beneden de twaalf
jaren, die niet schoolgaan of huisonderwijs
genieten.
In de gemeente Wassenaar zyn voor do
nationale militie, lichting 1896, ingeschreven
43 personen.
De heer H. Den Hollander Pz., by de
verkiezing van 12 dezer gekozen tot lid van
den Raad der gemeente Wassenaar, heeft die
benoeming aangenomen.
In de gemeente Sassenheim hebben twee
lodgers zich ter secretarie aangemeld, om
geplaatst te worden op de kiozorslysten voor
den gemeenteraad, de Provinciale Staten en
voor de Tweede Kamer der Staton-Generaai.
In ae algemeuno vergadering van aan-
deolhouders der stoomboot maatschappij „Bos
koopWaddingsveen—Gouda", te Boskoop
gehouden, is bet dividend over 1894 bepaald
op 5 pet. en besloten om van de wiust af te
schrgven op het materiöel ƒ950 en op het
reservefonds 524 74.
Als bestuurders werden herkozen de heeren
A. Koster MzA. Vis en J. Maarschalk.
In het lokaal van den heer J. Guldemond,
te Woubrugge, had Vrijdag-avond, 15 dozer,
te halfacht, een soiree dóclamatoiro plaats
voor leden en introducés van de sociëteit
„Onderling Genoegen" aldaar. Het optieden
van den heer Anton Diamant, van Schoon
hoven, dreef de schreden derwaarts. Opge
voerd werd o. a. het tooneelspel in één bedrijf
„de Werkstaking", van Rosier Faassen. Ook
de nummers „de oude Vrijster", van Sikken;
„Truitje", van Bogaers; „de Brand", van
Tollens; „Bart on Elsjo", van Withuys, enz.
werden ten beste gegeven. Bg een minder
felle koude was de opkomst bepaald grooter
geweest.
Donderdagavond gaf het te Roelof Arends
veen bestaande liefhebberij operetten-gozel-
schap, dat samengesteld is uit eenige burgers
en jongelingen, met het doel om bg particu
liere feesten, bruiloften bijv., de aanwezigen
aangenaam bezig te bouden, eone uitvoering
in do zaal van den beer B. J. Marmkelle. Het
talrijk gehoor bestond uit meestal gehuwdo
personen uit Roelof-Arendaveen, Oude en
Niouwe Wetering, die door het gezelschap
daarvoor waren uitgenoodigd. Opgevoerd word
eene operette, voorstellende do twaalf maanden
des jaars, welke voor dilettanten, die geheel
zonder voldotnue leiuing werken, vrg goed van
stupe! liep. Daarna werd het auditorium een
blik vergund in het rijk voorziei e reperto re
op het gebied van komische voordrachten en
duetten.
Deze bleken door de executanten goed be
grepen te zgn en wekten dan ook herhaal
delijk den lachlust der aanwezigen op. Allon
amuseorden zich kostelijk. Als eone bijzonder
heid mag hier wel gemeld worden, dat, onder
het voordragen van oen toepasselijk duet,
een lid der ijsclub onder de gasten voor do
werkeloozen van Roelof-Arendsveen eene
collecte hield, welke de aanzienlijke som van
32 opbracht.
Do Tweede Kamer der Staton-Generaai
is bijeengeroepen tegen Dinsdag 26 Februari,
des namiddags to drio uren.
Do gezant der Fransche Republiek te
's-Gravènbage, de heer Legrand, is gisteren
naar Parijs vertrokken.
Do soiree, Donderdag door den minister
van buitenlandscbe zaken, jhr. Röell, ten
zijnen huize te 's Gravenhage gegeven, werd
door ongeveer honderd dames en heeren
bijgewoond.
Onder de gasten waren o. a. alle leden van
het corps diplomatique voör zooveel in de
reBidentie aanwezig; de ministers, hoofden
van departementen; de Commissaris der
Koningin, de voorzitter der Tweede Kamer;
ledon dor Hofhouding en de burgemeester,
de heer Roest.
Do receptie werd gevolgd door dans.
Te Haarlemmermeer zijn voor de nationale
militie, lichting 1896, ingeschreven 185 per
sonen, waarvan er vrijstelling hebben wegens
broederdienst 38, als te zyn eenige wettige
zoon 3, als te klein 3, wegens eigen militairen
dienst 7, als tweelingbroeder 1 en wegens
lichamelijke gebreken 10.
Volgens mededeeling van den heer B.
L. Tydens telt de Tweede. Kamer onder hare
leden 44 voorstanders van graanrechten.
(Pr. Dr. en Ass. CL.)
Tot organist der Nieuwe Kerk te 's-Gra
venhago is benoemd do heer A. W. Rjjn, oud-
leerling van bet Blinden Instituut te Amsterdam.
Door bemiddeling van Ged. Stalen van
Zuid Holland beeft de minister van binnen-
landsche zaken den gemeenteraad van Delft
uitgenoodigd, de verordening tot heffing van
havengeld, waarvan de goedkeuring steunt
op eene berekening der inkomsten van 12-
a f 14,000, binnen acht dagen in te trokken.
Maandag vergadert de Raad ter behandeling
van deze uitnoodiging.
De Raad der gemeenten Kollumerland en
Niouw-Kruisland (Fr.) heeft eene beslissing
genomen omtrent het voorstel van het lid
Bientama, om nl. bet schoolgeld der kinderen,
die do openbare school bozoeken, te verhoogen.
Met 10 tegen 2 stemmen werd het voorstel
aangenomen; de voorstanders motiveerden
aldus hunne stem, dat de ouders verplicht
zgn hunne kinderen op te voeden.
Het voorstel werd ten sterkste bestreden
door den voorzitter, mr. Witteveen, en de
heeren Andre® en Wiersma, die oordeelden
dat deze verhooging niet alleen den burgerstand
te zw. ar zal drukken, doch ook schade zal
öt-r< kk nen aan bet onderwijs z lf Een adres,
door ruim 400 gemeentenartm g teek nd, was
ingekomen, om het voorstel niet aan nemen.
De meerderheid van don Raad oordeel o
echter anders.
Gedurende de ma^nd December 1894 is in
de RgKspostspaarnank ingeleg ƒ1,537,407.86
en terugbetaald 1,299,663.32, d-rhalve meer
ingelegd dan terugbetaald ƒ237,744.54. Aan
het einde dor maand November was ten name
van do verschillende inleggers ingeschreven
36,562,728.26'/,, zoodat het tegoed op ultimo
December beuroeg ƒ36,800,472 801/,.
In den loop der maana zijn 5199 nieuwe
spaarbankboekje* afgegeven, 1808 geheel afoe-
taald, zoodat aan het einde der maand nog
448,581 boekjes is omloop waren.
By koninklijk besluit van 15 dezer is:
lo. bevorderd tot ridder 3do kl. der Militaire
Willemsorde de genei aal-majoor van het leger
in Nedt-rlandsch Indiö J. A. Vetter, en 2o.
bevorderd tot commandeur der Militaire Wil
lemsorde de generaal majoor J. A. Vetter
voornoemd.
Bevorderd tot commandeur in de orde van
den Nederlanriscben Leeuw de luit. gen. A.
R. W. Gey Van Pittius, adjudant in buiten
gewonen dienst der Koningin, commandant
van het leger en chef van het departement
van oorlog in Nederl. Inoié. Sts. Ct
Do in de prov. Friesland op touw gezette
beweging om instemming te betuigen met
do adressen van do" Ned. Protectionistische
Landbouw vereeniging en de motie van den
heer Dobnelmann tot invoering van graanrech
ten, heeft nibt veel gevolg gehad. Het getal
bandteekeningen was in het geheel slecht9
397, als: te Leeuwarden 188, te Sneok 70,
te Harlingen 13, te Franeker 60 en te Bols
ward 66.
Door de arrondissoments-rechtbank te
Rotterdam is, ter vervulling van de vacature
van griffier van dat college, opgemaakt de
navolgende alphabetische igst van aanbeveling:
mr. J. Lecliner, griffier der arrondissements
rechtbank te Zienksee; mr. J. W. Alting
Mees, gritfier bg het vierde kantongerecht
te Amsterdam, en mr. J. H. Uiterwyk, rechter-
plaatsvervanger in eerstgemelae rechtbank,
advocaat en procureur te Rotterdam.
Biykens by het departement van marine
ontvangen bericht, is Hr. Ms. korvet „Som-
melsdgk", onder bevel van den kapt. luit. ter zee
P. D. A. Fraukamp, 14 dezer te Paramaribo
aangekomen. Aan boord was alles wèl. Bjj
den commandant bestond het voornemen 16
dezer de reis naar Curasao te vervolgen.
(Sta. Crt
De heer P. B. J. Ferf, lid van de Tweede
Kamer, is tot herstel van gezondheid naar
Mentone vertrokken.
By koninkiyk besluit is, metingaDgvan
1 Mei a. s., de heer F. J. Haver Droeze eervol
ontheven van de waarneming van het consulaat
te Djeddah en belast met die van het consulaat-
generaal voor Zuid China, met stanoplaats te
Hongkong, en is hem de persoonlijke titel
van consul generaal verleend.
By koninkiyk besluit zyn benoemd tot
outvdi ger uer registratie en domeinente
Rozendaal, W. H. Houwing. thans in die be
trekking te Heeren veen; te Eindhoven,
H. M. G. Linssen, thans in die betrekking 'o
Gulpen; te Loenen, H. E. Meylink, thans
in die betrekking te Zevenbergen.
Vt rgund aan F. A. Claesson, ingenieur-
verificateur van het kadaster te Dordrecht,
bet aannemen der orde 4de klasse van den
Leeuw en de Zon.
Aan den hoofdcommies by het departement
van w., h. en n., E. R. Van Wolderrn baron
Rengers, de titulaire rang van referendaris
verleend.
Sllcuwe geweren.
In het Regeeringsant woord omtrent het wets
ontwerp tot aanvulling van hoofdstuk VIII
der Staatsbegrooting voor 1895 bestrydt de
minister van oorlog sterk de meening, dat de
verbetering der bewapening zou moeten wor
den verschoven totdat omtrent tal van andere
zaken zal zgn beslist.
De minister constateerde dat de algemeene
toestand van het leger sinds 1870 zeer sterk
is vooruitgegaan. Reorganisatie van ons leger
is zeker noodig, maar dit neemt niet weg,
dat wy ons in elk geval zoo goed mogelyk
zullen verdedigen en daarom beüooren wy
cleugdelgke geweren te bezitten.
Dat de nieuwe geweren groote geldelyke
offers zullen kosten, is waar, maar men was
daarop in de laatste jaren voorbereid. Het zou
thans, nu alle ons omringende ryken sinds
geruim en tyd een nieuw repeteergeweer van
klein kaliber hebben aangeschaft, plichtverzuim
worden, langer met de aanschaffing te wacnten.
Het aan te schaffon wapen, dat bij de her
haalde en langdurige beproeving by de corpsen
duor de gebruikers ora het zeerst geroemd en
volkomen practisch bo vonden is, is het beste,
dat bekeud is. De minister heeft juist met het
oog op deze uitgaven gestreefd om hot eind-
cyfer van hoofdstuk VIII laag te houden.
Het is den minister intusschen nader ge
bleken dat aanzienlgke besparing zal worden
verkregen, indien de oprichting der patroon-
fabriek nog meer bespoedigd wordt en dien
tengevolge het aantal in het buitenland aan
te schaffen patronen lager wordt gesteld.
Daarom en omdat de fabrikanten de voor
de patronen gevraagde pryzon verlaaga heb
ben, is het wetsontwerp gowyzigd. Die wyzi-
grngen bestaan hoofdzakelijk in het vermin
deren van het aantal patronen, dat in het
buitenland zal worden aangekocht, in het
lager stellen van don prys der patronen en in
het beschikbaar stellen van eenige meerdere
golden voor den bouw der artillerie-inrichtin
gen. Het voornemen bestaat de verschillende
gebouwen nog in het loopend jaar aan te
besteden, zoodat de patroonfabriek in het begin
van 1896 kan zgn voltooid en alsdan do
patronen in eigen werkplaatsen met volle
kracht kunnen worden aangemaakt. Daardoor
alleen is met zekerheid verdere besparing op
den prys dor patronen te verkrggen. De totaio
aanvrage van f 8,970,000 wordt diontengovolgo
verminderd met ƒ128,340 en gebracht op
ƒ8,841,660 of rond ƒ8 850 000.
D*ar de eerste aanschaffing in het bui'en-
1 nd verminderd is tot 200 scherpe en 20 los6e
patronen per geweer, bearaagt de besparing
voor 1895 ƒ31,000. Voor aanschaffing van
m-itorialen en buskruit in 1895 met het dool
om in 1896 in eigen w-rkplaatsen te arbeiden
is nu een som van ƒ165,000 uitgetrokken.
De minister geeft overigens de beste ver
zekeringen omtrent de duurzaamheid voor het
aan te schaffen geweer.
Bet denkbeeld om een eersten ban der
schuttery te vormen uitsluitend uit gewezen
miliciens is niet te verwezenlyken zonder
wgziging der Schuttery wet, waartoe thans de
tfjd hougst ongelegen schynt
Ook voor do schuttery acht. hy hot nieuwe
wapen noodig. Zonder eenig voorbohoud ver
klaart de minister vast overtuigd te zyn dat
het gebiedend noodzakeiyk is om zoo spoedig
mogelyk tot de aanscbatflng der nieuwe be
wapening over te gaan, ook voor hot geval,
dat wg ons in een eventueelen oorlog uit
sluitend tot verdediging van onze liniön en
stellingen bepaalden.
Op verschillende gronden betoogt de minis
ter de onmogelykheid van de onderstelling,
dat voor deze geweren een Noderlandsche
wapenfabriek zou kunnen worden opgericht.
Het beste, wat in deze is te doen, is aanmaak
in eigen, in het centrum der verdediging ge
legen werkplaatsen van alle onderdeelen,
welke met betrekkeiyk geringe werkkrachten
kunnen worden vervaardigd, verschaffing door
de particuliere vaderlandscbe nyverhoid van
alle verwissolstukken, tot welker levering zy
in staat biykt te zyn; en voorts aanmaak
dor overige verwisselstukken en van volleuigo
geweren en karahgnen in het buitenland.
De redenen, welke aanleiding gaven tot hot
voorstel, om de artillerie inrichtingen naar
Amsterdam over te brongen, zgn: lo. do on
doeltreffendheid en onvoldoendheid der be
staande inrichtingen; 2o. de belangrijke kosten
van vervoer tusschon do inrichtingen; 3o. do
noodzakelykheid om golyke werktuigen op meor
dan eene inrichting te plaatsen; 4o. de nood
zakelykheid om een nieuwo patroonfabriek op
te richten, die tevens metalen hulzen voor
snelvuurgoschut vervaardigt, en 5o. het over
wegend belang om in het centrum dor ver
dediging tot het uiterste oogenblik te kunnen
voorzien in aanvulling van projectieion, draag
bare vuurwapenen, enz.
Onder hot millioen voor de oprichting van
een patroonfabriek zijn de kosten voor terrein
niet begrepen. Er zal echter kosteloos een opper
vlakte rgks-grond aan de Hembrug to Amstor-
dam voor het doel worden afgestaan, dat door
aankoop van een perceel voor matigen pr(Ji
aan het spoorwegnet zal worden aangesloten.
Met deze kosten ad 17,500 wordt de aan
vrage voor 1895 verhoogd, welke echter ge
vonden wordt door de besparing op de aan
schaffing van patronen.
Na de verplaatsing bestaat het voornemen
de overbodige inrichtingen te Delft te ver-
koopen.
De minister doet ten slotte nog tal van
mededeelingen van tochnischen aard.
Het geheimzinnige doosje.
27»
Zoo gauw se op straat was, moest ik my
haasten om haar by te houden. Het ging
straat io, straat uit, met de vlugheid van
een hert. Toen zy in Holborn aankwam, kroop
op oen omnibus, die naar de Bank giDg;
ik ging er ook in, maar bleef beneden staan.
O, zy gaat zeker naar East-end, zeideik
by myzelven, naar één van de moordhoien
by Wapping. Dit was echter niet hot geval,
want by de Holborn-viaduct verliet zy den
omnibus en vloog do trappen af, die naar
Farringdon-Road leidden, en ik volgde haar
weer op de hielen. Hier waande zy zich zeker
buiten alle gevaar van vervolgd te worden;
want zy slenterde vrooiyk verder en zelfs
bleef zy oven stilstaan voor een boekwinkel,
terwyi zy de gtïilu3tre9rde bladea bezag. By
Blackfriar's Road nam zy oen omnibus, die
haar tot over de brug bracht. Toen zy aan
den zuidelijken oever van den Theems aan
kwam, sloog zy de Stamfordstraat in on liep
door tot York-Road. Toen sloeg zy één van
do steegjes in, die op de Belvedère Road
uitloopen, en aan het einde van die straat
zag ik haar nog juist in een koffiehuisje
verdwijnen.
- Wacht, zeide ik bü myzelvon, - dit is dus
hu hol van de hyena.*
Ik stak de straat over en bezag het huis
van den overkant. Het was twee verdiepingen
hoog en beneden was een koffiehuis voor de
arme klasse; het onderste gedeelte der ramen
was bedekt met groene gordynen en de gewone
prysiyst. Het zag er heel onschuldig uit en toen
ik door eon scheurtje in de gordynen keek,
zag ik, dat het niet druk bezocht werd, want
er was niemand.
Dat ziet er hier nu juist niet uit als een
moordeDaarshol, zeide ik by myzelven, en
toch, alsof er iets aan hapert. Maurits Angel
zal my eerst van eene uitrusting moeten
voorzien, voordat ik deze plaats met een bezoek
vereer.
Toen ik op den omnibus zat, die my weder
over de Westminsterbrug bracht, zag ik nog
eens nauwkeurig de papieren in, die in
do portefeuille zaten. Er viel niet aan te
twyfelen, of het zakje was het eigendom
geweest van Brodie en door het een of ander
toeval het eigendom van Jasper Byrne
geworden. En Brodie had biykbaar de hulp
van anderen ingeroepen om het terug te
krygen.
Er zaten vier brieven in; de eerste luidde
als volgt:
„Sport-Club, Albemarlestraat.
9 Mei.
Vriendin l
„Hetgeen gy vraagt, is onmogelijk.
Je broedor zou ontdekken, waar gy
waart. Ik sluit tien pond hierby in.
Tracht my iets meer lief te hebben.
Dan zult gy geduldiger zyn.
„t. a t.
„GYFVA."
De andere drie brieven luidden aldus:
„Gy zult mg nog dood maken. En
ik verzeker je, dat ik liever dood zou
zyn dan to leven zooals ik nu doe.
Hierby stuur ik je de 200 pond. Eens
zal myn man alles ontdekken, en dan
is het uit met je kip met gouden eieren.
En zolfa van uw standpunt is dat geen
wenschelyke afloop.
„L. B."
„Sheridan Theater. W. 0.
„8 Mei.
„En nu zyt gy den vorigen avond
niet by de kleine Dorothea geweest.
Zal de kleine Dorothea by je komen?
Gy slechte man; gy wist heel goed,
dat ik heel verlegen ben om de vyftig
pond. Ik geloof dat ik weet, waardoor
?U weg zyt gebleven. Het ia dat
Italiaan8che meisje l Ik zal haar de
oogen uitkrabben. Kom van avond en
breng de twee papiertjes.
„Je Dobothea."
„202 Eaton-Square.
12 Mei.
„Weledele Heer!
„Ter wille van de familie wil ik
hooren, wat gy te zeggon hebt
„Sekfkicï."
„Den heer Gyffa Brodie."
Het was duideiyk te zien, dat de eerste
brief op de een of andere manier uit de kamer
van Maria Orano was gestolen, waarscbiinliik
na haar dood. De andere drio brieven waren
zeker reeds in de portefeuille van Brodie, toen
Jasper Byrno haar in zijn bezit kreeg. Het
kon my weinig scholen, op welk tijdstip of
hoe Jasper Byrne meester was geworden
vau deze documenten, die hij zeker, zoo
scheen het my ten minste toe, gebruikt had
met het doel er zyn medeplichtige mode te
benadeelen. Maar het blaadje was nu omge
keerd daar viel niet aan to twyfelen. Hy was
nu in dat koffiehuis in handen van de mede
plichtigen van Brodie, en of hy nog leefde
of dood waa, zou alleon kunnen worden
opgehelderd door de plaats zelve te bezoeken.
Het laatste korte briefje scheen my van
byzondor groot belang, want het bewees my,
dat lord Senfrey van de ontrouw van lady
Bent afwist, en or in toegestemd had, graaf
Brodie over dat onderwerp te sproken. Was
dat vre83ellik nieuws zijn ongeluk geweest?
Ik dacht zeker van ja.
Ik stapte af in Craven-street; ik had daar
don tyd om het nummer van de banknoot,
die ik ia Jasper Byrne's portefeuillo vond, en
dat ik had opgeschreven, te vorgelgken met
hot nummer van de banknoot, die ik in de
kamer van Maria Orano gevonden had. Het
eene nummer was C 69935, het andere C 69939.
Zy waren beide zeker op denzelfdon dag en
aan denzelfden persoon uitgegeven. Het net
werd hoe langer hoe meer dichtgehaald; nog
slechts één stap vorder, en de oplossing van
het geheim had ik waarschgnlyk in handen.
Dat koffiehuis in Belvedère Road was zeker
een moordenaarshol; het was misschien heel
zevaarLiik yoor een man om or alleen in te
gaan. Maar ik durfdo het wol wagon. Ik was
jong onsterk, storkor dan de meeste mannen
van myn grootte, en ik had een goed vriend
in den zak, in den vorm van eon revolver
roet zes loopon. Als „Dad" en „Leggio" de
schurken waren, waarvoor ik hen hield, zouden
zy, nu ik wist dat zy de eer genoten van de
vertrouwelingen te zgn van graaf Brodie, m'J
zonder gewetenswroeging dooden, wanneer ze
myn plan ontdekten.
Welnu, dacht ik, een mensch kan maar
ééns dood gaan; dus, vooruit maar!
IX.
Ik moest my voorbereiden op een lango
afwezigheid. Sprat had ik achtergelaten in
St.-Jaraes-street, en daarom snelde Ik terug
naar juffrouw Roonoy. De goede vrouw was
gehöel overstuur.
Ik vroet niet, of het wel goed van my
geweest is, mynheor Grant, zeide zy, om
dat meisje dat ding met die banknoot van
tien pond mede te geven, zonder dat ik er
eeno quitantie van heb of een stukje papier,
dat tot eenig bewys kan strekken.
Het komt er niet op aan, zeideik het
stukje papior on do sleutel, dio het meisje
u gegeven heeft, zullen u voor alle moeilijk
heden vrywaron.
(Wordt vervolgd.)
