N°. 10626. "Vrijdag; 12 October. A0. 1894. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommcr bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 11 October. LIIDSCH DA&BLAD PRIJS DEZER COURANT: Yoor Leiden por 3 maanden. 1.10. Franco per post--s n 1.40. Afzonderlyke Nommers 0.05. PRIJS DER ADVERTED TIEN Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. 3 Het kiescollege der Ned. Herv. gemeente alhier zal morgenavond in de Pieterskerk ver gaderen tot het formeeren van twee zestallen ▼an predikanten, ter voorziening in de vacatures, ontstaan door het emeritaat van ds. E. César Segers en het vertrok van dr. J. H. Gunning JHz. naar Utrecht. Onder het hoofd„Kunst en Letter nieuws" bevat „Het Vaderland" van 11 Oct. het volgende bericht aangaande het ook door onzen medewerker C. V. in de „Vlokken" gewaardeerde portret van professor Buys (ets van Jan Veth), dat thans op de Etsclub tentoonstelling in „Pulchri Studio" te zien ia. Het luidt: „De voorlang aangekondigde ets, waardoor Jan Yeth de beeltenis van prof. Buys heeft vereeuwigd, is thans te Arnhem by Gouda Quint verschenen. Ze is in één woord mees teriyk van gelijkenis en uitvoering. Uit de stylvolle omlijsting komt de karakteristieke kop met de doordringende oogen en den be slisten trek om den mond krachtig naar voren. Hebben zij, die met Buys in zijne intimiteit hebben verkeerd, oogenblikken in hunne herinnering bewaard, waarin meer vrien delijke welwillendheid en hartelijk medegevoel uit zijn aangezicht straalden, z(j weten ook, dat in hoog-ernstige oogenblikken, waarin hij pal stond voor zijne innigste overtuiging, de hoogheid zyn)r gedachten en den adel van zijn geest uitsprekende in zyne leer en zyn leven en zoo heeft Nederland hem gekend de meester optrad, gelijk Veth hem hier geeft. De afdrukken, zoowel der proefdrukken op zwaar Chineesch papier, als der gewone drukken op gewoon Hollandsch papier, zyn door den heer Veth nagezien en goedgekeurd, terwijl de proefdrukken bovendien eigenhandig door hem geteekend zyn. Als ooit eene uitgaaf succes zal hebben, zal het deze zyn." De Nederlandsche mail, met berichten uit Batavia tot 11 Sept., kan hier hedenavond worden verwacht Er bestaat gelegenheid tot verzending der correspondentie naar Nederl. Indiê, door middel van het stoomschip „Soerabaia", van Rotterdam vertrekkende. Ten postkantore al hier moeten de brieven, enz. uiterlyk Zaterdag ochtend om 7.50 bezorgd zijn. De wijze van verzending behoort duidelijk op het adres vermeld te worden. Nieuwe bemanningsiysten zyn vastge steld voor Hr. Ms. „Wassenaer," „Nautilus" en de Kweekschool voor Zeevaart te Leiden. Voor de „Wassenaer" Z3l de bemanning be staan uit: een commandant (kap. ter zee of kap.-luit. ter zee), 7 officieren, 53 onder officieren (korporaal en hooger), 21 raatrozen, 61 manschappen mariniers en 4 onderwijzers. Totaal 147. Voor de „Nautilus": 1 kapt. luit. ter zee als commandant, 7 officieren, 29 onderofficieren (korporaal en hooger), 1 matroos l6te kl., 1 machinist 2de kl., 2 vuurstokers lste kl., 10 mariniers. Totaal 51. Voor de Kweekschool: 1 luit. ter zee lste kl. als commandant, 3 officieren, 18 onderofficieren, 4 matrozen lste kl., 16 mariniers en 1 onder wijzer. Totaal 43. Door den Commissaris der Koningin in deze provincie zyn in de gemeente Ter-Aar herbenoemd tot zetters voor 's Rijks directe be lastingen de heeren Th. Schepers en C.Valentyn, die voor den tyd van vier jaren, ingaande 1 Januari a. s., deze betrekking weer zullen waarnemen. Tot zetters by 's Ryks directe belastingen te Katwyk zyn benoemd de heeren D. Ouwe hand Az. en P. Van Meygaard. De zeereerw. heer W. Van den Hurk, pastoor te Wassenaar, is ernstig ongesteld. Hem zyn reeds de H. Sacramenten der Ster venden toegediend. Volgens de laatste berich ten is zyn toestand echter niet verergerd. De dertiende lyst van de zestiende jaar- -.ollecte voor de Scholen met den Bybel in de „Standaard" vermeldt o. a.Utrecht met f1,280.68; Waddingsveen met ƒ131.45Moer- capelle met ƒ21.55; Benthuizen met ƒ20.50; Woerden c. s. met ƒ252.50; Leiderdorp met Oegstgeest en Leidsche Buurt met ƒ237.40. In meer dan ééne afdeeling der Tweede Kamer werd de meening uitgesproken, dat het aanleggen van eene haven met zwaai plaatsen en bybehoorende inrichtingen niet geacht kan worden in het belang te zyn der gemeente 's-Gravenhage, en sommige leden achtten het algemeen nut der onteigening niet aanwezig. Verscheidene andore leden waren van een tegenovergesteld gevoelen en meenden dat de Haagsche gemeenteraad de aangewezen autoriteit is om het belang van 's-Gravenhage te beoordeelen, hetgeen weder tegenspraak ontmoette van de groep, hiorvoren bedoeld. Gevraagd werd voorts op welke wyze de overdracht geregeld is, of geregeld zal worden van het gedeelte van den Ry kastraat weg naar Delft, waarin de brug zal komen te liggen over het water, dat toegang zal geven van de voorhaven naar de binnenhaven; of wel onder welke voorwaarden vergunning zal gegeven worden tot het daarstellen en gebruiken van die brug. Vry algemeen stelde men zich by het afdeelingsonderzoek der Tweede Kamer van de wetsontwerpen tot vereeniging van de ge meenten Rotterdam, Kralingen en Charlois, tot veranderingen der grens tusschen Rotter dam en Ouwerschie en tusschen Rotterdam en IJselmonde, op het standpunt, dat, nu de drie betrokken gemeenten met de vereeniging van Rotterdam, Kralingen en Charlois genoe gen hebben genomen, het voor de Kamer moeilyk is daartegen bezwaar te maken. Niet temin waren er vele leden, die zich de nadeelen van het voorgestelde geenszins ontveinsden, vooral met het oog op de finantiöele gevolgen, die het onmogelyk maken om de landelyke gedeelten der gemeenten Charlois en Kralingen te laten voortbestaan. Tweede Kamer. Gelyk wy reeds mede deelden, heeft de minister van oorlog in de zitting van gisteren zich bereid verklaard met zyn ambtgenoot van marine in overleg te treden omtrent de mogelykheid der instelling van een Pensioenraad voor de toekenning van militaire pensioenen. Na discussie, waaraan de heeren Veegens, Heemskerk, Guyot en Gerritsen deelnamen, vorklaarde de minister nader, dat hy ook zou overwegen eene wyziging der militaire pen sioenwet in ruimeren zin, terwyl hy overigens gelyke toepassing der pensioenwet aan alle departememen voorstond. Het ontwerp tot machtiging derAlgemeene Rekenkamer tot verevening der uitbetaling van het militaiF pensioen, werd aangenomen met 64 tegen 21 stemmen. Da onteigening voor den aanleg van een scheepvaartkanaal van Engelen naar de Hon- riettewaard, mede reeds sedert Juni 1893 by de Kamer aanhangig, is zonder hoofdelyke stemming goedgekeurd. De heer De Beau fort (Wyk) wilde van de behandeling van dit wetsontwerp gebruik maken om van de Regeering te vernemen op welke gronden het waterschap van N.-O. Noord-Brabant heeft opgehouden de subsidie, waartoe het zich voor de verlegging van den Maasmond verbonden heeft, te betalen. De Regeering achtte het echter beter over dit punt op dit oogenblik geen debat te be ginnen. De minister van waterstaat vorklaarde wel dat het overleg met het waterschap in het noordoosteiyk deel van Noord-Brabant over de uitbetaling van de toegezegde subsidie nog hangende is. Nadat de subsidie van 1.5 ton (in eens) voor het vervoer der post, als tegemoet koming in de kosten van den aanleg van een stoomtramweg van Semarang naar Cheribon, zonder discussie of stemming was toegestaan, is het debat begonnen over de teruggave van het waarborgkapitaal van 2.5 ton der spoor wegconcessie Semarang Cheribon. Door den heer Creraer is dit voorstel ten sterkste bestreden. Naar zyne meening hebben de concessionarissen in 1886, toen het tyd was, niets gedaan om aan hunne verplichtingen te volaoen. "Wel zal nu de stoomtram tot stand komen en is er in de gewisselde stukken beweerd dat dit geschiedt met medewerking van de vroegere concessionarissen van den spoorweg, doch waarin deze medewerking zou bestaan, daarvan is, volgens den heer Cremer, niets gebleken. Over dit ontwerp werden de discussiön hedennamiddag voortgezet. Tot onderwyzer aan de school No. I te Nieuwerkerk a/d. IJsel is benoemd de beer F. Kapteyn, te Benthuizen. De heer P. J. Oud, te Westwoud, is benoemd tot professor in de philosophie aan het bisschoppeiyk college te Rozendaal. By koninklyk besluit van 5 dezer, opge nomen in de Staatscourant van 11 dezer, ls op de voordracht van den minister van binnen- landsche zaken aan het hoofdbestuur der ver eeniging „Trouw aan Koning en Vaderland", gevestigd te Utrecht, tot ondersteuning van behoeftigen, gerechtigd tot het dragen van het Metalen Kruis of de Citadel-Medaille, machtiging verleend tot het houden eener collecte door het geheelo Ryk, in de maanden October en November van dit jaar. Men schryft uit Amsterdam: Naar wy vernemen, heeft H. M. de Koningin Regentes gunstig beschikt op het verzoek om als be schermvrouw op te treden van de wereld- tentoonstel ing van hotel- en reiswezen en hebben ook zy, die daartoe aangezocht werden, hot eerelidmaatschap aanvaard. De gemeenteraad van Loosdrecht heeft aan mevrouw do wed. Van de Poll aldaar eene prachtig met de pen op perkament uit gevoerde oorkonde aangeboden van den vol genden inhoud: De Raad der gemeente Loosdrecht, als ver tegenwoordigende de inwoners, gezien heb bende het schryven van Vrouwe Diederica Lydia Elisabeth Breyi, weduwe van den WeledelGeboren Heer Piéter Van de Poll, waarby zy der gemeente -Loosdrecht schenkt eene som van vyf en twintig duizend gulden, betuigt zyn hooge ingenomenheid en dank voor deze buitengewoon gunstige beschikking en wenscht hiervan biyk te geven door aan bieding van deze oorkonde." De rand is versierd met de wapens der schenkster en der gemeente. Na het toeval was de spraak van mevr. Beersmans belemmerd en bleek zy aan ééne zyde verlamd. De toestand is nog dezelfde en men vreest, dat de verlamming blyvend zal zyn; de zieke is uiterst zwak. (Vad.) In een artikel in de „Bakkorscourant" wordt nader betoogd, dat het gefingeerde wetsontwerp van den heer Pyttersen geen steun verdient: lo. omdat de door den voor steller ingeslagen weg op het socialistisch ideaal van Siaatsalmacht zou moeten uit-- loopen; 2o. omdat het onpractiscb is de proef te nemen met eene arbeicjswet, juist by een vak, dat het minst geschikt is om den arbeids- tyd aan banden te legger.. Wel wenscht het blad verbetering, maar niet langs den voorge slagen weg. Het betoogt dat er reeds vry- willige, geleidelijke verbetering is, zonder Staatsbemoeiing, en dat in die richting moet worden vooitgegaan. By gelegenheid van een huiselyk feest (hunne zilveren bruiloft) schonken de heer Van Marken en ochtgenoote te Delft 5000 voor de weduwen verzorging in den kring van het personeel der fabrieken. Tot lil van den Raad te Gouda is ge kozen dr. IJssel de Schepper, met 404 van de 690 geldige stemmen. Verder moet her stemming plaat6 hebben tusschen de heeren Herman, met 252, en Van der Sanden, met 224 st. Te Breda bestaat het plan aan H. M. de Koningin, als herinnering aan haar eerste bezoek aan de gemeente, de schildery „de Boterbal te Breda" van H. M. Krabbé, aan te bieden. Bydragen van hooger dan een gulden worden niet aanvaard, en elke in- schryving daarbeneden is welkom, ten einde ieder in de gelegenheid te stellen deel te nemen. Gisteren had op Crooswyk te Rotterdam de plechtige ter aarde-bestelling plaats van het stoffeiyk overschot vanJds:fR. Wildeboer Jr. Dat hy zich gedurende het viertal jaren, ge durende welke hy te Rotterdam arbeidde, een groot aantal vrienden had verworven, daarvan getuigde de aanzienlyke schare, welke op het kerkhof verzameld was, om hem mede de laatste eer te bewyzen. Tal van predikanten, leden van den ker- keraad, deputaties van vereenigingen stonden om de groeve geschaard, toen de ebbenhouten kist daar werd nedergezet. Velen gevoelden zich ook gedrongen den waardigen 40 jarigen overledene in woorden te herdenken. Zoo sprak ds. Ulfers namens den kerkeraad, ds. Krayenbelt namens het ministerie van predikanten, ds. Hoek, uit Oude water, namens de Ned. Herv. gemeente aldaar, waar de overledene 5 jaren stond, de heer Liotard namens do jongelings-vereenigingen, de heer Lagrand namens het wykcollege en ds. Roose namens de „Christel, geheel-ont houdersvereeniging." Prof. Wildeboer bedankte uit naam der weduwe voor de laatste eer den overledene, zyn eenigen broeder, bewezen. De plechtigheid werd besloten möt het zin gen van P8. 89 vers 8, begeleid door het fanfarecorps van „Obadja". Eerst daarna werd de kist in de groeve neergelaten. Aangaande de plannen van den minister van koloniën, die l'/j millioen aan nieuwe belastingen wil heffen, wat vooral ten laste zou komen van den minderen man, deelt de Haagsche correspondent der „Zutf. Crt." mede, dat die belastingplannen, welke maar inge diend zyn zonder dat eenige andere hervor ming in uitzicht is gesteld, in de afdeelingen der Kamer niet gunstig zyn ontvangen en men verwacht, dat er in elk geval van invoe ring op 1 Januari 1895 niets zal komen. Men vestigt de aandacht der „N. R. C." op de niet onbelangryke by zonderheid, dat binnen twaalf jaren niet minder dan 4 leeraren en 2 conrectoren aan het Erasmiaansch Gymnasium tot hoogleeraar zyn benoomd, t. w.dr. W. L Van Heiten, dr. S. Hooge- werff, dr. J. M. J. Valeton, dr. H. T. Karsten, dr. U. Ph. Boissevain en nu dr. H. J. Polak. Het stoomschip „Bellerophon", van Am sterdam en Liverpool naar Java, passeerde 9 Oct. Dungeness; de „Lawoe", van Rotter dam naar Batavia, arriveerde 10 Oct. te Marseille; de „Merapi", van Batavia naar Rotterdam, arriveerde 10 Oct. te Marseille de „Prins Hendrik", van Amsterdam naar Batavia, vertrok 10 Oct. van Suezde „Obdam" vertrok 10 Oct. van Rotterdam naar Nieuw- York; de „Sumatra", van Tjilafjap naar Am sterdam, vertrok 10 Oct. van Port Said; de „Teucer", van Singapore naar Amsterdam, passeerde 10 Oct. Perim; de „Utrecht" ver trok 10 Oct. van Batavia naar Rotterdamde „Prins Alexander", van Batavia naar Amster dam, passeerde 10 Oct. Kaap Rocca; de „Burgemeester Den Tox", van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 11 Oct. te Suez; de „Koningin Emma", van Batavia naar Amster dam, passeerde 10 Oct. Kaap Rocca. By koninklyk besluit zyn benoemd tot ontv. der dir. belast., invoerr. en acc. te Gennep c. a., F. J. De Haime, ontv. der dir. bel. en acc. té Buiksloot c. a.tot ontv. der dir. bel. en acc. te Veendam c. a., J. L. Neuteboom, ontvanger derzelfde middelen te Loppersum c. a.; tot ontv. der dir. bel. en acc. te Asten c. aJ. Van der Zee, ontv. derzelfde middelen te Ryp c. a tot ontv. der dir. bel. en acc. to Sloten, W. G. Amons, ontv. derzelfde middelen te Duiven c. a. tot ontv. der dir. bel. en acc. te Baarle c. a., P. Schoutens, ontv. derzelfde middelen te Bladel c. a.tot ontv. der dir. belast, te Dordrecht c. a., T. Koek, ontv. der dir. bel., invoorr. en acc. te Harlingen; tot ontv. der dir. bel., invoerr. en acc. te Oldonzaal c. a., J. H. H. Eelsingh, ontv. derzelfde middelen te Oude Pekela c. a.tot ontv. der dir. bel. en acc. te Valkenburg c. a., A. C. Van Deventer, ontv. derzelfde middelen te Gulpen c. a. Aan mr. Th. J. Hoppe, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als lid van het college van regenten over de gevangenissen te Rot terdam, onder dankbetuiging voor de in die betrekking bewezen diensten, en benoemd tot lid van genoemd college van regenten H. A. W. Weve, notaris te Rotterdam. Pensioen verleend aan: J. Jonker, hoofd commies by 's Ryks belastingen, 557;A. W. Heutink, wed. P. J. Berkeveld, brievenbestel ler, f 182; N. Schoon, wed. J. Nierop, brieven en telegrambesteller, ƒ180; L. S. W. Van Leeuwen, wed. mr. J. P. B. Van der Mandero, griffier by het kantongerecht te Alkmaar, ƒ570. Aan Pangeran Adipati Alio Mangkoe No goro V vergunning verleend tot het aannemen van het ordeteeken van commandeur der kon. orde van Cambodja. Wijziging Marine-begrooting voor 1893. Het wetsontwerp tot wyziging van boven genoemde begrooting maakte, biykens het afdeelingsverslag, op vele loden geen aan- genamen indruk, voor zoover er opnieuw uit blykt, hoe onnauwkeurig vaak de ramingen by het dep. van marine plaats hebben. Gevraagd werd hoeveel de totaal kosten van het ram- schip „Reinier Claeszen" bedragen hebben. Uit verschillende opgaven daaromtrent kon men dit moeilyk nagaan. Volgens de opgaven in de Mem. van Beant woording betreffende de marine-begrooting voor 1893, en eenige latere gegevens, zouden de totaal-kosten voor den bouw van genoemd schip bedragen f 2,298,495.72, terwyl de gegevens in liet Regeeringsantwoord omtrent de begrooting voor 1894 een totaal aangeven van 1,804,671.12'/^ Tevens merkte men op dat, ook indien het laatste der beide cyfers juist bleek, de „Reinier Claeszen," die oorspronkeiyk op 1,600,000 werd geraamd, ten slotte ƒ204,671.121/, meer gekost zou hebben. LOMBOK. De meer gunstige berichten, in de laatste dagen over Lombok hier te lande ontvangen, besprekende, merkt de „Indópendance beige" op, dat het aan geen twyfel onderhevig was, of de Hollanders zullen ten slotte de Baliörs aan zich onderwerpen. De Nederlanders, zegt het blad, zyn vurige patriotten, trotsch op den roem hunner voorvaderen, en zy hand haven met al hunne kracht het gezag hunner vlag. Daarom hebben ook de laatste berichten. met de mail aangebracht, een diepen indruk gemaakt. De „Indépendance" is van oordeel dat de hoofden der expeditie nooit hadden mogen vergeten, dat zy zich in een land bevonden, waar de bevolking, niet in staat zynde zich met de wapenen in de hand togen de Euro peanen te verdedigen, hare toevlucht tot list moet nemen. Men was te midden van kleine vorsten en potentaten, die gevaar liepen van alles te verliezen, wat zy bezaten, en beroofd te worden van al hun invloed op de Maho- medaansche bevolking van het eiland. Waar al deze feiten va:tstonden, is hot onverklaarbaar, hoe de voorzichtigheid docr de leiders uit het oog werd verloren. De vestiging van het bivak, juist in het midden van vier poeri's, was eene ernstige tactische fout; men kan niet begrypen, hoo oen bekwaam en ervaren krygsman zich daar aan heeft kunnen schuldig maken. Nu Mataram heroverd is, komt andermaal de vraag aan de orde wat men met hot sultanaat van Lombok doen zal. Zal het ge handhaafd blyven of geplaatst worden ondor het rechtstreeksche beheer van de koloniale Regeering? By het begin der expeditie was besloten, dat de sultan op den troon zou go- handhaafd blyven onder rechtstreeksche ccn- tróle der Regeeringde jongste gebeurtenissen hebben natuurlyk in dat gevoelen een wijziging gebracht en het byna algemeene gevoolen van bevoegden is, dat thans de Balineescbe dynastie moet worden afgezet. Blykens een den 9den dezer van den Gou verneur-Generaal van Nederlandsch-Indië ont vangen telegram, i8 de in de Staatscourant van 4 September jl. als vermist opgegeven sergeant der artillerie J. Roza (algemeen stamboek no. 3G728), zooals later bleek ge sneuveld en moet oe^fcpga&f der vermisten, welke in hetzelfde nummer der Staatscourant voorkomt, nog vermeerderd worden met: korporaal J. Van der Meulen (algemeen stamboek no. 36266), en tamboer P. Diepstraten (algemeen stam boek no. 30706). Aan bekomen wonden is overleden de fuselier M. Dehm (algemeen stamboek ro. 34599). Men zal zich herinneren, dat uit de laatste door enkele bladen uit Indiö ontvangen parti culiere telegrammen werd opgemaakt, dat Mataram eindelyk geheel veroverd is. Door het dienzelfden dag gepubliceerde Regeerings- telegram, waarin word gezegd dat de slech ting van Mataram wordt voortgezet, werd men in die meening versterkt. Thans noemt echter het „Haagsche Dgbld." het bericht, als zou geheol Mataram reeds in onze handen zyn, beslist onjuist en het blad voegt er by, dat dit ook officieel als voorbarig wordt beschouwd. Als dit waar mocht zyn, dan zou dus hieruit moeten volgen, dat Oostelyk Mataram op dit oogenblik nog niet in ons bezit is. Aan een particulier schryven uit het bivak Ampenan op 30 Augustus ontleent de „Arnh. Ct." het \olgende: Ik had niet gedacht dat ik u nog zou kun nen schryven; wy dachten dat alles hier naar wensch afgeloopen en als het ware een plezier reis was. In den avond van 25 op 26 Augustus toch kwam by ons te Mataram de tyding, dat de Radja was weggeloopen en vreesden wy het ergste; alles kwam oogenblikkelyk in stelling, wat niet overbodig was, want des nachts om 12 uren werd Tjakra-Nogara door eenige dui zenden Baliërs aangevallen en des morgens om halfzes kwamen wy aan de beurt en werd ons bivak van alle kanten togelyk aan gevallen, en kregen wy by den eersten aanval al een massa gesneuvelden en gewonden, wat onophoudoiyk doorging tot des avonds 5 uren. Toen werd besloten om ons, hoe dan ook, er door te slaan en nu komt het ergste. Ik zat met een gedeelte (16 man en een korpo raal) aan den oostkant, op een gegeven oogenblik waren onze patronen verschoten en stuurde ik een paar man om aanvulling; dezen kwamen doodeiyk verschrikt terug en rappor teerden my, dat het bivak was verlaten. Nu kunt ge u den toestand wel voorstellen patronen allo verschoten, de vyand van alle kanten opdringende en ik met 16 man alleen. Ik liet myne manschappen verzamelen en toen ging het met den looppas het bivak uit; wy wisten niet waarheen en dachten al, dit is ons laatste oogenblik, tot wy opeens by ons bataljon terugkwamen, dat eene stelling op een kerkhof had ingenomen. Nu hadden zy wel retireeren geblazen, maar dat hadden wij door het hevig vuur niet gehoord. Wat ik u hier schriif is do zuivere waarheid' ik

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1