N°. 10601.
Donderdag 13 September.
A0. 1894.
feze tCourant wordt dagèlijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
(Pit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
leiden, 12 September.
Feuilleton.
CONCURRENTEN.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 maanden. 1.10.
Pranco per post1.40.
Afzonderlyke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTTEN:
Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meor f 0.17J. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Naar wy reeds meldden, zal Dinsdag 18
Sept. a. s., des namiddags te 2 uren, de
rector magnificus der universiteit, de hoog
leeraar mr. S. J. Fockema Andreae, in het
groot-auditorium verslag geven van de lot-
allen der universiteit in het afgeloopen
jaar en het rectoraat overdragen aan z\jn
opvolger, den hoogleeraar mr. P. A. Van
der Lith.
By deze gelegenheid zal de gouden medaille
worden uitgereikt aan den heer Ph. S. Van
[Konkel, candidaat in de Semiotische.en-iftdisphe
taal- en letterkunde aanjde J^yks-universiteit
te Leiden, en eene loffelijke vermekiiiig aan
de keeren R. J. De VVisstr, doctorates, in
de rechts- en staatswetenschappen aan de
Ryks universiteit te Leiden, en A. R. Van
de Laar, doctorandus in do rechtswetenschap
aan de Ryks universiteit te Utrecht, voor de
beantwoording der prijsvragen, uitgeschreven
door den Senaat der Rijks universiteit te
Leiden.
Benoemd is met 16 September a. s. tot
klerk der posterijen en telegraphie 2de kl. de
heer P. Meyer, te Leiden (postkantoor).
Door het provinciaal kerkbestuur van
Zeeland is tot de evangeliebediening toegelaten
de heer A. De Pecker Jr., te Gorkum, candi
daat in de theologie aan de universiteit te
Leiden.
Benoemd is tot tijdelijke onderwijzeres
te Oegstgeest mej. J. Rey, te Leiden; tot
onderwijzer aan de school met den Bijbel te
Baarn de heer. A. Steenmey.er, te Aifen aan
den Rijn.
Er circuleert in de gemeente Zoeterwoude
een adres, om mr. H. Hemmingson te be
wegen van zyn plan af te zien om te be
danken als burgemeester.
Het aantal ingeschrevenen voor de loting
der nationale militie voor 1895 bedraagt in
de gem. Alkemade slechts 28, wat in ver
houding tot het zielental dier gemeente (ruim
4300) buitengewoon weinig is. Gewoonlijk zijn
aldaar nagenoeg een vyftigtal lotelingen.
Door den burgemeester der gemeente
Voorschoten worden opgeroepen jongelieden
van 17 jaren tot aan den militieplichtigen
leeftijd, die willen deelnemen aan de vrij
willige oefeningen in den wapenhandel, welke
zullen aanvangen na de loting voor de nationale
militie a. s. en eindigen ulto. Februari 1895,
mits aan die oefeningen geregeld worde deel
genomen door minstens twintig jongelieden.
De termijn van aanmelding wordt den 18den
dezer gesloten. Aan de deelneming aan deze
oefeningen zyn, zooals bekend is, voor hen,
die in de loting valtóïijfc verschillende voor
deeion verbonden.
Do Staatscourant van 12 dezer bevat het
programma van do opening der vergadering
van de Staten-Generaal, op Dinsdag 18 Sept.
a. s., door H. M. de Koningin Regentes.
Des middags te 12 uren zullen de leden der
Staten-Generaal zich begeven naar do zaal,
bestemd voor de zittingen van de Tweede
Kamer, en zich in eene algemeene vergade
ring vereenigen, onder voorzitting van den
door de Koningin-Regentes benoemden presi
dent van de Eerste Kamer.
De ministers, hoofden van ministeriëele
departementen, de kanselier der orden en de
leden van den Raad van State zullen zich,
des namiddags te 1 uur, mede in die zaal
vereenigon.
H. M. de Koningin-Regentes zal te 1 uur.
met het gewone ceremoniëel van het paleis
afryden.
De trein zal rijden: door het Noordeinde,
de Hoogstraat, de Gravenstraat, het Buitenhof
naar het Binnenhof.
Aan de vergaderplaats der Staten-Generaal
wordt H. M. ontvangen door eene commissie
uit de vergadering.
Op den terugkeer naar hot paleis zal de
trein den navolgenden weg nemen:
van het Binnenhof, over den Korten Vijver
berg, den Langen Vijverberg, de Plaatsen het
Noordeinde.
Salvo's uit het geschut zullen het afrijden
van H. M. van het paleis en het oogenblik,
waarop Hd. het gebouw der Staten-Generaal
verlaat, aankondigen.
De voorzitter van de vereenigde vergadering
der Staten Generaal bericht: lo. dat aan de
aanzoeken van anderen dan degenen, die deel
uitmaken van de vereenigde vergadering, om
toegangskaarten te ontvangen voor die ver
gadering op Dinsdag 18 dezer, geen gevolg
kan worden gegeven, aangezien de beschikbare
ruimte het niet toelaat; 2o. dat alle doorloo-
pende en andere kaarten, afgegeven tot toe
gang voor de vergaderingen van de Tweede
Kamer, niet geldig zijn voor de genoemde
vereenigde vergadering. Deze mededeelingen
strekken tot antwoord op talrijke verzoeken
van particulieren om toegangskaarten, monde
ling en schriftelijk ingekomen.
In den ouderdom van 78 jaren is te
's Gravenhage overleden de heer J. D. Van
Hemert, oud-dirigeerend officier van gezond
heid.
Te Oorschot overleed de heer H. Th. Prins,
gepensionneerd kapt. dor infanterie.
De overdracht van het gedenkteeken op
het graf van wijlen ds. K. F. Ternooy Apèl
te Amsterdam aan diens familie zal a. s.
Donderdag des.middags te 2 uren plaats hebben
op de begraafplaats Zorgvlied.
De volgende aanbevelingslijst is opge
maakt voor de betrekking van leeraar in de
geschiedenis en aardrijkskunde by het gym
nasium te 's-Gravenhage: lo. J. G. Doorman,
leeraar aan de H. B. S. te Schiedam; 2o. H.
Tonkes, leeraar aan de H. B.-S. te Arnhem.
De daglessen der School voor Kunst
nijverheid te Haarlem zijn de vorige week
hervat. Het aantal mannelijke leerlingen, dat
zich voor den geheelen dagcursus heeft aan
gemeld, is sterker dan in vorige jaren het
geval was. Uit verschillende plaatsen van ons
land werden leerlingen ingeschreven.
Daar het onderwijs, dat op de school gegeven
wont, geheel in practischen geest is opgevat,
stelt genoemde inrichting de gelegenheid open
voor hen, die iets meer wenschen te leeren
dan hetgeen in de dageiyksche practyk voor
komt.
De jongelieden worden opgeleid voor deco
ratio schilders, modelleurs, beeldhouwers in
hout, lithographen, graveurs en voor kunst-
industriëele teekenaars. terwijl de dames
leerlingen het teekenen, schilderen en kunst
naaldwerk beoefenen. De jongelieden vinden
na volbrachten leeftijd een lucratieven werk
kring in bovengenoemde kunstambachten, ter
wijl vele dames tot het verkrijgen der akte
lager teekenonderwys en fraaie handwerken
werkzaam zijn.
De avondles:
worden hervat.
Reglementen en leerplan van bovenge
noemde inrichting worden op aanvrage koste
loos verzonden door den directeur, den heer
E. Von Saher.
Het rapport der Staatscommissie omtrent
de uitvoering der grondwettelijke bepalingen
aangaande de administratieve rechtspraak, is
verschenen.
De commissie acht deze regeling noodig,
ook als rechterlijke controle met betrekking
tot administratieve handelingen, welke de rech
ten der ingezetenen raken. Zy verwacht van
het bestaan eener administratieve rechtspraak
een sterken steun voor de Regeering tegenover
bevooroordeelde indrukken van eene politieke
party. Deze rechtspraak behoort, h. i., zich
ook uit te strokken tot de beslissing van ge
schillen tusschen verschillende besturen, voor
zoover de bevoegdheid van die besturen tegen
over elkander door het recht binnen bepaalde
grenzen is beperkt.
De commissie wenscht eene zelfstandige
administratieve rechtspraak in éóne instantie
door een administratief hooggerechtshof, waar
van do zetel ie Utrecht zou z\jo, naast de
rechterlijke macht en zonder cassatie door den
Hoogen Raad.
De administratieve rechter behoort, naar de
meening dor commissie, evenzeer bevoegd te
z\Jn tot onderzoek van de feiten als van het
rechtspunt door de middelen, dio hem verstrekt
worden.
De aard der geschillen, die ter kennisneming
van den administratieven rechter worden ge
bracht, wordt bij de wet vastgesteld Wat
aan die opsomming later mocht blijken te ont
breken, blijft aan de kennisneming van den
burgerlijken rechter voorbehouden.
Rechtstreeksch persoonlijk belang slechts zal
de grondslag kunnen zijn van de klachten, b(j
den administratieven rechter in te brengen.
De voorstellen der commissie betreffen:
a. de uitvoering, van art. 154 der grondwet;
b. de bevoegdheid van het administratief
hooggerechtshof;
c. wijziging der wet op de rechterlijke
organisatie en het beleid der justitie;
d. wijziging der provinciale Wet omtrent
de procedure, door Gedeputeerde Staten by de
beslissing van administratieve rechtsgeschillen
in acht te nemen.
Deze voorstellen worden nader en in hunne
bijzonderheden toegelicht in afzonderlijke
memories van toelichting.
De Staatscommissie voor de administratieve
rechtspraak bestond uit de heeren: J. Kap
peyne v. d. Coppello, Humalda van Eysinga,
S. Van Houten, J. Röell, J. Oppenheim, H.
F. Seydlitz en A. R. Arntzenius, laatstgen.
tevens secretaris.
Gisteravond is in eene vergadering van
de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht be
sloten een adres te richten aan H. M. de
Koningin-Regentes, waarin aangestipt wordt,
hoezeer niet slechts de vrouwen, maar ook
het algemeen welzijn gebaat zal worden door
niet langer de grootste helft van het men-
scheiyk geslacht te onthouden, wat haar in
alle billijkheid toekomt. Dat adres zal H. M.
worden aangeboden door mevr. Versluys-
Poelman, presidente der Vereeniging, en mevr.
Rutgers-Hoitsema, presidente der afdeeling
Rotterdam.
Tevens is in die vergadering eene com
missie benoemd, belast met hot samenstellen
eener brochure, waarin het gewicht van het
kiesrecht nader wordt aangetoond.
Morgen, Donderdag, 13 September, zal
Nicolaas Beets zyn tachtigsten verjaardag
vieren.
Naar het „Dbl." verneemt, zal het stoom
schip „Koningin Emma", van de Stoomvaart
maatschappij „Nederland", herdoopt worden
in „Java."
De heer Westenberg, Nederlandsch gezant
te Rome, met verlof en zich thans bevindende
te Amsterdam, zal tegen het laatst dezer week
te 's Gravenhage intrek nemen in het „Hotel
des Indes", ten einde eenigen tijd in de
residentie te verblijven.
Door het Rjjk is te Zutfen een pand aan
gekocht, om tot vereenigd post- en telegraaf
kantoor te worden ingericht.
Door de rechtbank te Groningen is, ter
vervulling van de vacature van griffier van
dat college, opgemaakt de navolgende alpha-
betische lyst van aanbevelingmr. J. Lechner,
griffier der arr.-rechtbank te Zierikseemr. L. B.
Lohman, subst.-griffier bij eerstgemelde recht
bank, en mr. C. Witholt, rechter in de arr.-
rechtbank te Heerenveen.
Een bijvoegsel der Staatscourant van 12
dezer bevat de by koninklijk besluit van 17
Juli jl. goedgekeurde statuten van de naam-
looze vennootschap „Nederlandsche Scheeps
bouwmaatschappij te Amsterdam, ten doel
hebbende het uitoefenen van het scheepsbouw
bedrijf, met al wat daartoe geacht kan worden
te behooren in den meest uitgebreiden zin.
Haar kapitaal bedraagt 1 millioen gulden,
verdeeld in twee serieün, elk van 500 aan-
deelen a f 1000, splitsbaar in halve aandeelen.
Voorloopig is alleen de eerste serie uitgegeven,
en geplaatst. Voor de uitgifte van de tweede
serie wordt een besluit gevorderd van de
algemeene vergadering van aandeelhouders.
Het geheole maatschappelijk kapitaal zal moeten
geplaatst zijn uiterlijk vijf jaren na de oprich
ting, behoudens verlenging van dien termijn
na bekomen koninklijke bewilliging.
Als directeur treedt op de heer D. Goed
koop Jr. Commissarissen zyn do heerenJ. T
Cremer, L. P. D. Op ten Noort, W. J. Geert-
sema, jhr. mr. C. J. Den Tex en J. C. Jansen.
De vennootschap neemt een aanvang op 25
Aug. 1894 en zal eindigen op 31 Dec. 1965.
De uitsluitend practische cursus bij de
opleiding van machinist-leerlingen te Helle-
voetsluis is geëindigd.
Onder nadere goedkeuring van den minister
van marine hebben de leerlingen de opleiding
met de volgende rangnummers verlaten: 1.
C. C. Kaptein, 2. F. G. Otten, 3. N. Weeda,
4. N. J. Veen, 5. F. Was, 6. G. Verschuur,
7. H. A. Ruigrok, 8. D. C. Beugelaar, 9. F.
D. Hartman, 10. H. De Noo, 11. C. Waponaar,
12. J. P. M. Ohr, 13. W. C, Lugten, 14. A.
M. Erkelens, 15. W. J. Oudegoost, 16. C
Eeltjes, 17. J. P. N. Klein.
Kaptein heeft alzoo den Lsten prijs be
haald (een zilveren remontoir-horloge met
inscriptie) en Otten den 2den (Seaton's scheeps-
stoomwerktuigkunde, vertaald door J. A.
Schell).
De 17 leerlingen worden spoedig bevorderd
tot 1ste kl. en daarna op het gepantserd
materiëel geplaatst; zy zyn nu met verlof
gegaan.
Ruim 80 leden en donateurs van de
afdeeling Amsterdam van den Bond van oud
onderofficieren hebben zich afgescheiden van.
dien Bond, om een nieuwen Bond te stichten,
op grond van handelingen van het hoofdbe
stuur, die zij in stryd achten met statuten en
reglementen en waardoor h. i. het doel van
den Bond wordt verwaarloosd. De statuten
van den nieuwen Bond zijn bereids vastgesteld.
Om de onkosten tot een minimum terug te
brengen, is bepaald dat de betrekking var
bestuurslid onbezoldigd zal zyn en voor de
correspondentie met de andere afdeelingen
slechts één bondssecretaris zal worden be
noemd.
Het provinciaal kerkbestuur van Gro
ningen heeft den 6den Sept. jl. aan het classi
caal bestuur, waaronder dr. Louis A. Bahler
ressorteert, opgedragen maatregelen te nomen,
waardoor de kerkeraad van Groningen een
einde moet maken aan het „verzuim," dat
dit college nog by voortduring begaat door
het getuigschrift van zedeiyk gedrag van dr.
B. in te houden. Binnen drie weken moot
het classicaal bestuur van den uitslag dier
maatregelen kennis geven.
Door de aandeelhouders der Nederland
sche Cultuur maatschappy is met 66 tegen 4
stemmen tot liquidatie besloten.
De directie is, onder toezicht van commis
sarissen, met de afwikkeling der zaken belast.
De gewone audiëntie van den minister
van binnenlandsche zaken zal op Zaterdag 15
dezer niet plaats heb':en.
By koninklyk besluit zyn benoemd: tot
ontvanger der dir. belastingen, invoerr. en
acc. te Valkenswaard, A. M. H. Tonnaor,
ontvanger der dir. belast, en acc. te Leende
c. a.tot ontvanger der acc. te Amsterdam,
J. H. Van Assum, inspecteur der dir. belas
tingen aldaar (4de kantoor); tot ontvanger der
dir. bel. te Delft c. a. J. R. Nieuwenhuysen,
ontvanger der dir. bel., invoerr. en acc. te
Doesburg c. a.tot ontv. der dir. bel., invoerr. er».
i)
Voor ongeveer dertig jaren besloot ik naar
j Amerika te verhuizen, om in Texas als jong
I koopman fortuin te maken.
Texas was toen en ook al verscheidene
1 jaren vroeger een hoofddoel der emigree-
S rende Duitschers; het was hun geschilderd
I als een beloofd land. Voor velen bleek het
dit ook werkeiyk te zyn, en zy gingen
zeer goed vooruit; maar velen ook gingen
I daar ellendig te gronde.
Te Galveston, de opkomende hoofd* en
I havenstad van het land, had men-aaiwiöniyke
handelsbuizen, die door Duitschers opgericht
E waren. Ik was zonder middelen en ofschoon
I ik van toekomstige millioenen drcomde, die
I ik door myn handelsgenie hoopte te verwer
von, moest ik toch voorloopig blij zyn, dat ik
0^vfr0nC* Van goec*e aanbevelingen eene be
tre king als boekhouder en correspondent by
een Duitschen handelaar te Galveston kreeg.
Myn principaal was met my en myn werk
we tevreden. Wy importeerden eene menigte
producten voor de farmers en planters van
het binnenland. Ons voornaamste uitvoer
artikel was natuurlijk katoen, dat in Texae
voortreffelijk gedijt.
Ik woonde en at in een boardinghouse, dat
gehouden werd door «one landgenoote, de
weduwe Neumann, uit Brealau, eene vlytige
flinke, vrouw, wier man farmer geweest,
maar aan de koorts gestorven was. Zy had
na den verkoop der farm het kosthuis opge
richt en verdiende veel geld; men meende
dat zy al een aardig vermogen moest hebben
verworven.
By haar logeerden en aten nog verschil
lende andere jongelieden, waaronder ook een
landgenoot, Otto Sperber geheeten, die als
boekhouder en correspondent werkzaam was
in een handelshuis, dat gelyke zaken deed
als dat, waartoe ik behoorde. Onze princi
palen waren dus concurrenten en zagen elkan
der soms wat scheel aan. Dit verhinderde
evenwel niet, dat Otto en ik spoedig goede
vrienden werden, daar wy eiken dag in het
boardinghouse met elkander verkeerden. Wij
worden zóó bevriend, dat wy op zekeren
avond met het goede bier onzer hospita broe
derschap dronken.
De broederlyke vriendschap duurde zoolang,
tot wy eveneens concurrenten werden, wel is
waar niet in zaken, maar in de liefde. Juf
frouw Neumann had namelyk eene bekooriyke,
twintigjarige dochter, Anna geheeten, wier
schoone oogen my spoedig betooverd hadden.
Otto was echter niet minder verliefd op haar,
en omdat hy langer in het huis woonde,
meende hy oudere rechten te hebben. Daar
door ontstond begrypelykerwijze jaloerschheid
tusschen ons, die wel is waar niet in vyand-
sctiap ontaardde, maar toch afbreuk deed
aan onze vriendschap en haar meer en meer
deed bekoelen.
De blondlokkige, blauwoogige en altyd op
gewekte Anna was ook in de zaak harer
moeder zeer op hare plaats, wat wy beiden
alle dagen gelegenheid hadden waar te nemen.
Het was werkeiyk een lust, haar zoo druk
in buis aan het werk te zien. Waariyk, wien
het geluk beschoren was, eenmaal Anna te
trouwen, die zou eene zeer flinke, brave en
lieve huisvrouw krygen.
Sperber bezat eenig vermogen en had voor
uitzicht, compagnon van zyn principaal te
worden. Ik daarentegen kon het by myn
principaal mottertyd hoogstens tot procuratie
houder brengen. Geen wonder dus, dat Otto
juffrouw Neumann sympathieker toescheen dan
ik haar onder zulke omstandigheden kon zyn.
Ofschoon eene Duitsche, was zy toch in Texas
allengs ook door den Amerikaanschen geest
bezield geworden, die in het grootst aantal
dollars het hoogste ideaal ziet.
Van den anderen kant evenwel was het
spoedig licht te bemerken, dat Anna my be
slist prefereerde.
Zóó stonden dus de zaken. In elk geval
verwenschte Otto in stilte myne verschijning
te Galveston, want buiten my had hy geen
anderen mededinger, die hem zorg kon baren.
Alleen ik was de oorzaak, dat Anna zich
krachtig verzette tegen de verloving met Otto.
Hare scherpziende moeder doorzag dat wel
zy maakte hare dochter heimeiyk ernstige
varwyten. Allengs moest ik vermoeden, dat
het juffrouw Neumann aangenaam zou zyn,
my kwyt te raken. Ja, ik verwachtte eiken
dag opzegging van het logies. Dat maakte
my eenigszins melancholisch.
Scott Ferguson, te Austin, eene groote
export firma, gingen eensklaps, ten gevolge
van eene mislukte speculatie, failliet. Do ver
koop van den boedel der failliete firma zou
in Juli plaats hebben; daarby was ook een
post van 360 balen katoen. Myn principaal
kon zulk een quantum ter completeering eener
verzending Juist zeer goed gebruiken, en zoo
kwam hy op de gedachte, my naar Austin
te zenden, om bij den verkoop op de katoen
te bieden.
Een spoorweg gaat van Galveston over,
Houston naar Austin. Het was de eerste en
deatyis nog de eenige spoorweg in Texas.
Ofschoon hy nog tameiyk nieuw was, hadden
er toch al velerlei ongelukken en onregei
matigheden op plaats gehad. Wie er op reizen
wilde, deed verstandig, eerst zyn testament
te maken. Ik, die toch niets van belang te
vermaken had, verzuimde dat evenwel.
Toen ik daags vóór den verkoop my naar
het station begeven en in een wagen van
den tot vertrek gereedstaanden trein plaats
genomen had, stapte direct na my ook Sperber
in. Hy ging tegenover my zitten
„Bonjour, Eckart!" zeide hy tameiyk koel.
„Bonjourt" antwoordde ik even koel.
„Prachtig weer vandaag."
„Het zou werkeiyk niet beter kunnen zyn."
„Je reist dus ook, Frans?"
„Zooals je ziet, Otto."
„Zonderling! Juffrouw Neumann zoide my
er niets van."
„My heeft zy jouw reisplannen ook niet
medegedeeld."
„Ik kreeg gisteren eerst opdracht om op
reis te gaan."
„Ik ookl"
„Ga je naar Houston
„Nog een weinig verder."
„Aha, dus naar Austin."
„Jui3t Jy zeker ook?"
„Natuuriyk!"
„Naar den verkoop van Scott Ferguson's
boedel?"
„Dat heb je goed geraden."
„Moet je op de katoen bieden?"
„Dat spreekt vanzelf!".
Hy barstte in eon luid gelach uit.
„Onze principalen hebben dus precies dezelfde
gedachte", zeide ik.
„Leve de concurrentie!" riep hy, nog altijd
lachend.
Terwijl de trein ons naar het noorden
bracht, spraken wy nog over verschillende
dingen, maar geen van ons beiden sprak over
Anna Neumann. Zorgvuldig wachtten wy ons,
haren naam te noemen.
De trein kwam op tijd te Houston aan.
Een uur oponthoud. Wy gebruikten in het
stations-restaurant een tarrielljk slecht mid
dagmaal. Daarop reden wij verder, nu in
noordwestelyke richting.
Aan de lyn waren vele kleine plaatsen,
soms uit oen heel of half dozijn huizen be
staande, voor en na ontstaan, die even zoo
vele stations vormden, waar telkens eenige
minuten gestopt werd.
Wy hadden juist Hampstead gepasseerd
en stoomden naar Brentham.
Wordt vervolgd.)
