N«. 10545, Dinsdag XO Juli, A0. 1894. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 9 Juli. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden por 3 maandenf 1.10. Franco por post. 1.40. Afzonderlijke Nommers 0-05. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1 '6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17{. Grootero letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad wordt f 0.05 berekend. Yoor het examen van toelating tot de eerste klasse van het gymnasium alhier hebben zich 19 jongelieden aangemeld. Toegelaten zyn: J. H. Blommestein, B. F. Boekhold, G. M. Briët, S. Van Dorp, P. J. M. Van Heeswyk, met herexamen voor aardrijks kunde, Emma Meeter, C. A. Van Nood, N. J. G. Pen, C. Pijper, L. M. Schoorel, S. J. Van Velzen, S. D. De Vries, H. I. J. M. Van "Wen sen, J. D. Werkman en J. Wille. Bovendien is tot de vijfde klasse toegelaten C. E. Hooykaas. Bij koninklijk besluit is voor bet tijdvak, ingaande 16 Juni 1894 en eindigende met den dag, waarop mr. H. L. Drucker, hoog leeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden, mocht ophouden lid te zijn van de Tweede Kamer, bonoemd tot tijdelijk lector in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan voornoemde Rijksuniversiteit, om onderwijs te geven in het Romeinsche recht en zijne geschiedenis, mr. P. A. Tjchelaar, substituut griffier by de arr. rechtbank te Amsterdam. 's Ryks Ethnographisch Museum te Leiden heeft van den heer W. Van Olden, te 's Gravenhage, de navolgende 18 voorworpen van Banka en Java ten geschenke ontvangen. Geïnventariseerd als serie 950, als: 1 model eener tinmijn in zwart gelakte kist, 14 ver schillende muziekinstrumenten, 1 houten juk, waaraan drie gongs en twee bekkens hangen, 1 partytje speelkaarten en 1 gevlochten zakje. Aan den schenker is de dank der Regeering betuigd. Blykens bet tweede verslag der Ver- eeniging tot bevordering van den bouw van werkmanswoningen te Leiden is met alge- meene stemmen besloten den werkkring der Vereeniging in dier voege uit te breiden, dat zy, behalve door het geven van voorschotten aan arbeidersverenigingen, voortaan haar doel ook zou trachten te bereiken door het aan- koopen van voor de gezondheid schadclyke woningen, ton einde die te herstellen of door nieuwe te vervangen en daarna door do Ver eeniging te verhuren. In verband met deze uitbreiding van den werkkring werd het bestuur aangevuld met do heeren Juta en Kroon, die na verleening dor Koninkiyke goedkeuring zitting namen. Ter vervanging van den heer Knuttel werd de heer Paul benoemd. Ter uitvoering van bovengemeld besluit worden allereerst acht huisjes in do Singel- .straat aangekocht. Daar het niet mogoiyk bleek ze door reparatie in voldoenden toestand te brengen, werden zy afgebroken en op den grond er van zeven nieuwe huisjes gebouwd. Een tweede aankoop betrof vier huisjes in de Rozenpoort en acht in de Roggebroodspoort, beiden aan de Middelstegracht. Ten opzichte van reparatie gold voor hen hetzelfde als voor de straks genoemde; ook zy werden afge broken en vervangen door respectiovelyk twee en vyf niouwe woningen. Evenals die in de Singelstraat vonden ook deze dadelyk huurders, welke hunne huur ge regeld betaalden. Die huur was gesteld per week op f 1.25 voor drie en f 1.50 voor vier der huisjes in de Singelstraat, op 1.50 voor de twee huisjes in de Rozenpoort; op f 1.50 voor twee en f 1.60 voor twee andere huisjes in do Roggebroodspoort, terwyl het vyfde, aldaar op den hoek der poort aan do straat gelegen, f 2.50 deed. De heer N. De Zwart, die de bouwplannen had ontworpen en onder wiens toezicht zy waren uitgevoerd, werd door het bestuur be last met de administratie der huren. Kort vóór het einde van het jaar werden nog in de Paradyspoort aan de Bouwelouwo- steeg twaalf huisjes met een groot erf aan- gokocht. Met do afbraak werd pas in dit jaar oen begin gemaakt. Ook kreeg de Vereeniging één huisje in de Schagensteog en twee in de Bloeraendaals- poort aan de Uiterstegracht ten geschenke. Ze werden, als ongeschikt ter bewoning zynde, niot verhuurd, maar voorloopig nog niet af gebroken. Door de Vereeniging „Eigen Haard" werd do rente van het haar geleende kapitaal op tyd voldaan en tot een hooger bedrag afgelost dan zy vorplicht was. Geeft aldus de ftnantièele toestand der Voreeniging reden tot tevredenheid, om mot vrucht hare werkzaamheid voort te zetten is dringond uitbreiding van het werkkapitaal noodig. 1 Januari 1894 was aan aandeelen een bedrag van f 53,300 geplaatst. Gelijk wy reeds meldden, werd het uit te koeren jaardividend, evenals het vorig jaar op 3 pet. vastgesteld. Men meldt uit Leiden aan de „N. R. C.": De zoogenaamdo „Kunstzaal-Hartevelt" van hot Stedeiyk Museum „De Lakenhal" te Leiden is thans geheel onttakeld. Maandag wordt nl. oen aanvang gomaakt met het „eikonhouf'-beschilderen van de „Amerikaansch grenen" houten lambrizeering, en met het met roode stof bekleeden der wanden. Tegeiyk zal dan het wanstaltige, boven den ingang geplaatste imitatie-tegeltableau en de afzichtelyke omlysting daarvan boven die deur verdwynen. Nu deze zaal zich in al hare kaalheid ver toont, doet zy waarlyk denken aan oene inrichting, die nog slechts op de. benoodigde gymnastiekwerktuigen wacht, om aan hare bestemming te voldoen. Maar do aanblik er van doet het nu tevens betreuren dat de milde schenker er niet in- tyds op bedacht schynt te zyn geweest, de hedendaagscho schilderkunst meer of beter ter wille te zyn. "Waar toch vindt men zulk uitmuntend licht, voor onze moderne kunst, waar is het gemakkelyker, tyielyk hot luttel aantal oude schilderijen op te borgen dan hier het geval is? Want juist nu by deze onttakeling wel ter dege gezorgd werd dat voor vreemdelingen, die o. a. naar de tryptieken van Lucas van Leyden en Engelbrechts komen vragen, deze werken, thans in de corridors opgesteld, nog zeer goed te bezichtigen zyn, vraagt men zich ernstig af of, na de Umwandlungdie deze zaal als oene verfrisschende ver jongingskuur zal ondergaan, niet eeno expositie van hedendaagsche schilder- en beeld houwkunst do meest interessante inwyding or van zou zyn geweest. Van Leiden immers ging do victorie der invitatie-tentoonstellin gen uitl Dat de ethnographische expositie van Indi sche kleederdrachten niet in die zaal werd gehouden, was te wyten aan verschillende bezwaren, o. a. het beweren, dat do ontruiming der localiteit zooveel moeite en tyd vergen zoude. Nu in één dag de geheele zaal is leeggemaakt en tovens de drie altaarstukken doelmatig zyn opgesteld, kan in de toekomst bu geene mogelykheid dit bezwaar meer gelden, waar hot de inrichting van eene periodieke keuze-tentoonstelling zou betreffen óf de commissie moest hot om andere redenen niet willen. Te Zoeterwoudo hoeft zich eene commis sie gevormd om Mgr. C. J. M. Bottemanno, bisschop van Haarlem, met eene eercwacht te paard on te voet op Maandag 16 Juli in te halen. Z. D. H. toch komt er Dinsdag 17 Juli het H. Vormsel toedienen en het zal dan tevens de dag zyn, waarop vóór vyftig jaren de kerk werd ingewyd. Eerst zal 's morgens eone Pontificale H. Mis door Z. D. H. worden opgedragen en daarna hot H. Vormsel worden toegediend. Beroepen is by de Ned. Herv. gemeente te Boskoop ds. J. M. J. Hoog Mz te Terwolde. Voor hot practisch apothekers-examen zyn te Groningen geslaagd de heeren H. F. Tillema, geboren te Echten, H. W. Sonnega Czn., geboren te Leeuwarden, mej. Th. C. E. Olivier, geboren te Leidon, do heer F. Postbuma Jr., geboren te Dokkum, mej C. M. H Hubers van Assenraad, geboren te Batavia, en mej. M. M. Schouten, geboren te Kampen. Hiormede zyn de examens afge- loopen. In het geheel zyn geëxamineerd 37 candidaten, waarvan werden toegelaten 25. Lord Reay (baron Mackay) is uit Enge land te 's-Gravenhage aangekomen en heeft in „Hotel de. Bellevue" zyn intrek genomen. Door den minister van oorlog is thans bepaald dat de korporaals by de troepen to voet en die van een werkkiel zyn voorzien, op dezen werkkiel een onderscheidingsteeken zullen dragen. Bedoeld onderscheidingsteeken zal bestaan in eene rechthoekige chevron op den linker arm, van geel katoen, mee roode strepen doorwerkt. By proefneming is gebleken dat by het wasschen de kleur der chevron weinig of niets verandert. Men bericht ons dat de tentoonstelling van hedendaagsche Schilder n Beeldhouw kunst te Nymegen gedurende do afgeloopen week werd bezocht door 1798 personen. O. m. werden verkocht Apol „Achter het Park" en De Bock „Zomerdag." De ontslagen onderwyzer A. Dykstra, te Menaldum, heeft van den minister van binnenlandsche zaken het volgend antwoord ontvangen De minister van binnenlandsche zaken, Gezien het adres, dd. 7 Mei 1894, waarby A. Dykstra, te Rinsumageest, „overwegende dat vryheid van denken aan alle Staatsburgers is gewaarborgd," verzoekt dat ter vernietiging worde voorgedragen het besluit, waarby hem door den Raad der gemeente Menaldumadeel, dd. 12 April 1894, ontslag als onderwyzer aan de openbare lagere school verleend is, naar adressant beweert „alleen omdat hy do anar chistische beginselen is toegedaan"; Gelet op de berichten van Gedeputeerde Sta ten van Friesland, dd. 23 Mei 1894, No. 4, 33e afd. S, en 14 Juni 1894, No. 13, 3de afd. S; Overwegende dat by onderzoek gebleken is, dat hot ontslag niet verleend is op grond dat adressant anarchistische beginselen is toego- daan en dat ook op de vryheid van denken door het Raadsbesluit geene inbreuk wordt gemaakt Geeft aan den adressant to kennen, dat er voor tusschenkomst der Regeoring in deze geene termen bestaan. Zondag 15 Juli zal om één uur oene meeting in „Plancius" te Amsterdam gehouden worden om te protesteeren tegen de expeditie naar Lombok. Verschillende sprekers zullen het woord voeren. Van den gouverneur-generaal van Neder- landsch Indie is by het departement van koloniën, onder dagtoekening van 7 Juli, ont vangen het navolgende telegram betreffende do expeditie tegen Lombok: „De voorspoedwonsch der beide Koninginnen is door do land- en zeemacht te Ampenan geestdriftvol ontvangen. Don vyfden dezer is de expeditie aldaar vereenigd en het ultima tum gezonden. „Den zesdon vroeg kwamen drie hoofden berichten dat 24 uren tyd voor antwoord te kort was. Dien ochtend debarkeerde do expe ditie in beste orde to Ampenan, zonder tegen stand, zelfs met eonige hulp der bevolking. De Lomboksche vlag is door onzo vlag ver vangen. „Volgens bericht is de vyand to Mataram en Tjakranegara verzameld en zal hy aldaar stand houden. De gezondheid is zeer goed." Naar do „Midd. Ct." uit alleszins ver trouwbare bron verneemt, zullen de Ko ninginnen tusscben don 20sten en 30slen Augustus o. k. een drie- of vierdaagsch be zoek brengen aan de provincie Zeeland. Het blad geeft nu roeds in overweging der Koningin eene ovatie te doen brengen vóór of in de Abdy te Middelburg door meisjes van den leeftyd van H. M., ten einde ge legenheid te geven tot een overzicht van de verschillende kleederdrachten in Zeeland. Do minister van buitenlandscho zaken brengt ter kennis van belanghebbenden dat, blykens eene bekendmaking, voorkomende in den Belgischen „Moniteur" van 4 dezer, het houden van veemarkten in de Belgische provinciën Luxemburg en Namen, wegens het heerschen van mond- en klauwzeer, tot nader order is verboden. Uit Lissabon wordt geseind dat hot handelstractaat tusschen Portugal en Neder land door de Portugeesche regeering is be krachtigd. Het natuurkundig examen aan de Ryks- veoartsenyschool is Zaterdag afgeloopen. Tot candidaat-veeartsen werden benoemd: J. A. R. Avis, van Haarlem R. A. Baimen 't Löo, van Barneveld; W. Folmer, van Groningen; A. J. Van Heraert, van Dordrecht; J. D Keukenmeester, van Maassluis; L. T. D. E Lourens, van Rotterdam; A. A. Van Mansfeld, van Bergen-op-ZoomC. M. Van Rooyen, van Loenen, en D. B. "Wagenaar, van Leeuwarden. Drie leerlingen van het 2de studiejaar namen aan het examen geen deel en aan twee der deelnemers kon het diploma niet worden uit gereikt. De „Midd. Crt." vernam uit alleszins vertrouwbare bron dat H. M. de Koningin- Regentes zich voorstelt met H. M. de Koningin, tusschen den 20sten en 30sten Augustus a. s., een drie- of vierdaagsch bezoek te brengen aan de provincie Zeeland. De minister van marine heeft lo. den luit. ter zee 1ste kl. F. M. Van Gelsdorp, gedetacheerd in de directie der marine te Amsterdam, met 20 dezer geplaatst in de rol van Hr. Ms. torpedo instructieschip „Marnix" en gedetacheerd by den torpedodienst2o. den luit. ter zee 1ste kl. A. Golderman, uit Oost-Indië in Nederland teruggekeerd, op non activiteit gesteld. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Donderdag 12 dezer niet plaats hebben. By koninklyk besluit is de gepension- neerde dirigeerend officier van gezondheid lste kl. by de zeemacht J. O. Ilarthoorn, benoemd tot ridder in de orde van den Neder- landschen Leeuw. De majoor C. W. Van Suchtelen, van het lste reg. inf., op zyne aanvrage op pensioen gesteld en het bedrag van het pensioen be paald op f 2000 '8 jaars. Met ingang van 15 Aug. a. s. lo. benoemd tot leeraar aan de Ryks hoogere burgerschool te Bergen-op-Zoom, H. W. F. Hetterschy, thans id. te Warfum; 2o. benoemd tot id. te Warfüm, W. Rutgers, thans id. to Bergen-op- Zoom 3o. eervol ontslag vorleend aan H. W. F. Hetterschy als leeraar aan do Ryks hoogere burgerschool te Warfum en aan W. Rutgers als id. te Bergen-op Zoom. Met ingang van 1 Sept. a. s. benoemd tot leeraar aan de Ryks hoogere burgerschool te Bergen-op Zoom, F. H. Sterken, thans tydeiyk leeraar aan die school. Met ingang van 1 Sept. a. s. benoemd tot leeraar aan de Polytechnische School, A. F. Gips, thans leeraar aan de Ryks boogero burgerschool te Bergon-op Zoom, uit welko laatstgemeld© botrekking hem tevens eervol ontslag is verleend. Do heer Buttiliofcr in Borneo. De „Maatschappy ter bevordering van het natuurkundig onderzoek der Nederlandsche Koloniën" heeft van onzen stadgenoot den heer J. Büttikofer een brief ontvangon en dien als bulletin uitgegeven. De brief is geschreven in het Liang Koeboeng-geborgte en gedagtee- kend 16 April 1894. Overeenkomstig het plan van den tocht naar het Mandai-stroomgebied vertrokken prof. Molengraaff, dr. Nieuw3nhais, dr. Hallier en de heer Büttikofer 26 Februari van Smitau naar Nanga Raoen, waar zy uit elkander gin gen, om ieder afzonderlyk, na eene geschikte plaats gevonden te hebben, zyne werkzaam heden te beginnen. De schryver deelt tal van by zonderheden mede aangaande den tocht langs do Kapoeas- en Mandai-rivieren. Van zyne verdere plannen zegt de schryver: „Aangezien nu myne verhuizing naar een anderen berg nogal kostbaar en vooral zeer tydroovend is, donk ik nu na onderzoek van dit gebied tegen Mei naar Nanga Raoen terug te gaan en aldaar nog gedurende korten tyd de fauna van het dal te onderzoeken en mate riaal voor vergelyking met de berg-fauna te verkrygen, voordat het tyd wordt om naar Poetoes Sibau te vertrekken, van waar ik de verzamelingen uit het Mandai gebied naar Leiden zal opzenden. Omtrent do verandering van het algemeen reisplan en de beperking der reis tot een tocht naar Penaneh en terug, zult u zeker reeds van andere zydo voldoende ingelicht zyn. Het is niet waarschynlyk, dat ik aan dezen tocht zal deelnemen, omdat er norgens lang gestationneerd zal worden en ik, op marsch zynde, toch niet veel verzamelen en observeeren kan. Door intusschbn ergens op cone niet al te moeilyk te bereiken plaals in het Boven Kapoeas-gebied voor eenigen tyd myne tenton op te slaan, zal ik vermoedolyk nuttiger werkzaam kunnen zyn. „Wat de gezondheid betreft, gaat het mij hier goed, hoewel ik in het begin eenigen tyd sukkelende was en niet uit jagen kon gaan. Onder myr.e lieden hoerscht echter nogal malaria en is het kinineverbruik dientengovolge vry groot. Gisteren kwam dr. Hallier met gevolg hier aan, om cr eenigen tyd te biy ven en de flora te onderzoeken, zoodat er nu heel- wat moer leven in de grot heerscht dan toen zy nog, kort voor myne komst, een paar rondzwervenden Poenan families tot verbiyt- plaats diende". Gr e m e n g- cl Nieuws. In vergelyking met deandere Zaterdag-avonden uit den laatsten tyd was het jl. Zaterdag avond op de Haarlemmer straat alhier vry kalm. Het aantal van elders gekomen socialistische en anarchistische col porteurs was niet zoo groot als anders, veel verkochten ze niet, het publiek was niet zoo talryk en het aantal politie agenten ook niet zoo belangryk als de vorige maal. In het begin van den avond was het nu zelfs zeer stil; na negen uren, toen de Hago- naars met den trein waren gekomen, werd het wat drukker, doch reeds om kwart over tienen had de straat haar gewoon aanzien herkregen. By den te Amsterdam op den Amstel gehouden roeiwedstryd heeft de jonge twee van de Leidsche studentenroeiver- eeniging „Njord" den prijs behaald tegenover „Willem III", „De Hoop" en „Neptunus" van Amsterdam, en de „Deutsche Turn-und Ruder- Verein" van Rotterdam. De winnende ploeg was „Het zal wel gaan" en bestond uit de heeren S. W. Tromp, W. Middel berg (slag) en B. Ferf (stuurman). Uit Leiderdorp wordt ons door oen ooggetuige gemeld dat het gisternamid dag onder die gemeente op de Zyl en op den Lagen Ryndyk oene poos erg rumoerig was. De sleepboot „Zwaluw" lag in de Zyi met eenige Westlandsche bloomkoolschuiten achter zich, met bestemming voor Amsterdam. Eene Westlandsche schuit, welke gewooniyk geen deel van den trein uitmaakt, wilde ditmaal eens mee, hetgeen de kapitein der sleepboot goed vond, maar waartegen do andere Westlanders zich verzetten en dit wel zóó hevig, dat do kapitein ten slotte de hulp in riep van gemeente- en rykspolitio, dio dcc kapitein aan boord hielp, daar de wcedendo Westlanders dreigden met messen en fles- schen. Zonder eenigo vracht stoomde de „Zwaluw" eindelyk naar Amsterdam; de kapitein vond het gevaarlyk zoo n tierend gevolg met zich te nemen. Door het kalmo optreden der gecombineerde politio liep do ruzie nog goed, dat is zonder verwondingen, af. Wel werd de politie gesard, gescholden en bedreigd, maar zo wist hare bezadigdheid te behouden, hoewol de woedende Wostlandpra voor oen en ander nog wel zullen moeton boeten. Zaterdagmorgen is fcy het onweder, dat ook boven de gemeenten Zoe- termeer en Zegwaard woedde, eene koe van den landbouwer J. Fyan, te Zegwaard, door den bliksem getroffen en gedood. Te Sloten is met baden verdron ken de 17 jarige zoon van C. De Krygor, wonende te Haarlemmermeer, naby Halfweg. Voor het kantongerecht te Haar* lem stond Zaterdag terecht A. J. F. H. W. Fz.J vroeger colporteur voor advertentiën, beklaagd van onbevoegde uitoefening van de genees kunde. Sinds eenigen tyd had hy nameiyk aan tal van personen, die hom om raad vroegen voor verschillendo soorten van kwalen, steeds de Kneippsche koudwater kuur aangeraden. Uit de verschillende getuigenverklaringen—/ behalve die van Fiedler bleek dat de patiën ten allen nog steeds doorgaan de baden te, gebruikt n en er allen baat by vinden. Fiedler legde eene bezwarende verklaring af. Zy'ne maagkwaal weet hy aan het strenge dieet, hetgeen getuige Schuurman deed op springen en verklaren dat deze getuige on-, waarheid sprak. Als Fiodlor vyf boterhammen had gegeten, ging hy naar een cafó en at daar nog een paar borden zuurkool en dronk daarby bier, verklaarde S. De sterkste maag kan daar niet togen. Ook had Fiedler wel degelykbaat gevonden by de kuur, want hy, S., had hem zonder bril muziek zien lezen. De deskundigen, dr. v. Maas en B^kmanc,' oordeelden dat de beklaagde als geneesheer was opgetreden, en het O. M. requireerde wegens voortgezette overtreding van art. 436 W. v. S. f 40 boete, subs. 60 dagen hechtenis. Uitspraak 18 Juli. Gisteren werd achter het Ryks- museum te Amsterdam oen cricketwedstryd gehouden tusschen „Volharding", van Amsi,er- dam, en „Ajax", van Leiden. Naar men mede deelt, wonnen de Leidenaars met 3 runs en 2 inning6. Gisteravond is to Amsterdam een anderbalfjarig kind uit het raam geval len van eene woning in de Haarlemmerhout tuinen. Dr. Coenen, die daar juist aanwezig was, constateerde den dood. Naar de „Tel." verneemt, zyn de werklieden der bakkery van de afgebrande meel- en broodfabriek „Holland", to Amster dam, thans werkzaam in de broodfabriek aan de Vyzelgracht. Binnen een paar dagen zullen echter de werkzaamheden in de afgebrande fabriek, voor zoover de bakkerij betreft, horvat worden. Te Diever (Dr.) zyn twee knaapjes van 8 a 10 jaren door een wagen, beladen met dennenhout, van den landbouwer B. Luitkons, overreden. Het jongste werd het hoofd vorpletterd en was dadelyk dood, torwyl het andere een been brak. Te Breu kelen zoo wordt aan de „N. R. Ct." medegedeeld heeft zich het volgende geval voorgedaan. Zekere heer D. v. T. moest geld ontvangen van eene aldaar bestaande inrichting en was na inzending zyner vordering uitgenoodigd, dit persoonlijk in ontvangst te nemen. Ter bestemder plaatse gekomen, word de schuldeischer in eene kamer gelatendeuren en vensters werden gesloten en in plaats van geld werd eene schuldbekentenis Yoor den dag gehaald ten bedrage van eenige duizenden guldens en de eisch gesteld dat de heer D. v. T. deze zou teekenen, onder bedreiging, dat het anders slecht met hom zou afloopen. Toch weigerde de heer D. v. T. volstandig on bracht het eindelijk zóó ver, dat men hom liet vertrekken. In eene der mynen te Karwin, in Oostonryksch-Silezië, waar onlangs door eene ontploffing een zoo groot aantal werklieden het leven verloor, is, nadat het werk hervat is, weer oeno ontploffing voorgekomen. Dit ongeval had echter geene ernstiger gevolgen dan dat eenige werklieden brandwondon be«" kwamen. Voorloopig is nu ochter het werk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1