N°. 10502,
Maandag 21 Mei.
A°. 1894,
i§eze tCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommev bestaat uit DRIE
Bladen.
Derde Blad.
Leiden, 19 Mei.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden. 1.10.
Franco per post 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIE!*
Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17Grootore
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt 0.05 berekend.
Op de Woensdag jl. alhier gehouden
Kunstbeschouwing is de aquarel Avond aan
den Vliet," van J. W. Nortior, aangekocht
Hedenmiddag ontvingen wy por Fransche
mail de Bataviasche bladen van 18—20 April,
alsmede de „Deli Crt." van 18 en 21 April.
De Algemeene Synodale commissie der
Nederl.-Herv. Kerk is thans te 's-Gravenhage
vergaderd, onder voorzitting van haren presi
dent, den heer M. A. Perk, Waalsch predikant
te Amstordam.
De vergadering stemde van heeler harte in
met de gevoelens, welke de president uitte
ten aanzien van het gewezen lid der commis
sie, den heer E. César Segers, van Leiden, die
in de najaarsvergadering den zetel was komen
innemen, waartoe hem het vertrouwen der
Synode had geroepen, doch die sedert zich
door toenemende ongesteldheid genoopt had
gezien zyn ontslag als lid der synodale
commissie en ook als predikant te nemen.
Hy bracht warme hulde aan de belangrijke
diensten, door den heer Segers aan de Ned.-
Herv. Kerk in verschillende betrekkingen be
wezen, in welke alle door zyne medeleden, ook
die niet tot zijne geestverwanten behoorden,
steeds zijn scherpzinnigheid, liefde voor de
Kerk en bekwaamheid hoogeljjk waren ge
waardeerd en niet licht zouden vergeten wor
den. I-lij drukte den wensch uit, dat de rust te
's-Hage weldadig op zijn gestel zou werken en
hem in staat stellen, zij het ook niet als dienst
doend predikant, de belangen der Kerk te
blijven behartigen; en dat in elk geval, wat
God over hem mocht beschikken, hij diens
zegenende en verkwikkende nabijheid mocht
ervaren.
Aan den als primus thans opgetreden se
cundus van den heer Segers, den heer G. W.
Fijnvandraat, predikant te Beesd, bracht de
president een hartelyken welkomstgroet, en
wenschte ten slotte den vice-president, dr.
G. J. Van der Flier, mode uit naam der ver
gadering, hartelijk geluk met de onderschei
ding, hem ten deel gevallen door zijne benoe
ming tot hofprediker, en bovenal met de hem
opgedragen taak der godsdienstige opleiding
van Neerlands veelbelovende Koningin, met
de bede, dat God hem het voorrecht mocht
schenken, die taak te volbrengen tot zegen
voor zijne doorluchtige Leerlinge en tot heil
van de natie en de Hervormde Kerk.
Tot voorzitter van den Meyepolder
onder Bodegrave is met algemeene stemmen
herkozen de heer F. Boer en tot lid de heer
Jac. Van Dam.
Uitgebracht werden 467 stemmen.
De Rijks-keuring van paarden voorden
militairen dienst heeft te Woubrugge plaats
op 28 dezer, 's namiddags te halfvier, op het
plein bij het Raadhuis Ter keuring zullen
moeten aanwezig zjjn 16 trekpaarden, nl. twee
van P. Van der Kleij, en van C. P. Van der
Geest, J. M. Van Egmond, H. Van Leeuwen,
H. Van der Boon, W. Den Hertog, P. Van
Dorp, A. Winters, A. Van Egmond, G. Swart,
D. P. Ramp, P. Rilkelijkhuizen, G. Noordman,
I. Van Geer en P. J. Zonneveld, elk één.
De aangifte voor de schutterij der ge
meente Oegstgeest zal meer bepaaldelijk plaats
hebben op Vrijdag 25 Mei a s.
De op 17 dezer door stemgerechtigde
ingelanden van den Oudendykschen-polder te
Woubrugge vastgestelde rekening over 1893,
bedraagt aan inkomsten ƒ3766.405 en aan
uitgaven ƒ2269.945, batig saldo ƒ1496.46;
die van den Pias-polder, aan inkomsten
ƒ6914.58 en aan uitgaven ƒ3418.035, batig
saldo ƒ3496.545;
de begrooting, gecombineerd, voor 1894, aan
inkomsten ƒ8599 595 en aan uitgaven 8597,
batig saldo ƒ2.595;
de omslag over 353.57.88 hectaren 5.25
en over 5.67.19 hectaren ƒ2 625 per hectare.
Rente en aflossing van schuld bedragen 4320.
Herkozen werd tot heemraad, lid van het
bestuur, de heer J. Van Griethuizen, met
algemeone (288) geldige stemmen, 30 in blanco.
De Plas molen zal voor 1 jaar buiten gebruik
gesteld worden.
Voor de inschrijving voor de schutterij
zal in de gemeente Warmond ten raadhuize
aldaar zitting worden gehouden uitsluitend
op Woendag 30 Mei a. s., des voormiddags
van 10 12 uren.
De lste luit. P. J. Boorsma, militair
apotheker 2de kl., vertrekt 26 dezer naar Indiö.
De kapitein ter zee W. J. P. Van Waning
wordt belast met het bevel over Hr. Ms.
instructieschip „Admiraal Van Wassenaer."
Gisteren overleed te 's-Gravenhage in den
ouderdom van 59 jaren de heer Carl Theo-
door Reisig, gepensionneerd majoor intendant
van het O.-I. leger.
De overledene, die in iööl by het instructie-
bataljon te Kampen in dienst trad, vernieuwde
in 1857 zijne verbintenis en ging toen over
by den Indischen dienst. Na in 1863 tot 2den
luitenant-kwartiermeester te zyn aangesteld,
werd hy in 1869 adjunct intendant, in 1873
kapitein-kwartiermeester, terwyl by in 1875
den rang van onder-intendant 2de klasse ver
kreeg. In 1881 werd majoor Reisig tot inten
dant bevorderd en in 1883 op verzoek eervol
met toekenning van pensioen ontslagen.
De overledene nam deel aan de expeditie
van Boni en aan de expedition naar do Zuid-
Oostkust van Borneo, waarvoor hem het eere-
teeken voor belangryke krygsbedryven werd
toegekend, terwyi hy wegens het deelnemen
aan den Atjeh-oorlog in 1874 de Atjeh-medaille
verwierf.
Het comité van de a. s. bakkery-tentoon
stelling te Amsterdam heeft tot voorzitter der
jury benoemd den heer J. C. v. Marken Jr.,
te Delft; tot onder-voorzitter mr. Th. Stuart
en tot secretaris mr. A. H. Wertheim, beiden
aldaar.
In de plaats van wyien den heer S. W.
Siemons werd in de laatste comité-vergadering
de heer H. C. Funke, tot dusverre onder-voor
zitter, benoemd tot voorzitter. Ter vervulling
der daardoor ontstane vacature van vice-voor-
zitter werd als zoodanig benoemd de heer
J. W. F. Scheffer Jr., te Weesp.
HH. MM. do Koningin en de Koningin-
Regentes hebben ieder eene gift van 250
geschonken aan het Consorvatorium der af-
deeling Amsterdam van de My. ter Bevordering
der Toonkunst.
By koninklyk besluit is ingetrokken de
vrijstelling van port, verleend voor de verzen
ding van de aangiften wegens de vermogens
belasting door do bolasting-schuldigen aan
den ontvangor der successierechten of aan den
inspecteur der registratie.
Deze port en het aanteekenrecht behoeft
echter niet door de belasting plichtigen te
worden betaald, maar wordt verrekond tusschen
de departementen van waterstaat, handel od
nyverheid en financiën. Voor de verzending
van alle stukken, de vermogens-belasting be
treffende, door belasting-schuldigen, moet port
betaald worden.
Door mr. L. Udo De Haes, raadsheer van
hot gerechtshof te Arnhem, is tegen 1 October
a. s. een eervol ontslag uit die betrekking
aangevraagd.
De Staatscommissie, belast met het af
nemen van het examen, bedoeld by art. 11
der wet op het notarisambt, zal hare zittin
gen houden in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen, Zwartoweg No. 7, te 's-Gra
venhage, op Maandag 2 Juli a. s. en volgende
dagen, des voormiddags te 10 uren.
Hun, die wenschen tot het examen te worden
toegelaten, wordt herinnerd dat zy zich ten
minste veertien dagen vóór den aanvang daar
van schriftelyk moeten aanmelden by den
voorzitter der commissie, met opgaaf of zy
zich aan het geheele examen dan wel slechts
aan één of meer gedeelten daarvan wenschen
te onderwerpen en onder overlegging van hunne
geboorte-akte.
De verzoekschriften moeten op zegel gesteld
zyn. Van de ontvangst zal aan de belang
hebbenden vóór den aanvang der zittingen
worden kennis gegeven.
Tot loden van het hoofdbestuur der Ver-
eeniging voor christelyk nationaal school-
onderwys zyn gekozen: in de vacature-
Keuchenius de heer F. W. C. P. Graaf Van
Bylandt met 18 stemmen; op den heer C.
M. E. Van Löben Seis werden 13 stemmen
en op den heer H. W. Van Marle 4 stemmen
uitgebracht; in de vacature Byleveld werd
herkozen de heer H. Byleveld met 32 stem
men; op den hoer dr. Fischer werd 1 stem
en op den heer P. Le Grand ook 1 stem
uitgebracht.
Tot nieuwe bestuursleden werden gekozen
de heeren ds. C. J. G. Van Hoogstraten met
algemeene stemmen; en J. M. Voorhoeve, te
Kralingen met 18 stemmen; by deze laatste
stemming kreeg de heer J. G. Van Schaarden
burg 4 stemmen en dr. H. Bavinck 13
stemmen.
De nieuwe minister van oorlog heeft,
naar men verneemt, als bepaalden eisch by
zijn optreden gesteld, dat het leger zal be
wapend worden met de nieuwe geweren van
minimaal kaliber, waarvan de kosten des
noods uit eene buitengewone leening zullen
moeten worden gevonden.
Naar het „Hbl." verneemt, is in het
waarborgfonds van ƒ50,000, benoodigd voor
het tot stand komen eener overdekte bad
en zweminrichting op den Heiligenweg te
Amsterdam, tot dusverre slechts voor een
bedrag van 29,000 geteekend.
Te Amsterdam is geopend de 83ste
openbare lagere school der late klasse in de
Jan-Steen-straat by de Ruysdaelkade. Aan
het hoofd dezer school is geplaatst de heer
R. Batenburg.
Naar wy uit de beste bron vernemen,
zal mr. Walter de hem voor Alkmaar aange
boden candidatuur voor de Tweede Kamer
niet aannemen. (Tijd.)
Gisteren kwam per extratrein de groot
hertogin van Saksen met een talryk gevolg
te Baarn aan. De aanwezige hoeren werden
door de Koningin-Regentes aan H. K. H.
voorgesteld, zoo ook de burgemeester van
Baarn, jhr. De Beaufort. In gesloten hof-
rytuigen werd dadelyk de weg naar Soestdyk
ingeslagen. De groothertogin zag er goed uit.
Koningin Wilhelmina was niet by de ont
vangst tegenwoordig. Een talryk pubhek be
vond zich aan het station.
Gisterochtend te halfzeven rukten de oude
manschappen van het 5de reg. infanterie, te
Amersfoort, tot oen bataljon vereenigd, uit
in de richting van Baarn, tot het houden van
een militairen marsch.
Toen de troop, onder commando van majoor
Campbell, ter hoogte van het paleis Soestdyk
gekomen was, verschenen de Koninginnen op
het balkon, waarop do regiments-commandant,
kolonel Benschop, die met zyn adjudant de
oefening meemaakte, het commando overnam
en het bataljon voor de Koninginnen liet
delileeren en de stafmuziek tegenover het
paleis deed plaats nemen.
Nadat de troepen waren voorbygerukt en
de muziek het „Wilhelmus" in de oude toon
zetting had aangeheven, werd de marsch in
de richting Baarn voortgezet.
Het „H. Dagblad" kan ten stelligste
mededeelen dat van hot m sómmige bladen aan
buitenlandsche couranten ontleend bericht, als
zou keizer Wilhelm zich voorstellen in Juni
een bezoek te brengen aan ons Hof, hier te
lande niets hoegenaamd bekend is en buiten
twijfel onjuist moet zyn.
Het klinkt ook ten eenenmale onwaar-
scbynlyk, daar HH. MM. reeds den 31sten
dezer naar het buitenland vertrekken en
eerst omstreeks half Juli op het Koninklyk
Lustslot „Soestdyk" terugkeeren.
Hot blad heeft overigens allen grond om
met de meeste stelligheid te melden, dat,
behoudens zeer onvoorziene omstandigheden,
ln het vastgestelde reisplan van HH. MM.
geene wyziging zal worden gebracht.
Don 16den Juni zal te Oude Pekela het
monument worden onthuld op het graf van
Hendrik Wester, den bekenden paedagoog
uit het begin dezer eeuw. By die gelegen
heid zal jhr. W. A. Alberda van Ekenstein,
districts-8choolopziener, in de Ned.-Herv. Kerk
eene rede houden.
Het monument is geleverd door de heeren
G. Van der Laan Zn., te Winschoten.
By Koninklyk besluit is de kapitein D.
Vinkhuyzen, van het regiment grenadiers en
jagers, op zyne aanvrage, op pensioen gesteld
en het bedrag van het pensioen bepaald op
ƒ1300 'sjaars.
Met ingang van 16 dezer: a. bevorderd tot
commies der posteryen van de eerste klasse,
A. C. P. T. Hollingerus Pypers, thans commies
der posteryen van de tweede klasse, en b.
benoemd tot commies der posteryen van de
vierde klasse, N. C. A. Hakbyl, thans surnu
merair der posteryen.
Praatjes over Kunst.
Vlokken.
XXVIII.
„Een Vreeselyke Geschiedenis" (stel, lezer,
u gerust) is de titel van een zoo pas ver
schenen aardig kinderboekje, door P. C. De
Moor, te Rotterdam, samengesteld. Het was
wel te verwachten dat de vervaardiger van
de serie teekeningen „Het Sprookje van de
List", de knappe fantastisch artistieke maker
van de aquarel „de Wandelende Jood",
(Haagsche Kunstkring) er eens toe zou komen
eene „proeve" in druk „uit te geven". En nu,
door den uiterst biliyken prys van één
kwart-gulden, een ieder in de gelegenheid
wordt gesteld zich voor „de kleinen" een
boekje aan te schaffen, dat, evenals „Moeder
de Gans'" sprookjes, van woorden inhoud
tooverachtig, door handige illustraties, vol
expressie, thans zoo degelyk werd verhoogd,
acht ik het gewenscht er hier de aandacht
op te vestigen.
Eene opmerking echter; waarom de nu
vermiljoen roode zinco's niet donkerbruin ge
drukt? De proef is wellicht nog gemakkeiyk
te nemen.
In den geest van do Engelsche Dial
uitgave (waarin o. a. Ricketts en Shannon
zulke puike bydragen leverden) zal als uit
breiding van het Zuid Nederlandsche tydschrift
Van Nu en Straks" hier te lande een inter
nationaal orgaan verschynen onder leiding
van den kunstschilder Jan Toorop.
Voor Holland zullen K. Alberdingk Thy in, (van
Deyssel) Ary Prins en André Jolles als redacteu
ren voor letterkunde optreden, voor België: Gust.
Vermoylen en Emile Verhaeren, voor Frankryk:
Francis Vielë-Griffin en Malarmé, voor Duitsch-
land: Hauptmann (schryver van „Hannele")
en Bierbaum, terwyl in Engeland Charles
Ricketts voor de „Verluchtingskunst" zorg zal
dragen, (de literaire redactie aldaar is nog niet
bekend) Een kunstvriend uit Dordrecht heeft,
zoo ik verneem, reeds 2000 gulden voor het
tot stand brengen der eerste aflevering toe-
Tweemaal per jaar zal dit tydschift uit
komen.
Nu op de onlangs hier ter stede gehouden
Kunstbeschouwing de uit de hand bewerkte
lederwerken van de firma Joz. Merckelbagh te
Utrecht zoozeer de aandacht trokken, acht ik het
niet ondienstig te vermelden dat in de laatste
aflevering van het door my hier meermalen
aangehaalde tydschrift: „The Studio," een
artikel voorkomt, getiteld „Leather embossing
as an artistic handicraft." Hoe oppervlakkig
het byschrift ook zy, kennismaking met de
reproducties naar de lederwerken van mr.
Jacobsen blyft voor belangstellenden ge
wenscht. Door F. Kruekl wordt de tekst
onderteekend.
Onder het hoofd „Memorabilia" schryft P.
Tideraan, met de opdracht „aan de Artiesten
na '80":
„De schilderweroid, die één kon geweest
zijn, waar allen zooveel verwantschap hebben
op het materieel© plan, ze is een veel-armige
polyp van zoekenden (allen zonder onder
scheid zoeken daar) en wiens buik, een groep
jongeren, onder aanvoering van Jan Veth,
alleen als hoofd kan dienen, wanneer men
het beest omkeert."
„Derkinderen is misschien de eenige, die
voor zichzelf rust vindt (tydelyk) in wat by
verkeerdelyk Gemeenschapskunst heeft be-
naamd, in eene schilderkunst, die uiting is van
het laat weer opbloeiend katholicisme maar
ook voor hem, die spreekt in formulen alleen,
vol en gansch verstaanbaar voor hen, wier
jeugd en gevoel groeide en nog bloeit in het
katholieke religieuze sentiment, hoe hun
weten veranderd zy en voor die zich moeiden
in kristeiyke filozofiek, maar die wil leven
voor de Gemeenschap geldt al op andere wyze
dan voor vongen: dat hy zoekende is."
In „Letterkundige Tydgenooten" schryft
dezelfde redacteur van de „Nieuwe Gids' (Ti-
deman):
„En zoo moest het gaan, Holland was niets
meer, komt ook niet nu eerst weder op, de
wel doorvoelde en ryp overdachte liefde voor
wat Holland was twee eeuwen geleden?
Holland w&s leeg, maar boven zich voelde
het de begenadiging en is het of zoo een
gansch werelddeel schatting langde om hier
te bewaren om ons te verryken, tot oindeiyk
do waarachtig vaderlandsche poëzie, waar
henen Yerwey heeft gegrepen zonder te be
reiken, als eene zonnebloem in dezen tuin
ontlook in de eerste puur Hollandsche Dich
teres, van wie wy maar schynbaar luttel
kennen, Henriette Van der Schalk, inderdaad
het kracht beginsel, van wat nu en voortaan
klinken zal binnen do ommuring dezer grenzen.
De regeneratie van do Hollandsche nieuwe
letterkunde zal altyd weten wat de zomer
van 't jaar '93 voor haar is geweest."
Grasset en Carloz Schwabe zyn de prach
tige verluchters van eene kranige herdenkings
uitgave aan het 4de eouwfeest van Amerika's
ontdekking.
En even fraai als die byna sobere omslag
door Grasset, zyn de heraldische attributen
zoo wonderwel begrepen, overal door hem
streng doorgevoerd.
En weldadig doet het aan, zoo opeens voor
een winkelraam te worden getroffen door de
uiting van een zuiver artist, die zulk een
kenmerkend individueel edel cachet bezit als
Grasset.
Door den heer Junius is onlangs een werk
over „Heraldiek" verschenen, waarop ik hier
nader terug denk te komen. Dat het van
degelyke studie getuigt, kan reeds nu worden
gezegd, en eveneens geconstateerd, dat er
interessante, leerryke afbeeldingen in voor
komen.
Niets nieuws meer onder de zonl
De heer mr J. N. Van Hall, redacteur van
De Gids", heeft bij de firuia P. N. Van
Kampen en Zoon een bundel gedichten 't licht
doen zien van Jacques Perk, Couperus, Pol
De Mont, Hélène Swarth, Emants, Verwey,
Gorter, Van Eeden, Marie Boddaert, J. Winkler
Prins, Coens, Fiore della Neve, Hemkes, Brom,
Koster en Van Nouhuys. (Tydperk '82 '94).
Ook van Willem Kloos had de heer Van
Hall een aantal verzen willen plaatson. Hy
schrijft hieromtrent;
„De heer Willem Kloos, van wien ik een
negental gedichten had willen opnemen, bleef
op de brieven, waarin om zyne toestemming
gevraagd werd, het antwoord schuldig, een
zwygen, dat in dit geval niet als toestemming
mocht worden beschouwd."
Zou men dengene, die zes jaren geloden
voorspeld had, dat een „Gids"-redacteur zoo
iets 8tout6 als dit stuk zou durven bestaan, niet
vreemd hebben aangekeken, en zullen velen
nog niet hun oog wapenen, wanneer zy de
volgende ontboezeming des heeren Van Hall
te lezen krygen:
„De besten der dichters en dichteressen van
het laatste twaalftal jaren hebben hunne
innigste aandoeningen in beeld weten te bren
gen met een rykdom van klank- en kleur-
schakeering, van rythmus, waartoe, wie
het niet van Vondel wist, onze taal
niet in staat zou hebben gerekend.
C. V.
Geneeskundige Raad voor Z.-lü.
De vergadering van den Geneeskundigen
Raad voor Zuid-Holland werd gisteren te
's Gravenhage gehouden aan het departement
van binnenland3cbe zaken en gepresideerd door
don heer J Menno Huizinga, inspecteur voor
het Geneeskundig Staatstoezicht in Zuid
Holland.
De voorzitter deelde mede dat de beer Tim
merman, wegens vestiging van zyne woon
plaats buiten de provincie, zyn eervol ontslag
als lid van den Geneeskundigen Raad heeft
aangevraagd en sprak daarby een woord van
dank uit voor zyne medewerking. Verder
herdacht hy ook de diensten door wylen dr.
A. B J. Lulofs, te Hardingsveld, als correa*
pondeerend lid aan den Raad bewezon.
Naar aanleiding van het besprokene in do
vorige vergadering omtrent de wettigheid der
vaccinatie-bewyzen, had het rechtsgeleerd lid,
mr. Boot, een schriftelyk advies ingezonden,
waaruit bleek dat eene verklaring van inenting
zonder succes geacht moet worden te zyn van
nu) en geener waarde.
Overeenkomstig het voorstel des voorzitters
zal de Raad zich later nog mot dit punt
bezighouden, in verband met een onderzoek
naar de wenschelykheid om aan te dringen
op wyziging van het model, opdat het meer
in overeenstemming worde gebracht met do
woorden van de wet en de eischen van de
praktyk.
De voorzitter legde over een volledig ver
slag, houdende mededeelingen betreffende de
handelingen van het Geneeskundig Staatstoe
zicht over 1893 en van den laatsten tyd. Eeno
belangrijke plaats nam daarby in de pokken
epidemie, waaromtrent hy goeno gunstige
mededeelingen kon doea in zoover de epidemie
nog niet verminderd is In het oerste kwar
taal was het aantal ziektegevallen gestegen
tot 1004, met 238 sterfgevallen. Meerendeelfl
werd de besmetting overgebracht door het
verkeer met personen en goederon, waardoor
het nemen van maatregelen van isolement en
desinfectie zeer bemoeilykt werd.
Op vele plaatsen werd veel gev.icuneera,
maar daarop valt niet al te veel te vertrou
wen. Vandaar dat uit de cyfers omtrent het
al of niet aangetast zyn moeilyk resultaten
zyn te trekken. Genoeg wordt er echter nog
niet gerevaccineerd en meerendeels worden
de resultaten vervalscht door de personen,
die zich daaraan hebben onderworpen. De
resultaten zyn ook moeilyk te constateeren
met het oog op de onvolledige berichten der
gemeenten.
Thans is de pokken-epidemie nog in grooto
mate verspreid en in de laatste dagen zyn de
gevallen weer toegenomen.
Deze mededeeling gaf aanleiding tot eenige
vragen, waaruit bleek dat do leiddraad voor
ontsmetting in vele gevallen met goed gevolg
was toegepast, doch dat vaak behoefte be
stond aan de hulp van hospitaal soldaten, dio
met altoos kon verstrekt worden. In vele
buitengemeenten is door hospitaal soldaten
ontsmet. Het Departement van Oorlog en de
militaire geneeskundige dienst verleenden bo-
reidwillig den gevraagden bystand en zeer (e
roemen zyn de tact en de yver van hetroiit-
taire ontsmettingspersoneel. De inspecteur
deelde mede grond te hebben om aan to
