N«. 1045P. Vrijdag 16 Maart. A0. 1894 fCourant wordt dagelijks, met uitzondering van (gon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 15 Maart. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden por 3 maanden. A 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Noinmers0.05. PRIJS DER ADVERTENTEËN: Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. OfUciëole Ileauisgevingen. Directe Belastingen. De Burgemeester v&n Lei Jen brengt ter ftlgejaeeno Eennia, dat op heden aan den Ontvanger der Oir-'.to Belastingen zjn ter hand geeteld 3 kohi-.-»eu <-er Pensoneelo Belasting Nos. 12. 13 od 14 en 1 kohier Tan het Patentreoht, 3de kwartaal, alle van den dienst 1893/94 on executoir verklaard den 12den Kaart jl., on herinnert voorts deu belanghebbenden aan hunne verplichting om den aanslag op den bxj de Wet be paalden voet to voldoen. De Burgemeester voornoemd, H. O. JÜTA, Weth-, waarn. Burgemeester. Leiden, 14 Maart 1894. Kostelooie Inënttng. Burgemeester en Wethouders vau Leiden brengon ter algemeono keimis dat op Dinsdag 20 Maart 1894 on volgonde Dinsdagen, telkens dee na middags to 2 uren, in het Elizabethsbof, aan de Oude Vest, gelegenheid zal worden gegeven tot kostolooze inenting voor on- en minvermo genden, waarbg aan belanghebbenden wordt her innerd, dat zij, zoüdor voorzien te zijn van een bewijs van geboorle-inaohryvlng, niet worden toögelateD. Burgemeester on Wethouders voornoemd, H. C. JUTA, Wetli., waarn. Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 14 Maart 1894. - BU koninklijk besluit is mr. Was, öurgemeester van Leiden, met ingang van 20 dezer, benoemd tot lid van het college van curatoren der Rijks universiteit alhier. - In de gisteravond gehouden vergadering der „Yryzinnige Kiesvereeniging" werdcandi- daat gesteld voor het lidmaatschap der Prov. Staten: mr. M. d'Aumerie. kantonrechter te Leiden. De boide andere op het drietal ge plaatste candidaten, de hoeren Was en Van Nouhuys, hadden bedankt. Tot bestuursleden werden benoemd de heeren J. Rinkes Borger en C. Kouw. - Bvi de uitvoering van de „Johannes- Passion", morgenavond in de Hooglandsche kerk, is tevons gelegenheid om een Vocalion- orgel te hooren, waarmede de recitatioven zullen worden begeleid. Dit orgol, uit het magazijn van de firma C. C. Bunder alhier, is een verplaatsbaar kerk orgel van geheel nieuwe vinding. Niettegen staande het geluid door koperen tongen in plaats van door püpon wordt voortgebracht, geeft het Vocalion orgel gehool het ronde volle geluid en het toonkarakLer der verschillende registers van een pijporgel weder. Dit nieuwe instrument werd o. a. dooreen heer D. De Lange zeer geprezon en door den grooten organist Guilmant, te Parijs, geroomd om z\jn schoon geluid en aanbevolen als de beste plaatsvervanger van het pijporgel. Spraken we dezer dagen in dit blad de verwachting uit, dat aan de achtsteen laatste der Volksbijeenkomsten in dit seizoen een druk bezoek zou ten duel vallen, dezo voorspelling is gisteravond, toen die bijoenkomst plaats had, alloszins bewaarheid. Grooto zaal en balkon der Stadszaal toch waron geheel door belangstellenden gevuld; geen stoel bleef on bezet, ja, wat meer zégt: er .was "gebrek aan ruimte voor meer zitmeubelen, zoodat vele per sonen moesten blijvon slaan op plaatsen, welko daarvpor mot bestemd zijn. Het was dua meer dan voL Vroeger dan gewoonlijk werd de bijeenkomst geopend en dit kon ook best geschieden, want vóór achton reeds waren de plaatsen ingenomen. Zooals aangekondigd was, werd door de leorlingen der Volkszangschool, met begelei ding van een goed bezet orkest, uitgevoerd de groote Kinder-cantate „Michiel Adnaansz. De Ruyter." Het was een aardig gezicht, die jongens en meisjes, de helden van den avond, geschaard te zien op het platform, nu en dan, in oeno pauze, vriendelijke blikken van ver standhouding Wisselend met verwanten of goede kennissen onder het auditorium, welks oogen b\jna onafgebroken gericht waren naar de jonge zangers en zangeressen. Er werd flink gezongen, krachtig als hot te pas kwam, zachter als dit voorgeschreven was: met gevoel dus. Het koor zoowel als do vrijmoedige solisten maakten aanspraak op tevredenheid en verdienden ten volle de toejuichingen, welke hun telkens van de zyde van het hoogst voldane publiek ten deel vielen. Wat nog opmerking en goedkeuring verdient: de zuivere uitspraak van den tekst, vooral uitkomende bij de solisten; van een 'jeidsch element geen spoor! Het orkest kweet zich medo uitstekend van djne vermoeiende taak. In do groote pauze werden de jonge execu tanten onthaald op iets streelends voor tong en verhemelte en op een door kinderen gelief koosd vloeibaar middel tegen droge kelen. Nu, dat was een welverdiend buitenkansje 1 Bij het afscheid van en een „tot weerziens" aan de bezoekers der Volksbijeenkomsten, dankte de heer O. Japikse, voorzitter der Commissie voor de Volksbijeenkomsten, de )o> ge zangeressen en zangers voor bet ten gf-hoore gebrachte inzonderheid den kloeken Michiel en zijne bloedverwanten-solisten en wees er in 't voorbijgaan op dat, als men het „willen ia kunnen" tot leuze noemt, men flink vooruit kan komenvoorts dankte hy wetende met deze dankbetuigingen te spreken uit naam der gansche vorgadering de musici, de onderwijzers der Volkszangschool de heeren J. J. Van Tertholen, die zoo flink dirigeerde, en E. Peters, want dat die heel- wat te doen gehad hadden om hun troepje te maken tot eene keurbende, is boven twijfel verhevende Commissie der Volkszangschool on den wethouder den heer De Sturler voor diens hooggewaardeerde tegenwoordigheid en aan wien hij, als vertegenwoordiger van het Dagelijksch Beatuitt^sufc-JLeiden, de belangen opdroeg van de Volkszatfgschool en de Volks bijeenkomsten. Zoo zijn dan deze bijeenkomsten weer voor eonigen tyd gestaakt, voor eenigen tijd slechts, want dat ze terugkeeren, is zeker. Daarvoor staat borg de sympathie, welke de bijeen komsten genieten van Leidens inwoners, waarvan een groot deel ze altijd trouw bijwoont. „De Volksb\jeenkomsten gaan niet verloren t" zeide de heer Japikse, wiens woorden mot stormachtigen bijval werden beantwoord, en dat gelooven ook wij, en we meenen hier te spreken uit naam van de vele bezoekers der acht bijeenkomsten, die zooveel afwisseling, zooveel goeds, leerrijks, schoons en nuttigs aangeboden hebben bijna om niet, zoo we hier do Commissie voor de Volksbijoonkomsten hartelijk dank zeggen voor hare bemoeiingen, die zulke goede resultaten hebben gehad. Ditmaal vooral heeft ze aanspraak op groote erkentelijkheid. Vanwege de afdeeling Leiden der „Neder- landsche Zondagsschool-Vereenigmg" had gis teravond in de zaal in het Noordeindo alhier de tweede der drie kindersamonkomstfcn plaats, waSrby de jeugdigen van jaren werden ver gast op en hun onderricht werd aait do hand van do tooverlantaambeelden, waarom tront we reeds een en ander hobben mede Door oen honderdtal ingozetonen van Rot terdam is aan de Twoede Kamer een adres van adhaesio ingezonden aan het adres van do heeren G. H. Mees c. s., aldaar, waarin verzocht wordt, in aansluiting met de denk beelden van prof. Fockoma Andre®, to Leiden, goedkeuring te onthouden aan de motio Beelaerts ten gunste van den Midden Euro- peeschen tijd, en te bevorderen dat de Am- sterdamsche tyd wettelijk gehandhaafd en ook voor de spoorwegen, post en telegraaf weer ingevoerd worde. Dr. A. Borgman, leeraar in de natuur lijke historie aan het gymnasium te 's-Gra venhage, heeft togen 30 April eervol ontslag als zoodanig gevraagd. In de vergadering der afd. Delft van „Patrimonium", gehouden Maandag 12 Maart, waar bijna alle leden tegenwoordig waren, werd met alle stemmefiRaangenomen de vol gende motie: „De afd. Delft van „Patrimonium", met smart bemerkendehoo er scheuring dreigt te komen in de anti-revolutionnaire party, door het van zekere zyde wantrouwen wekken in het beleid van dr. Kuyper als leider dier party, spreekt als hare overtuiging uit, dat de gevolgen van zulk eene partybreuk komen voor rekening van hen, die het bevorderen der Chrlstelyke democratische richting in den geest der Standaard redactio zoeken tegen te houden of verdacht te maken; „protesteert tegen de wyze, waarop in ver schillende persorganen en door sommige Kamer leden de leider dier party besproken wordt; en betuigt Gode niet dankbaar genoeg te kunnen zyn voor de gave, in hem geschonken, daar hy als Christen staatsman de vaan des Evan gelies van de anti rcvolutionnaire veste fier laat wapperen, er met voel talent voor waakt, dat de inhoud des Bybels door de uitlegkunde niet vanlieverlede geheel verwaterd wordt, en naar vermogen medewerkt om den By bel meer en meer te doen worden eene levende kracht op kerkoiyk, staatkundig en maatschap pelijk gebied". De zitting van den Amsterdamschen gemeenteraad, die gisteren zou gehouden worden, is wegens een onvoldoend getal op gekomen leden tot heden verdaagd. By beschikking van den minister van binnenlandsche zaken van 14 dezer is bepaald, dat de voorzitter der commissie, die gedurende het jaar 1894 te Groningen belast is met het afnemen der examens van apothekersbediende, by verhindering tydelyk zal worden vervangen door het plaatsvervangend lid van den genees kundigen raad voor Friesland en Groningen, dr. J. Baart de la Faille, te Groningen. Staatsblad No. 43 bevat het besluit van den 8sten Maart 1894, betreffende den werk kring dor colleges van zetters voor 'sRyks directe belastingen, hunne belooning en ver goeding voor bureaukosten en de belooning der Adviseurs voor de belasting op bedryfs- on andere inkomsten. Naar men mededeelt, heeft de commissie tot viering V3n den gedenkdag dor reductie van Groningen in hoofdzaak een plan voor een historisch-allogorischen optocht, in September a. s. te houden, vastgesteld. Deze optocht zal bestaan in verschillende groepen, de zegenryke gevolgen der reductie voorstellende. Door de boloofde medewerking van de leden van „Vin- dicat atque Pollt" is reeds een zeer belangryk gedeelte van den stoet bezet. De maskerade der stadenten zal nameiyk met dezen optocht gecombineerd worden, zoodat door deze ge- wenschte samenwerking in dezen eenschitte rend geheel verkregen zal kunnen worden. Naar het „Utr. Dbl." verneemt, zal de viering van den gedenkdag der Utrechtsche universiteit plaats hebben op Donderdag 12 April a. s., den dag, waarop de overdracht van het nieuwe universiteitsgebouw is bepaald. De Staatscourant van 15 dezer bevat een verslag, uitgebracht aan den minister van binnonlandsche zaken door de commissie, in 1893/94 te Groningen belast met het afnemen van do practische examens van apotheker, (lste zitting). De uitslag was als volgtvan de 39 candi daten, die zich hadden aangegeven, trok zich 1 candidaat vóór den aanvang van het examen en trokken zich 14 candidaten gedurende het examen terug. Aan 18 candidaten werd, nadat zy in handen van den voorzitter den by de wet gevorderden eed hadden afgelegd, het diploma van apotheker uitgereikt. De minister van binnenlandsche zaken brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in de maanden Juni en Juli A s. aan 'sRyks Voeartsenyschool te Utrecht gelegenheid zal worden gogo ven tot hot afleggen van het natuurkundig examen voor aanstaande vee- artson, bedoeld in art. 12 der wot van 8 Juli 1874 (Stsbl. 99). De dag van aanvang zal nader worden bekend gemaakt. Zy, die tot dat examen wenschen te worden toegelaten, bohooren zich schrifteiyk, mits portvrj), vóór 1 Mei a. s. aan te melden bij don directeur van goraelde school. Het stoomschip „Prinses Wilhelmina", van Batavia naar Amsterdam, passeerdo 14 Maart Point de Galle; do „Schiedam" arriv. 14 Maart van Nieuw-York te Amsterdam. Bij koninkiyk besluit is de gep. kapitein- luit. ter zeo tit. L. A. Wallaardt Sacró, mot 16 dezer benoemd tot lid van het Hoog Militair Gerechtshof, onder intrekking van het hem verleend pensioen. In hun rang overgeplaatst by het reg. gren. en jagers, de eerste luit. der inf. A. A. Van Schili'gaarde, van het 4de reg., leeraar aan de MfiHaife Schóól; A.. F. K. Graswinckel, van bot 4de, on C. C. Van Altena, van hot 6de reg.J. L. Leyds, van het instr.-bat.W. J. Munnich, van het 7de, on T. F. J. Muller Massis, van het lsto rog.; alsmede, met ingang van 1 April, do eerste luit. J. G. Seelig, van den staf dor inf., werkzaam aan de Pupillenschool. Ingetrokken de benoeming van J. M. Van der Poel tot directeur van het telegraafkantoor en brievengaarder aan den Hoek van Holland, en met ingang van 1 April a. s. benoemd tot vorengemelde betrekking, P. Hacquébard Jz., thans directeur-brievengaarder te Hasselt. De Crisis. De mededeeling van het „H. Dagbl.", als zou het kabinet collectief ontslag hebben ge vraagd, wordt ook door „Het Vad." tegen gesproken. Het blad voegt er by, dat het gebleken verschil van gevoelen in den minis terraad zich wel in een tweeledig advies aan de Kroon moet hebben geopenbaard, doch dat de meerderheid staat aan de zyde van den minister van binnenlandsche zaken. De minister Van Tienhoven is gisternamid dag wederom door H. M. de Regentos ont vangen. Aan den minister van binnenlandsche zaken is door de veroeniging „Algemeen Belang, buurt IJ IJ", te Amsterdam, hare sympathie betuigd met zyne houding in zako kieswet- uitbreiding. De anti-revolutionnaire kiesvereeniging te Haarlem heeft een telegram aan de Koningin Regentes verzonden, waarin zy, het betreu ronde dat de minister in de noodzakelykheid is geweest het kieswet-ontwerp, daartoe door H. M. gemachtigd, in te trekken, der Regentes verzoekt de Kamer te ontbinden en een be roep te doen op de kiezers. Verder werd besloten pogingen aan te wen den tot eene groote protest-vergadering. Het voorstel daartoe zal gericht worden aan de Liberale en Roomsche kiesvereenigioger, „Patrimonium", den „Roomsch Katholieken Volksbond" en het „Ned. Werkliedenverbond". De afdeoling Delft van „Patrimonium" heeft als hare meening uitgesproken, dat de afgevaardigde van het district Delft, mr. H. A. v. d. Volde, bij de stemming over het amendement-De Meyier, het vertrouwen niet heeft beschaamd, dat de afdeeling Delft sedert zyne verkiezing als uof/csvertegenwoordiger, in Z.Ed. heeft gesteld. Dinsdag avond heeft de afdeeling Rotter dam van het Werkliedenverbond eene ver gadering gehouden onder leiding van den beer Th. De Rot, die hulde bracht aan mi nister Tak. Verder deelde hy mode, dat het onjuist wa9, dat de afdeeling Amsterdam -Vair*het verbond iieh tot hefr-^traal be stuur had gewend, met het verzoek samen werking tu8schen alle vereenigingen te ver- krygen ten gunste eener beweging tot het ontbinden der Kamer. Het initiatief is daartoe uitgegaan van den Radicalen Bond, dio zich tot de „Liberale Unie", het Werkliedenverbond Patrimonium" en den „R.-K. Volksbond" heeft gericht, ten einde eene dergeiyke be weging in het leven te roepen. Zaterdag a. s. zal te Amsterdam eene voorbereidende ver gadering worden gehouden. De afdeeling machtigde het bestuur in dezen geest mede werking te verleenen. De Tielsche werkliedenvereniging „Voor uitgang zy ons Doel" heeft een telegram aan minister Tak gezonden, waarin zij haar ver trouwen in den Minister en hare waardeering van zyne houding in de Kamer uitspreekt. Tegelyk werd een adres aan de Koningin- Regentes verzonden, waarin op Kamer-ont binding wordt aangedrongen. In Friesland zullen van radicale zyde byeen- komsten georganiseerd worden ter bespreking van de intrekking van de kiesrechtvoorstellen en de aanneming van het amendement-De Meyier. De Propaganda club voor do vooruit strevende liberale beginselen te Utrecht, heeft in hare vergadering van gisteravond, op voor stel van prof Molengraaff, met op één na alge- meene stemmen de volgende motie aange nomen „De vergadering, de houding van de libe rale Kamerleden, die hun stem hebben uitge bracht voor het amendement De Meyier, af- keurendo, verklaart zich voor eene regeling van het kiesrecht, die in de toekenning daar van niet minder ver gaat dan het wetsontwerp Tak; besluit de verdere ontwikkeling der politieke crisis af te wachten en verzoekt het bestuur, indien de Tweede Kamor mocht worden ontbonden, onverwyld eene vergadering van de leden der propaganda-club byeen te roepen, on alsdan oen voorstel ter tafel te brengen over hetgeen door de club behoort gedaan te worden, met hot oog op de voikiezingen en de deelneming der club aan ^verkiezingen." Van deze motie zal aan dei* fjiuoister Tak wordón kennis gegeven. Namens do werklieden kiesvereeniging „Ont wikkeling" te 's Graven hago is in zake de kieswet aan H. M. de Koningin Regentes een adres gericht, waarin H. M. verzocht wordt de Tweede Kamer der Staten-Generaal te ontbinden, opdat de kiezers uitspraak mogen doen tuaschen de gezindheid van Harer Majesteits Regeering en de Tweede Kamer ten opzichte der bevoegdheid, te verleenen aan de Ned. werklieden, des Vaderlands vrye en getrouwe zonen en Harer Majesteits ge hoorzame onderuanen, en opdat Harer Majes teits wetsvoordracht aan eene tweede stem ming door eene nieuw gekozen Tweede Kamer kunne worden onderworpen. Het bestuur verwacht dat alle hier te lande bestaande werklieden en vakbonden en -ver eenigingen, die mot de strekking van het adres sympathiseeren, een adres van instemming zullen zenden aan de Regentes. Behalve de heer Haffmans heeft nog oen der Limburgsche afgevaardigden zich in de pers uitgelaten over de intrekking van de kiesrechtontwerpen na de aanneming van het amendement De Meyier. De heer De Ras, afgevaardigde van Maastricht, laat zich in do „Limbuiger Koerier" aldus uit: „Wat is er nu geschied? Er wordt zeer veel over het „dessous des cartes" gesproken, en 't is om een mensch levenslang van de politieke knoeieryen afkeerig to maken. „Zoo wordt beweerd dat achter den heer De Meyier een paar andere invloedryke libe rale leden stonden, die voorloopig liefst achter de schermen wilden biyven, maar bovenge noemd lid de kastanjes uit het vuur lieten halen. Verder, dat laatstbedoelde leden pro curatiehouders van een paar ministers waren, die Tak wel loozen wilden. En dat deze, dit spel doorziende en wel bemerkende, dat, zelfs na de aanneming van het amendement-De Meyier, èn art. 4 èn het geheele wetsontwerp nog groot gevaar liepen, op zyne beurt zyn collega's een kooltje heeft gestoofd, door aan Hare Majesteit de Koningin-Regentesse ver gunning te vragen het wetsontwerp in temogen trekken, voor 't geval bovenbodoold amende ment eene meerderheid in de Kamer mocht verkrygen. Als surprise aldus de on-dits, voor zyne ambtgenooten, deelde de beer Tak hun vooraf hiervan niets mede, zoodat het voor hen eene zeer vreemde verrassing was. Want de heer Tak sprak ook niet van de regeering, van hare, maar van e£ne verantwoordeiykheid." Het „"Centrum" veroorlooft zich een paai kantteekeningen op de mededeelingen van deze boide Kamerleden-journalisten. Eerstene wat den heer Haffmans betreft. „Het is nl. duideiyk, dat onze amateur- journalist, by het nemen van zyn instantanés, niet zeer gelukkig is geweest en daarby ie het geheel niet op zichzelven heeft gelet. Dat er misverstand, verwarring heerschte op dien merkwaardigen dag van 9 Maart, schynt nu boven twyfel verheven. Maar ware de heer Haffmans eon geroutineerd vakman geweest, dan zou hy ook iets over zyn eigen tosstand geschreven hebben en verklaard, waarom hy- zelf zyne ambtgenooten niet gewaarschuwd heeft voor de val, waarin zy liepen, en hoe hy zou gestemd hebben, als de minister het amendement-Do Meyier onaannemeiyk had verklaard. „Mot even weinig handigheid sproidt de heer De Ras zyne gave ten toon. Deze weet met oenige on-dits schynbaar een tipje van don sluier op to lichten en den indruk te vestigen, dat, al6 men eens alles wist wat hy wist, men ook wel evenals hy „levenslang v?«> politieke knooieryen afkeerig zou worden." „Ook de heer De Ras moet weten, wat hy als Kamerlid mag zoggen of zwygen. Maai als journalist is hy, naar ons toeschynt, ver plicht het niet by halve woorden te laten en to zoggen wat hy weet, ook op „gevaar" af dat allo menschen van de naar het schynt bestaande „politieke knoeieryen" afkeerig zou den worden. Dit schynt ons te noodzakelyker toe, omdat de on-dits op merkwaardige wyze samenstemmen met hetgeen door de „N. R. Ot." en het „Handelsblad" is medegedeeld omtrent de verhouding der ministers onderling." De Arnh. Ct." teekent by de mededeeliagen van de „N. R. Ct." over de houding van den minister van binnenlandsche zaken aan, dat daaruit de toeleg biykt om den minister Tak van zyne collega's af te scheiden, zoodat hy alleen zou kunnen aftreden en de collega's aanbleven. „Zoolang dezo feiten niet bevestigd zyn, schrijft de „A. Ct.", zullen wy zoo vry zyn ze niet te aanvaarden. Zy komen ons voor niet weinig te atryden met de hier te lande bestaande regeeringsgebruiken, voor zoo ver die ons, verre van de residentie gezeten, bekend zyn. Maar vooral stryden zij met oozo voorstelling van de scherpzinnigheid van Ministers en Kamerleden Het amendement- Do Meyier paste niet in den gedachteugang van do kieswet, dit kon iedereen zier.. Niet om de byzonderheden, die by de geïmprovi seerde wyzigingen uit het geïmproviseerd amondemont werden gelicht, manr om deu beperkenden, retrogrossioven aard van hel amendement zelf. Dat de voorsteller uit niet inzag, is wellicht te verklaren uit ztKere vanitó d'auteur, uit het welbehaagiyk gevoel van als redder uit den nood op te treden, maar de ambtgenooten van den heer Tak, die de wording van het wetsontwerp hebben bygewoond, moeten dat ingezien hebben, want het amendement deed de voorgestelde her vorming afdalen tot een halven maatregel, door den minister Pierson uitdrukkelijk, des gevraagd, in deze materie veroordeeld. „Het is zeer wol mogelyk dat de heer Tak eerst op 9 Maart formeel zyn collega's ver wittigd heeft dat by by aanneming van het amendement de wet zou intrekken, maai niemand heeft hst recht daaruit de beschul digingen te putten, waarmede het orgaan van de Rotterdamsche liberalen den minister te ïyf gaat. De andere ministers konden door die medodoelingen evenmin verrast als ver stoord zijn, en do voorsteller van het amende ment heeft toch waariyk het recht niet zyne teleurstelling to stellen boven het gemeen belang." Het „Hbl." licht, naar aanleiding van de verklaringen van dr. Schaepman in hefc „Centrum," nader toe, dat de uitslag niet anders is geweest dan een gevolg van eene

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1