N°. 10364.
Zaterdag 3 December.
A0. 1893.
fteze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Premie Audriessen.
De Muiderkring,
De Suppoost aan do Bank van Leening,
Vorst en Dichter,
Tussclien Mal en Dwaas.
3 Ilcercn-reinontoir-Iiorlogcs,
3 Damcs-remontoir-horlogos,
Leiden, 1 December.
Feuilleton.
NONDUM.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PEIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post14°-
Afzonderlijke Nommers 0.05.
PRIJS DER AD VERTENTIEN
Van 1 6 regels f 1.05. Iodore regel meer f 0.17Grootore
lettors naar plaatsruimte. Voor het incasseoren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
De Bon voor bovenstaande Premie zal
morgenavond in het Dagblad worden
afgedrukt.
De uitgifte zal geschieden op Maandag
a. 8., van des morgena 9 tot des avonds
O uren, tegen betaling van 35 Cents voor
elk boekje.
Do titels dor boekjes zijn:
Vooral hot laat3to boekje is zeer geschikt
voor meisjos.
Zooals roods ls medegedeeld, zijn de prijzen
voor ds verloting
waarvan cóa zwaar verguld en (wee
nikkelen met data raw t)zer,
EN
eveneens zwaar verguld.
Bovendien verschillende Prachtwerken:
VAN EENNEF, Nederl. Legenden.
Prachtuitgavef 14.90
HKBjBaEB, Novellen, 5 dln. in pracht
banden 15.—
JOZEF ÏKBAÜI.9, Juweeltjes, in
prachtband10.—
TEW KATE, Complete Gedichten,
12 dln9.-
TEN KATE, Het Verloren Parades,
in prachtband«10.—
«5. J. CREMER, Romantische Werken, 6
dealen.
JOZEF ISRAELS, Kinderen der Zee.
P, LOCWERIE, Histor. Verhalon, 3 dln.
geb., naar keuze.
JOHAN GRA9I, Tocht door Afrika's
Wildernissen.
TER HAAR, Gedichten, 2 dln.
JT. H. C. KERN, De Vrijbuiters van Sumatra.
Da diverse prezen zyn aan het Bureel
Lcidsch Dagblad ter bezichtiging gesteld.
De uitslag der verloting zal Dinsdag-avond
worden medegedeeld. DE UITGEVER.
Officieel© Kennisgevingen.
Eerste Zitting van den militieraad.
Burgomooetor en Wethouders vau Leiden brengen
tor algemeen© konnia, dat.de eerete sitting van den
Militieraad, voor deze gettieeoto,- io-*ov©reen«:emiaing
mot art. 25 van het Konfeklljk bealnii van den 8aton
Mei 1862 (Stabl No. 46), volgens modedeelicg van
den Heer Luitenant-Kolonel Militie-Commiaearia in
het 8de diatriot van Zuid-Hollaud, wordt gebonden:
op Maandag den llden December 1893, doa oa-
ui'od-»trH te halftweo, voor de lotelingen, dio do nom-
meis geï'okktn hebben van 1 tot 100;
op jLMnadag don I2den December 1893, dea
middage to halfiion, voor bon, die getrokkt n bebboo
van no. 101 tot no. 150;
op Woonadag den 13dea December 1893, doa voor-
middage to halftien, voor hen, dl© golrokkon hebben
van no. 151 tot no. 800
op Donderdag den léden Dooembor 1893, doa voor-
middaga te balftieo, voor hen, die getrokken hebben
van no. 301 tot no. élS
en znlka in oen dar vertrekken van hot Raadhuia
dezer gomeento.
Zy herinneren voorta dat in gemelde zitting voor
den Militieraad moeten veraohgnon
lo. do vrijwilligora voor do Militie;
2o. de loteÜDgen, die vrijstelling verlangen wegens
ziekoiyke goatoldhoid of gebrokon, of gemla van de
gevorderdo lengte
dat do lotelingen, die voor dien Raad niet zijn
verschenen, gohondon worden geene redenen tot
vrijstelling te hebbon on voor den dienat worden
aacgewozsn, terwijl hat niet-ontvangen van oen op-
roepingabiljet niet ontheft van de verpliohting tot
het voraobynon yoor don Militieraad of tot het indio-
nen van de tot atavlDg de* redonen van rgstolliag
govorderde bewijaatnkken.
Burgemeester en Wethouder» voornoemd,
Leidon, DE EANTEB, Burgemeester.
1 Deo. 1893. E. KIST, Soorot-aria.
In de gisteravond gehouden vergadering
van het Departement Leiden der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen bracht de secretaris
het jaarlyksche verslag uit en las de verslagen
van do vorschillende Nutsinstollingen voor,
waarvoor de voorzitter hem en den verslag
gevers dior instellingen, nadat niemand eenige
op- of aanmerkingen had gemaakt, den dank
van hot Departement bracht.
Naar "aanleiding daarvan wees de voorzitter
er op, hoe noodig het is, dat ieder zijn bost
doe om het ledental te vermeerderen, opdat
er voor gestorven of vertrokken leden weer
plaatsvervangers worden gevonden. Hjj prees
daartoe het voorbeeld aan van den heer
Moquette en de commissie voor de lees
bibliotheek, die in dozen gunstig werkzaam
waren geweest.
De heer Kokxhoorn bracht namens de
commissie tot het opnemen dor rekening
en verantwoording van den penningmeester
van hot Departement en van de penning
meesters der daaraan verbonden inrichtingon
verslag uit en verklaardo dat, terwijl aan de
commissie de noodige inlichtingen verstrekt
zijn, zy geen bezwaar hoeft om de rekeningen
goed te keuren en de penningmeesters te
déchargeoren. Zulks geschiedde onder dank
zegging aan de commissio on do betrokken
penningmeesters.
Aan de orde werd nog tusschentyds gesteld
eeno benoeming van twee leden voor de
commissie van de Spaarkas, waartegen geen
der leden bezwaar had. Uit de voorgedragen
tweetallen: voor de vacature de heer J.
Filippo Hz., de hoeren K. T. Caron en J. C.
Rating en vac. de heer J. A. Loeber, de heeren
J. A. Loeber en C. T. A. Hoefftcke worden
de 9erstgenoemden gekozen. De beer Loeber,
ter vergadering aanwezig, verklaart die be
noeming aan te nemen, torwyi aan den heer
Caron van de zyne kennis zal worden gegeven.
Aan het slot deelde de voorzitter mede dat
naar aanleiding van eene circulaire van bet
Hoofdbestuur omtrent werkeloosheid eeno
commissie, uit onderscheidene personen be
staande en verschillende vakken vertegen
woordigende, is uitgenoodigd om de noodige
gegevens omtrent de werkeloosheid by een te
verzamelen; dat deze commissie is vergaderd
gc-weest en besloten heeft om nog eene ver
gadering te houden om de oprichting van een
vast comité te bespreken.
De hoer Drucker deelde mede dat werk
bazen en werklieden en andere vertegenwoor
digers van vakken zijn uitgenoodigd, en dat,
terwyi enkele bedankt hebben, nog vertegen
woordigers van andere vereenigingen zyn ge
vraagd, om deel te nemen aan de vergadering.
Het bericht in de couranten, alsof er eene
commissie zou zyn benoemd, om work te
maken van werkverschaffing, is onwaar, want
in die vergadering is alleen de omvang der
werkeloosheid besproken.
De voorzitter deelda nog mode, dat in dezen
winter nog als sprekers zullen optreden freule
De Bosch Komper, en de heeren Keiler van
Hoorn en Pantekook.
Ook wat de oprichting van oene Kamer
van Arbeid betreft, gaf do voorzitter eenige
inlichtingen, dat er nl. 5 of 6 patroona on
5 of 6 werklieden en 3 architecten in
zitting zullen nemen en een onpartydige uit
het Nut als voorzitter der Kamer zal worden
aangewezen. Het plan is een- of tweemaal
per maand te vergaderen, terwyi het dool is
advies uit te brengen by voorkomende ge
schillen.
Door don hoer J. Hartovelt Az. werd ge
vraagd of het ook mogeiyk zou zyn aan de
commissie dor Spaarbank in overweging te
geven een deel van haar groot reservefonds
meer nuttig te besteden door oudo woningon
te koopen en daarvoor nieuwe te bouwen.
Hem komt dio geldleetiing, solide, lucratief
genoog en bovonal zeor nuttig voor.
Na onkelo besprekingen, waaruit bleek dat
de zaak overweging verdient, beloofde de
voorzitter, dat hot bestuur haar tot een onder
worp van bespekmg zal maken en zoo noodig
zal onderzoeken, of do commissie der Spaarbank
daartoe genegon zou zyn.
Niemand had voor deze vergadering meer
een of of ander voorstel, waarom ze geslo
ten werd.
Yan Sytholfs "Woordenboek voor Kennis
en Kunst is het 7de deel verschonen, t Loopt
van „Muskuskruid" tot „Pyttersen." De deug-
deiyke inrichting van het werk blykt ons
voortdurend by het raadplegen. Er wordt
blykbaar zeer veel zorg aan besteed.
Gedurende de l3te helft der maand Nov.
zyn aan het postkantoor aihier bezorgd de
volgende brieven, welke, door onbekendheid dor
geadresseerden, niet besteld konden worden:
A. Bruidegom, Matthol, J. A. Van Iterson,
Amsterdam; Dr. H. Greve, G. Alphenaar,
L. J. De Jong, M. Dutour, C. Van Es, 's Gra-
venhage; N. A. Frink, Warmond; T. Harteveld,
niet vermeld. Briefkaarten Huyser Suther
land, 's Gravenhage; Schroudor-Valté, Rotter
dam; D. L. Horneman, Utrecht.
Brieven, verzonden geweest naar Amerika:
A. A. Dirkzwager, Minstif; naar Duitsch-
land: K. Nöthling, M-imohen.
Het studentenweekblad Minerva" ver
meldt als gerucht, dat te Leiden geen opvolger
zal worden benoemd voor prof. Fruin. Dit
besluit zou zeker niet in het belang der weten
schap zyn, meent het blad.
Te Oegstgeest is de nieuwe R.-K. Paro
chiale school ingewyd en in gebruik genomen.
De plechtigheid begon met eene H. Mis,
welke gecelebreerd werd door don zeereerw.
zeergel. heer A. J. Brouwer, regent van het
Seminarie „Hageveld", te Voorhout.
Een aantal eerw. heeren geesteiyken, waar
onder de hoogeerw. hooggel. heer Staats,
president van het Seminarie te Warmond, de
zeereerw. heer directeur van het Gymnasium
te Katwyk, de eerw. geesteiykheid van Leiden
en omstrekon, woonden met de onderwy-
zers en leerlingen den H. Dienst by.
Hierna werd de school door den zeereerw.
heer J. Bots, deken van Leiden, met het go
wone ceremonieel ingewyd.
Woensdag jl. trad in het gebouw der
Ned. Herv. Kerk te Waddingsveen de weleerw.
heer Kalkman op, om het 25 jarig bestaan
van de school met den Bybel aldaar te her
denken. Zyne rode was een warm pleidooi
voor de belangen dier school en word met de
meeste aandacht door een vry talryk publiek
aangehoord.
Door den heer Regt, hoofd der open
bare school (dorp) te Waddingsveen is een
request aan den gemeenteraad ingediend, om
wegens hot toenemend aantal leerlingen tot
verbouwing dier school over te gaan. Ver-
moodeiyk zal in den volgenden Raad daarover
eene beslissing worden genomen.
Tot onderwyzor aan de Christoiyke School
ie Oude Wetering is benoemd de heer A.
Kammeraat, ondorwyzer aan eene zelfde school
te Naaldwyk.
Men schryft ons uit De KaagDe schei
dingszaak tusschen do korkeiyke gemeenten
Kage en Abenes zal, naar alle zekerheid,
door de Synodale Commissie der Ned.-Herv.
Kerk worden ten einde gebracht.
Thans is deze zaak door de Provinciale
Kerkbesturen van Noord- en Zuid-Holland ter
hand genomen en zoo good als afgeloopen,
De aloude gemoente Kage zal gewis eene
zelfstandige gemeente biyven; de bewoners
om en bij de Leeghwater zullen tot haar
biyven behoorenbet overige deel van Abenes
zal ingedeeld worden by andere gemeenten,
waarvan Nieuw Vennep het leeuwendeel zal
krygen! Spoedig zal men te Kage ernstige
pogingen aanwenden om in het bezit van oen
predikant te geraken.
De gemeente is thans ongeveor twintig
jaren vacant. Zoo kan alles toch terechtkomen!
Ten raadhuize dor gemeente Tor-Aar
heeft laatstleden Woensdag ten overstaan van
het Dagelyksch Bestuur de loting plaats gehad
ter bepaling der volgorde, waarin de aldaar
aanwezige paarden, (voor zoover zy daarvoor
in aanmerking komen) zullen worden gebracht
op de verzamellyst der trekpaarden, volgem
welke lyst later de keuring geschiedt.
Rypaarden zyn in die gemeente niet aan
wezig, terwyl 82 paarden op de verzamellyst
zullen worden geplaatst.
De afdeelingen van de Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs over de wets
ontwerpen betreffende: afwyking van de regels
dor Gemeentewet omtrent plaataelyke belas
tingen ten behoeve van de gemeente Purmer'
end, de heeren Van den Berch van Heem
stede, Kerdyk, Levy, Rutgers enYanQyn;de
begrooting van Suriname voor 1894, de heeron
Bool, Valette, JB. Mackay, Cremer en Pytter-
sen; wyziging van de kieswet en het wets
voorstel-Hintzen omtrent dezelfde aangelegen
heid, de heeren Yeegens, v. d. Velde, Van
Houten, Mutsaers en Borgesius; nadore be
palingen omtrent don suikeraccyDs, de heeren
Moes, Hintzen. Rüell, De Beaufort (Wyk by-
Duurstede) on Van Beuningen.
H. M de Koningin deed gisteren in
eor.e victoria een rytoer in de richting van
Loo3duinen.
De heer A. Buma, de wakkere stryder
voor de drooglegging dor Zuiderzee, is op
73 jarigen leeftyd te Hindeloopen overleden.
De nagedachtenis van dezen flinken Fries,
die ook eenige jaren lid der Tweede Kamer
is geweest en met steeds onverflauwden yver
voor zyn lievelings-denkbeeld heeft gearbeid,
zal by velen in eere biyven. Als het grootsche
werk eenmaal tot stand komt, zegt het „Hbl.",
zal zyn naam zeker op eene of andere wyze
daaraan worden verbondon.
„De Tyd" deelde gisteren medo dat dien
avond de katholieke Kamerleden eeno ver
gadering zouden houden, waartoe allen waren
uitgenoodigd. Het blad achtte het moer dan
waarschyniyk, dat d£ér de zaak van het
Nedorlandsche gezantschap by het Vaticaan
mede zou ter sprake komen.
Omtrent het ter vergadering behandelde
is niets openbaar geworden.
De Regeering heeft Gedeputeerde Staten
der provinciën uitgenoodigd, de benoemingen
voor te bereiden van de door hen aan te
wyzen leden der commissiön tot regeling van
den aanslag in de Bedryfsbelasting.
De Koningin-Regentes heeft gisteren den
afgetreden burgemeester van Rotterdam, don
hoer Lycklama Nyeholt, ontvangen, die in
handen van H. M. don ambtseed heeft af
gelegd als Commissaris der Koningin in
Overysel.
Het centraal bestuur van den „Ned. R.-K.
Volksbond" ontving van mgr. P. M. Snickers,
metropolltaan van Nederland, de mededeeling
dat bet Nederlandsch episcopaat besloten
heeft, uit ieder bisdom één persoon te be
noemen, die als lid van het comité zal deel
nemen aan de vaststelling van het piogram
der werkzaamheden voor het te houdon
„Katholiek sociaal congres in Noderland",
welk program alsdan ter nadere beoordoeling
by het episcopaat zal worden ingediend.
De secretaris generaal by het Departement
van Koloniön, jhr. mr. H. Van der Wyck,
die met ingang van heden deze betrekking
nederlegt, beeft, na in zyn Kabinet de chefs
der afdeelingen aan het Ministerie tot afscheid
te hebben ontvangen, zich daarna naar alle
bureaux begeven, ten einde persooniyk afscheid
te nemen van de hoofd en verdere ambtenaren
en beambten, van den hoogsten tot den laagaten
rang. Heden treedt mr. Elias als zyn opvolger op.
Roman van
K. KOOPMANS VAN BOEKEREN.
75.)
„Toe, Smitl" verzocht de goede man, „toe,
noem oen stoelof heb je soms haast Niet
Neem dan voor een oogenblik je gemak en
steek een sigaar op, alsjeblieft!"
Een minuut later was het begeerde boek
gevonden en bet artikel over de Berenice's
opgeslagen. „Ha 1 daar heb ik ze, de zoeteliefjes I
We hebben ze in soorten, hoor I allen van goe
den huize. Daar heb je vooreerst Berenice,
dochter van Ptolemaeus H, gemalin van koning
Antiochus, de God by genaamd, die haar huwde,
na zyne toenmalige gemalin, Laodice, ver-
stooton te hebben. Die historie hangt van
gruwelen aan elkaar; moord en doodslag is
or aan de orde van den dag, vergiftiging en
bloedwraak schering en inslag. Laodice, na
korten tyd teruggeroepen, toont hare dank
baarheid voor de wederaanneming, door haren
echtvriend te vergiftigen en dat engelachtige
wyfje laat omtrent denzelfden tyd den zoon
va:; Berenice onthalzer De vertoornde moeder
op haro beurt ploegt ook een moord, 't Is
waar; zy had er reden toe, want zy wreekte
den dood van haar kind. maar erg lief was
t toch niet van haar. Toen zy gehoord had.
dat do moordenaar gevlucht en welken kant
hij uitgegaan was, liet zy terstond oen wagen
Inspannen en ventro Morre den schoelje
achterna. En ja wel, hoor! zy haalt hem in
en drilt haar speer, om hem die door 't in
gewand te lagen, en toen z© misschoot, rsapte
zy een steen op, zoo groot als een kinder
hoofd, en verpletterde daarmee zjjn schedel.
Met paard en wagen reed zij toen over 't lyk
heen
„Zoo op de manier van Jehu, die ook het
lyk van Izebel door zyne paarden liet ver
trappen"
„Juist, Smitl Ja, die Izebel was ook een
pronkjuweel der vrouwenNu, mevrouw
Berenice werd niet lang daarna ook afge
maakt, zy en meteen een heel zootje van
hare slavinnen.
Nu, dat was dan goed, zou Moeder Maaltje zeg
gen. Maar nu de Berenice met het beroemde
haar. Deze was de huisvrouw van Ptolemaeus
III, Euergetes bygenaamd. Beroemd was de
schoonheid harer gelaatstrekken en die schoon
heid werd verhoogd door de pracht van de glan
zige gouden lokken. Op zekeren dag echter
sneed de koningin die weelderige tressen af
en hing die op als een gewyde gave in den
tempel van Aphrodite. Was 't dweepzucht,
grilligheid of ydelheid? 't Laatste klinkt
paradox, maar is toch niet ondenkbaar.
Alcibiades sneed zyn hond den staart af
om de aandacht te trekken en op de spraak
te komenen nu maakt het wel verschil, of
men zyn hond of wel zjln hoofd verminkt,
maar dat is eon punt van smaak, zullen we
maar zoggen.
My komt 't hoogstwaarachynlyk voor, dat
het wyf dien gomeonen streek heeft uitge
haald, oenig on alleen om haar man verdriet
aan te doe:). Waratjo, Smit I Want daar staan
ze 's morgens mee op en daar gaan ze
'e avonds mee naar bed, met de gedachte
Hoe kan ik myn heer gemaal het best een
leolyke kool stoven?.... Je knikt zoo toe
stemmend, Smitl Is dat ook jouw opvatting
en ondervinding
„Dat niet, jonkerantwoordde de oppasser
droogjes, „neen, maar ik dacht zoo by my-
zelvenAls dat dos doctors overtuiging is,
wat kan de goede man dan daaruit voor zich
een ryken troost putten, by de teleurstelling,
die hy ondervond! Wat is hy dan toch voor
veel grooter leed bewaard geblevenI"
„Ja, Smitl Daar heb je geiyk aan, beste
vrind! Maar, zie je, oudje! geen regel zonder
uitzondering; do raven zyn zwart, maar dén
op de tienduizend heeft weieens witte veeren
en ieder man op zyne beurt maakt zichzel ven
wys, dat zyn vogeltje zoo exceptioneel is.
Maar om nu op die Egyptische heks terug
te komenNog slechts een blauwen Maandag
hadden die vlechton daar in den tempel van
Venus geprykt, toen ze op oen goeden mor
gen finaal verdwenen waren. Met handen ge
stolen, zeiden de priesters. Akkoord Van
Putten 1 zou men hebben kunnen antwoorden,
maar dat's hier do vraag niet, of ze met
handen of mot voeten gestolen zynde vraag
is, door wiens handen ze verdonkeremaand
werden. Tien tegen één heeft dat kataas zelf
't 'm gelapt. Aan de nasporingen maakte een
zekere sterronkundige, Conon genaamd, een
einde, door driestweg te verklaren, dat niet
de menschen, maar de goden den diefstal ge
pleegd haddon. Ze hadden, zei Conon, dat
haar geroofd en in den hemel opgehangen,
waar het, als sterrebeeld, by helder weer
nog te zien is. Ofschoon de historie daar
niets van meldt, durf ik toch voor zeker
aannemen, dat die malloot van oene koningin
zelve die leugens omtrent haar lokkenpracht
verzonnen en Conon bevolen hoeft, ze als
zyne ontdekking officiéél bekend te maken....
Dat's waar ook: Bilderdyk hoeft op 't haar
van Berenice een vers gemaakt, of neen,
Bilderdyk deed 't niet, maar Callimachus en
later ook Catullus en onze Nederlandsche
puikpoëet leverde eene vertaling of navolging
van het dichtstuk. Hy voert het sterrebeeld
sprekend in en legt 't deze woorden in
den mond:
My, dio het edelst hoofd, den blanksten
hals versierde,]
Met d' eigen gloed als nu, in meer dan
golvend goud;)
Op de allerschoonste borst, de blankste
schouders zwierde,]
In lokken, by wier glans geen goudsteen
proef behoudt,]
My wyddo Berenice (en hief de albasten
handen]
By 't overstroomd gelaat ten hemel) aan
de Goon,]
Wen haar getergd Gemaal den Tigris aan
ging randen,]
en 't geen daar verder volgt'k Moet by
gelegenheid die verzen eens in het oorspron-
keiyke naslaan.Ja, ja, dat moeten we
hebbenMeteen zal 'k dan trachten op te
diepen, of Bilderdyk den Alexandryn of den
Romein of wel beiden heeft nagevolgd. Als
ik my niet vergis, ben ik de plank zoo ver
niet miB, als ik het laatste aanneem, want
ik geloof, dat Catullus eone overzetting leverde
van de poëzie van Callimachus. Ja, er staat
my iets van voor, dat de Griokscbe tekst
verloren gogaan is. In dat geval zouden we
niet kunnen zeggen, dat Bilderdyk den Cyreneër
heeft nagevolgd, ten minste niet rechtstreeks.
Enfin, dat een en ander zullen we eens
a tète reposée nasporen.
Onder deze laatste redeneering, die Nondum
wysolyk als eene alleenspraak en dus als
niet tot hem gericht beschouwde, is de oude
man opgestaan en naar zyn hoed grypende,
zegt hy „Vnendeiyk bedankt, mynheer! voor
uw belangryk verhaalVerder nog lets van
uw orders?"
„Dank je, Smitl Dank jet"
„Goeden morgen, joDkerl"
„Morgen! Morgen!"
Zoodra de grysaard do kamordeur achter
zich gesloten had, schudde by met een wee
moedig lachje het hoofd, daar hy er zoo goed
afgekomen was in zake den vorkoop van oen
haarlok. Niet dat hy er op zichzelf groot
bezwaar in zag, zoo'n krulletje af te staan
en het eerlyk verdienen van een rykedaalder
was hem ook niet onverschillig, maar de zaak
was al te dwaas en het aannemen van dea
jonkers voorstel en van zyn geld, geleek toch
wel wat veel op misbruik maken van dolle
grillen, opgekomen in 't verwarde brein van
der. evenmonsch, en daarom was hy biy, dat
de zaak met een sisser was afgeloopen.
Wordt tcrvolgcfy.
