N°. 10353. Maandag SO November. A0. 1893. <§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. JDe Verloting ff Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 18 November. Feuilleton. UQMDUM. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. Franco per post Afzonderlijke Nommers 1.10. 1.10. 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËK": Van 1 6 rogels f 1.05. Iedere regel moor f 0.17.1 lettors naar plaatsruimte, wordt f 0.05 berekend. Grootore Voor het incasseeron buiten do stad No. 07828 Hobbelpaard. n 02451 Olifantenjacht. V 08730 Complete Waschtafel. n 05374 Salonlamp. n 03095 Winkel. 55 00008 Canapé als trousseau. Tl 02165 Compleet Buffet. n 06153 Ledikant. n 01610 Stoomboot. Tl 05233 Biljart. Tl 08372 Paar Vazen. Tl 01401 Corbeilie pic-nic. n 09208 Pied de stade met vaas n 02331 Eene Vesting. V 08173 Een Pakhuis. Tl 08926 Een Pop. TI 02867 Tl idem. n 05978 1) idem. Tl 03133 Tl Spoor. II 02695 1) Pop. Tl 02371 n Stel met glazen. 51 07810 p Geweer. Tl 03077 n Pop. Tl 04444 51 idem. Tl 07466 V Doos. Tl 05399 51 Stoeltje. Tl 09708 TT Meubeldoos. 1) 06997 55 Bouwdoos 55. 07362 55 doos Soldalen. Tl 04834 55 idem. n 08103 55 Plak-AH>um. Tl 00807 55 idem. v 07119 5) Meubeldoos. t 09679 55 doos Soldaten. Tl 09528 55 Lotto-spél. ft 02793 55 Soldatcnkostuum. 05271 V doos Soldaten. n 02361 1) Legdoos. n 08834 55 Stal. v 06716 55 Paardentoom. Tl 03393 51 Wasch tobbe. Tl 00375 51 Spoor. Bü de loting hebben hunne medewerking verleend de hoeren W. C. Van Evert, C. J. Noest, H. J. Yan Staden en J. Brokaar, die persoonlek de nummers uit de bus hebben getrokken en verklaren dat alles naar behooren hoeft plaats gevonden. De rechthebbenden op do pryzen moeten Maandag-morgen bet boekje aan het Bureel „Loidsch Dagblad" vertoonen, waarop een bewijs wordt afgegeven, waarmede de pr(Jeen kunnen worden afgehaald. Onder de Leidsche studenten van dit jaAr schuilen zeer veel en goede muzikale krachten. Op 22 November zal het eerstejaar-orkest, versterkt door muzikale krachten uit andere .jaren, te Noordwyk-Binnen eene uitvoering geven ten voordeele-der Werkinrichting aldaar. Het uit te voeren ptogramma zal, behalve solo nummers voor viool, cel en piano, ook nummers voor strijkorkest bevatten. Gedurende de 2de helft der maand Oct. z\jn aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende brieven, welke, door onbekendheid der geadresseerden, niet besteld konden worden: M. Bos, J. v. d. Wint, R. De Sitter, E. Hof- laud, Amsterdam; Kuik, Haarlem; F. van Dijk, Leiden; Anna De Bruijü, Zwart, Rotter dam; Meijer, Vlaardingen. Briefkaarten: M. Romein, Amsterdam; Matheus, Den Haag; Oschap, niet vermeld. Men schrijft ons, dd. 17 Nov., uit Sassen heimVoor eene goed bezette zaal trad gister avond in het Departement Sassenheim der Maat schappij tot Nut van 't Algemeon als spreker op de heer T. S. Van der Ley, van Tjalloberd. Hy had tot onderwerp gekozen„De opvoe dende kracht dor vrouw in hot huisgezin en de maatscbappy" en oponde zyne rede met bespreking der vrouw in de Politiok, die zeer sterk door he'c werd gegispt. Daarna schetste hy ons de vrouw als moeder en eindeiyk als optredende in verschillende betrekkingen in de maatscbappy, vooral als onderwyzeres en pleogzuster. In dia onderscheidene onderdeelen gaf hy, door zeer good gekozen voorbeelden uit het godsdienstig leven, do wereldgeschiedenis en het dagelyksch verkeer, op bevatteiyke wyze aan wat do vrouw, door hare opvoedende kracht, voor enormen invloed uitoefende on zal blyven uitoefenen op het vormen van groote mannen. Pittig en aandoeniyk waren do tafereeltjes, welke hy ons deed hooren, terwijl styi en woordenkeus onberi6peiyk waren, by eene aangename voordracht. De onverdeelde aandacht, welke hom ten einde toe ten deel viel, moge hom ter getui genis zyn gewoest dat de Voorzitter, by zyne sluitingsrede, waarheid sprak, toon hy, namens alle togénwoordigen, den spreker oprecht dankte voor den genotvollen avond en hem een harteiyk tot weerziens toeriep. Woensdagavond had in do zaal van de wed. Van Esmond te Koudekerk de eerste uitvoering plaats van Koudekerk's muziek vereeniging „Concordia". Do op het programma vermelde nommers werden allen flink ten ge hoor© gebracht, in aanmerking genomen de geringo krachten, waarover hot corps kan beschikken. De directeur, de boer Marfrx, heeft alle eer van zyn werk en aan zijne onvermoeide pogiugen is het ook te danken dat deze uit voering zoo goed van stapel liep. Het concert werd afgewisseld door eenige naturalistische muzikale voordrachten door den heer Markx, waarby mej. Markx-West- hoff accompagneerde. De eerste zitting van den Militieraad voor do gemeente Zegwaard zal plaats hebben op Vrydag 15 December a. s., 's voormiddags te 10 uren, in het gebouw Wagenstraat 119, te 's-Gravenhage. Gereformeerde Kerk. Bedankt is voor het beroep naar Waddingsveen door da. T. De Jager Sz., te Nyega. Een verzoek van den Politiebond aan den Raad van Haarlemmermeer, om lotsver betering dor gemeente-veldwachters, is in han den gesteld van B. en Ws. om advies. De veldwachters te Haarlemmermeer genieten thafis eene jaarwedde van 475 gulden, behalvo vrye bovenkleeding. In de gemeente Haarlem- mermeor, die 12 uren omtrok heeft, met eene bevolking van ongeveer 16000 zielen, zyn slechts 5 gemeente-veldwachters. De heer Van Asperen van de Velde, te Brouwershaven, heeft tegen 1 December a. s. z\jn eervol ontslag gevraagd als burgemeester dior gemeente. Do hoer M. Wyt Wzn. heeft als rector van het Utrechtsche Studentencorps bedankt; in zyne plaats word de heer H. Th. s'Jacob herkozen met 73 van de 95 uitgebrachte stemmen. De 2e luit. M. J. G. Strootraan, thans gedetacheerd to Woerden, koert. 1 December naar zyn garnizoen to Utrecht torug. Door de centrale liberale kiesvereeniging „De Grondwet," te Veendam, is mr. E. A. Smidt, met. 181 steramen candidaat voor de Tweede Kamor gesteld. Mr. M. W F. Treub had 75 stemmen. De centrale anti revolutiennairo kiesvereeni ging „Nederland en Oranje" heeft in bet kies district Voendam definitief candidaat gesteld mr. Treub. To Borgercompagnie ia ook mr. Treub mot 12 stemmen, tegen mr. Smidt 5 stemmen, candidaat goworden. In eene eergisteren gehouden buitengewone vergadering van aandeelhouders in de Maat scbappu tot exploitatie der Amsterdamsche Courant", (het z. g. Geeltje), is met algemoene stemmen besloten, met ultimo December a. s. de exploitatie dier courant te staken, en de bezittingen en het recht van uitgavo te verkoopen. De „Arnh. Crt." schryft het volgende: „Naar men ons meedeelt, scbynt er weder verschil van opinie te bestaan tuascben de Kroon en den raadsman van Oorlog. Na do bonooming toch van den kolonel Bloem tot commandant der 2de divisie wordt nog steeds gewacht op de aanstelling van een kolonel commandant van het 4de regiment infanterie. Nu beweert men dat minister Soyffardt daar voor aangewezen wenscht te zien den luitenant kolonel Snydere van den staf der infanterie, een uitnemend knap man, die echter zyn dlensttyd op bureau's heeft doorgebracht on nu eens by de infanterie, dan wedor by den generalen staf promotie heeft gemaakt. Het gevolg hiervan is, dat hy thans aan de beurt is voor kolonel by de infanterie, al is hy jonger dan de jongste majoor. Hy heeft echter nog nooit eene afdeeling gecommandeerd, zelfs zoo vertelde onze zog9man geene compagnie; bovendien ls hy zeerhardhoorend en nu schynt het dat do Koningin-Regentes geen der regimenten infanterie aan dien hoofd officier wil opdragen en liever in het leger zelf de promotie wil doen voortgaan dan zich telkens heeren van don staf te laten opdringen. „Wie 't winnen zal? Wellicht geen van beiden, maar intusschen blyft de promotie stilstaan en worden de wachtenden al ouder en ouder." Ter gelegenheid van zyn zilveren huwe lijksfeest werd gisteren aan den kunstschilder J, Maris, te 's-Gravenhage, namens oenige vrienden en vereerders by monde van don heer Mesdag een fraai kunstvoorwerp aange boden, nl. eene antieke speelklok, een geschenk, dat met groote ingenomenheid word aanvaard. Deze feestdag viel samen met de opening van de zeer geslaagde groopententoonstelling in „Pulchri Studio," waarby men een duide- ïyk overzicht krygt over 't geheel der kunst richting van de vorschillende meesters, 12 in getal, die aan deze expositie deelnemen. De luit. ter zee 2do kl. M. J. Van Alphen de Veer, uit Oost-Indiö in Nederland terug gekeerd, is op non activiteit gosteld. Door mevrouw do barones G. E. J. Van Hardonbroek van Bergambacht, mevrouw J. S. Brantson van Wielbergen en mevrouw A. C Do Stuers is aan do Rogeering, ten bohoove van het Ryksmuseum en onder voorbehoud van vruebtgobruik ton gunste van eerstge noemde, geschonken' een schildery door N. De Kyyser, vooratellende „Koning Willem II ter- wyi hy eenlge uren vóór zyn dood aan zyn kamerdienaar opdraagt uit zyne secretaire de gBl'Jon to nemen, noodig om zyne arbeiders te 's-Gravenbago uit te betaltn, opdat zy niet ten gevolge van zyn ovoriydon op uitbetaling zouden moeten wachten". Dit stuk, waarop de figuren levensgroot zyn afgebeeld, isindorty i vervaardigd op last van den vader der schenk sters, wyion den heor J. B. graaf Van Lim burg Stlrum. Voor deze schenking is de dank der Regsering door den minister van btn- nenlandscho zaken betuigd. De minister van oorlog heeft bepaald dat aau do onderofficieren, die by do infantorio en cavalerie zyn opgeleid on aangewezen om, zoo noodig, de plaats van oen luitenant te vervullen, na éón jaar dienst ais zoodanig, de titulaire graad van sergeant-majoor kan worden verleend. Do aan hqn op te dragen dienston moeton zooveel mogoiyk overeenkomen mot die, welke zy in oorlogstyd zullen hebbon te vervullen en alzoo van practischen aard zyn. Praatjes over Kunst. Vlakken. XII. „Vry algemeen is men van oofdeel, dat „kunst" alleen te verkrijgen is door opoffering van meer of minder groote sommen golds. Deze vrees doet velen, die gaarne en vooral met het oog op den St.-Nicolaas c-en sc-ricu kunst voorwerp ton geschenke zcu 1-r. wille.i geren, met tegenzin waardoloozo prull.u a koopen." Aldus de heer Ytsma, die in eerie not go- drukte circulaire het Leidsche publiek er op attent maakt dat het zich o. a. kcoldrukken naar Millet, Corot, Velasquez, Rembrandt, Frans Hals, Hobbema e. a., etsen naar Israels, Mau ve, Meissonnier, Daubigny, Hol beinRubens, etc. in zyn Kunsthandel, voor pry zen soms vèr beneden f 10 kan aanschaffen. En, in aansluiting van deze medodeeling mag ik stellig wel even vermelden, (zonder in 't minst to willen vooruitloopen op do traditioneolo „St.-Nicolaas"-rubriek in dit blad) dat de heer Hoosemans eene superieure collectie „Faïenco de Rozenburg" geótalecrd heeft, lorwyi de firma d'Heraigny zeer mooie pullen van „Kasari-dócor" voor haro vitrino exposeert. Naar men mij uit vertrouwbare bron mede deelt, zal onder den titel „Kunst en Vlieg werk" binnenkort eene vrije bewerking ver schijnen naar Walter Crane's „Claims of decorative art", van de hand des heeren Jan Veth, met houtsneden van Van Dysselhof versierd. Op de eerste z. g. groepen-tentoonstelling in Pulshri Studio ontbreektJan Toorop. „Het fond, dat voor Toorop beklemd was, wordt bezet door vyf kerkinterieur-; v.vn Bos boom, welwillend door de.n heer Mosdag afgestaan"; aldus de „N. R. Cr." „Géné- ration Nouvelle" angstig wijkend voor „Oude ren", om 't fond te redden? óf Ouderen trachtend 't Fond te bedekken der afwezige „Jongeren"! Wie die 't zeggen zal9 Allersoberst" dient wel dat om.slae motief te worden bedoopt ora Couperus' roman „Majesteit" door Roland Holst.... „All er so- bore t". En voor een enkeion lezer, die misschien uit dit ontwend woord iets kronkonds zou trachten te distilleoren, behooren dan deze regelen ter toelichting. Roland Holst blyft met Der Kindoren v. Dys selhof, Nieuwenhuis en nog een paar anderen moer, tot hen behooren, die, juist door huu ernst, van don grond af, met in- en aan dachtig streven do boekbandkunst trachten, en verwachten te releveeren tot nabjj een vorig peil. En aan dat, hun pogen, wil ik van myu kant een eerlyk welgemeend „saluut" too- brongen. Wel wat laat, zoo 't heet door te lato inzonding van enkele „platen", verscheen dezor dagen de 7de jaargang (1892) van do Portefeuille der N ederlandsche Etsclub, (uitgave Mouton Co., 's Gravenhage). Bauer, Bosch, Karsen, Havorman, Verster, Van der Valk, Koster, Zilckou en Do- Zwart gaven bijdragen. Maar, boven allen uit, troont allerheeriykst m. i. Van der Valk met zyne superbe ets „Schuiten". V. Roman vak R. KOOPMANS VAN BOEKEItEN. 57.) Daarom vermaant Jezus: Oordeelt niet,op dat gy niet veroordeeld wordt t en zyn Apostel Laat ons dan niet meer elkander oordeelenl Zou ook niet madame De Staèl aan de onvol ledigheid van alle menschelyke kennis gedacht hebben, toen zy 6chreef: Alles weton is alles vergeven 7 Hieruit volgt niet, dat men ook niet by onvolledige kennis tot vergeven gezind kan zyn, want dan zou de mensch nooit vergeven, doordat hy nooit alles weet, maar dit gozegde moet aldus vertolkt worden Kunnen wy reeds, hoewel slechts ten deele ingelicht, den naaste" dikwyls vergeven, zeker zullen wy dit kunnen, indien wy alles overzien, alles doorgronden. Alles doorgronden, ja, ik heb ergens, waar, weet ik niet meer, als parallelplaats op me vrouw De Stael's gezrgde, gevondenT o u t comprendre rend trés indulgent.(l) Geheel overtollig is wellicht deze aanhaling niet, daar weten en begrypen waariyk niet hetzelfde is. Do kroniekschryver weet dedin gen, de wysgeer begrypt ze. Leidt alles weten tot alles vergeven, dan begryp ik, waarom de zonnige mensch altyd Als men allee begrijpt, wordt men Beer toegevend- hopen, ja altyd rekenen mag, op de vorgif- fouis van den Alwetende, die de harten kent on nieren proeft. „En öu, mynheqr Streeflandl" zoo vatte Smit den draad van zyn verhaal weer op, „nu ben ik genaderd tot het laatste on treu rigste gedeelte van myn relaas. Ongeveer een halfjaar was de jonker met mejuffrouw Eveline verloofd, de trouwdag was nog wel niet bepaald, maar toch wel de maand, waarin hy vermoedeiyk zou vallen, toen ik op zekeren morgen de Van Berkels in zak en assche en den heor Van Moerbeek half waanzinnig van smart en gramschap vond. Mevrouw Van Berkei kwam by mij in de mangelkamer, waar ik juist een hemdje by de wekelyk8che werkzaam hoid zou hel pen, zond de moid met een looze boodschap naar een ander Vertrok en zei, toen wo alloen waren, met eon-diepen zucht tegen my '„O, SmiW Wat- hebben we daar straks een bedroovend boncht ontvangen IHet enga gement van onze dochter is af." „Wat zegt u, mevrouw?" riep ik verschrikt uit; want ik was er natuurlyk, daar ik de betrokken personen allen zoo goed ken, go- ducht van ontdaan, „wat zegt u? Het enga gement af? Maar dat is verschrikkelyk 1" „Ja, wel verschrikkelyk 1" jammert me vrouw, en voegt or by: „Arme, arme jonker l zeg ik maar!" „Ja, mevrouwt" laat ik me ontvallen, „en ook arme juffrouw EvelineI" Mevrouw Van Berkei zag my een oogenbllk scherp aan met een blik, waarin een men geling van verwondering en toom. Mijn uit roep was misschien ook wel wat heel vry moedig, maar toch sloeg ik myno oogenniet neer, toen mevrouw my zoo verwytend aan zag, want dat er in ieder geval reden bestond, om ook de andore party te beklagen, dat kon ik immers tegen iedereen volhouden. Of me vrouw van dit laatste ook zoo iets gevoelde? Mogoiyk wel, ten minste zy mompelde slechts een paar onverstaanbare woorden. Om aan het stilzwygon, dat hierop volgde, en dat pynlijk begon te worden, een einde te maken, vroeg ik: „De juffrouw ia niet in do stad, mevrouw! is zo wel?" „Myne dochter is te Utrecht en heeft van daar hot vreeseiyk besluit ons meegedeeld. Zeg, Smit!" vervolgde zij op meer yertrou- weiyken toon, „gy komt zeker in den loop van den dag ook by den hoor Van Moerbeek, nietwaar? Wat dunkt u? Zou hy met uover 't geval spreken? Zoo ja, dan moogt ge den jonker gerust zeggen, dat gy er reeds van weet, en hem verzekeren, dat wy verslagen, ja, verpletterd zyn door 't bericht." Dat ik dien morgen met looden schoenen naar 't Rokin stapte, waar de jonker des tyds woonde, zult ge u kunnen voorstellen, mynheer! Ja, ik kom er rond voor uit: ik hoopte, dat ik den goedon man niet te spreken zou krygen, want ik zag er tegen op hem te ontmoeten. Deze rnyne hoop werd eehter niet vervuld; het consigne luidde: Smit moet by my in de studeerkamer komen; voor alle andere menschen belet. Eervolle onderschei ding zeker, eervol, ja, maar voor 'toogeriblik niet benydenswaardigl Ik kwam binnen met myn dageiyksch refrein: „Morgen, jonker! Ook iets van uwe orders?" „Dag, Smit! Ga daar even zitten.... Heb je al gehoord van den slag, die my ge troffen heeft?" „Ja, jonker! Mevrouw Van Borkol hoeft er my van gesprokon. Ik heb geducht met u te doen, meer dan woorden u kunnen zoggen." „Smit! Ik bon een bedorven man. Myn leven ls geen leven moer.O, ik bon zoo ongelukkigEn als zo my nu nog door den dood ontnomen wasl Was zy in mynearmon gestorven mot een woord dor liefde op do lippon! Maar zy heeft my nooit liefgehadzy beoft my voorgelogen, bedrogen, op do aller- schandeiyk8te manier!.... Een tydlang ge leden, Smit! by myn eorste aanzoek, heeft ze my op den meest beslisten toon afgewezen, daar zy, zooals zy 't uitdrukte, my wel ach ting, maar niet aio liefde toedroeg, zonder welke hot sluiten van een hu weiyk eene daad wordt, dio van onverantwoordelijke lichtzin nigheid getuigt. Toen heo ik hare weigering go eerbiedigd, ik was bedroefd, niet verbitterd; ik gevoelde my terneergeslagen, met gekrenkt. Maar nu bon ik ve-pletterd, vernietigd.ik Den beleedigd, gohoond. Zy gooft vo-.r, meer en meer tot inzicht to komen, dat hare liefdo voor my de ware liefde niet is. Maar daD heeft zy immers, toen ze 't jawoord gaf, my op 't laagnartigst bedrogen l" „Of zichzelve", waagde ik hier tusschen te voegen, en toen de jonker deze opmerking met een lang niet vnendeiyk uitgesproken „wat zeg je?" beantwoordde, voer ik voort: „ja, zeker, mynhoei 1 de juffrouw lioofr, daar zou ik, 'k weet niet wat onder verwedden, zichzolve wysgomoakt. opgedrongen, dat zy u beminde. Tot dat zelfbedrog kwam zy hoogst waarschyniyk door don drang der omstandig heden, misschien ook, zoo niet gepiest, dan toch overgehaald door de ouders Hoe dit z(j, ik wil juffrouw Eyelino niet geheel vf\j- pleitcn, maar te strong voroordeolen mag ik baar ook niel. Hier geldt in vollen nadruk: Botor ten halve gekeerd dan ten hoelen go- d waald. U, myn beste doctorheeft de juffrouw heel veel leed gedaan, zóó voel, dat ik my kan voorstellen, hoe geen mensch u aanvankeiyk kan troosten zoodat. wo on6 bepalen moeten tot het toobiddon van hoogeren troost. Bitter zyt go teleurgesteld, vrooseiyk gegriefd, maar ge zult, vermoed ik, do juffrouw vergeven, in de over tuiging,: dat hier aan boos opzet zolfs van verre niet gedacht mag worden, en dat do schuldige zwaar genoeg gestrafl wordt. Ja, jonker! want hiervan kunnen wij zeker zyn: nacht en dag wordt zy gekweld door hot bitterst zolfverwyt. En hiervoor blyft gy geheel bewaard." Zoo praatte ik nog wat door, en ik moet zeggen, dat de goede man by die gelegenheid en ook nog de eerstvolgende dagen lang niet onrodeiyk wa«. Later uohier ging hy dooreia-nn, zooals ik u. indien ge 't goedvindt bj een volgende gelegenheid woi eens r»l v&tedon Nu echter wordt bot g&auoe mun «na vai op te breken." W«rdt x ervedvd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1